İbâzî Âlimlerin Kıraatleri Ele Alma Yöntemleri
Description
Öz: İslâm dünyasında adı Hâricîlikle anılan, bazı inanç doktrinleri ile paralel noktada duran ancak şiddeti bir araç olarak kullanmaktan kendilerini uzak tutmakla Hâricîlikten ayrışmış bir görüntü veren İbâzîler günümüzde de varlıklarını sürdürmektedirler. Ancak sayıca az olmaları; savaşlar, sürgün ve coğrafi konum bakımından diğer müntesiplerine uzaklık gibi nedenlerle İbâzîlerin, erken dönemde eser teliflerinin diğer ekollere nispetle oldukça az seviyede bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu araştırmada günümüzde Umman’ın resmi mezhebi sayılan, Zanzibar ve Cezayir’in bazı kesimlerinde varlığını sürdüren İbâzîliğin öne çıkan bazı âlimlerinin kıraat farklılıklarını ele almadaki yöntemleri örnekler üzerinden tahlil edilecektir. Çalışmada öncelikle İbâzî âlimlerin kıraatleri sadece nakletmekle yetinmesi, kıraatleri isim zikretmeden aktarmaları, kıraatleri hüccetlendirme yöntemleri, eserlerinde yer verdikleri kıraatlerle ilgili olumlu-olumsuz görüş belirtmeleri konuları ele alınacaktır. Ardından İbâzî âlimlerin kıraatler arasında tercihte bulunmaları, kıraatlere dair yönelttikleri eleştiriler, eserlerinde mütevâtir, şâz, müdrec ve müterâdif gibi ihtilafları ne şekilde işledikleri gibi meselelerle ilgili genel bir çerçeve çizilecektir. Son olarak kıraatleri incelerken tercih ettikleri kavramlar ve kıraat âlimleriyle ilgili rumuz ya da nisbe kullanması meseleleri de yer verilecek konu başlıklarındandır.
Anahtar Kelimeler: Kur’an, Kıraat, Hüccetü’l-kırâât, Kıraat Eleştirisi, İbâzîlik.
Abstract (English)
The Ibāzīs, whose name is associated with Khāricism in the Islamic world, stand in parallel with some of the doctrines of belief, but they have a differentiated image from Khāricism by keeping themselves away from using violence as a tool. However, it is understood that due to their small numbers, wars, exile, and geographical distance from other adherents, the Ibāzīs produced very few works in the early period compared to other schools. In this study, the methods of some prominent scholars of Ibāzīism, which is now considered the official sect of Oman and continues its existence in Zanzibar and some parts of Algeria, in dealing with qiraat differences will be analyzed through examples. First of all, the study will deal with the issues of Ibāzī scholars' contenting themselves with only narrating the Qiraat, narrating the Qiraat without mentioning any names, their methods of authenticating the Qiraat, and their positive and negative opinions about the Qiraat they included in their works. Then, a general framework will be drawn regarding the issues such as the preference of Ibāzī scholars among the qiraat, the criticisms they directed towards the qiraat, and how they dealt with disputes such as mutawātir, shāḍ, mudraj, and interdifferent in their works. Finally, the concepts they preferred while analyzing the qiraat and the issues of their use of nicknames or nisbahs related to the scholars of qiraat are among the topics that will be included. We believe that this study will serve the purpose of revealing the Ibāzīs' conception of the Qiraat.
Keywords: Qur'an, Qiraat, Hujjat al-qiraat, Criticism of Qiraat, Ibâzism.
Files
09_07_kaklan.pdf
Files
(484.3 kB)
| Name | Size | Download all |
|---|---|---|
|
md5:8ee07de3e44ea18c541aac72d75b8a8b
|
484.3 kB | Preview Download |
Additional details
Additional titles
- Alternative title (English)
- Ibāzī Scholars' Methods of Dealing with the Qiraat
Related works
- Is published in
- Journal article: https://en.theosophiajournal.com/ (URL)
Software
- Repository URL
- https://en.theosophiajournal.com/
References
- Ahfeş, Ebü'l-Hasen Saîd b. Mes'ade el-Mücâşiî el-Belhî el-Evsat. Meʿâni'l-Kur'ân. thk. Mahmud Kırâa. Kahire: Mektebetü Hanci, 1990. Akcan, Resul. "Mushaf İmlasına İrfânî Yaklaşım: Merrâkuşî Örneği". Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 50 (24 Haziran 2021), 763-793. A'şâ, Ebû Basîr Meymûn b. Kays b. Cendel el-Bekrî. Dîvânü'l-A'şâ, ts. Başkan, Ömer. Tefsirin Bilgi Alanlarından Biri Olarak Anlamı Etkileyen Kıraat Farklılıklarının Tevcihi -el-Muharraru'l-Vecîz Örneği-. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2015. Cürcânî, es-Seyyid eş-Şerîf Ebu'l-Hasen Alî b. Muhammed. et-Ta'rîfât. Beyrut -Lübnân: Dâru'l Kütübi'l İlmiyye, 1983. Dabbî, Mufaddal. el-Mufaddaliyyât. thk. Ömer Fâruk et-Tabbâ'. Beyrut: Şirketü Dârü'l-Erkâm b. Ebi'l-Erkâm, ts. Dânî, Ebû Amr Osmân b. Saîd b. Osmân. Kitabü't-teysîr fi'l-Kırââti's-seb'. thk. Halef Hamûd Sâlim Şağdelî. Suudi Arabistan: Dâru'l-Endülüsî li'n-Neşri ve't-Tevzî', 2015. Dânî, Ebû Amr Osmân b. Saîd b. Osmân. el-Mukni' fî maʿrifeti mersûmi mesâhifi'l-emsâr. thk. Muhammed Sâdık Gamhâvî. Kahire: Mektebetü'l-Külliyati'l-Ezheriyye, t.s. Dimyâtî, Şihâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. Ahmed b. Muhammed b. Abdilganî el-Bennâ. İthâfü füdalâi'l-beşer bi'l-kırâ'âti'l-erbe'ate 'aşar. thk. Enes Mihre. Beyrut: Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, 2006. Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş'as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. Sünen-i Ebû Dâvûd. thk. Şuayb el-Arnaût - Muhammed Kâmil Karabelli. Dımaşk: Dârü'r-Risâleti'l-Âlemiyye, 2009. Ebû Hayyân el-Endelüsî, Muhammed b. Yûsuf b. Alî b. Yûsuf b. el-Bahrü'l-muhît fi't-tefsîr. thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd - Alî Muhammed Muavvız. Beyrut: Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1993. Ebû Hayyân, Muhammed b. Yûsuf el-Endelüsî. el-Bahru'l-muhît fi't-tefsîr. thk. Sıdkı Muhammed Celil. 10 Cilt. Beyrut: Dâru'l-Fikr, 1999. Ebû Ya'lâ el-Mevsılî, Ahmed b. Alî b. el-Müsennâ et-Temîmî. Müsnedü Ebî Yaʿlâ. thk. Hüseyn Selîm Esed. 13 Cilt. Dımaşk: Dârü'l-Me'mûn, 1984. Ettafeyyiş, Muhammed b. Yûsuf b. Îsâ b. Sâlih el-Hafsî el-Adevî. Himyânü'z-zâd ilâ dâri'l-meʿâd. Uman: Vizâretü't-türâsi'l-kavmî ve's-sekâfe, 1980. Ferrâ, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Ziyâd. Me'âni'l-Kur'ân. thk. Muhammed Alî en-Neccâr - Ahmed Yûsuf Necâtî. Beyrut: Âlemü'l-Kütüb, 1983. Fırat, Yavuz. Tecvîd ve Kıraat İlmi Terimleri Sözlüğü. Konya: Hacıveyiszade İlim ve Kültür Vakfı Yayınları, 2018.