Published December 30, 2023 | Version v1
Journal article Open

Ali Abdurrâzık'ın Hilafet Düşüncesine Dair Bir İnceleme

  • 1. ROR icon Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

Description

Öz: Sanayi devrimiyle beraber İslam coğrafyasında geri kalmışlığın faturası büyük oranda geleneksel dinî düşünceye kesilmiş ve dinin hamisi konumunda olan hilafet merkezi de bundan nasibini almıştır. Ulus devletin yaygınlaşmasıyla beraber hilafet kurumu işlevsiz hale gelmeye başlamış ve müslüman âlimler tarafından bu alanda yeni teoriler geliştirilmiştir. Bazı âlimler hilafetten maksadın hükümet olduğunu, hükümetin mevcut olması durumunda hilafete gerek kalmayacağını öne sürmüş, bazı âlimler ulus devletlerin üstünde bütün müslümanların hilafet şemsiyesi altında toplanması gerektiğini savunmuş, diğer bazı âlimler ise din-dünya düalizmini dile getirerek daha farklı bir tutum sergilemiştir. Ali Abdurrâzık bu son düşünceye sahip olup hilafetin dinî bir kurum olmadığını, aksine tarihi tecrübeden hareketle pek çok kötülüğü içinde barındırdığını ve ondan kurtulmamız gerektiğini iddia etmiştir. Biz de bu çalışmada öncelikle onun genel kanaatini ortaya koymak suretiyle tezinde mevcut olan eksikliklere temas edeceğiz, bunu yaparken de polemik türü eserlerden ziyade doğrudan onun eserinden hareketle düşüncesini ortaya koymaya çalışacağız ve ardından tikel meseleler yerine İslam hukukunun bir bütün olarak güncellenmesi açısından nasıl bir yöntemin takip edilmesi gerektiğine dair şahsî fikrimizi kısaca paylaşacağız.

Abstract (English)

Abstract: With the Industrial Revolution, the bill for the backwardness in the Islamic geography was largely blamed on traditional religious thought and the caliphate center, which was the protector of religion, was also affected. With the spread of the nation-state, the institution of the caliphate began to become dysfunctional and new theories were developed by Muslim scholars in this field. Some scholars argued that the purpose of the caliphate was the government and if the government existed, there would be no need for the caliphate, some scholars argued that all Muslims should gather under the umbrella of the caliphate above nation-states, and some other scholars took a different stance by expressing the religion-world dualism. Ali Abd al-Rāziq held the latter view and argued that the caliphate was not a religious institution, but on the contrary, based on historical experience, it harbored many evils and we should get rid of it. In this study, we will first address the shortcomings of his thesis by presenting his general opinion, and in doing so, we will try to present his opinion directly from his work rather than polemical works, and then we will briefly share our personal opinion on what kind of method should be followed in terms of updating Islamic law as a whole, rather than specific issues.

Keywords: Islamic Law, Politics, Caliphate, Ali Abd al-Rāziq.

Files

71_mkocinkag.pdf

Files (870.7 kB)

Name Size Download all
md5:d8f92764088299b90e335bf94f335f6e
870.7 kB Preview Download

Additional details

Additional titles

Translated title (English)
A Study on Ali Abd al-Rāziq's Khilafah Thought

References

  • Adudüddin el-Îcî (2021). el-Mevâkıf. (Şerhu'l-Mevâkıf içinde, çev. Ömer Türker). İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı. Ali Abdurrâzık (2012). el-İslâm ve usûlu'l-hükm. (nşr. Ammâr Ali Hasan), Kahire: Dâru'l-kitâbi'l-Mısrî. Azimli, M. (2002). "Hilafet Karşıtı Bir Kişi Olarak Ali Abdurrazık ve Kitabı "el-İslâm ve usûlu'l-hukm" Üzerine Bazı Mulahazalar", Marife Dergisi, 1/3, 55-66. Eşit, Y. (2016). "Seyyid Bey'in Hilafete Dair Görüşlerinin İslam Hukuku Açısından Değerlendirilmesi". I. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu. Elazığ. Görmez, M. (1995). "İslam Dünyasında Laiklik Tartışmasını Başlatan Bir Kitap ve Bu Kitabın Serencâmı", Journal of Islamic Research Vol: 8, No: 3-4, 223-231. İbn Haldûn (1988). Mukaddime (Tarihu İbn Haldûn ile beraber). Beyrut: Dâru'l-fikr. İmâra, M. (1997). Maʻrakatu'l-İslâm ve usûlü'l-hukm, Kahire: Dâru'ş-şurûk. İsfahânî, Şemseddîn (t.y.). Metâliu'l-enzâr fî Tavâliu'l-envâr. Kum: Menşûtâtu'r-Râid. İzz b. Abdüsselâm (1991). el-Kavâʽidü'l-kübrâ. (thk. Tâhâ Abdurraûf). Kahire: Mektebetü'l-külliyyâti'l-Ezheriyye. Karâfî, Şihâbeddîn (1995). el-İhkâm fî temyîzi'l-fetâvâ ʽan'l-ahkâm ve tasarrufâti'l-kâdî ve'l-imâm. (nşr. Ebû Gudde), Beyrut: Dâru'l-beşâiri'l-İslâmiyye. Mustafa Sabri (1992). Hilafet-i Muazzama-i İslamiyye (Hilafet ve Kemalizm). (Yayına haz. Sadık Albayrak), İstanbul: Araştırma Yayınları. Seyyid Bey, M. (1987). Hilafetin Şer'î Mahiyeti, haz. İsmail Kara, Türkiye'de İslâmcılık Düşüncesi, (I, 179-220) İstanbul: Risale Yay. Seyyid Bey, M. (1999). Hilafet ve Hakimiyet-i Milliye, Haz. Mehmet Sait Toprak, (Türk Hukuk ve Siyaset Adamı Seyyit Bey Sempozyumu içinde), İzmir: İlahiyat Fakültesi Yayınları. Seyyid Bey, M. (2010). Fıkıh Usulü, (Yayına Haz. Hasan Karayiğit), İstanbul: Düşün Yayıncılık. Şükrü Efendi (2001). Hilâfet-i İslamiyye ve Büyük Millet Meclisi. (Yayına Haz. Cengiz Kürşat ve İdil Kürşat). Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, sy. 56, s. 37-68. Tûfî, N. (1998). et-Taʻyîn fî şerhi'l-Erbaʻîn. (thk. Ahmed Hâc). Beyrut: Müessesetü'r-reyyân.