भारतातील सामाजिक व राजकीय सुधारकांची महिला सक्षमीकरणातील योगदान...

सारांश

           जगातील कोणत्याही देशाला जलद चिंतन आणि सर्वसमावेशक विकास साधण्यासाठी पुरुषाप्रमाणे स्त्री ची ही आवश्यकता आहे. कारण सामाजिक व राजकीय विकासाची फळे  स्त्री च्या योगदानाशिवाय कधीच पूर्ण होऊ शकत नाही, हे शास्त्रीय सैद्धांतिक सत्य आहे आणि या सत्याची सत्यता स्वामी विवेकानंदांच्या “There is no change for the welfare  of the word unless conditions of women are improved. it is not possible for bird only with one wing” ‘या वाक्यातून होते .म्हणजेच या ठिकाणी स्त्रीचे राजकीय व समाजातील महत्त्व स्पष्ट होते. परंतु भारतीय समाज व्यवस्थेत पुरुषांना असणारे महत्त्वाचे स्थान पुरुषप्रधान समाजव्यवस्था महिलांना समाजात दिलेल्या निष्कृष्ट दर्जा यामुळे लोकसंख्येतील स्त्री हा मोठा घटक उपेक्षित राहिला आणि सर्वांगीण विकास प्रक्रियेपासून स्त्री ने देखील सामाजिक व राजकीय क्षेत्रात भरघोस प्रगती केली कारण प्राचीन काळापासून विविध समाजसुधारकांनी स्त्री च्या प्रगतीसाठी दिलेले योगदान फार महत्त्वाचे आहे