Cizre'de Bajari Kültürü Üzerine Nitel Bir Araştırma

Kültür, toplumların ürettiği maddi ve manevi unsurların bütününü kapsar. Toplumsal değişimin hangi boyutlarda gerçekleştiğinin ve güç ilişkilerinin hangi dinamiklere bağlı olarak işlediğinin ipuçlarını da içerir. Modern hayatla birlikte tek tipleşmeye doğru sürüklenen kültürler üzerinde çalışma yapmak toplumsal değişimi anlama açısından önemli bir adımdır. Bu çalışmanın üzerine konumlandığı teorik çerçeve, farklı kültürel görünümlerin günlük hayat üzerindeki izdüşümleridir. Konusunu ise ‘Bajari (Şehirli) Kültürü’nün neye karşılık geldiği, Cizre’nin toplumsal yapısında ve güç ilişkilerindeki rolü oluşturmaktadır. Cizre’de bajari denilen toplumsal kesimin öteki diye konumlandırılabilecek toplumsal unsurlardan farkını kültürel çerçevede ele almak çalışmanın genel amacıdır. Çalışma nitel bir araştırma şeklinde tasarlanmış, Cizre merkezinde ikamet eden ve 45 yaş üzeri 10 kişi ile yüz yüze derinlemesine mülakat yapılmıştır. Ana temalar olarak, bajari kavramının ne olduğu, diğer toplumsal unsurlardan farkları, tarihsel ve toplumsal konumları, ekonomik ve siyasal güçlerle ilişkileri, bajari kavramının gelecekteki temsil durumu gibi konulara odaklanılmıştır. Yapılan bu çalışmayla elde edilen sonuçlar, modernleşme ve küreselleşme bağlamında yerel kültürlerin ortadan kalkma tehlikesi yaşamalarının bir benzerinin Cizre’deki ‘bajari kültürü’ için de geçerli olduğu ve giderek kavramın günlük hayatın dışına itildiği yönündedir.