Kur'an-ı Kerim Eğitim ve Öğretiminde Lafız ve Mananın Yerine Dair Bazı Değerlendirme ve Tespitler

Kur’an-ı Kerim’in eğitim ve öğretimi bizzat Hz. Peygamber’in başlattığı ulvi bir çaba olarak Asr-ı saadet ve sonrasında Müslümanların en önemli ilmî faaliyetleri içinde yer almıştır. Hatta Müslüman toplumlarda ilim geleneği Kur’an öğretimiyle başlatılmış çocuklar öncelikle Kur’an öğrenmeye yönlendirilmiştir. Bütün ilim mirasının sünnetle birlikte temelini oluşturan Kur’an-ı Kerim’in doğru telaffuz edilmesi ve seslendirilmesinin öğretimine öncelik verilmesi namazın kılınabilmesine imkân sağlaması ve Kur’an’ın nesilden nesile aktarımının sürmesi açısından önem arz etmektedir. Bu husus Kur’an’ın lafzının öğretimine ayrı bir ehemmiyet verilmesini gerektirmiştir. Bu itibarla ilk yıllardan bu yana şifahi aktarım esas olmakla birlikte konuya dair yazılı müktesebat da zamanla oluşarak Tecvid ve Kıraat ilimleri doğmuş ve bu alanla ilgili bilgi ve deneyimler nesilden nesile teorik ve pratik olarak aktarılmıştır. Lafız ve manasıyla bir bütün olan Kur’an’ın eğitimi öncelikle tilâvet/telaffuz öğretimiyle başlamakta ve günümüz örgün eğitim içindeki Kur’an-ı Kerim derslerinde de öncelikle ilahî kelamın doğru ve usulünce okuyuşunun öğretilmesi hedeflenmektedir. Ancak son zamanlarda Kur’an’ın manasının anlaşılmadığı gerekçesiyle Kur’an-ı Kerim derslerine bir meal dersi gibi yaklaşıldığı bunun da Kur’an’ı anlama noktasında çözüm olmadığı gibi lafız öğretimini de olumsuz yönde etkilediği görülmektedir. Bu makalede lafız ve mana olgusu Kur’an eğitimi ve öğretimi açısından ele alınacaktır.