Published May 4, 2020 | Version v1
Journal article Open

Ważki (Odonata) torfowiska Wielkie Błoto (Polska wschodnia)

Creators

  • 1. Katedra Zoologii i Ochrony Przyrody, Instytut Nauk Biologicznych, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, ul. Akademicka 19, 20-033 Lublin, Polska, e-mail: pawbucz@gmail.com
  • 2. ul. Kowalika 7b/1, 05-500 Zgorzała, Polska, e-mail: karas142@wp.pl

Description

Dragonflies (Odonata) of the peat bog Wielkie Błoto (Eastern Poland). In 2009 and 2011, the Wielkie Błoto high and transitional peat bog in Zawieprzyce Kolonia was researched (51°22’26”N, 22°47’10”E, UTM: FB29, 13.5 km NE of Lublin). The peat bog with an area of 25.9 ha lies in a depression surrounded mainly by arable fields and buildings of the village of Zawieprzyce Kolonia. There are about 30 peat excavations on it, some of which are used as fish ponds or for fishing. 12 sites representing undisturbed peat bog and peat excavations of various types of usage were examined. 31 dragonfly species were found, including a number of peat bog specialists, some of which were very numerous (Lestes virens, Coenagrion hastulatum, Nehalennia speciosa, Sympetrum danae, Leucorrhinia pectoralis). Of key importance for their occurrence were: water reaction, its mineralization, water body morphology, the distance between the site and the peat bog border and the occurrence of some plant structures. The immediate vicinity of agrocenoses and the lack of a buffer zone caused that the outer part of the bog had partially transformed fauna, but the central part was well preserved. Particular attention was paid to the occurrence of Nehalennia speciosa, which was found in 9 sites. Its number on them was estimated at about 1000 individuals in general and on the entire peat bog – several thousand. The Wielkie Błoto marks the western border of a distribution island of this species, which includes mainly the Łęczna-Włodawa Plain. It is isolated (50-100 km from the nearest sites). At least four populations in this area are very large (several thousand individuals).

Files

Przyroda_26(online003).pdf

Files (3.1 MB)

Name Size Download all
md5:2b4454420ee46db15897b149d2b002d1
3.1 MB Preview Download

Additional details

References

  • Bernard R. 1998. Stan wiedzy o rozmieszczeniu i ekologii Nehalennia speciosa (Charpentier, 1840) (Odonata: Coenagrionidae) w Polsce. Rocznik Naukowy Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody "Salamandra" 2: 67–94.
  • Bernard R. 2004. Leucorrhinia pectoralis (Charpentier, 1840), Zalotka większa., pp. 35–38, In: Adamski P., Bartel R., Bereszyński A., Kepel A., Witkowski Z. (Eds.), Gatunki zwierząt (z wyjątkiem ptaków). Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. T. 6. Ministerstwo Ochrony Środowiska, Warszawa.
  • Bernard R. 2005. Strefy ochronne dla iglicy małej Nehalennia speciosa – wizja, prawo i problemy. Odonatrix 1(2): 21–24.
  • Bernard R., Buczyński P. 2008. Stan zachowania i wybiórczość siedliskowa iglicy małej Nehalennia speciosa (Charpentier, 1840) w Polsce. Odonatrix 4(2): 43–60
  • Bernard R., Buczyński P., Tończyk G. 2002. Present state, threats and conservation of dragonflies (Odonata) in Poland. Nature Conservation 59(2): 53–71.
  • Bernard R., Buczyński P., Tończyk G., Wendzonka J. 2009. Atlas rozmieszczenia ważek (Odonata) w Polsce) – A distribution atlas of dragonflies (Odonata) in Poland. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
  • Bernard R., Wildermuth H. 2006. Nehalennia speciosa, In: The IUCN Red List of Threatened Species 2006: e.T60265A12336089. https://dx.doi.org/10.2305/ IUCN.UK.2006.RLTS.T60265A12336089.en.
  • Borcherding J. 1997. Die Libellenfauna als Bioindikator für den Zustand einer Kulturlandschaft. LÖBF-Mitteilungen 97(2): 48–53.
  • Borowiec J. 1990. Torfowiska Regionu Lubelskiego PWN, Warszawa.
  • Briers R.A., Biggs J. 2003. Indicator taxa for the conservation of pond invertebrate diversity. Aquatic Conservation: Marine and Freshwater Ecosystems 13(4): 232–330.
  • Buczyńska E., Buczyński P. 2019. Aquatic Insects of Man-Made Habitats: Environmental Factors Determining the Distribution of Caddisflies (Trichoptera), Dragonflies (Odonata) and Beetles (Coleoptera) in Acidic Peat Pools. Journal of Insect Science 19(1): 17.
  • Buczyński P. 2001. Ważki (Insecta: Odonata) torfowisk wysokich i przejściowych środkowo-wschodniej Polski. Praca doktorska, Wydział Biologii i Nauk o Ziemi, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
  • Buczyński P. 2008. Ważki (Odonata) Lasów Kozłowieckich (województwo lubelskie). Odonatrix 4(2): 33–42.
  • Buczyński P. 2015. Dragonflies (Odonata) of anthropogenic waters in middle-eastern Poland. Wydawnictwo Mantis, Olsztyn.
  • Buczyński P. w druku. Ważki (Odonata) Polesia Lubelskiego, In: Urban D. (Ed.), Polesie Lubelskie. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
  • Buczyński P., Buczyńska E., Kowalak E., Matuszak-Krupa J., Płaska W., Stryjecki R. 2017. Ważki (Odonata) Poleskiego Parku Narodowego i jego otuliny: dane z lat 2004-2016. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 36(1): 59–86.
  • Buczyński P., Buczyńska E., Michalczuk W. 2019. From Southern Balkans to Western Russia: Do First Polish Records of Pantala flavescens (Fabricius, 1798) (Odonata: Libellulidae) Indicate a Migration Route? Journal of the Entomological Research Society 21(1): 11–16.
  • Buczyński P., Łabędzki A. 2012. Landscape Park of "Janowskie Forests" as a hotspot of dragonfly (Odonata) species diversity in Poland, In: Dyguś K.H. (Ed.), Natural human environment. Dangers, protection, education: Monograph. Oficyna Wydawnicza Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania w Warszawie, Warszawa: 151–174.
  • Buczyński P., Staniec B. 1998. Waloryzacja godnego ochrony torfowiska Krugłe Bagno (Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie) w oparciu o wybrane elementy jego fauny. Rocznik naukowy Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody "Salamandra" 2: 95–107.
  • Buczyński P., Tończyk G., Daraż B., Djatlova E., Michalczuk W., Miszta A., Szymański J., Szpala B., Tondys J. 2006. Ważki zebrane podczas III Ogólnopolskiego Sympozjum Odonatologicznego PTE (Zwierzyniec, 15–17 IX 2006). Odonatrix 2(Supl. 1): 1–12.
  • Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 1992 Nr 206: poz. 7
  • Gorb S.N., Pawljuk R.S., Spuris Z.D. 2000. Strekozy (Odonata) Ukrainy: faunističeskiï obzor. Westnik Zoologii suppl. 15: 1–154.
  • Henrikson B.I. 1993. Sphagnum mosses as a microhabitat for intervertebrates in acified lakes and the colour adaptation and substrate preference in Leucorrhinia dubia (Odonata, Anisoptera). Ecography 16(2): 143–153.
  • Herbich J. (Ed.). 2004. Wody słodkie i torfowiska. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. T. 2. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
  • Kietzka G.J. 2019. Dragonflies as bioindicators and biodiversity surrogates for freshwater ecosystems. PhD Thesis, Department of Conservation Ecology and Entomology, Faculty of AgriSciences, Stellenbosch University, Stellenbosch.
  • Kondracki J. 2002. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Koroiva R., Peppinelli M. 2019. Disstribution and Habitats of Aquatic Insects, In: Del-Claro K., Guillermo R. (Eds.), Aquatic Insects. Behaviour and Ecology. Springer Nature Switzerland, Cham: 11–34.
  • Mielewczyk S. 1969. Ważki (Odonata) niektórych torfowisk sfagnowych Polski. Polskie Pismo Entomologiczne 39(1): 17–81.
  • Mikołajczuk P. 2013. Nowe stanowiska iglicy małej Nehalennia speciosa (Charpentier, 1840) (Odonata: Coenagrionidae) w południowej części Podlasia z uwagami o ekologii i mobilności gatunku. Odonatrix 9(1): 1–12.
  • Mikołajczuk P. 2015. Kolejne stwierdzenia i dane o ekologii iglicy małej Nehalennia speciosa (Charpentier, 1840) (Odonata: Coenagrionidae) w środkowo-wschodniej Polsce. Odonatrix 11(1): 1–20.
  • Mikołajczuk P. 2017. Mobilność imagines Nehalennia speciosa (Charpentier, 1840) (Odonata: Coenagrionidae): obserwacje behawioru dyspersyjnego. Odonatrix 13(2): 1–4.
  • Mikołajczuk P., Miłaczewska E. 2012. Nowe stanowiska iglicy małej Nehalennia speciosa (Charpentier, 1840) (Odonata: Coenagrionidae) we wschodniej części Mazowsza i północnej części województwa lubelskiego. Odonatrix 8(1): 1–10.
  • Moroz M.D. 2015. Nechalenija krasiwaja, Nehalennia speciosa (Charpentier, 1840), Nechalenija prygožaja, In: Kačanowskiï I.M., Nikoforow M.E., Parfenow W.I. (Eds.), Krasnaja kniga Respubliki Belarus'. Žiwotnye: redkie i nachodjaščesja pod ugozoï isčeznowenija widy dikich žiwotnych. Enliklopedija imja Brouki, Minsk: 159.
  • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Dziennik Ustaw 2016: poz. 2183.
  • Sahlén G., Ekestubbe K. 2001. Identification of dragonflies (Odonata) as bioindicators of general species richness in boreal forest lakes. Biodiversity and Conservation 10(5): 673–690.
  • Solon J., Borzyszkowski J., Bidłasik M., Richling A., Badora K., Balon J., Brzezińska-Wójcik T., Chabudziński Ł., Dobrowolski R., Grzegorczyk I., Jodłowski M., Kistowski M., Kot R., Krąż P., Lechnio J., Macias A., Majchrowska A., Malinowska E., Migoń P., Myga-Piątek U., Nita J., Papińska E., Rodzik J., Strzyż M., Terpiłowski S., Ziaja W. 2018. Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. Geographia Polonica 91(2): 143–170.
  • Wawer M., Urban D. 1994. Użytek ekologiczny "Wielkie Błoto" w Zawieprzycach koło Lublina. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 50(5): 854–88.