Gedrag: het drijfzand van de economische theorie

We leven in economisch turbulente tijden, niet alleen wereldwijd maar zeker ook in Europa. De regeringen in Griekenland en Italië hebben deze turbulentie niet kunnen overleven en zijn inmiddels vervangen. Niet vanwege verkiezingen, maar door de economische situatie waarin deze landen terecht zijn gekomen. De ernst van de crisis werd niet duidelijk door druk van Europese politici of van economische deskundigen, maar door de ongeëvenaarde stijging van de rente op staatsobligaties. Een renteniveau dat de 7% overschrijdt maakte de financiering van het Italiaanse overheidstekort van 1900 miljard euro onbetaalbaar. Dit dwong Berlusconi tot het trekken van de conclusie om af te treden – iets wat talrijke integriteitscommissies voorheen niet voor elkaar hadden gekregen. Het is duidelijk dat financiële markten met hun enorme omvang en dynamiek een grote invloed op de economische ontwikkeling in Europa hebben. Individuele landen kunnen zich aan de tucht van deze markt niet onttrekken en het wordt nu ook duidelijk dat zelfs de gehele Europese Unie niet in staat is om deze markt te beteugelen zoals ze dat voorheen gewend was. De economische toekomst van Europa (en wellicht van de wereld) lijkt daarmee in grote mate bepaald door de werking van financiële markten.