Published September 30, 2019
| Version v1
Book chapter
Open
Jeszcze o sprawiedliwości naprawczej. Nowa Rekomendacja CM/Rec(2018)8 Komitetu Ministrów dla Państw-Członków dotycząca sprawiedliwości naprawczej w sprawach karnych
Description
Problematyka sprawiedliwości naprawczej jest od lat stale obecna zarówno w badaniach kryminologicznych oraz szkoleniach dla praktyków, jak i w obszarze zainteresowań organizacji międzynarodowych. Była także przedmiotem różnych aktywności Instytutu Nauk Prawnych PAN, w tym zwłaszcza Zakładu Kryminologii, w którym mam przyjemność współpracować z Profesor Ireną Rzeplińską i korzystać z Jej rad oraz doświadczenia. Tematyki sprawiedliwości naprawczej dotyczyły organizowane w Instytucie konferencje międzynarodowe, szkolenia dla sędziów rodzinnych, a także badania naukowe.
Files
Czarnecka-Dzialuk.pdf
Files
(206.2 kB)
| Name | Size | Download all |
|---|---|---|
|
md5:a736235ae73275807ba9d1e967a26d3e
|
206.2 kB | Preview Download |
Additional details
References
- "Mediacja w sprawach karnych jako instytucja korzystna dla pokrzywdzonego" – konferencja międzynarodowa w INP PAN, Warszawa, 7–8 grudnia 2009; "Access to mediation for victims of domestic violence" – konferencja międzynarodowa w INP PAN, Warszawa, 22 maja 2015.
- "Ewaluacja projektu eksperymentalnego programu mediacji w sprawach nieletnich o czyny karalne" – grant Komitetu Badań Naukowych nr 1 HO2A00313; "Kariery kryminalne nieletnich sprawców przestępstw" – grant MNiSW nr NN 110 088939 z lat 2010–2012 kierowany przez prof. Irenę Rzeplińską, w ramach którego realizowałam temat "Dalsze losy nieletnich uczestników eksperymentalnego programu mediacji z pokrzywdzonymi".
- Dyrektywa wymaga transpozycji do prawa krajowego (w dowolny sposób), a po upływie okresu wdrożenia lub gdy wdrożenie było nieprawidłowe – i gdy przepisy dyrektywy ustanawiające prawa nadają się do bezpośredniego stosowania – stosuje się ją bezpośrednio.
- Decyzja ramowa jest dokumentem wiążącym państwa członkowskie.
- Są przyjmowane przez Komitet Ministrów złożony z członków rządów państw; nie można na nich budować roszczenia, ale można używać ich do argumentacji.
- Zob. np. E. Bieńkowska, O unormowaniu mediacji w sprawach karnych, "Prokuratura i Prawo" 2012, nr 1.
- Ibidem, s. 21.
- Tekst polski – np. E. Bieńkowska, L. Mazowiecka, Ofiara przestępstwa w dokumentach międzynarodowych, Wolters Kluwer, Warszawa 2009, s. 71–777.
- United Nations Basic Principles on the Use of Restorative Justice Programmes in Criminal Matters, ECOSOC Resolution 2000/14, U.N. Doc. E/2000/INF/2/ Add 2 at 35 (2000), https://www.un.org/ruleoflaw/blog/document/basic-principles- on-the-use-of-restorative-justice-programmes-in-criminal-matters/ [dostęp: 23.04.2019]; United Nations Basic Principles on the Use of Restorative Justice Programmes in Criminal Matters, ECOSOC Res. 2002/12, Add. 1, http://www. un.org/en/ecosoc/docs/2002/resolution%202002-12.pdf [dostęp: 28.03.2019].
- Szerzej zob. E. Bieńkowska, Projekt Konwencji Narodów Zjednoczonych o sprawiedliwości oraz wsparciu dla ofiar przestępstw i nadużyć władzy, "Zeszyty Prawnicze" 2015, nr 15.3, s. 5–26.
- We wstępnej projektowanej wersji dyrektywy odnośne zapisy były sformułowane w sposób sugerujący, że programy sprawiedliwości naprawczej mogą być źródłem potencjalnych problemów i zagrożeń dla pokrzywdzonych, wbrew temu, że idea ta i praktyki na jej podstawie prowadzone mają im służyć i być dla nich korzystne. Uwagi do projektu sformułowane przez EFRJ nieco polepszyły ujęcie sprawiedliwości naprawczej w dyrektywie, a gwarancje w niej wymienione (w art. 12) ukazano jako służące prawidłowemu organizowaniu i realizowaniu programów sprawiedliwości naprawczej. Ich zalety przedstawiono w pkt 46 konsyderantów.
- Więcej o rekomendacji R (99) 19 zob. np. E. Bieńkowska, Wiktymologia, Wolters Kluwer, Warszawa 2018, s. 108 i n.
- I.D. Marder, Restorative justice and the Council of Europe. An opportunity for progress, Penal Reform International, 4.06.2018, https://www.penalreform.org/ blog/restorative-justice-and-the-council-of-europe/ [dostęp: 8.03.2019].
- Commentary to Recommendation CM/Rec(2018)8 of the Committee of Ministers to member States concerning restorative justice in criminal matters, s. 2, https://search.coe.int/cm/Pages/result_details.aspx?ObjectID=09000016808cdc8a [dostęp: 28.03.2019].
- Ibidem. Tekst rekomendacji: https://search.coe.int/cm/Pages/result_details. aspx?ObjectID=09000016808e35f3 [dostęp: 28.03.2019].
- Tekst rekomendacji, tłum. własne.
- Commentary…, op. cit., s. 7.
- Pomysł programu zrodził się na konferencji "European Forum for Restorative Justice", która odbyła się w czerwcu 2018 r. w Tiranie, a w grudniu do uczestniczenia w nim zaczęto zapraszać pierwsze osoby.
- Do głównej grupy uczestników zaproszono z Polski dr Honoratę Czajkowską, Annę Matczak, Grzegorza Miśtę i autorkę tekstu.
- Irish judges and lawyers urged to consider restorative justice at Maynooth symposium, Irish Legal News. The latest news, events & jobs, 7.03.2019, https:// www.irishlegal.com/article/irish-judges-and-lawyers-urged-to-consider-restorative- justice-at-maynooth-symposium [dostęp: 10.04.2019]; 100 criminal justice stakeholders visit Maynooth to discuss the implementation of restorative justice in Ireland, Maynooth University, 4.03.2019, https://www.maynoothuniversity. ie/research/research-news-events/latest-news/100-criminal-justice-stakeholders- visit-maynooth-discuss-implementation-restorative-justice-ireland [dostęp: 10.04.2019].
- Sprawiedliwość naprawcza w Polsce, Facebook, https://www.facebook.com/ SprawiedliwoscNaprawczawPolsce/ [dostęp: 23.04.2019].
- A. Rudolf, M. Cichowicz-Major, M. Matysiak, S. Pałka, W. Pieniążek, C. Przybył, Diagnoza stanu stosowania mediacji oraz przyczyn zbyt niskiej w stosunku do oczekiwanej popularności mediacji – Raport końcowy z badania, badanie przeprowadzone na zlecenie Ministerstwa Sprawiedliwości przez Agrotec Polska sp. z o.o., https://www.mediacja.gov.pl/files/doc/rk-mediacje-agrotec-02.09.pdf [dostęp: 10.04.2019].
- Uzasadnienie projektu ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 8 marca 2019 r., s. 24, https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12321373/1257744 3/12577444/dokument385878.pdf [dostęp: 30.03.2019].
- Ibidem; por. też ibidem, s. 20.
- Szerzej zob. B. Czarnecka-Dzialuk, O doskonaleniu przepisów dotyczących mediacji w sprawach karnych oraz nieletnich [w:] J. Utrat-Milecki (red.), Reformy prawa karnego. W stronę spójności i skuteczności, Oficyna Naukowa, Warszawa 2013, s. 245.
- Szczegółowo na ten temat zob. ibidem, s. 233–247.