Kontrast Madde Nefropatisinden Gerçekten Korkmalı Mıyız?

Kontrast madde nefropatisi (KMN); kontrast madde (KM) maruziyetini takiben, serum kreatininin bazal değerinde %25’ten veya 0.5 mg/dl’den (44 mikromol/L) daha fazla artış olması olarak tanımlanmaktadır.

Tabi bu artışta KM suçlanmadan önce, sebep olabilecek diğer durumlar dışlanmalıdır.

KMN; asemptomatik nonoligürik renal yetmezlikten, diyaliz gerektiren ciddi böbrek yetmezliğine kadar uzanan geniş bir yelpazede klinikle karşımıza çıkabilir, ancak genellikle hafif seyreder. Tipik olarak, serum kreatininindeki yükseliş maruziyetten sonraki ilk 3 gün içerisinde görülür. 3-5. günler kreatinin değerlerinin zirve yaptığı günlerdir ve genellikle 10-14 gün içerisinde normale döner. Sıklıkla olmasa da ciddi böbrek yetmezliğine ilerleyiş görülebilir (1).

En önemli risk faktörleri; mevcut renal yetmezlik, DM, multipl myelom (MM), ileri yaş (>60), volüm eksiği ve yüksek doz KM’dir. Bunlar arasında en önemlisi mevcut renal yetmezliktir. Diyabetik hastalarda serum kreatinin değeri 1.5 mg/dL’den düşük olanlar düşük riskli hasta grubu olarak sınıflandırılırken, kreatinin değeri 1.5 mg/dL’den yüksek olanlar ise ciddi risk altında olarak kabul edilirler. Yapılan çalışmalarda düşük osmolariteli KM’lerin yüksek osmolariteli olanlara kıyasla, daha az KMN geliştirme riski olduğu gösterilmiştir (1).

KM uygulamadan önce agresif volüm yüklemek genel kabül gören koruyucu yaklaşımdır. Bunun yanı sıra, yine profilaktik olarak oral N-asetilsistein ve NaHCO3 kullanımının koruyucu etkinliği gösteren çalışmalar bulunmaktadır (1).