Šta je novo u dijagnostici karcinoma prostate?

Abstract (Serbian)

Decenijama se dijagnostika karcinoma prostate zasnivala na sistemskoj biopsiji prostate kod pacijenata sa povišenim vrednostima prostata specifičnog antigena (PSA) i sumnjom na prisustvo karcinoma. Procena proširenosti bolesti u zavisnosti od kliničkih i patohistoloških parametara podrazumevala je eventualnu scintigrafiju skeleta i/ili kompjuterizovanu tomografiju (CT) ili magnetno rezonantni (MR) imidžing (MRI) karlice. Uvođenjem funkcionalnih MR tehnika – MR spektroskopije, dinamičkog postkontrastnog imidžinga i difuzionog imidžinga, omogućeno je dobijanje informacija o metabolizmu, vaskularizaciji i celularnosti tumora, koje su u kombinaciji sa morfološkim T2 snimcima u okviru multiparametrijskog MR imidžinga pokazale superiornost u detekciji i lokalizaciji klinički signifikantnog karcinoma u poređenju sa sistemskom transrektalnim ultrazvukom (TRUZ) vođenom biopsijom prostate. Sistemska biopsija, usled heterogenosti karcinoma prostate i limita same tehnike, ne omogućava uvek preciznu informaciju o prisustvu, lokalizaciji, veličini i gradusu tumora, uz mogućnost lažno neg- ativnog nalaza, detekcije klinički nesignifikantnog karcinoma, dobijanja uzorka nižeg gradusa kao i neadekvatne procene veličine i ekstenzivnosti tumora, a ponavljana sistemska biopsija prostate povećava verovatnoću dijagnoze klinički nesignifikantnog karcinoma. Multiparametrijski MR imidžing (mpMRI) je zbog navedenih razloga preporučen kao metoda za detekciju klinički signifikantnog karcinoma prostate nakon negativne sistemske biopsije a perzistentne kliničke sumnje na postojanje karcinoma, a mpMRI vođena ciljana biopsija u slučaju pozitivnog mpMRI nalaza. Nakon objavljenih rezultata velike multicentrične studije koja je pokazala da je broj biopsija moguće smanjiti za četvrtinu ukoliko bi se mpMRI dijagnostika sprovela pre sistemske biopsije, po prvi put je ove godine u vodič Evropske asocijacije urologa uvedena preporuka za mpMRI pre prve biopsije, a u slučaju negativnog mpMRI nalaza mogućnost odustajanja od biopsije. Svedoci smo značajnog napretka kliničke primene multiparametrijskog MRI, sa tendencijom skraćivanja vremena i redukcije kompleksnosti pregleda i veoma je verovatno očekivati signifikantne promene preporuka u oblasti skrininga karcinoma prostate u skorašnjoj budućnosti.