Eğitimin Kalkınma Sürecindeki Rolü

Kalkınma kavramı genel bir ifadeyle bireylerin refah düzeyini yükseltmek amacıyla siyasal iktidarların belirli ekonomik ve toplumsal politikalar izleyerek toplumsal yapıyı değiştirme girişimini ifade ederken eğitim ise bireylere yaşamlarında gerekli olan bilgi ve yeteneklerin sistematik bir şekilde verilmesi, toplumsal ve ahlaki değerlerin kazandırılması sürecini ifade etmektedir. Eğitim bireyin bilgi, beceri, tutum ve davranışlarında değişiklik meydana getirme; kültür kalıtımının kuşaktan kuşağa aktarılma süreci olarak düşünülebilir. Kalkınma ise ülkelerin egemenliği ile de ilintili olan, toplumsal ve ekonomik yapının gelişimi ve çağdaşlık seviyesine ulaşma durumunu ifade eder. Eğitim ve kalkınma birbirinden ayrılmaz nitelikte, birbirini etkileyen ve birbiriyle ilişkili olan ve tüm ülkeler için önem taşıyan iki temel kavram olarak karşımıza çıkmaktadır. Kalkınmanın sağlanması için gerekli insan gücünü yetiştirmek, geliştirmek ve fertleri üretici hale getirmek hedef olarak alındığında, bu hedefe ulaşmak için kullanılacak araçlardan en etkili olanı şüphesiz eğitim olacaktır. Eğitim süreci bünyesinde ekonomik ve toplumsal kalkınmanın gerçekleşmesi için gerekli sayı ve nitelikte insanın yetiştirilmesi hedefini barındırmaktadır. Bu nedenle bir ülkenin gelişmişlik kriterlerine bakılırken değerlendirilen en önemli ölçütlerden birisi de eğitim olmaktadır. Bu çalışma kapsamında eğitim-kalkınma ilişkisi, eğitimin kalkınma üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkileri incelenmiş, kalkınmanın aracı olarak eğitimde hangi temel ilkelerle hareket edildiği literatürde yer alan temel çalışmalar değerlendirilerek incelenmeye çalışılmıştır. Bu çalışmayla eğitimin kalkınma sürecindeki rolünün ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda ilk olarak eğitimle ilgili temel kavramlar detaylı bir şekilde açıklanmaya çalışılmış, eğitimin önemi ve amaçları üzerinde durulmuştur. Sonrasında kalkınma kavramı ele alınmıştır. Kalkınma kavramı ele alınırken büyüme ve azgelişmişlik kavramlarına da değinilmiştir. Son olarak eğitim ile kalkınma kavramı birlikte ele alınarak karşılaştırma ve değerlendirmelerde bulunulmuştur. Çalışmanın sonuç bölümünde ise çeşitli önerilere yer verilmiştir.