Mobiliteitsarmoede aanpakken in Utrecht

Mobiliteit is belangrijk en voor velen vanzelfsprekend in onze maatschappij. Dit is echter niet voor iedereen mogelijk. Wanneer mensen niet in staat zijn om vervoersmiddelen te gebruiken wegens hun sociaaleconomische situatie wordt dit mobiliteitsarmoede genoemd. Voor het behalen van een duurzaam en klimaatneutraal Utrecht in 2030 is het van belang dat iedereen kan bijdragen aan duurzame mobiliteit. Duurzaam Utrecht 2030 is een netwerk dat zich inzet voor mensen met een smalle beurs, zodat ook deze inwoners kunnen bijdragen aan de ontwikkelingsdoelen van 2030. Duurzaam Utrecht 2030 heeft de opdracht gegeven om onderzoek te doen naar de duurzame mobiliteit van Utrecht voor inwoners met een smalle beurs.

Dit project richt zich op de beroepsbevolking van de gemeente Utrecht die een inkomen hebben tot 125% Wettelijk Sociaal Minimum (WSM). Het doel van het project is om duurzame mobiliteit toegankelijker te maken voor de doelgroep. Op basis van literatuur vooronderzoek zijn de verschillende duurzame mobiliteitsmogelijkheden die de gemeente Utrecht te bieden heeft in beeld gebracht. Voorbeelden hiervan zijn de bus, trein, tram, deelfiets en de eigen fiets. In dit literatuur vooronderzoek is daarnaast ook de U-pas beschreven. Dit is een bestaande regeling voor inwoners die binnen de doelgroep van het onderzoek vallen.

Allereerst zijn de verschillende mobiliteitsmogelijkheden onderzocht. Dit is aan de hand van een Multiple Criteria Analyse (MCA) uitgevoerd met ondersteunend literair onderzoek. Hierin zijn de mobiliteitsmogelijkheden getoetst aan de hand van diverse criteria. Deze verschillende criteria zijn: milieuvriendelijkheid, bereikbaarheid, efficiëntie en kosten. Het resultaat van het uitgevoerde MCA is dat de trein, deelfiets en eigen fiets de hoogste score krijgen. Vervolgens is onderzocht hoe groot de vraag van de doelgroep is naar duurzame mobiliteit door middel van een enquête. In deze enquête zijn vragen opgenomen over de voorkeuren en behoeftes van de inwoners betreffend duurzame mobiliteit. Deze inwoners geven de voorkeur voor het gebruik van de eigen fiets, trein en bus. De ondervraagde groep geeft daarnaast aan meer gebruik te willen maken van de bus, trein en de eigen fiets. De verkregen resultaten zijn vervolgens tegen elkaar uitgezet. Hierdoor is afgeleid dat de eigen fiets, bus en trein prominent aanwezig zijn. Door het verkregen inzicht en een interview met een gemeenteraadslid zijn conclusies getrokken.

De resultaten uit het onderzoek zijn besproken met het raadslid en heeft geresulteerd in een aantal aanbevelingen. Het raadslid heeft over een fiets regeling in de wijk Overvecht verteld waarbij fietsen met een aangepaste prijs verkocht worden. Hieruit volgt de aanbeveling dat deze regeling uitgebreid kan worden voor de gehele stad. Alle inwoners met het recht op een U-pas kunnen een eigen fiets toe eigenen. Een andere aanbeveling is het geven van voorlichtingen en educatieve activiteiten aan de doelgroep. Hiermee krijgen de inwoners meer inzicht in het onderwerp wat voor een grotere betrokkenheid zorgt. Een aansluitende aanbeveling is een korting op het openbaar vervoer voor inwoners met een inkomen tot 125% WSM. Uit de afgelegde enquête is evident geworden dat inwoners bereid zijn om gemiddeld 25 cent per kilometer te betalen. In de huidige situatie is de gemiddelde prijs per kilometer 50% hoger.  Het inzetten van een buurtbus is ook een aanbeveling. Uit het interview met het raadslid is gebleken dat het huidige bus systeem zich focust op de primaire routes. Door het inzetten van de buurtbus kan dit vervoersysteem openbreken wat zorgt voor een grotere spreiding van de bus. Uit de enquête is daarnaast gebleken dat de inwoners de bus meer willen gebruiken. Hoe de structuur en inrichting van de buurtbus er uit ziet moet zich door middel van een vervolgonderzoek openbaren. Concluderend kan gesteld worden dat er voor een toegankelijkere duurzame mobiliteit een aanpassingen en uitbreidingen moeten komen op de bestaande regelingen gericht op de fiets en de bus.