Zrozumieć prawa pacjenta onkologicznego. Wybrane aspekty deontologiczne i medyczne

Understanding the rights of the oncology patient. Selected deontologicaland medical aspects
 

The process of coping with cancer is often a lengthy one, affecting changes in the previous way

of life and its quality. The specificity of cancer is most often the high dynamics of change and the rapidly progressive nature of the cancer process, which is why time is one of the most important factors for success in oncological treatment. Hence, it seems necessary to address issues focusing on the rights of a special category of patients - those treated with oncological therapy in the context of deontological-medical challenges.

The authors point out that oncology patients have a number of rights, the protection of which is indispensable in the context of treatment of the disease. Attention is also drawn to the systemic solutions available to oncology patients - i.e. the oncology package and the Green Card for Oncology Diagnosis and Treatment (DiLO), noting the need for further legislative action to improve the actual functioning of the system. As far as deontological aspects are concerned, the authors draw attention to the importance of the so-called soft law or other directional documents oscillating around the issues in question (especially the recently adopted European Code of Conduct for Oncology 2020).

The research used a method of analysis including current studies, reports relating to the diagnosis of oncology patients. In addition, a formal, dogmatic and historical-legal method was used to identify legal issues in order to show the context of the legal and doctrinal solutions adopted in relation to the formation of the system of patient rights protection. At the same time, thanks to this method, it was noted that the pace of change in this area is not adequate to the social transformations taking place in parallel.

Proces zmagania się z chorobą nowotworową jest często procesem długotrwałym, mającym

wpływ na zmianę dotychczasowego sposobu życia i jego jakości. Specyfiką choroby nowotworowej jest najczęściej duża dynamika zmian i szybko postępujący proces nowotworowy, dlatego w leczeniu onkologicznym czas jest jednym z najważniejszych czynników sukcesu. Stąd też niezbędne wydaje się podejmowanie zagadnień koncentrujących się wokół praw szczególnej kategorii pacjentów – leczonych terapią onkologiczną w kontekście wyzwań deontologiczno-medycznych.

Autorzy wskazują, że pacjenci onkologiczni posiadają szereg praw, których ochrona jest nieodzowna w kontekście leczenia choroby. Zwracają uwagę na zagrożenia, które mogą pojawić się wraz ze zbyt szeroko zakrojonym procesem formalizacji, a w niektórych obszarach także niewystarczającym (nieaktualnym) poziomem ochrony. W kontekście aspektów medycznych autorzy analizują m.in. kwestie związane z procesem diagnozowania choroby nowotworowej oraz wyboru odpowiedniej metody leczenia. Zwrócono również uwagę na rozwiązania systemowe dostępne dla pacjentów onkologicznych – tj. pakiet onkologiczny oraz Zieloną Kartę Diagnostyki i Leczenia Onkologicznego (DiLO), zwracając uwagę na konieczność podejmowana dalszych działań legislacyjnych usprawniających rzeczywiste funkcjonowanie systemu. Co do aspektów deontologicznych Autorzy zwracają uwagę na znaczenie tzw. prawa miękkiego lub innych dokumentów kierunkowych oscylujących wokół podejmowanej problematyki (zwłaszcza niedawno przyjętego Europejskiego Kodeksu Postępowania Onkologicznego z 2020 r.).W prowadzonych badaniach posłużono się metodą analizy obejmującej aktualne opracowania, raporty odnoszące się do kwestii diagnostyki pacjentów onkologicznych. Ponadto, celem wskazania na zagadnienia prawne odwołano się metody formalno – dogmatycznej oraz historycznoprawnej, po to, by ukazać kontekst przyjętych rozwiązań prawnych i doeontologicznych odnoszących się do ukształtowania systemu ochrony praw pacjenta. Jednocześnie dzięki tej metodzie zauważono, że tempo zmian w tym zakresie nie jest adekwatne do zachodzących równolegle przeobrażeń społecznych.