Ruh ve Beden İlişkisinin İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri: Ebû Zeyd El-Belhî ve Ebû Bekir Er-Râzî Örneği

Öz: Ebû Zeyd el-Belhî (öl. 322/934) ve Ebû Bekir er-Râzî (öl. 313/925) insanın ruh ve beden denen iki unsurdan müteşekkil olduğunu iddia etmektedirler. Belhî ve Râzî, insanı oluşturan bu iki varlığın birbirinden ayrı olduğunu belirtmekte ancak ayrı varlıklar olmalarına karşın birbirinden bağımsız değerlendirilemeyeceğini de ileri sürmektedirler. Ruh ve bedenin bağımsız olmadığını ve birbiri ile ilişkili olduğunu öne süren Belhî ve Râzî, bu düşüncelerini ruh ve beden sağlığının insan üzerindeki etkilerini ortaya koyarak temellendirmektedirler. Onlara göre, ruh ve bedenin işlevini dengeli bir şekilde yerine getirmesi insan sağlığı ve davranışları ile bağlantılıdır. Belhî ve Râzî’nin ruh ve bedenin mahiyeti ve ilişkisine yönelik düşüncelerine ruh ve beden sağlığını ihtiva eden müstakil birer çalışma ortaya koymuş olmalarından hareketle ulaşmaktayız. Belhî Mesâlihu’l-ebdân ve’l-enfüs adlı eserinde Râzî ise et-Tıbbü’r-rûhânî adlı eserinde, ruh ve bedenin insan yaşamı boyunca karşılaşabileceği sıkıntılarla insanın bedensel ve ruhsal açıdan nasıl zarara uğratabileceği işlenmekte ve bu sıkıntıların tedavisine yönelik tavsiyeleri içermektedir. Bu nedenle çalışmamızda ruh ve beden ilişkisini, Belhî ve Râzî’nin bu iki eseri çerçevesinde ele alarak eserlerde işlenen öfke, korku, üzüntü, vesvese ve takıntılar olarak yer alan hastalıklardan hareketle ruh ve beden ilişkisinin insan sağlığı üzerindeki etkileri incelenecektir. Bununla birlikte eserlerde yer alan bu hastalıkların modern psikolojideki karşılıkları da tespit edilerek bu hastalıkların söz konusu eserlerde verilen tedavi yöntemleri incelenecektir.