3-6 Yaş Çocuklarına Hitap Eden Dergilerin Temel Fen Kavramları Açısından Analizi

Okul öncesi dönemdeki çocuklar meraklı, araştırıcı, hayal güçleri kuvvetli ve sorgulayıcıdırlar. Çocukların bu merak ve araştırma duygularından yola çıkarak çevrelerindeki yetişkinler onların bilimsel bilgilerini artırabilir ve düşünme becerilerini geliştirebilir. 3-6 yaş arasındaki çocuklar yaşadıkları dünyayı, çevrelerini, bitkileri ve hayvanları ancak resimli dergi/kitaplar, hikâye kitapları ve masallar aracılığı ile anlayıp tanıyabilirler. Ancak bu şekilde çocuk daha önce hiç görmediği yeni nesneleri, canlıları ve doğayı eğlenceli bir şekilde görerek öğrenebilirler. Bu yaş grubundaki çocukların oldukça yüksek algı ve öğrenmeye açık oldukları düşünüldüğünde dergi ve kitaplarda sunulan kavramların çocuk gelişimi için ne kadar önemli olduğu daha iyi anlaşılmaktadır.

Bu araştırmada 3-6 yaş çocuklarına hitap eden dergilerdeki fen kavramlarına yer veriliş biçimi, oranları ve özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu ana amaç doğrultusunda nitel araştırma yöntemi kullanılarak 2016-2017 yıllarında yayın yapan çocuk dergileri ilk olarak taranmış ve 3-6 yaş çocuklarına uygun olan 7 dergi çalışma grubuna dahil edilmiştir. Temel Fen Kavramları ve Bilim Dergisi İnceleme Formu aracılığıyla bu dergiler 4 ana kavram doğrultusunda analiz edilmiş ve içerik özellikleri açısından konu, kahramanlar, dil ve anlatım alt başlıklarına göre betimsel analiz yapılmıştır.  Araştırmanın en ilgi çekici sonuçlarından biri fiziksel bilimler ile ilgili konulara bütün dergilerde ya çok az ya da hiç yer verilmemesidir. Bilimsel araştırmalar okul öncesi eğitimi programlarının amaçlarından birinin de çocuklara madde, ısı, sıcaklık gibi fiziksel bilimlere ilk adımın atılması olduğunu bildirmektedir. Ancak inceleme konusu 7 çocuk dergisinde ele alınan konular fiziksel bilim kavramlarını yeterince desteklemediğini göstermektedir. Yaşam bilimleri (%64,15), Sağlık (%19,48), Dünya ve uzay (%11,16) ve fiziksel bilimler (%5,19)’e yer verilmiştir. Konulara göre ise dergilerde en fazla hayvan (%30,90), sonra sağlık (%19,48) en sonda ekoloji (%15,84) alt başlıklarına yer verildiği tespit edilmiştir. 2016 ve 2017 yıllarında toplam 385 kavramın kullanıldığı belirlenmiştir.