Collectiebeschrijving webcollectie LHBT+ websites

Speciale webcollectie LHBT+sites

Internet en het Nederlandse web zijn belangrijke media geweest voor de emancipatie van homoseksuele en lesbische mensen en/of transgender-personen in Nederland. De KB heeft daarom een speciale webcollectie van lhbt+- websites opgebouwd tussen 2018 en 2022. De afkorting “lhbt+” staat hierbij voor lesbisch, homoseksueel, biseksueel, transgender en het teken “+” voor alle andere mogelijke seksuele en genderidentiteiten van mensen die ook tot de lhbt+-gemeenschap worden gerekend of die zichzelf daartoe rekenen.

De speciale webcollectie lhbt+ omvat websites uit het Nederlandse webdomein die een bron van de lhbt+-gemeenschap en cultuur of reflectie op deze kunnen zijn in de Nederlandse maatschappij. Deze sites kunnen niet alleen de weerslag zijn van lhbt+-cultuur of -erfgoed, maar ook de online voorbodes van trends en ontwikkelingen in de maatschappij en zijn als zodanig de moeite waard om bewaard te worden voor toekomstig onderzoek. Daarnaast kan een site ook een historische bron zijn van de moeilijke positie waarin deze groep mensen in zat èn zit en van de discriminatie en uitsluiting waar deze gemeenschap tot op de dag van vandaag mee te maken heeft.  Met deze speciale webcollectie van websites met het lhbt+-thema beoogt de KB digitale informatie uit het verleden over deze bevolkingsgroep en hun cultuur te behouden voor onderzoek in het heden en de toekomst. Ook blijft zo de digitale lhbt+-geschiedenis levend en wordt behoud van dit erfgoed en de sociale acceptatie van deze groep bevorderd. Daarnaast laten we zien dat het lhbt+-verleden een belangrijk en onderbelicht deel van de Nederlandse geschiedenis is.

De KB-webcollectie (het webarchief van KB-Nationale Bibliotheek van Nederland) is een van de digitale collecties van de KB, de nationale bibliotheek. Het is het digitaal geboren deel van de ‘Collectie Nederland’. Het bevat een selectie van 21.750 websites, homepages en delen van sites (per 31 maart 2022) van het Nederlandse nationale webdomein dat periodiek gearchiveerd wordt. 

Sinds 2007 selecteert en bewaart de KB ook actief websites. Vanwege de exponentiële groei van het aantal Nederlandse sites op het web (inmiddels meer dan 6,25 miljoen) kan niet worden gestreefd naar volledigheid, maar moet een beredeneerde selectie worden gemaakt.  De KB bewaart als nationale bibliotheek van Nederland een zo representatief mogelijk deel van het Nederlandse web in haar webcollectie. De KB-webcollectie bevat daarom een unieke selectie van digitaal geboren bronmateriaal en data over de Nederlandse digitale cultuur die nergens anders ter wereld in deze vorm wordt verzameld, beschreven, bewaard en kan worden geraadpleegd. Bovendien is dit materiaal regelmatig na verloop van tijd niet meer op het live web te vinden, maar alleen nog maar in de digitale collectie van de KB aanwezig en alleen in het gebouw van de KB te bestuderen op een terminal in de leeszaal door belangstellenden met een geldige jaarpas.

Het streven is om representatieve websites uit Nederland of over Nederland te selecteren, waarbij de primaire focus gericht is op websites die betrekking hebben op Nederlandse taal, cultuur, politiek, geschiedenis en samenleving en - in mindere mate - de informatiestroom van de Nederlandse overheid. Deze selectie gebeurt niet willekeurig: regelmatig worden er speciale webcollecties met een actueel thema samengesteld. Bij het maken van deze selectie geven de collectiespecialisten meer aandacht aan de selectie en de beschrijving, het netwerk van sites en de algehele samenhang van de webcollectie.

De KB streeft er ook naar om de webcollecties met gearchiveerde sites aan te bieden met zoveel mogelijk technische, historische en inhoudelijke achtergrondinformatie voor de gebruiker van nu en straks. De webcollectie krijgt zo een context met redactionele informatie. Hiermee wordt helderheid geboden over de historische context van de collectie, hoe de webcollectie is opgebouwd en wat de mogelijkheden en wensen zijn voor de toekomst. Daarnaast wordt uiteengezet hoe de primaire gebruikers (wetenschappers of andere geïnteresseerden) optimaal gebruik kunnen maken van de webcollectie.

Het belangrijkste criterium om een website te bewaren in de nationale bibliotheekcollectie is de waarde ervan als Nederlands cultureel erfgoed: het belang van het verzamelde digitale object voor de bestudering van de Nederlandse geschiedenis en cultuur en het kunnen dienen als historische bron van actuele trends en in de toekomst. In een later deel worden deze criteria nader uiteengezet.