DAHİLDE İŞLEME REJİMİ UYGULAMALARININ İHRACAT PERFORMANSINA ETKİSİ: KONYA İLİNDE BİR ARAŞTIRMA

Dünya genelinde ülkelerin ortak hedefi uluslararası pazar alanlarından daha fazla pay alarak gelirlerini artırmaya yöneliktir. Bu sebeple, günümüz dünyasında ülkeler, ihracat oranlarını arttırmak için ihracata konu uygulama ve politikalara önem vermektedir.
1996 yılından itibaren Türkiye’de uygulamaya konulan Dahilde İşleme Rejimi (DİR); ihracat faaliyeti gösteren işletmelere, ihracatını yapacakları malın üretiminde kullanacakları hammadde ve ara malların vergilerden muaf tutularak dünya piyasa fiyatlarından ithalatını yapabilmelerine olanak sağlamaktadır. Bu kapsamda çalışmanın ana hedefi, ihracata dayalı ekonomik büyüme noktasında önem arz eden dahilde işleme rejiminin ve genel anlamda ihracat desteklerinin firmaların ihracat performanslarına etkisinin ne olduğunun incelenmesidir. Konya ilinde faaliyet gösteren ve dahilde işleme rejimi uygulamasından yararlanan ve yararlanmayan işletmeler ile 2021 yılında anket yolu ile veriler toplanarak, gerekli istatistiksel analizler yapılmıştır. Elde edilen bulgular neticesinde,
dahilde işleme rejimi uygulayan ve uygulamayan firmaların ihracat performansları arasında istatistiki bakımdan anlamlı düzeyde farklılık olduğu, firmaların ihracat desteklerinden yararlanma düzeylerinin ihracat performanslarını pozitif yönde etkilediği tespit
edilmiştir. Dahilde işleme rejimini yüksek veya çok yüksek düzeyde uygulan firmaların ihracat performanslarının dahilde işleme rejimi uygulamayan firmaların ihracat performansına göre daha yüksek düzeyde olduğu sonucuna varılmıştır. Ancak, firmaların DİR uygulamalarından yararlanma düzeyleri, DİR’in firma faaliyetlerine etki düzeyleri ve hammadde ithalat nedenlerinin firmaların ihracat performanslarına anlamlı bir etkisinin olmadığı da ortaya konulmuştur.