O warstwie treściowej spektakli baletowych – wokół problemu recepcji i transformacji kulturowych tematów libretta [On the literary canon of the ballet scene: the issue of reception, interaction and cultural transformations of the libretto]
Description
The connection between dance and the written word (literature) in classical ballet performances seems particularly close. The starting point for the production of such events could be a literary idea. This is because it is the written libretto which constitutes the dramatic foundation of ballet. The development of the art of ballet saw the emergence of a dominating tendency to shorten and simplify action, so that it captures the attention of the viewer and keeps tension up until the end, thus maintaining a continual interest in the meaning of the dance. Over time, the libretto itself would turn out to be a certain form of inspiration for free choreographic interpretations. The complexity and evolution of ballet themes become apparent in the context of cultural shifts, social attitudes and the aesthetics of a given era. In theatre criticism, it is notable that the status of libretto is inadequately specified, as its reviews seem to be based on ambiguous criteria. This is why, from a scholarly perspective, it is interesting to explore loose adaptations and distant reminiscences of these topics. Such an exploration provokes questions relating to possible ‘fortunate errors’, and the effects thereof, in the context of interpretation.
Files
16_Reglińska-Jemioł.pdf
Files
(730.0 kB)
Name | Size | Download all |
---|---|---|
md5:3e417d42bba15df7c064c38bc25a31a0
|
730.0 kB | Preview Download |
Additional details
References
- Abramowska J., Ład i fortuna. O tragedii renesansowej w Polsce, "Studia Staropolskie", t. 40, Wrocław 1974.
- Buszek M.-E., Representing "Awarishness": Burlesque, Feminist Transgression, and the 19th-Century Pin-Up, "The Drama Review: TDR" 1999, nr 4.
- Curz D., Kora i Alonzo, czyli dziewice słońca. Balet serio, Warszawa 1787.
- Dramat staropolski od początków do powstania sceny narodowej. Bibliografia, t. 2: Programy drukiem wydane do r. 1765, cz. 1: Programy teatru jezuickiego, oprac. zespół pod kierunkiem W. Korotaja, "Książka w Dawnej Kulturze Polskiej", t. 14, Wrocław 1976.
- Fizgał-Janikowska M., Od rytmizacji do oper i baletów. Wokół muzycznych inscenizacji Jana Dormana, "Pamiętnik Teatralny" 2019, z. 3–4.
- Foster S.L., Choreography narrative. Ballet's staging of story and desire, Bloomington 1996.
- Guest I., Balet romantyczny w Paryżu, tłum. A. Kreczmar, Warszawa 1978.
- Haskell A.L., Balet, Kraków 1969.
- Homans J., Apollo's angels. A history of ballet, New York 2010.
- Juźwik M., Balet "Giselle" w reinterpretacji Matsa Eka jako środek "wypatrywania" tożsamości, w: Wypatrywanie. Filozoficzne aspekty języka, literatury i edukacji, red. E. Zygan, M. Wójcik-Dudek, Katowice 2020.
- Juźwik M., Widmo Szekspira w dziele baletowym, "Filo-Sofija" 2017, nr 3.
- Kirstein L., Four centuries of ballet: Fifty Masterworks, New York 1984.
- Klimczyk W., Wirus mobilizacji. Taniec a kształtowanie się nowoczesności (1455–1795), Kraków 2015.
- Kłosowski W., Uczestnictwo a dostęp, w: Kierunek kultura. W stronę żywego uczestnictwa w kulturze, red. W. Kłosowski, Warszawa 2011.
- Królica A., Pokolenie Solo. Choreografowie w rozmowach z Anną Królicą, Kraków 2013.
- Limon J., Między niebem a sceną. Przestrzeń i czas w teatrze, Gdańsk 2001.
- Les travaux d'Hercule. Ballet qui sera dansé a la tragedie de Clovis sur le theatre du College de Louis le Grand des peres de la Compagnie de Jesus. Le septiéme jour d'aoust à une heure aprés midy, Paris 1686.
- Mapowanie publiczności, red. A.R. Burzyńska, Szczecin 2015.
- McBride R., Ballet: a Neglected Key to Molière's Theatre, "Dance Research" 1984, nr 1.
- Migel P., The Ballerinas: From the Court of Louis XIV to Pavlova, New York 1972.
- Molier, Przedmowa do Natrętów, w: idem, Dzieła, t. 1, tłum., oprac. i wstępami opatrzył T. Żeleński (Boy), Warszawa 1988.
- Nabokina A., Poza ramą. Wizerunki kobiet i mężczyzn w "Jeziorze łabędzim" i "Giselle" Matsa Eka, w: Ciało – muzyka – performans, red. J. Mikołajczyk, M. Popczyk, Katowice 2017.
- Narewska A., Od księżniczki do prostytutki, czyli o tanecznych metamorfozach Kopciuszka, "Studia Choreologica" 2015, t. 16.
- Noverre J.-G., Teoria i praktyka tańca prostego i komponowanego, sztuki baletowej, muzyki, kostiumu i dekoracji, tłum. i oprac. I. Turska, "Teksty Źródłowe do Historii Dramatu i Teatru", red. G. Sinko, t. 5, Wrocław 1959.
- Nye E., Dancing words: eighteenth-century ballet-pantomime wordbooks as paratexts, "Word and Image" 2008, nr 4.
- Pawłowska M., Muzyczne narracje o kochankach z Werony. Wprowadzenie do narratologii muzycznej, Toruń 2016.
- Prokofiew S., Autobiografia, tłum. J. Ilnicka, Kraków 1971.
- Prokofiew S., Refleksje, notatki, wypowiedzi, tłum. J. Ilnicka, Kraków 1971.
- Reglińska-Jemioł A., Formy taneczne w polskim teatrze jezuickim XVIII wieku, Poznań 2012.
- Reglińska-Jemioł A., Meandry (nie)męskości na scenie baletowej początku XIX wieku – zarys problematyki, w: (Nie)męskość w tekstach kultury XIX–XXI wieku, red. B. Zwolińska, K.M. Tomala, Gdańsk 2019.
- Sommervogel C., Bibliothèque de la Compagnie de Jésus, Bruxelles–Paris 1896–1960.
- Stachuła D., Libretto, muzyka i opera. Interferencja czasowa w teatrze muzycznym, "Zagadnienia Rodzajów Literackich" 2018, nr 4.
- Strzelecki R., Świat uczuć w "Teorii i praktyce tańca" Jeana Georgesa Noverre'a, w: Między teatrem a światem. W kręgu problemów dramatu, sztuki scenicznej i teatralizacji kultury, red. R. Strzelecki, Bydgoszcz 2010.
- Świadomość ruchu. Teksty o tańcu współczesnym, red. J. Majewska, Kraków 2013.
- Szlendak T., Aktywność kulturalna, w: Kultura miejska w Polsce z perspektywy interdyscyplinarnych badań jakościowych, red. W. Burszta, B. Fatyga, M. Pęczak, Warszawa 2010.
- Taniec widzów, rozmowa transmitowana 13 czerwca 2020 roku w ramach cyklu "Rozmównica" PTT (Polskiego Teatru Tańca), http://ptt-poznan.pl/pl/node/765 (stan z 18 listopada 2020 r.).
- Trzewikowska-Knieć P., Istota dzieła baletowego, "Studia Choreologica" 2010, t. 11.
- Turska I., Przewodnik baletowy, Kraków 1989.
- Turska I., Taniec bawi i opowiada, Warszawa 1970.
- Walczak J., Libretto jako (u)twór. Zagadnienia genologiczne i metodologiczne – zarys problematyki, "Przestrzenie Teorii" 2014, nr 22.
- Wybraniec M., Świat tekstu libretta i/ lub komunikat spektaklu baletowego, "Media – Kultura – Społeczeństwo" 2012–2013, nr 7–8.
- Wysocka T., Dzieje baletu, Warszawa 1970.