The Ancient Routes and New Lycian Inscriptions around Fethiye

--ENGLISH BELOW--
Bu makalenin ilk kısmı Fethiye çevresinde, Pinara, Telmessos, Kalynda, Kadyanda, Araksa ve Tlos kentleri arasındaki antik yolların ve güzergahların tespiti için son yıllarda yapılan yüzey araştırmalarının sonuçlarını içermektedir. Bu değerlendirmeler çerçevesinde Pinara ve Telmessos arasında birisi Kabaağaç – Gökben üzerinden diğeri de Babadağ üzerinden olmak üzere iki yol olduğu tespit edilmiş, Patara Yol Anıtı’nda belirtilen yolun ise Babadağ üzerinden giden yol olduğu önerilmiştir. Tlos ve Telmessos arasındaki yolun Seydikemer üzerinden gitmiş olması beklenen bir durum iken, yapılan incelemeler neticesinde bu yolun büyük ihtimalle sadece bir ayağının temelini tespit edebildiğimiz Allıkavak’taki antik köprüden geçerek Çaltıözü, Bozyer ve Esenköy üzerinden Telmessos’a ulaşmaktaydı. Telmessos ve Kalynda arasındaki yol büyük oranda bugünkü Fethiye -Dalaman yolunu takip ettiği anlaşılmış, bu yol üzerinde kalan İnlice/Daidala ve Şerefler/Kalynda lokalizasyonları yeniden değerlendirilmiştir. Kadyanda ve Telmessos arasındaki yolun Eldirek üzerinden gitmiş olmasının daha doğru olduğu, Kadyanda ve Araksa arasındaki yolun ise antik Atlıdere Köprüsü üzerinden gittiği gözlemlenmiştir. Kadyanda ve Tlos arasındaki yolun da aynı köprüyü kullanarak Kıncılar, Girmeler ve Güneşli yakınlarından Tlos’a ulaşması gerekmektedir. Keza, Araksa ve Tlos arasındaki yol da Atlıdere Köprüsü’nün güneyindeki aynı hattı izlemiştir.
Makalenin Likçe yazıtlarının ele alındığı ikinci bölümde biri Pinara’nın yak. 7,5 km kadar kuzeyinde yer alan Asarcık’ta (antik Aloanda), diğeri Kadyanda/Araxa arasındaki yol üzerinde bulunmuş iki yazıt ele alınmıştır. Aloanda yazıtının dini ve gömü niteliği vardır. Anıtın kısmen yarı yarıya ele geçmiş olması nedeniyle tam olarak neyi temsil anlaşılmamıştır. Yazıt, Likçe çalışmalar sahasında yeni sözcük ve morfoloji katkıları sağlamıştır. Yazıt aracılığıyla buluntu yerinin dinsel bir kült alanı niteliğinde olabileceği tartışmaya açılmıştır, çünkü yakınında muhtemelen daha geç döneme ait lahit ve kaya mezarları bulunsa da, buluntu alanında Likya dönemine ait gömü materyalleri bulunmamaktadır. Bu nedenle eğer erken dönemden bir kaya mezarı veya lahit söz konusu değilse anıtın doğrudan bir gömü yazıtı niteliği taşıdığını söylemek zordur. Çalışmada çözümleme ve okuması yapılan ikinci yazıt ise, Likya coğrafyasında örneklerine sıklıkla rastlanan kaya mezarı içeriğine sahiptir. Ne yazık ki, yazıt yüzeyinin doğal sebeplerle aşınıp gitmiş olması nedeniyle mezarın kime ait olduğu tam olarak tespit edilememiştir. Varsayımsal olarak bu kişinin Armazapimi adında birisi olabileceği öne sürülmektedir. Mezarı kendi eşi, ev halkı ve annesinin soyundan gelenler için inşa ettirdiği okunabilmiştir. Yazıt gömü kurallarının belirlenmesi yanında, mezarda gömü ihlali yapılması durumunda Likya’nın çeşitli kurum ve tanrılarına karşı sorumlu olunacağını belirterek sonlanmaktadır.
___________________________________________________________
The first part of this contribution contains the results of field surveys made in recent years exploring the ancient road network around Fethiye, including the routes between Pinara, Telmessos, Kalynda, Kadyanda, Araxa and Tlos. According to these results, there are two options for the road between Pinara and Telmessos, one through Kabaağaç and Gökben, one over Babadağ. In the article, the second option is suggested for the road recorded in Monumentum Patarense (MP). While the road between Tlos and Telmessos was at first expected to have passed through today’s Seydikemer, the field surveys identified a better option with a course through Çaltıözü, Bozyer ve Esenköy, crossing over an ancient bridge, only a footing-base of which has survived, in today’s Allıkavak. The ancient route between Telmessos and Kalynda mostly follows the modern road between Fethiye and Dalaman, and the localizations of İnlice/Daidala and Şerefler/Kalynda are discussed again.  The road between Kadyanda and Telmessos probably led through Eldirek, and the road between Kadyanda and Araxa passed over the ancient bridge in Atlıdere. The route from Kadyanda to Tlos also passed over this bridge and reached Tlos following a course past Kıncılar, Girmeler and Güneşli. Similarly, the road between Araxa and Tlos followed the same route to the south of Atlıdere Bridge.
In the second part of the contribution two new Lycian inscriptions are published. One was found at Asarcık (ancient Aloanda) located ca. 7,5 km to the north of Pinara, and the other on the road between Kadyanda and Araxa. The inscription from Aloanda reflects a religious and funerary content. The type of monument cannot be identified with certainty, because half of the stone is missing. The discussion of the inscription has contributions concerning the vocabulary and morphology of the Lycian language. The find spot of the inscription might have been a religious location, because there are no funerary remains from the Lycian period in the spot. It is less likely that inscription has a funerary character, as there was no rock-cut tomb or early sarcophagus at the find spot, though there are several later funerary monuments of these types nearby. The second inscription has the usual content of Inscribed Lycian rock-cut tombs, of which there are many examples. The tomb’s owner  cannot be identified for certain, due to the natural erosion of the inscription surface, but the name may be conjectured as be Armazapimi. The owner built the tomb for himself, his wife, his household and for bis mother’s descendants. Besides the regulations for burials, the inscription ends with a closure stating that anyone who violated the burial regulations, should be considered criminally liable to punishment by several Lycian institutions and divinities.