Inhoud, gevolgen en toepassing van nieuwe pensioenverslaggevingsregels in Nederland

De Raad voor de Jaarverslaggeving (RJ) publiceerde in april 2009 een geheel vernieuwde Richtlijn 271.3 (pensioenen). Deze Richtlijn bevat een ingrijpende verandering in de wijze waarop pensioenregelingen in de jaarrekening van werkgevers moeten worden verwerkt en neemt nadrukkelijk afstand van de in de 'oude RJ 271.3' opgenomen IAS 19-benadering. Opmerkelijk was dat werkgevers de twee maanden daarvoor op 2 februari 2009 gepubliceerde ontwerp-Richtlijn reeds vervroegd mochten toepassen. In dit artikel wordt onderzocht in hoeverre Nederlandse werkgevers die zijn aangesloten bij ondernemingspensioenfondsen RJ 271.3N(ieuw) vervroegd hebben toegepast, wat de invloed is geweest van deze wijziging in de regels op het vermogen en resultaat van de onderneming en in hoeverre wordt voldaan aan de toelichtingsvereisten van RJ 271.3N. Uit het onderzoek blijkt dat een grote meerderheid van de ondernemingen gebruik heeft gemaakt van de mogelijkheid tot vervroegde toepassing van het nieuwe stelsel. De gevolgen van de stelselwijzing worden over het algemeen adequaat toegelicht. Echter, de toelichtingsvereisten die betrekking hebben op het pensioenreglement en de uitvoeringsovereenkomst worden zeer gebrekkig nageleefd. Betere naleving van juist deze toelichtingsvereisten is van belang voor het inzicht van de gebruikers van de jaarrekening in de door ondernemingen gelopen risico's voortkomende uit (toegezegde) pensioenregelingen.