Published September 30, 2019 | Version v1
Book chapter Open

O pożytkach płynących z nauki dla prawa i polityki penitencjarnej

Creators

  • 1. Uniwersytet Warszawski

Description

Między nauką a prawem i polityką penitencjarną zachodzi wzajemna relacja. W niniejszym tekście uwzględniłem tylko jeden jej kierunek i tylko jeden z wielu aspektów, starając się ukazać znaczenie nauki dla tego rodzaju prawa i tego rodzaju polityki. Pomijam więc równie ważny i wartościowy poznawczo stosunek odwrotny: znaczenie prawa i polityki penitencjarnej dla nauki. Nauka nie wzbogaciłaby się bowiem bez uczynienia przedmiotem swojego poznania i objęcia badaniami empirycznymi problematyki penitencjarnej.

Files

Bulenda.pdf

Files (218.8 kB)

Name Size Download all
md5:a6b12f696d8be0355f6c61c351f9d889
218.8 kB Preview Download

Additional details

References

  • T. Bulenda, Implikacje koncepcji antropologiczno-kryminalnych w postępowaniu z więźniami [w:] B. Hołyst, S. Redo (red.), Problemy więziennictwa u progu XXI wieku, I Polski Kongres Penitencjarny, Warszawa–Wiedeń–Kalisz 1996, s. 241.
  • Zob. J. Śliwowski, Prawo i polityka penitencjarna, PWN, Warszawa 1982, s. 70– 82; S. Walczak, Narodziny i rozwój koncepcji wykonania kary pozbawienia wolności [w:] A. Marek (red.), Księga Jubileuszowa więziennictwa polskiego 1918–1988, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1990, s. 35–48; J. Migdał, J. Raglewski, Kara pozbawienia wolności. Zarys dziejów polskiej doktryny prawa i praktyki penitencjarnej, Arche, Gdańsk 2006; J. Migdał, Polski system penitencjarny w latach 1956–2008 w ujęciu doktrynalnym, normatywnym i funkcjonalnym. Kontynuacja czy zmiana?, Arche, Gdańsk 2008, s. 13–77; J. Pomiankiewicz, Zarys historii więziennictwa w Polsce [w:] T. Szymanowski (red.), Prawo karne wykonawcze z elementami polityki karnej i penitencjarnej, Wolters Kluwer, Warszawa 2017, s. 197–234; T. Bulenda, Penitencjarne aspekty konstytucyjnych praw człowieka [w:] D. Makiłła (red.), M. Wilczek-Karczewska (współpraca), Z historii ustroju i konstytucjonalizmu Polski. Księga jubileuszowa dedykowana w osiemdziesiątą rocznicę urodzin Profesora Mariana Kallasa, Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie, Warszawa 2018, s. 115–134.
  • M. Czerwiec, Więzienioznawstwo. Zarys rozwoju więziennictwa, Centralny Zarząd Więziennictwa Ministerstwa Sprawiedliwości. Wydział Kadr i Szkolnictwa, Warszawa 1958, s. 217.
  • W. Głowiak, Kadra więzienna [w:] T. Szymanowski, J. Cegielska, J. Czołgoszewski, S. Lelental, J. Pomiankiewicz (red.), Księga Jubileuszowa Więziennictwa Polskiego, Centralny Zarząd Służby Więziennej, Warszawa 2009, s. 78–79.
  • Informator Studia Podyplomowe 2008/2009, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2008, s. 165.
  • Niestety, decyzją władz Służby Więziennej IPSiR-owskie Podyplomowe Studium Penitencjarne zakończyło działalność. Decyzję uzasadniono brakiem funduszy. Jest ona niezrozumiała, jeśli zważy się na wieloletnie korzyści płynące z tego Studium. Było ono wyjątkowo wartościowe, użyteczne dla oficerów Służby Więziennej, więziennictwa, a zwłaszcza dla coraz lepszego, poprawnego postępowania z osobami uwięzionymi. Z własnego doświadczenia nabytego z racji kierowania przez kilka lat tym Studium, prowadzenia wykładu m.in. na temat kontroli zewnętrznej zakładów karnych i aresztów śledczych, bycia promotorem oraz recenzentem licznych prac dyplomowych słuchaczy wiem o ich rzetelnym studiowaniu, udziale w ciekawych dyskusjach oraz o bardzo wysokiej ich ocenie tego studium. W okresie studiowania często podkreślali wykorzystywanie zdobytej wiedzy w codziennej pracy zawodowej. Nieraz byłem pod wrażeniem formułowanej przez nich twórczej krytyki realiów więziennych oraz proponowania nowatorskich rozwiązań. Władze więzienne również pozytywnie oceniały te studia. Co więcej, w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości ukończenie studiów stanowiło jeden z wielu warunków awansu. Biorąc powyższe pod uwagę, decyzję władz więziennych można uznać, delikatnie mówiąc, za niezrozumiałą. Po upływie długiego czasu okazało się, że w kształceniu kadry Służby Więziennej zrezygnowano z uczelni uniwersyteckiej i zamieniono ją na uczelnię resortową.
  • W odniesieniu do Polski można np. wskazać następujące bibliografie: G. i J. Koreccy (aut.), S. Lelental (red.), Polska bibliografia penitencjarna, C.H. Beck, Warszawa 2011; M. Porowski, Dzieje więziennictwa polskiego w piśmiennictwie i dokumentach, Wydawnictwa UW, Warszawa 2016. Autor tego monumentalnego dzieła w pierwszym zdaniu Wstępu zaznaczył: "Książka ta ma charakter dokumentacyjny i zbliża się pod względem formy do bibliografii działowych z zakresu prawa i polityki penitencjarnej. Różni się jednak od nich istotnie zarówno zakresem przedmiotowym, jak i metodą opracowania prezentowanych dzieł" (s. 7).
  • Zob. J. Cegielska, Czasopisma więziennictwa [w:] T. Szymanowski, J. Cegielska, J. Czołgoszewski, S. Lelental, J. Pomiankiewicz (red.), Księga…, op. cit., s. 97–100.
  • Polskie kongresy penitencjarne rozpoczęły się w 1996 r. Ogółem było ich sześć, ostatni odbył się w 2019 r. Zob. T. Bulenda, Kongresowe rekomendacje w reformie więziennictwa i zmianach w postępowaniu z więźniami – kontekst działalności organizacji pozarządowych [w:] K. Jędrzejak, M. Kalaman, R. Poklek (red.), 20 lat działalności Polskiego Towarzystwa Penitencjarnego. Refleksje i impresje jubileuszowe, Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kaliszu, Polskie Towarzystwo Penitencjarne, Kalisz 2013, s. 78–96.
  • S. Lelental, Prawo karne wykonawcze, PWN, Warszawa 1990, s. 6.
  • J. Hołda, Z. Hołda, Prawo karne wykonawcze, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2006, s. 13.
  • S. Lelental, Prawo…, op. cit., s. 13–15; S. Pawela, Prawo karne wykonawcze. Zarys wykładu, Oficyna a Wolters Kluwer bussines, Warszawa, 2007, s. 27–28; T. Szymanowski (red.), Prawo…, op. cit., s. 21–22.
  • T. Szymanowski (red.), Prawo…, op. cit., s. 25.
  • Ibidem, s. 23.
  • S. Walczak, Prawo penitencjarne PRL, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 1968, s. 71.
  • Zob. ibidem, s. 60–88.
  • Zob. J. Śliwowski, Prawo…, op. cit., s. 21–30.
  • S. Lelental, Prawo…, op. cit., s. 15–24.
  • Zob. J. Hołda, Z. Hołda, Prawo…, op. cit., s. 15.
  • Zob. S. Pawela, Prawo…, op. cit., s. 28–33.
  • Zob. T. Szymanowski (red.), Prawo…, op. cit., s. 27–35.
  • J. Błachut, A. Gaberle, K. Krajewski, Kryminologia, Arche, Gdańsk 2001, s. 19.
  • Charakterystykę nurtów kryminologii zob. ibidem, s. 40–57.
  • J. Śliwowski, Prawo karne. Część III, Prawo penitencjarne, Wydawnictwo UMK, Toruń 1963, s. 7–8.
  • L. Lernell, Zarys kryminologii ogólnej, PWN, Warszawa 1978, s. 38.
  • T. Szymanowski (red.), Prawo…, op. cit., s. 30.
  • K. Ostrowska, Psychologia resocjalizacyjna a karanie kryminalne [w:] S. Lelental, G.B. Szczygieł (red.), X lat obowiązywania kodeksu karnego wykonawczego, Temida 2, Białystok 2009, s. 91.
  • Zob. S. Pawela, Prawo..., op. cit., s. 30.
  • J. Szałański, 70 lat uczestnictwa psychologów w przeobrażeniach więziennictwa polskiego [w:] W. Ambroziak, P. Stępniak (red.), Służba więzienna wobec problemów resocjalizacji penitencjarnej. III Sympozjum Penitencjarne, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centralny Zarząd Służby Więziennej, Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej, Poznań–Warszawa–Kalisz 2004, s. 95.
  • Zob. S. Pawela, Prawo..., op. cit., s. 30–31; M. Kuć, M. Gałązka, Prawo karne wykonawcze, C.H. Beck, Warszawa 2009, s. 9.
  • Zob. S. Lelental, Prawo…, op. cit., s. 20; S. Pawela, Prawo…, op. cit., s. 31.
  • T. Szymanowski (red.), Prawo…, op. cit., s. 32.