İslam felsefesinde aklın mahiyeti ve sınıflandırmasına genel bir bakış

İnsani yetilerin en üst mertebesini oluşturan akıl gücü, insanı diğer canlılardan ayıran ve ona ‘insan’ niteliği kazandıran düşünme ve anlama melekesini tanımlar. Aklın mahiyet ve fonksiyonları, antik çağın sistematik döneminden itibaren felsefi düşünüşün temel problematiklerinden biri olmuştur. Gerek Hıristiyan skolastikleri, gerekse de İslam meşşâilerinin akıl kuramlarının şekillenmesinde karakteristik bir etki bırakarak, bu alandaki çalışmalara öncülük eden isim ise Aristoteles’tir. Bu çalışma, Aristoteles ile başlayıp İbn Sina’yla zirve noktasına ulaşan peripatetik akıl kuramı ile Safevî İran’ının en önemli entellektüel siması olan Molla Sadrâ’nın aklın mahiyeti konusundaki düşüncelerini ele almaktadır.

The intelligence power which constitutes the upmost stage of humanitarian faculties defines thinking and understanding faculty which gains him “human” feature and it distinguishes him from other living beings. Functions and the nature of intelligence, dating from systematic period of ancient age, has been one of the basic problematics of philosophical thinking. Aristoteles had been a pioneer by leaving a characteristic influence on formalizing intellectual theories of both Christian scholastics and Islamic peripatetists. This studying deals with peripatetic intellectual theory which began with Aristoteles and reached to peak with İbn Sina and thoughts of Mulla Sadra, who was the most significant sophisticated figure of Safavid Iran, on nature of intellectual.