Telesnost i prikazi trudnoće u kasnom neolitu: antropomorfne figurine sa lokaliteta Vinča - Belo brdo

Tokom iskopavanja naselja Vinča-Belo Brdo od 1908. do 1934. nađeno je više od 1000 predmeta figuralne plastike iz vremena vinčanske kulture. Figurine su do danas bile predmet više stilsko-tipoloških studija, a uobičajeno su tumačene kao predmeti kulta i umetnosti ili kao predstave božanstva plodnosti. Naše istraživanje figuralne plastike sa lokaliteta Belo Brdo u Vinči sprovedeno je u okviru projekta BIRTH (Births, mothers and babies: prehistoric fertility in the Balkans between 10000-5000 BC) koji ispituje demografske promene u periodu mezolit-neolit.Ukoliko sledimo široko prihvaćenu ideju da su neolitske populacije Balkana prolazile kroz demografsku tranziciju koja uključuje uvećanje stope rađanja i rast populacije, pretpostavka je da su biološki procesi kao rađanje i trudnoća možda reflektovani i u materijalnoj kulturi, pre svega na figuralnoj plastici. Neolitske figurine su svakako najpogodnije sredstvo za prikazivanje promena na ljudskom telu i naša namera je da testiramo da li su korišćene za ikonografsko predstavljanje jednog biološkog procesa-trudnoće. Analizirane su 874 antropomorfne figurine iz Arheološke zbirke Filozofskog fakulteta u Beogradu, pri čemu smo beležili prisustvo primarnih i sekundarnih polnih karakteristika, odnosno telesne atribute povezane sa trudnoćom, kao što su naglašen stomak, izgled pupka i oblik tela. Rezultati naše komparativne analize trebalo bi da pokažu da li su navedeni fizički atributi vezani za trudnoću, na pojavnom nivou, prikazani na figurinama i, ako jesu, kolika je njihova učestalost u uzorku.