ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ'NDE RUM KÖKENLİ MELİKELER

Anadolu Selçuklu Devleti’nde evlilikler dini, sosyal ve siyasi sebeplere dayalı olarak gerçekleşmiştir. Buna dayalı olarak devletlerarası münasebetler sonucunda da evlilikler yapılmaktaydı. Bu evlilikler sadece Türk ve Müslüman kişiler ile yapılmamıştır. Farklı dine mensup kişiler ile yapılan evlilikler devlet çıkarlarının ön planda olduğunu göstermektedir. Anadolu Selçuklu Devleti’ne gelin olarak gelen Rum Prensesler, Melike unvanına sahip olmaktaydılar. Bazı Melikelerin evlilikleri siyasi olaylar sonucunda gerçekleştiği için yaşantıları ile ilgili ulaşılan kaynaklardan sınırlı bilgiler elde edilmiştir. Melike İzabella ve Mavrozomes’in kızı Melike Hatun bu duruma örnektir. Melikelerin evlilikleri süresince din değiştirmeleri konusunda herhangi bir baskı olmamış, kendi dinlerini istedikleri gibi yaşamışlardır. Kendi inançlarına bağlı kalan Melikeler, bir süre sonra Müslüman olmuşlardır. İnanç özgürlüğünün olduğu bir ortamda, İslam dinini benimsemeleri Melikelerin toplum tarafından kabulünü kolaylaştırmıştır. Özellikle Mahperi Hatun ve Gürcü Hatun’un İslam dinini kabul ettiği kaynaklarda belirtilmektedir. Hem yapmış oldukları eserler hem de Gürcü Hatun’un dönemin alimlerinden olan Mevlâna ile ilişkileri bu düşünceyi desteklemektedir.

Ulaşılan kaynaklarda her ne kadar toplumsal ve kültürel alanlarda faaliyet göstermişlerse de kendi çocukları için mücadelelerde bulundukları da görülmektedir. Anadolu Selçuklu Devlet’inde bu mücadelede en aktif rol oynayan Melike, Mahperi Hunad Hatun’dur. Mahperi Hatun, bulunduğu dönem itibariyle oğlu I. Gıyaseddin Keyhüsrev’in tahta çıkmasında etkili olmuştur. Bunun yanı sıra oğlundan sonra torunlarının tahta çıkması için uğraşmıştır. Rum Melikeler içinde özellikle Berduliye Hatun’un Hristiyan inancında kaldığı kesindir. Selçuklu sarayına gelin geldiği dönemde Hristiyan kardeşlerinin de Anadolu Selçuklu Devleti’nde etkili olduğu görülmektedir. Moğol baskısının giderek arttığı bir dönemde Berduliye Hatun, oğlu II. İzzeddin Keykavus ve maiyetindekilerle birlikte Bizans İmparatorluğuna sığınmıştır. Berduliye Hatun, bundan sonraki yaşamını burada geçirmiştir. Bunun haricinde maiyetinde bulunan birçok kişi Hristiyan olmaya zorlanmıştır.