ANALIZA PROJEKTU USTAWY O ZMIANIE USTAWY O GOSPODARCE NIERUCHOMOŚCIAMI

Streszczenie: Analiza projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw w kontekście nowych reguł dotyczących nabycia przez użytkowników wieczystych prawa własności. Projekt zmiany ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi kolejny etap reformy użytkowania wieczystego, który ma na celu umożliwienie nabycia prawa własności użytkownikom wieczystym gruntów wykorzystywanych na cele inne niż mieszkaniowe, w tym przedsiębiorcom z uwzględnieniem reguł odpłatności zastosowanych w ramach instytucji uwłaszczenia ex lege, ale z zachowaniem zasady swobody umów. Proponowane rozwiązanie polega na zastosowaniu mechanizmów rynkowych przy ustalaniu ceny nabycia prawa własności. Nowa zasada odpłatności została opracowana z wykorzystaniem modelu cyklicznej odpłatności przyjętego już w pierwszym etapie reformy użytkowania wieczystego. Proponowane zmiany są bez wątpienia słuszne i niezbędne, jednak zbyt wąskie. Zaproponowany projekt, mimo iż co do zasady należy ocenić pozytywnie, nie rozwiązuje ważnych problemów jak chociażby dotyczących podziałów wieczystoksięgowych ww. gruntów. Nadto nowela stanowić będzie jedynie korektę dotychczasowych przepisów. Nie wprowadza ona możliwości żądania przekształcenia bądź sprzedaży nieruchomości oddanej w użytkowanie. Nie ma przekształcenia z mocy prawa. Nie wprowadza się też administracyjnego modelu przekształcenia. Sprzedaż będzie mogła nastąpić jedynie w sytuacji, kiedy publicznoprawny właściciel zechce sprzedać prawo własności użytkownikowi wieczystemu. Powyższe jest już jednak możliwe na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami. W przypadku braku woli ze strony właściciela gruntów użytkownik wieczysty pozbawiony będzie możliwości działania. 
Niestety zaproponowany projekt nie rozwiązuje wskazanych wyżej problemów. Należałoby rozważyć wprowadzenie zachęt dla właścicieli jak i użytkowników wieczystych, które mogłyby nakłonić obie strony do dokonania transakcji. W ramach nich można by zaproponować termin, do którego użytkownicy mogliby nabyć prawo własności na korzystniejszych warunkach niż po jego upływie.  Powyższe mogłoby się sprowadzać do tego, że do pewnego momentu mogliby nabyć z możnością rozłożenia na raty, a po terminie do zapłaty dochodziłoby już tylko jednorazowo. W artykule przeanalizowano i oceniono najnowsze propozycje zmian legislacyjnych dotyczące powyższej materii. Metodą badawczą  jaką zastosowano w pracy  jest  analiza  aktów  prawnych,  poglądów  przedstawicieli  doktryny  oraz  orzecznictwa sądowego.
Słowa kluczowe: nieruchomości, użytkowanie wieczyste, pomoc publiczna, przekształcenie, odpłatność.