Alternatieve platformen als change agents van het publiceren

Het Nederlandse Open Access beleid is tot nog toe erg succesvol gebleken: Nederland heeft een koploperspositie verworven wat betreft Open Access , die o.m. geïllustreerd wordt door de verwachting dat vanaf 2020 ca. 75% van de onderzoeksartikelen van Nederlandse auteurs Open Access wordt gepubliceerd. Dit hoge percentage Open Access is voor belangrijk deel gerealiseerd via de Gold Open Access route, waarbij de publicatiekosten voor Open Access artikelen worden betaald per artikel (APC’s) of via de door zogenaamde Read & Publish contracten met de grotere uitgevers. Kortom, de Nederlandse onderzoeksinstellingen hebben fors geïnvesteerd het Open Access maken van artikelen in de gevestigde tijdschriften met goede resultaten. 

Binnen de transitie naar Open Access en Open Science zijn er echter ook een aantal alternatieve publicatieplatformen ontwikkeld. Deze worden gekenmerkt door innovaties met betrekking tot een of meerdere functies van het tijdschriftartikel en zijn veelal ontstaan in en worden beheerd door academische communities zelf. Deze studie - in opdracht van het Nationaal Programma Open Science en de Vereniging van Nederlandse Universiteiten – richt zich op de volgende onderzoeksvragen:

1.       Welke alternatieve publicatieplatformen zijn er momenteel beschikbaar?

2.       Wat zijn de kenmerken van deze alternatieve publicatieplatformen?

3.       Welke zijn relevant voor het Nederlandse Open Access en Open Science beleid?