Nüzûl Dönemi Servet Algısının Mekkî Ayetlerdeki Yansımaları

Servet maddi refah ve zenginliğin yanı sıra aile, akraba, kabile gibi insana destek veren toplumsal grup ve kitleleri kapsamına alan bir kavramdır. Mekke müşrikleri İslam davetine icabet eden ilk neslin özellikle köle ve fakir kimselerden oluşmasını yadırgamış, bu durumu hicret öncesi dönemde polemik malzemesi haline getirmişlerdir. Bu itibarla maddi refah ve güçlerini haklılıklarına, Allah nezdinde şerefli bir konuma sahip olduklarına vurgu yapan en belirgin emare olarak dillendirmişler, bu gibi imkânlardan mahrum kalan Hz. Peygamber ve müminleri ise tahkir etmişlerdir. Müşriklerin döneme hâkim zihniyet anlayışını yansıtan bu mukayeseleri sadece fakir müminleri azarlama ve kınamadan ibaret değildir. Onların bu düşüncelerinin altında İslam’ın en önemli umdelerinden nübüvvet ve ahiret konularında zihinlerde şüpheler oluşturmanın, diğer insanların mümin olmasını engelleme niyet ve hedefinin yattığı bilinmektedir. Bu sebeple inanç esaslarının temellendirildiği Mekkî ayetlerdeki beyanlar aynı zamanda müşriklerin söz konusu iddia ve ithamlarını izale eden, bilgi ve işaretlere yer vermektedir. Başka bir deyişle servet olgusu, Mekke döneminde müdahale edilmesi gereken en öncelikli konulardan biri olarak gündeme taşınmıştır. Dolayısıyla bu çalışma Mekkî ayetlerdeki temel konular içerisinde servet olgusuna ilişkin yapılan beyan, vurgu ve imaların keyfiyetini tahlil etmeyi amaçlamaktadır.