abstract Copyright A survey was carried out during a workshop of the Greek National Forest Governance Council to identify the strengths, weaknesses, opportunities and threats for sustainable forest management assessment in Greece. The National Forest Governance Council was established within the frame of the INFORM project financed through LIFE. Its main role is to support the development process of a knowledge base for development of national forest policy on sustainable forest management assessment and monitoring. This paper presents the important internal and external factors for sustainable forest management assessment identified in the four groups: strengths, weaknesses, opportunities and threats, for the forests of Eastern Macedonia and Thrace region, in Northern Greece. It also discusses the strategies for this area resulting in a good fit between the internal and external factors. SWOT provides a basic frame within which an analysis of the strategic forest planning environment towards sustainable forest management assessment can be performed. 05). Our findings demonstrate the prevalence of MST and sexual orientation discrimination among LGBT service members in the military and point to the need for strong accountability and oversight to protect sexual minority persons while they are serving their country. Purpose-This paper seeks to extend the focus of positive psychology research to individuals with severe mental illness (SMI) to address an aspect of social exclusion experienced by this disadvantaged client group. Design/methodology/approach-The article summarises and builds on the outcomes of an earlier subjective wellbeing in psychosis study and arrives at original implications to challenge socially exclusive assumptions about limited emotional capabilities of those with SMI. The authors make suggestions for enhancing the wellbeing of people with SMI from the perspective of social inclusion. Data were gathered through validated self-report rating scales and analysed statistically. Findings-The levels of subjective wellbeing within the sample were shown to approximate those established in the general population. Depression was demonstrated to mediate the effects that the experience of psychosis had on participants' life satisfaction. Psychosis did not appear to prevent individuals from experiencing happiness, although when associated with depression, life satisfaction was lowered. Research limitations/implications- Because of the focus on subjective aspects of wellbeing, external indicators of objective quality of life were not explored. Individual appraisals of experiences of psychosis were not investigated. Originality/value-The study demonstrates that individuals with psychosis are capable of experiencing happiness. Thus, it challenges an aspect of a widespread socially exclusive assumption about limited internal capabilities of those with SMI. It also highlights that those with combined symptoms of psychosis and depression are in particular need of multidisciplinary support to enhance their wellbeing. All rights reserved. This paper attempts to advance the national research pertaining to transport disadvantage and provide a framework that can support planning and policy decisions at the community as well as at the state level. As was the case for several other nation-states emerging from colonialism, Ghana's 'auspicious start' as an independent country relied on growth prospects resulting from large-scale infrastructure projects. Dams and hydro- electric equipment, railways and roads, mechanization of agriculture and industrialization formed the basic ingredients of a recipe promising modernity, development and nationhood. For Sub-Saharan Africa's first independent country, such components would be combined under the aegis of the Volta River Project (VRP), which foresaw the radical restructuring of the territory accompanying the creation of the world's largest man-made lake. Within such framework, this investigation reflects on how landscape's double role as both medium and message of the VRP was and is being played out. It re-traces the main gestures aiming to master the novel water body and its effects on the surrounding territory, intended as a salvific rationalization of cropping, irrigation and re-framed livelihoods. Landscaping, hydraulic engineering and town planning intertwined in the salient spaces along the Volta River. Large-scale dams, model resettlement villages, cooperative farming and industrial new towns were projected and realized. These interventions supposedly paralleled the nation's re-birth from the ashes of colonialism, but were rather key tools for camouflaging a neo-colonial enterprise performed under a nation-building guise.In terms of agriculture and productive landscape management, the VRP was therefore considered a unique opportunity to induce the shift from famers' wasteful, fragmented system of agriculture to a settled and improved pattern of farming. Land classification maps and cropping patterns reflected the ambition to maintain soil fertility without reliance on the bush fallow system. Migrating, shifting and dynamic uses of the landscape were replaced by a national agricultural policy emphasizing largescale mechanized farming, facilitated by the regrouping of the displaced population from 740 villages into 52 townships. By1968 however, over 60 percent of the resettled farmers had migrated away from state cooperatives and farms to explore other development opportunities created by the Volta Lake. After almost five decades of inhabitation, the VRP's realized components have engendered widespread contestation and appropriation by the 80,000 resettled people. Indeed, the Ghanaian territory is still suffering from both the VRP's underestimation of social and environmental aspects, and from the overestimation of the interventions' effects on overall development. Novel dynamics, based not only on survival strategies but also on a creative adaptation to the new cultural and productive landscapes engendered by drawdown agriculture and potential irrigation schemes, form both a threat and a challenge to environmental management. Today the informal practices of migrant fishermen and livestock farmers continuously confront the normative approach of the Volta River Authority (f. 1961) and clashes with both ethnic and administrative boundaries. By mapping the considerable mismatches between endogenous landscape logic and inhabited VRP components, and by confronting historical plans with current environmental dynamics in three relevant samples around the lake, this contribution reflects on the multi-purpose nature of the project attempting to combine economic, social and human factors and the consequent expansion of the landscape's uses. The research intends to offer a complex reading of the VRP's hereafter by integrating, enriching and multiplying the urban and landscape imaginaries at play in the intervention's re-articulation. It directly questions the tensions between technical and normative efforts to regulate the Volta Lake's existence and the dynamic appropriations of its landscape. Bringing together contributions from an international group of social scientists, this collection examines diverse crises, both historical and contemporary, which implicate market forces, widening inequalities, social exclusion, forms of resistance, and ideological polarisation. The Commonalities of Global Crises offers carefully researched case studies which stretch across large geographical distances- from Egypt to the US and from northern, central, eastern and southern Europe to South America- and covers timely issues including human rights, slavery, care, migration, racism, and the far right. The volume demonstrates that such different settings and diverse concerns are characterized by a common tension in which the crises that unfold around pressures of widening marketization and commodification are met by the (re)building or re-assertion of various communities, and competing politics of solidarity and nostalgia. We discuss the contribution of the experimental literature to the understanding of both traditional and previously unexplored dimensions of gender differences and discuss their bearings on labor market outcomes. Experiments have offered new findings on gender discrimination, and while they have identified a bias against hiring women in some labor market segments, the discrimination detected in field experiments is less pervasive than that implied by the regression approach. Experiments have also offered new insights into gender differences in preferences: women appear to gain less from negotiation, have lower preferences than men for risk and competition, and may be more sensitive to social cues. These gender differences in preferences also have implications in group settings, whereby the gender composition of a group affects team decisions and performance. Most of the evidence on gender traits comes from the lab, and key open questions remain as to the source of gender preferences-nature versus nurture, or their interaction-and their role, if any, in the workplace. Diversity and equality are best understood as contextual concepts. The meanings and the consequences they have are embedded in the socio-historical contexts in which they are used. The aim of this chapter is to explore the meanings of equality and diversity in the context of Finnish working life. Finland is a republic located in Northern Europe and shares borders with Sweden, Norway and Russia. In 2009, Finland had a population of 5 326 314 people, and it has been independent since 1917. Before becoming independent, Finland was a Grand-Duchy of the Russian Empire (1809-1917) and a part of the Swedish kingdom prior to this until 1809. In Finland, equality between people has been a central constitutional value since independence, and Finland is in many regards an equal society. According to the World Economic Forum’s 2011 Gender Gap Report, for instance, where gender equality is measured in terms of economic, educational, political and health based criteria, Finland ranked as the third most equal country (Hausman et al., 2011). Finland also has several recognized national minorities that are taken into consideration in legislation and that are provided with group-specific services (Forsander and Ekholm, 2001). The income disparities between Finnish residents have also been moderate for a long time. In 2005, Finland had the fourth lowest income disparities among 27 European countries, ranking behind Sweden, Iceland and Denmark. Between the mid-1960s and the mid-1970s, income disparities significantly decreased, after which they remained stable until the economic depression of the 1990s. The sustainable development of concrete opens new possibilities for concrete engineers. This contribution aims at identifying the innovation potential of concrete for a sustainable development. It is shown that breakthroughs in Materials Science of concrete release new degrees of freedom for design and construction of concrete infrastructure that can contribute to reducing the material's ecological footprint. Integrated in a Life-Cycle Analysis of concrete structures, which considers both the embodied energy and the use phase, acomprehensive picture is obtained how molecular and nanometric modifications can contribute to a sustainable development of concrete. Given the more than 20 million tons of concrete produced annually, it is readily understood that new intellectual challenges are opening for concrete engineers to design buildings not only for function and safety but as well for ecological soundness. Copyright Forest cover is a key attribute of local communities and affects the spatial organization of any given region. Changes in forest cover are influenced by spatially-varying biophysical and anthropogenic factors mainly associated with urban-rural, coastal-inland and elevation gradients. The present study investigates the relationship between the socioeconomic structure of local communities and selected indicators of forest landscape in Italy, including change in forest area over time (2000 − 2012), using an exploratory multivariate analysis based on principal component analysis, hierarchical clustering and discriminant analysis. We assess the importance of socio-spatial structures, economic dynamics and demographic patterns in the geography of forest cover, expansion and loss, considering 149 statistical indicators that are used to evaluate the multiple dimensions of sustainable development. The results point to agriculture, income, education and labour market indicators as a key predictors of contexts with high forest cover and moderate changes in forest area (both gain and loss) from those with low forest cover and marked changes in forest area. High forest cover in rural districts was spatially associated with local communities featuring depopulation, unemployment, low educational levels and subsistence agriculture. These factors consolidate land abandonment and soil erosion. The highest rate of change in forest area was observed in economically-growing, accessible local contexts with dynamic socio-demographic profiles. Integrated environmental and socioeconomic policies for sustainable development are required to incorporate forest cover and changes in wooded area as pivotal variables and may benefit from a better understanding of the role of local communities in forest management. The aim of this paper is to explore, by gender, UK Generation Y graduates' views on their career transition after graduation from under-graduate business programmes. Following a literature review, the empirical work takes the form of an on-line questionnaire with business school graduates from a post-1992 Scottish University in five recent academic sessions. Gendered nuances are found in several aspects of the respondents' views on their career transition, including statistically significant differences in: more women continuing their student job after graduation; women being more accepting of starting after graduation in a non-graduate level job; and more women than men encountering gender discrimination in the workplace. The identified nuances and differences appear to be setting the genders on diverging career tracks as early as the transition from university, in that they seem to signal more career progress, even advantage, among the men than the women. . 57 kg CO2-eq/capita/meal. We conclude that both improved agricultural management and dietary consumption changes have the potential to provide considerable GHG mitigation in China. Lesbian women are at increased risk for a variety of mental and physical health problems compared to heterosexual women. In order to inform treatment and prevention, the purpose of this study was to examine behavioral and health-related patterns among lesbian women and elucidate how these patterns are associated with general discrimination, sexual minority stress, affect, and social support. A sample of self-identified lesbian women (N = 436) completed an online survey from August 2014–March 2015. A latent profile analysis was conducted using measures of body mass index, hazardous alcohol use, binge eating, eating disorder risk, and exercise as indicators. A 5-class solution best fit the data and included two healthy groups: (a) low health risk, moderate exercise (54%), (b) low health risk + high exercise (22%); and three unhealthy risk groups: (c) obese + binge eating (14%); (d) disordered eating + hazardous alcohol use (5%); (e) disordered eating + high exercise (5%). The three unhealthy classes generally reported more general discrimination, sexual minority stress, social anxiety, negative affect, and lower social support compared to the healthy classes. These findings show that behavioral and health-related variables cluster together in several distinct patterns among lesbian women. In addition, general discrimination and sexual minority stress and associated psychosocial functioning may be related to these maladaptive behavioral and health-related patterns and may be important to consider in behavioral interventions. As a federal State, Canada has a multilevel protection of rights and freedoms. The Constitutional Act of 1982, the anti-discrimination laws, and the bills of rights of the provinces and territories are the legal rules that protect the rights of citizens. The system of rights guarantees needs to be mentioned too because the instruments of protection are, in many cases, a combination of judicial and administrative institutions. Research exploring how people living with disability experience community inclusion during the medium to long-term recovery following natural disasters is scant. Yet such information is vital to ensure that recovering communities are inclusive of all members within the population. This study explored the perspectives of people with specific functional needs, wheelchair users, regarding their experience of community inclusion in the four years following the 2010/2011 earthquakes in Christchurch, New Zealand. Thirteen adult wheelchair users were interviewed one-to-one and then invited to attend a group interview. The group interview presented a summary of the interview data for discussion to help clarify and prioritise elements of community inclusion. All data were subjected to thematic analysis. Four interrelated themes described the key elements of the participants’ experience of community post-earthquakes: 1) earthquakes magnified barriers, 2) community inclusion requires energy, 3) social connections are important, and 4) an unprecedented opportunity for change. Findings emphasized the need for recovery energies at a local and national level to move from conceptualizing disability in terms of individual vulnerability, to instead, focusing on reducing environmental barriers that inhibit community inclusion. Of critical importance is creating pathways for people who experience disability to be co-creators of this change. 31]). Conclusions: The unique Jim Crow effect for US black women for breast cancer ER status underscores why analysis of racial/ethnic inequities must be historically contextualized. Charcoal production in tropical regions of the world is often perceived to have devastating ecological and environmental effects and governments, public forestry institutions and non government organizations have been particularly concerned about these charcoal-related impacts. The most commonly cited impact is deforestation, i.e., the clearance of forest or woodland. At a small spatial scale this may indeed be the case but on a larger landscape scale charcoal production most frequently results only in forest degradation. Much of the charcoal in tropical countries is commonly made in traditional earth and pit kilns with a wood-to-charcoal conversion rate of about 20% and in 2009 the contribution of charcoal production to deforestation in tropical countries with the highest rates of deforestation is estimated at less than 7%. A large proportion of the area utilized for charcoal production has the potential for rapid forest recovery especially with good post-harvest management. There are conflicting reports on the effects of deforestation on catchment hydrology with the majority of small catchment studies indicating increased runoff and low evapotranspiration while studies of large basins have shown no such changes. Emissions of greenhouse gases from charcoal production in tropical ecosystems in 2009 are estimated at 71.2. million. t for carbon dioxide and 1.3. million. t for methane. The failure of past charcoal policies to address environmental impacts and achieve sustainability can be attributed to erroneous assumptions and predictions by national and international organizations regarding wood-based fuels. Possible ways of enhancing charcoal policies' legitimacy and therefore effective implementation are multi-stakeholder participation and demonstration of coherence with globally recognized principles, goals and relevant international regimes, such as the Millennium Development Goals (MDGs). In this way charcoal production can significantly contribute to poverty reduction and environmental sustainability. The aim of this study is to investigate the necessity of revising the Ethics Code of the Psychology and Counseling Organization of the Islamic Republic of Iran (PCOIRI) with respect to people's rights and dignity and to avoid unfair discriminations toward sexual orientation and gender identity. It is said that confused diagnoses; wrong decision making; unethical practice; and the subsequent harm caused to lesbian, gay, bisexual, and transgender clients result from the lack of a clear code and relevant guidelines. In addition, certain conditions in Iran (such as religious perspectives, laws, cultural biases, misunderstandings, a lack of local academic and scientific resources, and Western conspiracy theories) lead professional psychologists and researchers to avoid researching sexual minorities and gender identity, which negatively impacts the Ethics Code of the PCOIRI. Iranian and Western researchers have identified four primary sources to which psychologists and counselors can refer when faced with ethical dilemmas: developmental psychology, professional ethics codes, philosophy of psychology literature, and available researches and compilations on professional ethics. Finally it is suggested that, when dealing with homosexual clients and the related ethical dilemmas, Iranian psychologists and counselors need clear and specific guidelines and a professional ethics code developed from more appropriate reference points than legal and religious sources. © 2014 Copyright In contemporary Iran, women with higher education face both gender discrimination and an unfavourable economic system, one that is not conducive to employment-generation for women. This paper provides an analysis of women's access to higher education in Iran, which has varied over the last 30 years, and their continuously limited participation in the job market. Based on qualitative field research, this paper includes the voices of individual women, discussing their experience of higher education and factors they think are contributing to their limited choice of employment. The paper suggests that while the recent trend in negotiating mehrieh (a nuptial gift which is payable by the groom to the bride) has been a strategy employed by Iranian women to overcome some of the discriminatory laws they are subject to, this trend cannot actually be explained by the fact that women's employment opportunities are limited. The paper concludes by asserting that limited labour force participation for educated women is a consequence of both political economy and gender ideology. Healthy females outperform males on face recognition tasks. Relative to healthy individuals, schizophrenia patients are impaired at face perception. Yet, it is unclear whether the female advantage found in healthy controls is preserved in females with schizophrenia. In the present study, we compared male and female patients and healthy controls on two basic face perception tasks - detection and identity discrimination. In the detection task, subjects located an upright or inverted line-drawn face (or tree) embedded within a larger line-drawing. In the identity discrimination task, subjects determined which of two side-by-side face images matched an earlier presented face image. Healthy females were significantly more accurate than healthy males on face detection, but not on identity discrimination. However, female patients were not more accurate than male patients on either task. On both upright face detection and face identity discrimination, healthy controls significantly outperformed patients. Patients' performance on face detection was closely associated with tree detection and IQ scores, as well as level of psychosis. This pattern of results suggests that a female advantage in basic face perception is no longer available in schizophrenia, and that this absence may be related to a generalized deficit factor which acts to level performance across sexes, and putative changes in sex-related neurobiological differences associated with schizophrenia. . Further research involving partnerships of researchers, arts for health curators, artists, care staff, older people and their families is warranted. Food security for a growing world population is high on the list of grand sustainability challenges, as is reducing the pace of biodiversity loss in landscapes of food production. Here we shed new insights on areas that harbor place specific social memories related to food security and stewardship of biodiversity. We call them bio-cultural refugia. Our goals are to illuminate how bio-cultural refugia store, revive and transmit memory of agricultural biodiversity and ecosystem services, and how such social memories are carried forward between people and across cohorts. We discuss the functions of such refugia for addressing the twin goals of food security and biodiversity conservation in landscapes of food production. The methodological approach is first of its kind in combining the discourses on food security, social memory and biodiversity management. We find that the rich biodiversity of many regionally distinct cultural landscapes has been maintained through a mosaic of management practices that have co-evolved in relation to local environmental fluctuations, and that such practices are carried forward by both biophysical and social features in bio-cultural refugia including; genotypes, artifacts, written accounts, as well as embodied rituals, art, oral traditions and self-organized systems of rules. Combined these structure a diverse portfolio of practices that result in genetic reservoirs-source areas-for the wide array of species, which in interplay produce vital ecosystem services, needed for future food security related to environmental uncertainties, volatile financial markets and large scale conflicts. In Europe, processes related to the large-scale industrialization of agriculture threaten such bio-cultural refugia. The paper highlights that the dual goals to reduce pressures from modern agriculture on biodiversity, while maintaining food security, entails more extensive collaboration with farmers oriented toward ecologically sound practices. . This article examines cross-national marriages between migrant women and Greek Cypriot men in the Republic of Cyprus. The focus is on citizenship issues and marriage migration, patterns of socioeconomic, cultural and legal integration and/or exclusion, and prejudice against international migrant spouses. The aim is to contribute to our understanding of how state policies on migration and citizenship shape patterns of crossnational marriage and forms of migrant integration into a specific society. Connecting statistical, interview and survey findings, the article also illustrates the role of the state and societal attitudes in shaping citizenship, channelling the regional choice of migrant marriage partners for Greek Cypriot men and women and influencing integration patterns for non-national spouses. 95). Discussion and Conclusions: Efforts to prevent resumption of IDU and address disadvantage, social inclusion and health service access in ex-prisoners through the scale-up and integration of prison-based and post-release interventions are likely to reap both public health and criminal justice benefits. The issue of non-communcable diseases risk factors is one of the main in global targets of healthcare. However the key point in this direction is still a patient-clinician communication that demands high level of understanding and empathy. A useful tool for clinical work might be person-centered interview. Aim. To evaluate epistemological role of person-centered interview and to define its place in cardiological care for acute myocardial infarction patients (MI). Material and methods. The study is done in qualitative methodology: in-depth semistructured interview. Totally, 216 consequent MI patients screened. After inclusion criteria assessment (economically active males with first MI, none severe comorbidities and no anamnesis of coronary heart disease) and study procedures, 14 interviews included into analysis by phenomenological descriptive with the elements of interpretation, method. Results. A range of non-expressed experiences revealed of the living through of the disease state in this group of patients: serious life change, borderline of life before and after; anxiety and fear of sudden death and repeat of the event; discourage and confusion; puzzlement; disorientation in symptoms, misunderstanding; loss of perspective for better in life; stigmatization; self-image changes; feelings of guilt and resentment; somatic markers; specifics of social stress. Conclusion. Person-centered interview as a method of dialogue, implemented to the work of clinician, makes it to reveal the nonexpressed but very important sides of the disease course. In the experiencing of males with first MI, economically active, there is a range of issues requiring specific work. Addressing to the phenomenal of patients might be a higher level position in the work with life style determined non-communicable diseases. River red gum (Eucalyptus camaldulensis) is the most widely-distributed eucalypt, an important timber resource, and critical to the sustainable function of many Australian waterways. Agricultural development, including decades of river regulation, has resulted in extensive degradation of E. camaldulensis woodlands, and restoration is now required to maintain ecological function in many floodplain areas. To aid restoration planning, we quantified the structural characteristics of E. camaldulensis trees in an intensively farmed region of eastern Australia. We studied tree populations on two rivers with different hydrological regimes: (1) Bogan River - ephemeral and surrounded by dryland agriculture, and (2) Macquarie River - permanent and the focus of irrigated agriculture. The two populations showed clear differences in allometric relationships. Trees on the ephemeral river were shorter with relatively wider canopies than trees with similar stem diameter on the permanent river. Trees on the ephemeral river progressed through stages of senescence at smaller stem sizes than those on the permanent river. Tree growth was episodic and strongly related to tree senescence, but the amount of growth in stem diameter was less on the ephemeral river. Tree senescence and stem diameter had the strongest effects on the probability of trees bearing hollows, with a lesser interactive effect of river hydrology. Variation among individual trees, sites and sub-catchments was large and not fully explained by the site characteristics measured. Our data enable predictions of future vegetation growth and fauna habitat development in semi-arid riparian woodlands that are not managed for silvicultural production. Our findings indicate that differences in the hydrological regimes of inland rivers manifest as differences in structural attributes of E. camaldulensis, even among individuals occupying the same catchment management area. Such differences should be reflected in future management strategies to sustain the function and biodiversity of riparian forests and woodlands. Discrimination and inequalities in healthcare can be experienced by many patients due to many characteristics ranging from the obviously visible to the more subtly noticeable, such as race and ethnicity, legal status, social class, linguistic fluency, health literacy, age, gender and weight. Discrimination can take a number of forms including overt racist statement, stereotyping or explicit and implicit attitudes and biases. This paper presents the case study of a complex transcultural clinical encounter between the mother of a young infant in a highly vulnerable social situation and a hospital healthcare team. In this clinical setting, both parties experienced difficulties, generating explicit and implicit negative attitudes that heightened into reciprocal mistrust, conflict and distress. The different factors influencing their conscious and unconscious biases will be analysed and discussed to offer understanding of the complicated nature of human interactions when faced with vulnerability in clinical practice. This case vignette also illustrates how, even in institutions with long-standing experience and many internal resources to address diversity and vulnerability, cultural competence remains a constant challenge. The intensification of agriculture has increased production at the cost of environment and biodiversity worldwide. To increase crop yield in dry cereal systems, vast farmland areas of high conservation value are being converted into irrigation, especially in Mediterranean countries. We analyze the effect of irrigation-driven changes on the farm biota by comparing species diversity, community composition, and species traits of arable plants within crop fields from two contrasting farming systems (dry and irrigated) in Spain. We sampled plant species within 80 fields of dry wheat, irrigated wheat, and maize (only cultivated under irrigation). Wheat crops held higher landscape and per field species richness, and beta diversity than maize. Within the same type of crop, irrigated wheat hosted lower plant diversity than dry wheat at both field and landscape scales. Floristic composition differed between crop types, with higher frequencies of perennials, cosmopolitan, exotic, wind-pollinated and C4 species in maize. Our results suggest that irrigation projects, that transform large areas of dry cereal agro-ecosystems into irrigated crop systems dominated by maize, erode plant diversity. An adequate planning on the type and proportion of crops used in the irrigated agro-ecosystems is needed in order to balance agriculture production and biodiversity conservation. 39%) functions as an antibacterial and can treat skin due to polluted air environment. Cinnamon essential oil can be used as a cream and soap ingredient. Soap and cream products can be used for skin care. Cinnamon trees are widely planted in the Subang area of West Java. The results of the study show that a. through steam distillation, cinnamon essential oil is obtained, b. cinnamon tree waste such as leaves can be processed distillation into essential oils, c. Local people can practice processing essential oils as a result of training, and d. The community can develop the business of processing cinnamon essential oil independently, so that it can be used to add value to family income. Glass fiber-reinforced polymers (GFRP) are highly suitable for use in transportation industry in order to achieve the targets of energy and resource efficiency. In this context, due to its high specific strength, GFR-epoxy (GFR-EP) has already been implemented in a wide range of applications. However, in cases of energy efficiency and damage tolerance, GFR-EP shows disadvantages compared to GFR-polyurethane (GFR-PU). The aim of this study is the comparative characterization of the quasi-static and cyclic deformation behavior of GFR-PU and GFR-EP with similar layer setup. The mechanical properties have been investigated in instrumented tensile, interlaminar shear strength and compression after impact tests. In addition, the tests were combined with varying temperatures (-30 °C, RT, +70 °C) with respect to aerospace applications to determine the material property development under low and elevated temperatures. In cyclic investigations, the fatigue properties have been estimated by resource-efficient multiple step tests and validated in constant amplitude tests. Hysteresis and temperature measurements were applied in order to investigate the damage processes. It could be shown that polyurethane exhibits improved damage tolerance by significantly reducing delamination area under impact loading, whereas epoxy leads to optimized properties under elevated temperature. Furthermore, epoxy generally underlines higher capabilities under cyclic loading, which is due to void content of polyurethane. De bijstand van slachtoffers in het strafproces is steeds meer omvattend. De positie van het slachtoffer is door de jaren heen sterk veranderd, van een passieve toeschouwer tot een procesdeelnemer wiens rechten steeds meer zijn uitgebreid. In dat kader is ook de rol van de slachtofferadvocatuur groter geworden. De laatste jaren heeft de overheid middelen beschikbaar gesteld voor de slachtofferadvocatuur, in de vorm van steun voor de specialisatieopleiding van advocaten getiteld Rechtsbijstand van EGZ-slachtoffers die slachtoffers bijstaan in het strafproces, maar ook hebben slachtoffers van ernstige gewelds- en zedenzaken (EGZ-zaken) onder gunstige voorwaarden recht op een toevoeging voor een advocaat. In opdracht van het WODC is onderzocht in hoeverre advocaten van slachtoffers van ernstige gewelds- of zedenmisdrijven bijdragen aan het verwezenlijken van slachtofferrechten. De rol van de advocatuur is onderzocht in het kader van vijf slachtofferrechten: (1) het recht op algemene- en zaaksgebonden informatie, (2) het recht op kennisneming van het dossier, (3) het recht op toevoegen van stukken aan het dossier, (4) het recht op het indienen van een vordering tot schadevergoeding en (5) het spreekrecht.De onderzoeksmethoden waren een deskresearch naar het juridisch kader, vragenlijsten die door 148 slachtofferadvocaten zijn ingevuld, en 20 interviews met ketenpartners (politie, Slachtofferhulp Nederland, Openbaar Ministerie en rechters). Kort samengevat zijn de uitkomsten van het onderzoek als volgt.Recht op informatie. De geïnterviewde respondenten van de politie, Slachtofferhulp Nederland, het Openbaar Ministerie en de Zittende Magistratuur zien het als hun taak om het slachtoffer te voorzien van informatie over (hun onderdeel van) het traject na het misdrijf. De informatievoorziening in de richting van de advocatuur gaat beter maar is nog niet optimaal. Advocaten zeggen als knelpunten te ervaren dat ze niet altijd tijdig op de hoogte worden gebracht van de aanvang, uitstel of voortgang van een zitting. De toegevoegde waarde van de slachtofferadvocatuur wat betreft het recht op informatie is dat de advocaat gedurende het hele traject betrokken is, waardoor hij overzicht heeft en bij alle onderdelen informatie en uitleg kan geven over wat er gaande is. Casemanagers van Slachtofferhulp Nederland kunnen het slachtoffer ook gedurende het hele traject van informatie voorzien. De advocaat is, anders dan bijvoorbeeld de politie, Openbaar Ministerie of Zittende Magistratuur, degene die uitsluitend het belang van het slachtoffer (zijn cliënt) dient, en daarin onafhankelijk kan opereren.Recht op kennisneming van het dossier. Het recht op kennisneming van het dossier moet zich in de praktijk nog uitkristalliseren. Van alle slachtofferrechten ervaren advocaten de meeste knelpunten rondom het recht op kennisneming van het dossier. Onder officieren van justitie is er nog veel discussie over vragen zoals op welk moment de kennisneming van het dossier plaatsvindt, op welke wijze, onder welke voorwaarden, en of het gehele of slechts bepaalde onderdelen van het dossier worden verstrekt. Bijvoorbeeld de inzage in privacygevoelige gegevens van de verdachte (zoals een psychiatrisch rapport) is nog onderwerp van discussie. De regelgeving is op zich eenduidig, namelijk dat het slachtoffer recht heeft op kennisneming, maar de praktijk zoekt nog hoe de regelgeving het beste kanworden uitgevoerd. De toegevoegde waarde van de advocatuur in de huidige stand van zaken is dat slachtoffers met advocaat een grotere kans hebben tot kennisneming van het dossier.Recht op toevoegen van stukken aan het dossier. Het toevoegen van stukken aan het dossier lijkt in de praktijk niet heel veel voor te komen. Er worden ook niet veel knelpunten ervaren rondom het uitoefenen van dit recht. Een knelpunt dat wordt genoemd is dat de stukken die worden ingediend niet altijd in het dossier terecht komen. De toegevoegde waarde van de advocatuur is dat advocaten vanwege een helikopterview, kennisneming van het gehele dossier en vanwege hun nauwe contact met het slachtoffer, kunnen inschatten of er bewijs mist in het opsporingsonderzoek. Zij kunnen in hun hoedanigheid van advocaat soms ook via een andere route bepaalde stukken verkrijgen die tot bewijs kunnen dienen.Spreekrecht. Het spreekrecht wordt in de praktijk niet heel vaak gebruikt, in de zin dat het slachtoffer niet vaak daadwerkelijk spreekt tijdens de zitting. Sommige geïnterviewde respondenten zeggen dat schriftelijke slachtofferverklaringen wel vaker worden toegevoegd. Er worden niet veel knelpunten ervaren rondom het spreekrecht, behalve dat het onduidelijk is op welk moment, hoe vaak en hoe lang er gesproken mag worden. Advocaten zien voor zichzelf een bescheiden rol in het verwezenlijken van het spreekrecht. Geïnterviewde advocaten zeggen er vooral voor te waken dat het slachtoffer geen grove dingen zegt. Sommigen geïnterviewden geven aan dat Slachtofferhulp Nederland een belangrijke rol speelt in het ondersteunen van slachtoffers bij het emotionele aspect van het spreekrecht (over de gevolgen van het misdrijf), en dat er voor de advocatuur een rol ligt wat betreft het juridische deel (over het bewijs en de straf). De praktijk is echter nog op zoek naar de beste invulling van wanneer en hoe vaak het spreekrecht tijdens de zitting kan plaatsvinden.Recht op schadevergoeding. Van het recht om als benadeelde partij schade te vorderen in het strafproces wordt in de praktijk veelvuldig gebruik gemaakt. Een knelpunt dat slachtofferadvocaten ervaren met betrekking tot het recht op schadevergoeding is dat de vordering niet altijd door het Openbaar Ministerie op tijd naar alle partijen wordt verspreid. Rechters ervaren juist het knelpunt dat advocaten de vordering niet op tijd indienen. Daarnaast geven slachtofferadvocaten aan dat rechters en officieren van justitie in hun beleving niet altijd voldoende kennis hebben van de beginselen van het civielrechtelijke aansprakelijkheids- en schadevergoedingsrecht om optimaal over de vordering te kunnen oordelen. Advocaten en andere geïnterviewde professionals zien een belangrijke taak voor de advocatuur in het bijstaan van slachtoffers met betrekking tot het recht op schadevergoeding, vooral bij zaken waarbij de vordering ingewikkeld is, bijvoorbeeld als er sprake is van blijvende invaliditeit. De advocatuur heeft expertise wat betreft het berekenen van de vordering, of kan die inschakelen, die andere professionals niet in voldoende mate in huis hebben.Naast de bovenstaande onderzochte slachtofferrechten heeft de slachtofferadvocatuur twee overkoepelende eigenschappen die van toegevoegde waarde zijn. Ten eerste is de toegevoegde waarde gelegen in de traditionele rol van de advocaat. De kernwaarden van de advocaat – de partijdigheid, de onafhankelijkheid en de mogelijkheid tot het procesrechtelijk afdwingen van bepaalde rechten (het procesmonopolie) –, zijn bepalend voor die toegevoegde waarde. Maar ook in psychosociale zin heeft de slachtoffer advocaat een toegevoegde waarde, omdat de bijstand van een slachtofferadvocaat kan bijdragen aan empowerment (en daarmee mogelijk ook een beter herstel) van het slachtoffer in het strafproces.Ten slotte is er onderzoek gedaan naar de mate waarin slachtofferadvocaten in staat worden gesteld om hun taken uit te voeren. Hierbij worden drie elementen onderscheiden: de doorverwijzing, de opleiding en de vergoeding.Doorverwijzing. Slachtoffers komen meestal op een van vier manieren bij een slachtofferadvocaat terecht: via Slachtofferhulp Nederland, via familie en vrienden, via andere advocaten of via het internet. Slachtofferhulp Nederland verwijst door naar de website van de Raad voor de Rechtsbijstand. Een deel van de slachtofferadvocaten zegt dat Slachtofferhulp regelmatig naar hen doorverwijst, anderen zeggen dat Slachtofferhulp Nederland te weinig naar hen doorverwijst. Slachtofferadvocaten vinden dat de politie en het Openbaar Ministerie meer zouden kunnen doorverwijzen. Ook de bekendheid van slachtofferadvocaten kan beter. Als good practice noemen sommigen de doorverwijzing via de slachtoffer piketdiensten die in een drietal regio’s is ingesteld. De piketdienst is een lijst van gespecialiseerde slachtofferadvocaten uit de regio, georganiseerd vanuit de slachtofferadvocatuur, die een rooster maken en dat doorsturen aan de politie. De politie contacteert de dienstdoende advocaat als een slachtoffer zich meldt.Opleiding. Advocaten die slachtoffers van ernstige gewelds- en zedenmisdrijven op toevoegingsbasis bijstaan, moeten ofwel zijn aangesloten bij een specifieke beroepsvereniging voor letselschadeadvocaten, ofwel de basisopleiding Letsel- en slachtofferzaken hebben gevolgd. Advocaten die de basisopleiding hebben gedaan zijn er tevreden over, maar geven aan dat voor bijstand bij grotere en zwaardere zaken verdere specialisatie vereist is. Er is sinds 2015 een specialisatieopleiding getiteld Bijstand van EGZ- slachtoffers. Deze opleiding is uitgebreider en intensiever dan de basisopleiding en biedt meer ruimte voor het uitwisselen van ervaringen, kennis en ideeën onder de cursisten aan de hand van casussen. Er hebben tot op heden 30 advocaten deelgenomen aan deze specialisatieopleiding. De geïnterviewde professionals uit de praktijk ervaren verschillen in kwaliteit tussen slachtofferadvocaten. Ze zeggen goede ervaringen te hebben met een klein clubje slachtofferadvocaten, waarvan ze vermoeden dat die de specialisatieopleiding hebben gedaan.Vergoeding. Bijna alle slachtofferadvocaten in ons onderzoek geven aan te werken op basis van de toevoeging van de Raad voor de Rechtsbijstand. Deze toevoeging bedraagt een vergoeding van 11 uur. Een enkeling werkt soms op basis van het uurtarief van een rechtsbijstandverzekering. Zowel in de vragenlijst als in de interviews wordt genoemd dat de toevoeging van de Raad voor de Rechtsbijstand ontoereikend is in verhouding tot het vereiste werk. Als gevolg kiezen sommige advocaten ervoor om niet alle zittingen, zoals pro-forma zittingen, regiezittingen of sommige inhoudelijke zittingen - als die over meerdere dagen verspreid zijn - bij te wonen. Het verdient verder onderzoek om na te gaan of dit invloed heeft op de kansen dat een schadevergoedingsvordering (geheel) wordt toegewezen. Ook is het belangrijk om vervolgonderzoek te doen naar de ervaringen van slachtoffers met betrekking tot de slachtofferadvocatuur. Voor de deelstudie residentiële jeugdzorg zijn semigestructureerde diepte-interviews gehouden met 19 oud-pupillen en 7 (oud-)medewerkers uit de residentiële jeugdzorg van 1945-heden. Het doel van de interviews was om een diepgaander begrip te krijgen van de beleving en betekenis van het geweld dat heeft plaatsgevonden binnen de residentiële jeugdzorg van 1945-heden. Alle geïnterviewde oud-pupillen hadden ervaring met of waren getuige geweest van een bepaalde vorm van geweld in de instelling(en) waar zij hadden gewoond. Relatief meer oud-pupillen hebben hun ervaringen gedeeld over de eerste decennia (1945-1965: 9 pupillen; 1965-1985: 6 pupillen; 1985-2005: 5 pupillen; 2005-heden: 2 pupillen – sommige pupillen verbleven in meerdere decennia in een instelling). Bij de medewerkers ligt het zwaartepunt op een iets latere periode (1945-1965: 1 medewerker; 1965-1985: 4 medewerkers; 1985-2005: 4 medewerkers; 2005-heden: 3 medewerkers).De geïnterviewde oud-pupillen en medewerkers zijn geworven via het meldpunt van de Commissie Onderzoek naar Geweld in de Jeugdzorg, via oproepen op sociale media en via het netwerk van de onderzoekers of andere betrokkenen. Alle respondenten kregen een informatiebrief met daarin uitleg over het onderzoek en dat binnen het project breed naar geweld wordt gekeken. De definitie van geweld binnen dit project is: elk, al dan niet intentioneel, voor een minderjarige bedreigend gedrag van fysieke, psychische of seksuele aard dat fysiek of psychisch letsel toebrengt aan het slachtoffer (Commissie Onderzoek naar Geweld in de Jeugdzorg, 2016, p. 9). Ook kregen de respondenten een toestemmingsformulier. Voorafgaande aan het interview stemden zij schriftelijk in met deelname aan het onderzoek. Tijdens het interview is nogmaals mondeling uitgelegd aan de respondenten waar het project over ging, dat we breed naar geweld kijken en dat we graag met de respondent in gesprek gingen over hun ervaringen met en belevingen van geweld, de situaties en instellingen waarbinnen dit geweld plaatsvond en welke gevolgen dit geweld heeft gehad in hun leven. Een beschrijving van de methode staat in de bijlage, met daarin o.a. aandacht voor toetsing door de ethische commissie, de topiclijst, de informed consent procedure en een overzichtstabel van respondenten. Het onderzoeksprotocol is getoetst en goedgekeurd door de commissie onderzoeksethiek van de Faculteit der Gedrags- en Bewegingswetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam (VCWE-2017-124).Na interviews met 19 oud-pupillen en 7 medewerkers uit de residentiële jeugdzorg hebben we een beeld gekregen van de zeer diverse geweldsvormen die plaatsvonden binnen de residentiële jeugdzorg en de context waarin het geweld plaatsvond van 1945 tot heden. We hebben een beeld gekregen om wat voor kinderen het ging die uithuisgeplaatst werden en welke bagage zij meenamen naar de instelling. We kregen ook in beeld hoe het geweld in de instelling eruit zag, wie er bij betrokken waren, hoe de oud-pupillen en medewerkers het geweld destijds hebben ervaren, hoe zij met het geweld om zijn gegaan en of zij er over konden praten. Ook kwamen uit de interviews mogelijke risicofactoren naar voren die belangrijk kunnen zijn voor het ontstaan van geweld en vertelden de respondenten ons over de pedagogische visies in de instellingen in de verschillende tijdsperioden. Daarnaast hebben we met de oud-pupillen gesproken over de hulp die zij hebben gehad bij het (verwerken van) geweld en welke gevolgen het geweld heeft gehad in hun verdere leven. Tenslotte hebben zowel oud-pupillen als medewerkers nagedacht over tips die belangrijk zijn om geweld in de jeugdzorg te voorkomen.De bevindingen van deze bronstudie zijn gebaseerd op de ervaringen en reflecties van oud-pupillen en medewerkers die allemaal geweld hebben ervaren of hiervan getuige zijn geweest en die bereid waren hierover uitgebreid te praten. Dit betreft een selecte groep aangezien we niet gericht hebben gezocht naar oud-pupillen en medewerkers die geen geweld hebben meegemaakt. Bovendien was de onderzoeksopzet er niet op gericht een grotere groep mensen te interviewen. De resultaten vormen dan ook geen representatief beeld van de residentiële jeugdzorg, maar geven ons wel verdiepend inzicht hoe direct betrokkenen het geweld in de residentiële jeugdzorg beleefden, wat ze denken over hoe dat heeft kunnen gebeuren en welke gevolgen het in hun beleving heeft gehad. Bij de kwalitatieve analyse van de interviews laten wij de ervaringen van de oud-pupillen en medewerkers tot hun recht komen door regelmatig voorbeelden en citaten uit hun interviews weer te geven. Dit betekent dat de lezer uiteenlopende (zeer) heftige ervaringen zal tegenkomen in deze studie. Wij vragen de lezer nadrukkelijk de leeswijzer ter harte te nemen alvorens verder te lezen in dit rapport. Het begrip ‘ondermijning’ werkt averechts in de aanpak van drugscriminaliteit in het Noordzeekanaalgebied en de haven van Amsterdam (NZKG). Het mobiliseert bestuurders en beleidsmakers, maar het verlamt politie en andere veiligheidspartners in de uitvoering. Dit blijkt uit een onderzoek van de Vrije Universiteit in opdracht van het Onderzoeksprogramma Politie en Wetenschap. Men wíl wel samenwerken, maar het is moeilijk om organisatiebelangen te overstijgen. De onduidelijkheid van het begrip ondermijning zit daarbij in de weg, vooral waar het gaat om informatiedeling tussen politie en veiligheidspartners. Daarom dient er een boven de partijen staande functionaris te komen, namelijk de havenmarinier, ondersteund door alle relevante partijen. Die zal focus en regie brengen. En dat kan volgens de onderzoekers voorkomen dat het NZKG zich verder ontwikkelt tot criminele (uitwijk)haven.Het onderzoekHet NZKG is de grootste benzine-opslaghaven en de tweede kolen- en cacaohaven van de wereld. Ook accommodeert het veel agrarische bulkgoederen (zoals cacao) die afkomstig zijn uit Zuid-Amerikaanse bronlanden of transitohavens, en daarmee ongewild de cocaïnetransport faciliteert. Dit onderzoek heeft de aanpak van ondermijnende drugscriminaliteit in het NZKG kritisch bestudeerd tussen februari 2019 en november 2020. Er werden interviews met politie en veiligheidspartners afgenomen en er is participerend veldwerk verricht, onder andere tijdens zogenoemde ‘actiedagen’. Daarnaast werd een enquête gehouden onder de havenbedrijven en is er een politiedossieranalyse gemaakt. OnderzoeksresultatenUit de bevindingen blijkt dat het NZKG een veelzijdig en semi-industrieel zeehavengebied is met een flink aantal grote haventerminals langs het water. Het herbergt tevens kleinere bedrijfsverzamelgebouwen die vaak onduidelijke praktijken aantrekken. Daardoor wordt het NZKG een steeds belangrijker criminele uitwijkhaven, waar legale diensten benut worden door de georganiseerde drugscriminaliteit. De verschillende politieonderzoeken laten zien dat ‘ondermijning’ als containerbegrip in feite ‘los zand’ omvat, wat ook de opsporingspraktijk versnipperd maakt. De aanpak bestaat meer uit toevalstreffers en hit-and-run zaken dan acties op basis van structureel beleid. Daardoor lijkt de aanpak onbedoeld zichzelf te ondermijnen. De onderzoekers zien het begrip ‘ondermijning’ als een ‘speech act’, waarbij het woord de praktijk creëert, en omgekeerd. Beleidsmatig heeft het mobiliserend gewerkt, maar het verlamt de uitvoering en de samenwerking. De drugsvangsten zijn desalniettemin zodanig frequent en omvangrijk dat het discours rondom ondermijnende drugscriminaliteit relevanter dan ooit is. Zij blijft in grote mate onzichtbaar, maar heeft een grote impact op het maatschappelijk systeem. Het is met andere woorden geen high impact crime, maar hidden impact crime. Uit de interviews blijkt een grote wil tot samenwerken als één overheid, maar het ontbreekt aan gezamenlijke slagvaardigheid. Er is een gebrek aan eigenaarschap en er is sprake van bestuurlijke versplintering, ook vanwege het grote aantal relevante partners: verschillende politie-eenheden, RIEC’s, de douane, de FIOD, de KMar, inspecties, het Havenbedrijf en enkele gemeenten. In het bijzonder in het delen van informatie zit één van de grootste barrières. Onvoldoende kennis over de privacywetgeving leidt tot teveel terughoudendheid in het delen van informatie met veiligheidspartners en daarmee tot frustratie over elkaar. AanbevelingenHet rapport doet aanbevelingen om de complexiteit van de aanpak te reduceren. - Maak voor het havengebied een onderscheid tussen het maritieme landschap (met maritieme drugs, - wapen- of mensensmokkel en onder druk staande gesloten visserijgemeenschappen) en de (vaak anonieme) industriegebieden in het havengebied. - Politie en partners dienen doelgericht (focus) en in verbinding samen te opereren, vanuit concrete actiepunten en afspraken over de opvolging.- De betrokken organisaties moeten kennis en vaardigheden rond informatiedeling verbeteren, zodat men beter in staat is te bepalen én te beargumenteren wat er wel of niet aan informatie wordt gedeeld met andere partijen.Geadviseerd wordt om een autoriteit in te richten die het idee van optreden als één overheid kan belichamen (regie). Het gaat om een functionaris die met ‘ontkleurd’ leiderschap vorm kan geven aan een gedeelde urgentie en overeenstemming over richting en aanpak. Hiervoor wordt de term ‘havenmarinier’ voorgesteld (naar analogie van de Rotterdamse stadsmariniers). Diens werkzaamheden sluiten aan op bestaande teams, projecten en samenwerkingsverbanden. Alle relevante publieke en private partijen dienen deze functionaris te ondersteunen. Alleen dan kan worden voorkomen dat het NZKG zich tot een (grotere) criminele ‘uitwijkhaven’ ontwikkelt. Gemeentelijke buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) willen wapens, pepperspray, wapenstokken en mogelijk zelfs vuurwapens. Zij willen zichzelf kunnen verdedigen in hun, naar eigen zeggen, steeds gevaarlijker wordende taak van toezicht en handhaving. Columnist Jaap Timmer geeft een lesje geschiedenis en waarschuwt: niet doen.Wapens. Dat lijkt een mooie oplossing. Maar voor welk probleem precies? Niemand die het weet. Al enige jaren daalt de criminaliteit, inclusief de geweldcriminaliteit op vrijwel alle onderdelen. Ook geweld tegen vrijwel alle dienstverleners (ook boa’s) daalt, op bijna alle onderdelen van hun werkzaamheden. Agressie neemt hier en daar wel toe en dan gaat het vooral om belediging en bedreigingen. Dat is natuurlijk ongewenst en verwerpelijk, maar daar gaan wapens niet tegen helpen.Drie jaar opleidingDe staat heeft het alleenrecht op het gebruik van geweld. Dat geweldmonopolie is voornamelijk belegd bij de politie. De geweldbevoegdheid van de politie is niet bedoeld voor zelfverdediging. De politie is bekleed met de politietaak: de (strafrechtelijke) handhaving van recht en orde in de samenleving (Politiewet 2012). De politie heeft de bevoegdheid om geweld te gebruiken om die taak letterlijk kracht bij te zetten als het doel niet anders is te bereiken.Dat geweldmonopolie is geen rustig bezit. Men breekt zich permanent het hoofd over de juiste kwaliteit en kwantiteit van opleiding en training in en aansturing en beoordeling van geweldgebruik. Agenten gaan pas na een voltijdse opleiding van minimaal drie jaar volledig bevoegd en bewapend aan het werk. En dan nog gaat dat lang niet allemaal goed. Het is daarom onlogisch en onverstandig om boa’s met een lagere kwalificatie en met beperktere opleiding, training én opsporingsbevoegdheden met diezelfde geweldbevoegdheden en –middelen te gaan bekleden.Onbezoldigd ambtenaar der rijkspolitieDe boa ontstond 26 jaar geleden met de invoering van de Politiewet 1993 bij de invoering van de regiopolitie. Tot die tijd hadden allerlei toezichthouders en handhavers zoals boswachters en verkeersinspecteurs namelijk ook de status van Onbezoldigd ambtenaar der rijkspolitie (OAR). Uit dien hoofde waren zij bekleed met een beperkte opsporingsbevoegdheid en vaak ook toegerust met een wapenstok én een vuurwapen. Daar liepen er velen van rond in allerlei hoedanigheden en uniformen.Die wapens werden zelden gebruikt en als zij werden gebruikt was dat vaak ongewenst en onrechtmatig. Goede redenen om met de instelling van de boa die bewapening terug te nemen. Vanaf dat moment zijn de toekenning van geweldbevoegdheden en -middelen gekoppeld aan de aard en de context van de opsporingsbevoegdheid, aan het rechtsgebied en het belang en de urgentie van handhaving in dat rechtsgebied.Nog nooit zoveel politieAnders dan in deze discussie wel wordt gesuggereerd is er helemaal niet minder politie. Er is in Nederland nog nooit zoveel politie geweest. De politie heeft zich echter in opdracht van het bevoegde gezag enigermate teruggetrokken uit de handhaving van andere dan strafrechtelijke gebieden. Uitsluitend voor de handhaving van bijvoorbeeld plaatselijke verordeningen (APV) worden boa’s ingezet. Discussies over ‘veiligheid’ worden in de gemeentepolitiek vaak beslecht met de invoering en uitbreiding van bijvoorbeeld camera’s en/of boa’s. De verscheidenheid in boa’s is mede daardoor flink en de taken, bedoelingen en verwachtingen zijn diffuus.De opkomst van de boa wordt wel getypeerd als de sluipende introductie van een nieuwe gemeentepolitie. Tegelijkertijd lijkt de gereorganiseerde politie onvoldoende waar te maken dat zij lokaal ingebed en ook lokaal gericht is. Het geweldmonopolie is van de staat. Het is dus tijd dat de wetgever zich gaat beraden op dit vraagstuk en niet het lokaal bevoegd gezag ermee laat voortmodderen. In een democratische rechtsstaat behoort de wetgever zelf als een bok op de haverkist van de geweldbevoegdheden en van de geweldmiddelen te zitten.Jaap Timmer is socioloog, verbonden aan de Kenniswerkplaats Veiligheid & Veerkracht binnen de afdeling Bestuurswetenschappen & Politicologie en het Institute for Societal Resilience van de Vrije Universiteit Amsterdam. "De bestaande regels en voorzieningen voor compensatie van slachtoffers van een strafbaar feit dienen te worden aangepast om te komen tot een afgewogen, consistent en betaalbaar stelsel. Dat concludeert een commissie onder leiding van mr. J.P.H. Donner in het advies ‘Op verhaal komen’ dat op 16 april 2021 openbaar is gemaakt. Het huidige stelsel voor compensatie van slachtoffers van een strafbaar feit dreigt vast te lopen in niet te rechtvaardigen verschillen wat betreft de inzet van de overheid. Zo geldt voor slachtoffers van gewelds- en zedenmisdrijven dat zij via het Schadefonds een tegemoetkoming ontvangen; die kan hooguit € 35.000 bedragen. Bij veroordeling door de strafrechter wordt in die gevallen de toegekende schadevergoeding echter onbeperkt vergoed, ook als het om miljoenen gaat en de dader geen cent kan betalen, terwijl de vergoeding bij veroordeling voor andere strafbare feiten hoogstens € 5.000 bedraagt. Bovendien krijgt een slachtoffer geen ondersteuning bij inning of vergoeding van de schade, voor zover beoordeling door de strafrechter van de schadevordering te complex is voor het strafproces. Zo zijn er meer inconsistenties die het gevolg zijn van het feit dat het huidige stelsel is ontstaan vanuit verschillende invalshoeken en behoeften, en is uitgebouwd zonder dat de fundamenten daarvan op elkaar zijn afgestemd.De staat is weliswaar niet gehouden om schade die het gevolg is van strafbare feiten te vergoeden, maar volgens de commissie zijn er drie goede gronden voor beleid ten behoeve van compensatie van slachtoffers van een strafbaar feit: 1) indien slachtoffers bij toegang of gebruik van algemene voorzieningen belemmeringen of nadeel ondervinden omdat er sprake is van een strafbaar feit; (2) om slachtoffers van ernstige op de persoon gerichte geweldsmisdrijven met een financiële tegemoetkoming weer op weg te helpen; (3) om slachtoffers te faciliteren via het strafproces in hun aanspraken op de dader. Die drie gronden bieden tezamen een omvattende en voldoende basis voor een afgewogen en consistent beleid dat aansluit bij bestaande regelingen en voorzieningen, zij het dat uitbreiding, aanpassing en soms ingrijpende verandering nodig zal zijn. Het gaat daarbij om het volgende:• Versterken toegang en gebruik van algemene voorzieningenDe commissie wijst in het advies op het belang van gerichte hulp (zoals behandeling van PTSS en verwijderen beelden van internet), stimulering van het netwerk van slachtoffers (informatieverstrekking en lotgenotencontact) en wegnemen van lacunes in verzekeringen.• Uitbreiding Schadefonds GeweldsmisdrijvenDe commissie adviseert om de reikwijdte en kring van gerechtigden bij tegemoetkoming van het Schadefonds, te verruimen. Slachtoffers van nieuwe vormen van ernstig geweld (sexting, wraakporno) en in Nederland woonachtige slachtoffers van een in het buitenland gepleegd geweldsmisdrijf, zouden voor een financiële tegemoetkoming in aanmerking moeten komen. Daarnaast zou het huidige maximumbedrag van de financiële tegemoetkoming moeten worden bezien en dient er een bijzondere tegemoetkoming te komen voor slachtoffers met zeer hoge letselschades. De kring van nabestaanden die in aanmerking komt voor een tegemoetkoming, zou gelijk moeten zijn aan die welke voor affectieschade in aanmerking komt ingevolge het burgerlijk recht.• Faciliteren verhalen van schade op daderDe commissie adviseert om een eenvoudiger beoordeling van de schadevordering binnen het strafproces mogelijk te maken door standaardisering van de vaststelling van de schade en de beoordeling van complexe (onderdelen van) vorderingen in een vervolgprocedure te laten plaatsvinden. De huidige voorschotregeling – met een voor sommige slachtoffers onbeperkte vergoeding vanuit de overheid – moet worden omgevormd tot een voorschot voor alle slachtoffers van een strafbaar feit waarbij de dader tot schadevergoeding wordt veroordeeld. Als het voorschot hoger is dan € 5.000 wordt de hoogte daarvan bepaald door wat reëel geïnd zal worden. Tot slot adviseert de commissie om een dader te kunnen verplichten tot schadevergoeding, ook indien het slachtoffer deze niet zelf vordert. " Politie gebruikt minder fysiek geweld, meer pepperspray en vuurwapenPolitiegeweld staat opnieuw volop in de aandacht. Wat weten we over politiegeweld in Nederland? Regioplan Beleidsonderzoek en de Vrije Universiteit Amsterdam deden in opdracht van het onderzoeksprogramma Politie en Wetenschap onderzoek naar geweldgebruik door agenten in 2016, in vergelijking met de jaren 2000, 2005 en 2010.Het onderzoek laat zien dat de politie naar verhouding minder vaak fysiek politiegeweld gebruikt maar relatief vaker pepperspray en vuurwapens inzet. De omvang en achtergrond van politiegeweld is nauwelijks veranderd in vergelijking met eerder onderzochte jaren. Een mogelijke verklaring voor de geconstateerde verschuiving van fysiek geweld naar de inzet van geweldmiddelen als pepperspray en vuurwapen, is dat politiemensen meer oog hebben voor de eigen veiligheid: meer afstand houden en daarmee ook minder fysiek geweld gebruiken maar eerder andere geweldmiddelen. Ook veranderingen in de aansturing van politiemensen, zoals meer druk op noodhulp en gebruik van actuele informatie over de melding, bieden wellicht een verklaring. De afgelopen weken stond het gebruik van politiegeweld zowel in de samenleving als binnen de politie weer volop in de aandacht. De maatschappelijke verwachtingen ten aanzien van de politie zijn hoog, variëren door de tijd en zijn soms zelfs tegenstrijdig. Dat betreft de doeltreffendheid van de taakuitoefening (handhaven van recht en orde) maar zeker ook de integriteit van het gebruik van bevoegdheden zoals geweldgebruik. Daarom is inzicht in de feiten van groot belang: wat zijn de aard en omvang van en de ontwikkelingen binnen het politiegeweld? Om de aard en omvang van politiegeweld inzichtelijk te maken zijn bijna 10.000 meldingsformulieren geweldaanwending van de basispolitiezorg over 6.711 geweldvoorvallen geanalyseerd. Aanvullend is ter verdieping een dossieranalyse van een selectie van de geweldmeldingen uit 2016 uitgevoerd. Daarnaast zijn de dossiers van de Rijksrecherche uit 2016 onderzocht die betrekking hebben op politiegeweld met ernstig letsel of de dood tot gevolg. De bevindingen over het jaar 2016 zijn vergeleken met bevindingen uit (vergelijkbare) onderzoeken over 2000, 2005 en 2010. Mogelijke verklaringen voor geconstateerde resultaten zijn in beeld gebracht met interviews en een expertmeeting met politiefunctionarissen uit verschillende geledingen van de politie.Het onderzoek laat zien dat het politiegeweld nauwelijks is veranderd in omvang en achtergrond, in vergelijking tot de jaren 2000, 2005 en 2010. Wel is er een verschuiving van fysiek politiegeweld geweld (duwen, trekken, naar de grond brengen etc.) naar het gebruik van vooral pepperspray en het vuurwapen. Vergeleken met voorgaande jaren is het aandeel van voorvallen waarbij een vuistslag is gegeven en/of de verdachte is gefixeerd, licht toegenomen en het aandeel van de technieken duwen en trekken, naar de grond brengen, verwurgingen, armklemmen en schoppen afgenomen. Gebruik van geweld door de politie vond in een meerderheid van de gevallen plaats na één of meer waarschuwingen. In de helft van de gevallen bleek sprake van voorafgaand geweld door de verdachte, niet zelden een ‘verward’ persoon of iemand onder invloed van verdovende middelen.Het onderzoek draagt een aantal mogelijke verklaringen aan voor de verschuiving naar pepperspray en vuurwapen. De aandacht van politieagenten voor hun eigen veiligheid lijkt te zijn toegenomen waardoor zij meer fysieke afstand bewaren en eerder geweldmiddelen als pepperspray en vuurwapen ingezet worden. Experts binnen de politie zien daarnaast een toenemende handelingsverlegenheid van agenten door enerzijds de complexere maatschappelijke problematiek en anderzijds een training met meer nadruk op de inzet van geweldmiddelen. Een mogelijke verklaring is gelegen in de aansturing van politiemensen. Agenten rijden naar verhouding meer op (mogelijk escalerende) noodhulpmeldingen in plaats van algemene surveillance. Bovendien worden agenten tijdens het aanrijden door de meldkamer meer geïnformeerd over de situatie en de personen waar zij naar op weg zijn. "Kabinet en RIVM zijn onhelder over wat de Nederlandse COVID-19-strategie precies is. Het begrip ‘maximale controle’ wordt door het kabinet geduid als een indamstrategie, terwijl het RIVM en GGD’s zowel in interviews als in de praktijk met suboptimale organisatie van testen en bron- en contactonderzoek hinten op het vasthouden aan een strategie van groepsimmuniteit. — Uit deze rapportage blijkt dat de indamstrategie significante voordelen heeft voor zowel economie als volksgezondheid. Een indamstrategie levert cumulatief in 2020-2022 EUR 123 miljard op hetgeen gelijk staat aan 3,1% BBP-groei in 2022. Als andere Europese landen ook meedoen met deze strategie, lopen de revenuen verder op tot potentieel 16,9% van het BBP in 2022. Ook voorkomen we met een indamstrategie mogelijk tot zo’n 50.000 COVID-19-doden. — Uit onze modellering blijkt dat het huidige testbeleid en de ingezette bron- en contactopsporing waarschijnlijk onvoldoende zijn om een indamstrategie (Rt < 1) te bewerkstelligen. Het inplannen van en testen zelf gaat te traag, te weinig mensen worden gestimuleerd te komen testen en te weinig contacten worden tijdig gevonden. De huidige opzet levert een daling van Rt 0,15 op, terwijl met het door ons voorgestelde protocol de Rt met 0,40 daalt: genoeg voor het inzetten van een indamstrategie. — Met het lage aantal besmettingen hebben we nú een eenmalige kans om de indamstrategie tot een succes te maken. De volgende acties zijn vereist: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Kabinet, RIVM en OMT spreken zich ten volle uit voor een indammingsstrategie (ook containment, eliminatie of uitdoven genoemd), zonder mitsen en maren. Dat is een strategie waarmee de Rt duurzaam < 1 is. Belangrijke kanttekening hierbij is dat het gaat om een doelstelling en geen resultaatsverplichting, daarvoor zijn de onzekerheden simpelweg te groot. Het publiek en de Tweede Kamer hebben begrip voor de onzekerheid of deze doelstelling behaald kan worden. We gaan door met het stap voor stap openen van de economie conform de routekaart van het kabinet. De experts in het OMT volgen de mogelijke impact hiervan nauwgezet. Het zou goed zijn als zij de verwachte impact per stap op de Rt modelleren en publiceren. Het RIVM scherpt het test- en bron en contactonderzoek (BCO) protocol verder aan: a. Er wordt een uitgebreide informatiecampagne richting publiek en werkgevers opgezet om het belang van testen te onderstrepen. b. Inplannen van tests gebeurt primair online, real-time. c. Uitslagen testen worden verder versneld (< 24 uur of idealiter < 8 uur). d. Er wordt ingezet op 90% contactopsporing door GGD’s. e. Het totale BCO wordt in 4 dagen na aanvragen test afgerond. De doelstelling wordt uitgesproken FFP1-mondkapjes te bemachtigen voor het brede publiek op drukke plaatsen zoals het openbaar vervoer. Er zijn verschillende berichten dat de schaarste inmiddels voorbij is. Zodra we voldoende voorraad hebben, worden deze FFP1-maskers door het publiek standaard gebruikt op drukke plaatsen. We blijven inzetten op social distancing en hygiënemaatregelen. We voegen waar mogelijk het optimaal ventileren van ruimtes toe aan de adviezen. Er wordt onderzocht hoe in een open economie als de Nederlandse het aantal besmettingen vanuit het buitenland geminimaliseerd kan worden. Eerste gedachten hierbij zijn: a. Het verplicht testen van mensen bij binnenkomst via Schiphol. b. Het screenen op temperatuur bij passagiers op Schiphol. c. Het weren van vluchten uit gebieden met hoge besmettingsaantallen en/of 14 dagen quarantaine. d. Een permanente FFP1-mondkapplicht van 14 dagen voor buitenlanders. e. Idealiter stemmen we ons indambeleid Europees af, zodat 6a-d niet nodig is voor Europeanen. Het dashboard wordt verder verrijkt en genormeerd: a. Het maximaal aantal besmettingen per veiligheidsregio wordt gedefinieerd. b. Er worden leading procesindicatoren toegevoegd (o.a. % contacten opgespoord, % besmette patiënten getest). c. Per veiligheidsregio wordt een escalatieladder geformuleerd van maatregelen indien normen niet gehaald zouden worden." In afwachting van de inwerkingtreding van het nieuwe LVB-1, waarmee het Nieuwe Normen- en Handhavingsstelsel (NNHS) de status van wettelijk voorschrift op het niveau van een algemene maatregel van bestuur (amvb) zal krijgen, wordt dit NNHS anticiperend gehandhaafd. Met het oog opdit anticiperend handhaven heeft de Tweede Kamer gevraagd om beantwoording van de volgende vragen.1. Welke betekenis heeft anticiperend handhaven voor de rechtspositie van burgers?2. Op welke wijze kan worden voorkomen dat (langdurig) anticiperend wordt gehandhaafd?3. Hoe verhoudt bij Schiphol de beginselplicht tot handhaving zich tot hethandhavingsvacuüm dat is ontstaan door de gedoogsituatie van anticiperend handhaven?4. Welke mogelijkheden zijn er om het handhavingsvacuüm bij Schiphol op te lossen?5. Welke mogelijkheden zijn er om, in afwachting van LVB-1, het nieuwe normen- en handhavingsstelsel (NNHS) bij Schiphol versneld wettelijk in te voeren? Zou een tijdelijk kader hierin kunnen voorzien?6. Welke voor- en nadelen heeft versnelde / tijdelijke invoering van het NNHS bij Schiphol?Gegeven de fundamentele positie in een democratische rechtstaat van de wet was er op voorhand de veronderstelling dat anticiperend handhaven van normen die nog niet als wettelijk voorschrift gelden moet wijken voor handhaving van de op dit moment geldende wetgeving.Vervolgens is in het raamwerk van een aantal leerstukken nagegaan of er valide redeneringen kunnen worden ontwikkeld die een uitzondering op het vaste stramien rechtvaardigen. Dat blijkt niet goed mogelijk.Crux is dat het NNHS op dit moment de status van beleid heeft; niet van wetgeving, voor zover wij hebben reconstrueren ook niet op basis van de in de Wet luchtvaart neergelegde experimenteerbepaling.Het te zijner tijd terugwerkende kracht toekennen aan nieuwe wetgeving en het op die basis handhaven van normen (in casu: het NNHS) die op dit moment de status van wettelijk voorschrift missen is, behoudens uitzonderingen die hier niet aan de orde zijn, onaanvaardbaar.Eveneens onaanvaardbaar is het handhaven van buitenwettelijke normen van het NNHS door middel van anticiperende interpretatie door de rechter van de huidige wetgeving.Voorts is geconcludeerd dat het NNHS niet kan worden beschouwd als buitenwettelijk begunstigend beleid (contra legem) dat op grond van met name het gelijkheidsbeginsel boven de huidige wetgeving kan prevaleren. Daarbij is van bijzondere betekenis dat het NNHS vergeleken met de huidige wetgeving niet voor iedereen een vooruitgang betekent. Om dezelfde reden kan hetNNHS evenmin ingevolge het evenredigheidsbeginsel prevaleren boven de huidige wetgeving.In een strikte opvatting lijkt gedogen dan wel partieel handhaven van het LVB, gelet op de beginselplicht tot handhaving, juridisch gezien geen haalbare kaart. Legalisatie op korte termijn ligt onvoldoende concreet in het verschiet en belangen van bepaalde burgers worden er door aangetast.Het kan echter zijn dat in het kader van een belangenafweging, waar duidelijk is dat het NNHS in het algemeen duidelijk gunstiger is voor omwonenden dan de huidige geldende wetgeving, zoveel gewicht aan de belangen van deze omwonenden die van het NNHS profiteren én aan de belangen van Schiphol wordt gehecht, dat daarin volgens de rechter ruimte voor gedogen kan wordengevonden.Het maken van bindende privaatrechtelijke afspraken over de te hanteren geluidsnormen die grenzen stellen aan het vliegverkeer en/of handhaving daarvan is geen juridisch haalbare optie. Het druist in tegen het publiekrechtelijke kader dat volgens jurisprudentie in beginsel het primaat heeft.Via een laagdrempelige procedure bij de bestuursrechter kan een omwonende afdwingen dat de minister in geval van overtreding van het LVB een herstelsanctie oplegt aan de overtreder en dat zij die herstelsanctie effectueert. De omwonende staat sterk, gelet op de beginselplicht tot handhaving en tot effectuering van een opgelegde herstelsanctie. In het kader van anticiperendhandhaven van het NNHS staat hij juist heel zwak. Veertig procent van de verkiezingsprogramma’s bevat voorstellen die regelrecht met de rechtsstaat in strijd zijn, omdat zij inbreuk maken op de rechtszekerheid, op fundamentele mensenrechten of op de toegang tot een onafhankelijke rechter. Vrijwel alle verkiezingsprogramma’s bevatten één of meer maatregelen die de rechtsstaat kunnen verzwakken. Dit concludeert de Commissie Rechtsstatelijkheid in Verkiezingsprogramma's die in opdracht van de Nederlandse orde van advocaten (NOvA) de partijprogramma’s heeft doorgelicht op hun gevolgen voor de rechtsstaat. “Een zorgwekkende ontwikkeling in een turbulente tijd, waarin ook onze vrije samenleving ter discussie staat”, aldus commissievoorzitter professor Wouter Veraart.Van de dertien onderzochte partijen hebben vijf partijen ‘rode lichten’ gekregen, beduidend meer dan vier jaar geleden. Daarbij gaat het volgens Veraart vaak om ‘spierbalmaatregelen’ die duidelijk in strijd zijn met de minimale vereisten van de rechtsstaat. Veel van die maatregelen spelen direct in op zorgen over immigratie en de angst voor terrorisme en jihadisme. Voorstellen die een rood licht kregen, variëren van een verbod op buitenlandse financiering van moskeeën (CDA) tot plannen om ‘criminelen’ met een dubbele nationaliteit te denaturaliseren (VNL), om geen immigranten uit islamitische landen toe te laten (PVV) of om Nederlanders die zich aansluiten bij een terroristische organisatie desnoods stateloos te maken (VVD). Deze voorstellen komen in strijd met geldende mensenrechten of zijn openlijk discriminerend ten opzichte van bepaalde groepen burgers. Veraart: “In een rechtsstaat is het van fundamenteel belang dat burgers door de overheid gelijk worden behandeld. Die gedachte wordt met dit soort voorstellen op losse schroeven gezet.”Koploper roodKoploper met de meeste rode lichten is de PVV. Dit is niet heel verrassend, want bij de doorlichting in 2012 scoorde de PVV ook negatieve punten. Net als de SGP, die nu twee keer rood krijgt van de commissie. Zorgen maakt Veraart zich over de twee rode lichten van de VVD.“ De VVD is van plan de directe werking van mensenrechten uit internationale verdragen af te schaffen. Burgers kunnen zich dan niet meer bij de Nederlandse rechter beroepen op hun belangrijkste rechten, zoals hun vrijheid van meningsuiting of hun recht op een behoorlijk proces omdat de Nederlandse rechter geen wetten mag toetsen aan de Grondwet. Dat is echt griezelig en zou een enorme verzwakking van onze rechtsstaat betekenen.”Ook positief nieuwsEr zijn ook diverse partijen die meerdere groene lichten scoren, zoals ChristenUnie, D66, Denk, GroenLinks, PvdA, PvdD en SP. Veraart: “Er is zeker ook positief nieuws. Partijen besteden in hun programma’s meer aandacht aan de waarde die de rechtsstaat voor ons allemaal heeft. We signaleren dat veel partijen werk willen maken van een behoorlijke rechtspleging voor iedereen. Ook doet een aantal partijen concrete voorstellen om discriminatie van kwetsbare groepen te bestrijden. Veel partijen zijn alert waar het de rechtsstaat betreft en begrijpen dat er iets op het spel staat.” De commissie verwacht dat het rapport de kiezer houvast biedt bij het maken van een keuze voor de landelijke verkiezingen op 15 maart aanstaande. “Per politieke partij is nu na te gaan wat de plannen kunnen betekenen voor onze rechten en vrijheden,” aldus de commissievoorzitter.Samenstelling Commissie Rechtsstatelijkheid Verkiezingsprogramma's 2017: prof. mr. drs. Wouter Veraart, hoogleraar Encyclopedie der Rechtswetenschap en Rechtsfilosofie, Vrije Universiteit Amsterdam (voorzitter) prof. mr. Lokke Moerel, hoogleraar Global ICT Law, Universiteit van Tilburg, en advocaat bij Morrison & Foerster; prof. mr. Peter Rodrigues, hoogleraar Immigratierecht, Universiteit Leiden; prof. mr. drs. Marc de Wilde, hoogleraar Algemene Rechtsleer, Universiteit van Amsterdam; dr. mr. Camilo Schutte, voorzitter adviescommissie rechtsstatelijkheid NOvA en advocaat bij Schutte Schluep & Heide-Jørgensen te Amsterdam. Vermogende Nederlanders geven net iets vaker (94% versus 90%) en bijna tien keer zoveel geld aan goede doelen (€ 2.275 versus € 239) als gemiddelde Nederlanders.Vermogende Nederlanders geven aan alle goededoelensectoren vaker en meer geld dan gemiddelde Nederlanders, behalve aan doelen op het gebied van gezondheid.Vermogende Nederlanders geven twee keer zo vaak aan doelen op het gebied van internationale hulp (80% versus 40%) en twintig keer zulke hoge bedragen (€ 629 versus € 31) als gemiddelde Nederlanders.54% van de vermogende Nederlanders geeft aan er voor te kiezen om niet aan de ‘standaard’ goededoelen in Nederland te geven, maar om een eigen fonds op te richten, of rechtstreeks aan beneficianten te geven zonder tussenkomst van een organisatie: “We wilden gewoon beter weten wat het effect van onze ‘investering’ was. Dat was voor ons heel belangrijk. Wij zijn daar kort gezegd gewoon zeer gedesillusioneerd uitgekomen. Omdat de reactie [van goededoelenorganisaties] veelal was ‘gooi het maar op de grote hoop, en vooral niet bellen.”Vermogenden geven aan het beleid van goede doelen weinig transparant en open te vinden: “Rapporteren is heel belangrijk, ook als het mis gaat. Dan zijn mensen nog meer betrokken en verhoog je juist het commitment”. Vermogenden krijgen veel verzoeken om donaties. Ze gaan hier vaak op in, maar op onpersoonlijkeverzoeken worden kleine donaties gedaan. Dit is een belangrijke reden waarom vermogende Nederlanders niet naar vermogen geven: ‘(…) Ja zeker. Die brieven geef ik allemaal aan mijn vrouw. Die gooit de slechte weg en doneert aan de rest. Altijd een vast bedrag naar allemaal (…) maar de grote bedragen kies ik zelf uit en dat gaat anders dan gewoon een reactie op een brief.’Grotere donaties worden gedaan wanneer de waarden of ideologie van de vermogende aansluiten bij het verzoek, wanneer ze het onderwerp zelf heel belangrijk vinden: ‘(…) we doen veel verschillende dingen, omdat we dan gevraagd worden ofzo, maar dat heeft niet te maken met de kern van de foundation. Maar we vinden ons veel in de gezondheidszorg, omdat we dat heel belangrijk vinden.’Persoonlijke waarden bepalen aan welke goededoelensector vermogenden geven, maar verwachte effectiviteit van de besteding van een gift bepaalt aan welke specifieke organisatie wordt gegeven: ‘Wij gaan met partijen in zee waarmee we echt 1 op 1 een plan kunnen maken en waarvan wij ook echt het vertrouwen hebben dat de samenwerking goed is.’ Een grote meerderheid van de onderzochte goededoelenorganisaties is actief bezig met het werven van grote giften. De meeste goededoelenorganisaties zitten in de identificatie- en communicatiefase van hun ontwikkeling van grote giften werving. Slechts enkele organisaties werken intensief samen met grote gevers en bieden speciale evenementen aan en de mogelijkheid tot een fonds op naam.Noot: De resultaten van deze eerste verkennende studie zijn gebaseerd op interviews met vijftien zeer vermogende Nederlanders (investeerbaar vermogen > € 5 miljoen), de resultaten van een enquête onder 66 respondenten (inkomen uit werk en vermogen > € 60.000 netto) en gegevens verstrekt door fondsenwervers werkzaam bij 60 fondsenwervende organisaties. Of deze resultaten representatief zijn voor vermogenden in Nederland zal moeten blijken uit de grootschalige, representatieve vervolgstudie die de VU in mei 2010 zal uitvoeren. "Met de Politiewet 2012 is de nationale politie ingericht en is de regiopolitie, die in 1994 de gemeentepolitie en de rijkspolitie opvolgde, opgedoekt. In minder dan 20 jaar tijd hebben de opvolgende politiewetten zo de lokale politiek maximaal op afstand van inhoudelijke sturing van de politie gezet. Toch was een betere lokale inbedding ook een belangrijk doel van de reorganisatie van 2012. De Politiewet 2012 is onlangs geëvalueerd. Het rapport van de Commissie Evaluatie Politiewet 2012 (Commissies Kuijken) en de bijbehorende deelstudies vormen interessant leesvoer. De Commissie Kuijken rapporteert onder meer dat leden van de Tweede Kamer zich zorgen maken over de grote concentratie van verantwoordelijkheden en bevoegdheden bij de minister van Justitie & Veiligheid ten nadele van het lokale bestuur. Ten koste van lokale prioriteiten Bijna de helft van de 380 burgemeesters is van mening dat landelijke kwesties ten koste gaan van lokale prioriteiten. Drie kwart van de basisteamschefs van de politie constateert dat er te weinig geld is om het lokale gezag en bestuur adequaat te kunnen bedienen. Het regionale overleg van gemeenten over gezamenlijk veiligheidsbeleid functioneert amper, doordat de deelnemers inzien dat zijzelf noch het overleg beslisbevoegdheden hebben. Burgemeesters en officieren van justitie stellen vast dat de lokale democratische controle goeddeels ontbreekt. Daarentegen hebben leden van de Tweede Kamer bij tijden de neiging zich te bemoeien met voorvallen die eigenlijk op lokaal niveau thuishoren. Het lijkt hen dan vooral om de tijdelijke media-aandacht te doen te zijn. Toezicht onderontwikkeld De democratische controle op de politie laat de Tweede Kamer grotendeels liggen, zelfs waar het gaat om de organisatie en toepassing van het geweldsmonopolie. De nationale politie is al enkele jaren intern bezig om het zogeheten stelsel van geweldsaanwending te herzien. Dat proces onttrekt zich vrijwel geheel aan de democratische controle van de Tweede Kamer. Kortom: de betere lokale inbedding is niet gelukt en het toezicht op de politieorganisatie en op het gebruik van indringende bevoegdheden is onderontwikkeld. Regionale commissies Het vorige politiebestel, met 25 regiokorpsen en het Korps Landelijke Politiediensten, kende nog enige mate van lokaal toezicht op enkele processen in de gedaante van de regionale commissies voor de politieklachten en de regionale commissies van toezicht op de arrestantenzorg. De leden van die commissies werden benoemd door de korpsbeheerder, de burgemeester van de grootste gemeente in de politieregio en waren zo in aanzienlijke mate onafhankelijk van de politie. Gebrek aan onafhankelijkheid De huidige commissies voor politieklachten en toezicht op arrestantenzorg worden samengesteld door de korpschef. Menig commissielid heeft toen vanwege dit gebrek aan onafhankelijkheid bedankt voor de eer. Dergelijke commissies van toezicht worden in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld ingesteld en samengesteld door de lokale volksvertegenwoordigingen. Verbinding lokale bestuur In het VK worden de regionale korpschefs tegenwoordig zelfs democratisch gekozen. De verbinding tussen de lokale gemeenschap en het lokale bestuur enerzijds en de lokale politie anderzijds verdient wat betreft taakinvulling en toezicht dus verbetering. We kunnen daar een begin mee maken door bijvoorbeeld de commissies voor de politieklachten en de commissies van toezicht op de arrestantenzorg te laten samenstellen door en te rapporteren aan het lokale bestuur. " Uw geld staat in de file. Klanten betalen niet alleen later, maar ook grilliger. Door de onvoorspelbaarheid van de vraag in de verschillende verkoopkanalen stijgen de veiligheidsvoorraden. Kasstromen gaan gebukt onder structurele congestie. Financiële topmannen (en –vrouwen) maken zich terecht zorgen over de financiering van hun supply chain.Geld moet weer stromen. De cash-to-cash-cyclus moet korter. Voor de financiële expert is werk aan de winkel, op operationeel, tactisch en strategisch niveau met als doel steven naar perfecte processen ‘from order to cash’ en ‘from purchase to pay’.De perfecte orderOperationeel zijn er veel margekillers. Zo blijven facturen vaak onbetaald; een derde van het debiteurensaldo bij bedrijven staat open in afwachting van een creditnota. Er is discussie over het bedrag omdat zendingen incompleet zijn, de prijs niet klopt, er twee keer geleverd is of er dubbele orderkosten zijn gerekend.De perfecte order is on time-in full-no error-no contact (OTIFNENC). Wat is in uw onderneming het percentage perfecte orders en welke faalkosten zijn gemoeid met de niet perfecte orders? Ervaring leert dat problemen vooral te maken hebben met prijzen, complexe afspraken en een slechte datakwaliteitGreep op voorradenFinancieel managers zien voorraden soms ineens gierend uit de klauwen lopen. Ook de uiteindelijk niet verkochte voorraden doen pijn. Hoe kom je ervan af? En, belangrijker nog, hoe voorkom je vroegtijdig dat de voorraad later incourant wordt? Het simpelweg verlagen van voorraden leidt tot een lagere servicegraad en ontevreden klanten. Dat kan veel slimmer als u goed kijkt naar de productlevenscyclus van een product.Een product kan op twee momenten incourant worden – bij het infaseren en bij het uitfaseren. Als bij het infaseren het product niet volgens verwachting verkoopt, dan is het nodig de bestelhoeveelheid te verlagen, het product af te prijzen of beter aan te prijzen.Als het einde van de productlevenscyclus nadert, dan ligt er vaak nog veel, teveel, product. Als je dan niet tijdig actie neemt om de verkoop bij te sturen en de servicegraad in het systeem voor voorraadbeheer niet aanpast, dan bestelt het systeem automatisch bij om de veiligheidsvoorraad te verhogen. Die laatste bestelling is een onnodige oorzaak van veel incourant. Je had die logistieke ‘nakomertjes’ kunnen zien aankomen.Voor elke fase in de productlevenscyclus is een andere aanpak van de voorraden nodig. Transparantie in ketens zorgt voor meer volatiliteit. Bedrijven die de dynamiek van de vraag stroomafwaarts in hun keten goed begrijpen, kunnen hun capaciteiten beter plannen. Het beheersen van werkkapitaal gaat vandaag over slimmer tactisch plannen en besturen.Samenwerken in ketensDan is er nog de strategische afweging: waarom heeft u eigenlijk voorraad? Zijn er geen mogelijkheden voor een strategische afstemming met leveranciers en klanten, waardoor voorraden niet meer nodig zijn?Het uitwisselen van logistieke gegevens is een onmisbare bouwsteen voor de samenwerking. Dat geldt voor masterdata, transacties, palletinformatie en planningsgegevens. Samenwerken in de keten vraagt om afspraken, vastgelegd in standaarden, voor de uniforme communicatie, waardoor alle partijen in de keten dezelfde taal spreken. De totale waarde van giften van geld en goederen door Nederlandse huishoudens bedraagt in 2009 € 1.938 miljoen. Het bedrag is vrijwel gelijk aan het bedrag over 2007 (€ 1.945 miljoen). Gecorrigeerd voor de infl atie in de afgelopen jaren is de waarde van de giften en goederen die zijn gegeven door huishoudens in Nederland licht gedaald (-4,2%). De giften van huishoudens vertegenwoordigen 0,34% van het BBP.Gemiddeld geven alle huishoudens in 2009 giften in de vorm van geld ter waarde van€ 210. Dit bedrag is vergeleken met 2007 gedaald met 9% en is terug op het niveau van 2005. 87% van de Nederlandse huishoudens geeft geld aan goededoelenorganisaties. Hoewel de waarde van giften aan organisaties op het gebied van kerk en levensbeschouwing is gedaald ontvangen zij nog steeds het grootste gedeelte van alle giften van huishoudens (43%). Organisaties op het terrein van internationale hulp en gezondheid ontvangen elk 15% van de giften. Op lokaal niveau wordt het vaakst gegeven aan organisaties in de sector sport. Giften aan lokale initiatieven voor internationale hulp volgen op de tweede plaats maar zijn minder populair geworden (van 10% naar 7%).Nederlandse huishoudens geven nog vaak op traditionele manieren zoals de huis aan-huis collecte en direct mail, maar deze manieren van geven worden wel minder gangbaar. Nog steeds geven huishoudens het vaakst via een collecte aan de deur (83%), maar deze manier van geven is minder populair geworden. In 2005 gaf nog 90% op deze manier. Direct mail levert ook minder vaak giften op (17% in 2009 tegen 27% in 2005). Slechts 8% geeft in 2009 via internet.Voor autochtonen is een profiel gemaakt van huishoudens die vaker en meer geven. De respondenten in deze huishoudens zijn ouder, hebben een middelbare of hogere opleiding, een gemiddeld of hoger inkomen, een eigen huis, zijn protestant en gaan frequenter naar de kerk. Deze huishoudens worden vaker gevraagd door goededoelenorganisaties om giften te doen, ervaren meer sociale druk om te geven, en hebben meer vertrouwen in goededoelenorganisaties. Bovendien vinden de respondenten in deze huishoudens het belangrijker om anderen te helpen en voelen zij zich meer verantwoordelijk voor de samenleving als geheel. Geefgedrag is een uiting van deze betrokkenheid.Nederlanders spreken weinig met anderen over geven aan goededoelenorganisaties en weten dan ook meestal niet wat anderen geven. Het geefgedrag van anderen wordt onderschat. Er zijn meer Nederlanders die veel of erg veel vertrouwen hebben in goededoelenorganisaties dan Nederlanders die geen of weinig vertrouwen hebben. Huishoudens die meer vertrouwen kregen in goededoelenorganisaties en die de indruk hebben gekregen dat andere huishoudens meer zijn gaan geven, zijn zelf ook meer gaan geven. Onder alle huishoudens is het vertrouwen in goededoelenorganisaties gedaald, terwijl Nederlanders positiever zijn gaan denken over het geefgedrag van anderen. Het negatieve effect van het dalende vertrouwen en het positieve effect van de hogere verwachtingen houden elkaar ongeveer in evenwicht, waardoor het geefgedrag gemiddeld niet veranderd is. Sinds de Griekse Oudheid heeft de geneeskunde geworsteld met vragen als ‘wat zijn de hersenen?’, en wat ‘doen de hersenen?’. Deze vragen zijn dan ook niet zo gemakkelijk te beantwoorden. Volstaat het de hersenen te bestuderen als anderhalf kilogram weefsel in de beslotenheid van de schedel, of is eigenlijk een definitie van de hersenen nodig die ook het perifere zenuwstelsel, het lichaam en aspecten van de buitenwereld omvat? Volstaat een tijdruimtelijke en materiële bepaling van de hersenen om antwoord te geven op vragen over hun functies?Vanaf het vroegste begin van het hersenonderzoek zijn ideeën over het bouwwerk dat de hersenen vormen verbonden geweest aan ideeën over de functies van het bouwwerk: vorm en functie hangen samen. Om dit te begrijpen hebben zowel onderzoekers als praktiserende artsen en hun patiënten hun toevlucht genomen tot beeldspraak: metaforische concepten die enerzijds nieuwe inzichten verschaften, maar anderzijds het onvermijdelijke gevolg opleverden van een reductie van de complexiteit van het brein. Die metaforen waren nauw verbonden met de technische mogelijkheden van onderzoek en visualisatie en ontleend aan de culturele context van de onderzoekers. Het heersende model van de Grieks-Romeinse Oudheid beschouwde de hersenen als onderdeel van een soort waterpompsysteem. Vandaag de dag is de netwerkmetafoor nauw verbonden met het leven in een digitaal tijdperk. Elke nieuwe bepaling en conceptualisatie heeft dan ook weer nieuwe conceptuele en filosofische vragen opgeroepen. Als we de hersenen opvatten als een soort blackbox dan worden ze een doorgeefluik en doet kennis en nader onderzoek van de hersenen er niet zo toe. Maar als we bijvoorbeeld de hersenen opvatten als het mechaniek van een horloge (zoals René Descartes (1596-1650) en andere vroege Verlichtingsfilosofen deden) dan doet het ertoe hoe dit mechaniek precies werkt. Hoe onderzoeken we dan zaken als de mate van de flexibiliteit en het vermogen tot adaptatie dat mens en dier hebben? En hoe kunnen we dat vertalen naar de medische praktijk?In deze bijdrage laten we een aantal belangrijke historische ontwikkelingen in het onderzoek naar het brein en zijn functies de revue passeren. We laten zien dat die ontwikkelingen gekenmerkt worden door de aanwezigheid van metaforische concepten. Die kwamen niet zonder meer voort uit empirische waarnemingen of uit vooronderstellingen, maar moeten gezien worden als combinaties ervan die verbonden waren met de sociale en culturele context van de onderzoekers, met hun technische mogelijkheden en de verschillende visualisaties die de technieken op konden leveren, en met de functionaliteit van de concepten en visualisaties. Tenslotte kijken we vanuit hetzelfde perspectief naar het huidige onderzoek naar de hersenen en bespreken we het probleem van de praktische vertaling of translatie van het onderzoek binnen wetenschap en samenleving. In dit rapport wordt de uitkomst van de inventarisatie en analyse van de media-aandacht voor geweld binnen de residentiële en justitiële jeugdzorgin de periode 1945 tot en met 2015 beschreven. In het bijzonder de verandering van de publieke opvattingenover geweld wordt verhelderd. Het rapport volgt de definitie van geweld, zoals door commissie De Winter geformuleerd, namelijk: psychisch, fysiek en seksueel geweld. Het betreft alle handelingen die door pupillen als bedreigend worden ervaren, ook al heeft een groepsleider dit niet zo bedoeld.De beschrijving betreft zowel de omvang van de berichtgeving als de aard van het geweld. Het bronnencorpusbestaat uit de geschreven landelijke en regionale pers van 1945 tot en met 2015.Het mediacorpus is gebaseerd op de databanken van Delpher en LexisNexis. De periode 1945-2015 is omvangrijk. Ten behoeve van de overzichtelijkheid is gekozen voor een periodisering per decennium.Ditbetekent dat de opdeling in decennia praktisch en toevallig is en dat het in dit mediaonderzoek nadrukkelijk gaat over de algemene ontwikkeling van geweld in de residentiële en justitiële jeugdzorgin het tijdvak1945-2015. In dit mediaonderzoek worden per decennium twee aspectenverhelderd: een schatting van de omvangvan het geweld (hoe vaak wordt er in welke media met welke termen over welke vormen van geweld geschreven?) en een nadere omschrijving van de aard van het geweldaan de hand van specifieke casesen het publieke debat in de berichtgeving (welke opvattingen leefden er op welk moment over welk type geweld?). In de beschrijving van het geweld is de manier waarop de media residentiële of justitiële jeugdzorginstellingen aanduidtin dit rapport overgenomen. In sommige gevallen is het niet duidelijk bij welke specifieke sector een instelling hoorde. De gebruikte terminologie is aan verandering onderhevig. Teneinde een adequaat trefwoordenoverzicht te construeren waarin deze verandering in de tijd in kaart is gebracht, is het bronnenmateriaal zelf geëxploreerd en gebruik gemaakt van de rapporten van de Commissie Vooronderzoek naar Geweld in de Jeugdzorg en de Commissie-Samson(in het bijzonder het mediaonderzoek van Dekker et al.). Ook is hiervoor het rapport van de Werkgroep Gestichtsdifferentiatie benut, beter bekend als het rapport-Koekebakker(1959).1Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met de onderzoeksteams van de residentiële en justitiële sectorstudies, onder leiding van prof. dr. Carlo Schuengel en prof. dr. Doret de Ruyter (residentieel), en prof. dr. Peter vander Laan (justitieel). Er is in dit verband voornamelijk samengewerkt met dr. John Exalto (residentieel) en dr. Veroni Eichelsheim (justitieel). In dit verslag wordt eerst aandacht besteed aan de methodologie. Daarna volgt de analyse waarin per decennium respectievelijk een kwantitatief overzicht en een descriptie van de casuïstiek wordt gepresenteerd. Vragen met betrekking tot de verhouding tussen het verbintenissenrecht en het gereguleerde aanbestedingsrecht beperken zich niet tot de pre-contractuele fase. Die vragen kunnen ook rijzen in de context van geschillen die betrekking hebben op de overeenkomst die als uitvloeisel van de aanbestedingprocedure tot stand komt. Daarbij valt bijvoorbeeld te denken aan geschillen die betrekking hebben op de vraag wat de inhoud is van hetgeen partijen met elkaar zijn overeengekomen. Bij het beslechten van geschillen als deze moet men primair te rade gaan bij het verbintenissenrecht. Maar bij de toepassing daarvan loopt men vervolgens aan tegen de vraag hoe de bijzondere wijze van totstandkoming van de overeenkomst – namelijk: door middel van een aanbestedingsprocedure – kleur geeft aan die toepassing en of en hoe het gereguleerde aanbestedingsrecht in die toepassing doorwerkt. De rechtspraak zal duidelijkheid moeten verschaffen over hoe die vraag moet worden beantwoord. Het Hof Leeuwarden heeft daar op 15 juni 2010 in het arrest Novio Express/Gemeente Wijhe Olst (LJN: BM8441) onlangs een begin mee gemaakt. Een aanbestede overeenkomst dient volgens het hof te worden uitlegd door de Haviltex-norm toe te passen en daarbij te kiezen voor de meest vergaande vorm van objectieve uitleg die kan worden onderscheiden: een taalkundige uitleg, waarbij het aankomt op de betekenis die in het normale spraakgebruik aan de bewoordingen worden gegeven. Het is de vraag of deze benadering juist is. Niet valt in te zien waarom bij de uitleg van een aanbestede overeenkomst geen betekenis zou kunnen toekomen aan met name het gezichtspunt van de hoedanigheid van contractpartijen en de daarmee verband houdende pre-contractuele onderzoek- en mededelingsplichten van aanbesteder en aannemer over en weer. Het naleven van dergelijke onderzoek- en mededelingsplichten behoeft in de context van de afwikkeling van een aanbestedingsprocedure in beginsel immers niet op principiële feitelijke of juridische bezwaren te stuiten. Waar men echter wel op bedacht moet zijn, is dat de beantwoording van de uitlegvraag niet tot een resultaat mag leiden dat, gelet op de belangen van derden, aanbestedingsrechtelijk niet door de beugel kan. Dat probleem voorkomt men door – in plaats van te kiezen voor een subjectieve objectieve uitleg – te kiezen voor die vorm van objectieve uitleg waarbij het aankomt op de vraag hoe een redelijk persoon van dezelfde hoedanigheid als contractspartijen, die in dezelfde omstandigheden zou hebben verkeerd als die partijen, de overeenkomst zou hebben moeten begrijpen. In deze benadering kunnen de contractenrechtelijke Haviltex-norm en de aanbestedingsrechtelijke uitlegnorm, zoals die is ontwikkeld door het Hof van Justitie EU, met elkaar worden verenigd. Nieuw apparaat meet onzichtbaar waterverliesWaarom willen we graag weten hoeveel water er op de Veluwe verdampt? Omdat we dan weten hoeveel er doorsijpelt naar het grondwater van de Veluwe. Deze grondwateraanvulling is de brandstof van het grondwatersysteem: zij bepaalt hoeveel grondwater opgepompt kan worden, zonder dat er schade optreedt aanmaatschappelijke functies zoals landbouw en natuur. Met de beschikbaarheid van voldoende grondwater zijn grote belangen gemoeid. Een gebrek aan grondwater leidt in de landbouw tot een daling van de gewasproductie en tot schade aan waardevolle natte natuur.Zuinig omgaan met waterEen nauwkeurige bepaling van de verdamping is dus nuttig voor het waterbeheer. Door bijvoorbeeld vegetatie te veranderen kan de grondwateraanvulling worden vergroot. Een gewas verdampt meer dan een kale bodem en een naaldbos meer dan een loofbos. Door het stimuleren van vegetatie die zuinig omgaat metwater, wordt de grondwatervoorraad vergroot (rainwater harvesting). Dit extra water zorgt voor meer afvoer in de beken en voor hogere grondwaterstanden in kwelafhankelijke natuurgebieden, maar het kan ook worden gebruikt om meer mensen van goed leidingwater te voorzien. Stel dat door de bestrijding van vogelkers de verdamping met 200 millimeter per jaar verlaagt, dan levert dat per hectare een winst op van 2000 kuub; evenveel als het jaarlijkse leidingwaterverbruik van veertig personen.Cilinder op weegschaalMaar hoe meet je het effect van dit soort maatregelen? Met een nieuw meetapparaat, de ‘lysimeter’ (van het Griekse lysis = loslaten). Het is een cilinder gevuld met een ongestoorde grondkolom met vegetatie op een heel nauwkeurigeweegschaal. De lysimeter op de Veluwe weegt zo’n 200 kilo en is gevuld met zand waarop struikheide groeit. Als de vegetatie water verdampt, wordt de lysimeter lichter. Valt er regen op, dan wordt hij zwaarder. Met de lysimeter kun je dus rechtstreeks neerslag en verdamping meten met een precisie van 0,1 millimeter.Het klinkt simpel, maar er zijn jaren onderzoek aan voorafgegaan. Eerst werd een prototype ontwikkeld door Bernard Voortman van KWR Watercycle Research Institute, die binnenkort op de verdamping van droogteminnende vegetaties hoopt te promoveren. Daarna is het apparaat verder ontwikkeld door Eijkelkamp Soil and Water, dankzij overheidssubsidie en financiële en inhoudelijke bijdragen van Vitens, provincie Gelderland, waterschap Vallei en Veluwe, Alterra, KNMI en STOWA.Landelijk meetnetAllen bevestigen dat Nederland dicht bezaaid is met neerslagmeters, maar dat voor een deugdelijk waterbeheer ook betrouwbare verdampingscijfers noodzakelijk zijn. Het is de hoogste tijd om een landelijk meetnet voor de werkelijke verdamping uit te zetten, waarbij de metingen kunnen worden gecombineerd met satellietbeelden om de verdamping van heel Nederland te monitoren. De voorliggende tussenrapportage doet verslag van de eerste meting van de evaluatie en moni-toring van de wet vroegtijdige aanmelddatum en toelatingsrecht mbo die op 1 augustus 2017 in werking is getreden.De eerste rapportage is opgesplitst in twee delen. Onderstaand schema geeft een overzicht van de onderwerpen die in de beide delen aan de orde komen en de data waarvan gebruik wordt gemaakt.Tussenrapportage 2019OnderwerpenDataverzamelingDeel 1 (juli 2019)Vroegtijdige aanmelddatumEnquête mbo-instellingenInformatievoorziening en intakeEnquête mbo-opleidingsteamsToelatingsrechtEnquête vmbo-scholenNumerus fixus en aanvullende toelatingseisenCasestudies mbo-instellingenInventarisatie informatievoorzieningDeel 2 (december 2019)Aanmeldingen en inschrijvingenData mbo-instellingen en DUOErvaringen studentenEnquête eerstejaars studenten(Negatief) bindend studieadviesData negatief BSA (scholen)Enquête studenten negatief BSAExpertsessiesIn deze rapportage ligt de focus opde eerste, directe effecten van de invoering van de wet. Dui-delijk is geworden dat de invoering van de wet wel tot aanpassingen in procedures en verande-ringen in bewustzijn leidt, maar dat het nog te vroeg is om al uitspraken te doen over realisatie van doelen die met de wet worden beoogd. Hoewel de wettelijk verplichte procedures veelal door de mbo-scholen zijn doorgevoerd, moet de werkelijke impact van de wet op het gedrag van vmbo-scholen, aankomende studenten en mbo-scholen in de komende jaren nog blijken. Ook het ont-breken van landelijk dekkende, betrouwbare gegevens over aanmeldingen maakt het lastig om nu al uitspraken te doen over de effecten van de wet daarop. Inhet onderzoek worden gegevens over aanmeldingen en inschrijving verzameld bij een aantal mbo-instellingen waarover wordt ge-rapporteerd in deel 2 van de tussenrapportageVroegtijdige aanmelddatumOp basis van de gegevens die op dit moment beschikbaar zijn, zijn (nog) geen grote gevolgen vast te stellen van de vroegtijdige aanmelddatum. Er zijn aanwijzingen dat bij bepaalde mbo-scholen het aantal vroege aanmeldingen is gestegen, maar vaak geldt dat vmbo-en mbo-scholen in de regio al eerder afspraken haddengemaakt om de aanmelding te vervroegen. Datzelfde geldt voor het monitoren van de overstap van vmbo naar mbo: in de meeste regio’s zijn daarover afspraken gemaakt en wordt gebruik gemaakt van registraties om leerlingen te volgen. Vmbo-scholen zijn, zo blijkt uit het onderzoek, goed betrokken bijde invoering van de vroegtijdige aan-melddatum in het mbo en goed op de hoogte van het toelatingsrecht.Signalen uit de casestudies dat studenten zich voor meerdere opleidingen voor 1 april zouden inschrijven om hundefinitieve opleidingskeuze uit te stellen, kunnen op dit moment nog niet ge-staafd worden door onderzoeksuitkomsten op basis van aanmeldgegevens. Belangrijk is om op termijn met het monitoronderzoek vast te kunnen stellen of de vroegere aanmelding van studen-ten leidt tot minder uitval en minder wisseling van opleiding in het mbo. Minister Lodewijk Asscher kondigde een tijdje geleden in een interview zijn participatiecontract aan. Ondertussen hebben we een paar roerige weken achter de rug, met het pleegkind Yunus, met Asscher die niet het eerste exemplaar van de Nederlandstalige Turkse krant Zaman in ontvangst wilde nemen en met het ‘Marokkanen-debat’ dat als een boemerang op Wilders terug sloeg.De discussie in de kranten en de sociale media laat bovenal zien dat het integratiedebat volledig op slot zit. Dit terwijl we aan de vooravond staan van een belangrijk historisch omslagpunt. De vier grote steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht worden in de komende jaren alle vier zogenaamde meerderheids minderheden steden. In Amsterdam is het kantelmoment al bereikt. Sinds 1 Januari 2011 is de bevolkingsgroep van Nederlandse afkomst volgens de officiële telling van O+S met 49% reeds een minderheid geworden. Een tweede grote verandering is dat de klassieke minderheidsgroepen zoals Surinaamse, Antilliaanse, Marokkaanse en Turkse Nederlanders onderhand de gevestigde groepen in deze steden zijn geworden. De groep met de langste en meest stabiele woongeschiedenis in Amsterdam wordt namelijk gevormd door vrouwen van Marokkaanse afkomst. Deze omkering van meerderheid en minderheid en die van gevestigden en nieuwkomers gaat gelijk op met een derde trend: de toenemende diversiteit binnen etnnische groepen. Met aan de ene kant een groeiende groep hoogopgeleide yuppies en aan de andere kant een groep die sociaal economisch achterblijft. Onze grote steden worden, om met de Amerikaanse socioloog Steve Vertovec te spreken, superdivers.Dit vraagt om een nieuw integratieperspectief. Want wie moet zich in de superdiverse stad aanpassen aan wie? Moet het kind dat als een derde generatie Amsterdamse Marokkaan opgroeit zich aanpassen aan de student die nieuw uit een kleine stad in Twente naar Amsterdam komt? Wie zou die aanpassing bovendien moeten afdwingen in dagelijkse situaties waarin mensen van Nederlandse afkomst steeds vaker zelf een minderheid zijn? In Amsterdam is van de jongeren onder de 15 jaar nog slechts één op de drie van Nederlandse afkomst.Het participatiecontract van Asscher is ‘oud’ integratie denken en gezien de getalsverhouding in de grote steden ook een gepasseerd station. Niet een participatiecontract leidt tot emancipatie maar de kans om te participeren leidt tot emancipatie. De vraag moet zijn: wat zijn de optimale voorwaarden voor participatie? In het boek Superdiversiteit. Een nieuwe visie op integratie worden die voorwaarden geschetst. Begeleiders hebben een sleutelrol in het ondersteunen van cliënten bij uitdagingen rondom veiligheid enerzijds en welbevinden anderzijds. Zij nemen dagelijks beslissingen over vrijheidsbeperking (Goethals et al., 2013) en kunnen beïnvloeden hoe cliënten de vrijheidsbeperking beleven. Begeleiders denken echter verschillend over welke zorg beperkend is en herkennen niet alle maatregelen die onder de nieuwe wet gaan vallen als vrijheidsbeperkend (Dorenberg ea, 2018, Frederiks ea, 2017, Goethals ea, 2012, Hamers ea, 2009).Met Andere Ogen is een actieonderzoek met als doel om vrijheidsbeperking en best practices om vrijheid te vergroten samen te ontdekken. Zo’n 8 begeleiders uit verschillende teams binnen een organisatie leren om ‘Met Andere Ogen’ naar de praktijk van vrijheidsbeperking en bevordering van vrijheid te kijken (Niemeijer ea, 2017). Het actieonderzoek bestaat uit een aantal stappen: 1) een startbijeenkomst als stimulans voor een open houding om samen na te denken over en te reflecteren op vrijheid en te oefenen met observeren, 2) observatie bij collega afdelingen om het eigen referentiekader los te laten en bij anderen te ontdekken welke vrijheidsbeperking en best practices ten aanzien van vrijheidsbeperking plaatsvinden, 3) reflectie op de observatie na afloop aan de hand van vragen: “wat heb ik gezien, wat betekent het en wat vind ik daarvan?”, 4) denktank om na te denken over de geobserveerde vrijheidsbeperkingen, over dilemma’s in de praktijk en best practices en over adviezen waarmee professionals en de zorgorganisatie vrijheid voor cliënten kunnen vergroten 5) een praktische handreiking schrijven voor de organisatie met daarin de belangrijkste observaties en adviezen. De resultaten opgedaan tussen 2015-2018 bij 6 organisaties laten zien dat begeleiders veel verschillende vrijheidsbeperkingen en best practices ontdekken. Begeleiders die mee deden aan Met Andere Ogen koppelen terug dat zij meer nadenken over de eigen regie en keuzevrijheid van cliënten en over dilemma’s zoals “wat doe je als iemand de tuin in wil, maar je staat alleen op de groep? Hoe kun je uitleg geven over medicatie als iemand niet meer goed begrijpt waar het over gaat? Hoe kun je meer eigen regie geven aan een cliënt?” (Bekkema ea 2016, Bekkema ea, 2017, Bekkema ea in ontwikkeling).De resultaten van het actieonderzoek Met Andere Ogen laten zien dat begeleiders samen in staat zijn om zeer diverse situaties en best practices rondom vrijheidsbeperking te ontdekken en leren om dilemma’s te onderkennen (Bekkema ea, 2017). De commerciële scheepvaart is verantwoordelijk voor het wereldwijd transporteren van ruim 90% van alle producten die wij consumeren (George 2013). De grootste en meest actieve haven van Europa is Rotterdam, gevolgd door Antwerpen en Hamburg (Eski 2016a). In deze en andere havens spelen de havenpolitie, douane en private beveiliging een belangrijke rol. Zij zorgen ervoor dat de goederenstromen niet verstoord worden door criminaliteit en terrorisme. Doordat de EU sterk inzet op terrorismebestrijding in ‘transport hubs’ ter bevordering van de EU-grensbewaking, wordt robuuste havenbeveiliging nodig geacht (Malcolm 2016). Kortom, de havenbeveiliging van Rotterdam, Hamburg en Antwerpen, hoewel lokaal georganiseerd, dient het supranationale belang van een veilig ‘fort Europa’ (Tujan e.a. 2004). De havens zijn afgesloten bedrijfsterreinen, waar een kleine verstoring – die ook veroorzaakt kan worden door havenveiligheidsactoren zelf – aanzienlijke gevolgen heeft voor de 24/7-activiteiten die er plaatsvinden, en uiteindelijk voor het internationale transport. Daarom dienen havenveiligheidsactoren de haven (schijnbaar) veilig en aantrekkelijk te houden, opdat de 24/7-bedrijvigheid ongestoord door kan gaan.Deze bijdrage laat zien hoe operationele havenveiligheidsactoren zorgen voor havenveiligheid en hoe zij dat zelf beleven. Er ligt een focus op de manier van omgaan met en betekenis geven aan de spanning tussen economische belangen en veiligheidsdoeleinden.1 Het artikel is gebaseerd op een etnografisch studie, uitgevoerd tussen 2010 en 2016, naar (professionele) identiteitsvorming van operationele havenpolitieagenten, douaniers en private havenbeveiligers werkzaam in de havens van Rotterdam en Hamburg (Eski 2011, 2012, 2016a, 2016b). Verkend wordt hoe zij havencriminaliteit en terrorisme proberen te voorkomen, zonder dat zij zelf door hun werk de goederenstroom belemmeren. Echter, is dat wel mogelijk? En zo nee, als zij de belemmering (denken te) worden die zij juist buiten de haven proberen te houden, hoe beïnvloedt dat hun betekenisgeving aan hun werk en hun professionele identiteit? De bevindingen gaan in op hun visies op en interacties met het management, collega’s, andere veiligheidsactoren, het maritieme en havenbedrijfsleven, en havencriminaliteit en terrorisme.Er is nog maar weinig onderzoek gedaan naar havenbeveiliging (Brewer 2014; Eski 2011; Zaitch 2002). Dat is verrassend te noemen, omdat door de geschiedenis heen de enorme groei van havens heeft geleid tot unieke kwesties rondom havencriminaliteit en -beveiliging, waaruit verschillende (samenwerkings)vormen van publieke en private veiligheidsactoren zijn ontstaan (Leloup 2015, p. 131). Reden te meer om deze etnografie uit te voeren. Over het falen van de integratiepolitiek en het gebrek aan sociale cohesie is de afgelopen jaren in Nederland veel geschreven. Opeens kon alles gezegd worden, moesten spanningen onder ogen worden gezien en werden conflicten blootgelegd. En dat laatste is ook terecht. Het kunnen benoemen van conflicten is een fundamenteel kenmerk van een vitale democratie - een ethos dat in het licht van de toenemende diversiteit steeds belangrijker zal worden. Ina ter Avest, Ton van Prooijen, Irena Rosenthal, Regien Smit en Jan van der Stoep, allen als onderzoeker verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam, hebben in deze bundel de onvermijdelijkheid en productieve rol van conflicten in de samenleving onder de loep genomen, elk vanuit hun eigen discipline.Het moet bij de integratiepolitiek volgens hen niet primair gaan om de vraag onder welke voorwaarden het mogelijk is om vreedzaam samen te leven met mensen met verschillende visies op het leven en met verschillende etnische achtergronden. Belangrijker is de vraag of en zo ja hoe er regulerend moet worden opgetreden wanneer zich conflicten voordoen. Of sterker nog: of en zo ja hoe contrasterende visies of belangen tot conflict gemáákt moeten worden opdat mensen - zich bewust van de gemeenschappelijke betrokkenheid - verder kunnen werken aan het creëren van sociale cohesie in de samenleving.Dat inzichten vanuit religies, godsdiensten en levensbeschouwingen kunnen botsen, is een punt dat de huidige erfgenamen van de verzuiling gemakshalve soms lijken te vergeten. Terecht hebben radicaal seculiere denkers dat de afgelopen jaren over het voetlicht gebracht. We kunnen en willen niet terug naar de verzuilde samenleving met de schijnbare stabiliteit van een voorgegeven ordening. De verzuiling heeft ruimte gegeven aan het verschil door het op te sluiten in afzonderlijke zuilen. We ontkomen er niet aan steeds weer nieuwe ruimten te scheppen voor al die diverse 'membership groups' in de samenleving. In die publieke ruimte onderhandelen mensen, burgers, over nieuwe vormen om pijn die met het conflict gepaard gaat, een plaats te geven. Hierbij dient zich telkens de vraag aan, wat de moeite waard is om aan vast te houden en wat (te) pijnlijk is om los te laten. Gereguleerde ontmoetingen kunnen deze pijn verzachten en soms al te hevige conflicten pacificeren. Tegelijk is niet elk conflict oplosbaar. Samen leven heeft ruimte(n) nodig om te botsen. Met dit artikel willen we laten zien dat indien coaches bereid zijn om te investeren in toegepast wetenschappelijk onderzoek, zij daar op termijn de vruchten van plukken. Sinds oktober 2015 worden de sprintcapaciteiten van de wedstrijdatleten van AV23 twee tot drie keer per jaar in de Ookmeerhal in Amsterdam getest. We hebben in die tijd een meetsysteem ontwikkeld waarbij de metingen, de analyse en de rapportages steeds verder geautomatiseerd zijn, waardoor de gegevens de volgende dag beschikbaar zijn. Hierbij zijn de meest recente ontwikkelingen op gebied van praktische sprintanalyse geïmplementeerd en beter toepasbaar gemaakt. Met behulp van sensoren op de spikes van de atleten worden grondcontacttijden en stapfrequenties van alle stappen gemeten. Hierover is al eerder bericht in Sportgericht b.v. in het kader van het horde lopen. Nieuw is dat we nu ook de zuivere looptijden registreren vanaf het begin van de eerste beweging van de voet tijdens de afzet (t=0 s) tijdens de start. De 30 en 60m tijden meten we door middel van speciaal ontwikkelde tijdpoortjes: mechanische klappoortjes op borsthoogte die zijn uitgerust met sensoren die worden gesynchroniseerd met de sensoren op de spikes van alle atleten. Tijdens de metingen kan een hele groep atleten meerdere testloopjes doen zonder dat er tussendoor iemand op knoppen of toetsenborden hoeft te drukken. De meest recente ontwikkeling is dat we nu op basis van slechts twee gemeten tijden (op 30 m en 60 m) een zeer goede schatting kunnen maken van het volledige snelheidsverloop tijdens een maximale sprint over 60 m. We hebben hiervoor geen (prijzig) laser of radar systeem of andere bewerkelijke methoden (video, Optojump) nodig. Dit stelt ons ook in staat om van elke atleet een kracht-snelheidsprofiel op te stellen, waarbij o.a. de horizontale afzetkrachten en de geleverde vermogens berekend kunnen worden gedurende de sprint 6. Daarnaast kunnen we nu ook redelijk nauwkeurig en geautomatiseerd staplengtes te bepalen gedurende de sprints. We laten dit allemaal in dit artikel zien aan de hand van de testdata van één atleet (twee sprints, oktober 2017). Hierbij geven we soms ook de reproduceerbaarheid van de sprints gebaseerd op de metingen van 15 atleten (3 vrouwen). We eindigen met wat kanttekeningen en praktische aanpassingen in de training die naar aanleiding van de testresultaten bij deze atleet hebben plaatsgevonden. Van den Berg heeft in verschillende publicaties de visie verdedigd dat in het geval van een aanbesteding met behulp van een impliciet derdenbeding een meerpartijenovereenkomst tussen de aanbesteder en alle aan de aanbesteding deelnemende inschrijvers kan worden geconstrueerd. Vranken heeft bij eerdere gelegenheid de conclusie getrokken dat die constructie ‘niet nodig, want te zwaar, te weinig gedifferentieerd en voorts uit systematisch oogpunt onwenselijk’ is.’ Hij baseerde zijn analyse echter op de stelling van Van den Berg dat de tot de inschrijver gerichte ‘spelregels’ die in een aanbestedingsreglement zijn opgenomen, het karakter zouden hebben van jegens de aanbesteder verschuldigde verplichtingen waarvan de naleving mede het groepsbelang van de andere inschrijvers zou dienen. In de onderhavige bijdrage wordt betoogd dat die stelling niet juist is. Dat laat echter onverlet dat er op de inschrijver uit hoofde van de bilaterale aanbestedingsovereenkomst verplichtingen jegens de aanbesteder rusten. Een van die verplichtingen is de onderzoek- en mededelingsplicht ter zake van door de aanbesteder gemaakte procedurefouten. Door die verplichting na te leven, dient de inschrijver niet alleen het belang van de aanbesteder maar ook het groepsbelang van de andere inschrijvers. In het licht van deze verplichting is in deze bijdrage de constructie van de meerpartijenovereenkomst van Van den Berg opnieuw onderzocht. De conclusie is dat er geen enkele casus valt te bedenken waarin een inschrijver, die is benadeeld door een procedurefout van de aanbesteder, zowel de aanbesteder als een andere inschrijver tegelijkertijd met succes kan aanspreken. Dat een dergelijke casus niet kan worden bedacht, betekent dat de constructie van Van den Berg – zoals betoogd door Vranken – inderdaad niet nodig is, gelet op het doel dat hij met die constructie voor ogen heeft. Hij beoogt met die constructie een oplossing te bieden voor het probleem dat de door een procedurefout benadeelde inschrijver - bij gebrek aan een meerpartijenovereenkomst - de aanbesteder en de andere inschrijver op twee verschillende juridische grondslagen zou moeten aanspreken. Het voorgaande laat overigens onverlet dat de wijze waarop de ene inschrijver zijn verplichtingen uit de bilaterale aanbestedingsovereenkomst nakomt, onder omstandigheden voor een daardoor benadeelde andere inschrijver een grondslag kan bieden voor het instellen van een onrechtmatige daadsactie jegens die ene inschrijver. Dit rapport gaat dieper in op de markt voor niet-bancaire zakelijke kredietverlening. We richten ons hierbij specifiek op de markt voor online directe kredietverlening (direct lending) aan zzp’ers en mkb’ers voor kleine leningen en korte looptijden. In dit onderzoek zal zowel de vraag- als aanbodkant van deze markt worden belicht. Aan de aanbodkant zal worden onderzocht hoe de online kredietverstrekkers die actief zijn op de Nederlandse markt te werk gaan. Hierbij zal onder andere worden gekeken naar de gehanteerde kredietkosten, de informatievoorziening en de achtergrond-controles die worden uitgevoerd. Aan de vraagkant zal worden onderzocht hoe groot de kennis van en behoefte aan niet-bancaire kredieten is. Bij het verzamelen van de data is van meerdere methodes gebruikt gemaakt, waaronder mystery shopping, webresearch en een enquête met zzp'ers en mkb'ers.Uit ons onderzoek blijkt dat kredietverstrekkers jaarlijkse kostenpercentages rekenen van 8% tot 421%, afhankelijk van het kredietbedrag en de looptijd. Daarnaast merken we op dat de relevante kostenfactoren vaak lastig zijn af te leiden van de webpagina’s van de kredietverstrekkers en in bijna alle gevallen is gedetailleerde informatie aangaande de kredietvoorwaarden pas beschikbaar na het verstrekken van bedrijfsinformatie. Hoewel vrijwel alle online kredietverstrekkers hun aanvraag-procedure als een eenvoudig, snel proces beschrijven blijken er grote verschillen te bestaan wat betreft de achtergrondcontroles; sommige kredietverstrekkers vragen om relatief veel documentatie, waaronder bankafschriften, IB-aangifte of jaaroverzichten, terwijl andere kredietverstrekkers alleen naar recente bankafschriften lijken te vragen. Dat achtergrondchecks worden toegepast blijkt verder ook uit het feit dat veel van de kredietaanvragen van onze mystery shoppers zijn afgewezen. Wat betreft de vraagkant van de markt toont onze enquête aan dat ongeveer 7% van de deelnemers aan onze enquête, voornamelijk mkb'ers, een lening aanvroeg bij (minimaal) één van de online krediet-verstrekkers. Verder vroeg 12% van de deelnemers elders een krediet aan, voornamelijk in de vorm van een reguliere banklening.Ten slotte zien we dat COVID19 een substantiële impact heeft gehad op de niet-bancaire markt voor kredietverlening: enerzijds zijn kredietverstrekkers terughoudender geworden bij het verstrekken van kredieten, anderzijds zijn er nieuwe kredietvormen bijgekomen waar de overheid garant staat voor een deel van de financiering. Onze resultaten kunnen daarom deels vertekend zijn door de recente ontwikkelingen omtrent COVID19. Nederland wordt in de wereld vaak als leidend gezien op het gebied van overstromingsbeleid. Honderden jaren van ervaring met dijken, pompen en dammen hebben het beeld gecreëerd dat Nederland buitengewoon succesvol opereert in het tegengaan van overstromingen. Bij het voeren van dergelijk beleid wordt verwacht dat naast technische oplossingen voor het overstromings-probleem er een balans gevonden wordt tussen de beschermingsniveaus van dijkringen en de beschermde waarden binnen de ring. Voor de Deltawerken legde het economisch onderzoek van Tinbergen daartoe een fundament (Tinbergen 1960). Ondanks een sterke groei van de beschermde waarden, heeft in de praktijk echter geen adequate herijking van de overschrijdingskansen plaatsgevonden. Recent zijn nieuwe aanzetten gegeven om de relatie te leggen tussen kansen en beschermde waarden. In de Kengetallen Kosten Baten Analyse (KKBA) van 2008 zijn voor alle gebieden in Nederland berekeningen uitgevoerd om economisch optimale overstromingskansen te bepalen. Het uitkomen van de KKBA was onderdeel van nieuw waterbeleid om meer aandacht te geven aan de risico’s van overstromingen. De overgang naar het hernieuwde beleid gericht op risico’s zou echter ook gepaard moeten gaan met een verandering in de verhouding tussen burger en overheid. In de rapporten van MVW-MBZ (2007) en (2008) wordt gesteld dat de samenleving zich meer bewust zou moeten worden van de risico’s van overstromingen en dat individuen (huishoudens en bedrijven) daarnaar zouden moeten gaan handelen. Dat is een opvallende ontwikkeling in een land waarin een dijk hét voorbeeld is van een ‘public good’.In het PROmO onderzoek is met behulp van enquêtes de relatie onder-zocht tussen opvattingen, kennis en percepties van burgers over overstromingen en de bereidheid om te betalen voor het verminderen van overstromingsrisico’s (betalingsbereidheid). Studies naar de waardering van overstromingsrisico’s zijn zeldzaam voor Nederland; ook internationaal is er weinig literatuur beschikbaar die de relatie legt tussen betalingsbereidheid (Willingness To Pay, WTP ) en risicopercepties. In dit essay gaan we in op de resultaten van het PROmO onderzoek. We staan stil bij regionale verschillen in betalingsbereidheid en de invloed van individuele kenmerken van burgers op de betalingsbereidheid. Kortom, in dit essay wordt de link gelegd tussen waterbewustzijn en perceptie, en tussen betalingsbereidheid en de KKBA Waarom zouden we een artikel willen schrijven over leiderschap en leren, wetende dat juist het gesprek over leren bij veel leiders aversie oproept. Maar… als je constateert dat 80 procent van al het leren in de praktijk plaatsvindt (infor-meel), en slechts 20 procent in trainingen en opleidingen (formeel) (Doornbos, 2006; Cross, 2006), is dat dan niet reden genoeg om deze handschoen op te pakken? Wij dachten van wel! Het uitgangspunt van dit hoofdstuk is dat leiding-geven aan leren en ontwikkelen een centrale taak van de leider is. Leiderschap in leren heeft een belangrijke en onderschatte rol. Onbewuste opvattingen en beperkt inzicht in het eigen leren, maar ook in het leren en ont-wikkelen van medewerkers, team en organisatie staan het effectief vormgeven hieraan in de weg. 'Ze snappen het gewoon niet', 'Ze zijn te bang', 'Ze blijven hangen', 'Ze zoeken onnodig naar zekerheid', 'Ze blijven maar vragen om stu-ring' zijn opmerkingen die lucht geven aan de irritatie die vaak veroorzaakt wordt door verschillen met de eigen manier van leren en ontwikkelen. In dit hoofdstuk leggen we verbindingen tussen leren en leiderschap en onderzoeken we implicaties voor het leidinggeven aan organisaties. We verken-nen de breedte van het leren en bespreken vijf toepassingsniveaus van sturing geven aan leren, om vervolgens per niveau voorstellen te doen voor leiders om met leren en diversiteit in leren om te gaan. 8.1 Wat is leiderschap en wat heeft dat met leren te maken? Lerende organisaties vragen om een nieuwe visie op leiderschap. De traditionele opvatting waarin 'bijzondere mensen de richting bepalen, de belangrijke beslis-singen nemen en de troepen inspireren', werkt niet meer, aldus Senge (1990). Ongeacht of je de lerende organisatie blijft zien als wenkend perspectief of als tijdelijke hype, het leren in en van organisaties blijft onverminderd een vraag-stuk in het centrum van organisatieontwikkeling, en wint daar zelfs exponen-tieel aan belang! Dat traditionele vormen van opleiden en formeel leren ontoereikend zijn om hieraan ten volle vorm te geven, is duidelijk (Schön, 1987; Cross, 2006). De aandacht is inmiddels gevestigd op het informele en collectieve leren. De nood-125 N i e u w bericht, meer informatie in 4e en 5e alinea DEN HAAG (ANP) - De politie kan voortaan met forensisch onderzoek veel sneller achterhalen waar iemand in de voorgaande 2 weken is geweest. Tot voor kort moesten in een zogeheten isotopenonderzoek naast haren ook botten en tanden worden onderzocht en dat kostte al snel 6 maanden. Nu heeft de politie aan een pluk haar al voldoende voor de meest recente verblijfsinformatie en daarvan zijn de resultaten binnen 2 weken bekend.Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) en de Vrije Universiteit Amsterdam hebben dat vrijdag bekendgemaakt. ,,Deze informatie kan essentieel zijn voor het onderzoek naar bijvoorbeeld de identiteit van een stoffelijk overschot. Daarnaast kan de verklaring van een levend persoon over de meest recente verblijfplaats(en) sneller worden nagetrokken’’, legt een woordvoerster van het NFI uit. Het zogenoemde isotopenonderzoek kan bijvoorbeeld worden ingezet wanneer de identiteit van een lijk niet kan worden vastgesteld met behulp van DNA.Het kan voor de politie in een strafonderzoek interessant zijn om te weten waar iemand vandaan komt of de laatste periode van zijn leven is geweest. ,,De politie krijgt aanwijzingen over een gebied waar ze daarvoor misschien helemaal geen onderzoek deden'', verklaart de woordvoerster.Zo deed het NFI al eens onderzoek naar de botten, tanden en het haar van het zogenoemde Heulmeisje. Daarmee ontdekten de forensische onderzoekers dat ze waarschijnlijk in Duitsland opgroeide, in het Eifelgebied. Dat onderzoek duurde nog 6 maanden, maar kan dus voortaan in 2 weken zijn afgerond.Isotopen zijn heel kleine informatiedragers in het lichaam. ,,De meest recente verblijfsinformatie wordt in haren, maar ook in huid- en bloedcellen, opgeslagen. We krijgen ze onder andere binnen via drinkwater en dat varieert per regio van isotoopsamenstelling'', verklaart de woordvoerster hoe de techniek werkt. Haren zijn vooral interessant omdat die, in tegenstelling tot huid- en bloedcellen, veel minder snel afbreken en dus langer bewaard blijven. Overigens doet het NFI ook nog steeds onderzoek naar botten en tanden omdat die meer informatie bevatten over iemands leven.(c) ANP 2013 alle rechten voorbehouden Koppelzones vormen een georganiseerde manier van besluitvorming tussen belanghebbenden met verschillende en soms tegengestelde belangen. Het doel van deze organisatorische innovatie is de efficiëntie van de besluitvorming bij belangentegenstellingen te verhogen. Kenmerkend voor de koppelzone is dat alle belanghebbenden een stem in de onderhandelingen voorafgaande aan de besluitvorming krijgen en dat in deze discussies begrip voor elkaars standpunten wordt opgebouwd. Besluitvorming over een kwestie waar niet alle belangen parallel lopen bergt altijd een element van compromisvorming in zich: er kan niet tegelijkertijd aan alle wensen van iedereen worden voldaan. Wederzijds begrip en vertrouwen draagt ertoe bij dat uiteindelijk een compromis bereikt kan worden dat voor iedereen het maximaal haalbare biedt. Consensus dat het bereikte compromis alle belangen zo goed mogelijk borgt, verschaft draagvlak bij de uitvoering van het besluit. De essentie van de besluitvorming in koppelzones is dat het de kosten bij de onderhandelingen over het compromis, maar vooral ook bij uitvoering van het besluit zo laag mogelijk maakt. Deze kosten zijn op te vatten als de transactiekosten bij de samenwerking die bij de besluitvorming en de uitvoering van het besluit tot stand moet worden gebracht. Bij de besluitvorming in koppelzones wegen de kosten om begrip te hebben voor elkaars standpunten en om tot een compromis te komen waar alle belanghebbenden zich met goed vertrouwen in kunnen vinden, vaak op tegen de lagere kosten bij uitvoering vanwege het draagvlak dat met het besluit is verkregen. In die zin past de koppelzone binnen de Nederlandse traditie van het polderoverleg om alle belanghebbenden te betrekken in de besluitvorming en een ieder verantwoordelijk te maken voor een goede en voorspoedige uitvoering van het besluit.Dit boek over Koppelzones verschaft een aanpak voor het verminderen van koppelfricties in ketens. Kernwaarden daarbij zijn: onafhankelijke regievoering, de opbouw van vertrouwen en het toewerken naar een eerlijk besluit. Dit zijn de handvatten om organisatorische innovatie te realiseren waarbij zes tactische richtlijnen voor het opstellen van een koppelzone worden gegeven. Vervolgens zijn er drie richtlijnen om de koppelzones goed te kunnen managen. Na de introductie van de uitgebreide controleverklaring in 2014 hebben wij twee jaar geleden een onderzoek uitgevoerd naar de uitgebreide controleverklaring bij de Nederlandse AEX- en Midkapfondsen over 2015 (Brouwer et al. 2016). Daarin kwamen het aantal en aard van de daarin opgenomen kernpunten aan de orde, alsmede de relatie met de genoemde risico’s in het bestuursverslag en de kritische grondslagen en schattingen zoals verwoord door het bestuur in de toelichting van de jaarrekening.In het huidige vervolgonderzoek hebben wij ons gericht op de ontwikkeling van de kernpunten in de tijd ten opzichte van 2015. De uitgebreide controleverklaring is door stakeholders positief ontvangen, maar zij hebben ook specifieke wensen geuit ten aanzien van de inhoud. Hierbij kan onder meer gedacht worden aan resultaten, observaties en conclusies per kernpunt, alsook een introductie van kernpunten waarin de accountant uiteenzet waarom kernpunten van voorgaand jaar niet meer als kernpunt worden gezien (VEB 2017; Eumedion 2017). In de tussenliggende periode hebben de ondernemingen daarnaast ontwikkelingen in hun activiteiten, systemen en processen doorgemaakt en ook is er in een aantal gevallen sprake van een accountantswissel als gevolg van de verplichte kantoorroulatie. Daarom hebben wij de 44 fondsen die wij over 2015 hebben onderzocht over 2017 nogmaals de revue laten passeren. Komen dezelfde kernpunten na een paar jaar nog steeds terug? Worden ze anders geformuleerd? Kiest een opvolgend accountant voor andere kernpunten? Hebben accountants gehoor gegeven aan de wensen van stakeholders?Uit ons empirisch onderzoek blijkt dat de (formulering van) kernpunten verder ontwikkeld is en accountants responsief zijn geweest op signalen van beleggers over de informatiewaarde van hun controleverklaringen. Van de onderzochte controleverklaringen heeft 90% inmiddels bijvoorbeeld observaties en conclusies per kernpunt gegeven en wordt uitgelegd waarom kernpunten van vorig boekjaar niet meer van toepassing zijn. Opvallend is dat de belastingpositie als kernpunt fors in frequentie is gedaald tussen 2015 en 2017. Dit geldt ook voor de eerstejaarscontrole. Voor het overige zijn de gekozen kernpunten qua frequentie relatief stabiel tussen 2015 en 2017. Dit essay bespreekt de veranderende praktijk van hulp bij zelfdoding en euthanasie in de psychiatrie in Nederland. De maatschappelijke acceptatie van euthanasie in de somatische geneeskunde heeft ook effecten in de geestelijke gezondheidszorg. Hulp bij zelfdoding en euthanasie worden gewoner. Verzet tegen deze ontwikkelingen is vaak gebaseerd op de gedachte dat er een dichotomie bestaat tussen ziekte en levensproblemen en tussen wat in de spreekkamer en wat in de maatschappij thuishoort. Bij deze dichotomie worden kanttekeningen geplaatst. Als reactie op de initiële klachten ontwikkelt zich een geheel van reacties van de betrokkene zelf en van de omgeving. Zelfbeeld, relaties en maatschappelijke positie van de betrokkene veranderen. Dit alles leidt vaak tot existentiële vragen en wanhoop die op hun beurt de voedingsbodem kunnen worden voor het doodsverlangen. In het artikel wordt dieper ingegaan op de criteria van uitzichtloosheid en ondraaglijkheid en op de ingewikkelde rol van demoralisatie. De herziene richtlijn van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (2018) laat zien hoe ingewikkeld en ambivalent de rol van de psychiater ten aanzien van het beoordelen van deze twee criteria is. Zo doelt de wet op uitzichtloosheid in medische en niet in existentiële zin. Maar in de psychiatrie zijn die twee vaak onontwarbaar met elkaar verbonden. Over ondraaglijkheid zegt de richtlijn dat het oordeel daarover primair aan de betrokkene zelf toekomt en dat de psychiater dit oordeel niet per se zelf ook hoeft te onderschrijven. Aan de andere kant heeft de psychiater volgens de richtlijn ook de plicht om te beoordelen of de ervaring van de patiënt mede is bepaald door levensloop, persoonlijkheid, coping vaardigheden en psychiatrische voorgeschiedenis. Het artikel eindigt met een pleidooi voor een grondhouding van moed en creativiteit. Euthanasie en hulp bij zelfdoding mogen nooit het antwoord worden op doodsverlangen dat wordt ingegeven door sociaal isolement, uitsluiting, negatieve zelfpercepties, gevoelens van overbodigheid en zinloosheid en verkeerde inschatting van de bereidheid tot zorg van anderen. Psychiaters zullen zich moeten durven laten aanspreken op maatschappelijke en zingevingsvragen. Op verzoek van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (programma Bestuur en Veiligheid) heeft de SMV zich verdiept in burgerinitiatieven van migrantengroepen, gericht op het verminderen van criminaliteit en overlast en op het versterken van sociale samenhang binnen de Nederlandse samenleving.De notitie ‘Burgerinitiatieven om criminaliteit en overlast tegen te gaan’ bevat: een inventarisatie van burgerinitiatieven binnen met name Turkse en Marokkaanse gemeenschappen; een literatuurstudie naar burgerparticipatie in sociale veiligheid met bijzondere aandacht voor de inbreng van migrantengroepen daarin; en een verdiepingsslag aan de hand van interviews met experts.Met name is gekeken naar de achtergronden en positie van initiatiefnemers; aanleidingen voor burgerprojecten; en succesfactoren en valkuilen voor wat de (lokale) overheid wel en niet moet doen om projecten aan te moedigen en te ondersteunen.ConclusiesGeconcludeerd wordt dat de burgerinitiatieven sterk steunen op individuen: gedreven ‘doeners’ met een visie over hoe problematieken in een buurt op te lossen, een groot sociaal netwerk, een lange adem, vertrouwen binnen de eigen achterban en een flinke dosis realiteitszin.Vaak ligt de intrinsieke motivatie niet bij veiligheid, maar meer bij zorgdragen voor de gemeenschap, meestal kwetsbare jongeren; niet zelden vanuit levensbeschouwelijke drijfveren.Ook wordt duidelijk dat deze projecten niet altijd even goed door ambtenaren worden begrepen. Ambtenaren en ook onderzoekers hebben de neiging om de nadruk te veel op bescherming tegen onveiligheid (criminaliteit en overlast) te leggen, terwijl de initiatiefnemers meestal redeneren vanuit bescherming door de gemeenschap, vanuit onderlinge zorg en vertrouwen.Een one-size-fits-all-beleid ten aanzien van de burgerinitiatieven in het veiligheidsdomein volstaat niet. De ambtenaren moeten proberen zich flexibel op te stellen, alternatieve aanpakken proberen en burgers door de bureaucratie heen loodsen. Zij moeten als het ware meer in de huid kruipen van initiatiefnemers en proberen hun drijfveren en bedoelingen te begrijpen. Daarbij hebben professionals vanuit de gemeente, politie en andere overheidsinstanties, binnen de grenzen van de wet, ruime discretionaire bevoegdheden nodig om casus-specifiek beleid te kunnen voeren. Eén van te voren opgesteld beleidskader voor alle initiatieven werkt niet. Samenwerking met partijen die actief zijn in kwetsbare wijken en duurzame ondersteuning vanuit grote instellingen zijn cruciale voorwaarden voor het werk van ‘best persons’ in kwetsbare wijken, ofwel mensen die goed zijn in het op pragmatische en innovatieve wijze oplossen van problemen. Dat is een van de belangrijkste bevindingen van de onderzoekers Merlijn van Hulst en Maaike Matelski van Tilburg University in het nieuwe onderzoeksrapport ‘Mensen die een verschil maken in kwetsbare wijken. Best Persons, tien jaar later’.Onderzoekers van Tilburg University volgden ruim tien jaar geleden een groep mensen die zich inzetten voor kwetsbare wijken in Nederlandse steden, zogenaamde ‘best persons’, en in 2020 zochten Van Hulst en Matelski hen weer op. Tien jaar later blijkt dat de uitdaging waarvoor best persons staan veelal groter is geworden, hoewel ze desondanks resultaten bereiken en erkend worden voor hun werk. Best persons werken vaak over domeinen heen zoals zorg, huisvesting en sociaal werk, om op pragmatische en innovatieve wijze problemen op te lossen. Toch voelen ze zich regelmatig in hokjes geduwd door beleid, ambtenaren en financieringsinstrumenten.Samenwerking met andere partijen en duurzame ondersteuning vanuit grote instellingen zijn volgens deze sleutelfiguren in kwetsbare wijken cruciale voorwaarden voor het bereiken van stabiliteit in tijden van aanhoudende dynamiek. Grote instellingen die in de wijken actief zijn, zouden kunnen helpen door stabiele partners te zijn en bijvoorbeeld langlopende projectondersteuning te bieden. Ook zouden ze het vormen van nieuwe, evenwichtige bondgenootschappen van kleine en grote spelers in de wijk kunnen bevorderen. Best persons werken vaak relatief autonoom, maar samenwerking is tegelijkertijd een noodzaak.Best persons hebben naast stabiliteit ook behoefte aan ontwikkeling in hun werk. Hoewel onderzoek keer op keer bevestigt dat best persons ertoe doen, lijkt het beleid zich vooral te richten op initiatieven en projecten en weinig oog te hebben voor hun dragers. Om dit te veranderen zou er meer aandacht moeten komen voor de leerbehoefte van best persons en overdracht van kennis en vaardigheden op nieuwe generaties. Scholen in het voortgezet onderwijs zijn in schooljaar 2008/2009 massaal begonnen aan de invoering van de maatschappelijke stage. De doelen van de maatschappelijke stage zijn leerlingen kennis te laten maken met de samenleving en vrijwillige inzet en om burgerschap te stimuleren. In een onderzoek onder 2826 leerlingen op 29 scholen verspreid over heel Nederland vinden we dat de maatschappelijke stages een grote variatie kennen. Van deze 29 scholen maakten 24 scholen in 2008‐2009 deel uit van een pilot project maatschappelijke stage. Drie kwart van de leerlingen die een maatschappelijke stage hebben gedaan in het afgelopen schooljaar waardeert de stage positief. Leerlingen hebben een redelijk hoog niveau van burgerschap dat niet veel verschilt van dat van volwassen Nederlanders. Leerlingen die in het afgelopen schooljaar een maatschappelijke stage hebben gedaan hebben een hoger niveau van burgerschap. De maatschappelijke stage heeft een bescheiden invloed op de ontwikkeling van burgerschap. Leerlingen die een maatschappelijke stage hebben gedaan zijn aan het eind van het schooljaar vaker actief in vrijwilligerswerk en vinden het doen van vrijwilligerswerk ook meer vanzelfsprekend. De invloed van de maatschappelijke stage hangt af van de invulling ervan. De invulling van de stage door de school creëert de noodzakelijke voorwaarden voor de ontwikkeling van burgerschap. Leerlingen die meer vrijheid krijgen in het kiezen van een organisatie ontwikkelen een hogere mate van politiekebetrokkenheid dan leerlingen die minder vrijheid kregen. Reflectie‐activiteiten zoals het schrijven van een werkstuk, verslag of het houden van een presentatie dragen integenstelling tot de verwachting niet bij aan de ontwikkeling van burgerschapswaarden en politieke betrokkenheid. Dit heeft wellicht met de kwaliteit van de reflectie‐activiteiten te maken. Nader onderzoek is echter geboden om deze verklaring te toetsen. Waardering, gezelligheid en de mate waarin de leerlingen leerervaringen opdoen tijdens de stage blijken doorslaggevend te zijn voor de ontwikkeling van burgerschapswaarden door de maatschappelijke stage. Tenslotte blijkt dat de maatschappelijke stage op hogere schoolniveaus een sterker effect hebben op de ontwikkeling van burgerschap. "Zoals eerder aangegeven is de essentie van effectief kunnen besturen het begrijpen van de organisatie en het integraal naar de organisatie als systeem kunnen kijken. Voor de HRM-functie (en professional) betekent dit dat het helder moet zijn wat de richting van de organisatie is zodat hiervan afgeleid een passende HR-strategie kan worden opgesteld die maximaal bijdraagt aan de realisatie van de strategie van de organisatie. Daarnaast moet vanuit de HR-functie telkens gekeken worden welke interfaces er zijn met het primaire proces en hoe, vanuit de ondersteunende en adviserende rol richting het primaire proces, er maximaal kan worden bijgedragen aan de doelstellingen van het primaire proces. Naast het adequaat doorvertalen van de strategie naar de HR-functie en het maximaal toevoegen van waarde vanuit het begrijpen van de behoeften van het primair proces is het van cruciaal belang dat er binnen de HR-functie geleerd wordt over de effectiviteit van de eigen strategie en de daarmee verbonden operatie. De feedbackloop voor de eigen HR-processen moet gesloten zijn maar ook het toetsen van effectiviteit van de HR-strategie in relatie tot de organisatiestrategie is essentieel. Ten slotte is het van cruciaal belang dat er consistentie en samenhang is tussen de P&C-cyclus en de HR-cyclus. De jaarplannen (als resultante van de P&C-cyclus) moeten het startpunt zijn voor het gesprek over de individuele bijdragen van medewerkers en de persoonlijke ontwikkelplannen. Door ook op individueel niveau duidelijk te hebben wat er van iedereen verwacht wordt (policy deployment), daar waar nodig gericht te werken aan het ontwikkelen van medewerkers om de gevraagde bijdrage ook daadwerkelijk te kunnen leveren en door het monitoren en leren van de geleverde prestaties kan HR een waardevolle bijdrage leveren aan de realisatie van de organisatiedoelen. HRM wordt hiermee een belangrijke speler in het werken aan en het werken met de organisatie richting een organisatie die begrijpt hoe zo effectief mogelijk de organisatiedoelen gerealiseerd kunnen worden en waar nodig pro-actief kan worden bijgestuurd." Managers worstelen dikwijls met het formuleren van een goede strategie voor de organisatie. Het is vaak moeilijk écht te kiezen en te prioriteren. Alles moet, alles lijkt belangrijk. Daarnaast blijkt het ook vaak lastig een gekozen strategie te vertalen in een verandervisie, een verhaal dat klopt én aanspreekt. Een goede strategie en verandervisie zijn een begin. Een goed begin is het halve werk. Niet minder, maar ook niet meer. Daarna moeten er resultaten geboekt worden. Dan blijkt vaak dat managers de nodige problemen hebben met het succesvol omzetten van hun plannen in resultaten. Dergelijke problemen wortelen in veel gevallen in het onvermogen om het noodzakelijke veranderproces goed in te vullen; de verandercapaciteit ontbreekt of schiet tekort. Een effectief veranderproces valt of staat met de veranderkracht van een organisatie waarin een krachtige verandervisie en een toereikende verandercapaciteit belangrijke pijlers zijn.Bij doeltreffende of effectieve verandering draait het dus om veranderkracht. Daarbij gaat het om de kwaliteit en combinatie van verandervisie en verandercapaciteit. De veranderkracht van een organisatie wordt bepaald door de combinatie van Rationale, Effect, Focus, Energie en Verbinding. Deze helpen in samenhang met Context het veranderproces te begrijpen, te hanteren en te laten werken. Met deze vijf factoren in samenhang kan het vaak ervaren gat tussen plan en uitvoering overbrugd worden. Bij het ontwikkelen en benutten van de veranderkracht is het de opdracht om slaagfactoren te ontwikkelen en als hefboom te benutten. Evenzeer is het van belang om faalfactoren en hun invloed tegen te gaan, te corrigeren of in te dammen. Lukt dat, dan krijgt verandering van mens en organisatie vorm en wordt de brug tussen plan en uitvoering op professionele wijze geslagen en worden de beoogde doelen daadwerkelijk gerealiseerd.Dit boek combineert praktijkervaring met eigen wetenschappelijk onderzoek en inzichten op het gebied van psychologie, organisatiekunde, leiderschap, sociologie, strategisch management en economie om veranderkracht tot leven te brengen. De vele voorbeelden en illustraties dragen daaraan bij. Tussen de Oranjes en de Nederlandse joden bestaan al meer dan vierhonderd jaar nauwe banden. Sinds hun komst naar de Republiek vanuit absolutistische staten voelden de joden zich veilig en beschermd door de verschillende overheden. Met name met de Oranjes ontwikkelden zij een speciale band. Zo maakte de joodse elite ten tijde van de Republiek deel uit van de entourage van de stadhouder en kozen joden partij voor de Oranjevorsten in hun strijd tegen de patriotten. Ook na de instelling van het Koninkrijk bleef de verbondenheid met de Oranjes groot en vervulde de eeuwenoude relatie de joodse gemeenschap met trots, die de basis vormde voor een sterk orangisme. De ontwikkeling van de geschiedenis bracht echter ook critici voort die zich afvroegen wat de Oranjes nu eigenlijk voor de joodse gemeenschap hebben betekend.Joden en het Huis van Oranje geeft een onthullend beeld van de relatie tussen de Oranjes en de joden gedurende ruim vier eeuwen. Het is het eerste overzichtswerk van een periode waarin een sterke Oranjeliefde en loyaliteit van de joodse gemeenschap overheerst, maar waarin ook sprake is van kritiek op het koningshuis. In een historisch overzichtsartikel passeren de stadhouders en hun Portugees-joodse en Hoogduitse financiers de revue, maar zien we ook joodse Oranje knokploegen, orangistische rabbijnen en socialistische republikeinen. De gevoelige relatie tussen de joodse gemeenschap en het koningshuis na de Tweede Wereldoorlog en de betrokkenheid van de Oranjes bij de joodse staat Israël worden eveneens besproken.Daarnaast staat de materiële cultuur centraal die een uiting is van de joodse Oranjeliefde door de eeuwen heen: van de hofcultuur van de Portugese en Hoogduitse elite tijdens de Republiek tot aan de talloze blijken van waardering van de joodse bevolking uit alle hoeken van het koninkrijk der Nederlanden. Tot slot, geeft een aantal personen uit de huidige joodse gemeenschap in dit boek zijn mening over de monarchie en de leden van het Huis van Oranje. In dit artikel doen we verslag van onderzoek naar de informatieverschaffing over risico’s en mitigerende maatregelen ten aanzien van fraude en overtreding van wet- en regelgeving in het bestuursverslag, het verslag van de raad van commissarissen (rvc) en de controleverklaring. Aanleiding is de maatschappelijke discussie over deze onderwerpen en specifiek de oproep eerder dit jaar van de Vereniging voor Effectenbezitters (VEB) in haar accountantsbrief 2019 (VEB 2019) om de informatieverschaffing over deze onderwerpen te verbeteren.Uit het onderzoek blijkt dat in minder dan de helft van de bestuursverslagen het frauderisico wordt vermeld als significant risico in de risicoparagraaf of de materialiteitsmatrix (of beide). Risico’s ten aanzien van overtreding van wet- en regelgeving worden door nagenoeg alle ondernemingen gerapporteerd. In het verslag van de raad van commissarissen wordt zelden concreet aandacht besteed aan de wijze waarop de rvc toezicht houdt op de adequate beheersing van risico’s op fraude of overtreding van wet- en regelgeving. Bestuurders en commissarissen lijken derhalve een ander beeld te hebben bij het belang van frauderisico’s voor de onderneming dan stakeholders.Ongeveer de helft van de ondernemingen die specifieke risico’s rapporteren beschrijft de maatregelen van interne beheersing waarmee het risico wordt gemitigeerd. Andere ondernemingen volstaan met een meer generieke beschrijving van maatregelen die zijn gericht op ethisch gewenst gedrag. Informatie over de verwachte impact van fraude of overtreding van wet- en regelgeving wordt in veel gevallen niet verstrekt.In de controleverklaring wordt in 64% van de gevallen aandacht besteed aan de werkzaamheden ten aanzien van het frauderisico en bij 18% aan het risico van overtreding van wet- en regelgeving. Hier lijkt een effect zichtbaar van de maatschappelijke aandacht voor de rol van de accountant in het algemeen en ten aanzien van frauderisico’s in het bijzonder. Het resultaat hiervan is dat accountants richting stakeholders in meer gevallen informatie verstrekken over het mitigeren van frauderisico’s dan bestuurders en, vooral, commissarissen van ondernemingen. Wat wij weten over de negentiende-eeuwse aristocratische levensvormen was tot voor kort vooral gebaseerd op dagboeken en literaire werken. Recent wetenschappelijk onderzoek van historische landgoederen en buitenplaatsen heeft het echter mogelijk gemaakt om vanuit een breed scala aan invalshoeken de ontwikkeling en betekenis van de notabele levensstijl binnen de toenmalige elitecultuur te schetsen. De buitenplaats speelde namelijk een zeer belangrijke rol in het familieleven van de elite en bij de constructie van een familie-identiteit. Door het karakter, de betekenis en de vorm van het negentiende-eeuwse buitenleven centraal te stellen, biedt Beelden van de buitenplaats een nieuwe kijk op het typisch negentiende-eeuwse vraagstuk van het spanningsveld tussen burgerlijke cultuur en aristocratische levensstijl.Inhoud:Inhoud: Woord vooraf YME KUIPER/ROB VAN DER LAARSE, Inleiding ROB VAN DER LAARSE, De hang naar buiten. De notabele levensvormen van het Amsterdamse handelskapitaal BEN OLDE MEIERINK/EMMA LOS, Gelukkig op Geerestein. Het landadellijke leven van een Amsterdamse patriciër op het Utrechtse platteland, 1834-1839 NELLY JAP-TJONG, Een 'Arcadiër' in Amsterdam en Kennemerland. Adriaan van der Hoop (1778-1854) MAARTEN PRINS, 'Rustoord van mijn blijdste dagen, Eden van mijn tere jeugd.' Constructie van een familie-identiteit: Nijenburg en de familie Van Foreest, 1742-1922 WOUTER DE HAAN, Een heerlijkheid als familiebedrijf. De familie Van Reenen in Bergen, 1851-1923 INGER GROENEVELD, Hydepark. Internationale representatie en modern wooncomfort voor Louise van Loon-Borski YME KUIPER, Onder notabelen. Buitenplaatscultuur in Friesland in de korte negentiende eeuw R.J.A. CROLS, De verburgerlijking van het buiten wonen in de tweede helft van de negentiende eeuw in Gelderland PETER VAN MENSCH, De uitvinding van het verleden. Jonkheer Henri van Sypesteyn op zoek naar zijn stamslot PETER VAN ZONNEVELD, 'Een verkwikkende wijkplaats'. Het Hollandse buitenleven in de Nederlandse literatuur KEES BRUIN, 'Een amateur moet voorzichtig zijn'. De petite histoire van jonkheer F.J.E. van Lennep.Deze gebonden editie is uitverkocht. In april 2014 verscheen een verbeterde 2e druk als paperback (9789087044558). In de European Social Survey zijn in alle rondes van 2002 tot en met 2008 de culturele waarden van Schwartz gemeten.Waarden kunnen beschouwd worden als redelijk stabiele kenmerken van mensen. Op basis van waarden kunnen mensen in segmenten ingedeeld worden die hun voorkeuren voor deze waarden weergeven. De mate waarin de waarden als belangrijk of onbelangrijk worden beschouwd, verschilt per segment. Bijvoorbeeld, personen in het ene segment kunnen relatief veel belang hechten aan veiligheid, terwijl in een ander segment vooral waarde gehecht wordt aan het zelf keuzes kunnen maken. Deze waarden van Schwartz blijken gerelateerd aan attitudes en gedragingen van mensen, en ook aan stemgedrag.In Nederland hebben wij over de jaren 2002 tot en met 2008 zeven segmenten vanrespondenten gevonden. Hiervoor hebben we gebruikgemaakt van het LC-BML-model(latent class bilinear multinomial logit model), dat corrigeert voor verschillen inantwoordschaalgebruik). Deze zeven waardensegmenten blijken stabiel in de tijd.Wat wel verandert is de politieke voorkeur van bepaalde segmenten.De resultaten geven inzicht in het verband tussen stemgedrag en waardenprioriteitenvan de segmenten. Zo blijkt dat personen in het segment dat traditionele waardenbelangrijk vindt, vaker SGP of CU stemmen, terwijl personen in het waardensegmentdat creativiteit en onafhankelijkheid belangrijk vindt, vaker GroenLinks stemmen.Niet-stemmers zijn niet gelijkelijk verspreid over alle segmenten, maar behoren vooraltot bepaalde segmenten. Een aantal waardensegmenten laat verschuivingen in politiekevoorkeur zien over de tijd, maar andere segmenten blijken stabiel. Verder zijn deteloorgang van partijen (bijv. LPF) en de opkomst van nieuwe politieke partijen (bijv.PVV) duidelijk te linken aan een van de segmenten.De segmentering en de bijbehorende politieke voorkeur laten zien dat het Nederlandsepolitieke landschap gekenmerkt wordt door meer dan de traditionele linksrechtsindeling.Als de waarden van kiezers raken aan wat een partij voorstaat, zullenmensen zich daartoe aangetrokken voelen. Congruentie tussen segment en partijleidt tot trouwe kiezers. Dit laatste is vooral waar te nemen bij partijen zoals Groen-Links, VVD, CU en SGP. Deze rapportage laat dertien buitenlandse ‘interventies’ zien waarvan wetenschappelijk bewezen is dat zij succesvol zijn bij het voorkomen en bestrijden van eenzaamheid door of vanuit de geestelijke gezondheidszorg, gehandicaptenzorg en ouderenzorg. Er zijn projecten waar cliënten in aanraking komen met honden, robot(zee)honden en kippen. Bij elk van deze voorbeelden blijkt eenzaamheid bij deelnemers te verminderen. Andere initiatieven richten zich op een betere omgang door cliënten met zorgverleners of het verbeteren van slecht aangeleerde cognitieve processen. Ook een geheugentraining kan eenzaamheid helpen voorkomen, net zoals een lotgenotengroep voor chronisch zieke ouderen en een computer en internetcursus deze helpen verminderen. Gespreksgroepen, een GGZ-programma dat zich richt op mensen met een psychische stoornis, en activeringsprogramma’s om passiviteit te doorbreken zijn andere succesvolle voorbeelden. Ook het inzetten van vrijwilligers als integraal onderdeel van zorgteams blijkt een positief effect te hebben op het verminderen van isolement en mogelijkheden om vriendschappen te ontwikkelen. Om toepassing in Nederland te vereenvoudigen, zijn de interventies onderverdeeld in een aantal categorieën, namelijk naar werkwijze (één-op-één vs. groepsinterventies), aard (vertrouwd en veilig voelen; bezig zijn, afleiding, contacten; persoonlijke vaardigheden en vaardigheden gericht op meer kunnen) en setting van de interventie (intramuraal vs. extramuraal).Bij het trekken van conclusies zijn verschillende wetenschappelijke kanttekeningen te maken. Zo kan de selectie van deelnemers effect hebben op het resultaat, is er niet altijd een controlegroep gebruikt, zijn alleen studies met een positief resultaat opgenomen en is het aantal deelnemers over het algemeen klein. Daarom laat dit rapport vooral zien dat er verschillende buitenlandse interventies zijn die als inspiratie gebruikt kunnen worden voor toepassing in de Nederlandse langdurige zorg. Voor toepassing in de Nederlandse context is nodig dat aansluitend bij één van de genoemde interventies in een vooronderzoek gekeken wordt op welke wijze het achterliggende idee van de interventie in te zetten is in de langdurige zorg in Nederland. In 2010 doet 41% van de Nederlandse bevolking vrijwilligerswerk. In vergelijking metvoorgaande jaren laten de cijfers een vrij stabiel beeld zien. De vrijwilligers die actief zijn besteden gemiddeld ongeveer 19 uur per maand aan vrijwilligerswerk. Het aantal uur is ongeveer gelijk gebleven. Vrijwilligers zijn het vaakst actief in de sector sport (12%), gevolgd door religie en levensbeschouwing (7%), gezondheid, recreatie/hobby en scholen (elk 6%). Bestuurswerk en fondsenwerving zijn minder populaire taken onder vrijwilligers in 2010 dan in voorgaande jaren. Er is een stijging te zien van het aandeel van de vrijwilligers dat bezig is met vervoer bieden, training of scholing en verzorging, en een daling bij informatie of advies geven en persoonlijke raadgeving.Vrijwilligers zien vaak voordelen van hun vrijwilligersactiviteiten die liggen op het terrein van leren, waarden en zelfbevestiging. Minder vrijwilligers (34%) vinden dat vrijwilligerswerk een prettige afl eiding is van de eigen problemen en dat vrijwilligerswerk goed staat op het CV (32%). Vrijwilligers zijn wat vaker trots op hun vrijwilligerswerk dan twee jaar geleden.Vrijwilligerswerk wordt in Nederland vaker gedaan door hoger opgeleiden, door personen zonder betaald werk (vooral gepensioneerden), door kerkelijke mensen, vooral met een protestantse achtergrond, mensen met kinderen en door ouderen. De meeste vrijwilligers zijn gevraagd om actief te worden. Zij ervaren ook een grotere sociale druk om vrijwilligerswerk te doen dan niet-vrijwilligers. Daarnaast zijn Nederlanders vaker actief in het vrijwilligerswerk wanneer zij het belangrijker vinden om anderen te helpen. Nederlanders beginnen vaker aan vrijwilligerswerk wanneer ze hoger opgeleid zijn en een protestantse achtergrond hebben. Inwoners van grote steden en mensen die persoonlijk gevraagd worden om vrijwilligerswerk te doen stoppen minder vaak. Hoger opgeleiden stoppen even vaak als lager opgeleiden. Protestanten stoppen minder vaak met vrijwilligerswerk dan onkerkelijken. Een sterker gevoel van verantwoordelijkheid voor de samenleving als geheel vermindert eveneens de kans om te stoppen met vrijwilligerswerk. De SIVT is een unieke test waarmee de sterke en zwakke aspecten van de sociale informatieverwerking in kaart worden gebracht. De SIVT is in te zetten bij kinderen en jongeren met externaliserende gedragsproblemen of andere problemen waarbij de verwerking van sociale informatie een rol kan spelen. Wat de SIVT uniek maakt is dat hij ook geschikt is voor kinderen en jongeren met een LVB.De resultaten geven inzicht in de sociale informatieverwerking van het kind, wat handvatten biedt voor verdere behandeling of begeleiding. Bekijk hier een filmpje van de auteur over de doelgroep van de SIVTBeschrijvingDe SIVT is een interactieve, digitale test en heeft twee verschillende versies: een versie voor kinderen (8-12 jaar) en een versie voor jongeren (13-17 jaar). De test wordt afgenomen met een tablet of laptop en bestaat uit filmpjes van sociale probleemsituaties waarover het kind vragen beantwoordt. De sociale probleemsituaties in de filmpjes zijn realistisch en relevant voor de leeftijdsgroepen.Het is aangetoond dat inadequate sociale informatieverwerking een belangrijke verklarende factor is voor gedragsproblemen bij kinderen en jongeren. Sociale informatieverwerking bestaat uit verschillende stappen:1. Waarnemen van de situatie en probleemherkenning (Encoderen)2. Interpreteren3. Doelen stellen4. Bedenken van verschillende reacties als oplossingen (Respons-generatie)5. Beoordelen van de reacties en kiezen van één reactie als oplossing (Responsevaluatie en -selectie)6. Uitvoeren van de reactieAl deze stappen zijn als variabelen opgenomen in de SIVT. De uitkomst biedt de onderzoeker waardevolle informatie over de sociale informatieverwerking van een kind, wat een goed uitgangspunt biedt voor verdere behandeling en interventie.NormenDe SIVT is af te nemen bij kinderen van 8 tot 17 jaar.Er zijn Nederlandse populatienormen beschikbaar, gebaseerd op onderzoek gedaan in 2018 bij 472 kinderen. Er zijn verschillende normen voor kinderen in de leeftijd van 8 tot en met 12 jaar en voor kinderen van 13 tot en met 17 jaar. In 2012 doet naar schatting 38% van de Nederlanders vrijwilligerswerk. Dit percentageis gedaald sinds 2010, toen het nog 41% bedroeg. De vrijwilligers besteden gemiddeld 21 uur per maand aan vrijwilligerswerk, iets meer dan in 2010. De meeste vrijwilligers zijn nog steeds te vinden in de sector sport (11% van de bevolking), gevolgd door kerk en levensbeschouwing (7%), gezondheid, recreatie/hobby en scholen (elk 5%). De meeste vrijwilligers houden zich bezig met bestuurlijke taken, kantoorwerk en administratie, klussen, advies en training geven of vervoer bieden. Steeds minder vrijwilligers houden zich bezig met fondsenwerven. Vrijwilligers hebben zich in de afgelopen jaren gespecialiseerd en concentreren zich op een kleiner aantal taken. Het deel van de vrijwilligers dat zich met drie of meer soorten taken bezig houdt is afgenomen van ongeveer de helft in 2002 naar iets meer dan een kwart in 2012. Vrijwilligers zien het vaakst voordelen van vrijwilligerswerk op het terrein van leren, waarden, en zelfbevestiging. Carrièremotieven worden minder vaak genoemd. Vrijwilligers zeggen minder vaak dan voorheen dat ze actief zijn om hun betrokkenheid te tonen, in lijn met de afname van prosociale waarden die we ook in hoofdstuk 1 zagen. Het carrièremotief is ondanks de crisis en de opgelopen werkloosheid niet populairder geworden. Het vrijwilligerswerk trekt ook niet aan door de crisis. Wel blijkt dat vrijwilligers die carrièremotieven noemen vaker betaald werk vinden. Vrijwilligers worden gekenmerkt door een hoger dan gemiddeld opleidingsniveau, een hogere leeftijd, een kerkelijke achtergrond en prosociale waarden zoals vertrouwen in andere mensen, altruïstische waarden, empathie en het principe van zorg — de morele overtuiging dat je mensen moet helpen die dat nodig hebben. Door deze waarden houden vrijwilligers zich bovendien vaker dan niet-vrijwilligers bezig met andere vormen van prosociaal gedrag, zoals vrienden en bekenden steunen, informele zorg en hulp bieden aan vreemden. "Door de hervorming van de langdurige zorg in 2015 is de dagelijkse werkpraktijk voor verzorgenden in de wijkzorg aanzienlijk veranderd. Naast andere financieringsstromen, decentralisering en beperkte groei in de budgetten, is het werken in de wijk veranderd door de (hernieuwde) rol van de wijkverpleegkundige als spil in de wijk(verpleging) en het werken in zelfsturende teams waartoe veel thuiszorgorganisaties zijn overgegaan. Ook is de samenwerking met andere professionals in zorg en welzijn, de cliënt en mantelzorgers (en vrijwilligers) belangrijker. Als grootste beroepsgroep in de wijkverpleging zijn verzorgenden onmisbaar. Door de specifieke directe en warme zorg die zij aan cliënten geven, zijn verzorgenden van grote betekenis voor cliënten, zorgorganisaties en de samenleving. Verzorgenden voelen zich echter lang niet altijd (h)erkend en gehoord door collega’s, leidinggevenden, de organisatie en de overheid. Verzorgenden zijn ook niet altijd ‘voldoende’ zichtbaar. Daarmee zijn zij onvoldoende gepositioneerd en in staat om mee te denken en/of te verwoorden wat zij nodig hebben. Dat verzorgenden veelal ontbreken aan gesprekstafels (op verschillende niveaus) en weinig invloed kunnen uitoefenen om ervaren knelpunten op te lossen, leidt tot een gevoel van onderwaardering bij de beroepsgroep. Dat is zorgelijk. Niet in de laatste plaats omdat juist verzorgenden nu én in de toekomst het grootste aandeel in de zorg thuis (zullen) leveren. Met financiering van ZonMw ontwikkelde V&VN een ‘Ambassadeurstraject Verzorgenden in de wijk’ om verzorgenden tot ambassadeurs voor het vak op te leiden. Doelstelling was de deelnemers in staat te stellen een eigen stem te ontwikkelen en de beroepsidentiteit van de verzorgende beroepsgroep uit te dragen, om daarmee de zichtbaarheid van verzorgenden te vergroten door de beroepsgroep te vertegenwoordigen (in overleggen) op verschillende niveaus. Omdat het een pilot betrof, voerde de Vrije Universiteit, eveneens met financiering van ZonMw, arallel aan het programma begeleidend onderzoek uit." Eenzaamheid wordt beschouwd als zowel een individueel als een maatschappelijk probleemmet negatieve gevolgen voor de persoonlijke gezondheid en de maatschappelijkeparticipatie. Op eenzaamheid rust ook een taboe en het is lastig op te sporen. Het ontstaanvan eenzaamheid lijkt een nauwelijks merkbaar geleidelijk proces van het opeen stapelenvan risicofactoren zoals een kleiner wordend sociaal netwerk, ziek worden en minder regieervaren over het leven. De omkering van deze factoren beschermen juist tegen eenzaamheid.Doel van deze studie is om inzicht te geven in de factoren die een rol spelen bij het ontstaanvan eenzaamheid in de levensloop, met name in de tweede levenshelft, en te latenzien hoe eenzaamheid samenhangt met kwaliteit van leven.Na een overzicht van wat bekend is uit bestaand onderzoek, brengen we in deelstudiesvoor verschillende populaties in beeld welke factoren samenhangen met eenzaamheid inde ouder wordende bevolking. We onderzoeken zowel cohorten als de individuele levensloopvan ouderen. Daarnaast bestuderen twee kwetsbare groepen die langdurig zorg enondersteuning ontvangen: verpleeghuisbewoners en mensen die een ondersteuningsbehoeftehebben op het gebied van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo).Tot slot onderzoeken we de samenhang tussen eenzaamheid en kwaliteit van leven bijdeze kwetsbare mensen.Er zijn verschillende benaderingen om eenzaamheid te onderzoeken. In dit rapport nemenwe de cognitieve discrepantie benadering als vertrekpunt. Deze stelt dat eenzaamheid hetgevolg is van de evaluatie van de ervaren discrepantie tussen de werkelijke en de gewenstesociale relaties. We definiëren eenzaamheid als het ervaren van een gemis aan (kwaliteitvan) bepaalde sociale relaties. De ervaring van eenzaamheid kan variëren van een matig ofonplezierig tot een sterk of ontoelaatbaar gemis. Eenzaamheid is gemeten met de origineleof verkorte gemis-intensiteitsschaal (elf en zes vragen) (De Jong Gierveld en Kamphuis1985, De Jong Gierveld en Van Tilburg 1999). Op basis van de schaalscore zijn respondenteningedeeld in drie categorieën: geen, matige of sterke eenzaamheid. In dit artikel wordt stilgestaan bij de informatieverschaffing over continuïteit in de jaarrekening en het bestuursverslag en de rol van de accountant daarbij. Het continuïteitsbeginsel is het uitgangspunt bij het opstellen van de jaarrekening en pas als sprake is van een ernstige onzekerheid over de continuïteit bestaat op basis van de richtlijnen voor de jaarverslaggeving een verplichting om een specifieke toelichting op te nemen. De controlestandaarden vereisen opname van een afzonderlijke passage over continuïteit in de controleverklaring als sprake is van een materiële onzekerheid.Die situatie doet geen recht aan de genuanceerde werkelijkheid waarbij iedere onderneming in meer of mindere mate te maken heeft met risico’s ten aanzien van de continuïteit op kortere of langere termijn. Bovendien geeft de financiële informatie niet altijd een goed beeld van de prestaties van een organisatie. Bijvoorbeeld indien een organisatie investeert in of beschikt over immateriële activa die niet worden geactiveerd op de balans. Genuanceerde oordeelsvorming door gebruikers over de houdbaarheid van het bedrijfsmodel van een organisatie vereist in veel gevallen goede niet-financiële informatie. Daarnaast is het wenselijk dat iedere organisatie in een toekomstbestendigheidsparagraaf ingaat op de risico’s voor de continuïteit op korte én lange termijn. Ook is het wenselijk dat meer duidelijkheid wordt verschaft over de rol van de accountant bij deze informatie.Ten slotte moet informatie die van belang is voor de oordeelsvorming over de continuïteit en continuïteitsrisico’s toegankelijk en tijdig beschikbaar zijn. De huidige situatie waarin ondernemingen niet verplicht zijn om het bestuursverslag te deponeren bij de Kamer van Koophandel en veel organisaties gebruikmaken van de mogelijkheid om op grond van bijzondere omstandigheden tot twaalf maanden de tijd te nemen voordat de informatie wordt gedeponeerd draagt niet bij aan goede oordeelsvorming van gebruikers over de continuïteitsrisico’s bij een organisatie. Stikstof komt van nature in niet-reactieve vorm voor in de natuur, de atmosfeer bestaat voor bijna 80% uit stikstof. Het leven op aarde heeft echter stikstof in reactieve vorm nodig voor de aminozuren, proteïne en DNA structuur. Fritz Haber en Carl Bosch hebben begin vorige eeuw de basis gelegd voor industriële ammoniak en kunstmestproductie. Nu is de helft van onze voedselproductie afhankelijk van de beschikbaarheid van kunstmest. Dit zegt Jan Willem Erisman in zijn oratie Het bemesten van de lucht, Over stikstof en de voedsel-, energie- en milieuproblematiek.De efficiency van kunstmest in de praktijk is laag (<50%), waardoor er veel naar het milieu lekt. Dat gebeurt ook bij de verbranding van fossiele brandstoffen waarbij stikstofoxiden worden gevormd en via de lucht verspreid over grote gebieden. De stikstofemissies naar het milieu hebben grote gevolgen voor de lucht-, water en bodemkwaliteit met gevolgen voor ecosystemen en de menselijke gezondheid. Er is ook een groot effect op het klimaat door de interactie met de koolstofcyclus en de stralingsbalans. Via het luchttransport en de depositie op bossen wordt er meer koolstof vastgelegd. Bij een grote stikstofbelasting kan dit gecompenseerd worden door lachgasemissies en wordt de biodiversiteit en de grondwaterkwaliteit aangetast aldus Erisman.Stikstofmanagement kan een positieve invloed hebben op het klimaat en het milieu. De kennis op dit gebied is echter beperkt. Het doel van de leerstoel Integrale Stikstofproblematiek is deze aspecten nader te onderzoeken om te komen tot nieuw beleid en maatregelen op het gebied van stikstofmanagement om de milieu- en klimaateffecten te beperken met daarbij toch in voldoende voedsel en energie te kunnen voorzien. In zijn oratie gaat Erisman dieper in op de voedsel-, energie- en milieuproblematiek en het onderzoek dat de komende jaren hiervoor nodig is. "In deze syllabus wordt de ontwikkeling in het ruimtelijke ordeningsbeleid beschreven aan de hand van de nationale beleidsstukken, zoals deze vanaf 1960 zijn verschenen. Hierbij wordt gekeken naar het beleid ten aanzien van de woningmarkt, bedrijvigheid & infrastructuur en landelijke gebieden. Alvorens echter deze deelgebieden te beschrijven zal eerst in hoofdstuk 2 een verhandeling gegeven worden van de economische rechtvaardiging van de overheid om in te grijpen in het maatschappelijke verkeer. In hoofdstuk 3 worden de filosofie en de belangrijkste concepten beschreven waaraan het ruimtelijke ordeningsbeleid in Nederland is opgehangen. Dit wordt gedaan aan de hand van de landelijke nota’s ruimtelijke ordening die sinds 1958 zijn verschenen. De filosofie achter, en de concepten uit, deze Rijksnota’s worden in dit hoofdstuk in chronologische volgorde beschreven. Het is belangrijk de samenhang tussen filosofie en concepten te begrijpen en de ontwikkeling daarin te kunnen plaatsen in een historisch perspectief (tijdslijn). In hoofdstuk 4 wordt wederom aan de hand van een chronologische bespreking van de Rijksnota’s nader ingegaan op de ontwikkelingen in de woningmarkt in Nederland vanaf de jaren ’60 van de vorige eeuw. Belangrijk is dat door de jaren heen er een verschuiving heeft plaats gevonden van een kwantitatief tekort op de woningmarkt naar een kwalitatieve mis-match op de woningmarkt. In hoofdstuk 5 is het de beurt aan ontwikkelingen in aan aanbod van werkgelegenheidslocaties – van industrieterreinen tot kantoren parken – en het aanbod van infrastructuur. Het aanbod van werkgelegenheidslocaties en infrastructuur zijn in het ruimtelijke ordeningsbeleid nauw gerelateerd. In hoofdstuk 6 komt het beleid met betrekking tot het landelijk gebied aan bod. Hier spelen met name zaken als ruimtelijke verdringing omdat meerdere functies een ruimtelijke claim leggen op dezelfde gebieden. " In dit hoofdstuk beschrijven we de samenhang tussen het persoonlijk netwerk en gezondheid. De omvang, samenstelling en steun van het netwerk zijn hierbij belangrijk. Netwerkrelaties beïnvloeden gezondheid op verschillende manieren. We onderscheiden hiertoe vier modellen voor de relatie tussen netwerken en gezondheid: het barrièremodel, het mobilisatiemodel, het stressmodel, en het gedragsbeïnvloedingmodel. Het barrièremiddel richt zich op situaties waar mensen in hun contactmogelijkheden belemmert zijn, bijvoorbeeld omdat ze in een rolstoel zitten. Hierdoor kunnen ze niet deelnemen aan een aantal activiteiten en zal hun netwerk daarom beperkt zijn. Het mobilisatiemodel daarentegen beschrijft dat juist door een ziekte netwerkleden actief worden en steun aanbieden. Het stressmodel richt zich erop dat door relaties stress minder wordt en mensen ook beter kunnen omgaan met de gevolgen van stress. Het gedragsbeïnvloedings¬model, tot slot, beschrijft de positieve invloed die uit kan gaan van contacten met anderen.Als je een goed functionerend netwerk hebt en er overkomt je iets, dan bekommeren mensen zich om je. Je relaties verbeteren doordat familie en vrienden vaker op bezoek komen, je emotioneel bijstaan en je helpen met het oplossen van praktische problemen. Oppervlakkige relaties verdwijnen echter omdat ziekte het onderhouden van contacten belemmert. Ziekte is het resultaat van een fysiologisch proces en wordt aangejaagd door stress. De kans dat je stress ontwikkelt of niet goed op stress reageert, is groot wanneer je geen of weinig ondersteunende mensen hebt. Je netwerk kan er ook voor zorgen dat je gezonder leeft en op die manier het ontstaan of de gevolgen van ziekten tegengaat. Een netwerk met veel en intensieve contacten is niet altijd goed. Als je een netwerk hebt waar een ongezonde leefstijl de norm is, krijg je eerder gezondheidsproblemen. Hoewel je zou denken dat we na decennia aan wetgevingsbeleid zo ongeveer alle instrumenten wel uitgedacht én besproken hebben, blijkt de creativiteit van de wetgevingsjurist toch altijd net weer wat groter te zijn. Een mooi voorbeeld daarvan is het right to challenge.1 Menig lezer zal nu de wenkbrauwen fronsen: ‘Wat is dat nou weer voor iets nieuws en waarom nou weer een Engelse term?’ Om met het laatste te beginnen: het right to challenge is (met name) vanuit het Verenigd Koninkrijk komen overwaaien. De letterlijke Nederlandse vertaling – uitdaagrecht – zien we wel steeds meer verschijnen,2 maar zij is nog geen gemeengoed.3 En over het eerste: zo nieuw is het instrument als zodanig nu ook weer niet. Een vorm van het right to challenge staat al jaren in het Bouwbesluit 2012, alleen niet onder die term. Daarnaast heeft de term het jongste regeerakkoord gehaald: ‘Het kabinet biedt ruimte aan initiatieven van burgers en verenigingen in de samenleving. In overleg met gemeenten willen wij daarom via een Right to challenge-regeling burgers en lokale verenigingen de mogelijkheid geven om een alternatief voorstel in te dienen voor de uitvoering van collectieve voorzieningen in hun directe omgeving. Daarbij gaat het om zaken als het onderhoud van een park, het beheer van sportvelden of andere maatschappelijke voorzieningen. Daarnaast gaan we samen met enkele gemeenten experimenteren met een recht op overname, waarbij lokale verenigingen of buurtbewoners het eerste recht krijgen om maatschappelijke voorzieningen over te nemen en de bijbehorende functie voort te zetten.’Er zijn ook enige websites over het right to challenge, zoals (hoe kan het ook anders) www.righttochallenge.nl. Tijd dus voor RegelMaat om er aandacht aan te besteden. Met de Wet Zorg en Dwang in aantocht gingen op 12 december zorgprofessionals, ervaringsdeskundigen en onderzoekers in gesprek over factoren die belemmerend kunnen zijn bij het implementeren van de methoden Met Andere Ogen of Multidisciplinair Expertise Team. De denkhoeden van Bono gaven hierbij de gelegenheid om eens lekker van uit een emotie, zakelijkheid, overdreven optimisme of pessimisme te oordelen over belemmerende factoren. Uiteraard werden ook de oplossingen die bij ‘groene hoed van Bono’ horen besproken. En wat bleek: er zijn eigenlijk heel veel voordelen en bevorderende factoren te noemen als je methoden om vrijheidsbeperkingen op te sporen en af te bouwen gaat implementeren! Met het gebruik van deze methoden komt er namelijk steeds meer vrijwillige zorg voor clienten, waardoor stappenplannen om tot afbouw van onvrijwillige zorg veel minder vaak doorlopen moeten worden! “De innovatieve methoden Met Andere Ogen en Multidisciplinair Expertise Team zijn geen vervanger voor het stappenplan uit de Wet Zorg en Dwang” merkt een van de deelnemers op. Dat hoort bij de wet, en zal altijd doorlopen moeten worden bij de inzet van onvrijwillige zorg. De methode Met Andere Ogen vergroot de bewustwording van (verborgen) onvrijwillige zorg en maken begeleiders kritisch op eigen handelen. En met het MDET kan onvrijwillige zorg m.b.v. experts stap voor stap worden verminderd. De leerwerkgemeenschap is een unieke samenwerking tussen VG zorgorganisaties Prisma, ’s Heeren Loo, S&L zorg, De Amerpoort en de Vrije Universiteit. Kennis, ervaringen, do’s en don’ts over onvrijwillige zorg, verspreiding en implementatie van methoden worden actief gedeeld door alle leden. Ervaringsdeskundigen van ’s Heeren Loo denken kritisch mee en zorgen ervoor dat het clientperspectief nooit uit het oog verloren wordt. De uitoefening van sport en het bezoeken van sportwedstrijden en andere sportevenementen maakt een belangrijk onderdeel uit van het publieke leven; veel mensen beleven er plezier aan en het verrijkt hun sociale en persoonlijke leven. Tegelijkertijd is het beoefenen en bezoeken van sport niet altijd zonder gevaar. Als men denkt aan veiligheidsproblemen in de context van sport, dan zullen voetbalrellen het eerst op het netvlies komen. Bij de organisatie van voetbalwedstrijden is goed de spanning tussen het publieke en private domein te zien: het gaat om een evenement dat voor het publiek toegankelijk is, maar binnen het stadion is de private club en de KNVB de baas. Andersom kan geweld in de openbare ruimte weer verband houden met dit private feestje. Wie heeft in deze complexe publiek-private verhouding de zorg voor de openbare orde en veiligheid? Ook buiten de context van het voetbal speelt de discussie over de publieke én private zorg voor de openbare orde en veiligheid. Deze bijdrage gaat over de verdeling van de juridische verantwoordelijkheid voor de openbare orde en veiligheid bij sportevenementen en reguliere sportfaciliteiten. Bij de zorg die de overheid draagt voor openbare orde en veiligheid is een onderscheid te maken tussen het reguliere toezicht op en handhaving van wettelijke normen die betrekking hebben op veiligheid in de context van sport enerzijds en de verantwoordelijkheid voor handhaving in het geval van onmiddellijke verstoringen van de openbare orde en veiligheid. Welke privaatrechtelijke instrumenten hebben private organisaties en beheerders om te zorgen voor adequaat veiligheidsbeleid? Ten slotte werken publieke en private partijen veel samen en wisselen zij informatie uit met het oog op de risicobeheersing bij evenementen. Haar zet politie sneller op spoorDe politie kan voortaan met forensisch onderzoek veel sneller achterhalen waar iemand in de voorgaande twee weken is geweest. Een pluk haar is straks al voldoende voor de meest recente verblijfsinformatie. Tot voor kort moesten in een zogeheten isotopenonderzoek naast haren ook botten en tanden worden onderzocht en dat kostte al snel zes maanden. Bij de nieuwe methode zijn de resultaten binnen twee weken bekend. Het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) en de Vrije Universiteit Amsterdam hebben dat vandaag bekendgemaakt. "Dit kan essentieel zijn voor het onderzoek naar bijvoorbeeld de identiteit van een stoffelijk overschot, of het natrekken van de verklaring van een levend persoon over zijn meest recente verblijfplaatsen," legt een woordvoerder van het NFI uit. Het kan voor de politie in een strafonderzoek interessant zijn om te weten waar iemand vandaan komt of de laatste periode van zijn leven is geweest. "De politie krijgt aanwijzingen over een gebied waar ze daarvoor misschien helemaal geen onderzoek deden," verklaart de woordvoerder. Zo deed het NFI al eens onderzoek naar de botten, tanden en het haar van het zogenoemde Heulmeisje. Daarmee ontdekten de forensische onderzoekers dat ze waarschijnlijk in Duitsland opgroeide, in het Eifelgebied. Dat onderzoek duurde een half jaar, maar kan dus voortaan in twee weken zijn afgerond. Isotopen in het lichaam zijn kleine informatiedragers. "We krijgen ze onder andere binnen via drinkwater en dat varieert per regio van isotoopsamenstelling. Zo wordt de meest recente verblijfsinformatie in haren, huid- en bloedcellen opgeslagen." Haren zijn vooral interessant omdat die het langst bewaard blijven. Overigens blijft het NFI botten en tanden onderzoeken omdat die meer informatie bevatten. Strategie is hét wapen om de strijd met de concurrentie aan te gaan. De strategie van een organisatie, of dat nu een profit- of een non profitorganisatie is, bepaalt uiteindelijk het succes. Nu en in de toekomst. Strategie maakt bijvoorbeeld het verschil bij de doorbraak van de elektrische auto en in de luchtvaart tonen ontwikkelingen aan dat de strategie bepalend is voor de concurrentiepositie van luchtvaartmaatschappijen. Het hebben van een strategie is echter niet voldoende. Het blijft niet bij strategie alleen; zonder een juiste uitvoering is strategie een mooi document in een bureaulade.In dit boek zijn de nieuwste wetenschappelijke inzichten gecombineerd met sprekende voorbeelden uit de praktijk. De recente economische crisis noopt veel bedrijven tot het aanpassen van de strategie. Innovatie en duurzaamheid zijn niet weg te denken in deze discussie. Ook strategie voor de non-profitsector en de relatie tussen strategie en organisatieverandering komen uitvoerig aan de orde. Verhalen in de pers over bedrijven als ABN AMRO, Enron en Ahold maken duidelijk hoe bepalend de rol van leider is. Managers worstelen met strategische dilemma’s die zich wel ‘als vanzelf’ aandienen maar zich niet als vanzelf oplossen. En juist de wijze waarop organisaties met dilemma’s omgaan is bepalend voor het succes van de strategie. Deze dilemma’s komen ruim aan bod en vormen een rode draad in veel van de bijdragen.‘Strategie maakt het verschil’ is samengesteld door auteurs met een gemeenschappelijke passie voor strategie. Vanuit de wetenschap én vanuit de praktijk overhandigen zij hun visie waarmee u uw voordeel kunt doen. Daarmee bestaat strategie ook uit visies die het verschil voor u en uw eigen organisatie kunnen maken. Het zelfgekozen levenseinde is een juridisch en filosofisch pleidooi voor het recht van ieder mens om over zijn of haar levenseinde te beschikken. Volgens het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft ieder mens het recht om te bepalen op welke wijze en op welk moment zijn of haar leven moet worden beëindigd. Het Verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap beschermt het zelfbeschikkingsrecht van mensen met dementie.Het zelfbeschikkingsrecht zou daarom het uitgangspunt moeten zijn bij beslissingen over euthanasie bij mensen met dementie. Dat recht houdt in dat deze mensen zelf mogen aangeven wanneer zij daarvoor de tijd rijp achten. Het zelfbeschikkingsrecht zou eveneens de grondslag moeten zijn van hulp bij zelfdoding wanneer mensen met of zonder handicap hun leven voltooid achten.De aanleiding voor Het zelfgekozen levenseinde is de spraakmakende Koffiezaak. In die zaak stond het zelfbeschikkingsrecht van een patiënte met dementie centraal. Een verpleeghuisarts had een slaapmiddel in de koffie gedaan van de patiënte en haar vervolgens een dodelijk middel toegediend via een infuus. Dat had de arts gedaan zonder de patiënte daarover te informeren en de levensbeëindiging met haar te bespreken.Het Regionaal Tuchtcollege Den Haag oordeelde dat de handelwijze van de arts onverenigbaar was met het zelfbeschikkingsrecht van de patiënte. In de arresten van de Hoge Raad over de Koffiezaak bleef het zelfbeschikkingsrecht van de patiënte echter onbesproken. De omissie van de Hoge Raad maakt een analyse van het zelfbeschikkingsrecht noodzakelijk: wat betekent dit recht voor het beëindigen van de levens van mensen met dementie en voor hulp bij zelfdoding in het geval dat mensen hun leven voltooid achten? Boek komt voort uit NWO-onderzoek.In de huidige tijd staat leiderschap voortdurende ter discussie een gevolg van de mediatisering en personalisering van politiek vanaf de jaren zestig. Tot dusverre ontbreekt een historische benadering van deze ontwikkeling. Hierdoor is er geen aandacht voor de gevolgen van deze ontwikkeling voor beleid en de lessen die hieruit te trekken zijn voor het verbeteren van het overheidsoptreden. Het lijkt alsof leiders het nooit goed te doen en heel wispelturig zijn. NWO heeft in juli 2010 een jaarsubsididie toegekend voor onderzoek naar leiderschap in het kader van het programma ‘Omstreden Democratie’.Vertrekpunt van het onderzoek is dat je met een historische benadering er achter komt dat goed leiderschap:a) voortdurend verandert omdat het tijdsgebonden is: iedere tijd vraagt zijn eigen leider dit staat haaks op veel (populair-)wetenschappelijke literatuur waarin één ideale leider wordt gepresenteerd en b) als politiek, overheid en bedrijfsleven meer historisch bewustzijn wordt geleerd kunnen ze beter reageren op het ogenschijnlijk wispelturige leiderschap.De onderzoekers interviewen leiders uit bedrijfsleven, overheid en politiek die de afgelopen decennia actief waren. Daarnaast analyseren zij geschreven bronnen, zoals krantenberichten: wat werd er in een bepaalde tijd aan bepaalde leiders gewaardeerd? Welke waarden van goed leiderschap moest een leider in de jaren tachtig hebben en nu? Verder analyseren ze ook (populair-)wetenschappelijke literatuur: welke goeroeboeken waren ‘in' in het verleden en welke nu, welk beeld van goed leiderschap komt daarin naar voren. Welke leiders werden in bepaalde jaren gekozen tot ‘Nederlander van het jaar' of ‘Politicus van het jaar'?Ronald Kroeze voert dit onderzoek uit in samenwerking met prof. dr. James Kennedy (UvA) en promovendus Sjoerd Keulen MA (UvA).