Odstępstwo od zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść strony (Art. 7a k.p.a.) w części dotyczącej spraw osobowych funkcjonariuszy oraz żołnierzy zawodowych
Description
W opracowaniu przedstawiono rozważania na temat nowej zasady polskiej procedury administracyjnej (wprowadzonej mocą art. 7a k.p.a.), której istotą jest rozstrzyganie w postępowaniu administracyjnym wątpliwości organu na korzyść strony. Rozważania zostały jednak skupione nie tylko na samej zasadzie, lecz przede wszystkim na ważnym wyjątku, który został wprowadzony przez ustawodawcę i dotyczy „spraw osobowych funkcjonariuszy oraz żołnierzy zawodowych”. Dlatego w badaniach przedstawiono model stosunku służbowego jako instytucji prawa administracyjnego. Dalej zaprezentowano tę instytucję prawa w aktualnie obowiązujących przepisach prawa administracyjnego materialnego, a następnie podjęto próbę jego rekonstrukcji na gruncie prawa administracyjnego procesowego. Powyższe pozwoliło na zarysowanie ram teoretycznoprawnych do dokonania wykładni art. 7a § 2 pkt 2 k.p.a., w którym mowa jest o wyłączeniu z zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść strony właśnie de facto spraw dotyczących stosunku służbowego. Kluczową częścią rozważań była próba odkodowania ratio legis tego przepisu, a także sformułowanie prawnego uzasadnienia wprowadzenia do procedury administracyjnej takiego wyjątku. Istotnym wynikiem badań było sformułowanie tezy, że faktycznym powodem dokonania przez ustawodawcę wyłączenia z procesowej zasady in dubio pro libertate spraw osobowych funkcjonariuszy oraz żołnierzy zawodowych jest wynik dokonanego przez ustawodawcę (w treści art. 7a § 2 pkt 2 k.p.a.) ważenia interesu publicznego z interesem indywidualnym tych funkcjonariuszy i żołnierzy zawodowych. Drugą ważną konkluzją było sformułowanie tezy o „piętrowości aksjologii” tej części prawa administracyjnego, która określa sytuację prawną osób pozostających w stosunku służbowym. Tym samym konstytucyjnie (zgodnie z art. 31 Konstytucji RP) dopuszczalne jest specjalne ograniczenie praw i wolności tych osób (na „pierwszym piętrze”) oraz wyłączenie spod reżimu procesowej kontroli administracji części spraw tych osób, które wynikają ze stosunku służbowego (na „drugim piętrze”).
The study presents reflections on the new rule of the Polish administrative procedure (art. 7a of the Code of Administrative Procedure). The essence of this rule is to resolve the authority’s doubts in the administrative procedure in favor of the party. The considerations were focused not only on the rule, but on an important exception, which concerns ‘personal matters of officers and professional soldiers’. The study presents a model of a ‘service relationship’ as an institution of administrative law. This institution was presented in current administrative law. This allowed the framework to be set for interpretation of art. 7a. The key part of the consideration was an attempt to decode the ratio legis of this provision and to formulate a justification for such an exception. The result of the research was the thesis that the reason for excluding ‘personal matters of officers and professional soldiers’ is the result of weighing ‘the public interest’ against ‘the individual interest’. The second conclusion was a thesis about the ‘multilevel axiology’ of this part of administrative law, which determines the legal situation of persons in a service relationship. Thus, special restriction of the rights and freedoms of these persons (on the ‘first level’) and exclusion from the procedural control of the administration (on the ‘second level’).
Files
Additional details
References
- Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2019.
- Boć J., Prawo administracyjne, Wrocław 1996.
- Chauvin T., Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2014.
- Niewiadomski Z. (red.), Prawo administracyjne, Warszawa 2013.
- Cieślak Z., Model prakseologiczny, w: Z. Cieślak Z. (red.), Nauka administracji, Warszawa 2017.
- Cieślak Z., Drobny W. (red.), Polski korpus służby cywilnej i jego zmiany. Prace studialne Warszawskiego Seminarium Aksjologii Administracji, Warszawa 2019.
- Dauter B., Kabat A., Niezgódka-Medek M., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2018.
- Drobny W., Prawne źródła etosu urzędniczego, w: W. Federczyk. (red.), Stulecie polskiej administracji. Doświadczenia i perspektywy, Warszawa 2018.
- Wierzbowski M., Wiktorowska A. (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2011.
- Filipek J., Stosunek administracyjnoprawny, Kraków 1968.
- Górzyńska T., Polskie prawo urzędnicze – kryzys tożsamości, Warszawa 2014.
- Hauser R., Stosunek administracyjnoprawny, w: R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (red.), Instytucje prawa administracyjnego, System Prawa Administracyjnego, t. 1, Warszawa 2015.
- Jakimowicz W., O potrzebie wykładni doktrynalnej w prawie administracyjnym, w: Staniszewska L., Szewczyk M., Zimmermann J. (red.), Myśl Mariana Zimmermanna a współczesne prawo administracyjne, Warszawa 2020.
- Janowicz Z., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 1996.
- Jaśkowska M., Wróbel A., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Kraków 2000.
- Kmieciak Z. (red.), Reforma praw o postępowaniu administracyjnym. Raport zespołu eksperckiego, Warszawa 2015.
- Kmieciak Z., Idea kodyfikacji postępowania administracyjnego z perspektywy państw postsocjalistycznych, "Państwo i Prawo" 2017, nr 9.
- Kmieciak Z., Oblicza nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego (w odpowiedzi prof. Janowi Zimmermannowi), "Państwo i Prawo" 2018, nr 2.
- Kmieciak Z., Chróścielewski W. (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2019.
- Kopczyński J., Przepisy normujące stosunek państwowej służby cywilnej, Warszawa 1925.
- Krawczyk A., Borkowski J., Ewolucja regulacji polskiego prawa procesowego administracyjnego, w: R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (red.), Prawo procesowe administracyjne, System Prawa Administracyjnego, t. 9, Warszawa 2020.
- Kuczyński T., Rozdział I. Pojęcie i przedmiot prawa stosunków służbowych, w: R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel (red.), Stosunek służbowy, System Prawa Administracyjnego, t. 11, Warszawa 2011.
- Langrod J. S., Instytucje prawa administracyjnego, Kraków 2003.
- Leoński Z., Stosunek administracyjnoprawny, w: Z. Leoński (red.), Zarys prawa administracyjnego, Poznań 1985.
- Lipowicz I., Pojęcie sfery wewnętrznej administracji państwowej, Katowice 1991.
- Łętowski J., Prawo administracyjne. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1990.
- Maciejewski M., Skuteczność i efektywność administracji w prawie administracyjnym, Warszawa 2019.
- Wegner-Kowalska J., Reforma prawa o postępowaniu administracyjnym. Przedstawienie wyników prac zespołu eksperckiego (Ogólnopolska konferencja naukowa, Warszawa 16 czerwca 2015 r.), "Państwo i Prawo" 2016, nr 7.
- Kmieciak Z., Chróścielewski W. (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2019.
- Ziembiński Z., Wronkowska S., Zarys teorii prawa, Poznań 2001.
- Zimmermann J., Aksjomaty postępowania administracyjnego, Warszawa 2017.
- Zimmermann J., Aksjomaty prawa administracyjnego, Warszawa 2013.
- Zimmermann J., Kilka refleksji o nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego, "Państwo i Prawo" 2017, nr 8.
- Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2018.
- Ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o państwowej służbie cywilnej, Dz. U. 1949 Nr 11, poz. 72.
- Ustawa z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 152.
- Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 2215.
- Ustawa z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych, tekst jedn. Dz. U. 2018, poz. 1915.
- Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 161.
- Ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, tekst jedn. Dz. U. 2020, poz. 305.
- Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej, Dz. U. 2019, poz. 1499.
- Ustawa z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych, tekst jedn. Dz. U. 2018, poz. 570.
- Ustawa z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 489.
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. 1997 Nr 78, poz. 483.
- Ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r. o pracownikach sądów i prokuratury, tekst jedn. Dz. U. 2018, poz. 577.
- Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 52.
- Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych, tekst jedn. Dz. U. 2020, poz. 167.
- Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o służbie zagranicznej, tekst jedn. Dz. U. z 2020, poz. 211.
- Ustawa z dnia 24 sierpnia 2001 r. o Żandarmerii Wojskowej i wojskowych organach porządkowych, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 518.
- Ustawa z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, tekst jedn. Dz. U. 2020, poz. 27.
- Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych, tekst jedn. Dz. U. z 2019, poz. 2167.
- Ustawa z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 330.
- Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, tekst jedn. Dz. U. z 2019, poz. 1921.
- Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 1529.
- Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 1251.
- Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 1982.
- Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej, tekst jedn. Dz. U. 2020, poz. 254.
- Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 1427.
- Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 1350.
- Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 1183.
- Ustawa z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 740.
- Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 768.
- Ustawa z dnia 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 1265.
- Ustawa z 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 2017, poz. 935.
- Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r., o Służbie Ochrony Państwa, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 828.
- Ustawa z dnia 26 stycznia 2018 r. o Straży Marszałkowskiej, tekst jedn. Dz. U. 2019, poz. 1940.
- Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, tekst jedn. Dz. U. 2020, poz. 85.
- Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 grudnia 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego, tekst jedn. Dz. U. 2020, poz. 256 z późn zm
- Wyrok SN z 18 listopada 1993 r., III ARN 49/93, LEX 9595.
- Wyrok WSA w Łodzi z 4 października 2010 r., I SA/Łd 694/10, LEX 751633.
- Wyrok WSA w Bydgoszczy z 11 stycznia 2011 r., II SA/Bd 1320/10, LEX 953135.
- Wyrok WSA w Warszawie z 26 października 2011 r., II SA/Wa 1760/10, LEX 1153538
- Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 16 lipca 2015 r., I SA/Go 270/15, LEX 1936931.
- Wyrok NSA z 22 września 2016 r., I OSK 809/15, LEX 2118794.
- Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw. Uzasadnienie (29.12.2016), Druk Sejmowy [Sejm VIII kadencja] nr 1183.