ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတော်အစိုးရ 
ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာန
ရှေးဟောင်းသုတေသနဦးစီးဌာန




ရှေးဟောင်းမြန်မာကျောက်စာများ

စတုတ္ထတွဲ

သက္ကရာဇ် ၇၀၀ မှ ၇၉၇





ဖတ်ရှုရေးသားစီစဉ်သူ - ဦးငြိမ်းမောင်  (သုတေသနလက်ထောက် -အငြိမ်းစား)






၁
ဇေယျာဝံသချောင်တွင်ရှိ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ
သက္ကရာဇ် (၇၀၀) ခု၊ (၆၇၃ ခု၊)
(စစ်ကိုင်းတောင်ခြေ ဇေယျာဝံသကျောင်းအနောက်တောင် ဂိုက် ၂၀ ခန့်၌ ရှိသည်၊ )

+1
၁	(၂၂ လုံးခန့်ပျက်)	တည
၂	(၂၂)	။ 		နောက်ဆင် 
၃	(၂၁)	။ 		၄ နိယ်အာ 
၄	(၂၁)	။		မ္လေကိုဝ် ရောင်
၅	(၂၁)	။		မ္လောက် မင်ကြီ 
၆	(၂၀)	။		တောင်ကာ ကဏ္ဏာ 
၇	(၁၈)	။		ရန္တပိစည်နှင် ခြင်သေယ်ကို 
၈	(၁၇)	။		နွာလာ တခု ငပ္လည်သင် နွာမ တခု 
၉	(၁၆)	။		အပေါင် နွာ ၇ ဖျင်မည် ၃ ထေ 
၁၀	(၁၅)	။		၅ က္လပ် သာ ၂ ခု သေ တဆဲ ဖျ 
၁၁	(၁၅)	။		စင်ခ္လရုယ် လှူပါ၏၊ နင်္ဂုလ
၁၂	(၁၅)	။		နှစ် က္လောင်လွှတ် . . 	
၁၃	(၁၄)	။		လှူပါ၏ မ္လေအဝန်ကာ၊ အရှေကာ ဂြ 
၁၄	(၁၄)	။		အစပ် ညောင်ကြတ်တေ၊ မ္လောက်
၁၅	ကာ	(၁၃ လုံးခန့်ပျက် ) မင်ဥစ္စနာ လှူပါသော ခွေသာမုယ်မ္လေ 
၁၆	၄၀ (၁၀ လုံးခန့်ပျက် )	ညာင်ပင်ကြီ မ္လောက္က်ာ ပေါက်ပင်၊ က္လ 
၁၇	သကာ . . . . . . . . ဖျင် ၄ ထေည် မ္လိယ်ကာ ပေသ 
၁၈	ကာ . . . . . . . . ယောက် . . ပ္လိဝ် ရွာသူကြီ 
၁၉	ညော . . . . . . ထိုဝ်တွင် မ္လေ ၁၀ လှူ 
၂၀	ပါ၏ . . . . . . . . တ် ရွာသူကြီ 
၂၁	(၁၈ လုံးခန့်ပျက် )
၂၂	(၁၃) ။ 		မ္လေယ်အဝန်ကာ၊ အ
၂၃	. . . . . . . . . . နှောဝ်ကန် 
၂၄	(၂၀ လုံးခန့်ပျက်)

၂
၁	(၁၆ လုံးခန့်ပျက် )
၂	(၁၇)	။
၃	(၁၈)	။
၄	(၁၉)	။
၅	(၂၀)	။ 
၆	(၉ လုံးခန့်ပျက် ) မ္လိယ်ဖိုဝ်ကာ . . . . . . ဖျင်မည် ၂ ထ
၇	ည်၊ ဖျင်ဖ္လူ ၂ ထည် (ရဲတိုင်ငဲ) ဝတ်သော ဖျင်မည် တထည် . . . . . . . . . . . . 
၈	တထည်၊ တိုင်လွှံဖျင် ၁ ထည်၊ သာနွာ ၂ ခု ဝက်မ တခု၊ သေ ၄ က္လောက်နှင် ငါရဟန်မူသ ကောင်မှု အက္လိုဝ် 	ကာ ငသျင် 
၉	မင်ကြီ စသ အမတ် ကလန် သံပျင် ပိုဝ်ပါအကုန် ရစပါစေသတေ၊ ၊ ငဆုယ် ငမျိုဝ် အကုန်ရစပါစေသတေ 	ငသာ 
၁၀	ငသ္မီ ငသမက် ငမ္လေ အကုန် ရစပါစေသတေ၊ ငက္လောင်မှုကိုဝ် ခီပင်ပါသသူကာ ငါနှင်အတူ ရစပါစေသတေ၊ ၊ 
၁၁	ဤငါကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သသူကာ၊ သည္စိုဝ်၊ ကာလသုတ် တာပန မဟာတာပန ရောရဝ် မဟာရောရဝ် အဝိစိ 	ငရဲ 
၁၂	ကြီ ၈ ထပ် က္လလေစေသတေ၊ ၊ ဥဒသတ္ထရက် စသော ငရဲငဲ ၁၂၈ ထပ် ကျက်လေစေသတေ၊ ၊ အကမ္ဘာမ္ဘာဖု 
၁၃	ရှာ မဘူစေ (တရာ) ကိုဝ် မရစေသော၊ ပုရှာ . . . စေသော၊ . . .  မည်သ ပြိတ္တာကြီ အဖ္လစ်လေ ဖ္လစ် ​ေ
၁၄	စသော၊ ရေသိပ်ထ ငတ်မွတ်သော ပြိတ္တာငဲလေ ဖ္လစ်စေသော၊ အမျိုဝ် ၇ ဆက် ပျက်စီပြုန်တီစေသော၊ 
၁၅	မစာရတတ် မဝတ်ရတတ်သ လူပြိတ္တာ အဖ္လစ်လေ ဖ္လစ်စေသော၊ မ္လေပုံလုံမျှ ကြုံမကသ ဖုရှာတကာ 
၁၆	ခ္လွတ်ရုယ် မက္လွတ် . လျှင် ဖ္လစ်စေသတေ၊ ၊ သကရစ် (၊ ၇၀၀ ) ခု ပိဿျက်နှစ် တပိုဝ်ထွယ် လပ္လ
၁၇	ည် ဝနိယ် . . . . . . ည်ပါရွာ မ္လောက် . . . . . . န္တြစ်က္လောင်ကိုဝ် မ္လိယ် 
၁၈	. . . . သကရစ် ၆၇၃ ခု မာခနှစ် . . . . . တျြာဖျာမင်ကြိ သမိ . 
၁၉	(၂၄ လုံးခန့်ပျက် ) ၂၀ မှ ၂၄ ကြောင်းအထိပျက်၊ တိုင်းရင်း- စ- ၄၃၃/ခ။

၃
လေးကျွန်းချံသာ ဘုရားကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၀ ခု 
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာတွင် အမှတ် ၅၅ ဖြစ်သည်၊ )

၁	(သ)က္ကရစ်။ ခုနစ်ရာ တော်သလင် (လဆန်ဆဲသုံရက် ) ကြာသပတေနေနှိုက် မင်တျြာသာ ၂
၂	တော် ရွှေနန်တော်ဝယ် . . . . . . . . . . . ကိုဝ် ပန်သည်ကာ ၁၀၀ တရာ 
၃	ကုန်သော ရွှေဖျင် . . . . . . . . . ကိုဝ် ပန်၏။ မင်တျြာသာတော် ရွှေ 
၄	နန်တော်လယ်၊ ရေစင် . . . . . . . . . . . လေည် အရပ်နှိုက် ​ေ 
၅	က္လောင်တောကိုဝ် လှူတော်မူ၏ . . . . . . ကိုဝ် ပန်သောအခါ သိပါသည်ကာ 
၆	ညီတော် ပြည်မင် ဖထွေတော် . . . . . . . . . . . . 
၇	မင်ရာဇာ ဗတုံမ်မင်နှင် ပြည်တော်နှိုက် နေကုန်သော အမြိုဝ်အပေါင် အကုန် 
၈	သိပါကုန်၏၊ တိုင်ဆောက်ပေသည်ကာ နရသူတေည်၊ တိုင်ဆောက်ပေ ​ေ
၉	သာသူကိုဝ် ပေသည်ကာ (ငွေဥပ်) ခုနှစ်တည် . င်တိုင်ဝံ၊ နောင် တထည် . . 
၁၀	ကဲ နှစ်ထည် ဖျင်တထည် ဥပေါင် တထည် လင်ပန် တပိဿာ ၂၀ ကြိုင် . . 
၁၁	က် အဖိုဝ်ငွေ ၁၀၀။ အိပ်ရာ သံဖြူအစုံမ်၊ မင်ကြီ လမိုင်ကိုဝ် . . 
၁၂	. . . . . သံပိုင်ကာ အနောက်ကာ . . . . . . 
၁၃	. . . . . မင်ကျည်ပင် (ကင်ကဲအိုင် ထဝက် ) . . . .
၁၄	. . . . တောင်ကာ တောင် . . . . . . . . . 
၁၅	. . . . . . . . . . . . . . . . . *2

၄
ဥမင်ကျောင်း ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၀ ခု၊ (၆၈၆ ခု )
(ဝက်လက်မြို့နယ် သစ်ဆိမ့်ကြီးရွာမြောက် ရွာသစ်ရွာ ဓါတ်တော်ကြီး စေတီ၏့အရှေ့ဘက် တဝဂူအနီးမှ စတင်တွေ့ရှိ၍့ ယခု ရွာသစ်ရွာ မြင်တင်ကျောင်းတိုက်ဟောင်းအတွင်းဘက်၌ရှိသည်၊  )

၁။	သကရစ် ၆၈၆ ခုသော စစ်ကိုင်ပြည်နှိုက် တျြာဖျာ 
၂	မင် (သည်) ပြည်ထယ်ကျည်ရုယ် သူရယ်နည်ရုယ် တောင်ပု 
၃	က် ခတုန်ကိုဝ် အကုန်ယူရုယ် သူရယ္စ်ာ ပိယ္အ် ထိုဝ်သောခါလျှင် ​ေ 
၄	က္လာင်တ်နှိုက် ငနိုင်ငံသင် လှုသော ဝတ်လဲကိုဝ် နိုင်ထက်ယူရု 
၅	ယ် သူရယ်စာလိယ္အ် အစန် ၂ ပြတ်ဆိုဝ်ကြလျက်လျှင် နိယ် 
၆	ရျက် လွန်၏။ သကရစ် ၇၀၀ ခုနှိုက် တျြာဖျာ သာ ဆင်ဖ္လူ 
၇	သျှင် တြရျာဖျာ တက်တ်မူ၏ ထိုဝ်သောခါနှိုက် ဥမင်မ္လ 
၈	တ်စွာ သျင်မဟာထေ ပုက်ကိုဝ်လျှင် ရျပ်လိယ်ရကာ 
၉	လဲစာ ယူတ်မူ ညောင်ဥပိလက် ယူရုယ် တပေါင်လ္ဆန် 
၁၀	၈ ရျက် ၁ နိယ္အ်လျှင် ရိယ်စင်တ် ခ္လသတေ။ သိပါ မြင်ပါ 
၁၁	သကာ ရှေတဝ်နိယ်သော မင်သိးင်္ကပတိယ် စသော အ 
၁၂	သင်္ချာ သံပျင်ကြီ အကုန် ရင်ပ္လင်နိယ်သော အပသူငဲ အမ 
၁၃	တ်ျာ ပိုဝ်ပါခပ်သိမ် အနူမောဒနာ ခ်ပါကုန်သတေ။ 
၁၄	။ ဤသည်ကာ မင်လှူတေ။ 

၅
တောင်လွဲဆရာတော်ညွှန်သော ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၀ ကျော်ခန့်
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၅၇ (က) ဖြစ်သည်။ )

၁	}
လ	} ပျက် 
၅	}
၆	တန်ဆောင်မုန်လဆုတ် ၂ ရက် ၂ လာနေ ကျောင်လုပ်၏ . . . . . . . . . . . . . 
၇	. . . . . ဖလာ နှစ်လုံပြီ၏ . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၈	}
လ	} ပျက်
၁၁	}
၁၂	. . . . . . မျာ အပေါင် တဆဲခုတ် . . . . . . . . . . . . 
၁၃	သော ဖလာနှစ်လုံမ် . . . ကွံ  တဆဲခြောက်ပိတ်သာ၊ လက်ဖက်နှင် (ကွံသီ) 
၁၄	၁၀ . . . . . . . . . . . . ၁ ခု ဝက်ကြီ တခု အရျာ သင်္ဃာနှင် အကွ တောင်လွဲဆျြိာတောကို 
၁၅	ဝ် ကျွေ၏၊ ပုညာ . . . . ဆျြိာသည် ဟိပါ၏၊ တောင်လွဲဆျြိာတောဆိုဝ်၏၊ . . 
၁၆	. . . ဥစ္စာကိုဝ် . . . . . . . . . . လျှင် လုပ်၍ ဖြစ်ည်ု ကူလာကျောင်ကြိကိုဝ်၊ မ 
၁၇	လုပ်လျှင် မည်သူ ကူလာကျောင်ကြီလျှင်၊ . . မမည်မူသောဟု ဆိုဝ်၏၊ ကုလာ 
၁၈	ကျောင်ကြီ လုပ်၏၊ . . . . . ကိုဝ် တောင်လွဲဆျြိာတော စေသောကြောင်ညွှန် 
၁၉	န်၏၊ ညွှန်သော . . . . . . . နှင် ဆျြိာ . . . . ပုည . . . ဆျြိာတ် သာ 
၂၀	ကြတ်သဝ် လက်ခ ပြီ၏၊ . . . . . . . . . . . . . 
၆
တောင်လွဲဆရာတော်ညွှန်သော ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၀၀ ကျော်ခန့် 
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၅၇ (ခ)ဖြစ်သည်၊ )

၁	. . . . . . . . .  . . . . . . . ခြီမလျှင် အခြာ . . . . . 
၂	. . . . . . . . . . . အခြာ၊ မြောက္ကာ တောင်လွဲရွာငဲ . . . . . . 
၃	. . ပေါက်ဩင် . . . . . . . . . . . . ဆူရစ်ပင် တောင် စိုက်လျှင် ကုန်၏၊ . . . 
၄	. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၅	အုံမ်ပေါင် မိဖုရာ ဆျြိာ အစဟိသော အရာကြီ ကိုဝ်ယောက်တိုဝ်၊ အသျင်တိုဝ် သိပါစေသောဟု အ
၆	၊ ဝတ်လှ် ကိုဝ်ဓည် ကွံလက်ဘက်နှင်အကွ လှူပြန်၏၊ သာသနာ ငါထောင် စေဩင် အရှည်တည်စိမ် 
၇	သောငှါ အာထုတ်ချင် အမြဲပြု၏၊ ဤကောင်မှု၏ အကျိုဝ်ကိုဝ်၊ ငသိခင်၊ အရှင်သ္မန် မောင်နှံလှ် ရ 
၈	စေသော၊ ဩက္က် အဝိစိ အထက် ဘဝက်တိုင်ဩင် ရစေသော၊ ငဆွေ ငမျိုဝ် ငဆင် ငမြင် ကျေ ငကျွန် အ 
၉	လွန်မျာစွာ လူတကာလှ် ရပါစေသော၊ ငကောင်မှုကိုဝ် မဖျက်မဆီ ခိပင်ပါည်ု လူ တကာကာ၊ 
၁၀	ငါနှင် ထပ်မျှ အကျိုဝ်ရည်ု ဖြစ်စေသော၊ ငကောင်မှုကိုဝ် နည်စိမ် က္လျည်စိမ် ဖုတ်စိမ် ပျက် 
၁၁	စိမ်ဟု၍၊ ဖျက်သာသူနှင် ဆိုဝ်သာသူကာ၊ ဤလုတွင်လှ် မဝတ်ရတတ် မစာရတတ် သူငတ် ၆ လျှ 
၁၂	င် ဖြစ်စေသော၊ အပြစ် သျှစ်ပါ တန်ဆဲပါလှ် ရောက်စေသော၊ စုတေမနေ သေခဲသော၊ ငရဲကြီ 
၁၃	သျှစ်ထပါည္ဇနတ္တရတ် စသော ငရဲငဲ တရာနှစ်ဆဲ သျှစ်ထပ်သိုဝ်လှ် ကျစေသော၊ အကမ္ဘာ ၂ ဖု 
၁၄	ရာတကာ လာ၍ ချွတ်လှ် မကျွတ်ရာည်ု သတ္တဝါအယုတ် ငရဲသစ်ငုတ် ဖြစ်စေသော။ 





၇
ငခရသင် ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၀ ခု 
(စစ်ကိုင်းခရိုင် အောင်မြေရွာ တောင်ဘက် ခက်ခတ်ဘူတာ အနောက် ၄ မိုင်ခန့်ကွာ ချမ်းသာရဘုရားမှ ရရှိ၍့ ယခု ၎င်းနေရာ၌ ရှိသည်၊ )

၁	။ ဝ။ သကရစ် ၇၀၀ သုန်သနှစ် ကဆုန် 
၂	လဆုတ် ၉ ရျက် တနှင်ကနွယ် နိ 
၃	ယ်အာ မင်ရှုယ်တောင်တက် လက်ထက် 
၄	သစ်တလုံမ် ယောက်ဖ ငခရသင် ရွာစွန် 
၅	ကြီမ္လိယ်ကိုဝ် စရသောခါ အသည် သံပျင် ကလန် 
၆	(နှင်) ငီရုယ် လှူသောမ္လိယ် မုသာအင်တွင် မုရျင်လယ် 
၇	. . . ယ် ဆာတဖိုဝ် သန်လဲ ငါပဲ လှူသတေ ဤ 
၈	(ယ်အတိုဝ်)မူသော ကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်ရစ်သော သူကာ
၉	. . . . . . . . စိယ်သတေ မ္လိယ်ကြီကာ 
၁၉၆၀-၆၁ ခု၊ နှစ်ချုပ်
ဤကျောက်စာအောက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည် မသိသာ။ 







၈
မင်းသတိုးသီဟသူရကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၁ ခု၊ (၇၀၆ ခု)
(မုံရွာခရိုင် ချောင်းဦးမြို့နယ် အနိမ့်တောကျေင်းရွာ ရွှေဂူဘုရား ကျောက်စာရုံအတွင်း၌ ရှိသည် ၊)

၁	။၊ ဝ။ နမော တဿတိ။ ဝ။ က္လစွာမင်ကြိလက်ထက်၊ မင်သတိုဝ်သီဟသူရသည်၊  အမြင်ရသော 
၂	ခါလျှင် အမိအဖ အရပ်ဖ္လစ်သော မဟာကဿပက္လောင်နှိုက် မဟာဝိဟာရက္လောင်ကြိလေပ္လု၏၊ ထိုဝ်က္လောင်နှိုက်  
၃	၊ ပတိယစ် ပတိပတ်နှင် ပ္လည်စုံမ်သော သိခင်တိုဝ်အာ ပစ္စည်လေပါ ဖ္လစ်စိမ်သောငှါ။ ဝ။ သက္က်ရစ် ၇၀၁ ခု စိ 
၄	ဿနှစ်နှိုက် သတိုဝ်သီဟူသူရသည် က္လစွာမင်ကြိကိုဝ် ရေစင်ကရာ တိုက်ရုယ်၊ လှူသောမ္လေကာ တဝ်စိမ် ၇
၅	၀၊ အခြာကာ အရှေလေ ပေါင်အင် တောင်လေ ပေါင်အင် အနောက်ကာ ညောင်ခ္လေါင်မ္လစ်အောက်ကာ အိုမ်ပ 
၆	န္တိ၊ ၊ ငဝံပယ်မ္လေ ၄၀ တောင်ကာ ငရစ် အရှေကာ ကန်သစ် အနောက်ကာ ခ္လေါင်မမ္လစ်အောက်ကာ ငါရျာသင် 	ကန် (ရှေ ) 
၇	လက်ပံတိုဝ် ၁၀၊ ၊ သန်တင် ၅ ပဲ မည္ဇရီ ၅ ပဲ၊ အုံမ်ကန်ကရာ ၅ ပဲ၊ အုံမ်တင်ကေ ည်ေ 
၈	၅၀၊ အရှေမ္လေခြာကာ စည်သုမင်ကြိ ကန်ပိုင် တောင်ကာ ပဲသောင်သာ အနောက်ကာ အုံမ်တင်ကေ 
၉	ဆည် ကောက်ကောက်စင်စင် မ္လစ်အောက်ကာ မင်ဖွစဝ်မ္လေ တန်လင်ကြိဝတည်၊ သိသျာ
၁၀	ပဲ၊ ၊ ကျွန်ကာ ငပိုက်တန် လင်မျာ၊ ရမံကောင် လင်မျာ၊ ငပ္လေါင် လင်မျာ၊ ငစိုက် လင်မျာ၊ ငပယ် လ
၁၁	င်မျာ၊ သ္မီနှစ်ယောက်၊ နွာ ၁၀၊ ဤငအလှူကိုဝ်ကာ ရေမ္လေအသျင် မင်ကြီစသော အမတ်ကလန် သံပျံ  အလုံမ် 	လေ ရ 
၁၂	စပါစေသတေ၊ မိဘုရာစသော မိသံမောမ အကုန်လေ ရစပါစေသတေ၊ လေသောင်ရှုသော အမတ်ကလန် 	သံပျင် 
၁၃	စခီတိုဝ်လေ ရစပါစေသတေ၊ ဤငါလှူသော ကောင်မှုကိုဝ် လေသောင်စိုဝ် အမတ်စသော လေသောင် စခီ 
၁၄	တိုဝ် ဖျက်ဆီရစ်မူကာ မ္လေပုံမ်လုံမ်မျှမက ဖ္လစ်လတ္တံသော ဘုရာတိုဝ်နှိုက်လေ မဖူရစေသတေ၊ မ္လေ 
၁၅	ကြိ အထယ် ငါရယ်နှိုက်လျှင် ကျက်စိယ်သတေ၊ ဤငါလှူသော ကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသော သူတဝ်တိုဝ်ကာ၊ 

၉
၁၆	ဤလူလက်ထက်လေ အနာမယ်၊ အသက်ရှည်စွာ ဖ္လစ်စေသတေ၊ ဘုရာသိခင်၏ သာသနာနှိုက် အလှူပေရ 	သိတ
၁၇	င်သုံမ်ရလတ်ရုယ်။ လူစည္ဇိမ် နတ်စည္ဇိမ်ကိုဝ် စုန်ဆန် ၂ ခံစပြိမူကာ ဖုရာစသော ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ ရဟန္တာ သူ 
၁၈	တဝ်တကာတိုဝ် ဝင်ရာဖ္လစ်သော အမြိုက်ဓန်သော နိဗ္ဗန်ချံသာ ခံစရစေကုသတေ၊ ဝ၊ 

၁	။ ဝ။ သက္ကရစ် ၇၀၆ ခု မဟာသတ်ဓိတိက်ငဲကိုဝ် လှူသောမ္လေကာ ညောင်ပင်တိုဝ်မ္လေ 
၂	၅ ပဲတ . . စ်သန် ၃ ပဲ ပဲခင် ၃ ခင်မြင်သည် လှူသော က္လောက်ခြတ်တွင် မုရင် တပဲ သန်လဲ 
၃	. . . . . . သုံမ်စိတ် သန်လဲ သုံစိမ်စိတ်။ ဝ။ မျောက်သိုဝ် ၂၀ ရက္ခိတဝ်က္လောင် 
၄	. တိုက်စ ၅ ပဲ၊ ဝ၊ သန် ၅ . . . . *3

ရွှေဂူဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၀ ကျော်ခန့်
(ရေစကြိုမြို့နယ် ကြခတ်ရွာ ရွှေဂူဘုရားကျောက်စာရုံတွင် ရှိသည် )

၁	. . . . . . . ယုန်၊ လ္ဆုတ် ၇ ရျက် ၁ နူယ်နိယ် တက်နိ 
၂	. . . . . . ၆ တျြင် ၅ နဝင်လျှင် စဿ်ုကြီ စ 
၃	(စ်တုရင်မောင်နှံ ) ပ္လုသော က္လာက္လောင်နိတာ စင်တျြံ ဥတ် 
၄	. . . . ကုလာက္လောင် နိတာ စင်တျြံ လက္ခကာ ငို 
၅	. . . ယ်၏၊ ကုလာက္လောင်ဥိ သစ်ဖိုဝ်၊ တစ 
၆	. . ပန်ပု၊ နရကာ၊ သိယ်ဖိုဝ်၊ မိုဝ်ဥတ် ပုရန်လ
၇	. . . လက္ခ်၊ အကုန်သော လက္ခ်ကာ ငိုယ် ၃၄၂ူ 
၈	. . မာ အမှုလုပ်စာသော စ္ပါ ၅၀၀ ကုန်၏
၉	. . ကူလုပ်တုံသော ဥတ်စိမ်ဖိုဝ် ငိုယ် ၆၀၊ ပု 
၁၀	. လက္ခငိုယ် ၆၀ နြကာ ၄ က္လျပ်၊ နွာနှင် ဆိတ်အဖို 
၁၁	. ၅ + ၊ သိယ်ဖိုဝ် ပုရန်အဝတ် အကုန်သောငိုယ် 
၁၂	၃၁၊ ပုရန်အမှုလုပ် စာသော စ္ပါ ၁၀၀ ကုန်၏၊ တလ 
၁၃	ခွယ်သော ကူပြီ၏၊ ထိုဝ်ပြီ ဖုရာထဝယ် ၄ တောင် လု 
၁၄	ပ်တုံသော လက္ခငိုယ် ၂၀၊ အဝတ်ငိုယ် ၃၁ ပိယ်၏ 
၁၅	ကူစင်ကြံ လက္ခငိုယ် ၁၆ က္လျပ် လက်သမာ အမှုလုပ် 

၁၀
၁၆	စာသော စ္ပါ ၆၀ ကုန်၏၊ ထိုဝ်ပြိ နန်ဖုရာတန်ဆာကို 
၁၇	ဝ် ပ္လုတုံသော ပန်ပုလက္ခငုယ် ၁၀၊ ရိယ်သော ရှိုယ် ၁ူ ပန်ခိလက္ခ် ဆိယ်ဖို 
၁၈	ဝ်သောငိုယ် ၁ဝ ူ၊ အပေါင်ငိုယ် ၃၅၀ ကုန်၏၊ ထိုဝ်ပြိ ကူခေါင်ကို ဆိ 
၁၉	ယ် ရိယ်သော ပန်ခိလက္ခ ငိုယ် ၅၀၊ ဆိယ်ဖိုဝ်ကာ ငိုယ် ၂၆၃၊ ပန်ခိအ
၂၀	ဝတ်ကာ ငိုယ် ၈ ူ၊ ကူအင်္ကတိယ် လက္ခ်ငိုယ် ၆၉ က္လျပ်ကူပြိ၏၊ က္လုာက္လောင်အ
၂၁	င်္ကတိယ်လက္ခငိုယ် ၈၀၊ ထိုဝ်ပြိ သီမ်သံမိုတ်သော မဟာထေကာ ကုနန္တရစ် 
၂၂	ဆျြိာ ထေမ္လတ်သ္ခိင်ကိုဝ် လှုသော နွာ ၁ ခု ဆိတ် ၂ ခု စ္ပါ ၁၀၀၊ ပုဆိုဝ်မျက်သု 
၂၃	တ် အခံအနာအစုံလျှင် လှူ၏၊ သစ်ဖိုဝ် တံစည်သည် လက္ခ်သော ငိုယ် ၁၀၀ 
၂၄	ပန်ပုလက္ခ အဝတ်အဆွယ် နွာ ဆိတ် ပုဆိုဝ်အကုန်သော ငိုယ် ၉၀ ကုန်၏ 
၂၅	ထိုဝ်ပြီ စင်ကြံ အမိုဝ်လက္ခ်ငိုယ် ၂၅၊ ထိုဝ်ပြီ ကုလာက္လော 
၂၆	င်၊ အဥိ၊ ကူတဝ်၊ သီမ်တဝ် အလုံပြိ၏၊ က္လောင်ပြိရုယ် လွှတ်စ 
၂၇	သော ဝဿန္တရာ နာရုယ် လှူသော စပါကာ ၇၃၊ ကုန်၏၊ ပုဆိုဝ် 
၂၈	ကာ ၁၅၀၊ ဆိတ် ၂၂၊ လှည်တစီ မြင်တစီ၊ ဆင်ဟ္လူရုယ် နွာ ၁
၂၉	ခု၊ ပတ်တမြာလက်စွပ် တခြည် လှူ၏၊ တျြာနာပြီရုယ် သ္ခိ 
၃၀	င်တိုဝ်ကိုဝ် စာပိယ် ၂၅၀ စာပိယ်ရ၏၊ ဤငါနှစ်လင် 
၃၁	မယာ ပ္လုရသော ကောင်မှုအက္လိုဝ်ကိုဝ်ကာ မိခင် ဖခင် စ​ေ
၃၂	သာ အဖိုဝ်အဖွါ အဆုယ်အမ္လျိဝ် ငါသာ ငမ္လိယ်က စသော တတ
၃၃	ဝ် ယမမင် သကြာမင် ဗြုဟ္မာမင် သဗ္ဗသတ္တဝါ လူနတ္တကာ 
၃၄	အကုန်လျှင် ရစပါစိယ်သတေ နိဗ္ဗာန ပစ္စယော ဟောတု။ 

ရွှေဂူဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၀၁ ခု 

၁	။ သကရစ် ၇၀၁ ခု စိဿနှစ် နံယုန်လပ္လည် တနှင်က 
၂	နူယ်နိယ်လျှင် စဿှ်ကြီ မောင်နှံ နှစ်ယောက်သည် ကြ 
၃	ခပ်နှင် ဝါရရျာ အကြာ ညောင်တ်အရပ်နှိုက် မဟာကဿပ အ
၄	ရပ်နှိုက် က္လောင်တည်ရုယ်၊ က္လောင်နှိုက်နိယ်သော သျင်ထေရ စ
၅	သော သ္ခိင်အရျာတိုဝ်ကိုဝ်၊ ပစ္စည်ဖ္လစ်စိမ်ဟု၊ မင်ကြီ စခီ သိန် 
၆	ကဖတြာ ထနပတိယ် သမန္တဖတြာ ဥတ္တင်္ကရုတိုဝ် အခွင်မု (ရုယ်)
၇	နွာ တခု ငိုယ် ၁၀ ပိယ်၏၊ လယ်ရပြိသော၊ အသည် ဖုမ္မသင်ကြံ 
၈	တိုင်မလုပ် ငပြည် ငါလူ။ တသောင်မွန်က စသော အသည် ၃
၉	၅ ယော်ကကိုဝ် အဝတ် (၆၀)ကိုဝ် ငလွှံ၏၊ သိယ် ၂၆ လုံ နွာ တ

၁၁
၁၀	ခု ဝက်တခု စာသောက်ပိယ်၏၊ အသည်တိုဝ် ဆိုဝ်၏၊ ဤငသျင် 
၁၁	လှူသော ကောင်မှုကိုဝ် ငတိုဝ်အကုန်လျှင် နူမောတနာ ခဝ်ပါ၏ဟု 
၁၂	ကြာ ၄ လုံ ခွယ်ရုယ် လှူပါသော မိုဝ်ရွာလယ် အနောက်နှိုက် တောင်ရျာဝ 
၁၃	င်လျက် ထေရစာလဲ ၁၀၊ ဖုမ္မသင်ကြံ လှူသော မိုဝ်ရွာရာတွင် ထေ 
၁၄	ရကိုဝ် ၃+၊ တဝ်က္လောင်ရှိယ် ထေရစာ မုရျင် ၁+၊ လက်ကျပ်တွင်
၁၅	အရျာစာလဲ ၈ ပဲ၊ တဝ်က္လောင်ရှိယ် အရျာစာ သန်လဲ ၉ ပဲ၊ ထောင် 
၁၆	မှာ အရျာစာ သန်လဲ ၁ူ၊ (ဖုရာ)ကြီ သင်ပုတ်ဝတ် လက်ကျပ်တွ 
၁၇	င် ၁+၊ သိမ သင်ပုတ်လယ် ပေါက်ရင် ၁ ပဲ၊ မဥိမှ တျြာဝတ် မုရျင်  ၁
၁၈	ပဲ၊ တိုင်မလုပ် မည်သော အသည်လေ ထောင်မှာ အရျာစာ သန်လဲ 
၁၉	၁ ပဲ လှူပါ၏၊ တသောင်မွန်လေ ၁ ပဲ လှူပါ၏၊ ငဝံသာသင် မည် ​ေ
၂၀	သာ ဟုရာလေ ဖုရာထဝယ် တတောင် ပ္လုရုယ် အသည်တိုဝ်ကိုဝ် အခွင် 
၂၁	မူရုယ် လှူပါသော ကောင်မနာကန်ဩာက် သင်ပုတ်ဝတ် သန်လယ်
၂၂	၂ ပဲ ဤလယ်ခ စပါကိုဝ် တနိယ်သော သတန်တိယ်လတ်လျှင် တင်စိယ် 
၂၃	သတေ၊ ထိုဝ်ပြိ မ္လတ်သော စပါကာ သျင်ထေကိုဝ် ရစိယ်သတေ ဤ 
၂၄	ဤက္လောင်နှိုက် နိယ်သော သျင်ထေကိုဝ် သောက်စိယ်သော တောင်ရျာဝ 
၂၅	င်လျက် ထန် ၁၃ ပင်၊ အရျာဖိုဝ်လေ ထန် ၁၀၊ ထောင်မှ ထေရဖိုဝ် ထ
၂၆	န် ၁၀၊ အရျာဖိုဝ်လေ ၁၀၊ 

၁၉၆၁-၆၄ နှစ်ချုပ်
ဤကျောက်စာကြောင်းရေ ၃ ၌ ‘ဝါရရျာ’ သည် ဝါရရွာမှ ယာခင်းဖြစ်သည်၊ ပထမတွဲ၊ နှာ ၂၂၉၊ ကြောင်းရေ ၃ တွင် ၎င်းဝါရရွာနှင့် ကြခပ်ရွာကိုဝ်ပါတွေ့ခဲ့ဖူးသည်၊ ယခု ၎င်းရွာကို ဝါရာရွာဟု၎င်း ကျောက်ခပ်ရွာဟု၎င်း ခေါ်နေကြသည်။ 
	ဤကျောက်စာ၏့ မျက်နှာဘက် အထက်တွင် အောက်ပါဇာတာခွင်ကိုလည်း တွေ့ရသေးသည်။ 







၁၂
သုံးပန်လှဘုရား ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ၊
သက္ကရာဇ် ၇၀၁ ခု 
(မန္တလေး နန်းတွင်းရုံ ကျောက်တိုင်အမှတ် ၁၃၉ ဖြစ်သည်၊ )

၁	နမော တဿတိ။ သတင်ပြည်ာ သတ္ထာစွာသော သူတဝ်တကာ . . . . . . . . 
၂	ကာ . . . ရုယ်၊ မဟာပိုဝ် (ထေ)က္လောင်နှင် ဖုရာကြီစုမ် အလှူကောင်မှု . . . . 
၃	. . . . တိုက်ငယ် . . . သကရစ် မှန်စွာ က္လောက်စာ ထိုဝ်စေသတေ။ 
၄	သက္ကရစ် ၇၀၁ စိဿနှစ် ဝါဆိုဝ်လပ္လည် . . . . . . . . . . အရှေကုန် 
၅	ကိုဝ် (ပိုင်)က္လောက်ဆောက်လျက် တောင်ကာ သံပုတ်က္လောက်ဆောက်လျက် အနော မ္လေနဲ ခြုမ်စည် 
၆	က္လောက်ဆောက်လျက် တောင် အနိမ် မ္လောက် သုံမ်စိ ခရီတွင် တပဲ အနိမ်တောင်ခွဲလဲ . 
၇	}
မှ 	} ပျက် 
၁၂	}
	ဤကျောက်စာသည် အပျက်များ၍့ ပြည့်စုံအောင် မဖတ်သာ၊ 
	၎င်း၏့အထက်၌ ‘တလုပ်မြို သုံဘံလှဘုရာရှိ’ဟု လက်ရေးဝိုင်းစာပါသည်၊ 
	အမရ- ၁၉၄၊ စာရင်း- ၄၉၈၊ တိုင်းရင်း- စ- ၄၅၇/ခ။ 







၁၃
ဥစ္စနာမင်ကြီး ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၂ ခု 
(တံတာဦးမြို့နယ် ဦးသာပေါနှင့် မတင်မေတို့၏ ယာကြားမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခုမော်ကွန်းဘုရားကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၅ ဖြစ်သည်၊ )

သက္ကျရာဇ ဝင်္သ ဒါန
၁	။ နမား သဗ္ဗဇ္ညာယ၊ ၊ သက္ကရဇ် ၇၀၂ အာသနှစ် နွဲတာလပြည် ၁ နွေအာ ဥစ္စနာမင်ကြီ 
၂	သည် သာသနာ ၅၀၀၀ တည်စိမ်သောငှါ၊ အိမ်နိမ်ကျောင်ကိုဝ် လှူတဝ်မူ ​ေ 
၃	သာ မြေအရပ်ကာ မြင်ကျည်ျ မုရင် ၃၀၀။ ကန်ဓက်ပက်ရေ မုရင် ၆၀။ အဓ 
၄	က် တန်ဆယ်ခြေ အလုံမ်တည်။ မြင်ကျည်ရွာနှင် အစုံမ်။ (မင်)ဇဝ်ဌေကန်မုရင် ၇၀
၅	သံဓင်မြာကန် ၁၅၀၊ မုဆိုဝ်ကန် မုရင် ၅၀၊ ဆင်တယ် မုရင် လက်သစ် ၈၀။ သန်လ 
၆	ယ် ၂၀၀၊ ၊ ငကျော်လယ်ပြင် ၃၀၀၊ ၊ ဆင်တယ်ရွာနှင် စုံမ်၊ ရွာ စသော 
၇	တောင်မြေ အိမ်ပုလုအင် ဥပ်ရွာ ကန်သစ် အလုံမ်သော ၃၀၀။ ကိုင် ၅၀၀၊ 
၈	ရွာနှင် အလုံမ်စုံမ် လှူတော်မူသော မြေအပေါင်ကာ ၂၀၁၀ တည်၊ ၊ သက္က 
၉	ရဇ် ၇၀၂ နွယ်တာလပြည် ၁ နေအာ ဥစ္စနာမင်ကြိသည် သာ စောထွေ၏ စေ 
၁၀	တီ အချင် အတောင် ၃၀ တည်လစ်အ်၊ သာသနာ ၅၀၀၀ တည်စိမ်သောငှါ၊ လှူ 
၁၁	သ မြေအရပ်ကာ၊ ခံပြုအခရိုင်အနက်တွင် ငပြာဖရွာလယ် ၄၀။ ကြည်​ေ 
၁၂	မြခြောက် ၃၀၊ ၊ နှစ်ပါအပေါင် ၇၀။ မြယ်မြံစွာ မြေလ်သာ ကြည်​ေ 
၁၃	မြခြောနှင် စုံမ် ၈၀။ ငရောက်စုံမ်သင်ရွာ လယ်သာ ကိုင်မြေခြောက်နှင် ယာ 
၁၄	၅၀၀။ ဆိပ်ကုတိုဝ်နှင် စုံမ်၊ တန်ရှောက်ဦရွာ လယ်သာ ကိုဝ်မြေ 
၁၅	ခြောက်နှင် စုံမ်သော ၁၀၀။ ဆိပ်ကုတိုဝ်နှင် စုံမ်သ။ အပေါင်ကြိလေ 
၁၆	ရွာစုံမ် လယ်သာ ကိုင်မြေခြောက်နှင် စုံမ်သော ၇၂၀။ ။ ။ 

၎င်းကျောက်စာကျောဘက်၊ 
၁	။၊ ဤသိုဝ် သာသနာ ငါထောင် တည်စိမ်သော ငါ လှူသော မြေကိုဝ် အရေ 
၂	အရံ ယူသသူကာ ငါနှင် အတူ ရပါစေသတည်၊ င၏အလှူကိုဝ် ဖျက်သ
၃	သူကာ အဝီစိစသော ငရဲကြီ ယျှစ်ထပ်နှိုက် ခံစေသတည်၊ ၊ လူဖြစ် 
၄	ငြါသောလည် ခြေနူ လက်နူ လူငတ် လူပြိတ္တာလျှင် ဖြစ်စေသတည်
၅	၊ ၊ ဥစ္စနာချော မဟီပါလော၊ သာသနဇ္ဇောတန တ္ထိကော၊ ဝိဟာရေ သတ္တ
၆	ကာရေသိ၊ ဗောဓိယာယေဝ ကာရဏာ။ 

၁၄
မင်းမတ် ဥဒိန်ကြီးကျောင်း ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျောဘက် 
သက္ကရာဇ် ၇၀၂ ခု၊ (၆၀၅-၆၉၁ ခု )
(စစ်ကိုင်းခရိုင် မြင်းမူမြို့အနောက် ဝမ်းပြည့်ရွာ ရွှေစေတီဘုရား၏့ မြောက်ဘက်အနီးမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု ဝမ်း 
ပြည့်ရွာ လေးမျက်နှာဘုရားတွင် ရှိသည်၊ )

၁	။ ။ ၐြီ။ ။ သကရစ် ၆၅၀ စယ်နှစ် မ္လွယ်တာလပ္လ 
၂	ည် သတင်ဘိတ် ၂ လာနိယ် မင်မတ် ဥဒိန်ကြီ က္လောင် 
၃	ဆောက်ရုယ် လှူသော မုရျင်လယ် ၃ ပယ် ထေရစာ ဝံဖ္လည်ကန်ဩက် သန် 
၄	လယ် ၃ ပယ် က္လောင် သန္ဓိက လှူသောကျွန် အိုမ်ဝံပယ်မိ ၁ ယောက် ငခ 
၅	င်ညိုဝ် ဗံဖဲ ငကြွင်ဖ အိုမ်ဖ္လူ အိုမ်ဆောင် ငတုရာ အိုမ်ခရီပေါင် ချံသာဦ 
၆	ပိယ်လှူ  (သော)အိုမ်ပ္လည်ဝနှိုက်။ ။ သကရစ် ၆၉၁ ခု ဖတ်နှစ် ဥဒိန်
၇	ကြိသာ ဥဒိန်မ္လောက်လျှင် စေတီ တန်ဆောင် က္လောင် တန်တိုင် ပ္လု 
၈	ရုယ် လှူတုံသည်ကာ တိုင်မလုပ်က္လောင်ရှယ် သန် ၄ ပယ် ထေရစာ 
၉	က္လောင် ဖာအံသော ဥလုံဖလယ် မုရျင် ၁ ပယ် ညောင်တဝ်ရှယ် သန် 
၁၀	၁ ပယ် အရျာစာ မုရျင် ၃ ပယ် တိုင်မလုပ်က္လောင်ရှယ် သန် ၄ ပယ် 
၁၁	ပုရှာလဲ ဥဒိန် ဝဲသော သန် ၄ူ ရောင်သသူကာ ရတ္တနသူ ငသူခါ ရောင် 
၁၂	ပါရုယ် ဝဲသတေ သာလေ ပါ၏ အဖိုဝ်ကာ ငုယ် ၈၀ သာနွာ ၁ ခု သေ ၁၅ 
၁၃	လုံ ဆိတ် ဝက်သော ၃ ခု ရတ္တနသူ ဖျင်မည် ၁ ထည် ငသူခါ ဖျင်ကောင် ၁ 
၁၄	ထည် မယာ တံဘိမည် ၁ ထည် ဤမ္လိယ် ဝယ်သည္ကာ ငနိယ်ထွက် လက်ထ 
၁၅	က်လေ တကြိန် ဥတ္တရာ လက်ထက်လေ တကြိန် မ္လေဝယ်သော 
၁၆	သိပါသူကာ ငသံဘာ ဘထွယ် ဘုမ္မပိက္ခာ ပစ္စမင်္ကလာ ဘစ္စနိုင်ငံ ဥတ္တ 
၁၇	ရသိန် သန်လျင်ငဲ သန်လျင်ကြီ ငစင်ကြယ်သင် ငညိုဝ်သင် မြင်မုသူ 
၁၈	သိပါသကာ အတုဥတ္တရာ သ္မန္တသူ ငပ္လည်သင် ငခင်ဥိဖ ကံကယ် ရစ 
၁၉	သိန်ကိုဝ် ဖျင်ကောင် ၁ ထည် သိပါသတေ စေတီ တန်ဆောင်္ဘရှာ သင်ပု 
၂၀	တ်လယ် ကန်ဩက် မုရျင် ၁ ပဲ ငဝံလုံသ္မိကိုဝ် မလွဲသူတန်စာ ဘုရှာကိုဝ် လှူ 
၂၁	သတေ ဘုရှာကျွန် ငဝံလုံ လင်မယာ သာနှင်သော ၃ ယောက် ဥဒိန် သာ ငနော
၂၂	င်ဥိသင် သေသော စေတီကိုဝ် လှူသော ငရောက်ဖိုဝ် ဘုရှာ နွာသာအမိ ၄ ခု။ 
၂၃	။ သကရစ် ၇၀၂ ခု နွဲတာလ္ဆန် ၁၂ ရျက် ၅ နိယ် ငတပါသင် လင်မယာ သာ 
၂၄	နှင်သော ၄ ယောက် ရောင်ရုယ် ဝဲသော မုရျင်ငဲ လဲ ၁ ပဲ အဘိုဝ်ကာ ငုယ် ၃၂ က္လ 
၂၅	ပ် သေ သာ စာပေသတေ သိပါသကာ တမောအ် ပါရမိ ငဖ္လူသင် ဘုမ္မသိင်္ကာ င 
၂၆	ဝသင် သိပါသတေ အမွုယ်ကျွန် အိုမ်စံ က္လောင်သန္ဓိကတေ။ ။ ရျာ ၃ ခ 
၂၇	င် ရတ္တနာ ၃ ပါအာ လှုသဝတ္ထုကိုဝ် ဖျက်ဆိရစ်သသူကာ ငရယ် 
၂၈	ကြီ ၈ ထနှိုက် ကျက်လေစေသတေ လုဖ္လစ်သောလေ လုပြိတ္တာ 

၁၅	
၂၉	ဖ္လစ်စေသတေ အကံဖါဖါ ဘုရှာ မဘူစေသတေ ခိပင်ပါသ မင် 
၃၀	ကြိ မိဘုရှာ စစ်သုကြိ အမတ် ရှယ်တဝ်နေ ငဆုယ် ငအမျိုဝ် အလုံ ငါ 
၃၁	နှင် အတူရစပါစေသတေ။ ဘုရှာဆု လိုဝ်သတေ။ (မြင်မူ ပန်စ)	
	(င်) ဝိလာသ ရိယ်သတေ။ ဝ။ ဝ။ ဝ။ ဝ။ *4
 
မင်းမတ်သတျာ ပိစည်းကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၀၂ ခု၊ 
(မြင်စိုင်းမြို့မှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် ကျောက်တိုင်အမှတ် ၇၁/ခ ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ သကရစ် ၇၀၂ ခု သန်တိက္ကိုဝ် ဖျက်ရုယ် ဝယ်သော 
၂	စရပ်ဖ္လူတောင် ၃ စိတ်၊ ငရောက်သင် လှူသော တနှောင် 
၃	ပင်မ္လောက် ခွဲနှစ်တွင် ၁ ပဲ၊ တန်ရောက်အောက်ခွဲ ၊ သုဓမာ (ငီ)
၄	လှူသော အိုမ်ကောင်တောင် နှစ်ပဲ ခွဲ၊ အစလတ္ထာ လှုသော ခွဲ ၁ ပဲ ၂
၅	စိတ် ရန်ကောင်တွင် ကျက်တဲလယ် ၁ ပဲ၊ ငမောက် ငီ လှုပါသလဲ က္လုံမ် 
၆	ကြိရင် စိတ်လဲ၊ အိုမ်တလည် ဆည်ရင် စိတ်လဲ၊ အထင်ကသူ ခ္လေါင် ​ေ
၇	မ္လာဖက် ၃ စွက်သော ၁ ပဲ၊ ငရေနက် လဲကောက်အထက် ၂ ပဲ၊ တကဲစိတ် အ
၈	မ္လောက်ဖက် လဲဝန်  ၁ ပဲ။ ဤငကောင်မျုကိုဝ် ခိပင်ပါသောသုကာ ငါ
၉	မ္လောက်ဖက် လဲဝန် ၁ ပဲကာ ဆီမီဝတ်၊ ငရေတွင်ငဲ လေပဲသော အိုမ်ပ္လည်သင် က္လောင်
၁၀	၃ ပဲ။ အလှသူက္လောင် ၁ ပဲ။ ဤငကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသောသုကာ ငါ 
၁၁	နှင် အတူ ရစပါစေသတေ၊ ဖျက်ဆိသသုကာ အဝိစိအထယ် ငရုယ် 
၁၂	ကြိလျှင် ကျက်စေသတေ။ ဝ။ +5




၁၆
ကိုရံသူကြီးကျောင်း ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၂ ခု၊ (၆၉၃ ခု)
(ချောင်းဦးမြို့နယ် အမြင့် တန်ဆောင်းရွာအနီး စနေနံကုန်းဘုရား၌ရှိသည်။)

၁	၊ ၊ နမော ရတနတ္တယဿ၊ ၊ သက္ကရစ် ၆၉၃ ခု တန်ဆေား 
၂	င်မှုန်လ္ဆန် သိတင်နေလျှင် ကိုဝ်ရံသူကြီ ညောင်ဥိး 
၃	ပိကစ (ငါ)က္လောင်ကိုဝ် လှူသော ငရွဆည်တွင် ၃ ပဲ ဖုး 
၄	(တေ၊) ကိုဝ်ရံ အကုန်လေ အနူမောတနာ ခဝ်ပါကုန်၏ ဤ
၅	ငအလှူကိုဝ် ဖျက်သသူကာ မ္လေပုံလုံ ကြုံမကသ ဖုရာတိုဝ် 
၆	နှိုက်လေ မက္လွတ်စေသတေ၊ အဝိစိလျှင် က္လလေစေသ​ေး
၇	တ၊ လူဖ္လစ်သောလေ စာရခဲ ဝတ်ရခဲသော လူပြိတ္တာလျှင် 
၈	ဖ္လစ်စေသတေ၊ ခီပင်သသူ ကိုဝ်ရံသူကြီ ကိုဝ်ရံအသည် စသောကို 
၉	ဝ်ရံစခီ လေသောင် စခီတိုဝ်ကာ ငါနှင် ထပ်တူရစပါစေကုန် 
၁၀	သတေ၊ ၊ သက္ကရစ် ၇၀၂ ခု မဟာထေကြီ ဆွံခံရုယ် ရရာတွင် လှူပါ 
၁၁	သော တန်ဆိတွင် ၅ ပဲ ဖု၊ က္လည်ခေါင်ဝှံတွင် နန်ဖုရာကိုဝ် တ
၁၂	ပဲ၊ တောင်လဲ ၃ ပဲ၊ တောဝ်က္လောင်တောင် ခရိမ္လစ်ပါ ဆမိဝတ် 
၁၃	ပျိုဝ်ခင် ၁၂ ထေရငဲ လှူ၏၊ ၊ ငဣမ်ပ္လည်သင် လှူသော ကျွန် 
၁၄	ကာ . . . . . က ငမယ်၊ နဂါကိုဝ် လှူ၏။ ။ 
ဤကျောက်စာအောက်၌ နောက်မှရေးထိုးထားသော မှေးမှိန်နေသော စာ-၆-ကြောင်းကျော်ခန့် ရှိသေးသည်၊ 
တိုင်းရင်း-စ- ၄၆၂/က။ 



၁၇
ရွှေဂူသာ တောရဘုရားကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၂ ခု 
(ရွှေဘိုခရိုင် ဟန်လင်းကြီး အနောက်တောင် ငှက်ပျောတောရွာအရှေ့ ရွှေဂူသာတောရဘုရားမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု ဟန်လင်းကြီးကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၆ ဖြစ်သည်)
၁	။ သကရစ် ၇၀၂ ခု အာသတ်နှစ် နံယု 
၂	န်လ္ဆုတ် ၂ ရျက်၊ ကူတာယကာ အထ 
၃	င်္ကဖရစ် ကူဖုရှာကိုဝ် လှုသော 
၄	ငရောက်ပုံ အဖသာ၊ နွာ ၃ ခု၊ သံပု 
၅	တ်လယ် ကောန ဖရစ်နှိုက် ဝ 
၆	ယ်သော ကံပိုင်ရင် ၂ ပယ်ခွယ်၊ င 
၇	နိုင်နှိုက် ၂ ပယ် ဖုမ္မချတ္တရာ ၂ 
၈	ပယ်ခွယ်၊ ဖုမ္မကြံ တပယ်၊ ငဖ္လူ 
၉	သင် တပယ်ခွယ်၊ ငရန်ပေါင် ၄ ပ 
၁၀	ယ်၊ ကူဖုရှာ (သခင်ကိုဝ် လျူကုန်)သတေ၊ 
၁၁	ဤငါလှူသော ကောင်မှုကိုဝ် ခိပ
၁၂	င်ပါသောသူကာ ငါနှင် အတူရစ 
၁၃	ပါစေသတေ။ ငကောင်မှုကိုဝ် 
၁၄	ဖျက်ဆိသောသုကာ မ္လေကာ အထ 
၁၅	က် ချင်ကာ ဩက်အဝိစိအထဲ ငြ 
၁၆	ယ်နှိုက် ခံစေသတေ။ အကံဘာပါ
၁၇	ဖုရှာ မဖူစေသတေ။ လူနှစ် 
၁၈	ဆစ် မဖ္လစ်စိယ်သတေ။ 
တိုင်းရင်း- စ- ၄၆၀/ခ။
၁၈
အထိန်းသား ပစ္စပတိယ်ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၂ ခု 
(ကျောက်ဆည်ခရိုင် စဉ့်ကိုင်မြို့နယ် ရှမ်းကန်ရွာ ဂူကြီးဘုရားအနီးတွင် စတင်တွေ့ရှိ၍ ့ တဖန်ကျောက်ဆည် မြောက် တောင်ဦးရွာ ဘဲလင်းစျေးတောင် သိမ်တောင်ကျောင်း အစုရေးဘုရား (သို့) ဖိုးတပ်မှူးဘုရားမှ ယခုကျောက်ဆည်ကျောက်စာရုံအမှတ် ၉ ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ ဝ။ သကရစ် ၇၀၂ ခု အာသတ်နှစ် တ် 
၂	သလင်လ္ဆန် ၁၀ ကြာသပတိယ်နိယ် 
၃	မြင်စိုင် စည်သူမင် နန်တက်တ်မူသနှစ် 
၄	အထိန်သာ ပစ္စပတိယ် ကျွန်ရွာမနှိုက် က္လော 
၅	ပ္လုရုယ် အစန်မပြတ် သာသနာနှိုက် တည်စိမ် 
၆	ဟု စည်သူမင် ရိယ်စင်တ်ခ္လရုယ် လှူသ ဥပစာ 
၇	လဲကာ ငကုံထံ ၅ ပဲ၊ ငရဲတိုင်၊ ခင်ဥန်စပ်လဲဝ 
၈	င် ၁ ပဲ စတိတ်ရျာ တလောင်ဖုရာရျပ် သင်ပုတ် 
၉	။ ဆည်ကောက် ငပိရင် မဟာတန် ၆ ပဲ ငဆိန္တာ 
၁၀	၁ ပဲ အိုန်ကြောင်ငဲ ၁ ပဲ မင်က္လည်ပင်ရျာ တ ​ေ
၁၁	လာင်က္လောင်၊ ၊ ဤငကောင်မှုကိုဝ် အနူ ​ေ
၁၂	မာတနာ ခီပင်၆သူတ်တိုဝ်သည်ကာ ငါ
၁၃	နှင် ထပ်တူ လူစည်စိမ် နတ်စည်စိမ် 
၁၄	နိပ္ပ်န် စည်စိမ် ရစိယ်သတေ၊ ၊ ဤ​ေ 
၁၅	ကာင်မှုကိုဝ် ဖျက်သသူကာ လူ နှစ်ဆတ် 
၁၆	မဖ္လစ်စိသတေ အဝစိယ်အထယ် ကျ 
၁၇	က်စေသ အကံဖာဖာ ဖုရှာမဖူစေသ အမျို 
၁၈	ဝ် ၇ ဆက် ပြုန်စေသ ချံသာ မရစေသ ​ေ
၁၉	တ၊ ၊
တိုင်းရင်း-စ-၄၆၁/က။

၁၉
ငါးဆူဘုရား ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၂ ခု 
(မြင်စိုင်းမြို့ အရေးမစစ်ရွာ ဆုတောင်းပြည့်ဘုရားမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခုမန္တလေးနန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၁၁၁ ဖြစ်သည်)

၁	၊ ၊ သကရစ် ၇၀၂ ခု အာသတ်နှစ် တန်ဆောင်မှုန်
၂	လပ္လည် တနှင်လာနိယ်၊ ၊ မဟာဗောဓိပြည်က လာ 
၃	ရုယ်၊ တမ္ပြတိတ်မည်သပြည်တွင်၊ ပေါင်လောင် 
၄	မည်သရွာနှိုက်၊ မင်ဆျြိာ အနူရထာ နိယ်ရပန်ဆုကိုဝ် 
၅	လိုဝ်ရုယ်၊ တိုက်နှင် အကွသ ဖုရှာကြီ ၅ ဆူ ပ္လု၏၊ 
၆	ဖုရှာ ၅ ဆူကိုဝ် လှူသော ကျွန်ကာ၊ ငပေါင်လောင် ၁ ​ေ
၇	ယာက်၊ ငပေါင်လောင် သာ ငလတ် ၁ ယောက်၊ အိုမ်လ 
၈	တ်ဖ ၁ ယောက်၊ ငပေါက် ၁ ယောက်၊ ငယှန် ၁ ယောက် 
၉	ငချစ်တုန် ၁ ယောက်၊ ငပင်ကောင် ၁ ယောက်၊ ငပ္လ 
၁၀	ယ်လှ ၁ ယောက်၊ အိုမ်သင်ဝ ၁ ယောက်၊ အိုမ်ဝံ ၁ ယောက် 
၁၁	အိုမ်ပုံ ၁ ယောက်၊ အိုမ်ချစ် ၁ ယောက်၊ အိုမ်ကန်တူ ၁ ယော 
၁၂	က်၊ အိုမ်မ္လျိုဝ် ၁ ယောက်၊ အပေါင် ၁၄ ယောက်၊ ကွံသီ 
၁၃	ဥယန်လယ် ၁၅ ပဲ စိုက်ရုယ်လှူ၏၊ ဤငကော 
၁၄	င်မှုကိုဝ် လူနတ်ဗြုဟ္မာ ရစပါစိယ်သတေ၊ ခီပင်သ 
၁၅	သူကာ ငါနှင် အတူရစပါစိယ်သတေ။ ။ ။ 
ဤကျောက်စာအောက်၌‘မြင်ဆိုင်နယ်အတွင် အရေမစစ်ရွာ ဆုတောင်ဘုရာ’ဟု လက်ရေးဝိုင်းစာပါသည်၊ အမရ-၁၉၅၊ စာရင်း- ၅၀၃၊ တိုင်းရင်း-စ-၄၆၁/ခ။

၂၀
ရှင်ပင်ငန်းစွယ်ဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၂ ခု 
(စစ်ကိုင်းမြို့ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၅၄ (က)ဖြစ်သည်)

၁	(သက္က)ရစ် ၇၀၂ ခု ပ္လသိုဝ်လဆန် ငါရက် ၆ ကြာ​ေ . . . . . . . 
၂	(င်နှံ)လင်မယာ သင်သရာ ဆငြယ်ကိုဝ် ကြောက်စွာရ . . . . . . 
၃	. . တည်စိမ်ငှါ ဤက္လောင်ကိုဝ် လှူသောလဲကာ ထိတော . . . . . 
၄	သင်ငညိုဝ်သင် ငဥသင်လက် ဝဲသော မုရျင် ၄ ပဲအဖိုဝ်ကာ၊ ၃၀ က္လ . . . . . 
၅	. . နှင် အခြာကာ . . . . . . . အနောက္ကာ ကြည် မ္လစ်ကာဆောက်ပု . . . . 
၆	ပဲ တစိတ်ကာ . . . ၏ ငဥသင် အိုမ်ချံသင် ငသျံလက်ဝဲသော (ရပွေရျာ)တွင် . . 
၇	(တင်ဓေါင်ဖက်) ၆ စွက်သော ၁ ပဲနှံပင်ရုယ် ၇ စိတ် က္လည် သုံစွက်သော ၁ ပဲ က္လည်ရင်ထက် 
၈	သုံစွက်သော သုံစိတ် . . . . . . သော ငါစိတ် အဖိုဝ်ကာ ၁၀ ပဲ ငဥသင် အိုမ်ချံသင် 
၉	လက် ဝဲသော ငတံသင်အင် မုရျင် ၁၀ ပဲ ကြည်၊ အင် အခြာကာ အရှေမုတိမ် . . . 
၁၀	အနောက္ကာ ကုန်။ အရှေကာ ငတံသင်အင် အနောက္ကာ အင် . . . . . . . . . . . 
၁၁	. . . ရှာ ပေါက်ပင် ရွာသူကြီ ဆိရျာလဲစပ် . . . . . . . . . . . . .  
၁၂	. . အခြာ မ္လစ်ကာ မု ငတပိုဝ်ထောင် အခြာ . . . . . . . . . . လဲရျာ 
၁၃	. . . သင် တလာ တလာ ထက္ကန် . . . . . . . . မ္လစ်တွင် စပ်။ 
၁၄	. . . င် အိုဝ်ဝင်ကန် ၂ ဆင် အဝန်ကာ . . . . . . ငသင်တုံ ခရိ အနောက္ကာ ဝံဖိုဝ်ကြည် 
၁၅	သော အ(ခြာ) ရသေထောင် အခြာ . . . . ငဥသင် အိုမ်ချံသင် စာသည် (သုံ)က္လပ်လဲစာသည် ၁ စွ 
၁၆	. . ကံလဲ . . . . . ကြည်ရျာသင်လဲရှေဖုံမကြံ သာအဖစာသည် ၄ က္လပ် ငသင်ခါနှင် လဲ 
၁၇	. . . . . . . ။ ဝ။ ငဥသင် အိုမ်ချံသင် ငသျံလက် သုကြွယ် အိုမ် 

၂၁
	ဝဲဥ ကန်ကိုဝ် ဝဲ ​ေ
၁၈	. . . . . သာနွာ ၂ ခု က္လွယ် ၁ ခု (ရွာ) ဆိတ် ၄ ခု သေ ၈ လုံကန် အဝန်ကာ အနောက် ၄ မုတိမ် မ္လ 
၁၉	. . . . . . . . တောင်ကာ လဲပြင်ကန်သင် လဲမြွာ ကန်သင်လဲပုထိုဝ်က
၂၀	န်သင်လဲ . . . . . . ကြီကန်သင် မန်ကြောင်သမုလယ် ကန်ပိုင် စစ်ပင် ကြိမ်စိပင် 
၂၁	အရှေတောင်ပိုဝ်အင် . . မုတိမ် . . . ပင်အခြာ အရှေ ၄ မုတိမ်နှင် သိရျက်ပင်အခြာ 
၂၂	ကန်ထက် မုရျင် ၁၀ ပဲ ကန်အောက် ၇ ပဲ . . . . . . . . လှူသော အင်ဝ ၁ တွ 
၂၃	င် အင်ဝ ၂ ခုအကြာ ၃ စွက်သော ငါစိတ်။ ဝ။ ဤငကောင်မှုကိုဝ် (ခိပင်) သ သူကာ ဖု 
၂၄	န်ကြီစွာ အသက်ရှည်စွာ အနာမဲ ဖ္လစ်စေသတေ လုစည်စိမ် နတ်စည် (စိမ်) ငါနှင် 
၂၅	ထပ်တူ ခံစရစေသတေ ဤငကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သသုကာ ဝကွံ တကိတ်ကိုဝ် ဖု .
၂၆	သော အကျွံ မရသကဲသိုဝ် ဟိစေသတေ အဝိဇိ အထယ် ငရဲ နစ်စေသတေ ကိုဝ်လက် 
၂၇	(ခေါင်အ)နာနှင် ငရဲခံစေသတေ အကံဖါဖါ ဖုရာ မဖူစေသတေ အမျိုဝ် ၇ ဆက် 
၂၈	. န်စေသတေ လူလျှင် နှစ်ဆစ် မဖ္လစ်စေသတေ . . . . . . . . 
၂၉	. . . . . . ခယ်ရုယ် သူမျာ ငဥသင် . . . . . . . . *6






၂၂
ရွှေမုဌောဘုရားကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၃ ခု၊ 
(မြင်းခြံခရိုင် နွားထိုးကြီး အရှေ့တောင် ၄ မိုင်ခန့် ဘုရားကြီးရွာတောင် ရွှေမုဌောဘုရား၏့ တန်တိုင်းအတွင်း၌
 ရှိသည် )

၁	။ ။ သကရစ် ၇၀၃ ခု သရဝန်နှစ် တန် 
၂	ခူလ္ဆန် ၈ ရျက် သောက်ကြာနိယ်။ အိုဝ်လ 
၃	ဗိုအ်နှင် မျာ အိုမ်ဘုန်သင်။ အိုမ်ရောက် 
၄	သင်။ ငသာ ကုန်ဩင် ငီညွတ်ရုယ်။ ပုထိုဝ် 
၅	ကြီ အထွတ်တင်ရကာ။ လဲလှူသော ပုထိုဝ်ကိုဝ်။ ခပေါင် 
၆	အရပ် လဲကြိ ၁ ပဲခွဲ။ မျာကြီက္လောင်နှိုက် ဝတ်လယ် ၁ ပယ်၊ ကြံ 
၇	ဝန်အိုဝ်။ ငပုယ် ရာလှူသော ကန်ပဲဩက် ပုရှာကိုဝ်ခွဲ။ စေတီနှို 
၈	က် ခွဲ။ လင်တလဲ အစပ်နှိုက် ၁ ပဲခွယ်။ ကင်သူကြီ လှူသောလယ် 
၉	၁၁ ပဲ။ သိရျက် ၁ ပင်။ ငစပ်ရာ လှူသော ၃ စရွတ်။ ဤငါတိုဝ် လှူ 
၁၀	သော လဲကိုဝ်။ နောင်နှိုက် ခိပင်သောသူကာ အက္လိုဝ်အတူရစပါ 
၁၁	စိယ်၏ ဖျက်သောသူကာ။ မ္လိယ်ကြီကာ အထက်။ အယင်ကာ ဩက်။ အဝိစိယ် 
၁၂	လျှင် ကျက်စိယ်သတေ။ ဤငါတိုဝ်ပ္လူသော ကောင်မှုအက္လိုဝ်ကာ အမ္လို 
၁၃	ဝ် ၇ ဆက် ရစ စိယ်သတေ။ သပ္ပသတ္တဝါအလုံ ရစပါစိယ်သတေ 
၁၄	ငါတိုဝ်လေ နိရပန် မရသော အကြာ လူချံသာ နတ်ချံသာ ခံ 
၁၅	ပြိကာ။ အဆုံစွန်ကာ။ နိရပန်ဆု လိုဝ်သတေ။ ။ 
တိုင်းရင်း-မ-၄၆၇/က။


၂၃
ထူပါရုံကျောက်စာရုံ ကျောက်တိုင်အမှတ် ၄၁ ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၃ ခု 
(စစ်ကိုင်းမြို့ ရိုင်တန်းရပ် ဗိုလ်တဲဝင်း၏့ အရှေ့မြောက်ထောင့် မဟာစေတီဘုရားမြောက် ပေ ၂၀၀ ခန့်မှ စတင် တွေ့ရှိ၍့ ယခု ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် ကျောက်တိုင်အမှတ် ၄၁ ဖြစ်သည်၊ )

၁	. . . . . . . . . လွန်ပြိ၊ သကရစ် ၇၀၃ ခု၊ သ
၂	. . . . . . . . ကြာသပတိယ်နိယ်နှိုက်၊ အဆုံလျှ 
၃	. . . . . . . . ကျက်သရိယ်နှင်လေ ပ္လည္ဇုံစွာထသော၊ ရ
၄	. . . . . . . လျှင် ရဲမင် စသော၊ သံပျင် စစ်သူကြီ အး
၅	. . . . . . . ကြိအာ ပန်ရုယ် ရသမ္လိယ်ကာ။ အရှိယ်ဖက် 
၆	. . . . . . . တခု။၊ စည်တိုင်မင်လှ သန် ၁၅ ပဲ။၊ အင် 
၇	. . . . . . . ၆ ပဲ။ ကံပြိုဝ် အိုမ်လုံဖ သန် ၁၀။ ဖုန်တော်ဝ် 
၈	. . . . . . ရုယ် ရသမ္လိယ်ကာ။ လဲသ ငယ် ရွာမမ္လိယ်တွင် မု 
၉	. . . . . . ၆၄ ပဲ။၊ ရိယ်လောင် ၁၀။၊ ရွာမမ္လိယ် သန်လဲ ရျာခ 
၁၀	. . . . . ၂၅၀။၊ မလွယ်တွင် ထန် ၁၂၀။၊ အသည် ရန်တုံ 
၁၁	. . . . သင်နှင် ငခင်ကယ်။ ရန်ဖေါင်ရင်၊ ငဩင်စုံ။၊ ဤသူတိုဝ် 
၁၂	. . . ၂၀၀၊ သာနွာ ၂ ခုနှင် ဝယ်ရုယ် ရသမ္လိယ်ကာ။ ဥန်တ်ာမ္လိယ် သန် 
၁၃	. . . ၏ ရျာခင် နှဝ်လျက် ၂၅၀။ ဖုမ္မသင်ကြံ။၊ စ သင်္ခါ။၊ သံပျင် 
၁၄	. . . ရန္တသူ။ ပစ္စမင်္ကလာ စသ ၂၅ ယေက်အာ၊ ငုယ် ၈၀ သာနွာ တ =
၁၅	}
မှ	} ပျက်
၂၁	}
တိုင်းရင်း-မ-၄၆၇/ခ။ 
၂၄
အနန္တပကြံ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၃ ခု 
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံဘုရားကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၃၃/က ဖြစ်သည်၊)

၁	။ ။ သက္ကရစ်၊ ၇၀၃ ခု၊ မြိက္ကရသိုဝ်နှစ်နှိုက် အလွန်လျှင် (ကျေဇူသိ)
၂	လွယ်သော စစ်သူကြီ အနန်ဓပကြံသည် ရတ္တနာ ၃ ပါအာရည်ရုယ် လှူ 
၃	သော . . . အရှေဖက် . . . အနောက် . . . . 
၄	. . . . . . . . အရှေကာ . . . . . 
၅	. . မ္လောက်ကာ ခ္လေါင်၊ သူရဿတီ နသ္မိအာ ၅ ပဲ၊ ၊ ဤငါပ္လုသ ပိတ 
၆	ကတ်ကိုဝ်၊ ရေစင်ခ္လပေ ၆ သိပါသကာ၊ ဝ၊ မက္ခရာ . . . . 
၇	. . . . . . . . သောသူ၊ ပြည်စိုဝ်၊ သိပါကုန်သတေ
၈	. . . . . . . . . . . . . . . 
၉	. . . . ပြည်ဝန် ပြုဗ္ဗာကျွန်မှ ထွန်လတ်သ၊ သံဒိဌိ ပုဏ္ဏာ . . . .
၁၀	. . စေတနာ သဒ္ဓါကြည်ညို ကုသိုဥကင် မပြတ် . . . . . 
၁၁	}
မှ	}ပျက် 
၂၂	}
အထက်-ပ- ၃၆၊ စာရင်း- ၅၁၇/က၊ တိုင်းရင်း-မ-၄၆၆/က။





၂၅
အနန္တပကြံကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် -၇၀၃ ခု 
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံဘုရားကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၃၃/ခ ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ ။ သက္ကရစ် ၇၀၃ ခု သရဝန်နှစ်အာ စစ်သုကြိ . . . 
၂	နန်ပေကြံအာ၊ က္လော်စွာမင်ကြိ ရယ်ဆုပိယ်သော . . 
၃	နေသ လဲအရပ်နှိုက်၊ ပုရံရျာကန်ဆင် မုရျင် ၃၀ အင်တခု၊ (ငက္လော)
၄	င်နှိုက် ရတနာ ၃ ပါအာ ရည်ရုယ် ငါလှုသော၊ သိပါသကာ မင်ကြိ စ 
၅	သော မင်ညိတ် သတိုဝ်သု သာ သိင်္ကသု သင်္ကဖတ္တရာ နဂသမန် စေ 
၆	သု ပြည်စိုဝ်၊ ထိုဝ်၏မြိုဝ် ၄ သင်ကျန်ကြိငယ် အကုန်လျှင် သိ
၇	ပါတိတေ၊ ဤငါလှုရသ ကောင်မှုအက္လိုဝ်ဖ္လင် ၄ ကောင် ငါ
၉	တောင်သ ဆုကောင် မပ္လည်သေသရှုယ်ကာ လုလျှင်ဖ္လသ္သော ၄ လု 
၁၀	ခပင်၏ အစီအဖွာ ချံသာကိုဝ် ကျင်တတ်နိုင်သ လုကောင် 
၁၁	လျှင် ဖ္လစ်လိယ်ချင်သတေ၊ နတ်လျှင်ဖ္လစ် ၄ သုတ်တိုဝ် မု 
၁၂	သကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်နိုင်သ ဖုန်တန်ခိုဝ် အဟိန်စ်ကြိသ 
၁၃	နတ်ကောင်လျှင် ဖ္လစ် ၄ ချင်သတေ၊ ငမျာ ငသာ ငဆွေ က္လေ 
၁၄	ကျွန် ၄ ရစပါစေသတေ၊ ဤငါမုသ ကောင်မှုကိုဝ် ခိပင် 
၁၅	ပါသသုကာ ငါနှင် ထပ်တုလျှင် ရစပါစေသတေ၊ ထိုဝ်၏ 
၁၆	မြိုဝ် ၄ အထက္က်ာ ဘဝက်တိုင် ဩင် ဩက္က်ာ အဝစေရောက်ဩ 
၁၇	င်၊ ထုတ်ခ္လင်ကာ အန္တစက္ကြဝလာနှိုက် နေသော လုနတ္တကာ သဗ္ဗသ 
၁၈	တ္တဝါ ခပင် ၄ ရစပါစေသတေ၊ ဤငကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်ဆိသ 
၁၉	သုကာ ဤလုတွင်လျှင် ဆဲပါသ အပ္လစ်တွင် တပါ ၂ မလွတ်မုရု 
၂၀	ယ် မျာ သာ အဆွေအဝါ ပြန်တိပျက်စိစေသတေ၊ မင်ဖေ (ခိုဝ်)
၂၁	(သုဖေ မိဖေ) ရေဖေလျှင် သင်စေသတေ၊ ထိုဝ်၏ မြိုဝ် ၄ 
၂၂	. . . . . . . . ငြိကြိ . . . .
အထက်-ပ- ၃၇၊ စာရင်း- ၅၁၇/ခ၊ တိုင်းရင်း-မ-၄၆၆/ခ။ 

၂၆
ကတူတောကျောင်းကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၃ ခု၊ (၆၄၅-၆၇၂)
(ရွှေဘိုခရိုင် ဝက်လက်မြို့နယ် ဆင်ကွပ်ရွာ ရွှေကူကြီးဘုရား၌ ရှိသည်၊ )

၁	၊ ၊ သကရစ် ၆၄၅ ခု ကတူတောင်ထိပ် အကြာ 
၂	ကတူရွာသာ အကြာ သတင်သုံသော သ္ခိင် အရျာတိုဝ် 
၃	ကိုဝ် ကိန်စိမ်သောငှါ အရညဝါသီ တာ်က္လောင်ရပ် 
၄	က္လောင်တည်ရုယ် က္လောင်တွင်ကိန်သော သ္ခိင်တိုဝ် 
၅	ကိုဝ် ပိနယ် ထန်ညက်ဖိုဝ် ဆွမ်ဝတ်ဖ္လစ်စိမ်သော 
၆	ငှါ အမတ်ကြိ အတူလသူ လှူသော ဖုသျင်ထုလယ် ၁၀၀ 
၇	ပင်လယ်စပ် ၅ ပဲ၊ ဤငါလှူသော အလှူကာ ရိယ် 
၈	မ္လိယ်ကိုဝ် အစိုဝ်ရသော မင်ကြိ စသော မိဖုရှာ အ
၉	မတ်ကြိ ကလန် သံပျင် အလုံလေငါနှင် ထပ်တူ ရစပါစိယ် သ
၁၀	တေ၊ လူလျက် ဖျက်ဆီသသူကာ ချံသာဟူသည်ကိုဝ် အမှ 
၁၁	တ်မသိသော လူပြိတ္တာလျှင် ဖ္လစ်ရုယ်၊ လူပြိတ္တာ အဖ္လစ်မှ 
၁၂	သိယ်ခသောလေ ဖုရှာလျှင် ခ္လွတ်လျက် မက္လွတ်တတ်သော 
၁၃	ပည်စာနန္တရိတ်မည်သော ငရယ်နှိုက်လျှင် ကျက်စိယ်သ 
၁၄	တေ၊ ၊ သကရစ် ၆၇၂ သူကြွယ် ငရောက်ပုံသင် ရိယ်မ္လိ 
၁၅	ယ်ကိုဝ် အစိုဝ်ရသော ဆင်ဖ္လူသ္ခိင် မင်ကြီအာ ရိယ်စ 
၁၆	င်တ်ကရာ ကံလတ်သော ဆင်ဖ္လူသ္ခိင် မင်ကြီလေ 
၁၇	အကြောင်ခပ်သိမ် စုစံလတ်ရုယ် ဆျြိာဖ္လစ်သော 
၁၈	မဟာသုပုတ္တစည်၊ ပုတ္ထပ်ပြစီ၊ ဥတုံပရာထေ 
၁၉	ပတုပုတ္ထေ၊ သေတ္ထရာဇသရိ၊ ဤမျှသော ထေရဂြိ 
၂၀	တိုဝ်မှောက် ရိယ်စင်တ်ခ္လသော တကံန်နန်ခ္လေါ 
၂၁	င်လယ် ၁၀၀ ခြင်သေဖုရှာမ္လေ ရေလောင် ၁ ပဲ 
တိုင်းရင်း-မ-၄၆၅/က။

၂၇
ကတူတောကျောင်း ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၀၃ ခု၊ (၆၄၅-၆၇၂ ခု )
(ရွှေဘိုခရိုင် ဝက်လက်မြို့နယ် ဆင်ကွပ်ရွာ ရွှေဂူကြီးဘုရား၌ ရှိသည် )

၁	၊ ၊ တိုင်သုကြိဖုရှာ ၁ ပဲ မျောက်ဆိပ်ကြည် မ္လစ်ဩက် ၂ 
၂	ပဲ၊ အတူလသူ လှူသောမ္လိယ် အင်တွင်လယ် ၆ ပဲ၊ 
၃	သော က္လောင်တောင် ၅ ပဲ၊ . . လှူသော ၃ ပဲ၊ (အနံဒ)သိန်ခါ
၄	လှူသော ၁ ပဲ၊ ယောထာ လှူသော ၃ ပဲ။၊ ငကန်တူဖ လှူသော ၁
၅	ပဲခွယ်၊ စပါမျာ ၅ ပဲ၊ ငယျှည်စုဖ လှူသော ၁ ပဲ၊ အိုဝ်က 
၆	တိုဝ်ဖ လှူသော ၁ ပဲ၊ အိုဝ်ကောင် လှူသော ၁ ပဲ၊။ ငဖန္တာ လှူ ​ေ 
၇	သာ ၁ ပဲ၊ ထန် ၇ ပင်၊ ရိယ်မ္လိယ်ကိုဝ် အစိုဝ်ရသော ဓမ္မရာဇာ က္လ 
၈	စွာမင်ကြိ မိဖွာ မိဖုရှာစဝ် ကတူကိုဝ် ပိယ်တဝ်မူရ 
၉	ကာ မိဖုရှာစဝ်လေ အခါတပါ ထွက်တဝ်မူသော ကောင်
၁၀	မှုအက္လိုဝ်ကိုဝ် ယုံစွာသော သူမ္လ်ဖ္လစ်ရကာ၊ ကတူတဝ် ​ေ 
၁၁	က္လာင်နှိုက်၊ က္လောင်ရှိယ် ဝက်စယ်တဝ်စိမ်ကိုဝ် အရှိယ် 
၁၂	ကာ လုင်ကာစပ်၊ တောင်ကာ မြောင် မင်က္လည်ပင် အနော 
၁၃	က်ကာ သိမ်ရှိယ် ခြံမ ဖ္လစ်ကာ ရွာမနှင် ရွာသာခြိ ခြံမ 
၁၄	လှူတဝ်မူရုယ် ရိယ်စင်တ်ခ္လ၏၊ ၊ သကရစ် ၇၀၃ ခု 
၁၅	သော ရတနာ ၃ ပါကိုဝ် ရိုဝ်သိယ်သတ္ထာ မ္လတ်နိုဝ်စွာ ​ေ 
၁၆	သာ ဆင်ဖ္လူသ္ခိ မင်ကြိ သျံစစ်တက်သော ပ္လန်တ်မူလ 
၁၇	တ်ရကာ လှူတဝ်မူတုံ၏၊ ရွာသာနှိုက် ထန် ၅၀ ပင်လို 
၁၈	ဝ်နှိုက် (၄၀)ဤကောင်မှုကိုဝ် အရိယ်အ၊ ၊ အရံ ယူပါသသူ 
၁၉	ကာ ငါနှင်ထပ်တူ ရစပါစိယ်သတေ၊ ဖျဆိလူယက်သ 
၂၀	သူကာ ဤလူတွင်လေ စရာမသိ ဝတ်ရာမသိ လူပြိတ္တာဖ္လစ် 
၂၁	စိသတေ၊ ငတိုဝ်နိယ်သော ကတူစသော စစ်ကိုင်တိုင် 
၂၂	ဩင် မ္လိယ်ပုံမ်လုံတိုင် ခံစေသတေ၊ တေဝတတ် ခံ 
၂၃	ခြင် ခံစေသတေ 
တိုင်းရင်း- မ- ၄၆၅/ခ။ 

၂၈
ရတနာကျောင်းကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၃ ခု 
(မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၁၀၉ ဖြစ်သည်၊ )

၁	သက္ကရစ် ၇၀၃ ခု က္လောင်ဒါယကာ ရတ္တနာက္လောင် (ကြီ)
၂	ပ္လူရုယ် လှူသော မ္လေနှင် ထန်အရပ်ကာ လေ (ထောင် )
၃	ကန် ငကြည်ကုန်ပါ ရျာ ကြည် စသော (ကန်ပါ စ)
၄	သော သုံမ်ပဲ ထန်အဝန်စုံမ်တည်၊ မိလောင်(ကြ)
၅	ည်မ္လေ ခွဲလဲ ထနှ်င် အကွ၊ ခလ တပဲခွဲ ထနှ်င် 
၆	အကွ၊ တောင်မ္လေထက် မ္လေ ခွဲလဲ ထန်နှင် အ 
၇	ကွ၊ ဆင်သေမ္လေထက် မ္လေ နှစ်ပဲ၊ အင်မ္လေ နှ 
၈	စ်ပဲ ထနှ်င် အဝန်စုံမ်၊ အင်ဩက်မ္လေ တပဲ ထ 
၉	နှ်င် အဝန်စုံမ်၊ သဖက်သူ လှူသည်မ္လေကာ ရှံ 
၁၀	ငဲ ခွဲလဲ ဝါရုံမ်ဩက်က ထက် နှစ်ပဲ၊ တထော 
၁၁	င်နိုင် လှူသည်ကာ ဆာတောင် ဝဲမ္လေ စိတ်လဲ ထ 
၁၂	နှ်င် အကွ၊ ပေါက်ရံဩက် လဲဝန်စုံမ်၊ လင်သ 
၁၃	မ်တွင် ထနှ်င် အဝန်စုံမ်၊ (စ)ဖိုဝ် လှူသည် 
၁၄	ပေါက်နာမ္လေ တပဲ ထနှ်င် အဝန်စုံမ် 
၁၅	နန်ဖုရာ သင်ပုဝတ်နှင် ဆိမိဝ 
၁၆	တ်ကာ၊ ခန်တက်ရင်မ္လေ ခွဲလဲ ထနှ် 
၁၇	င် အကွ၊ အုံမ်ညတ် မ္လေ ခွဲလဲ၊ 
၁၈	. . . . . ပင်သာသုကာ စည်စိမ် လ
၁၉	(တ် ရသ) အသက်ရှည်သည် ဖ္လစ်စေသော၊ ဖျ 
၂၀	က်သာသုကာ ဖုရာတကာ ချွတ်ရုယ် မ
၂၁	ကျွတ္တ်တ်သော ငြဲပြိတာ ဖ္လစ်စေသော
ဤကျောက်စာသည် ၂ ပိုင်းဖြစ်၍့ အထက်ပိုင်းသာ ပုံနှိပ်၌ ရှိသည်၊ စာ ၄ ကြောင်းပါသော အောက်ပိုင်းကို တဖန် တွေ့ရှိ၍့ နန်းတွင်းရုံ၌ ဆက်စပ်ထားပြီးဖြစ်သည်။ 
အမရ- ၁၉၇။ စာရင်း-၅၁၅။ တိုင်းရင်း-မ-၄၆၄/ခ။ 





၂၉
ကိုယ်တော်ပျောက်ဘုရား ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၃ ခု၊ (၆၂၃-လ-၆၉၉ ခု )
(မုံရွာခရိုင် ချောင်းဦးမြို့နယ် အမြင့်တောကျောင်းအနီး လက်တော်ရာကျောင်းတိုက် ကိုယ်တော်ပျောက်ဘုရား အနောက်တောင်တွင် ရှိသည်၊)

၁	။ ဝ။ နမော ဗုဒ္ဓါယ သိဒ္ဓံ။ ။ သကရစ် ၆၂၃ ခု မြိက်ကသိုဝ်နှစ် တပေါင်လ္ဆန် ၁၃ ရျက် ၂ နေအာ ဖုန္တန် ခိုဝ် 
	ထန်သော ဆန်သမာပ 
၂	တ်ရသော မ္လတ်စွာသ္ခိင်မ္လတ်ငယ် ဤအင်္မြကိုဝ်တည်၏ တည်လတ်သောခါ ဒါယကာနှစ်ယောက် သတ္ထာစွာ ရုယ် 
	သုကြွယ် ငသသင်ကာ ကူကြီပ္လုရုယ် ခွန် 
၃	တံဖက်မှ ငသသင် ကန်လှု၏။ ။ သကရစ် ၆၃၁ ခု ကဆုန်လပ္လည် ဥပုတ်သိတင် ၅ နိယ်အာ သုကြွယ် ဣတိ 	ပိသောကာ မဟာထေနေသ က္လောင်ကြီ ပ္လုရုယ် တက်သခြိုင် 
၄	တောင်အရပ်နှိုက် ဟိသော ကွန်သင်သည် လွယ်ထည် အဝန်သော ၁၅၀၀ တက်သခြိုင် အသည် မုဓူ မုကျန် 	စသော ကလန်သန်ပျင် လက်တွင် ဝယ်ရုယ် လှူ၏ မ္လေ ၁၅၀၀ သော 
၅	တစုကာ ထည်ရစာ နှစ်စုကာ အရျာစာ လှုသမ္လေ အပိုင်အခြာကာ အရှေကာ တက်သခြိုင် ခရိတောင်ကာ 	ငပ္လက် အနောက်တောင်ထောင်ကာ လွယ်ထည်လဲကြိတေ အ 
၆	နောက်ကာ ငဆည် မင်က္လည်ခရိတေ အနောက်မ္လစ်ထောင်ကာ ငပတ်ဓစ်တေ မ္လောက်ကာ ငမွေတေ အရှေ 	မ္လောက်ထောင်ကာ ဝါသယ်တံခါတေ ဤတ်က္လောင်အရ 
၇	ပ်နှိုက် ကိန်သော မ္လတ်စွာသ္ခိင်မ္လတ်ငယ်ကိုဝ် အလွန်ရိုဝ်သိယ်စွာရုယ် ကုလာ ၇၀၀ တိုဝ် ချင်တိုဝ်စာမ္လေ ဖ္လစ် 		သော ကန်ဆိမ္လေ ၁၅၀ ကိုဝ် လှူ၏ လှုလတ်သောခါ ပန်ပေလို 
၈	ဝ်ရကာ ကုလာ ၇၀၀ တိုဝ် ပဝရ ဓမ္မရာဇာ သိရိဒိတ္တိဖ္လစ်သော တရုက်ပ္လေမင်ကြိ ထံတ်နှိုက်ကုလာ ၇၀၀ တိုဝ် 	ဝပ်လေ၏ မင်ကြိသံတဝ် မ္လတ်စွာသ္ခိင်ကိုဝ် ခ်တ် 
၉	မူလတ်ရုယ် ဣမ်တ်ဥိနှိုက် ဆွံတ်က္လိုယ်ရုယ် ဆွံတဝ်ဆွမ်ပြိ မဟာထည် ငကျွန်ကုလာတိုဝ် စာသမ္လေ ၁၅၀ 	ကိုဝ် ငါလှူ၏ဟု ရှုယ်ဖ္လါနှင် ရေစင်တ်သွန်၏ 
၁၀	မင်ကြိ လှုတ်မူသောမ္လေ သကရစ်ကာ။ ။ ၆၃၃ ခု အာသိန်နှစ် ကဆုန်လ္ဆန် သာသနာ ၁၄ ရျက် ၆ နိယ်လျှင် 	လှူသတေ။ ။ ဤမ္လေအပိုင်အခြာကာ အရှေကာ မြောင် 
၁၁	တောင်ကာ ကန်ပိုင် အနောက်ကာ မင်စပ် မ္လောက်ကာ ထောက်ရှာတေ။ ။ မင်စေ တောင်သူလှူသမ္လေကာ 	ဆောက်ဝန်တွင် ပျိုဝ်ခင်ဝင်လျက် အရျာစာ ၁၀၊ ၊ ငသိ 
၁၂	သင် ကန်တွင် ၉ ဖု ငလိမ်မာတွင် ၇ ဖု ထတ်တဝ်လဲ ၂ နကာရုံ ၁ ႓ သန်ခေါင်ရင် ၁ ဖု ငသိသင်ကန်ငယ် 	ပျိုဝ်ခင် ၁ ဖု က္လောင်ရှေပျိုဝ်ခင် ၂ သွန်၊ ၊ ဤကာ ထ
၁၃	ည်ရစာတေ၊ ၊ တ်က္လောင်ရှေလဲ ၁၃ ခွင်တွင် (၁ ဖု)ကာ အရျာစာ၊ ၊ ပစ္စပတေ ၅ သကြင်ထုံ ၅ ပင်္သကူမ္လေ 	၈ မြင်သိယ် ၂ က္လောင်ရှေ ပျိုဝ်ခင် ၃ ကြင်မုရျင် ဖု ဟု ခွန် 
၁၄	တံဖက်မှ ဆာခါမုရျင် ၂ ညောင်ဖုရာ ၂၊ ၊ ဤကာ ဖုရာဝတ်တေ၊ ၊ ငရောက်သင် က္လောင်ဝတ် စတိုင်တွင် 	၅ ပျိုဝ်ခင် ၃ ရျာ တခင် ကုလာကန်တွင် ဖု၊ ၊ ကင်္ကာ​ေ
၁၅	က္လာင်ဝတ် နှရောင်ပုံ ၄ ပဲ မျက်နှာကာ ၃ ပဲ၊ ၊ ထမောင်ကာဝတ် စတိုင်တွင် ၃ ပဲ ထောက်ရှာရင် ႓ တဝ် 	သန်ပျင် ၃ ဖု ကန်ဆိ ၁ ဖု ခရာသည်ကန်မုရျင် ၃ ပဲ၊ ၊ တောင်လယ
၁၆	န်က္လောင်ဝတ် ကုလာစလဲတွင် ၂ ပဲ၊ ၊ မင်ဖွာက္လောင်ဝတ် ကုလာပွင်တွင် ၄ ပဲ၊ ၊ မင်ကြာငယ်က္လောင်ဝတ် တဝ် 	သန်ပျင်တွင် ၃ ပွယ် က္လအိုင် . . ၃ စွက် ယ
၁၇	င်က္လင် ၂ စွက်၊ ၊ ဝံပဲက္လောင်ဝတ် တ်က္လောင်ရှေ ၃ ဖု ကုလာစလဲ ၁ ပဲ ခွင်တွင် ၃၀ မုရျင် ကုလာကြိတွင် ႓ 	က္လောင်နောက်ရျာ ၁ ခင် ညောင်ပင်ကိုင် ရှေရျာ ၁ ဝန် 
၁၈	ဥမည်က္လောင်ဝတ် က္လောင်ရှေ ၂ ပဲ မြောင်ပါခွယ် က္လောင်တောင်ရျာ တခင်၊ ၊ ငပ္လည်ရာက္လောင် နှရောင်ပုံ ၁ ဖု 
	၊ ၊ ငက္လိဖ က္လောင်ဝတ် ယင်သင်တွင် ၁ ဖု 
၁၉	အိုမ်ဆေ စခိုဝ်မူ ရျာ ၁ ခင်၊ ၊ ထောက်ခရှာဝတ်က္လောင်ရှေ ၃ ပဲ၊ ၊ သိမ်ဝတ်ခွင်တွင် ၃ ပဲ နွာကျပ်တွင် ပျိုဝ်ခင် 	ဖု မုရျင် မုန်ရွယ် ၁၊ ၊ သကရစ် ၆၇၁ ခု အာသိန်နှစ် 
၂၀	ကူကြီဖုရာကိုဝ် စတ္တလင်္ကပိုဝ် လှူသောမ္လေကာ ပေါက်ကုန်တွင် ၂၀၊ ၊ မင်မတ်ကြိ ရစကက္လောင်လွှတ်စသော 
	စတ္တလင်္ကပိုဝ် လှူသော . . . မ္လေကာ 
၂၁	သိသျာတဝ် ၂၀ ရတနညောင်ပင် ၇ ပဲ ရေဆီဝှံ ၂ ပဲ ငတပဝ် မုရျင် ၁၀ ဝံပ္လည်ထုမ် ၅ ဖု ရျာတခင် နဲစင် 
	အရပ်နှိုက် ဟင်္ခါ သန်လဲ ၃၀ ရေစင် ၅ ပဲ ရျာတခင်၊ ၊ အိုမ် 
၂၂	ကွ က္လောင်ဝတ် ပေါက်ကုန်တွင် ၃ ဖု ခွင် ၁ ႓ ရျာတခင်၊ ၊ မင်ကြာက္လောင်ဝတ် က္လောင်ရှေ ၃ ပဲ ပေါက် 	ကုန်တွင် ၃ ဖု ငခဲအင်နောက် ၃ ပဲ ညောင်တိုဝ်ရျာ တဝန် ယင်က္လင်ထက် ပျို 
၂၃	ဝ်ခင် ၁ ႓ ကုလာကြိတွင် ၁ ႓ ဝန်လိုဝ်ပျိုဝ်ခင် ၃ ပဲ၊ ၊ သကရစ် ၆၈၆ ခု စယ်နှစ် တြာရှေတဝ်နေ မင်မတ်ကြိ 	သမန္တပိစည် တျြာင်္မကြိကိုဝ် ပန်ရုယ် အသည် ဖုမ္မ 
၂၄	စရသူ စသော အသည်ကလန် သန်ပျင်လက်တွင် ဝယ်သောမ္လေကာ ကန်ဆိမြောင်ရှေ ၄၅ မြောင်နောက် ၃၅ 	မြောင်ရှေတွင် ၃၀ ကာ က္လောင် ၃ ပဲကာ စလင်သူ ဖုရာ ၂ ပဲကာ 
၂၅	တြာဝတ်စေခုမ်တ် ၁၀ မြောင်နောက် စေတိမ္လေ ၃၅ တွင် ဖုရာကွန် ၃ ပဲ နန္တပိစည် က္လောင် ၁ ဖု ထိုဝ်အပ ၃၀ 	ဖုကာ ထည်ရနှင် အရျာ ငပဲတောင် ၁၃ ပေါက်ကုန် ၁ ဖု အနိမ် 
၂၆	ကန်မတွင် ၃ ပဲ ကုလာကြိတွင် ၂ ပဲ က္လောင်နောက်ရျာ တဝန်၊ ၊ သကရစ် ၆၉၉ ခု ပိသျက်နှစ် ၄၀၀၀၀ အ 	သျင်မင် သိင်္ဂသူကိုဝ် အခွ၍်တောင်ရကာ ဖုမ္မစရသူ စသော အသည် 
၂၇	ကလန် သန်ပျင်လက်တွင် ကုလာအသည်ကြိ ဝတ္ထပကြံနှင် သူကြွယ်ယောက်ျာကြိ ဝယ်ရုယ်ရသောမ္လေကာ 
	ငဥ‘န်’ရေတွင်နှိုက် အဝန် ၄၀ သော ဝတ္ထပကြံကာ ၂၂ နှ 
၂၈	စ် သန်ပျန်နောက် ၂ ပဲ မုရျင် ဆောက်ဝန်တွင် ၂ ဖု၊ သုကြွယ်ယောကျာကြိမ္လေ ၁၈ တွင် ငပလှသင် ၃ ပဲ ပ္လင် 	စေတိ ၅ ပဲ သိမ်လဲ ၉ ပဲ မ္လောက်မှရျာ ၁ ခင် သိမ်ဝတ်ရ 
၂၉	တနညောင်ပင်လဲ ၁၂ ဖုတွင် ထမင်ရည်ဝတ် ၁ ဖု ဆမိဝတ် ၁ ပဲ တျြာဝတ် ၁ ပဲ ပျိုဝ်ခင် ႓ ထိုဝ်နှိုက် လဲ ၃ 	ပဲ ကုလာကြိတွင် ၂ ပဲ တောင်မှရျာ ၁ ခင် ဤကာ က္လောင်ဝတ်အ 
၃၀	တွင် စေတိ ဒန္ဓာဦ ၂ ပဲ၊ ၊ သတိုဝ် သင်္ဂသုဝတ် ရတနညောင်ပင်လဲ ၉ ပဲ မ္လောက်ကိုင်  ၂၀ ငလိမ်မာတွင် ၂ ပဲ၊ 	၊ သကရစ် ၇၀၃ ခု သရဝန်နှစ် တပိုဝ်ထွယ်လ္ဆန် ၈ ရျက် ၅ နိယ် 
၃၁	အာ မင်ကြိတျြာဖျာကိုဝ် မင်မတ်ကြိ သိင်္ဂဘတ္တရာလျှင် ပန်ပေရုယ် လှူတ်မုရကာ မင်မတ် 





၃၁
	ကြိ သမန္တ အတ္တရာ က္လောင်ဝတ် မင်ကန်ထက် ပျိုဝ်ခင် တဝန် ခင်မွန်လဲတိံ ၁၀ 
၃၂	ပေါက်ကုန်တွင် နန်ဖုရာဝတ် ၁ ပဲ က္လောင်တောင်ရျာ တခင်၊ ၊ ဝတ္ထပစည် က္လောင်ဝတ်ခွန်တံဖက်မှ ၁ ႓ ခွင် 	၁ ဖု ဒန္ဓာဥိ ၁ ဖု ကုန်ငဲ ၁ ဖု ပစ္စပတေ ၂ ပဲ မ္လောက်မှ အိုင် 
၃၃	တဝန်၊ ၊ ကုံထံက္လောင်ဝတ် လက်စွပ်က္လတွင် ၃ ပဲ ပေါက်ကုန်တွင် ၁ ဖု၊ ၊ ရန္တပစည်က္လောင်ဝတ် နံပစည်ကန်ငဲ 	တွင် ၂ ဆဲ မျောက်ဆိပ်ပင်ရှေ ရျာ ၁ ဝန် အနောက်ခွယ် 
၃၄	အရပ်နှိုက် မ္လေတဝန်၊ ၊ ဖုမ္မသိင်္ခါ က္လောင်ဝတ် ငနောင်လက်တိုဝ် ကုန်ငယ်တွင် ၁ ဖု က္လောင်နောက်ရျာ တဝန်၊ ၊ 	ဆောက်ဝန်ပကြံ က္လောင်ဝတ် ဆောက်ဝန်ပ 
၃၅	ကြံကုန်တွင် ပျိုဝ်ခင် ၃ ပဲ၊ ၊ ငချံသိသင် က္လောင်ဝတ်ဆောက်ဝန်တွင် ဖု  ကုလာပွင် ညောင်ပင်မ္လောက် ၂ ဖု 	သိရျက် ငဝံပေါက်တွင် ပျိုဝ်ခင် တဝန် ငခဲ ထက်ရျာ တခင် အကျ 
၃၆	ကပ်၊ ၊ က္လောင်ဝတ် က္လောင်ရှေ ၂ ပဲ မ္လောက်မှ ရျာတခင်၊ ၊ ဝတ္ထပစည်ပျိုဝ်ခင် က္လောင်မ္လောက် တဝန် ဖုရာငဲ 	ဝတ် . . . ကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသော ရေမ္လေစိုဝ်သ မင်ကြိ မ 
၃၇	င်ကြိ၏ မယာ အမိဖုရာ အဆက်ဆက်လေ ငါနှင်ထပ်တု ရစပါစေသတေ ထိုဝ်တုံကိုဝ် အစိုဝ်ရသော တုံမင် 
	တုံမင် မယာ အဆက်ဆက်လေ ငါနှင် ထပ် 
၃၈	တူ ရစပါစေသတေ တုံအသည် ကလန် သန်ပျင် တက်သခြိုင် အသည် မုထူ မူကျန် စသော ကလန် သန်ပျင် 	အလုံ ငါနှင် ထပ်တူ ရစပါစေသတေ ငကောင်မှုကိုဝ် ဖျ 
၃၉	က်ကြောင်ကြံရုယ် ဖျက်သသုကာ အဝိဇိစသော ငရယ်ကြိ ၈ ထပ် ငရယ်ငယ် ၁၂၈ ထပ် ထိုဝ်ငရယ် အရပ် 	နှိုက် အနှစ် ထောင် သောင် သိန် သန် ကျက်လေစေသတေ ထိုဝ်ငရယ် 
၄၀	လက်မှ လွတ်ငြါတုံရုယ် လူလျှင် ဖ္လစ်တုံသောလေ မစာရတတ် မဝတ်ရတတ်သ လူပြိတ္တာလျှင် ဖ္လစ်စေသတေ 	တိရိစ္ဆန် ဖ္လစ်သောလေ တိရိစ္ဆန်ပြိတ္တာ ဖ္လစ်စေသတေ။ ဝ။ 
တိုင်းရင်း-မ-၄၆၃။



၃၂
သက်ရှည်သင် မည်သောသူတို့ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၃ ခု 
(စစ်ကိုင်းခရိုင် ထန်းပူးတောရွာ ကျားမင်းကြီးဘုရားခေါ် ညောင်ပင်ကြီးဘုရား၏့ အနောက်ဖက်အနီးမှ စတင်ရရှိ 	၍့ ယခု ယင်းဘုရား၏့တန်တိုင်းအတွင်း၌ ရှိသည်။ )

၁	။ ဖုရာမ္လတ်မွန် နိပ္ပန် လွန်ပြိသောအခါ သာသနာ ၁၈၈၅ ခု သကရစ် သင်္ဃျာ ၇၀၃ ခုအကိံ 
၂	ဖ္လစ်သ သရဝန်နှစ်အာ ကျွန်ဖင်မည်သာ အရပ်နှိုက် မြင်မကာ ၅၀ ဟိသော သုကြွယ် +သိယ်သည်မ
၃	သောက် မဖ္လစ်ဖ္လစ်သော မင်ကြီ တျြာဖျာသမက် မင်ရေစေသူ အစ်ကိုဝ် သက်ရှည်င်္သမည်သောသူ သိမ်က္လော 
၄	င်ကြိတောင်ပါ ကုလာက္လောင်အခ္လင် ၁၅ တောင် ပ္လု၏။ ကူကြိလေ အခင် ၂၀ ပ္လုရုယ် သာသနာ ငါဓောင်တ
၅	ည်စိမ်သောငှါ၊ ကျွန်ဖင်အသည် ငညိုဝ်င်္သရောင်သော ဥမ်လဲကြီ ၁ ပဲ၊ အဖို (ဝ်ကာ)၁၅ က္လပ်ကိုဝ်၊ ဖုံ 
၆	သိန်ခါ ရောင်ရုယ် ရသာမ္လေသာစိန် မ္လောက်ဩက် ၂ ပဲ၊ အဖိုဝ်ကာ နွာလာတခု . . . . . . သသူကာ တိုင် 
၇	သုကြီ ငလောင်င်္သ သာအဖ၊ ခက်စပ် ငချံင်္သ ပည်ညောင်တိုဝ်လဲကြီ . . . . . . . က္လပ်တေ ​ေ
၈	ပါင်င်္သ ထန်ငဲ မင်က္လည်ကြီ တောင်ပါ ၄၀၊ အဖိုဝ်ကာ နွာလာတခု . . . . . . . န်အင် 
၉	ကီ ၂၀၊ အဖိုဝ်ကာ နွာလာ တခု နွာမ တခု၊ ကျွန်ဖင်ရွာ ရှေ စိုက်ရွက်လှူသော . . . . . . . ကန် 
၁၀	သင်ထက် ထန် ၄၆ ပင်၊ လဲ ၄ ပဲ၊ ထန် ၂၀၊ အသည်ကာ က္လောင်ဝတ် . . . . . . . ဖါတေ 
၁၁	ကုဝတ် သပေါက် ငသံပုံမ်ဖ ရောင်ရုယ် ရသော စပါမျာ လဲကြီ တပဲ၊ အဖိုဝ် . . . . . ပန်စီသူကြီ ကမ္မဖ 
၁၂	ရစ် (ကူကြီ)ကိုဝ် လှူသော ထန် ၂၀၊ ကူကြီတောင်ပါ ပန်ခီသူကြီ ကမ္မဖရစ် ပ္လု . . . အခ္လင် ၁၇ တောင် 	ဆေလေ 
၁၃	ဆန်ကြဲစွာ ရေ၏၊ သာသနာ ငါဓေါင် . . . . . . . . . ငစုံမ်င်္သ ငစံက္လောက် ငမြင်လှင်္သ ရောင်ရုယ် ရသ 
၁၄	ပန်ခီ မ္လောက်စတောင်လဲ တပဲ . . . . . . . . . . ၃၃ ပင်၊ အဖိုဝ် 



၃၃
	ကာ နွာလာ တခု၊ နွာ 
၁၅	မ ၂ ခု ဖျင် ၁၀ (ဆိတ် တခု) . . . . . . . . . . . . င်္သ သ္မိအိုမ် (မွာ)ရောင်ရုယ် ပန်ခီသူကြီ 
၁၆	လှူသော . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ထန် ၂ အဖိုဝ်ကာ ငွယ် ၈ က္လပ် လဲ အပေါ 
၁၇	င်ကာ ၇ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . အပဲ လေပါ လာစေသော၊ အဝိစိ စသော ငရဲ 
၁၈	ကြီ ၈ ထပ် . . . . . . . . . . အစာရေစာကိုဝ် . . . . . . ငရဲကြီကိုဝ် 
၁၉	ခံစေ . . . . . . . . . . သော၊ အကြေမဟိ . . . . . . သော မျှဝ် တီ ကြွတ် ပိဝ်
၂၀	သိလောက် . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ငါနှင် အတူ အက္လိုဝ်ရ ​ေ
၂၁	စသော၊ စက္ကြ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ပစ္စေက ပုတ္ထာဆု ရဟန္တာဆု ရရုယ် 
၂၂	နိပ္ပန် ထုပ်ခ္လေါက် . . . . 

၃၄
သက်ရှည်သင် မည်သောသူတိုံ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၀၃ ခု၊ 
(စစ်ကိုင်းခရိုင် ထန်းပူးတောရွာ ကျားမင်းကြီးဘုရားခေါ် ညောင်ပင်ကြီးဘုရား၏့ အနောက်ဖက်အနီးမှ စတင်ရရှိ ၍့ ယင်းဘုရား၏့ တန်တိုင်းအတွင်း၌ရှိသည်။ )

၁	. . . . 
၂	. . . . . . . 
၃	ကြီ ဝတ္ထနာ မောင် . . . . . . 
၄	တည်။ ငါအလှူ ၉ ထိပါသသူကာ အပ္လစ်ယှစ်ပါ တန်ဆဲပါ အ
၆	ပဲလေပါ လာစေသတည် ရောက်စေသတည် . . . . . ငါနှ 
၇	င် ထပ်တု ရစပါစေကုန်သတည် . . . . . . . . . ဆု 
၈	ရရုယ် နိဗ္ဗန်ထုက်ခ္လောက် ရောက်လေခ္လင်၏။ စာရေသည် အက္လိုဝ် ဖုန်ကြီခ္လင်၏ ၏
၉	ရတ္တန ပင်စည်မ္လေ မြိစောက်အရပ် သန်လဲ ၅ တင် အပေါင် ၃ ပဲ။ မ္လေ 
၁၀	အဖိုဝ်ပေရသည် ငွေ ၅၀ နွာ ၂ ခု ပေ၏။ အပြိအစိ စာသောက်ပေသော 
၁၁	ခါ မ္လေအသျင်ကိုဝ် အဝတ်ပေါင်ဖျင် အစုံမ်လွှံ၏။ သာ မြင်စိစစ်သာကိုဝ် လ 
၁၂	ည် ပေါင်ဖျင် အင်ကိ အဝတ္တ်စုံမ် လွှံ၏။ သာ မြင်စိစစ်သာကိုဝ်လ 
၁၃	လွှံ၏။ အသည်အလာ သူကောင်မျာ ရွာသူအကုန် သိပါကုန်တိတည် ရဟန်သင်ခါ 
၁၄	အကုန်သိပါကုန်တိတည်။ ဝ။ စောရာနောင်သင် ရောင်သာမ္လေ ဆိချိုဝ်အရပ် သ
၁၅	န်လဲ ၅ တင် ၂ ပဲခွဲ။ မ္လေအဖိုဝ်ပေသည် ငွေ ၃၂ က္လပ်ခွဲပေ၏ အပြိအစိ စာ​ေ 
၁၆	သာက်သောခါ။ မ္လေအသျင်ကိုဝ် အဝတ်အစာ ပေါင်ဖျင် အစုံမ်လွှံ၏။ သာ မင်နို 
၁၇	င်ကိုဝ်လည် ခင်နှိ လွှံ၏။ သာ မင်ရဟောကိုဝ်လည် အင်ကီလွှံ၏။ သိပါကုန်သ 
၁၈	ည်ကာ။ က္လောစွာ။ ငမြံသင်။ ငဝသင်။ ဖုံမ္မ်သထေ။ ရွာသုကြိ ငဥိသင်။ ငညိုဝ်သင်။ အသ
၁၉	ည်အလာ ရွာသူ အကုန်သိပါကုန်တိတည်။ ရဟန်သင်ခါလည် သိပါကုန်တိတည်။ ။
၂၀	။ ငါပ္လည်စုံမ်သင် ရောင်ရုယ်ရသောမ္လေ သံသတ်အရပ်။ သန်လဲ ၂ ပဲ။ မ္လေဖိုဝ်ကာ ငွေ ၃၀ ပေ 
၂၁	၏။  အပြိအစိ စာသောက်ပေသောခါ။ မ္လေအသျင်ကိုဝ် အဝတ်ပေါင်ဖျင် အစုံမ်လွှံ၏ ရသ
၂၂	အကြိ ငထွေသင်တိုဝ် ပေရတိခသည်။ ဝက်တောင်ကြီ တခု။ သန်တေ င်ပန် ဥုမ် ဣိပ်ရာ သင်ဖ္လူ ပေ 
၂၃	ရ၏။ သာ မင်ဖ္လူကိုဝ် ပေရသည် နွာ တခု  ဆိတ္တခု။ ကြေလေဆဲပေရ၏။ အသည်အလာ ရွာ
၂၄	သူကြီ လူသူ ရဟန် သိပါကုန်တိတည်။ ဝ။ ရွာသူကြီ ငဦသင် မ္လေကိုဝ်။ သူကောင် ငဝသင်။ ငညို 
၂၅	ဝ်သင်။ အကြာအလဲဆိုဝ်ရုယ်ကိံရာ မ္လေထနှ်င်ကိုဝ် အဖိုဝ်ငွေ ၁၅ က္လပ်ပေရ၏။ ထန်သေကု 

၃၅
၂၆	န်ခယ်၏။ ဝ။ ဖုရာ သာသနာ ၅၀၀၀ တည်စိမ်သောငှါ ဝဲရုယ် လှူသော မ္လေအပေါင်ကာ ၇ ပဲ ၃ စိတ် 
၂၇	ဤသိုဝ် ၆ ငါကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်ပါသည်သူတိုဝ်ကာ။ အပ္လစ်ယှစ်ပါ ရောက်ရောက်စေသော။ တန်ဆဲပါ 	ရောက် 
၂၈	စေသော။ အပဲလေပါ ငရဲလာစေသော။ အဝေစိအထဲ ငရဲသစ်ငုတ် ဖ္လစ်စေသော။ အသင်္ခေမကသဖုရာ ခ္လွ 
၂၉	တ်ရုယ် မက္လွတ်စေသော။ အစာကိုဝ် မစာရသ ပြိတ္တာ(ကြီလည်)ဖ္လစ်စေသော။ အမွေ မဟိသော သာ။ အကြေ
၃၀	မဟိသော ငါ။ အရိုဝ် မဟိသော မျှောတိ ကြွတ် ပိုဝ်သီ လောက်တိုဝ် ဖ္လစ်စေကုန်သော။ အရေအစာ 
၃၁	ကိုဝ် မစာရတတ် ငတ်ရာထာနဝယ် ငရဲကြီကိုဝ် ခံစေသော။ မ . . . . . . . သေစေသော။ 
၃၂	အဝေစိ စသော ငရဲကြီ ယှစ်ထပ်တည်။ အဆုမ် . . . . . . . . သေစေသော။ 
၃၃	ကုန်သတည်။ ။ ငကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသော (အရေအရံယူ)ပါသော သူတိုဝ်ကာ ငါနှင် အတု 
၃၄	အက္လိုဝ် ရပါစေသတည်။ (စက္ကြဝတေ မင်တိုဝ်)လည် ရစေသတည်။ သတ္ထေ (ပုမ်နာတိုဝ် )
၃၅	လည် ရစေသတည်။ သူကြွယ်လည် ရစေသတည်။ မျာ သမ္လေ အမျိုဝ်ခုနှစ်ဆက် (တိုဝ်လည် )
၃၆	ရပါစေသတည်။ ဖုမ္မစိုဝ် ရုက္ခစိုဝ် အာကာသစိုဝ် သိကြာ ဗြုံဟ္မာ နတ္တကာတိုဝ်လ 
၃၇	ည် ရစပါစေသတည်။ မ္လေကြီ မသုံန်တရာလည် ရစပါစေသတည်။ ပစ္စေက (ပုတ္ထာဆု ရဟန္တာဆု )
၃၈	. . . . . . 

၃၆
ဆားတောင်ရွာကျောင်းကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၃ ခု၊ (၆၃၁ ခု )
(မူလစစ်ကိုင်းခရိုင် ဆားတောင်ရွာမှ ဖြစ်၍့ ယခု မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် ကျောက်တိုင်အမှတ် ၄၂၈ ဖြစ်သည် )

၁	။ သကရစ် ၆၃၁ ကဆုန်လ္ဆန် ၁၅။ ၄ နိယ်နှိုက် ပိတ္တဂတ် ဒါယကာ သူကြွယ်မ
၂	လှူသောမ္လိယ် ပိတ္တကတ် လဲကြီ တစွက် သုံစရွတ် တစွက်လဲငဲမျာ  
၃	စ္တိ် (ငပ)လှဩက် ခွယ် နံပက် အနောက် သုံစိတ် နံပက်မ္လဩက် ခွယ် ငတုန် 	
၄	သင် လှူသည် စိတ် နာရတဩက် တစွက် စင်ကြံနှိုက် တပဲ ဆခါမြောင်နှို 
၅	က် ၅ စိတ် ဖိလူရဲနှိုက် တပဲခွယ် ရျာတကြည်လုံ နံပက်ထက်ရျာနှင်မ 
၆	င်ကန်၊ ၊ သကရစ် ၇၀၃ တန်ခူလ္ဆန် ၆ ရျက် ၄ နိယ်အာ သိန်အသည်ရွာ သူကြိ 
၇	ငလောင်သင် ဖုမ္မသိန်ခါ ငကြငှန် ငထက်ပ္လည်သင် ဤသူ ၄ ယော 
၈	က်နှိုက် ငဦသိသင် မည်သသူ ဝွယ်သော ငွယ် ၂၅ အဝတ် သုံထည် လ 
၉	င်ပန် တခ္လပ် သာဝက် ၂ ခုသေ ၅ လုံ စာသောက်သော သိပါသည်ကာ တိုင် 
၁၀	သူကြိ သာအဖ ၅ ယောက် ငသံပိုမ်ဖ တယောက်ရွာသည် အကုန် စာ​ေ
၁၂	က်ပံတောင် ဝဲသည် မုရျင် တပဲ ဖုမ္မသင်ကြံနှိုက် ဝဲသည် မုရျင် တပဲ။ 
၁၃	။ ဤ . . . . သောက်ပေသော။ နွာတခု၊ ၊ ဤငကောင်မှုကိုဝ် ဖျဂ် 
၁၄	ဆိရစ်သုကာ (ဖုရာတကာ မဖူ)စေသတေ ဝါကျံခြင် တစ်လုံမ် မီဖုတ် 
၁၅	ရုယ် အက္လျွံမရသ (ကဲသိုဝ်လျှင် ဖ္လစ်စေ) သတေ ခိပင်ပါသ (ငါနှ)ထပ်တူရစပါစေ (သတေ)
------------- 
၁၁	သာက်ပါတိတေ ယင်သည် မဟာထီ စသော အရျာအကုန် သိပါတိလေ လ
ဤကျောက်စာအောက်၌ ‘ဆာတောင်ရွာ ကျောံ’ဟု လက်ရေးဝိုင်းစာပါသည်။ အမရ-၁၀၆၊ စာရင်း-၅၁၆၊ တိုင်းရင်း-မ-၄၆၄/က။

၃၇
ကနီမင်းနော်ရထာ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၄ ခု၊
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၅၆ ဖြစ်သည်၊ )

၁	နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာ သမ္ဗုဒ္ဓဿ၊ သွဿတု ကောင်သောဖ္လစ်စေသတည်ဟူသော 	အကွ ခပ်သိမ်​ေ
၂	သာ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ဟူသော 
၃	တြာ . . . . . . . . . . . . . . . . . . လည် ဖ္လစ်ထသော . . . . . . . . . . 
၄	. . . . . . . . . . . . . . . . . . မင် 
၅	ကြီ၏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . တေ ဟူသော မင်ကြီ . . . . . . . 
၆	. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၇	. . . . . . . . . . . . . . . . သိရိ တိ ဘဝနာ ဓိတ္တျာ ပဝရ သိဟသုရ ဓမ္မရာဇာမည်သောမင်ကြီ 
၈	. . . . . . . . . . . . . . . . . ခြင် လုံလသတ္ထာ ပြည်ာ . . . . . . . . 
၉	. . . . . . . . . . . . . . . . . ချင်တွင်ခွင်ကိုဝ် . . လတ်ပြီရုယ် ခပ်သိမ်သော 
၁၀	. . . . . . . . . ခြင်သောကြောင် ဖုရာသိခင် နိဗ္ဗန်လွန် . . . . . . . . ၁၀ ရျက် ဝနေနှိုက် .
၁၁	. . . . . . . သော မင်သ္မီ မ္လောက်သာ . . . . ငီညွတ်စွာမူရုယ်၊ သဗ္ဗသတ္တဝါ ခပ်သိမ်သော လူနတ် 
၁၂	ဗြုဟ္မာ သတ္တဝါတိုဝ်အာ ရစိယ်တတ်သော ဖုရာဆုကိုဝ် လိုဝ်ချင်သောကြောင်၊ ဖုရှာနှစ်သက် စုံမ်မက် . . . . . 
၁၃	. . လျက်၊ သက်ခဲ နတ်ရွာခန္ဓာ လွန်သော၊ မန္ဒတ်မင်လိုဝ် နတ်ရွာချံသာသုံပါ ရငြာကိုဝ်တဝ် ဖြစ်ရလိုဝ်ဟု 
၁၄	၊ စကိုင်ကြီ မ္လောက်ပါ တောင်လွဲမည်သော ဖွာတ်က္လောင်၏ မနီမဝေသော အရပ်နှိုက်၊ သာတ်တိုဝ်စာ 
၁၅	မဟာဝိဟာရ မည်သောက္လောင်ကီ အသီပ္လု၏။ သက္က်ရစ် ၄ ခု ပ္လတ်သိုဝ်လပ္လည် ၅ နေ က္လောင်တေဝ်တည် 
၁၆	ခပြီရုယ်၊ မိမိပ္လုသော ကောင်မှုတ်မ္လေဖ္လစ်ပါချင် . . နှိုက်၊ ကိန်ခဲလျင်သော သ္ခိင် 

၃၈
	မဟာထည်အာ ပ
၁၇	စ္စည်လေပါ ပ္လည်စုံမ်စိမ်သောငှါ ကနိမင် နောရထာသည်၊ လ္ဆုတ် ၃ ရျက် . . . . . . . ကြီအာ . . 
၁၈	. . . . . တ်အစုံမ် ဆင်(လျက်)တည် ငွေလင်ပန် ၁၀၀ ခုတ် လက်ဆောင်တ်ဆက်ရုယ် ကနိနိုင်ငံနှိုက် 
၁၉	. . . မည်သော ရွာမ္လေကိုဝ် အစစွာလျှင် ပန်တ်မူ၏၊ လုံလပြည်ာ သတ္ထာဟိသော မင်ကြီက္လ်စွာ 
၂၀	လည်၊ နှမတ်အာ နှစ်လိုတ်စသာ ဝံမ္လောက်စွာလျှင်၊ ဝတ္ထုမ္လေတာ လဲရာမျာတန်မွန်စည်စစ် . . . 
၂၁	ပြာင်ပေ၏၊ ပေလတ်သောခါ လုံမ်လသတ္ထာ ပြည်ာဟူသော တတ်အာခြင်လေ ဟိထသော ကနိမင် 
၂၂	နောရထာလည်၊ မှန်စွာစကာ မ္လေအခြာနှင် ဖ္လစ်လာဆိုဝ်ထွေ ပတုံမ်မ္လေဟု၊ ဆိုဝ်ထွေပြစ်မှာဆိုဝ် 
၂၃	လာမှာရုယ် မင်ဖျာမင်ခေါင် သတိဆောင်ရုယ် ကုန်သြောင်ရစင် မ္လေရှင်ဖ္လစ်ပြီ၊ အသိတရာ 
၂၄	၊ ဆိုဝ်ပ္လန်စကာ ပတုံမ်သာဟု မင်တြာကိုဝ်လျှောက်ပေတုံ၏ မင်တြာလည် သံတ်စေရှ 
၂၅	ယ် သိထွေဖ္လစ်လာ မ္လေအခြာနှင် စကာဆိုဝ်ဟန် တဘန်စီစစ် မင်ဖ္လစ်ရုယ် ပြစ်မျာဆိုဝ်လွ 
၂၆	န် ထိုဝ်သည်မှန်ဟု တဘန်ရ၏၊ မင်နှစ်ဆက်သော ထောင်ရာမက ကျသည်မ္လေကာ လူနေန 
၂၇	ည်ပါ တဝ်စိမ်မျာ၏။ ဖုရာရှင် နောင်တ်ဆင်ဖ္လူသျင် လှူသောမ္လေ . . . ခြာ . 
၂၈	လျက် အသည်နှောင်ခိုင် မထည် (တိုင်)ရုယ် ခမည်တ် မင်တြာ . . . . တ်လက္ထက်မ္လေ . *7

၃၉
ကနီမင်း နော်ရထာ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၀၄ ခု 
(စစ်ကိုင်းမြို့ထူပါရုံ ကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၅၆ ဖြစ်သည်၊ )

၁	. . မ္လေတ်ကိုဝ် ပြီလျက်၊ တချက် . . . . . . နှင် ပ္လန်စေရုယ် . . . . . . . . . . . . . 
၂	. နေပါ၏ သင်္ချာဤမျှ . . . . . . . . ထိုဝ်သိုဝ်စည်လာ ဤစကာကိုဝ်ကာ မင်ကြီယောက်ဘ မ္လေလျှင် မှန်ခ 
၃	ပေ၏ မ္လေခြာကိုဝ် . . . . . . . . . . . . . . . . မင်ကြီယောက်ဘတ် . . . . . . . 
၄	. . . . . . . . . တုံမ်လျှင် နေ၏ ရေဝန်တ်ကိုဝ် . . . . . . . . . . . . မင်ကြီယောက်ဘတ် အကြီဖ္လစ်ထကျင် ​ေ
၅	သာ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . စွာလျှင် ခီပင် 
၆	. . . . . . . . . . . . . . . . . . အမတ်ကြီ . . . . . . . . အမတ်ကြီ မဟာ . . 
၇	. မျာစွာ အမိဖုရှာတိုဝ်ကိုဝ် . . . . . . . . . . မင်ကြီနှင် . . . . . သောကိုဝ် . . . . . . . . . 
၈	. . . . . . . . . . . . . . . . . . . ဝံ မ္လောက်စွာလျှင် . . . . . လက်တ်အ . .
၉	ခွဲလျက်မူရုယ် . . . . . . . တဝ်စိမ်မျာ၏ . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၁၀	. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . နှလုံသတ္ထာ တူသော ကနိမင် ဖုရာ 
၁၁	. . . . . ကြာ . . . . . . . . . . . မင်ပျိုဝ်မောင်ပျိုဝ်တောင်နှိုက် ရည်တိုင် . . 
၁၂	. ရွာမကွေကိုဝ် ခွဲပါ၏၊ မ္လေ၏ အခြာကာ အရှေတောင်ထောင်ကာ ခ္လီမ အနာတိုင် မြောက်လာ၏၊ တောင် 	မျက်နှာ . 
၁၃	. . . . . . . . . . . . . . . . . . ဆောင်ကာ လုံမ်လပ္လည်ာ သတ္ထာကြိသော . . . . . . 
၁၄	မင်နောရထာသည် စည်ခြာနှင် သံသာတိလျှက် မ္လေတ်နင်ရုယ်၊ စစ်ကြောင်မ္လေထွင်စေပြီ . . . . . . ပိုင်ခြာ ဆ
၁၅	င်တ်မျာနှင် သွာတ်မူပြီ . . . . . . . . . . . . . . 


၄၀
	က္လောက်တိုင် . . . . ဆင်ထိမ်နောက်ထာ သွာတုံပြီသော . . 
၁၆	က္လောင်ကြီ အစူအဘာ ထာလည် ဆောက်ရတုံ၏ . . . . . . . . . 
၁၇	၊ ပ္လတ်သိုဝ် လ္ဆု ၃ ရျက် ၁ နင်္ကနွေနေ ပန်တဝ်မူ၏ သင်ပန်တောင် မကွေတောင်၊ မ္လေအခြာကာ တောင်ကာ 	တင် 
၁၈	တောင်နှင်၊ အနောက္ကာ မ္လစ်ကောက်ကောက် စင်စင်၊ အနောက်မ္လောက်ဓေါင်ကာ မင်က္လည်ပင် ရျာ၊ မ္လောက် အ
၁၉	ရှေဓေါင်ကာ ခြီလမ္မ၊ အင်ချောင် ကောက်ကောက်စင်စင်၊ ငကောင်မှုကိုဝ် ခီပ 
၂၀	င်ပါသသူကာ ငါနှင်အတူ ရစပါစေကုန်သတေည်၊ ဖျက်မည်သူကာ၊ ဝါကွံ တ
၂၁	လှည်ကိုဝ် အကျွမ် ဖုတ်ရုယ် မရသကဲသိုဝ် ဖ္လစ်စေသတေည်၊ အဝိစိ အထဲ 
၂၂	နှိုက် ခံရစေသတေည်၊ အကံဘာဘာ လာလတ်တံသော ဖုရာတိုဝ်တိုဝ် မဖူ 
၂၃	ရစေသတေည်၊ သက္ကရစ် ၄ ခု၊ ပြတ်သိုဝ် လ္ဆုတ် ၇ ရျက် ၅ နေ မင်္ကလဝတ္ထ်နာ စ
၂၄	ခီ စလင်စိုဝ်ကိုဝ် မောကွန် တေည်စေ၏။ 

ငသသင် မောင်နှံ ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၄ ခု
(မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် ကျောက်တိုင်အမှတ် ၁၀၈ ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ သကရစ် ၇၀၄ ခု ကဆုံဆန် ၅ ရျက် ကြာသ 
၂	ပတေနေယ် က္လောင်သည် ငသသင် မောင်နှံ နှစ်ယောက်
၃	အတိုင်မသိ သတ္ထာရုယ် ပ္လူသော က္လောင်ကိုဝ် လှူ ​ေ
၄	သာ လဲကာ။ ပုထိုဝ်က္လယ် အနောက်တောင်ထောင် ၊ 
၅	တိန်ညောင်တောင်ကန် ၁ ပယ်ခွဲ၊ ကန်ထောင်၊ ကန် 
၆	တွင် ၄ စွက် ကန်ဩက် ၄ စွက် အပေါင် ၂ ပဲ၊ ကန်၏ 
၇	အနောက်ခွဲလဲ ခြာ ၁၂ စွက် အပေါင် ၂ ပဲ၊ ကန်၏
၈	မ်ခြာနှိုက် ၃ ပဲ တစွက်၊ . . . ကန်ကာ၊ မုရိုဝ်ကု 
၉	န်၊ မ္လစ် ငပွယ် ပေါက်ပင်နှိုက် . . . ၃ ပဲ၊ ထော 
၁၀	က်ခြာပင် ဝင်၏ မ္လစ် . . . . သုံပင် အပေါင် ၃
၁၁	. . အပေါင် ၃ ပယ် (တေ၊ )ဤငါလှူသ ကောင်မှု 
၁၂	. . . . . . . . . တူ ရစစေသတေ 
၁၃	. . . . . . . . . . . . . *8

၄၁
သုဝဏ္ဏလက်ယာကျောင်း ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၄ ခု၊ 
(မုံရွာခရိုင် ချောင်းဦးမြို့နယ် အမြင့် ငခယ်အရပ်တောင်ဘက် ဝယာရွာမြောက် ရွှေဂူရွာ သုဝဏ္ဏလက်ယာဘုရား၌ ရှိ သည်၊ )

၁	။ဝ။ သကရစ် ၇၀၄ မင်မတ်ကြီ သုဝန်လက်ယာ လင် 
၂	မျာ ကဆုန် လ္ဆန် တရျက် ကြာသပတေနေယ်လျှင် က္လော 
၃	င်နှိုက် နေယ်သ သိခင်တိုဝ်အာ ပစ္စည် ၄ ဖ္လစ်စိမ်သော 
၄	ငှါ ခမယ်မည်သ အရပ်နှိုက် လှူသမ္လေကာ တောင်ကာ ​ေ
၅	မြာင်မ အနောက်ကာ မ္လစ်၊ မ္လောက်ကာ မင်မ္လေစပ် 
၆	အရှေယ်ကာ ဖုမ္မပိုဝ်အိုဝ် ပျိုဝ်ခင်လယ်ဝါ တဝန်၊ တဝ် 
၇	သံပျင်လယ် ၂ ဖု ဥရစ်ပျိုဝ်ခင် (တခင်)၊ ဤမ္လေကာ မဟာထ 
၈	ည်စာတည်၊ သုဝန်လက်ယာ လင်မျာ စိုင် သ္မင် ပုန်သတဝ်ကြီကို 
၉	ဝ်၊ ကောမှုဖ္လစ်စေသတည်ဟု၊ အနန္တပတေယ်၊ ပစ္စမင်္က 
၁၀	လာ၊ ပစ္စမင်္ကလာ ညိ၊ သာဖ သူ သုံယောက်လက် ပေသငွေယ်ကာ ၁၀၀ 
၁၁	ပေရုယ် ရသမ္လေကာ၊ လယ် ၁၅၊ ရျာမ္လေအဝန် မ္လောက္က်ာ ညောင်ကုကာ 
၁၂	အရှေကာ ခြရိမ၊ တောင်ကာ ညောင်ကြတ်အိုဝ် အနာ၊ ဤမ္လေအခွန်ဂါ 
၁၃	မဟာထည် တစု၊ အရျာ ၂ စု စာစေသတည် အဝသည် က္လောင်ဝတ္ထု ပျို 
၁၄	ဝ်ခင် လေခင်၊ အိုမ်င်္ကောမိ က္လောင်င်္ဝတ္ထု မင်ကန်တွင် လဲတပယ် ပျိုဝ်ခင် တ 
၁၅	ခင်၊ ဟိမွန်အိုဝ်နှိုက် လှူသမ္လေယ်ကာ အနောက္ကာ မ္လစ်၊ အရှေယ်ကာ ထိန်တပင် ခေါ
၁၆	က်တပင်၊ တောင်ကာ မင်က္လည် ၃ ပင်စည်၊ မ္လေက္က်ာ ဟိမွန်အိုဝ် အစ၊ ဤငါလှူ 
၁၇	သကောင်မှုကိုဝ် ခီပင်သ သူတဝ်တိုဝ်ကာ ဖုန်ကြိစေသတည် အသက်ရှည်စေသ 
၁၈	တည်၊ လှစည်စိမ်၊ နတ်စည်စိမ်၊ နိဗ္ဗန်စည်စိမ်၊ ဤစည်စိမ် ၃ ပါကိုဝ် ခံ 
၁၉	စရစေသတည်၊ ဖျက်သသူကာ အပဲ ၄ ပါလာစေသတည်၊ အဝဝိစိနှုက် ကျက်စေသတည် 
၂၀	၊ မ္လေပုံလုံမျှ ကြုံမ်မကသ အကမ္ဘာဖါ လာစ်အမ်သ ဖုရာကိုဝ်လည် မဖူမြင်ရစေသတ 
၂၁	ည်၊ ငဝသင် ပ္လုသကောင်မျုကာ၊ က္လောင် တဆောင်၊ သလွန် တခု၊ က္လောက်စာ 
၂၂	ထိုဝ်သက္လောက် တခူ။ ဝ။ 
တိုင်းရင်း-မ-၄၆၇/ဂ။ 

၄၂
မင်္ဂလာကြီးစေတီကျောင်း ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၄ ခု၊ (၆၇၂-၆၇၆-၇၀၁ ခု)
(စစ်ကိုင်းမြို့ထူပါရုံဘုရား ကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၅၈/က ဖြစ်သည် )

၁	. . . (ရစ် ၆၇၂ ခု နံယုန် )လ္ဆန် ၅ ရျက် ၅ နိယ် တုရင်္ခါသိန်စည် စစ်ကိုင်နှိုက် ပ္လုသော စေတဝန် မ
၂	. . . ရုယ် စေတိ က္လောင် ဝတ္ထုဖ္လစ်စိမ် ဖုန်တဝ် လှုမူကာ လဲပြင် ၁၆၀ ဟိ၏ ထွင်ခ္လျင်ဟု ပန်သော ၐှသီဟသူ
၃	. . . ထွင်လိယ်ဟု မ္လတ်ကြီစွာ ဗုထစန်မှောက် ရိယ်စင်တ်သွန်လျှင်၏၊ ၊ မ္လိယ် အရပ်ကာ ငပွင်နောက် 
၄	. . . လယ် ၅၀၊ ၊ ဝရင်တုတ် သူဟောင်တန်စိုက် ပန်ညင်ခုံ အရှိယ်ကာ သန်လယ်လှူတဝ်မုရုယ်တွင် ထွင်သော 	မုရျင် ဖ္လ 
၅	. . . (တောင်)ပ္လုန်တွင် လှ်ကာ ရှုယ်ပြည်သာမ္လိယ်လေ ၄၀၊ ၊ ကန်သည်မ္လိယ်လေ ၁၃ ပဲ။၊ အပေါင်ထွယ်ရုယ် 	မုရျင်ဖ္လစ် 
၆	. . . . အပေါင် သန်မုရျင်စုံသော ၁၆၀၊ ၊ သကရစ် ၆၇၂ ခု မ္လွယ်တာလ္ဆန် ၈ ရျက် သတင်နိယ် ဝရင်တုတ် သူ ​	ေ
၇	. . . . လဲလုပ်နိယ်စိဟု ပ္လေါင်မ္လိယ်မည်ကိုဝ် ဝဲသော ကြည်ရွာရာ ၇ ပဲ ဤတွင် ဥယန်ပ္လုသော ၃ ပဲ ပုရှာကျွန် 
	လဲး 
၈	. . . . င်္ကပက် မ္လစ်ဩက် မြောင်ရှိယ် ကြည်လွတ် ၃ ပဲလေ သိရိ သိဟသူရမင်ကြိ လှူတ်မူရုယ် ဥယန်ပ္လု၏၊ ၊ 	သ
၉	. . . . . . န် ၈ ရျက် ၁ နိယ် တုရင်္ဂသိန်စည် ပိဋကတ် လွှတ်စရုယ် က္လျံဥိ သုံက္လျံ ကံသော သိရိ သိဟ သူရ	မင်ကြိ ဥယန်ပ္လုလိ 
၁၀	. . . . ကြည်လွတ် ၅ူ။ ဤတွင် အရှိယ် ၁ တိုက် ၃ ပဲကာ အဝက္လောင် ပိဋကတ်ဝတ္ထုအနောက် ၂ူ ကာ စစ် 	ကိုင် 
၁၁	. . . . မ္လိယ်အရပ်ကာ တကန်တ်က္လောင်နောက် ပြောင်ကွပ် ၁ တွင်၊ ၊ သကရစ် ၆၇၆ ခု ပ္လသိုဝ်လ္ဆုတ် ၆ ရျက် 	၂ နိယ် 
၁၂	. . . . င် ပြဝ်အနောက် ဥယန်ဟောင်အရာ ဥယန်ပ္လုခ္လျင်ဟု ပန်သော ၐှ သိဟသူရမင်ကြီ ဖုန္တ် လှူရုယ် ဥယန်		ပ္လုသော ၄
၁၃	. . . . . ကာ ပုရှာ ၁ လသော ၅ တင်၊ တျြာဆု ဝါ ၃ လသော ၃၉ တင်၊ ထေရ ၁ လသော ၁၁ူ အရျာ ၁ 	ယောက်သော ၁ လ
၁၄	. . . . . ခွန်ကာ ပုရှာ ၁ ဖိုဝ်၊ တျြာ ၂ ဖိုဝ်၊ ထေရ ၄ ဖိုဝ်၊ အရျာ ၁ ယောက် ၁ ဖိုဝ်၊ စေတိ က္လောင်ဂါအသည် 	၅ ဖိုဝ်၊ ၊ 
၁၅	. . . . . ဖိုဝ်ကာ ၐှ သိဟသူရမင်ကြီလျှင် ရစိယ္သတေ၊ ငါနိဗ္ဗန်မရောက် သောအ



၄၃
	ကြာ ပစ္စည်အထောက်အ(ပင် ဖ္လ)
၁၆	. . . . ည်ရ၏ မခန်ဖ္လစ်လိုဝ်သတေ၊ ဩက္ကာ အဝိစိ အထက္ကာ ဘဝက်တိုင်ဩင် ဖိလာ အနန္တစကြ . . .
၁၇	. . . . . . . . . . င်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသောသူလေ ငါနှင်အတူလျှင် . . . .
၁၈	. . . . . . . . . . ကြီ၊ ငမ္လိယ် ငပုလဲ၊ စည်သည် အိုမ်ချံ (သင်ဖ၊ အိုမ်ချံ ) . . . 
၁၉	. . . . . . . . ခင်လှမ္လိယ် အိုမ်သောကြာ၊ ငပ္လည္ဇုံသာ ငနောင် . . . . 
၂၀	. . . . . . . ပုရှာကျွန် ဝတ်ချက် နိယ်စိဟု စစ်ကိုင်ငဲ မ္လိယ် . . . . . 
၂၁	. . . . . သွန်၏ အသည်မျာလေ အနူမောဒနာ ခ်ကုန်၏မ္လတ်ကြီ . . . . . 
၂၂	. . . . စ် ၇၀၁ ခု မင်နဂသ္မန် ပုရှာသ္ခိင် လှူသော ရှာစိမုရျင်၊ . . . . . . . . 
၂၃	. . . . က် ၄ နိယ် မင်အနူရထာ သမိကိုဝ် . . . . . . . . . . . . . 
၂၄	. . . . မိမိက္လောင်ကိုဝ် . . . . . . . . . . . ကရစ် ၇၀ . . . . . 
၂၅	. . . . လင်္မျာ . . . လဲထွင်္သော မုရျင် ၅ ပဲ၊ အနန္တရစ်နှင် ရာဇသင်္ဂြံ လဲထွင်္သော ပုစ်မ္လိယ် ၅၀ . . .

၂၆	. . . . . ရစ် ၇၀၄ ခု တပိုဝ်တွဲလ္ဆုတ် သတင်နိယ် မင်္ဂလကြီ စေတီက္လောင်ဝတ္ထု ဖ္လစ္စိမူရုယ္မင်္ဂလာကိုဝ် . . . .
ကျောဘက်သည် ၅၃၃ ခု၊ တိုက်သူကြီ ငပုံသင် ကျောက်စာဖြစ်သည်၊ တိုင်းရင်း -စ-၄၅၉/ခ။ 

၄၄
အဘယကြီးကျောင်း ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၄ ခု၊ 
(စစ်ကိုင်းမြို့ ဝတ်ချက်ရွာ အဘယကြီးချောင်း၌ရှိသည်၊ )

၁	။၊  ။၊ နမော တဿတိ။ ၊ ။ ။ ၊ ။ လိယ်အသင်္ချာ ကမ္ဘာတသိန် ပါရမီဖ္လည်ပြီရုယ် သစ္စာ ၄ ပါ ပွင်စင်ပြီသော 	မ္လတ်စွာဖုရာ နိ 
၂	ဗ္ဗန်လွန်ပြိသနှစ် ၁၈၈၆ နှစ်နှိုက်လျှင် အသိန်မကသော တရုက်စစ်ကိုဝ် ဩင်စင်ပြိရုယ် မြံမာပြည်အလုံမ် 	အစိုဝ်ရသော ဆင်ဖ္လူ 

၃	သိခင်မင်ကြီ မ္လိယ်ဖ္လစ်သော စစ်ကိုင်မည်သော ပြည်နှိုက် ရန်ခပ်သိမ်ကိုဝ်လေ ဩင်စင်ပြီသော သိရိတြီ 	ဘဝနာ တိတျာ ပဝရ 
၄	ဓမ္မရာဇာ က္လစွာမင်ကြီသည် ရခယ်စွာသော သဗ္ဗညုဖုရာဆုကိုဝ် လိုဝ်ခ္လျင်သောကြောင် သာသနာ ၅၀၀၀ 	တည်စိမ်သောငှါ ။၊ ၊။ သ
၅	ကရစ် ၇၀၄ ခု တပေါင်လ္ဆုတ် ၆ ရျက် စနေနေနှိုက်လျှင်။၊ ခ္လေါက်အညာနှိုက် သတင်ပြညာနှင် ပ္လည်စုံစွာသော 	သိခင်တိုဝ် 
၆	ကိုဝ် နေစိမ်သောငှါ။၊ အဘယကြီမည်သော က္လောင်တ် ၂ ဆောင် တနေနက် ထာမနာ၏။၊ ဤက္လောင် ၂ 	ဆောင်တွင် ငက္လော 
၇	င်ကိုဝ် သာသနာ ၅၀၀၀ တည်စေလိုဝ်သောငှါ လှူ၏ ။၊ မုန်ရွုယ်ရွာလုံမ္လိယ် အသည်အကုန် လှူ၏ မ္လေအဝန်ကာ 	ရွာရာ ၅၀ မ္လေ 
၈	၏ အဝန်ကာ အရှေယ်ကာ ငအင်ပုန်။ တောင်ကာ စင်ကြယ်။ အနောက်ကာ ငလက်သည်သင်ရွာ။ မ္လောက်ကာ 	စည်ရည်လျှင် အခြာ 
၉	တေ။ လှူတ်မူတုံ၏ ဤန္ဒပိစ္စရာရွာငဲ မ္လေခြောက် ၁၀၀၀၊ ၊ အရှေကာ မ္လစ် အနောက်ာ တောင်ဖီ။၊ မ္လောက်ကာ 	ညောင်လှ၊ တောင်ကာ
၁၀	ခ္လေါင်လျှင် အခြာတေ။၊ ။၊ ကျွန်ကာ အင်တင်ခေါင်သ္မီ အိုမ်ပု အိုမ်ပုညီမ အိုမ်ပရောင် အိုမ်ပရောင်သ္မိ အိုမ်စ 	လွဲ အိုမ် 
၁၁	ဒီဃာ အိုမ်စံမ္မာ အိုမ်ပင်သည် သ္မိ အိုမ်လှဦ အိုမ်ပြည် သ္မိ အိုမ်ပြာ အိုမ်ဖ္လစ် သ္မိ အိုမ်လှိ၊ မတ်တ်ခေါင် သ္မိကာ 	အိုမ် 
၁၂	ပန်တူ၊ သ္မိ အိုမ်မောင်မျာ သ္မိ အိုမ်ဖ္လူ၊ ညီမ အိုမ်စံ၊ အိုမ်သလုံမ်၊ သ္မိအိုမ်ပြည်၊ အိုမ်စစ်ကိုင်၊ အိုမ်ဘိက္ခု၊ အိုမ်ဂ 	နှာ အိုမ် 
၁၃	တရွာ အိုမ်ပင် သ္မိ အိုမ်ကုန် ညီမ အိုမ်ကောင်စည် အိုမ်ပစ် အိုမ်ရောက်လွဲ ကျွန်အပေါင် ၂၆။၊ ။၊ ထိုဝ်သိုဝ်လှူ 
၁၄	ပြိ ဝက်သေရွာ အသည် မိုဝ်မ္လေကုန်ဩင်၊ တန်ဆင်ဝန်။၊ ၁၈၀။၊ ခင်ဖိုင်နံထောင် အင်လုံမ်အင်ထဲ ရေဝေ 
၁၅	ကိုဝ် မဆိုဝ်ပဲ လဲ ပဲ။၊ ၅၀၊ ၊ ငခက်သင်ကန်ဩက် ၁၅ ပဲ။၊၊ လှူတ်မူ၏၊ ၊ ထိုဝ်သိုဝ်လှူပြိမှ  နံသာမ္လေ 

၄၅
၁၆	တွင် ဖုရာရောက်စာမ္လေ၊ ၅၀၀၊ မ္လိယ်အဝန်ကာ တောင်ကာ ထိန်ကန်၊ ၊ အနောက်ာသိသျာကန်၊ ၊ မ္လစ်ကာ 
၁၇	မင်က္လည်ပင်ကြီ အရှေကာ ငလုံသာကန် လှူတ်မူ၏၊ ၊ ဤငါလှူသ ငကောင်မှုကိုဝ် ခီပင်ပါသော သူကာ 
၁၈	မ္လိယ်ပုံမ်လုံမ်မျှ ကြုံမ်မကသော ဖုရာတိုဝ်ကိုဝ် ဖူရလတ်ရုယ် လိုဝ်ဟုမှတ်သော ဆုမ္လတ်လျှင် ရစိယ် 
၁၉	ကုန်သတေ၊ ၊ ဤလူလက်ထက်လေ ချံသာဟူသည် အတည်ဟိရုယ် သာသနာကိုဝ် ခီပင်ရသကိုဝ် ဖ္လစ်စိ 
၂၀	ယ်သတေ၊ ၊ ငကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သသူကာ၊ မ္လိယ်ပုံမ်လုံမျှ ကြုံမ်မကသော ဖုရာတိုဝ်ကိုဝ် မ
၂၁	ဖူစိယ်ကုန်သတေ၊ ဤလုလက်ထက်လေ ချံသာဟူသည် အတည်မဟိစိယ်သတေ၊ ၊ အဖ္လစ်ဖ္လစ်သော ဖုရာ 
၂၂	ခ္လွတ်ရုယ်သ မက္လွတ်ရျာသော ငရယ်သစ်ငုတ် ဖ္လစ်စိယ်သတေ။၊ ။၊ ဤငါလှူသော အက္လိုဝ်ကာ မိုဝ်နှောင်သံထင် 
၂၃	စ်လိုဝ်သတေ၊ ၊ သဗ္ဗသတ္တဝါ လူနတ်တကာ ရစပါစိယ်သတေ။၊ ။၊ ငအမိလေ ငမိလေကောင် ဖ္လစ်စိယ်သတေ။ 	ငအဖလေ  င
၂၄	ဖလေကောင် ဖ္လစ်စိယ်သတေ။၊ ငညီလေ ငညီလေကောင် ဖ္လစ်စိယ်သတေ။၊ ငနှမလေ ငနှမလေကောင် ဖ္လစ် 
၂၅	စိယ်သတေ။၊ ။၊ ပျံတ်မူပြီ သင်ခီကငွိယ်တ် ၁၀၀၀ နှင် ဝဲသောမ္လိယ် ပူခံ ငပက်ကောင်တ်စိမ် ၇၅၅ ပဲ၊ မင် မ္လေ 	အ
၂၆	ခြာကာ အရှေတောင်ထောင်ကာ တမ္မာပင် တောင်ပိုဝ် အနောက်တောင်ထောင်ကာ မူတေ အနောက်မ္လောက် 	ထောင်ကာ သိ
၂၇	ခဝတ်၊ လိန်ပင်တေ၊ မ္လောက်အရှေထောင်ကာ တောင်ပိုဝ်လှတေ။၊ သျက်ပျင်မ္လေ အဝန်ကာ အရှေတောင် 	
	ထောင်
၂၈	ကာ က္လောက်ပေါက်ပင်တေ။၊ တောင်ဝံကန်ကာ ထိမ်ပင်ကြီတေ၊ အနောက်ကာ မူတေ၊ မ္လောက်ဝံကန်ကာ လိန် 
	ပင် 
၂၉	ကြီတေ၊ မ္လောက်အရှေထောင်ကာ စစ်ပင်ကြီတေ၊ အရှေဝံကန်ကာ စစ်ပင်ကြီလည်ကောင် တေ။၊ ။၊ 
အထက်-ပ-၃၈-၃၉။ စာရင်း-၅၂၄/က။ တိုင်းရင်း-မ-၄၆၉/က။

၄၆
အဘယကြီးကျောင်း ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၀၄ ခု
(စစ်ကိုင်းမြို့ ဝတ်ချက်ရွာ အဘယကြီးချောင်၌ရှိသည်၊ )

၁	။ ။ ဤမ္လေဝယ်သည် (ကိုဝ် မင်ကြီ) တျြာဖျာငယ် ကြာတဝ်မူလေရုယ် ဤငအစ်ကိုဝ်က္လောင်ကာ  ​ေ
၂	က္လာင်မည်ကာ မဟုတ္တကာ ငအစ်ကိုဝ် က္လောင်တည်ကာ ငါရဟန်မူရုယ် ငဆျိာ ခြေရင်နှိုက် ငါနေပါသ ​ေ
၃	က္လာင်တကာ ငါဟိလျက်၏ ဝယ်၏ ဟူသည်ကာ မသင်တကာ ငါလျှင် လှူအံ့ဟု ဟြွေကြာနှင် ရေ 
၄	စင်တဝ်ခ္လရုယ် လှူတဝ်မူ၏ ငအစ်ကိုဝ် ဟိသော သင်္ဃကငွေ တထောင်ကာ ထာသအတိုင်လျှင် 
၅	ဟိစေဟု မျက်တဝ်သည်စွာ တောင်လတ်သော အသည်အလာ ဆငြယ်ကြီစွာ ဖ္လစ်ခ္လရကာ သ
၆	(င်ခရာဇာ ရွာ)မဖျ (က်ဆီသင်) အသည်အလာဟူသည်ကာ မိုဝ်စောင် မ္လေစောင်တကာဆင်ရယ် မဖ္လ 
၇	စ်(စေသင်ဟု) ဆွံခံ (ရသော မ္လေ ၄) ဖ္လစ်ပေ၏။၊ ။၊ 
အထက်-ပ-၄၀။ စာရင်း- ၅၂၄/ခ။ တိုင်းရင်း-မ-၄၆၉/ခ။

၄၇
ငခွေးညိုဂူကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၄ ခု 
(ပုဂံမြို့ မင်းနန်သူရွာ ငခွေးညိုဂူအတွင်း၌ရှိသည်၊)

၁	။ ။ နမောသ . . . . . . . . 
၂	တ်သလင် . . . . . . . . 
၃	၃ မျာ . . . . . . . . . . 
+
၁	နာ ၃ ပါထာ . . . . . . . . 
၂	က္လောက်တန်တိုင် . . . . . . . . 
၃	ထိုဝ် ဥတ္တန်တိုင် . . . . . . . . 
၄	သောငှါ ကူညော . . . . . . . . 
၅	က္လောင်ကြီလေ ပ္လု၏ . . . . . . . . 
၆	၃ ပါအာ။ ရည်ရုယ် လှူသော။ ထ . . . . . 
၇	နှိုက်။ သဖင်ပတိယ္အ် မိ မ္လိယ် ၂၀၀ (ကိုဝ်). . 
၈	နှင် ဝယ်ရုယ် လှူ၏။ မ္လောကက်◌ာ မ​ေ(ယာင်မ. မ္လစ်​ေ)
၉	ဩက် ကန်သင် ရကေည်ရှုယ်။ တောင်ကာ (ညောင်ကြတ်​ေ)
၁၀	(တာင်)ရကေည်ရှုယ်။ အနောက္က်ာမြောင် (တိုင်ဩင်။ အရှိ
၁၁	(ယ်ကာ)သိရျက်ကန်ကိုဝ် အလုံ။ လည်ကိုင် ခွ(င် ငငယ် )
၁၂	သင်ရွာနှိုက်။ ထိန်ဖ္လါမည်သော မ္လိယ်တွင် ၂၀ လှူ 
၁၃	၏။ ပြည်အနောက်ဖက် စကြဝ်၊ က္လွန်အကြေ၊ တိ 
၁၄	တုတ်အင်တွင် မြောင်ရှိယ်မုရျင် ၁၀၀။ မြောင် ​ေ
၁၅	နာက် ၁၀၀ လှူ၏။ အလှူမ္လိယ် အပေါင်ကာ ၄၂၀။ 
၁၆	ဤမျှသော အလှူခပ်သိုမ်သောကိုဝ် ဖျက်ဆီလုယက် 
၁၇	စသောသူကာ ဤလူတွင်လေ အနာမျာသ အသက်တိုဝ်သ 
၁၈	စသ အန္တရယ် ရောက်စေသတေ။ သေသောလေ သည်စိုဝ်
၁၉	စသော ငရယ်ကြီ ၈ ထပ် ငရယ်ငယ် ၁၂၈ ထပ်သော 
၂၀	ငရယ်တိုဝ်နှိုက် တခုမလွတ် ခံပြိသောခါ လူဖ္လစ် ​ေ
အထက်-ပ-၃၀၉။ စာရင်း-၅၂၅/က။ တိုင်း-မ- ၄၆၈/က။ 




၄၈
ငခွေးညိုဂူကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၄ ခု၊ 
(ပုဂံမြို့ မင်းနန်သူရွာ ငခွေးညိုဂူအတွင်း၌ရှိသည်၊)

၁	. . . ဖ္လစ်ရုယ်။ အပယ်လိယ်ပါ လာလာ
၂	. . . လျှင်။ အကမ္ဖပါ ဖုရာခ္လွတ်ရုယ် 
၃	. . . ဝါလျှင် ဖ္လစ္စေသတေ။ နောင်
၄	. . . စ် သိယ်ငယ် . . . . . . . 
၅	. . . . . . . . တိုဝ်ကာ၊ ဤ
၆	. . . . (လေ အနာမယ်ဖ္လစ်ရု)ယ် အသက်ရှည် 
၇	. . . (နိယ်စေရ၏။ အတည်မယ်သ) တရျာ ဖ္လစ်ခသှ 
၈	(ရှဝ်လေ သင်္သရာ ကျင်လည်ရရာကာ။) ဆင်ရယ် ပန် မ
၉	(သိမူရုယ်။ လူစည်စိမ် နတ်စည်စိ)မ် ခံစပြီ (မူကာ)
၁၀	(။ အဆုံစွန်ကာ လိုဝ်)သဆု ပ္လည်စုံစေသတေ။ ဝ (။ ။)
၁၁	။ဝ။ သကရစ် ၇၀၄ ခု အာသတ်နှစ် ပ္လသိုဝ်လ္ဆု(တ်)
၁၂	တဆယ် တရျက် တနှင်ကနူယ်နိယ်အာ ပန်တွ(င်ရွာ သူ)
၁၃	ကြီ ငယောထာ အသည်သာ။ ကွန်စင်ကြယ် မ(ယ်က္လော)
၁၄	င်ကိုဝ် လှူပါ(သော)မ္လယ္က်ာ မြောင်ရှိယ် ၁၀ လှူ (၏။ ။)





၄၉
သတိုးသင်္ကသူကျောင်းကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၅ ခု၊ (၇၀၂ ခု)
(စစ်ကိုင်းမြို့အနောက် သတိုးသိင်္ကသူဆောက်သော စင်္ကြံကျောင်းမှ စတင်တွေ့ရှိ၍့ ယခု စစ်ကိုင်းထူပါရုံ ကျောက်စာရုံတွင် ကျောက်တိုင်အမှတ် ၃၆ ဖြစ်သည်၊)

၁	၊ ၊ အလွှမ်ဟိသော လူတ္တ်ကာတိုဝ်အာ ချမ်သာခြင်သည် ဖ္လစ်စေလျှင်တေ၊ ကာ 
၂	လိယုက်ဟူသော ညန်အခါနှိုက် မပွင်တသ္သော သာသနာဟူသော ကြာတ်ကိုဝ် ပွင်စေတ
၃	သ္သော အတုမယ်သော နိယ်မင်ကယ်သိုဝ် ၄ ဖ္လစ်ထသော၊ သူတ်တိုဝ်၏ နှစ်လိုဝ်ခြင်ကို 
၄	ဝ် ၄ မူတတ်ထသော၊ မ္လတ်သရတနာ ၃ ပါအာ ကြည်ညိုဝ်စွာသော မင်သတိုဝ်သိင်္ကသူသည် 
၅	၊ ပါရမိ ၃၀ သောကိုဝ် ဖ္လည်ခပြိသော ရှိယ်သဖုရာကလောင်တိုဝ် အတူ နှလုံမူရုယ် စစ်ကို 
၆	င်အနောက် စင်ကျြံမည်သော က္လောင်အရပ်နှိုက်၊ စလစ်မွံခေါင်နှင် အကွသော မီတာရံ=
၇	ဆီ ကုလာက္လောင်ကြိကိုဝ် ပ္လုလတ်ရုယ်၊ မင်အနောရထာသည်၊ တပ္လက်သာနှိုက် ရယ်ဆုပိယ် 
၈	၆၊ ပေါက်တ်မည်သ မ္လိယ်အရပ်နှိုက်၊ ၄ ထောင်ကန်မ္လိယ် ၁၀၀ သောတွင် ၅၀ သမ္လိယ်ကိုဝ် 
၉	သာသနာ ၅၀၀၀ တည်စိမ်သောငှါ၊ စာသင်နှင်အကွသော ထေရအာ ပစ္စည် ၄ ပါ ဖ္လစ်စိမ်သော
၁၀	ငှါ ရေစင်ခ္လရုယ် လှူပြီရကာ၊ က္လစွာမင်ကြီ ရှုယ်တောင်တက်ပြီ၊ သဂ္ဂရစ် ၇၀၂ ခု သန္တူလ္ဆန် ၂
၁၁	ရျက် တနှင်လာ နိယ်တက်၊ ပြနန်ထွက်ရုယ် ငီမူခပိယ်သောလျှင်၊ ရှိယ်တဝ်နိယ်သော 
၁၂	အမတ်ကြီတိုဝ်မှောက်၊ ငုယ်အိုမ်ဖလူဖ္လင် က္လစွာမကြီ ၄ ရိပ်စင်ခ္လပါသတေ၊ ထို 
၁၃	ဝ်ပြိနောင်မှ သဂ္ဂရစ် ၇၀၅ ခု တပိုဝ်ထွယ်လ္ဆန် ၁၀ ရျက် ကြာသပတိယ်နိယ် 
၁၄	လျှင် ၄ သောင်ကိုဝ် အစိုဝ်ရသော မင်သတိုဝ်သိင်္ကသူသည်၊ က္လယ်လှမည်သော 
၁၅	မ္လိယ်ကိုဝ် မီမီလျှင် တဝ်ကြီကိုဝ် ခွိတ်ထွင်ရုယ် တောင်ပိုဝ္အ် ကန်သင်ဝင် 
၁၆	လျက် မ္လိယ် ၈၀ သောကိုဝ် လှူတုံသတေ၊ ထိုဝ်ပြိ မိမိလက်ရုံအာ ဖ္လစ်ရုယ်ဖ္လ 
၁၇	စ်သော ငပ္လည်ပွယ်မည်သော မုရျင်ကန်မ္လိယ် ၁၀၀ သောတွင် ၄၇ ပဲသော မ္လိ 
၁၈	ယ်ကိုဝ် လှူရုယ် ကဆုန်လ္ဆုတ် ၁၅ ရျက် ဥပုတ်သတင်နိယ်လျှင်၊ က္လစွာမ 
၁၉	င်ကြီအာ ကြာရောက်ပိယ်တုံရုယ်၊ က္လစွာမင် ၄ ရိယ်စင် ခ္လပါတုံသတေ၊ 
၂၀	လယ်နှင်ပါသ အမတ်ကြီကာ၊ သိင်္ကဖတ္တရာ၊ ထနပတိယ်၊ ထိုဝ်၏မြိုဝ် 
၂၁	ရွာတွင်နေသ အသည်အလာကာ၊ ဘုမ္မသူ၊ ကုနစည်၊ ခြင်သိယ်၊ သမန္တပကြံ င
၂၂	(ထောက်)ဖ၊ သမန္တဖတ္တရာ ငကြွံမ်သင်၊ ငပ္လည်သင်၊ ငချံသင်၊ (စတ္တရသူ၊ အန)
၂၃	(န္တရသူ၊ သမန္တပိုဝ်၊ ဤ) . . . . . . . . . . . 
၂၄	. . . . . . . . . 
အထက်-ပ-၃၃။ စာရင်း- ၅၀၆။ တိုင်းရင်း-မ-၄၇၀/ခ။ 

၅၀
သမန်စတာဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၀၅ ခု၊ (၅၅၆-၆၁၈ ခု )
(မုံရွာခရိုင် ချောင်းဦးမြို့နယ် သမန်စတာဘုရား၌ရှိသည်၊)

၁	။ ။ နမော တဿ တိ။ ။ သကရစ် ၅၅၆	ပိသျက်နှစ် စည်သူမင်ကြီ လိယ်သောင်အရပ်နှိုက် ကန်တ်ဆည် 	ရုယ် အရှိယ်လင်မဲဖျာ လဝ တ​ေ
၂	ထာင် ကန်စောင်ထာရုယ် နိယ်စိယ်၏၊ ထိုဝ်နှိုက် မနေကောင် အရှိယ်ကုန်သိုဝ် ပ္လေါင်ရုယ်နေလေ၏၊ လဝတိုဝ် 	စွန်ခသော ရွာရာကိုဝ် သိမ်သံမိုတ်ခ္လင်ဟု 
၃	င်ကလသိန်ခါ သိမ်သံမိုတ်အံသောငှါ စည်သူမင်ကြီ ရှိယ်တ် နွာရယ်ကိုဝ် နိုင်ပေရုယ် ဆုပေ၏။ လဝတိုဝ် စွန်ခ 	သော ရွာရာကိုဝ် သိမ်သံမိုတ်ခ္လင်ဟု 
၄	ဆုယူ၏၊ သိမ်လေ သံမိုတ်ရ၏။ လှူတ်မူသော ဖုန်တ်က္လိုဝ် သ(န်ရိ)ယ်ဝင် ၃၀ ခွဲ၊ မုရျင် ငစင်ပု ကန်ကြီ ကန်ငဲ 	စုံသော ၈၃ ခွဲ၊ ဤတွင် ထေရ ၄ ပဲခွဲ သိ 
၅	မ်တ်မ္လိယ်။ ဝ၊၊ သကရစ် ၆၁၈ သူကြွယ် သ္မန်စတာ မစ္ဆိမဒေသအရပ်မှ လာလတ်ရုယ် လက်တ်ရာနှိုက် နိယ် 	လတ်၏၊ စည်သူမင်ကြီ သိမ်တ်အရှိယ်=

၆	မ္လိယ်အရပ်နှိုက် က္လောင်တေည်လိုဝ်ရကာ ဥပလဝန် မဟာထေကိုဝ် အခွင်တောင်၏၊ ငတာယကာ သူကြွယ် 	မှတ်ရာအရပ်လျှင် တည်ဟု အခွင်မူစိ 
၇	ယ်၏၊ ကူလေ တေည်၏ ထေည်ရ ကန်စိမ်သောငှါ ကုလာက္လောင်လေ ပ္လု၏၊ မ္လတ်စွာသော ကောတမဖုရာ 	သျင် ကိုဝ်စာ ထဝယ်ငါတောင် ကူတွင် ပ္လု 
၈	၏၊ မဟာဥပလဝန်ထေနှိုက် ဟိသော သရိရထတ် မဟာပေါဓိက သုကြွယ်ပါသော သရီရထတ် ထတ် ၂ ပါ 	ကိုဝ်၊ ရှယ်ကြုတ်တထပ် ငွုယ်ကြုတ်တ 
၉	ထပ် အပကာ က္လောက်စေတီ ရှုယ်ထီလေဆောင်၏၊ ထိုဝ်မှတပါ သူမ္လတ်တိုဝ်မှ ရသထတ်ကာမျာ၏၊ ဖုရာ 	သ္ခိင်ကိုဝ် ရှုယ်အတိလေ က္လံ၏၊ မုစလိန်န=
၁၀	ကမင်အရုပ်လေ ရံ၏၊ ရှုယ်အတိ ရိယ်၏ ရှယ်တန်စာလေ ဆောင်၏၊ ထွတ်တဝ်ကြာပပ်ရှုယ်အတိ ရှုယ်ထီ 	လေ(ဆာ)ဆောင်၏၊ ဆန်အကြယ် ရု
၁၁	ပ်တိပ္လည်သော တသူမျှလောက် မ္လောက်သော ကြိယ်ဆမီတိုင်လေ ထာ၏၊ သာသနာ ငါထောင်ကုန်ဩင် တည် 	စိမ်သောငှါ မီ ၂ ဖုရာနှိုက် 
၁၂	လုပ်က္လွယ်သော မဟာထေစသော အရျာသင်ခါတိုဝ် ပစ်စည်ဖ္လစ်စိမ်သောငှါ ထိလိုင်သျင်မင်ကြီ လက်တ် 	ထောက်ရုယ် ရိယ်သောက်ရာ ငခြွိ 
၁၃	ယ်ခ္လိုင်ကိုဝ် မင်ထာလဝ ငခြွိယ်နှိုက် ဝယ်ရ်ု တရုက်ပ္လိယ်မင်ကြီနှိုက် ရိယ်စင်တ်ခံရုယ် လှူသော ငခြွယ်ခ္လိုင် 	မ္လိယ်ကာ အနောက်ကာ အနောက် 
၁၄	ခ္လိုင်ခံ အရှိယ်ကာ ခရိမ မ္လိယ်အပေါင် ၁၀ ရဲ ဤတွင် ထေရ၊ ၁၈ လက်တဝ်ရာရွာနောက်စဆွံကသည် 	က္လောင်တ်ရှိယ်သိုဝ် အဝန်မ္လိယ်ကာ၊ ၁၅၊ ဤ
၁၅	တွင် ထေရစာ ၂၂ လဝ အိုမ်မုံမ်သင်ဝတ် ၁၃ ၃ အိုမ်ညယ်ဖ္လာဝတ် ၈ ၃ ဟု မွန်ရုယ် ငတိုဝ်လက် သုကြွယ် 	ဝယ်သော မုန်ရုယ်ကန်မ္လိယ် အပေါ ၄

၅၁
၁၆	၅ ႕ မုန်ရုယ်မ္လစ်ပါ ထေရစာ ၅ ၃ အိုမ်ထ္မခွတ် ထေရစာ ၁ ၃ မုန်ရုယ်တောင် ထေရစာ ၂ မုန်ရုယ်က္လောင် 	ဝတ်နှစ်ပါသော ၅ ၃ ကန်ပိုင်သ=
၁၇	ည်ဝတ် ၁ ႕ ဟု မုန်ရုယ်အဝန်ပြီ၏၊ ၊ ကျွန်ဖ္လစ်သာ ၈ ဤတွင် ထေရစာ ၂ ငက္လောက်ရစ် ၅ ၃ ဟု ခပေါင်ဝှံ 
	သိန်ကပိုဝ်ဝတ် ၂ ႕ ဟု ထ ​ေ

၁၈	နာင်သိမ် ၅ ႕ ဟု ထနောင်သိမ် စတ္တရံ ၁ ၃ ဟု ခပေါင်ဝှံ ပစ္စမင်္ကလာဝတ် ထေရစာ ၃ ၃ ခပေါင်ဝှံမြင်သည် 	ပစ္စမင်္ကလာဝတ် တပဲ ကျွန်ဖ္လစ်  
၁၉	သာ စခီလှူသော ၁ ပဲ ငစည်စီမ် ၂ ခ္လေါင်ဥိသူကြီဝတ် ၁ သာမုတ်တိုဝ် သာ ပစ္စမင်္ကလာဝတ် ထေရစာ ၂ 	မဟာနှံဝှံ ကစ္စသိင်္ခါဝတ် ၁ အရယ် 
၂၀	ငပုံသင်ဝတ် ၁ ဟိမဝန် ၇ ႕ ဟု ဤထောင်ထေရစာ ၁ က္လောင်တ်နော ၁၀ ဖု ဟု အင်လျောင်မ္လစ် ၆ ၃ 	က္လောင်တောင် ထေရ ၄ လုံမ်ကန်ငဲ ဖု ကျွန်ဖ္လ 
၂၁	စ်သာ နရကဖဝတ် ၁ အရယ်စာ မြင်မိုဝ်ဝတ် ၁ ဥလွယ်ဖဝတ် ၁ ဖု မင်ဖုံမ္မတြာဝတ် ၁ ဖု၊ ဤတွင် ထေရ ဖု 	ရမံကောင်ဝတ် ၃ ရန်ခ္လင်ဝတ် ၂ ဖု 
၂၂	မဟာပိုဝ်ဝတ် ၃ လေသည်ဝတ် ၁ အင်ပယ်မဟာထီဝတ် ၁ ဖု အိုမ်ရံဝတ် ဖု ဖုံမ္မသူဝတ် ၁ ဖု သိန်ပကြံဝတ် 	၂ ဖု ငပန်တူဝတ် ၁ မိပေါက်ဝတ် ၃
၂၃	ကန်ပိုင်သည်ဝတ် ၂ ငဝလက္က်ုပ်ဝတ် ၁ ထမ္မသူဝတ် ၃ ငတံသင်ဝတ် ၂ ပါသော ၁ ဖု တ်ဖိလူဝတ် ၃ ခင်ပဦ	ဝတ် ၃ သမန်တသူဝတ် ၁ ဖု စလစ်ဝ 
၂၄	တ် ၁ ဖု ပြည်ထောင်ဝတ် ၂ မုန်ရုယ်က္လောင်ဝတ် ငတံသင်လှူသော ၂ ကိုဝ်ရံတွင် ၂ သိန်ပကြံတွင် ချံသာ	ပတိယ်က္လောင်ဝတ် ၂ ငစည်ဝတ် ၂
၂၅	ပတုမာမိဝတ် ၁ ဥပလိယ်ဝတ် ၆ ႕ ဤတွင် ထေရ ၂ ဖု ထမ်ပင်ကန် ၁၀ ရျာအကွင် ၁၊ ငဖ္လူစပ်ဝတ် ဖု သံဖ	ဝဝတ် ၃ မြယ်မြံကန်တွင် သ္မ 
၂၆	န်ဖတြာဝတ် ၂ ဤတွင် ဆမိဝတ် ၁ ကလန်စစ်သာဝတ် ၃ အိုမ်ကြွက်သင်ဝတ် ၁ ႕ ငမ္လောက်သန်ကန် 	ဩက် ၂ အိုမ်တပေါင်ဖဝတ် လယ်နှင် ရျာ ​ေ
၂၇	သာ ၃ ႕ ဆောက်ချန်သုဝတ် သပေါက် ၁ ငလုံသင်ကန်ကြီတွင် ငဥိဖဝတ်လယ် ၃ ရျာတခင် ဖုမ္မစရ ပိုဝ် 	ကန်တွင် ငစောင်ရန်ဖဝတ် ထေရ ၂ စ်ပ 
၂၈	ခြင်ရျာ ၁၀ ကွင် ငလက်သီသာ မင်က္လည် ၁၆ ႕ ခ္လေါင်ဥိကိုဝ်ရံ သူကြီဝတ် ၂ ၃ ဤတွင်ထေရ ထက်ဝက် 	ခ္လေါင်ဥိတောင် ထန်ရျာ တခင် ​ေ
၂၉	ခ္လါင်ဥိမ္လစ် သတပိုဝ်လှူ အကွင် ၁၇ နကရစ်လှူရျာတခင် ဤတွင် ထေရထက်ဝက်လက်ယာဝတ် ရျာတခင် 	အန္တသုမ္လိယ်၏ အရှိယ်နှင် တော 
၃၀	င်သော ၄ ပဲ ခ္လေါင်ဥိရွာနောက် ရျာတခင် အိုမ်ပုံလွ ရျာတခင် သပြိယ်ရျာ တခင် ထေရဝရုံရျာ တခင်ဥနှယ် 
	အနာထဖိန်ဝတ် လယ် ၅ ႕ မု 	
၃၁	န်ရုယ်က္လောင်ဝတ် ၈ ပဲ ကုလာရသိယ်တောင် ငခင်စိမ်ဖဝတ် ၁ ႕ ပုံနာ ငရောက်ပုံသင်ဝတ် ၁ တော်သျာ	ရွာက်နောက် ကြငှန်ရွာရာ ဥတ်ဖိုဝ် 
၃၂	ငထောင်သင်ဝတ် ၁၀ အယဖတြာဝတ် ဥယန်ရာ ထန်နှင်အကွ အိုမ်ဖူပင်ကန် ၁ ႕ လက်တ်ရာမ္လစ် ဖုံမ္မတြာ 	ကန်ဩက် ၂ဲ မိပေါက်ရွာ သုကြီ 

၅၂
၃၃	အလှူ ၁ ႕ လက်သုံလှံဝတ်  ပစ္စရပါဝတ် သ္မီပုန်ရျာအကွင် ၁၀ တပွတ် ငကြောင်သင်ဝတ် ရျာ ငါပဲကွင် 	လိယ်သောင်အသည် စည်သူမင်ကြိ လက် 
၃၄	တဝ်ရာနှိုက် ထာသော အသည်ဖုမ္မတိယ်၏ က္လောင်ဝတ် ငလောင်ကြီသွန် ၁၂ ပစ္စမင်ကလာဝတ် ၂ အိုမ်ကြွံ 	သည် ဖဝတ် ၁ သမန္တသုက္လောင်ဝ 
၃၅	တ် ငက္လောက်ရစ် ၃ ဖု။ 
တိုင်းရင်း-မ-၄၇၁။

သမန်စတာဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	။ ။ ဖုံမ္မတိယ် စသော စည်သယူန် အသည်တိုဝ် လှူသော ရွာ၏တောင်အရှိယ်ထောင်ဥယန်ရျာ တခင် ပယ် 	တောင်အသည် ပိရင်ကြီ သပေါက်အသည် 
၂	မျာတိုဝ် ဖုရာသ္ခိင်ကိုဝ် သင်ပုတ်ဆိမီဝတ် ဖ္လစ်စိသောငှါ လှူသော ထိက္လုန် အဝန်မ္လိယ်ကာ အရှိယ်ရိယ်ဝေုယ်ယ်  	မ္လစ်ကာ ခေါက်နှက် အနောက်ကာ မုစ်ဆိတ် 
၃	နှာကိုင် တောင်ကာ ငကန်တူ နွာသတ် ထီက္လုန်မ္လေခြောက် ဖုရာဝတ်တ် မင်မတ်လက်ဝယ် က္လောင်ဝတ် ကန် 	ပေါက်ဝှံ ၄ ၃ တ်သယာ ရွာနောက် ၁၀ ရျာတခ 
၄	င် အရဲပန်ခီ ကင်ကသူဝတ် ၁၅ ဤတွင် သင်ပုတ်ဝတ် ၁ ပဲ အရယ်ပျာစွယ်တွင် ရိယ်ဝင်သန်လဲ ၁ ၃ မဟာ 	ထေဝတ် က္လောင်နောက် ၁ ဖု စိမ်စုအဝန် သန်နှင် တော 
၅	င်ရျာတေ ရှင်တ်ဖုရာဝတ် မုရျင် စိမ်စုနကာ ၄ ၃ ဤတွင် ထေရ ၁ ႕  ငလုံသင်ကန်ဩက် ၃ ဖုရာတန် ထိမ် 	ဝတ် ၂ ၃ မန်တလာကန်ဝှံ ၁ ၃ ဟု ငလုံသင်ကန် ဖုမ္မ 
၆	သူစာ ပစ္စမင်္ကလဝတ် ၃ လဝမိမကန် သန် ၃ မုရျင် ၃ ၃ အိုမ်မုံသင်ဝတ် ၂ ရယ်ဇဖန္တာဝတ် ၁ ႕ ကုလာ	ပေါက်နွာလည် အစလသိန်စည်ဝတ် ၁ ဖု ဟု ​ေ 
၇	ညာင်ပင်ကန် ၃ ၃ ထေရ ဖု ပြည်တ်သာကြီ ၄ ကင်ကာ အစလ သိန်စည်ဝတ်နှင်သော ၃ ႕ ဟု ဝံပ္လည်ထုံ 	၃ မြင်စာတွင် ၁ ႕ ဖုံမ္မတိယ်ကန် ၂ ဤတွင် ထေရတ 
၈	ပဲ မုန်ရုယ် ကန်ငဲ ၁ ပန်ရင်ငဲတွင် ဖု ငရွာလည်သင် ငယှန်သင်လှူသော ငဆည်တွင် ၁ ႕ နကိုဝ် ၁ ႕ ငစံပ 	သင်ဝတ် ၁ ႕ ပေါက်စောက်ရယ် ဇဖန္တာဝတ် ၁ ဖု ငစ 
၉	ထည် ၁ ႕ ခင်မွန် ငပြေအိုင် ၁ ဖု ကင်ကဖရစ် ၄ ဖု ဤတွင် ခေါင်လောင်ထိုဝ် ၁ ႕ မဟာထေဝတ် ၃ ထ	နောင်ကိုင် ၆ ဤတွင် ထေရ ၃ ကင်္ကဖရစ် စ်ခက် 
၁၀	လုံဝတ် ၂ ထေရ ကင်္ကဖရစ် နွာလည် ၃ ကန်သစ်ကြီ ထေရတပဲ ႕ ငသာသင်ကန် ဖုံမသိန်ခါဝတ် ၁ ႕ 	က္လောင်နီဝတ် ၁ ႕ မြင်စာတွင် က္လောင်ဟ္လူဝတ် ၁ ဖု မြင်စာ 
၁၁	ကန်ဝှံ ႕ ကန်ပေါက်မုရျင် ၁ ၃ တလာဩက် ထေရ ၃ ကန်ပေါက် မ္လစ်ဖက်ထေရ ခုနှစ်ပဲ နွာထိန် ထေရစာ 	၃ နွာထိန် ကန်ပိုင်သည်ဝတ် ၁ တက်ခနာဝတ် မျ 
၁၂	က်ဆန်ကြင် ၃ နကိုဝ်တွင် ငလုံသင်ဝတ် ၁ ႕ သမန္တသူက္လောင်ဝတ် ပန်ရင်ငဲ ၂ မျက်ဆန်ကြင် ၄ ႕ ဤတွင် 	ထေရ တပဲ ႕ တလာအောက် ငလုံသင်ဝတ် ဖု ပြ 

၅၃
၁၃	ည်တ်သာငဲ တသောင်မွန်ဝတ် ဖု ဟု ပြည်တ်သာတွင် ငလတ်သင် ပံဖဲက္လောင်ဝတ် ၁ ငသာ သင်ကန် ပံဖဲ 	က္လောင်ဝတ် ၁ ချံသာက္လောင်ဝတ် က္လောင်မ္လစ် 
၁၄	၃ မုရျင် ၁ က္လောင်ပြောင်ဝတ် ၂။ ။ သကရစ် ၇၀၅ ခု က္လစွာ မင်တုံတွင် ပုန်သောမင်ကြီ ရှုယ်တောင်တက် 
	ထိုဝ်ရုယ် ပုံဖူခ၏၊ သမန်စ 
၁၅	တာဖုရာ အထံတ်နှိုက် တဲတ်မူရုယ်၊ ယောက်ဖ သတိုဝ်ကြီ၊ က္လစွာမဲ ကိုဝ်တ်ကြီ က္လစွာမင်ခြိယ်တ် အနာဟိ 	ရုယ် ဖုရာထံတ်သိုဝ် မဝင်တတ် 

၁၆	ရကာ သာတ်၏ ဖျင်တ်လေ ဖုရာကိုဝ် လွှမ်၏၊ ငသာ က္လစွာ အသက်လေမသိယ် အနာလေပျောရုယ် မင် 	အဖ္လစ်ရောက်မူကာ၊ ကြီစွာသော ကောင် 
၁၇	မှုမှုအံဟု ပန်နက်၏၊ တောင်သောဆုအတိုင် မင်ကြီမ္လောက်၏၊ မင်၏ မယ်တ် မိဖုရာကြိလေ ရှုယ်တ် ၁၀ ပိ 	ရုယ် ရှယ်အတိလျှင် သမန်စတာ 
၁၈	ဖုရာသ္ခိင်ကိုဝ် ရိယ်၏၊ ငီတ် စဝ်မင်ရယ် မီမီအချင် အနန္တသူရစဝ် သံပျင် ရန်ထဖရစ် ငပြောင်လက်ဝယ် ငဖ 	ရင်ကိုဝ်၊ ဆီတပွတ်နှင် မှောတ် 
၁၉	ဝပ်စိယ်‘၏’၊ က္လစွာမင်ကြီ ဆိုဝ်တ်မူ၏၊ ငါဆုတောင် ပန်နက်ခသော သမန်စတာဖုရာနှိုက် သင်ပုတ် ဆမိဝတ် 	ဖ္လစ်လိယ်စိယ်ဟု၊ စန်တရဖာ 

၂၀	တ်မြုန်မ္လိယ်ကိုဝ် ရိယ်စင်တ် ခ္လ၏၊ ဆီတပွတ်ကိုဝ်လေ လက်ဆောင်တ်ခံပြီသော၊ ဆမိငှိလေဟု မင်ကြီကိုဝ် 	တိုင်နှင် ဆမိစာနှင် ပေလို 
၂၁	က်၏၊ လှူတ်မူသော မ္လိယ်အဝန်ကာ၊ စန်တရဖာကန်၏၊ အရှိယ်ဝှံ၊ အနောက်ထောက်ကာ က္လောက်စစ်ကုန်၊ 	အရှိယ်တောင်ထောင် ရှောက်ခါ 
၂၂	ခ္လေါင်၊ မ္လစ်အောက် အရှိယ်ထောက် ဥဝုယ်ကတောင် ငကုံထောင်၊ အနောက်မ္လစ်ထောက်နဲစင်ရှိယ်တွင်၊ 	အဝန်တိုက်ခတ်မ္လိယ်တ် ၃၀၀ အန 
၂၃	န္တသူ အိုမ်ကုံသင်၊ ငဖ္လူသင် ကောင်မှုဖ္လစ်ကြောင် ရွာလေတေည်၏၊ မ္လိယ်မြုန်ကိုဝ်ထွင်ရုယ် လယ်ရျာဖ္လစ်ကြောင် 
	ပ္လု၏၊ အန်တရဲမူလတ်သော 
၂၄	သူကိုဝ်လေ တာယကာ မောင်နှံစုံ အပေအကံမူရုယ် ကောင်မှုဖ္လစ်စိယ်၏ ၊ တာယကာမောင်နှံစုံ စာရင်ပ္လုသ 	နေနှိုက် ခွဲဝုယ်၏၊ ငသျင်မင်ကြီ 
၂၅	နှင် ငတိုဝ်ပ္လုသော ကောင်မှုအခွန်ကာ၊ ဖုရာတဖိုဝ် ဖုရာကိုဝ် လုပ်က္လွိယ်သော မဟာထေတဖိုဝ်၊ အရျာ ၂ ဖိုဝ် 
	ဟု ရျင်၏၊ ဤငါပ္လုသော ကောင်မှု 
၂၆	ကိုဝ် အတုတ်အခွန် မရကြောင် ဖျက်သသူကာ၊ တေဝတတ်၏ ခံခြင် ဥခေါင်ကနှက်သော သံတံက္လင်ကာ ဖင် 	ဝခ္လင်ရုယ် မ္လိယ်တွင် ဝင်လိယ်၊ ​ေ 
၂၇	နာက်က နှက်သော သံတံက္လင်ကာ ရှိယ်သိုဝ် ခ္လင်လေ၊ နံတောင်တဖက် နှက်သော သံတံက္လင်ကာ တဖက်ခ္လင် 	ရုယ် မလုံမလျန့် ငရယ်ခံသော ဧတဝ
၂၈	တတ်၏ ခံခြင် ခံစိယ်သတေ ၊ ဤကောင်မှုကိုဝ် ခီပင်ပါသော သူမ္လတ်တိုဝ်ကာ လူကောင် နတ်ကောင် ဖ္လစ် 	ရုယ် ငတိုဝ်နှင် ထပ်တူ နေရပန် 
၂၉	ဆုလျှင် ရစိယ်သတေ။ ။ ငစံပသင်ဝတ် ရွာနောက် ၁ ႕ ငသူလှသင်ဝတ် နယ်စင်မ္လိယ်တွင် ရိယ်တင်သန်လဲ 	၅ အင်တိုင်နှိုက် အိုမ် 

၅၄
၃၀	တုံသင် ဆမိဝတ် ရျာ ၁၀ ကွင် စန္တရဖါနောက် မြင်သည်လှူခွဲ မဟာထေ နှမ အိုမ်လောက်သင်မိ ဝတ်လဲ 	အသည်ဖုံမ္မတိယ်လက် ဝဲသော အိုမ် 
၃၁	ရည်တင် ၁ ဖု ၇ိယ်ဝင် ငခွုယ်ခ္လိုင်ခံ ၂ ဖု မုရျင် ဖု အသည်ဖုံမ္မသိန်ခါလက် ဝဲသောရိယ်ဝင် ၂ ၃ လှဝ်ကာ 	သူကြီ ငကယ်သင်လက် ဝဲသော မုရျ 
၃၂	င် ၃ မ္လိယ်ဖိုဝ် အပေါင်ဖျင် ၁၆၅ ထည် နွာပိုက် ၃ ခု အိုမ်ကြွက်သင် က္လောင်မ္လိယ်ခ္လေါင်ဥိ ၂ နာကရစ်ဝတ်မ္လိယ် 	အိုမ်လျောင်တဝန်သော ၁၀ အ (မြ)
၃၃	င်သည်ဝတ်လဲ ငဩုင်စင်သင်လက် ဝဲသော ၂ ပဲ ဖုံမ္မသိန်ခါလက် ဝဲသော ၄ ပဲ တက္ခနာလက် ဝဲသော မုရျင် ၁ 	ဖု *9



မန္တလေး နန်းတွင်းရုံ ကျောက်တိုင်အမှတ် ၂၁၁ ကျောက်စာ၊ 
၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၅ ခု၊ 
(ပင်းယမြို့ ရွှေစည်းခုံဘုရားမှ စတင်တွေ့ရှိ၍့ ယခု မန္တလေးနန်းတွင်းရုံတွင် ကျောက်တိုင်အမှတ် ၂၁၁ ဖြစ်သည်၊ )

၁	၊ ၊ သကရစ် ၇၀၅ တပေါင်လပ္လည် ၅ တိယ်နိယ်အာ ဆင်ဖ္လူ ၅ စိ 
၂	အသ္ခိဖ္လစ်သော ဖုရာလောင် သီဟသူရမင်ကြီသည် ဥရိမင်၏ အ 
၃	ရိုတ်တ်ကိုဝ် သာသနာ ၅၀၀၀ တေည်စိမ်သောငှါ လှူတ်မူသော မ္လိ 
၄	ယ်အရပ်ကာ ပ္လည်မနာရှိယ် ကင်ပွန်ရင် ၅ ပဲ ရွာဥပ္လည် ၅ ပဲ ငမြက် 
၅	ခါ ၁၀ အိုဝ်ဆိဥပ် ၅ ပဲ အပေါင် ၂၅ ပဲ ပင်လယ်ကန်သြေ 
၆	က် မင်တုန်တောင်ကြက်သင် ၁၀ ပေါက်ထောင်တောင် အ​ေ
၇	နာက်ထောင် ၁၀ မင်တုန်မ္လောက် ၅ ပဲ အပေါင် ၂၅ ပဲ +10

၅၅
ရတနာကုံမ်ကဲကျောင်းကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၀၆ ခု
(မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၆၀၃ ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿတိ။ 
၂	သက္ကရစ် ၇၀၆ ခု ကြက်တိုဝ်နှစ် သာသနာ ၅၀၀၀ တွင် အမြယ်တည် 
၃	စိမ်သောငှါ ဖေါင်စဲအရပ်နှိုက် က္လောင်ပ္လုရုယ် ရတနာကုံမ်ကဲ မူသော ​ေ 
၄	ကာင်မှုကိုဝ် လှူသောမ္လေကာ ထန်မနှောင်သြောက် မင်က္လည်ပင်တောင် တ 
၅	ပဲ သထေကန်သြောက်နာ တပဲ က္လောင်ရှေဥိဖိုဝ်တပဲ ထန်မနှောင်ဝှံမ် နှစ် 
၆	တွင် သန်လျင်ကန်ငဲ တောင်စွဲ တတွင် ဣသည်ကာ ရတန ကုံမ်ကဲ လှူသ 
၇	ည်တည်၊ ၊ ချစ်တျြာ လှူသော မ္လေကာ သမန်ကန် အဝန်သော ငါပဲ ကြာ 
၈	ကန်သြောက် မင်က္လည်ပင်ကြီနောက် တအိုမ်ထောင်စာ သမန်ကန် ၁ ပဲ 
၉	ငါပင်စုံနောက် ကန်စွဲငဲ အခြာမ္လောက်ကာ ငါပင်စုံလျှင် အခြာ အရှေ 
၁၀	မ္လောက်ကာ ကင်ပွန်ဝှံမ် သစ်ခွတ်ပင် တောင် ထန်မက္လောက်တိုင်လျှင် 
၁၁	အခြာ အရှေကာ ဝတ်ကန်ငဲ အခြာ တောင်ကာ ရွာဆိုဝ်လျှင် အခြာ ထန်နှင် ​ေ
၁၂	သာ ကန်မ္လေကာ ငါပဲ ထန်ကာ တျြာမ္လတ်က္လောင်နောက် လက်ဆည်ကန် 
၁၃	ငဲ အဝန်ကာ လံမ်ရင်တောင်နာကသည် မ္လောက်ကန်ငဲ မ္လောက်ကန်စွဲလျှင် အ 
၁၄	ခြာ အနောက်ကာ ကင်ပွန်မ္လေစပ်လျှင် အခြာ အနောက်မ္လောက်ကာ ထန် 
၁၅	ကန်ငဲမ္လေ အခြာ မ္လောက်ကာ ငယရည် ထိုဝ်မ္လေရည်လျှင် အခြာ ကန်သြောက်ကာ 
၁၆	. . . . . . မ္လောက်နာ . . ကာ ချစ်တျြာ လှူသောကောင်မှု 
၁၇	တည်။ ။ . . . . . . . . . . . . သခွတ်ကန်ငဲမ္လောက်ကန်အနောက် တတွ 
၁၈	င်၊ မင်ချံသာ လှူသည် ထန် တဆယ် စပါ နှစ်တင်ဝင် ပြောင် တတင်ဝင် ၁ စွက်တေ 
၁၉	}
၂၀	}
၂၁	} မှေးမှိန်နေ၍့ မဖတ်သာ။ 
၂၂	}
၂၃	}
၁၉၆၂-၆၃ ခု၊ နှစ်ချုပ် ။





၅၆
ပရိမ္မသူကြီး ငကောင်ရမ်သင် မောင်နှံကျောက်စာ 
၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၀၆ ခု၊ (၇၀၃ ခု၊)
(မုံရွာခရိုင် ပရိမ္မရွာ ရွှေမုဌောဘုရားမှ စတင်တွေ့ရှိ၍့ ယခု မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် ကျောက်တိုင်အမှတ် ၁၁၀ 	ဖြစ်သည်၊)

၁	။ ။ နမ သရ်္ဗ္ဗဇ္ညာယ။ ဝ။ ပရိံမဝယှ ဂါမဝရာ ဝိဒူရေ၊ သိရိ ဓမ္မ အသောက မဟီပတိနာ၊ ကတစေတိယ ပင်္က 
၂	ဇ ဂစ္ဆရုံဟံ၊ ယတိကဿပ ဟင်္သဝရာဘိ နာမံ၊ ဇယျ သူရ သိနေဟော . . . . . ၊ . . . . . . . . . 
၃	ဟံ သုဘံ၊ မုနိန္ဒ ဝရ နမ္ဘောဇ ဂမ္ဘ ဇာတဏီ အစ္စယ ပည္စဝဿ သဟဿာနိ သာ ပါလေတု ဓုဝံ . . . . 
၄	 တ္တုတ္တယေ ယော နရပတိ သဇိဝေါ ရာဇသူရာဘိဓာနော ကတွာ ရမ္မံ ဝိဟာရံ အာဒိ ဗဟုတရ ပစ္စယတ္ထံ 	သုခေတ္တံ 
၅	တဿိစ္ဆံ စိရတိဌံ မရပတိ မမကာ ခဂ္ဂ ဟတ္ထာ သမန္တာတံ ခေတ္တံ ပစ္စယတ္ထံ ဝါတ ရသ မယံ တိဌံ ကုသင်္ယ 
၆	မိနံ။ ။ သကရစ် ၇၀၃ ခု သရဝန် သံဝစ္ဆိုဝ်ရတ်သလင် လ္ဆန် ၆ ရျက် ဒိတ္ထိ ၅ ရျက်နက်သတ် ၁၅ လုံမ် စနိယ် 	နိယ်လျှင် ရတ္တ 
၇	နာ ၃ ပါကိုဝ် ယုံကြည်စွာသော ပရိမ်သုကြီ ငကောင်ရမ်သင် မောင်နှံ ၂ ယောက်သည် လတ်တ်ရာခင်စိ 	ငတိုဝ် 
၈	၏ လက်မှ ငုယ် ၂၃၀၀ ပိယ်ရုယ် ဝယ်ရသော မ္လိယ်စိမ်အဝန် ၂၂၂ ပဲ၊ ထိုဝ်မ္လိယ်ကိုဝ်ဝယ်သော 
၉	စာသောက်ပါသော အသည်တိုဝ်ကာ အိုမ်တဆတ်ဖ ၁ အိုမ်တဆတ်ဖ သာ ငက္လောက် ၁ ငချံမ် င . 
၁၀	ငဆင်ကီ ၁ ငလှစန် ၁ တ် စံပဲ ၁ တ်စံပဲသာ ငခင်ညိုဝ် ၁ ငခင်လှ ငခင်ဝ ၁ တ်သယာ ၁ ငကြံသင် ၁ အိုမ် 	ချံ 
၁၁	ဖ ၁ အိုမ်ချံဖသာ ငစံဖူ ၁ ငယှန် ၁ တိုင်မလုပ် ၁ တိုင်မလုပ်သာ ငဖ္လူသင် ၁ ငစိုဝ်လန်ဖ ၁ ငလှမွ 
၁၂	န်ဖ ၁ ကြငှန် ၁ ကြငှန်သာ ကစ္စဩင်မ္လင် ၁ ငခင်ရုံမ် ၁ ငစစ်တာ ၁ ဗန္ဓုလ ၁ ငတောင်ဝုယ်  ၁ ငတောင်ဝု 
၁၃	ယ်သာ သဘံဝ ၁ အိုမ်ညယ်ဦ ၁ အိုမ်ညယ်ဩင် ၁ စန်တ် အိုမ်ပုလယ် ၁ ဤမျှသော သူတိုဝ် လ 
၁၄	ည် လင်နှင်မျာ အကွအကွ အဝတ်အစာ ရကုန်တိတေည်။ ထိုဝ်ပြိချင်တိုဝ် သုကြိ ပုရှာမစာသည်လည် 
၁၅	စခီတိုဝ် ငတိုဝ်လေ မိုဝ်စောင် မ္လိယ်စောင် တမုနှင်ဟု စာလိုဝ်၏ ဟုတုံမ်ရကာ စာ  

၅၇
၁၇	ပိယ်တုံမ်သော၊ ဖုမ္မရဇသူ စာသော စပါ ၅၀၀၊ သာကိုဝ်လေ ငုယ် ၅၀ တန်သော မြင် တ 
၁၈	စီ။ ၃၀ တန်သော သင်တိုဝ်ရင်ခတ် တထည်၊ သမန္တဘတ္တရာ စာသည်လေ မြင်တစီ 
၁၉	ငုယ် ၅၀၊ ဥတ္တင်္ကုရု ငုယ် ၅ က္လပ်၊ ငထောက်ဖ စာသော ၁၅ က္လပ်တန်သော နွာပိုက်တခု၊ ကြငှန်ကို 
၂၀	ဝ်လေ နွာတခု။ သုဝဏ္ဏခရာ စသည်လေ နွာတခု၊ ငဖုန်ဆုံမ်သင် စာသည်လေ နွာတခု၊ ထိုဝ်ပြိ လေ 
၂၁	သောင်ကိုဝ် သိန်ဘတ္တြာ တာလတ်သော၊ စာလိုဝ်ဟူတုံမ်ရကာ စာပိယ်သည် ငုယ် ၃၀၊ ဤကာ စ 
၂၂	ခီတိုဝ်ကိုဝ် က္လ အက္လတေ၊ ဤသိုဝ် က္လရုယ် ဓမ္မလဒ္ဓ ရသမ္လိယ်ကိုဝ် သာသနာ ၅၀၀၀ အရှည် ​ေ 
၂၃	တည်စိမ်သောငှါ။ သကရစ် ၇၀၆ ခု၊ ကြတိုက် သံဝစ္ဆုဝ်ရတ်သလင်လ္ဆန် ၆ ရျက် ဒိဒ္ဓိ ၅ ရျက် 
၂၄	နက်သတ် ၁၅ လုံမ်၊ စ္နိယ်နိယ်လျှင်၊ မိမီ ဖွါရာဖ္လစ်သော ပရိမ်နှိုက် သိရိဓမ္မာသောကမင်၏ စေ 
၂၅	တီ မထဝ်နှင် စည်သူမင်ကြီ သိမ်တ်တမူလေ ဟိထသော။ ဖုန်မ္လကြီစွာ မဟာကဿပသည် 
၂၆	လေ နိယ်တ်မူထသော ကျက်သရိယ်ဟိသော မ္လိယ်အရပ်နှိုက် မိမီတေည်သော က္လောင်ကြီ 
၂၇	အာ လှူ၏။ ထိုဝ်မ္လိယ်အရပ်ကာ အရှိယ်ကာ ခ္လေါင်၊ မ္လစ်ဩက္က်ာ ခ္လေါင် တောင်အနောက္ကာ ငရိန် 
၂၈	ကုန်။ တောင်ကာ ငစထည်။ ‘ထို’ဝ်မ္လိယ်အဝန်တွင် စည်ခုံမ် ၂ူ။ ဖုန်သည်မမှ ၁၀ ပဲ ထည်ရ 
၂၉	စာ ၂၆ ႕ E။ သန်လေ ထည်ရစာ ၁၃ ပဲ။ အရျာစာကာ ၁၀၄ E ။ တျြာဝတ် ၂ ပဲ။ ပျိုဝ်ခင်ကာ အ 
၃၀	ရျာနှင်ထည်ရ အပေါင်သော ၃၅ူ + ဟု။ ဝ။ ပရိမ်မနှိုက်လေ ထေည်ရကာ ကက်စန်အဝန် 
၃၁	မ ၂၅ ပဲ။ ခရုအိုတ် ထည်ရစာ အဝန်မ ၁၅ ပဲ။ ဝ။ ငသလုံမ်သင် ခမည် ၁ ငသလုံမ်သင် ၁၊ 
၃၂	ငညိုဝ်သင် ၁၊ ဤသူတိုဝ် သာဖ ၃ ယောက်လေ ဤခရုအိုတ်မ္လိယ်ကိုဝ် ရိယ်စင်ခ္လရုယ် လှုပါသတေ၊ 
၃၃	မိန်နွှင်ကိုင် အသည်ကလန် လှုသော ကန်ငဲရှိယ္အ် ခွဲယ်လဲ 
အမရ-၁၉၈-၁၉၉။ စာရင်း- ၅၃၂/က။ တိုင်းရင်း-မ-၄၇၄။ 


၅၈
ပရိမ္မသူကြီး ငကောင်ရမ်သင် မောင်နှံကျောက်စာ၊ 
၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
၁	ကြာအိုဝ်ငဲတွင် စစ်ရင်နှင် အရှိယ် ၂ ခုသော။ ႕ ဟု။ စစ်ရင်နောက် တျြာဝတ် 
၂	ူ၊ အရှိယ်နာကလေ မထဝ် သင်ပုတ်ဝတ် ႕၊ ကြာအိုဝ်ကြီ အနောက်မ္လစ်ဩက်ထောင္အ်လေ မထ်သင်ပုတ် 
၃	ဝတ်လဲအိုဝ် ၁ ပဲ။ စံခံအနောက်ပါလေ တျြာဝတ် ူ လဲ၊ ဝ၊ က္လောင်နောက်မ္လစ်တွင်ကာ အညာ 
၄	ကာ မင်က္လည်ပင်၊ အကြိယ်ကာ ငကွံသီ တောင်ပါ က္လောက်ဆောက်၏ အနောက္က်ာ  
၅	မ္လစ်လဲသိုဝ်တေ။ ရျာကာ။ ဥတ်က္လင်လေ တခင်၊ ခန်ကျြပ် . တခင်၊ မ္လိယ်နယ် 
၆	ငဲ အနောက်လေ တခင်၊ အ . . . င်ပစည် . . . အိုတ်ငဲရှိယ် ကခင်၊ ဝ၊ 
၇	လကျာ လှုသော ထန် ငမြောင် . . . . . . တခင် ကန်ကြိတွင်လေ 
၈	တောင်ပါက ဥရှုံမ်ရင်တော . . . . . . အရှိယ္အ် ဩင်ပန်စွာ အသ 
၉	ည် ငတုံမ်ပဲလက် ငုယ် ၅၀ . . . . သော . . မ္လိယ်ခြောက် ထိုဝ်မ္လိယ် 
၁၀	အရပ်ကာ အနောက်တောင်ထောင်ကာ . သင်ကြီ။ ။ မ္လစ်ဩက်ထောင်ကာ သင်ကြီနိုင်ကန်၊ မ္လစ် 
၁၁	ဩက်နာလေ တောင်ငဲဟိ၏ (အရှိယ်)ကာ ရိယ်ဝုယ်တောင်လျှင် အစတေ၊ တောင်နာလေ တောင် 
၁၂	ငယ် အစ​ေ(တ) . . . . . သော စာသောက်ပါသော သူတိုဝ်ကာ ငတုံမ်ပယ် ငတုံမ် 
၁၃	ပဲမျာ၊ သာကာ . . . . . . . . ဝ်လေ အဝတ်အစာ ရကုန်တိတေ 
၁၄	က္လောင်နှိုက် အလုပ်အက္လွယ်ထာသော ကျွန်ပုရန် ငသန်စင်၊ ၆ ဝံသာ ၆ သောက် 
၁၅	ကြာ၊ ငပစ်၊ ၆ ကြွယ်၊ ငလောင်၊ ၆ ညို . . ၆ သယဝ်။ ဝ။ ဤသိုဝ် ငနှစ်မောင် 
၁၆	နှံ ပ္လုသ ဤကောင်မှုကိုဝ် လုယက်ဖျက်ဆီစရ . . . တိုဝ်ကာ ဤငက္လောင်စသော ချင်တွင် ဝ 
၁၇	မ္လစ်ဆုံတိုင်ရုံ အကြင်မ္လိယ်ပုံ ဟိ၏ (ထိုဝ်မ္လိယ်ပုလုံမ်အတိုင် အဝိ )စိ စသော ငြယ်ကြိ ၈ ထပ် ငြ 
၁၈	ယ်ငဲ ၁၂၈ ထပ်တိုဝ်နှိုက် ကျက်စေသတေ၊ . . . . ခံခြင်လေ ခံစေသတေ၊ အယင် 
၁၉	ခံခြင်ကာ၊ ခြိယ်မှ နင်သ သံအိုဝ်ကင်ကာ ဖ္လမျက်တိုင်ဩင် ဥခေါင်မှ ထမ်သ သံအိုဝ်ကင်ကာ နာရင်တိုင် 
၂၀	ဩင် ရှိယ်ကလာသ သံလှည်ကန်ကာ နောက်သိုဝ် ထုပ်ခ္လင်၊ လက်ျာကလာ သံလှည်ကန်ကာ လက်ွယ်သိုဝ် 	ထုပ် 
၂၁	ခ္လင်၊ အထက္ကလာသ သံလှည်ကန်ကာ သိပ်ကိုဝ် ထွင်ရုယ် ဩက်သိုဝ်ခ္လင်၊ လ . . . သိုဝ်သ ခံခြင်လေ ဓံ 
၂၂	စေသတေ။ ဤအဖ္လစ်မှ လွတ္တုံသောလေ မနာရတဒ် မဝဒ်ရတဒ် . . . . . သ လှုပြိတ္တာလျ 

၅၉
၂၃	င် ဖ္လင်စေသတေ၊ မျက်မှောက် (တွင်) . . . . . . . . . စည္ဇိမ်မတည်
၂၄	သည်လျှင် ဖ္လစ်စေ . . . . . . . . . သော ရိယ်မ္လိယ် 
၂၅	အသျင်မင်ကြီစသော . . . သူကြီ အမတ်ရျာ ပိုဝ်ပါတိုဝ်သည်ကာ၊ ငါက္လောင်စသော 
၂၆	ချင်တွင်ဝ မ္လစ်ဆုံတိုင်ရုံမ် မ္လိယ်ပုံလုံမျှလျှင် လုချံသာ နတ်ချံသာကိုဝ်လျှင် ခံစပါရစေကုန် 
၂၇	သတေ။ သကြာစသော သတ္တဝါ . . . . . တေ။  (ငါပ္လု )သ ကောင်မှုအက္လိုဝ် 
၂၈	ငါ၏ ဆုယ်မျိုဝ် . . . . . . . . . ဤကောင်မှုအက္လိုဝ် ငတိုဝ်အနှစ် 
၂၉	မောင်နှံကာ လူ၏ ချံသာနတ် . . . . . အဆုံမ်ကာ နိ (ဗ္ဗန်ဆု)လျှင် တိုင်ခ္လင်သတေ *11

တိုင်းချွတ်ဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၆ ခု၊ (၅၀၁-၁၅၀၂-၆၀၄ ခု၊)
(မူလ ပုဂံမြို့ သရပါတံခါးအရှေ့ တိုင်းချွတ်ဘုရားမှ စတင်တွေ့ရှိ၍့ ယခုပုဂံပြတိုက်ကျောက်တိုင်အမှတ် ၅၇ ဖြစ်သည်။)

၁	။ ဝ။ သကရစ် ၅၀၁ ခု အာသိံနှစ် တပေါင်လ္ဆန် ၇ ရျက် ၆ နိယ်အာ။ က္လောက်တာ 
၂	န်နှိုက် နိယ်တ်မူသနှစ်လျှင်၊ အရိမတ်သာ ငပုံသင်၊ တိုင်ချွတ်ဘုရာ သိခင်ကိုဝ်၊ သင်ပုတ် 
၃	လဲ လှူတ်မူစိယ်ခ္လင်ဟု ပန်ရကာ လှူအပ်သလဲ အတီရပ် ဟိသနှေဟု မိန်တ်မူရကာ မင် 
၄	က္လည်ယန်မြင်ယန်ဆည်အရပ် နကာကန်တွင်၊ လဲ ၅၀ ဟိ၏ဟု လျှောက်ရ 
၅	ကာ လှူတ်မူလျှင်၏။ ဤမှတပါ ရှာလတ်တုံဟု မိန်တ်မူတုံရကာ။ ကွန်ကတ 
၆	င်ရွာနောက် မုဆိုဝ်ဖိုဝ်တိုက်နက်တွင် လဲ ၁၃၀ ကွန်ကတင်ရွာတောင် မုဆိုဝ်ခြုမ်တိုက် 
၇	နက် ကျွန်ကောင်မ္လိယ်နှင် စပ်လျက်လဲ ၁၀၀ ရယ်ချင်ရွာတောင် ဟန်လင်တိုက်စပ် မြော 
၈	င်ဝှံလဲ ၇၀ ဟိ၏။ ညံသာတိုက်နက် ငလတ်နယ်ရွာတောင် အရှိယ်ထောင် သလွဲကူထွတ် 
၉	လှနှင် စပ်ကြလျက်။ လဲ ၂၀၀ ဟိ၏၊ ပိတ်ဆဲတိုက်နက်လဲ ၂၀၀ အပေါင် 
၁၀	လဲ ၇၅၀ ဟိ၏ဟု လျှောက်ရကာ လှူတ်မူလျှင်၏ ဤသည်ကာ စည်သူမင်ကြီ၏ အ 
၁၁	လှူတ်တေ၊ ၊ သကရစ် ၅၀၂ ခု အာသိန်နှစ်၊ ကဆုန်လ္ဆန် ၅ ရျက် တနှင်ကနွေယ်နိယ်အာ။ 
၁၂	စည်သူမင်ကြီ၏ မိဘုရာရတနာပုံတိုင်ချွတ်တွင် ကူဘုရာ ပ္လုရုယ် လှူတ်မူသော ပ္လည်မနာ မ္လစ် 
၁၃	ဩက် မ္လစ်ကွေနှိုက် လဲ ၃၀။ စည်သူမင်ကြီ ကွံတ်သည် အိမ်ဘုန်သင် ကူဘုရာပ္လုရုယ် လှူ 
၁၄	သလဲ စလင်အရပ် ဥယန်မ အရှိယ်လဲ ၁၀ တနှောင်ကြည်လဲ ၃၀ မခရာအရပ် သံပျင်သိယ် စ 
၁၅	ရင်တွင်လဲ ၂၀ ငလင်ပုမ်တွင် သံပျင်ပု စရင်တွင်လဲ ၁၀။ အပေါင်လဲ ၇၀။ အိမ်ပွင် 
၁၆	သင်ကူနှင် ကြေဘုရာသ္ခိင် ပ္လုရုယ်လဲလှူတုမ်သော ပင်လဲလဲ ၃၀ ဥယန်ရာလဲ တပဲ၊ ခံ 

၆၀
၁၇	မ္လှူ လဲ ၃၀ တျြာလဲ အပေါင်လဲ ၇၀ စ်မင်လှ ဣမ်သူကြီ သမန္တသူ တိုင်ချွတ် 
၁၈	ဘုရာတွင် က္လောင်စလစ် ပ္လုရုယ် လှူတုံသော ဝရင်တုတ်အရပ် ခမိုင်အင်တွင်လဲ ၄၀။ ဝ။
၁၉	ဤမျှ ငတိုဝ်ညီရုယ် မျှသကောင်မှုကိုဝ် ခီပင်ပါသောသူကာ ငတိုဝ်နှင် ထပ်တူလျှင် ၇
၂၀	စပါစေသတေ။ ဝ။

၁	သကရစ် ၆၀၄ ခု စိတ်သနှစ် နတ်တော်လဆန် ၂ 
၂	ရျက် ၆ ကြာနေ။ နရပဒိစည်သု လှုတော်မူ
၃	(သော ပင်တလယ် ဤံရာ) . . နိယ်ရာအရပ် 
၄	တောင်ကြာနှင် အကွခြောက်ဆယ်ခြောက်ပဲ တိုင်ချွတ်ဖုရာလျှင်ကိုဝ်လှု၏။ ။ ကြာ
၅	ပင်မျောက် ငချေအိုဝ် ဆဲပဲ။ ဖုရာဝန်ကျင် ဆဲပယ်လှု၏၊ - ၊ ငပုရိုဝ် အ 
၆	နောက်က ဥယည်ချေ တဆဲခြောက်ပယ် ဓန်နှင် -

၁	သကရစ် ၇၀၆  ခုပုဿနှစ် တပိုဝ်ထွယ်လ္ဆန် ၇ ရျက် တနှင်ကနွေယ်နိယ်လျှင် သိန် 
၂	ဖတ္တရာ တိုင်ချွတ်ဘုရာသ္ခိင်ကိုဝ် သင်္ပုတ်လဲ ဖ္လစ်စိမ်ဟု ခက်လုံတိုက်နက် ပိလူနောက် ငလင် 
၃	မြုယ်ကြီ ငလင်မြုယ်ငဲ ပေါင်လျက်လဲ ၃၀ လှူခယ်၏၊ ပုကံမင်ကြီ သ္မီ 
၄	နှင် မင်က္လစွာ ညီရုယ် လှူခသော ကျွန်လင်မယာ သာ ငမ္လေလူ ညီငထွေကဲ သ္မီ ဤ 
၅	သည်ကာ မိဘုရာနှင် မင်က္လစွာ လှူခသော အလှူတေ၊ တိုင်ချစ် မင်ဆျြိာ လှူခတုံ 
၆	သော သာ ငစံမ်။ ဝ။ 
ဂံ-ယ-ဝ ၁၃၇- ၁၃၈။ စာရင်း ၅၃၃။ တိုင်းရင်း-မ-မ၄၇၆။ 
ဤကျောက်စာ၏့ မျက်နှာဘက်သည် သက္ကရာဇ်-၅၄၁-ခု၊ တိုင်းရင်း-ပ-၆၊ ဖြစ်သည်။ 

၆၁
မဟာဝိဟာရကျောင်းတော် ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၀၇ ခု၊ (၆၉၁-၆၉၉ ခု )
(မုံရွာခရိုင် ချောင်းဦးမြို့နယ် အနိမ့်အရှေ့တောင် တောကျောင်းရွာ မင်းကျောင်းဘုရားအနီး၌ ရှိသည်။ )

၁	။ ။ သွတ္ထိ။ ။ သိရိတိတျ ပဝရဓမ္မရာဇာ တျြာဖျာမင်ကြီကာ၊ ရန်ခပ်သိမ်ကိုဝ် နင်နဲရပြီ 
၂	ရကာ၊ ခပ်သိမ်သော မျာစွာသနိုင်ငံတိုဝ်တွင် ကြောင်ကြစိုဝ်ရိမ် ပြိယ်လိယ်ရာဖ္လစ်သော။ 
၃	သာမောစွာသ ကြံတူအနိမ်မည်သပြည်နှိုက်။ ဖုရာသ္ခိင် သာသ္နာ ၅၀၀၀ ကိုဝ် တည်စိမ် ​ေ=
၄	သောငှါ။ ကောင်မှုတာ် မူလိုဝ်ရကာ။ ဝ။ သကရစ် ၆၉၁ ခု သရဝန်နှစ်။ ပ္လသိုဝ်လ္ဆန် ၉
၅	ရျက် သောကြာ နိယ်တက် ၃၂ ဖွာလျှင် ဓာမနာရုယ်ပြီသော မဟာဝိဟာရက္လောင်တဝ်၏။
၆	အလုပ်အက္လုယ် မူစိမ်သောငှါ ငုယ်တာ် ၄၀၀ နှင် ဝယ်သော ကျွန်တာ်တိုဝ်ကာ၊ ကြငှန်လင်မျာ 
၇	ငဝသင် လင်မယာ၊ ငတပါ လင်မယာ၊ ငလှမွန် လင်မယာ၊ ငချံလင်မယာ၊ ငဖုန်လွ =
၈	တ် လင်မယာ၊ ငတောင်ခွယ် လင်မယာ၊ ငစု လင်မယာ၊ ငပကြီလင်မယာ၊ ကုလာ (သငယ်)
၉	. . . ။ အပေါင် ဤကျွန် ၁၀ ဤံထောင်လျှင် လုပ်က္လုပ်စိယ်၊ လဲတာ်လှူလိုဝ်တုံရ =
၁၀	(ကာ၊)နောကာသစ်ကန်နာ ပျိုဝ်ခရာ၊ ကိုဝ်တ်ာလျှင် တက်ရုယ် ဆည်ရင်၊ ရိယ်စင်တ်ာကာ 
၁၁	(မ)ဝ္လခ၊ ဖုရာမ္လတ်စွာသော သာသ္နာနှင်သော သကြာမင်လျှင်၊ ပျက်ခပြီသော ဖုရှာသ္ခိင် သာသ္နာ 
၁၂	ကိုဝ် မိ ၂ နှင် ထပ်တူပ္လုစိယ်လိုဝ်ရကာ၊ ကုတိယ် အသိန်မကသော နတ်မျာတိုဝ်၏၊ အ
၁၃	သ္ခိင် ဖ္လစ်သော သိကြာမင်လျှင်၊ ရှယ်တော်ငနှင်ရုယ် ရှုယ်တောင်အသ္ခိင် ဖ္လစ်စင် 
၁၄	ပြီထသော တျြာမင်ကြီကာ၊ မိမိ၏အလောင်တဝ် ရျင်ခထသော၊ ဓနကာသစ်က 
၁၅	န်အလုံ။ ဝ။ သကရစ် ၆၉၉ ခုစယ်နှစ် တပိုဝ်ထွယ်လကွယ် ဥပုတ်သတင် ပု 
၁၆	တ္တဟူနိယ် ရိယ်စင်တ်ာသွန်၏။ ဤငါလှူသကောင်မှု အက္လိုဝ်ကာ ခပ်သိမ်သ လူန 
၁၇	တ်ဗြုဟ္မာ သတ္တဝါတိုဝ်ကိုဝ် ဓမ္မစက္ကြာတျြာ လှိယ်ကြီထက် တင်ရုယ်၊ နိဗ္ဗန်ပြ 
၁၈	ည်သိုဝ် သယ်နိုင်သော၊ ဖုရှာဆုမ္လတ်ကိုဝ်လျှင် လိုဝ်ခ္လျင်သတေ။ ဝ။ 
၁၉	၊ ၊ သွဿတီ၊ ၊ ကောင်သော ဖ္လစ်စေလျှင်တေ၊ ၊ သကရစ် ၆၉၁ ခု၊ မင်ကြီတျြာ 
၂၀	ဖျာ က္လောင်တဝ်တည်က၊ ရယ်ပ္လည္ဇုံ က္လောင်ငဲ ပ္လုပါလျှင်၏၊ ၊ သကရစ် ၆၉၉ ခု 
၂၁	ထိုဝ်က္လောင်နှိုက် နိယ်သော သ္ခိင်တိုဝ်ကိုဝ် ဆွံဝတ်ဖ္လစ်စိမ်သောငှါ လှူသောလဲ နွာထိန် ၅ ဇိ 
၂၂	တ်၊ ငသိသင်ကန်ဖုရှာ ၂ ဖု က္လောင် နှစ်ပဲခွယ်၊ ကြင်ကွန်တွင် ၂ူ ရယ် ပ္လည္ဇုံ အထင်က 
၂၃	သူနှင် ညီရုယ် ဝယောက်တွင် လယ် ဖု ပဲ အထင်ကသူရယ်ပ္လည္ဇုံ ဖုရှာကိုဝ် ဝယောက်တွင် တပဲ 
၂၄	ခွယ်၊ ညောင်ပင်တိုဝ္အ်၊ ပျိုဝ်ခင်တရပ်၊ ရွာပါနှိုက် တခင်က္လောင်ဝတ်၊ ရျာ ၃ သင်ကန်၊ ဖု 
၂၅	ရှာဝတ်၊ ဖုရှာကျွန် အိုမ်ဝင်ကျွန်၊ ၊ အထင်ကသု ဖုရှာငဲကိုဝ် လှူသော ဝယောက်တွင် ခွ 
၂၆	ယ်လဲ အထင်ကသူ က္လောင်ငဲကိုဝ် သူကြီ ငချစ်သင်နှင် ငီရုယ် လှူသော ကြင်ကွန် ၁ ပဲ၊ ဤ
၂၇	အလှူကိုဝ် ခိပင်ပါသကာက္လ်ျာငတင်ကေသင် ရှုယ်ထာ အို ပုလဲဖ၊ စခီကာ သိင်္ကဖတ် 
၂၈	တျြာ (ကြံ)သင်၊ ဥထင်ကရု စခီ သုံယောက်လျှင် သိမြင်ပါ၏၊ ဤ ငါအလှူကိုဝ် ဖျ 
၂၉	က်ဆိသသူကာ ငရယ်၊ ကြိ ၈ ထပ်၊ ငရဲငဲ ၁၂၈ ထပ်နှိုက်လျှင် ကျက်စိယ်သတေ၊ ၊ ဤ 

၆၂
၃၀	အလှူကိုဝ် ခိပင်ပါသသူကာ ငါနှင်အတူလျှင် ရစပါစိယ်သတေ၊ ၊ နိဗ္ဗန်ဆုလျှင် လိုဝ်စ 
၃၁	ခ္လျင်သတေ။ ဝ။ 
၁	. . . စ် ၇၀၇ ခု နံကာလ္ဆန် ၈ ယက် ၅ တိယ်နိယ် သိတင်ဘိတ် . . . . . . 
၂	. . . . . င် လှူ၏ ငါကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သသူကာ . . . . . . 
၃	သသူ . . . တူ ရစပါစိယ်သတေ *12

ကုနန္တရစ်ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ၊
သက္ကရာဇ် ၇၀၇ ခု၊ (၆၇၄-၇၀၄-၇၀၃ ခု )၁	
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံ အမှတ် ၃ ဖြစ်သည်၊ )

၁	၊ ၊ သကရစ် ၆၇၄ ခု ဖ္လကိုန်နှစ် တပိုဝ်ထွယ်လ္ဆန် ၇ ရျက် ၅ နိယ်လျှင် သိဟသူရမင်ကြီ၏၊ 
၂	၊ ရှိယ်တ်နိယ်သော ကုနန္တရစ်မည်သော အမတ်ကြီသည် ၄ အသင်ခိယ် အမ္လတ်ကမ္ဘာတသိန်လျှင် စွ 
၃	န်ခြင်ကြီ ၅ ပါ စရိယ ၃ ပါ ပါရမိ ၃၀ ဖ္လည်လတ်ရုယ် ရလတ်ထသော မ္လတ်စွာထသော ပုရှာသ္ခိင် သာ 
၄	သနာတွင် သာသနာ ၅၀၀၀ ကုန်ဩာင် တည်စိမ်ဟူရုယ် သူမ္လတ်တကာ  ခီမွှံရာ ဖ္လစ်သောမ္လိယ်အရာ 
၅	နှီုက် က္လောင်ဟူတည်၏၊ ထိုဝ်က္လောင်နှိုက် နိယ်သော သ္ခိင်တိုဝ်အာ ပစ္စည် ၄ ပါ ဖ္လစ်စိမ်သောငှါ 
၆	သိဟသူရ မင်ကြိကိုဝ်လျှင် ရိယ်စင်တ်ခ္လစိယ်ရုယ် လှူသော မ္လိယ်ကာ မြောင်ကောက်လောင်မနာ
၇	အရှိယ်ကာ ပေါက်ပင် အနောက်ကာ မ္လစ်၊ တောင်ကာ ဆပ်ဝပ် မ္လောက်ကာ က္လောက်ဆည်ဆူပန်၊ 
၈	မ္လိယ်တံ ၂၀၀၊  ၊ ငှက်ငယ်ရွယ် ၂၃ ပဲ၊ တန်စည်နိမ် ၁၀၊ ပင်မုနံ အကြိယ် ကိုင်နှင် ကလွန်တရယ် 
၉	ပိတူငယ် ဆာ ၃ ဖိုဝ်၊ ခက်စန်ထန် ၅၀၊ ၊ ဤမျှသော ငါ၏ကောင်မှုကိုဝ် ထိပါသောသူကာ မ္လိ 

၆၃
၁၀	ယ်ပုံလုံမျှလျှင် လာလတ်တံသော ပုရှာတိုဝ်ကိုဝ်လေ မူစိယ်သတေ၊ ၊ ခီ (ပင်ပါ)သော သူတ်ာ 
၁၁	ကိုဝ်ကာ လာလတ်တံသော ပုရှာတိုဝ်နှိုက် လိုဝ်သဆူလျှင် ပ္လည်စိ (ယ်သ​ေ)တ။ ။ 
၁၂	တ်နှစ် တပေါင်္လ္ဆုတ် ၂ ရျက် စနေနေလျှင် က္လစွာမင် (ကြိ မိမိ)က္လောင်ကိုဝ် မ္လိယ်လှူရုယ် ရိယ်စင်တဝ် ခ္လ၏
၁၃	၊ ၊ ထိုဝ်နှိုက်လျှင် တုရင်သိန်စည်မည်​ေ(သာ အမတ်)ကြိသည် က္လစွာမင်ကြိကိုဝ် ရေစင်တဝ် ခ္လပါစေရုယ် လှူ 	​ေ
၁၄	သာမ္လေကာ ဣိမ်ခြေ(ပြ)င်နှိုက် (မုရျင်) ၅ ပယ် လှူ၏။ ဟန်လင်နှိုက်လည် ကျွန်ဘင်မ္လေကြည်ဝင်လျက် ၂၀။ 
၁၅	မလွဲနှိုက် လျှဝ်ဖ္လူ (ထန် သိ)ရျက်မ္လေနှင် အကွ လှူ၏။ ကောတုံရွာမ္လေနှင် အကွ အဝန်လှူ၏။ သစ်ဆိမ် ငပတ် 	ခ္လေါ 
၁၆	င်တွင် ပြမ(မ္လေ ၂၀)လှု၏၊ ၊ သက္ကရစ် ၇၀၄ ခု ဘတ်နှစ် တပေါင်လ္ဆုတ် ၂ ရျက် စနိယ်နေလျှင် က္လစွာမင်ကြိ 
	မိ 
၁၇	မိက္လောင်ကိုဝ် မ္လေလှူရုယ် ရိယ်စင်တဝ်ခ္လ၏၊ ထိုဝ်နှီုက်လျှင် စကိုင်ပြည်စိုဝ် ပစ္စပတေယ် မယ်တဝ်သည် 
၁၈	(က္လ)စွာမင်ကြိကိုဝ် ရေစင်တဝ်ခ္လပါစေရုယ် လှူသောမ္လေကာ မုန်ရွေနှိုက် ရက္က်နိတိုက်တွင် ၇ ပဲလျှင် စစ်ကိုင် 	နှို 
၁၉	က် ကုနန်တရစ်က္လောင်တွင် မီမိက္လောင်ကိုဝ် လှူ၏၊ ဤကောင်မှုကိုဝ် ခီပင်ပါသာသူကာ ငါနှင်အတူ ရစပါစေ ​	ေ
၂၀	သာ၊ ၊ ၇၀၃ က္လစွာမင်ကြိ အပြောက်သည် ပွန်ငပနောကိုဝ် ယူလေရုယ် အဖိုဝ်ပေရုယ် လှူသမ္လေကာ 
၂၁	၊ တောင်ပ္လုန်ဩက်၊ တောင်ပ္လုန်ဖုရာမ္လေစပ်၊ လက်မထောင်မ္လေစပ်၊ တန်တဲမ္လေစပ် မ္လေတံ တရျာတ 
၂၂	ဝ် စိ‘မ်’လှူတဝ်မူ၏။ ဝ။ သက္ကရစ် ၇၀၇ တပေါင်လဆုတ် ၆ ရျက် စ 
၂၃	နေနေိယ်လျှင် မင်ကြိက္လစွာကိုဝ် ပုကံမင်သ္မီ ရေစင်တဝ်ကံရွယ် ရွှေဖလာ 
၂၄	နှင် ရေစင်သွန်သကာ က္လောက်မုနံရွာ၊ ထိုဝ်သောအကြိုက် မလည်မင် ဝပ်လို 
၂၅	က်ရွှိယ် မင်ကြိ ရေစင်ခ္လသကာ၊ ဖန္တာသူကြီ ကောမှု ထန်နှင်လဲနှင် ဆာနှင် အရှေကာ 
၂၆	မြင်ထန်နှင် အစပ်တောင်ကာ ရတ္တနပုံမ်ထန် အစပ် အနောက်ကာ သာဃေ၊ မ္လစ်ဩက်ကာ 
၂၇	ဆာပ္လါကျင် အဆုံမ် ဤငကောင်မှုကိုဝ် ခီပင်ပါသသူကာ ငါနှင်အတူရစပါစေသတေည်၊ 
၂၈	ဖျက်သသူကာ ဖုရာထောင်သောင် ခ္လွတ် ၄ မက္လွတ်သည် ဖ္လစ်ထသတေည်။ ဝ။ 
တိုင်းရင်း-မ-၄၇၈။




၆၄
သူကြွယ်ကြီး အိုမ်စောင်သင် မောင်နှံကျောက်စာ၊ 
၄ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၇ ခု၊ (၅၆၅-၅၇၈ ခု )
(ပုခန်းကြီးမြို့ မြောက်တံခါးပေါက်မှ ပေ ၃၀၀ ခန့်တွင် ပေတရာလမ်း အနောက်ဘက်ကပ်လျက်ရှိ ရွှေစောင့်သင် ဘုရားမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု ပုခန်းကြီးရှင်ပင်ပဲချက်ဘုရားတွင်း ကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၄ ဖြစ်သည်။ )
၁	၊ ၊ နမော တဿတိ၊ ၊ သကရစ် ၅၆၅ ခု မာခနှစ် တန်ဆောင်မှုန်လ္ဆန် ၂ ရျက် ၅ နိယ် 
၂	အာသုကြွယ် (ကြီအိုမ်စောင်သင် မောင်နှံ ) နှစ်ယောက် ငီရုယ် က္လောင်ပ္လုရုယ် ရတနာ ၃ ပါသောအာ 
၃	ပစ္စည် ၄ ပါ (ဖ္လစ်စိမ်သောငှါ လှူ)သော လဲကာ ပန်ရင်သန်လဲ ပ္လင် ၃၀ ကြည်စ သမန်ရင် ၃ ပဲကြာ 
၄	ခပ် ကြိမ် (ပိုဝ်တောင် မုရျင် ၃၀ ပန်ရင် )တောင် ပြောက်အိုဝ်၊ မုရျင် ၃ ပဲ အိုမ်မြာ ခွဲ အ 
၅	င်ဝင် တပဲစိတ် ကန်သစ် ငဟင်အိုဝ်တောင်နာ သန် ၁၀ မုရျင် တပဲစိတ် က္လောင်ရှယ် 
၆	မုရျင် အင်လုံမ် ၃၀ သန် ၃၀ က္လောင်နောက် သန် ၃၅ ပဲ အင်တက်မြောင် မုရျင် ၅ ပဲ 
၇	ထိုဝ်ထက် သန် ၁၀ ဆင်ဥခေါင် သန် ၅၀ ရဲရယ်အိုဝ် အရှိယ်တောင်နာ သန် ၅ ပဲ ထိုဝ်ဩက် 
၈	မုရျင် သုမ်စိတ်၊ မျက်ရှုနာ သန် ၃၀၀ ထဝ်ပုံနောက် ညောင်ကြတ်အိုဝ် သန် ၁၀ လက်ပံ 
၉	ဂိုင်တောင် သိနပ်အိုဝ် သန် ၁၀ ထက်ကီ သန်ပျိုဝ်ခင် မုရှ၍င်္ဝင်လျက် ၅ ပဲ ဖလံကု 
၁၀	န်တောင် ဥဖိုဝ် ၁ ပဲ၊ ပစ္စယာ လှူသော ရွာသစ်ငဲရှယ် ငရျာဆွယ် တျြာဝတ်သန် ၁၀ ထိုဝ် 
၁၁	မ္လောက် အရျာစာ ၅ ပဲ ပန်ရင်နှိုက် ငဝံသာသင် လှူသော ဖုရာဝတ် အမွယ် ၂ ပဲ ငပ္လည် 
၁၂	သင် လှူသော သိမ်ဝတ် အမွယ် ၂ ပဲခွဲ ငကဲသင် က္လောင်ငဲပ္လုရုယ် လှူသော သန်အမွယ် ၄ ပဲ၊ လ 
၁၃	ပိုဝ်အရပ် ငကည်တိုဝ်ရွာနှိုက် ကုန်ကြည်သန်တင်လျက် လှူသော မ္လေိယ် ၇၁ ပန်ရင်ရွာ ​ေ
၁၄	နာက် ရျာသာမ္လေယ် ၁၀၀ ထိုဝ်အနောက် ၅ ခင် ဤသိုဝ်သော ငကောင်မှုကိုဝ် ဖျက် 
၁၅	ဆိသသူကာ အဝိစိ စသော ငရဲကြီ ၈ ထပ် ငရယ်ငဲ  တျြာနှစ်ဆယ် ယှစ်ထပ်နှိုက် ထွက်ခံ ဝ 
၁၆	င်ခံလျှင် ခံစေသတေ၊ ၊ မ္လေယ်ပုံလုံမ် . . မကသ ဖုရာတိုဝ် ခ္လွတ်ရုယ် ​ေ 
၁၇	လ မက္လွတ်စေသတေ၊ ၊ ဤသိုဝ်သော ငကောင်မှုကိုဝ် ခီပင်သသူ အရေအရံ ယူသသူ 
၁၈	ကာ ငါနှင် ထပ်တူလျှင် ရစေသတေ၊ အဆက်ဆက်သော ဆျြိာ က္လောင်သင်ကြီ အဆ 
၁၉	က်ဆက်သော ကုခန်သုကြီ အဆက်ဆက်သော အမတ်ကလန်သံပျင် အဆက်ဆက် 
၂၀	သော စခီတိုဝ်လေ ငါနှင်ထပ်တူလျှင် ရစပါစေသတေ၊ ၊ နိဗ္ဗာန ပစ္စယော ဟောတိ 

၁	၊ ၊ နမော တဿတိ။ သကရစ် ၅၇၈ ခု ဖလကိုန်နှစ် တပေါင်လပ္လည် ၅ နိယ် 
၂	အာ စည်သူမင်ကြီ (အာ မ္လောင်တော် မုတိမ်အင် ) ကုနှင် က္လောင်ပ္လုရုယ် ရတနာ သုံမ်ပါ 
၃	သောအာပစ္စည်လေပါ ဖ္လစ်စိမ်သောငှါ လှူသောလဲကာ သန် . . အိုဝ်အင်အရှေနာ ၃၀
၄	မ္လောင်တော်တွင် မုရျင်တပဲ . . . . . . ဖိုဝ် ၅၊ ထိုဝ်မ္လော 
၅	က် မင်က္လည်မြောင် မ္လောက်နာ ၅ . . . မြောင်မ္လောက်နာ ၂ ပဲ၊ ကန်ပု 
၆	တောင်နာ ကန်အောက် ၁၀၊ ကန်တွင် ႕ ၊ ကန်ပဲ အရှေနာ ၅ ကန်ပဲ အနောက်ဖ 
၇	က် ၅၊ ပန်ရင်တောင် သန်လဲ ၅၊ ပန်နန်နက်မ္လောက် ၅၊ ၊ ဤသိုဝ်သော ငါကော 

၆၅
၈	င်မှူကိုဝ် ဖျက်ဆိသောသူကာ အဝိစိ စသ ငရဲကြီ ၈ ထပ် အရံသဖွယ် ငရဲငဲကာ တျြာ 
၉	နှစ်ဆဲ ယှစ်ထပ်နှိုက်လျှင် ထွက်ခံဝင်ခံ ခံစေသတေ၊ ခီပင်ပါသသူကာ ငါနှင် ထ
၁၀	ပ်တူ ရစပါစေသတေ၊ နိဗ္ဗာန ပစ္စယော ဟောတု၊ ၊ 

၁	နမော တဿတိ။ သကရစ် ၇၀၇ မြိုက်ကသိုဝ်နှစ် (ကဆုန်လ္ဆန် ၁၄)
၂	ရျက် ၅ နိယ် သာသနာ ၅၀၀၀ သောတွင် တေည်စိမ်သော 
၃	ငှါ၊ အမတ်ကြီ အနန်တပိုင် ကူနှင်က္လောင် ပ္လု၍ လှူသော 
၄	ကျွန်ကာ၊ ငဥိလျောင် ငသောက်ကြာ၊ အိမ်မ္လေလူ၊ အိမ်လှိ၊ သာ 
၅	. . ၊ အိမ်တောင်ပိုဝ်၊ နွာမ သုံမ် ခု သေကြိသာကြိ *13


၄ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၅၆၅+ခု 

၁	. . . . ၅၆၅ ခု မာခနှစ် တန်ဆောင်မုန်လ္ဆန် ၁၂ ၅ နေ အိုမ်စောင်သင် 
၂	. . . . က္လာပ္လုရုယ် ရတ္တနာ ၃ ပါသောအာ ပစ္စည် ၄ ပါ ဖ္လစ်စိံ ​ေ
၃	. . . . . ကာ၊ ပန်ရင်သန်လဲပ္လင် ၁၃၀၊ ကြည်စ သမန်ရင် ၁၃၊ 
၄	. . (က် ၅ ပဲ) ကြာခပ်ကြိမ်ပိုဝ်တောင် မုရျင် ၁၃၀၊ ပန်ရင်တောင် ပြောက်အိုဝ်မု 
၅	. . . . အင်စင်ကြည် မုရျင် ၁ ႕၊ ကန်သစ် ငဟင်အိုဝ်တောင်နာ သန် ၁၀။ မုရျင် ၁ ႕
၆	. . . . လုံမ် ၃၀၊ ထိုဝ်ထက် သန် ၃ ပဲ၊ က္လောင်တောင် သန် ၁၀။ က္လော 
၇	(င်နောက် သန် ၅ ပဲ၊)က္လောင် ဩက်ဖိုဝ်တွင် ၃ ပဲ၊ က္လောင်မ္လောက်ကုန် ၃၀၊ အင်တက်မြော 
၈	(င် မုရျင် ၅ ပဲ၊ )ထိုဝ်ထက် သန် ၁၀၊ ရဲရိုဝ်အိုဝ် တောင်နာ သန် ၁၅၊ ဆင်ဥခေါင် သ
၉	(န် ၅၀၊ ဆင်ဥ​ေ)ခါင် အရှေနာ မြောင်တ်ဝင်လျက် သန် ၅ ပဲ၊ ရဲရိုဝ်အိုဝ်တောင် 
၁၀	(အင်နာ သန် ၃၊ တောပု )နောက် ညောင်ကြတ်အိုဝ် ၁၀၊ က်ပံကိုင်တောင် သိနပ်အိုဝ် 
၁၁	(၁၀၊ အင်တက် သန်ပျိုဝ်ခင် မုရျ)င် ဝင်လျက် ၅ ပဲ။ စပ္ဗါတ် ၁၀၀၀၀၊ ဆက်ပေသော အ
၁၂	(ကြီက မင်ကြီစည်သူ လှူတော်မူ )သော မ္လေတ် မျက်ရှူနာ ၃၀၀၊ အရှေလည် အင်၊ တေ 
၁၃	(င်လည်ခေါင်၊ အနောက်လည်ခေါင်၊ မ္လောက်လည် )ခေါင်တည်။ အမတ် ပစ္စယာ လှူ 
၁၄	. . . . . . . . . . ထိုဝ်အရျာစာ ၅၊ ထည် 
၁၅	. . . . . . . . . . လှူသော ဘုရာဝတ် 
၁၆	. . . . . . . . . . . . က္လောင်ငဲပ္လုရုယ် +14






၆၆၆၆
သူကြွယ်ကြီး အိုမ်စောင်သင် မောင်နှံ ကျောက်စာ၊ 
၄ မျက်နှာ၊ ဝဲဘက်
သက္ကရာဇ် ၇၃၉ ခု၊ (၅၆၅-၅၆၆ ခု )

၁	ဆင်ဥခေါင်ဖုရာ
၂	ရာ သင်ပုတ်ဝတ် . . 
၃	ရာနာဩာက် ဥတ်ဖို 
၄	ဝ်တွင် ဆီမီဝတ် ၃ 

၁	။ နမော တဿတိ 
၂	သကရစ် ၅၆၅ 
၃	အာခန်တိဝတ် 
၄	က္လောင်ရာဝင်လျ 
၅	က် ၁၅၊ မြောင်တ
၆	ဝ်တွင် မုရျင် ၂ 
၇	နွာထိန်အင်မတွင် 
၈	. သန် ၁၅ နိဗ္ဗာ
၉	န္နပစ္စယော ဟောတု 

၁	နမော တဿတိ။ သက
၂	ရစ် ၅၆၆ ခု အာ တော
၃	က္လောင်ဝတ် က္လောင် .
၄	သန် ၁၃၀၊ ကန်ပေါက် 
၅	၁၀ ကြည်စင် .
၆	ဝ် . မြောင်တဝ်တွ 
၇	င် မုရျင် ၁၁၀၊ 

၁	။ နမော တဿတိ။ သ
၂	ကရစ် ၇၃၉ ခု၊ မင်မ
၃	တ် ဖုရာကိုဝ် လှူသောလဲ
၄	. . . . . 

၆၇	
သူကြွယ်ကြီး အိုမ်စောင်သင် မောင်နှံကျောက်စာ၊ 
၄	မျက်နှာ၊ ယာဘက်
၁	စည်သုမင်ကြီ မင် . .
၂	လက်ပံသော အကြ . . 
၃	‘မ်’ စောင်သင် ဆျြိာ . . 
၄	စသလိုဝ်ရုယ် လှူတ . . 
၅	အကွ ကိုင်မ္လေတန် . . 
၆	ရှေလည် မ္လောက်သ . . 
၇	တာင်ကာ ငန်ဥခေါင် . . 
၈	က်ကာ မီလောင်တော . . 
၉	. . ကုန်က္လေ ရှေလည် . . 
၁၀	င်ဝင်လျက် မ္လောက်ကာ ခရိမ . . 
၁၁	ပလက်စုတည် 
တိုင်းရင်း-မ-၄၈၀/ဂ။ 
၆၈
စိုးမင်းကိုယ်တော်ကြီးကျောင်းကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၈ ခု၊ (၇၀၃-၇၀၅ ခု )
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၄၄(က)ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ ။ ၄ အသင်္ချာ ကမ္ဘာတသိန် ပါရမီဖ္လည်ရုယ် သစ္စာ ၄ ပါ တျြာကိုဝ် ပွင်စင်ပြီသော ဖုရာသ္ခိင်၏၊ သာသနာ 
၂	၁၈၈၅ နှစ်သောအခါနှိုက်၊ ၐြီ တြိဘဝနာ ဒိတ္တျာပဝရ သီဟသူရ ဓမ္မရာဇာ ဆင်ဖ္လူသိခင် တျြာမင်ကြီသာ	ဖ္လစ်သော 
၃	ဩိ အသင်္ချာမည်သော စစ်ကိုင်မင်ကြီ၏ သ္မီလေဖ္လစ်ထသော က္လစွာမင်ကြီ၏ (နှမစ် )သည် ခင်ပွန်ဦ ဖ္လစ်သော၊ 
	သ
၄	တိုဝ်မင်နှင်တကွ ရတနာ ၃ ပါအာ သဒ္ဓါကြည်ညိုဝ်စွာ ဖ္လစ်ရုယ်၊ သာသနာ ၅၀၀၀ တည်စိမ်သောငှါ ဇေယျပူရ 
၅	မည်သော၊ စစ်ကိုင်ကြီ အနောက်မ္လတ်သောမ္လိယ် အရပ်နှိုက်၊ ၊ သကရစ် ၇၀၄ သောအခါနှိုက်၊ မဟာဝိဟာရ 
	ကုလာ
၆	က္လောင်ဆင်ဝင်ဖ္လင် ဥထွက်ပ္လုတာ်မူ၏၊ အထူထူဆန်ကြယ်စွာသော ဆိယ်စာရှုယ် အတိလေရိယ်၏ ပ္လိယ်ပ္လစ်စွာ 
၇	သော က္လောက်ဥတ်တန်လင် မီတာစင်ကြံ အရံဥန် ထန်တိလေစိုက်၏ ဤကမ္ဘာ (ထက်ပွင်ပြီသော)ဖုရှာဆင်ပု 	၄ ဆူ 
၈	ပ္လု၏၊ ပိဋကတ်လေ ၂ ဆူ ပ္လုတ်ာမူ၏၊ ၊ သကရစ် ၇၀၅ ခု မြိက္ကသိုဝ်နှစ် တန် (ခူလ္ဆန် ၉ ရျက် ၅)နိယ်အာ 	က္လစွာမ 
၉	င်ကြီသည် ပိယ်သော က္လုံမဖ ပိယ်မ္လိယ် ၁၀၀ ကိုဝ် အကျွန်က္လောင်ကိုဝ် လှူအံဟု (အတိုဝ် ပန်ရကာ)ရှိယ်တာ် 
	နိယ်သ အ
၁၀	မတ်ကြီ စသော ပိုဝ်ပါအကုန်အာကောင်မှုစိယ်လျက် က္လစွာမင်ကြီ ရိယ်စင်တာ် ခ္လ၏၊ ဤမ္လိယ် ၁၀၀ တွင် ဖုရှာ 
၁၁	၄ ဆူအာ ၄ ပဲ၊ ပုဂ္ဂိုဝ်အာ ၃၀၊ အရျာအာ ၆၆ ပဲ၊ သတိုဝ်မင်သည် နတ်ရွာလာပြီ၊ သကရစ် ၇(၀၈-ခု) ကဆုန် လ္ဆန် ၄ ရျက် ၂ 

၁၂	နိယ်အာ မောင်ဖ္လစ်သော က္လစွာမင်ကြီကိုဝ်၊ အဘယဂီရိ က္လောင်တာ် ထွက် (သော ပန်ရုယ် မဟာ)ထေရ စ	သော အရျာ 
၁၃	အပေါင်၊ အမတ်ရျာအပေါင် (မှောက်တွင် ) ရိယ်စင်တာ်ခ္လရုယ်၊ စစ်ကိုင် (ငယ်နောက် ငလက်မ)ည် မင်ရွာ	မ္လိယ်တွင် 
၁၄	က္လယ်ကိုင် မ္လိယ် ၂၆၀ (လှူတာ်မူပါ၏၊ ဤ)မ္လိယ်တွင် ၂၀(၀ ကာ၊ ဤမဟာဝိဟာရ )က္လောင်ကြီကိုဝ် လှူ 
၁၅	၏ ၆၀ ကာ (အညာ)ရှုယ်က္လောင်ငဲကိုဝ် လျူ၏၊ ၊ သကရစ် ၇၀၈ ခု (လေကောင်၊ 

၆၉	
	တပိုဝ်ထွယ်လ္ဆန်) ၁၂ ရျက် ၄ နိယ်အာ
၁၆	သာ ရာဟုလာကိုဝ် က္လစွာမင်ကြီ (ကိုဝ် ပန်စေရုယ်၊ လှူတာ်မူတုံသော ကျာဘီလူ အနက် ဆင်ထိန် ) ကြည်	မ္လိယ် ၁၀၀၊ ၊ 
၁၇	တောင်ပ္လုန်ငဲ အနက် (မတ္တကြီမ္လောက် ထုံမ်ဘိုဝ်မ္လိယ် ၁၀၀ လှူတာ်မူလတုံ၏) မောင် က္လစွာမင်ကြီသည် နတ်ရွာ 
၁၈	လာပြီ မောင် (မင်ရယ် ဆင်ဖ္လူသိခင်၊ သာသနာကို ခီပင်လျက် မင်မူတုံ၏၊ ၇ လ တည်လျှင် ) နတ်ရွာ လာခ	ရဂါ
၁၉	မောင်ထွယ် (ဖ္လစ်သော တရာဖျာ မင်မူတုံ၏၊ တရာဖျာကိုဝ် ပန်ရုယ်ရသော၊ ကြန်တူမ္လိယ်တွင် ) တန်စုံမ် 
၂၀	မ္လိယ် ၅၀၀ တွင် ပိဋကတ်အာ ၅၀ လှူ၏၊ တမိသာချင် မင် ၃ ဆက်သည်၊ နတ်ရွာလာပြီ 
၂၁	သီဟသူ ဆင်ဖ္လူသိခင် ထိုဝ်မင်ကြီ မ္လေဖ္လစ်သော ဘုန်ကြက်သရေ လုံလတန်ခိုဝ်အစွမ် 
၂၂	ရယ်ခြင်အာလည် ပ္လည်စုံစွာသော သီရိသီဟပတိမည်သော ဆင်ဖ္လူသိခင် မ္လောက်သာမင် 
၂၃	ကြီနှင် တကွ ရွှေတောင်တက်ရုယ် . . . . . . . . . *15



၇၀
ဘုရားနှင့် ကျောင်းအား မြေလှူသော ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၈ ခု၊ (၄၁၃ ခု)
(မြစ်သားမြို့နယ် ရွှေစောလူး = ရတနာမဉ္ဇူဘုရား၏့ အရှေ့မုခ် အဝင်ဝတောင်ဘက် ကပ်လျက်ရှိသည်၊ )

၁	။ နမာမိ ရတနတ္တယံ။ ဣမေသု သေလဓံမ္ဘေသု။ အက္ခရာ ကာရိတေ မဟံ။ ပည္စဝ 
၂	ဿ သဟဿာနိ၊ သာသနဿ ပတိဌတု။ သင်္သာရေ သင်္သရန္တော ပိ၊ တလိဋ္ဋော နဘဝါမဟံ 
၃	ဘူမိကာ န နိသန္တေန။ မာတာ ပိတု ဖလံ အဒါ။ အသ္သောကော ဓမ္မရာဇာပိ၊ စက္က 
၄	ဝတ္တိ သရီလဘိံ၊ တထေဝ ဒါနနိသန္တေန၊ စက္ကဝတ္တိ သိရိ လဘေ၊ ကာရိတာ စ ဣမာကာထာ၊ ရာဇ 
၅	ကူရူတိ ဝိသုတာ၊ တေန ပုညဖလံ ဒါနံ၊ သံဝိဘာကံ ဒဒါမဟံ၊ ၊ သကရစ် ၄၁၃ ခု စိသတ္ထနှစ် 
၆	ငါလှူသော ဖုရာနှင် က္လောင်သော မ္လေ ၁၀၀၊ ဖုရာ (၂၀၊) တန်ရောက်တင်ကသည် ငဖ္လူ သင်အ
၇	(င်)တိုဝ်သြောင်၊ တန်ရောက်တင်ကသည် သင်ပုတ်လဲ ပ္လွန်ညာ၊ ကြည်လုံအရှေ ခပ်ညွှတ်သ(ပ)
၈	န်စိုဝ်တိုင်သြောင်ကာ ဖုရာဝတ္ထ်ု။ က္လွန် ၁၀ ပဲ၊ တန်ထာဥိ ၃ ပဲ၊ တန်ရောက်တင် မြော 
၉	၂ ပဲ၊ တောင်ဖက်ပျိုဝ်ခင်ငဲ၊ တျြာဝတ် ၅ ပဲ၊ ထမင်ချက် ၈ ပဲ၊ ကွံသိလဲ ၂ ပဲ၊ သိမ် 
၁၀	ပါဝန်ကျင် ၁၀ ပဲ၊ မင်က္လောင်အင်၊ စရပ်ရင် သုံစွက်စန်၊ မတ္ထ်ောဝ် တောနှ (င် ငါ)
၁၁	၊ ၏၊ ဖုရာအဝန်တွင်၊ ငပတ် ၄ ပဲ၊ မြိုဝ်မ္လောက် ကြည်လုံမ်က္လောင်ဝတ္ထု အပေါင် (၆၈ ပဲ)
၁၂	(မြောင်၏ မြေင်ရှိယ်)၊ မင်ကြီဥစ္စနာကိုဝ် ရွှုယ်ဖလာနှင် နရသိန်စေည် ပန်ရုယ် 
၁၃	ရသာလဲကာ၊ မုန်သန် ၅ ပဲကိုဝ်၊ သာသနာ ၅၀၀၀ တွင် တေည်စိမ်သောငှါ၊ က္လောင်ကိုဝ် 
၁၄	လှူသော၊ လှူသလဲကိုဝ် မသိပသ လာလစ်တံသ သူသည် ဖျက်မိမူကာ၊ ဖုရာသာသ 
၁၅	နာကိုဝ် ဖျက်သည်နှင် တူသောကြော အဝိစိအထဲ ဆငြယ်ခံလေစေသော (ခိပင်ပါ)
၁၆	သသူကာ၊ ဖုရာ တျြာ သင်္ဃာ (ရတနာသု)မ္ပါကိုဝ် ရိုဝ်သေသော (ကြောင် တောင်သည်ဆု ​ေ)
၁၇	ကာင် ပ္လည်စေသော၊ သာသနာ (၅၀၀၀ ကိုဝ် )စောင် (သည်နတ်ကိုဝ် အက္လွန် သက်သေ )
၁၈	မူသောသြောဝ်၊ ၊ သကရ (စ် ၇၀၈ ခု မြိုက်ကသိုဝ်နှစ် ငါစီအသျှင်မျာကိုဝ် သ)
ဤကျောက်စာအောက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည် မသိသာ၊ 
၂ မျက်နှာရှိသည်ဟု သိရသော်လည်း ကျောဘက်သည် နံရံနှင့် ကပ်နေသဖြင့် ကူးမရပါ။ 
အထက်-ဒု-၂၄၉။ ၁၆-၁၇-၁၈ ကြောင်းမြောက်တွင် လက်သည်းကွင်းအတွင်းရှိ စာများသည် ပုံနှိပ်စာအုပ်မှ ကူးယူ 	ထည့်ထားသည်။ 

၇၁
အမိဖုရားစောထွတ်ကျောင်းကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၀၉-ခု
(မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၁၀၃/ခ ဖြစ်သည်၊)

၁	။ ။ သကရစ် ၇၀၉ ခု ဖ္လကိုန်နှစ် စည်သူမင်မယာ အမိဖုရာစဝ်ထွတ် 
၂	သည် ရှာတဝ်မည်သ အရပ်နှိုက် က္လောင်တဝ်ပ္လုသောခါ။ အထိန်သမီ အိုမ် 
၃	မောက်လေ က္လောင်ပ္လုပါရုယ် မင်လင်မယာစုံကိုဝ် မိမိစာသော လဲ ၇
၄	ပဲခွဲကိုဝ် ပန်ရုယ် လှူ၏၊ မင်လင်မယာလေ ရေစင်ခ္လရုယ်လှူပါ၏။ မင် 
၅	ကြိဥစ္စနာ သာတဝ်စည်သူမင်၏ သမိလေ ဖ္လစ်ထသော ဆင်ဖ္လူသျင်မ 
၆	င်ကြိ၏ မ္လိယ်မယာလေ ဖ္လစ်ထသော မင်စဝ်ကြီသည် အဖမင်စေတီ 
၇	ကိုဝ် ပ္လုပေသောခါနှိုက်၊ မင်ကြိငိ ဥစ္စနာ ဥမင်တ်နိယ်သော ဓမ္မရာဇဝိလာ 
၈	သမည်သော မဟာထေသည် ဆွံခံရုယ်၊ စည်သူမင်လည်ကောင် မည်ထသော 
၉	ဥရီမင်အထိန် မြင်စိုင်သည်မည်သော မင်သိင်္ကသည် အမိက္လောင်ရာထက် ပ္လု 
၁၀	ပိယ်ရကာ အမိက္လောင်လည်ကောင် မည်၏ဟု အိုဝ်ထိန် အနန်ဓပကြံ က္လော 
၁၁	င်ရှိယ် ပြင်ရှည်မည်သော မ္လိယ်အရပ်နှိုက် အိုမ်မောက် လှူသောလဲ ၇ ပဲခွယ် 
၁၂	ကိုဝ်လေ တပေါင်လ သိယ်သတင် ကြာသပတိယ်နိယ်နှိုက်လျှင် ရိယ်စင် 
၁၃	ခ္လရုယ် လှူပ္လန်၏ အစဝ်လေ အထိန်မင်မိ ငရောက်ဦမဲ စာသောလဲ ၇ ပဲကိုဝ် 
၁၄	အမိမင် ပ္လုသော ကူတုတ်တွင် ဖုရာသျင်ကိုဝ် ရွာနှင်စုံ အကုန် အထိန်နှင် ညီရု 
၁၅	ယ်လှူ၏၊ လှူသောခါ ဟိပါသကာ ညီမစဝ် ဣမ်ကြီသည် စ်သာဖါ၊ စ်ခ 
၁၆	မည်မိတိုဝ်လေ ဟိပါကာ မဟုတ် လှူပါ၏၊ အမတ်ကြီ သမန္တဘတြာ အ 
၁၇	ထိန် အမြမယ်၊ အထိန် နရသင်သူ မယာ စသော အချင်အကုန်လျှင် သိပါ 
၁၈	မြင်ပါကုန်၏၊ ပြင်ရှည်အသည် တုရင်္ကသိန်၊ နတ်သူရယ်၊ အိုမ်ကဲဖ၊ မင် 
၁၉	က္လ်စွာ ဖတ်ရန္တသူ၊ ရွာသူကြီ ရယ်တိုင်စသ သူတိုဝ်လေ သိပါမြင်ပါကုန်၏
၂၀	ဤငကောင်မှုကိုဝ် လုယက်ဖျက်ဆီသသူတိုဝ်ကာ က္လိုက် ၂ ဆူသော၊ 
၂၁	၁၆ ထပ်သော ဥဿတရက်ငြရယ် စသော ငရယ်ကြီတွင်လျှင် ကျက် 
၂၂	စေသော ချီပင်ပါသသူကာ ငါနှင်အတူ ရစပါစိယ်သော ငမိ ငဖ င
၂၃	ဖိုဝ် ငဖွါစသော ငဆုယ်အကုန်စုံလျှင် ရစပါစိယ်သတေ ငါလေ လူ 
၂၄	နတ် ချံသာကြီ ၂ စွာခံစရပြီသော အဆုံကာ နိဗ္ဗန်ချံသာလျှင် ခံစရခ္လျ 
၂၅	င်သတေ ငါလေ မ္လိယ်ခံရသော ဖုရာ၊ ကူတုတ်၊ သိမ်ပ္လုရသ အက္လိုဝ် ငမိငဖ 
၂၆	ငဆိရျာ ငတပေစ္အ် ငဆုယ် အကုန်စုံလျှင် ရစပါစိယ်သတေ၊ မိစ်တည် 
၂၇	ဖုရာ ဖ္လစ်သောခါနှီုက် စမ္ဗုတိတ်က္လွန်ကိုဝ် အစိုဝ်ရသော ဖုန်တန်ခိုဝ်ကြီ 
၂၈	စွာသော ရာဇာဓိရစ်မည်သော ဖုရာ ဒါယကာမင်ကြီလျှင် ဖ္လစ်ခ္လျင် ​ေ
၂၉	သာ . . . . . ဖ္လစ်လစ်အံဟု မစ်တည်ဖုရာ ဗျာတိတ် 
၃၀	ပိယ် (ရသောမင် ငါ)ဖ္လစ်ခ္လျင်သတေ။ ဝ။ ဝ။
	အမရ- ၁၆၄။ စာရင်း ၅၃၆/ခ။ တိုင်းရင်း-မ-၄၈၃/ခ။
	မျက်နှာဘက်သည် ၆၇၅ ခု၊ မင်းရာဇာကျောင်းကျောက်စာဖြစ်သည်။ 







၇၂
စစ်သူကြီးလက်ယာပစ္စည်းမောင်နှံကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၉ ခု၊ (၆၉၈ ခု)
(ပင်းယမြို့ စကားကျောင်းမကြီး၏့ အနောက်ဘက်ကုန်းပေါ်မှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု မန္တလေးနန်းတွင်းရုံတွင် ကျောက် တိုင်အမှတ် ၁၀၄ ဖြစ်သည်၊ )

၁	(။) မင်မတ် စစ်သူကြီ လက်ယာပစည် မောင်နှံ နှစ်ယော 
၂	(က်)။ ရတနာ ၃ ပါနှိုက် သတ္ထာယုံကြည်စွာလျှင် ဖ္လစ် 
၃	ရုယ်က္လောင်ပ္လုချင်စွာရုယ် တံပရတိတ် ရှုယ် ပြည်။ 
၄	နှိုက် ရေလိယ်မ္လိယ် တောင်တ်ကိုဝ် အစိုဝ်ရသော ဥတ်စနာ 
၅	မင်ကိုဝ် ပန်လစ်သောလျှင်။ ငါလှူပါ၏ဟု ရေိယ်စ 
၆	င်တ်ခ္လါရုယ် ရသော မ္လိယ်ကာ က္လောင်ဘာအရံဆဲပဲ က္လောင်တည်ရ၏။
၇	မပြိခင်လျင် အတေည်မဲခရကာ။ မင်တင်ကေိယ်နှင် စ 
၈	စ်သုကြီကင်သည်။ သတ္ထာစွာဖ္လစ်ရုယ် ပ္လုရစ်တုံသည် 
၉	ကာ။ သက ၇၀၉ ခု မာခနှ်စ် နွယ်တာလဆန် ၂ ရျက် စ 
၁၀	နေ​ေ(န)လျင်။ စေတီနှင်က္လောင်ပ္လုရယ်။ က္လောင်ဝတ္ထု ဖ္လစ် 
၁၁	စိမ်ဟုရုယ်။ ဥစ္စနာမင်။ ဆင်ဖ္လူသခင်မင် . . 
၁၂	င်၏။ အမိကိုဝ်တ်ကြီကိုဝ်။ ငွယ် ၂၀၀ (ကိုဝ် လ)
၁၃	က်ဆောင်ဆက်ရုယ် ပန်၏။ အကျွန် . . . 
၁၄	မုကာ အင်ဝန်မ္လိယ်ကိုဝ် အ . . . . နှိုက် လှူရအံ 
၁၅	။ ငသျင် . . . . . . . ဟုရုယ် ပန်လစ် 
၁၆	. . . . . ကိုဝ် ငါလှူပါ၏ဟု ရေစ 
၁၇	င်တ်ခ္လါရုယ် ရသော အင်ဝန်မ္လေိယ် ရွာရာနှ 
၁၈	င်သော ၃၀။ က္လိုဝ်စွာမင်ကိုဝ် ပန်ရုယ် ရသော ​ေ
၁၉	မ္လိယ်ကာ။ ကလန်သိရျက် ငကောက်ညင်ရှိ။ 
၂၀	ယ် ၅ ပဲ။ ကြည်ညောင် သိရျက်ချိုဝ်လယ် 
၂၁	၅ ပဲ။ ကြာပါ သိပါသသုကာ အိစေငဲ ညော
၂၂	င်ရံ။ ရန္တသု။ ရန္တဖရစ်။ ရှယ်ပန်လက် 
၂၃	။ ရွာသုကြိ ငနောင်ခင်သင်။ က္လောင်သည် သေ 
၂၄	ည်မသောက်။ ချတ်ဒရာ။ ဖုံမဝတ္ထနာ
၂၅	။ က္လောက်ပန်စည် သာ ငဦဟ္လ။ သိပါကုန် 
၂၆	၏။ သန်တိက နွာတယှန်။ ငပ္လည်ဝ သာမျာ။ 
ဤကျောက်စာ၏့ အထက် အရံရွဲပန်းနေရာ၌ ‘သကရစ် ၆၉၈ ခု’။ ဟု တွေ့ရသေးသည်။ အမရ- ၂၀၇။ 		စာရင်း- ၅၃၇။ တိုင်းရင်း-မ-၄၈၁/ခ။ 
ဤကျောက်စာ၏့ ကျောတွင် ‘ပင်ယ စကာကျောင်မ အနောံကုံရှိ ’ ဟု လက်ရေးဝိုင်းစာပါသည်။ 
ဤလက်ရေးဝိုင်း ကျောက်စာသည် တိုင်းရင်း-မ-၄၈၁/ဂ ဖြစ်သည်။ 

၇၃
အိုန်ဖုန်ဆုံသင်တို့ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၉ ခု၊ (၆၃၅-၆၇၃ ခု)
(မုံရွာခရိုင် ချောင်းဦးမြို့နယ် အနိမ့်တောကျောင်းရွာ ရွှေဂူဘုရား၌ ရှိသည် )

၁	။ ဝ။ သကရစ် ၆၃၅ ခု မြိက္ကသို ရ်္ရ နှစ် နံယုန်လဆန် ၁၁ ရျက် ကြာသပတိယ်နိယ် 
၂	က္လောင်ကြီလွှတ်သော အိုန်ဖုန်ဆုံသင်နှင် သာ ငါဩင်မြိယ်သင် လှူသောအိုဝတ်တွင် မုရျင်လဲ ငါ
၃	စပ်တခွက်။ အရှိယ်သည် လဲတခွက်၊ က္လောက်လဲတခွက်၊ ငါစတာလဲတခွက်၊ ငါဥိသင်လဲ တ
၄	ခွက်၊ တန်လူလဲတခွက်၊ ဥယန်ရှိယ် အိန်ညျယ် ခမည်လဲတခွက်၊ အပေါင် မုရျင်လဲ ၇ ခွ 
၅	ခွက်၊ သန်လဲကာ လက်ပံရှိယ် တခွက်၊ သိရျက်ရှိယ် ၃ ခွက်၊ မြောင်ရှိယ် ၇ ခွက်၊ အပေါင် သ
၆	န်လဲ ၁၁ ခွက်၊ ထိုဝ်မ္လိယ်တွင် ယောက်သော ထန် ၃ ပင်၊ ပစ္စယာမ္လိယ်တွင် ထန် ၃ ပင်၊ သိမ် 
၇	တောင်ရျာထဲခင်၊ ထိုဝ်ရျာတွင် ယောက်သော ထန်ခပင်လေ လှူသတေ၊ က္လောင်နှိုက် က္လွည်စိ 
၈	၊ ယ်သော ကျွန်မိယ္မ် အိုန်စုံ တယောက်၊ အိုန်စာပုတယောက်၊ ကျွန်မိယ္မ် နှစ်ယောက်၊ နွာတ 
၉	မ လှူ၏၊ ဤယ်ငါလှူသော အလှူအက္လိုဝ်ကာ အထက်ကာ ဖဝက်တိုင် ဩင် ဩက်ကာ  အ
၁၀	ဝစိယ်တိုင်ဩင်၊ ဤယ်လောကထတ်တွင် နိယ်သော လူနတ်သဗ္ဗသတ္တဝါခပင် ငါနှင်အတူ 
၁၁	ရစပါစိယ်သတေ၊ ငါအဖိယ် အဖိုဝ် အမိ အဖ ငီမ အစ်မ အမ္လိုဝ်ခပင်သလေ ငါနှင် အ 
၁၂	တူ ရစပါစိယ်၏၊ ငါလေ ဤယ်အလှူပိယ်ရသော အက္လိုဝ်ဖ္လင်ကာ၊ လူဖ္လစ်သောကာ လူ 
၁၃	၏ စည်စိမ်ချံသာ၊ နတ်ဖ္လစ်သောကာ နတ်၏စည်စိမ်ချံသာ ခံစပြီသော အဆုံကာ၊ ​ေ 
၁၄	တာင်သောဆုတိုင် ပ္လည္အ်ရုယ် နိယ်ရပန်သိုဝ္အ် ရောက်ရခ္လျာင်၏၊ ဤယ်သိုဝ် ငါဆုတောင်ပိ 
၁၅	ယ်လျက် ငါအလှူကိုဝ် ဖျက်သောသူတိုဝ်ကာ၊ ပုရှာဖ္လစ်လတ်သမျှ မဖူရသော ဖ္လစ်စိယ်သ 
၁၆	တေ၊ ရှာစရရာ မစာရတတ် ဝတ်သော လူ ပြိတ်ဖ္လစ်ရုယ် အဝစိယ်အထယ် ငရယ်လျှင် 
၁၇	ကျက်စိယ်လိယ်သတေ။ ဝ။ သုကြွယ် ငါလွတ်သင်ကာ ကျွန်မိယ္မ် အိုန်ကြီ တ ​ေ
၁၈	ယာက်၊ လဲတခွက်၊ နွာ တခုလှူ၏၊ ဝ။ ဘတ္တကုမာလေ သိရျက် ၃ ပင် လှူပါ၏၊
၁၉	၊ ဝ၊ သကရစ် ၆၇၃  မာခနှစ် မ္လွယ်တာလပ္လည် ဝဆိုဝ်သတင် ၅ နိယ်လျှင် သိ 
၂၀	င်္ကပါ က္လောင်ကြီကိုဝ် အိုမ်ပင်ရာ လင်မျိာ သ္မီ ကျွန်သုံယောက် လှူသတေ ဤ 
၂၁	ငါလှူသော ကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်ဿူကာ အဖ္လစ် ၂ ပုရ်္ဟာ မဖုစိယ်သတေ ဤငါ
၂၂	ကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါဿူကာ နိယ်ရပန်ဆု ရစိယ်ကုန်သတေ။ ဝ။ သရ်္ကရစ် ၇၀၉ 
၂၃	ခု မာခနှစ် နံယုန်လ္ဆန် ၂ ရျက် ၃ နေ စောင်တန်ကြီ လှူသော လဲဆင်တွင် တခွက် 
၂၄	မဟာထေက္လောင်နှိုက် ထာ၏။ 
တိုင်းရင်း-မ-၄၈၁/က။ 
ကျောဘက်သည် ၇၄၈ ခု၊ ငပေါင့်လောင့်သင် ကျောက်စာဖြစ်သည်။ 




၇၄
ရွှေဘူဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
(ရွှေဘိုမြို့ အနောက်မြောက် ၁၉ မိုင်ကွာ မြင်စည်ရွာ ရွှေဂူဘုရားမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခုမန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် 	အမှတ် ၁၁၆/ခ ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ ။ သက္ကရစ် ၇၀၉ ခု မာခနှစ် နံကာလ္ဆန် ၁၀ ရျက် ၄ နိယ် သ္ခိင်မဟာထီ။ ပုရှာကြီကိုဝ် လှုသော 
၂	ကျွန်ကာ . . . အိုမ်ချစ်စုံ၊ ငခင်ဆောင်၊ ငခင်ကယ်၊ ငလှကဲ၊ ဖသာ . . . . ၊ ငပုလဲ 
၃	. . . . . အိုမ်ခင်ဥန်၊ သာ ငခင်ရင်၊ ငဖ္လူလှ၊ သာအဖ . . ယောက်၊ င . . ၊ အိုမ်လတ် 
၄	. . . လှ၊ သာအမိ ၂ ယောက်၊ အိုမ်ပ္လည်ဝ၊ အိုမ်တောခွယ်၊ အိုမ်ဆင်၊ သာအမိကာ ၃ ယောက်၊ အိုမ်တဆစ်၊ 
	အိုမ် 
၅	ပေါင်၊ မိသာ ၂ ယောက်၊ အိုမ်ကြံချင်မိ၊ အိုမ်ကြံချင်၊ သာ ငခင်ညိုဝ် . . . ၃ ယောက်၊ အိုမ် . . .
၆	ငရောက်စုံ၊ အိုမ်စုံ၊ အိုမ်လတ်၊ မောင်နှမသော ၃ ယောက်၊ ငရကက် သာ ငလှီ၊ ကျွန်အပေါင်သော . . ရွာ 
၇	တောင်လယ် ၅ ပယ်ကာ ဤငါကျွန်အကုန် ငါကိုဝ်စာ (သန်ပုတ်တင်ရစ် )စေသတေ၊ ဤကျွန်နှင် တောင်လဲ 
၈	၅ ကိုဝ် ပုရှာနှိုက် ငါလှူသော သိပါသကာ၊ မ္လတ်စွာသ္ခိင် မဟာထီ၊ သျင်တ်က္လောင် သျင်လှောက်သင်၊ သျင် 
၉	ပစ်သစ်၊ သျင်ပန်စင်က စသော လုတွင်ကာ မင်မတ်ကြိ ချတ္တြာ၊ စတ္တဖလင်ဖရစ်၊ မင်မဟာသတ်ထိတ် 
၁၀	ခမည်၊ မင်ယောက်ဖ၊ . . စည်၊ စခီ အနန္တဘတ္တြာ၊ . . . . . ၊ ငသံရာသင် . . . 
၁၁	ယ်၊ အစ်ဆိရျာ . မည် . . . သင်၊ မင်ငိ . . . . . အိုမ်မိ . . . . 
၁၂	. . . . . မှောက်လျှင် . . . . . . . . . . . . . 
၁၃	. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၁၄	. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
ဤကျောက်စာအောက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည် မသိသာ၊ 
ဤကျောက်စာ၏့ မျက်နှာဘက်သည် ၆၀၄ ခု၊ ရွှေဂူဘုရားကျောက်စာဖြစ်သည်။ 
အမရ-၈၂။ စာရင်း- ၂၆၄/ခ။ တိုင်းရင်း-မ-၄၈၂/က။ 

၇၅
ရှင်ပင်ငန်းစွယ်ဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၀၉ ခု၊
(စစ်ကိုင်းမြို့ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၅၄(ခ)ဖြစ်သည်၊)

၁	. တမဖုရာ သာသနာ ၅၀၀၀ (တည်ပါ) စိမ်သောငှါ ငါ(ပ္လု၏) ဤ . . . .
၂	(က္လိုဝ်)ကိုဝ် ရေမ္လေ တောင်တံကိုဝ် အစိုဝ်ရသဝ် မင်အစဟိသော ပြည်စိုဝ် (ခပ်သိမ်သော အ) . . . . . . . . . . 
၃	ပေါင်အသည် သံပျင် ကလန် ရဟန် ပုံနာ . . . အလုံ ငါနှင် ထပ်တူရစပါစေ 
၄	သတေ။ သက္ကရစ် ၇၀၉ သရဝနှ်စ် (တန်ခုလ္ဆန် ၅ ရျက် ) ၁ နေအာ . . . . . . . . . 
၅	}
လ	} ပျက်
၉	}
၁၀	. . . . . ငစပါသင် င(ချဝ်)သင် တံပ . . . . . . . . 
၁၁	. . . အခြာ အဝန်ကာ အိုဝ်ဝံသင် . . . . . . . . . 
၁၂	. . . ကန်ပစည်ကုန် . . . . . . . အရှေကာ . . . . . 
၁၃	တောင်ကာ . . . . . . . . . အနောက္ကာမင်ကြီ . . . .
၁၄	. . . . . . . . . . . အဖိုဝ်ကာ ၄၅ က္လပ် . . . . 
၁၅	. . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၁၆	. . . . . . . . . . . အနောက္ကာ ကုန် . . . 
၁၇	}
၁၈	} ပျက် 
၁၉	. . . . . . . . . . . . နတ်စည်စိမ် ငါနှင် ထပ် 
၂၀	. . . . . . . . . . . . . . . . 
၂၁	. . . . . . . . . . . . . ကံဘာဖါ ဖုရာ မဖု . . 
၂၂	. . . . . . . . . . . . . စိပြုန်စေသတေ
၂၃	. . . . . . . . . . . . . ဖ္လစ်စေသတေ 

၇၆
မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံ အမှတ် ၄၇၄ ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၀ ခု 
(မြင်းခြံခရိုင် ပြင်စည်မြို့မှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၄၇၄ ဖြစ်သည်၊ ) 

၁	. . . ၇၁၀။၊ သင်ကန် . . . . . . . 
၂	ရှေ . . . . လဲ ငါပဲ . . . . . . . 
၃	အရှေ . . . . . . . . . . . . 
၄	ကန်သစ်အရှေ မ . . . . . . . . . . 
၅	။ က္လောင်ဘုရာဝတ် = လဲ သုံမ်ပဲ . . . . . . . 
၆	ငဲတိမ် အထက်ပါ လဲလျာလဲ . . . . . . 
၇	. က္လောင် ထန်ပင်ငဲ ရုံမ် . . . . . . . 
ဤကျောက်စာအောက်၌ ပြင်စဉ်မြိုရာတောင် ဟု လက်ရေးဝိုင်းစာရှိသည်၊
တိုင်းရင်း-မ-၄၈၅/ခ။ 







၇၇
ဆုတောင်းပြည့်ဘုရားကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၁ ခု၊ 
(မြင်စိုင်းနယ် အရေးမစစ်ရွာ ဆုတောင်းပြည့်ဘုရားမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၁၂၂ ဖြစ်သည်၊)

၁	။ နမော ဗုဒ္ဓါယ။ သကရစ် ၇၁၁ ခု နံယုန်လဆန် ၅ ရျက် ၅ နှိုက် သာသနာ ၅၀၀၀ တည်စိမ် 
၂	ငှါ (တပည္အ်မ္လောက်) မဟာဗောဓိကိုဝ် က္လောင်စွာမင်ကြီလက်ထက် လှူလ္သဲကာ တောင်ကြည်က 
၃	န်သစ်ဩက် နှစ်ပဲ၊ ဝဂ္ဂျကြီ ဝဂ္ဂျငဲ တဆဲတတွင်သောနှစ်ပဲ၊ သံသတ်ရင် ၁ တွင်သောတပဲ၊ လဲခ္လိုင် နှစ်တွင် 
၄	သော ခွဲလဲ၊ မြက်ခါရင် တတွင်။ လဲကြိမ္လောက်တတွင်၊ လဲကြိတောင် ၁ တွင် တပဲ၊ ရင်ပါ ရင်မ္လောက်တွင် 
	ရျာနှ 
၅	င်သော တပဲ၊ မှန်ရင်ကန် စရွတ်၊ အိုမ်ရာသင် ကန်ဩက် ကန်ဝှံမှ သိရျက်ပင်တိုင်ဩာင်သော တပဲ၊ ဘုရာရိုဝ် 
	ရျာ 
၆	စရွတ်၊ က္ကြီန်ဩက် တပဲ၊ ကူတောင်တန်လဲ ၄ တွင်သော သုံစိတ်၊ လဲဘီခွဲလဲ၊ လက်ပံရင် ခွဲလဲ၊ လဲလျာ သုံစိ 
၇	တ်၊ အိုမ်ဆိဥပ် ကန်ဝှံ ၆ တွင်သော တပဲခွဲ၊ ထောက်ခရှာရှေ သစ်ပုပင် ၁ တွင်သော သုံစိတ်၊ ချင်မ္လောက္က် 
၈	လဲကောက်နှင် လဲငဲ ၂ တွင်သောခွဲ၊ ထောက်ခရှာပင်တောင် လဲကောက် ၄ တွင်သော တပဲ၊ လံပွဲနောက် 
၉	လဲဘီ ခွဲလဲ၊ အနောက်လဲပြင် ၂ တွင်သော တပဲ၊ ဆမိဝတ် ရာငဲ သုံတွင်နှင်သော သုံစိတ်၊ ရာလဲကန်ဩက် 
၁၀	ပျိုဝ်ခင် ၃ တင်ဝင် တတွင်၊ ငဩင်ထင်သင်လဲ ကြည်ထက် မုရျင်ပျိုဝ်ခင် ၄ တွင်၊ ငချံသင်ကန်ဩ 
၁၁	က် ၄ ပဲ၊ ပ္လင်ပရွာမ္လောက် ငဩာင်ထင်သင်လဲ နောက္က် ငါတွင်သော ခွဲလဲ၊ ခေါသကလဲရှေ ခရိပါ သုံတွင် 
၁၂	သော ခွဲလဲ၊ ကတ္ထ်ပစည်လဲ တောင်ပါ ၂ တွင်သော စိတ်၊ ငမှည်သင် ကန်ဝဲ မြင်ထိန်လဲတောင်ပါ ခွဲလဲ၊ 
၁၃	၊ သင်ကြိဖ္လူတွင် ခွဲ၊ သိဘန်ခ္လေါင် ထန်တပင်နောက် ၆ တွင်သော ခွဲ၊ သိနပ်ကန်ဩက် လဲကောက်တောင် 
၁၄	စိတ်၊ မင်က္လည်မ္လောက် ဖုရာတံထိမ် ဝတ်မ္လေ ၂ တွင်သောစိတ်၊ ထမင်ရည်တောင်ပါ ဝတ်မ္လေ ခွဲလဲ 
၁၅	၊ ဝခိုင်မူပေါက်ဝဲ ၂ တွင်သော ခွဲ၊ မ္လေနီဝဲ သုံတွင်သော ခွဲလဲ၊ ဆင်သေဝဲ ငါတွင်သော ခွဲ၊ ငလှီလဲ 
၁၆	ဩက် စိတ်၊ လဲပုထိုဝ် ၄ တွင်သော တပဲ၊ ထောက်ခရှာပင်ရင် ဥတ်ဖိုဝ်တောင်ပါခွဲ၊ ချင်မ္လောက္က် တံ  
၁၇	စိတ်၊ လဲဖျက်ဩက် အကြီအငဲ ၄ တွင်သော ခွဲ၊ ချင်တောင်ပါ ပု . ဝ် ခွဲလဲ၊ လဲဖျက်တောင်ပါ ငါတွ 
၁၈	င် စသော ဖုရာရှေတိုင်ဩာင်သော သုံစိတ်၊ ကန်တောင် လောင်ရှေ ခ္လေါင် . . . နှင် ကနှ်င်ထိန် 

၇၈
၁၉	ပင်တောင်ပါလဲငဲ . . စိတ်၊ ဖုရာတောင်ပါ ကန်တောင် လောင် . ပါကန်၊ က္လောင်နောက် မင်က္လည်ပ 
၂၀	င်ရင် လဲကောက်နှင် လဲငဲ သုံတွင်သော ခွဲလဲ၊ တောင်လဲ . . ပြိ၏။ ငချစ်သင် ကန်ရှေ မုရျင် က္လည်ပုထိုဝ် 
၂၁	ကန် ဥယန်ဝတ်မ္လေ၊ ကန်မဝှံ . . ကန်မသကြက်လဲကြီ ၂တွင်သော ၂ ပဲ၊ ရေကူဝဲ ငလွဲသင်ကြငှ 
၂၂	န်တောင်ပါ သင်ပုတ်လဲ စိတ် . . တွင် မ္လောက်ပါ စိတ်လဲ၊ ငခဝဲဩက် ၂ တွင်သော ခွဲလဲ၊ အနောက်လဲကြည် 
၂၃	၂ တွင်သော သုံစိတ်၊ ငထွေကဲ လဲထက္က် ပျိုဝ်ခင် ၇ တင်ဝင် တတွင်၊ ငဥိသင် ပျိုဝ်ခင် ၄ တင်ဝင် တတွင် 
၂၄	၊ လက်ဆ္လည်ကန်ဩက် ၈ တင်ဝင် တတွင်။ လဲအပေါင် (၄၇)ခွဲတေ။ ဤဖုရှာ မ္လ စ္စွာ် ဧဝတ်မ္လေကိုဝ် ခီပင်ပါသ 
၂၅	သူကာ ငါနှင် ထပ်တူလျှင် ရစပါစေသတေ၊ ဤဖုရှာ မ္လစ္စွာ်ဧ ဝတ်မ္လေကိုဝ် ဖျက်ဆီသသူကာ အယုဇနာ 
၂၆	၂၄၀၀၀၀ ရောက်ထကျင်သော ဤမ္လေကြီကာ အထက် ဟိစေသော၊ ဖျက္သ်သူကာ မ္လေကြီဩက်ထဲ ငြယ် 
၂၇	အဝစေလျှင် ကျက်စေသတေ၊ လူလျှင်ဖ္လစ်လေ မစာရတတ် မသောက်ရတတ် လူ ပြိတ္တာလျှင် ဖ္လစ်စေသတေ 
၂၈	၊ အပဲ ၄ ပါငြယ် ချင်ကာ လာစေသတေ၊ အကံမ္ဘာ ၂ လာသ ဖုရှာလေ မဘူစေသတေ။ ဤက္လောက် 
၂၉	စာကာ (စာဟိသ)မိ မောင်နှံ ၂ ယောက် ကြိုဝ်ရုယ် ပ္လုသ ကောင်မှုလျှင်တေ။ 
အမရ-၁၉၃။ စာရင်း- ၄၉၉။ တိုင်းရင်း-မ-၄၈၅/က။

၇၉
မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၁၂၁-ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၁ ခု၊ 
(မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၁၂၁ ကျောက်စာဖြစ်သည်၊ )

၁	နမော တဿတိ၊ အဖိုဝ်ကြီကာ ငသြေင် ငရံသာကာ ငရဟန် . . . 
၂	ငနှစ်၊ သက္ကရစ် ၇၁၀၁ ခုနှိုက် က္လဝ်စွာမင်ကြီ လက်ထက် အရပ်တော . . 
၃	သည်ကာ၊ ငတာက ထန်မ တပင် အနောကန် . . က်နှိုက်၊ ထန်နှင် ရျာခွယ် . . 
၄	ရာပုံမ်သင် ရွာရှေနှိုက်၊ ကန်လဲရျာသော ၁ ပယ် . . . က်နှိုက်လဲအကြီ အ (ငဲ) . . 
၅	၅ တွင်တေည်၊ တောင်ကာ ထန်ရုမ်လျှင် အ . . . . ရှေကာ ခြီမလျှင် . . 
၆	မ္လေကာ ဖုရာမ္လယ်လ္လင် အခြာတေည်၊ ငကာ . . . . သည်ကာ မ္လေခွဲလယ် င 
၇	နှစ်သင်၊ အိုမ်ကုလာရာ အိုမ်ကုလာရာ က္လောင်ကိုဝ် . . . . လဲကာ စိတ်လဲ၊ (င)
၈	တင်ကေ အစ်ကိုဝ် က္လောင်နှိုက် လှူပါသည် . . . . . ဤငက္လော အဝနှိုက် 
၉	ငါစိုက်ရုယ် လှူသော ထန်ကိုဝ် ခိပင်ပါသော . . . . ပါစေသတေည် 
၁၀	ဤငါကောင်မုကိုဝ် ဖျက်သသူကာ ရေသွာသောကာ မိကျ . . . . . . ကြည်သွာ 
၁၁	သောကာ မိုဝ် ထာဖေ လံဖေ သင်ရုယ် သေလျှင် စေသော . . . . . မစာရတတ် 
၁၂	မသောက်ရတတ် လူငတ် ကတ် လူပြိတ်တာလှင် ဖ္လ . . . . . . ခုနှစ်ဆက် 
၁၃	လျှင် ပြုန်တီစေသတေည် ငရယ်ကြီကာ ၈ ထပ် . . . . . .  သျစ်ထပ် 
၁၄	ဤမျလောက်သော . . . . . . . . . . တိုဝ် ခ္လွတ်ရုယ် မ 
၁၅	က္လွတ်စေသ . ဤငါပေသော  . . . . . . . . . . . . 
၁၆	ဖျက်သော . . . . . . . . . . . . . . .  
၁၇	တိုဝ် မြင် . . . . . . . . . . . . . . . 
၁၈	. . . . . . . . . . . . . . . . . 
အမရ -၂၀၉။ စာရင်း- ၅၃၈။ တိုင်းရင်း-မ- ၄၈၂/ခ။ 







၈၀
စစ်သူကြီး စတ္တလင်္ကသူကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၁ ခု၊
(ကျောက်ဆည်ခရိုင် မြစ်သားမြို့နယ် သပြေတောင်ရွာ အရှေ့ပင်လယ်မြို့ဟောင်း၏့ အရှေ့မြို့ရိုး အလယ်ဗဟို ခန့် တွင် နစ်မြုပ်နေရာမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု မြို့တွင်းရွာနေ တွေ့ရှိသူ ဦးတင်မောင်က သိမ်းဆည်းထားသည်၊ )

၁	။ သကရစ် ၇၁၁ ခု စဲနှစ်၊ နံကာလဆုတ် ၁၀ ရျက်၊ တနှင်ကနွိယ် 
၂	နေိ၊ စစ်သူကြီ စစ်တလင်ကသူ က္လောင်ကိုဝ် ဝတ်လဲ လှူ၏၊ ဆင်ဖ္လူငါစီ 
၃	သိခင်+ မင်ကြီ ရေစင်တ်ခ္လပါသတေ၊ နကာကန်လဲ ၂၅ 
၄	ပဲ၊ ငါလှူရသ အက္လိုဝ်ကာ၊ ဖုရာ မဖ္လစ်သောကြာ ဆင်ငြယ်မည်သည် 
၅	ဖဖ္လစ်ရလိုဝ် ချံသာတိလျှင် ဖ္လစ်လိုဝ်သတေ၊ ငါလှူရသ အက္လိုဝ် ကာ 
၆	အထက်ကာ ဖဝက်တိုင်ဩင် ဩက်ကာ အဝစေတိုင်ဩင် ရစပါစေသ​ေ
၇	တ၊ ငကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သသုကာ၊ သွယ်ခဲ အန် ရယ် သေစေသတေ၊ စေ 
၈	စိမ်ချံသာ မရစေသတေ၊ အဆွဲယ် အမျိုဝ် ပြုန်တိစေသတေ၊ အကံဖါ ၂ 
၉	သ ဖုရာ မဖုစေသတေ၊ ပင်လဲမြိုဝ် တံခါနှင်၊ ငါက္လောင် အတိုင်သမ္လ 
၁၀	ယ်မုန်၊ အတိုင်ခံစေသတေ၊ ငကောင်မှုကိုဝ် ခီပင်၊ ပါသသူတ်တို 
၁၁	ဝ်ကာ ငါနှင်အတူ ရစပါစေသတေ၊ မိတ်တည်ဖူရာ မဖ္လစ်သော
၁၂	ကြာ လူချံသာ နတ်ချံသာ ခံစရလိုဝ်သတေ၊ အဆုံစွန် နိယ်ရပန် 
၁၃	ဆူ ရလိုဝ်သတေ၊ 
၁၉၆၉-၇၀ ခု၊ နှစ်ချုပ်။
၃ ကြောင်းမြောက်တွင် ဤအမှတ် + နေရာ၌ (၊ခ္လပါသတေ၊)ဟု မှားယွင်းထုပြီးခါမှ ဖျက်ထားသောနေရာဖြစ်သည်။ 



၈၁
ရွှေဂူကြီးဘုရားကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၁ ခု၊ (၆၀၁-၆၁၁ ခု)
(ဝက်လက်မြို့နယ် ရှားကွဲရွာ ရွှေဂူကြီးဘုရားတန်တိုင်း မြောက်ဘက်မုခ်ဝမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု ရှားကွဲ ရွှေဂူကြီး ကျောင်း ကျောက်စာရုံတွင်ရှိသည်။ )

၁	။ သကရစ် ၆၁၁ ခု ကြတိုက်နှစ်၊ မ္လွယ်တာ 
၂	လဆန် ၁ ရျက် ကြသပတိယ်နိယ်အာ၊
၃	မ္လတ်စွာသော မင်ဆျြာ ငမ္လိယ်သင် ဖုရှာ 
၄	ကိုဝ် လှုသော၊ ကုတုန်လယ် ၁၀၊ မုရျင်လ 
၅ 	ယ် ၁ ပယ်၊ သကရစ် ၆၀၁၊ မာခါနှစ် ပ္လသိုဝ်လဆု 
၆	တ် ၃ ရျက်၊ သုကြာနိယ်အာ၊ ငါမည် သ္မီ အိုဝ်ကန်တု သ
၇	. . လဲတိုဝ်ကိုဝ် . . သင်နှင် ရောင်သော 
၈	ငါမည် သ္မိ အိုဝ်ကန်တူကိုဝ် ဝယ်ရုယ် ပေသော ဥတ် 
၉	. . . . . . . . ပြီ၏၊ ပြီရုယ် ပြိ 
၁၀	သိယ် ပြိသာ စာသော နွာ ၁၊ သိယ် ၃ လုံ၊ ဤပြိသိယ် ပြိသာ 
၁၁	စာပိယ်သောကာ၊ သက်သိယ်ကာ၊ အိုဝ်ပင်သင် ၁၊ အဘိုဝ်လွှံ 
၁၂	အိုမ်ဆုံမ်သင် ၁၊ အိုဝ်ဘုန်ဆုံသင် ၁၊ အိုဝ်ပင်သင် ၁၊ အဘိုဝ်လွှံ 
၁၃	ငါဆင် ၁၊ ငါဆင်ဩင် ၁၊ ငါခင် ၁ ငါဩင်သာ ၁၊ ငါပဩ ၁
၁၄	.  ၁၊ ငါဖ္လူ ၁၊ ငါဥလုံ ၁၊ တျြာသူကြီကာ သိံကပိစည် ၁၊ . 
၁၅	. . . အိုဝ်ကန်တူ . . . . ကိုဝ် လှုသတေ 
၁၆	သကရ် ၇၁၁ ခု ဘလကုန်နှစ်၊ တပိုဝ်ထွယ် လဆန် ၄၊ 
၁၇	. . . အိုဝ်ချင်၊ ငဝက်တိုဝ် အဘိုဝ်ပြတ် 
၁၈	. . . . . ခွက် ၁၃ သာ ပြတ်ရုယ် ပိယ် 
၁၉	. . . . . . . . . . . . . 
၂၀	. . . . ငါမည် ဟု၏ ဤ ငါသမိ .
၂၁	. . ကိုဝ် အဘိုဝ်ခြင်ရုယ်၊ သိမ်ဘုရှာလျှင် လှု 
၂၂	. . ကိုဝ် . . . . . . . . . 
၂၃	. . . နှိုက် မုရျင်လယ်လေ သိမ်ဘုရှာကိုဝ် လှုသ 
၂၄	. . . . ငတထောင် လှုသော သိမ်လယ် 

၈၂
အနန္တသူ အမတ်ကြီးကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၁၂ ခု 
(မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၁၄၀ ဖြစ်သည်၊ )

၁။	သကရစ် ၇၁၂ ခု ပိသျက်နှစ် ပ္လသိုဝ်လပ္လည် ၅ နိယ် 
၂	လျှင် ဖုန်တန်ခိုဝ် လုံလပညာ အသရိယ်တ်နှင် ပ္လ 
၃	ည်စုံစွာထသော ဆင်ဖ္လူသ္ခိင် က္လ်စွာမင်ကြီကိုဝ် အ 
၄	နံဒသူမည္သ် အမတ်ကြီသည် ပန်ရုယ်။ ရေစင်တ် 
၅	ခ္လရုယ် လှူတ်မူသော မ္လိယ်အရပ်ကာ။ တဝန် ၆ ပဲ။ 
၆	ငသောင်ကန် ၆ ပဲ။ ငသောင်ကန်ပါ ရျာ ၄ ပဲ။ တ
၇	ဥမ်အင်တွင် ၁ ပဲခွဲ။ မုစလ် ၃ ပဲ။ ဝ။ အပေါင် 
၈	၂၀ ခွဲ ။ ဤလဲကိုဝ် ရိယ်စင်တ်ခ္လသော မြင်ပါ 
၉	သကာ ပုကံမင်သ္မီ။ ရှယ်တောင်သ္မိ။ ယင်တ် အ
၁၀	သံင်္ချာ သာ စ်ရန်ဩင်။ လက်ျာ ပိစည္သ်ာ ငပုထံ။ ​ေ
၁၁	ပါရိသတ်။ ငံစွန်သူကြီ ပြည်စိုဝ်။ ။ အသည်ကာ 
၁၂	ရွာသူကြိ ကာလဝဎနာ။ ရန္တပိစည်၊ ဘုံမသိန်ခါ 
၁၃	ဩင်မ္လင်၊ ဝ၊ ဤကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်သသုကာ ငါ
၁၄	နှင် အတူ ရစပါစိယ်သတေ၊ ဖျက်ဆိသသူကာ
၁၅	အကံဖါ ၂ သ ဖုရာ မဖူစိယ်သတေ အဝိစိ 
၁၆	(လျ)င် ကျက်စိယ်သတေ။ ဝ ပန်တွင် မဟာ 
၁၇	ထည် လှူသည်လဲ တပည်တောင် ကြေနီ ငနိသင်လဲ 
၁၈	ခွဲ တပည်နောက် ကန်ကြိဩက် ဥတ်ဖိုဝ်ရာ ခွဲ သံပျ 
၁၉	င်ပေါင်မ္လောက် လက်သ္မာ ငကြဝ်စိ လှူသ မုရျင် ခွဲ 
အမရ-၂၁၅။ စာရင်း- ၅၅၀။ တိုင်းရင်း-မ- ၄၈၆/ခ။ 

၈၃
ပင်းယ ရွှေစည်းခုံဘုရား ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၁၂ ခု၊
(မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၂၁၁ ဖြစ်သည်၊)

၁	၊ ၊ သကရစ် ၇၁၂ ခု ပိသျက်နှစ် တဝ်သလင်လ္ဆုတ် ၁၁ ရျက် ၁ နူနိယ်အာ ဖုန်တန်ခိုတ် အသရိယ် 
၂	ပြညာတဝ်နှင် ပ္လည်စုံစွာသော ဆင်ဖ္လူသ္ခိင် က္လဝ်စွာမင်ကြီသည် ဆင်ဖ္လူ ၅ စီ အသ္ခိင် 
၃	ဖ္လစ်ထသော အဖမင်ကြိ အရိုက်တ်ကိုဝ် သာသနာ ၅၀၀၀ တည်စိမ်သောငှါ လှူတ်မူသော 
၄	မ္လိယ်အရပ်ကာ သင်တောင်ခြိုမ်တွင် ဆိပ်တောင် တန်စိုက် မြင်စိုင် မြိုဝ်နောက် ပန်သုန်ဆွ 
၅	ယ်စာ ၂၅ သ္မာစာ ၁၀ ရှယ်ဖူစာ ၁၀ တောင်ပိလူတောင် တန်စိုက် ၅ ပုထိုဝ်နိတောင် တန်စိုက် 
၆	မြုန် ကြံခင် သိခွါခင် ၂ ကဆိရံ ၅ ငနိုင်သိယ် ရတ္တနာ ၅ လဲကောက်ကြီလဲ ကောက်ငဲ ၅ ငရှည် 
၇	လဲ ၅ ခြိပါ ၂ူ ထောက်ရှာရင် ၅ အိုမ်ထုယ် ၅ ငါလျ ၅ က္လောက်ဆောက် ၃ တောင်ပိလူရှိယ် 
၈	တန်စိုက် (၃) ဆပ်သွာနှင် ယယသော ၂ အငှင်ဖြစ် ၁ူ အသင်္ချာကြီအစာ ငက္လွယ် ၅ ရှုယ်နန်သျင် အ
၉	စာ ၃ ဆင်ဖ္လူသ္ခိင် အစာ ၃ူ အနန္တရစ် အစာ ၅ မုနံပေါင် ၅ မင်ရယ်စာ ၅ ရာဇသူအစာတောင်မြိုဝ် 
၁၀	နောက် ၂ တောင်ပိလူတောင် ၂ တောင်တလုံအစာ ၅ တိုင်မလုပ် အစာ 
၁၁	၅ မြင်စိုင်လယ် အပေါင် ၁၅၂ ပင်လဲ ကြက်သင်လျိုဝ် ၂၅ ပ္လည်မနာမှ တကန်မဝန် 
၁၂	နှိုက် ၁၅ ရွာဥိပ္လည်တောင် ၅ သိုဝ်အရှိယ် ကသွန်ရင် ၅ တောင်မှ အပေါင် ၅၀ အပေါင် 
၁၃	ကြီ ၂၀၀ ဤ ၂၀၀ တွင် မြင်စိုင်လယ်မှ ဆိမိသင်ပုတ်ကာ ငက္လွယ် ၅ မင်ရယ်အ 
၁၄	စာ ၅ ရှုယ်နန်သျင်စာ ၃ ဆင်ဖ္လူသျင်စာ ၃ူ ရာဇသူစာ ၄ တောင်ပိလူတောင် တန်စို 
၁၅	က် ၅ သ္မာစာ ၁၀ ရှုယ်ဖူစာ ၁၀ အပေါင် ၄၅ ပင်လယ်မှကာ ကြက်သင်လျိုဝ်တွင် ၁၀ အ
၁၆	ပေါင် ဆိမိသင်ပုတ် လယ်ကာ ၅၅ ဤမှ ကြွင်သလဲကာ အဖါတေ ရျာကာ သံပွင် ​ေ
၁၇	နာက် အသင်္ချာကြိစာ ၂ ခင် ရှုယ်နန်သျင် အစာစရုံနောက် ၂ ခင် ဆင်ဖ္လူသျင်အစာ သံ 
၁၈	ပွင်မ္လောက် ၂ ခင် သံပွင်နောက် ၂ ခင် မင်ရယ်စာ သံပွင်မ္လစ်ဥိရူ ရျာ ၂ ခင် ပုထိုဝ်နီ 
၁၉	မင်ရျာကာ သံပွင်ရှိယ် ၂ ခင်တောင်ပိရျာ သင်ပွင်ရှိယ် ၃ ခင် အပေါင် ၁၅ တင်ဝင် 
၂၀	တျြာဝတ် လဲကာ ခံမှူခြိုန်တွင် ၂၂ ဝဲတေ။ ။
ဤကျောက်စာအောက်၌ ‘ပင်ယ ရွှေစဉ်ကုံ ဘုရာတက်ရှိ ကျောံစာ’ဟု လက်ရေးဝိုင်းစာပါသည်။ 
အမရ-၂၁၆။ စာရင်း-၅၄၉။ တိုင်းရင်း-မ-၄၈၆/က။
ယင်း၏့မျက်နှာဘက်သည် တိုင်းရင်း-မ-၄၇၀/က ဖြစ်သည်။ 

၈၄
ကာလဟတ္ထိကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၁၂ ခု၊ (၇၀၇-၇၁၀ ခု)
(ရွှေဘိုခရိုင် ဝက်လက်မြို့နယ် ဟန်လင်းကြီးရွာ ခတုံဘုရားမှ စတင်ရရှိ၍့ စံပြကင်းဂတ်အတွင်း ရွှေ့ပြောင်းထားရာ မှ ယခု ဟန်လင်းရုံတွင် အမှတ် ၁၃ ဖြစ်သည်၊)

၁	။ ဝ။ သကရစ် ၇၁၂ ခု အာသတ်နှစ် တပိုဝ်ထွယ်လ္ဆုတ် ၈ ရျက် ၅
၂	။ နေလျှင် ငပကြိသင်၊ ငကောက်သင်လက် ကာလဟတ္ထိ ဝယ်သော မ္လိယ်ဖိုဝ် 
၃	။ ငွယ် ၁၇ က္လျပ် သာနွာ ၁ ခုသေ ၃ ငစပ်နှင် ငကောင်မွန် ဝတ်သော ဖျင် ၂
၄	။ ငါ (နိယ်)သ ဖုရာကိုဝ် လှုသကာ (စဲ)ရစ်လဲဝန် တပယ် ရွာရာ တပယ် 
၅	။ လျှင် လှုသတေ ဤကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသသူကာ ငါနှင်အတူ ရစပါ 
၆	။ စိယ်သတေ။ ဖျက် ၆ သူကာ အဝစိယ်အထယ် နစ်စိယ်သတေ ဝ 
၇	။ ကွံ တလျည် ဖုတ် ၆ အကျွမ်မရဧသိုဝ် ဖ္လစ်စိယ်သတေ၊ သိပါသ
၈	။ ကာ မင်ဆိရျာ အိုမ်မွန် ငဖ ခတုန်ရွာလုမ်လျှင် သိပါသတေ။ ဝ။ 
၉	။ ငါလှုသကောင်မှု အက္လိုဝ်ကာ နိပန်ဆုကိုဝ် လိုဝ်သတေ။ ဝ။ ဝ။ ဝ။ 
၁၀	။ ဝ။ သကရစ် ၇၁၀ ပိနှစ် ဖုမ္မသိင်္ဃာလက် (သရေစ)ပတိ ဝယ် ၆ မ္လိယ်ဖိုဝ် 
၁၁	(။ယ် ၂ က္လျပ်) နောင်တကြိုက် ဟပ် ၆ ငွယ် ၅၊ သူကြိစာ သာနွာ ၁ သေ ၁ ငကုမ္မာ င
၁၂	(။ ခင်သင်)ဝတ် ၆ ဖျင် ၂(၊ ဝ၊ ငမြွာန်)လက်ဝယ် တုံ ၆ မ္လိယ်ဖိုဝ်ငွယ် ၅ သာ
၁၃	။ နွာ ၁ သေ ၁ ငကောင်မွန် ဖျင် ၁ ငစံမူ ၁ ကာလဟတ္ထိ စာတုံ ၆ ဝက် ၁ သေ ၁
၁၄	. . . သကာ စာတိကိုဝ်လျှင် လှုသတေ၊ ဤငါကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသော 
၁၅	။ သူကာ ငါနှင်အတူ ရစပါစေသတေ၊ ဤငါကောင်မှုကိုဝ် ဖျက် 
၁၆	(။ သောသူကာ)အပဲ ၄ ပါ လာစိယ်သတေ အပ္လစ် ၈ ပါဝင်စိယ်သတေ ဤ ၂ ပါကို 
၁၇	(။ဝ် ဤယ်)နှစ်ပါ ၆ သိ၆သူကာ ငပကြိသင် ငကောက်သင် သိပါသတေ ရွာသ 
၁၈	။ အကုန်သိပါသတေ။ ဝ။ သကရစ် ၇၀၇ ခု စတြိနှစ် တ်သလင်လ္ဆုတ် ၃ 
၁၉	(။ ဝ နိယ် . ၊ ဝ၊ ငသ္ခင်)ဝယ်သော (ရျာ အ) ဖိုဝ် ငွယ် ၂၇၊ ရွာရ စာသော ပိယ် 
၂၀	. ငွယ် ၅ . . . . ငခင်နှင် ငကုမာ ဖျင် ၂ တိုင် ဆောက်သော 
၂၁	သေသာ စာသောက်သူကာ ငခင်နှင် ငကုမာ ငပကြိသင် သရေစ (ပတိ)
၂၂	ငကောက်သင် ငပ္လည်သင် ဤမျှသောသူကာ ငါနှင်အတူ ရစပါစေ 
၂၃	သတေ၊ ဖျက်သသူကာ အဖာ ၂ ဖုရာ မဖူစိယ်သတေ၊
ဤကျောက်စာ အထက်၌ ‘အရုပ်လဲတပဲ’ ဟု ပါသေးသည်။
တိုင်းရင်း-မ-၄၈၈/က။ 



၈၅
မှောက်တော်ကြီးကျောင်းကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၃ ခု 
(တံတားဦးမြို့နယ် မှော်ကွန်းဘုရားတောင်ဘက် တန်တိုင်းကပ်လျက် ၂ တိုင်အနက် အရှေ့ဘက်တိုင်ဖြစ်၍့ ယခု မှော်ကွန်းဘုရားကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၁ ဖြစ်သည်။)

၁	၊ ၊ နမော ဗုဒ္ဓါယ သိဒ္ဓံ၊ ၊ သကရစ် ၇၁၃ ခု စိဿနှစ် သန္တုလ္ဆုတ် ၇ ရျက် ကြာသပတိ 
၂	ယ်နိယ်အာ မှောက်တာ်ကြီ က္လောင်တာ်ကိုဝ် လှူတ်မူသော မ္လိယ်ကာ။ စင်ရိုင်ရွာ 
၃	နှင် မ္လိယ် ၁၀၀၀ ငါပင်လဲရွာနှင် မ္လိယ် ၁၀၀၀ ကလန်မိုဝ်ရွာနှင် မ္လိယ် ၂၀၀ 
၄	တွင် ၁၇၀ ကာ အရျာစာ ၃၀ ကာ တောင်ကူလက္လောင်ကိုဝ်။ ဆင်ဖ္လူသိခင် 
၅	ပိယ်တ်မူသော ရွာနှင်မ္လိယ် ၁၀၅  ကာ နမိုင် အရှိယ်တောင်ထောင် ကိုဝ်ရမ်စာ 
၆	၆၅ နမိုင်နောက် ငါသင်ကြီစာ ၄၀ ဤသည်ကာ ထေရစာတေ၊ ၊ က္လ်စွာ 
၇	မင်ကြီ ဥမင်တ်တင်သနိယ် ရိယ်စင်တ် ခ္လသတေ၊ ၊ ဤသိုဝ် လှူရသော 
၈	အက္လိုဝ်ကာ ရိယ်မ္လိယ် စိုဝ်သမင်စသော စမ္ဗုတိတ်ထက် ဟိထကျင်သော 
၉	သတွာခပ်သိမ် ငါနှင် ထပ်တူ ရစပါစိယ်သတေ။ ငါကောင်မှုကိုဝ် ခီပ 
၁၀	င်သသူကာ မ္လိယ်ပုံလုံမျှ ကြုံမကသ အက္လိုဝ်ကိုဝ် ရစစိယ်သတေ၊ ၊ 
၁၁	ငါကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သသူကာ မ္လိယ်ပုံလုံမျှ ကြုံမကသ ငါရယ်လာ 
၁၂	စိယ်သတေ၊ ၊ 

၁	၊ ၊ မှောက်တ်ကြိ သနာတ်မူရုယ်။ အနန္တရစ်ကိုဝ် လှူလိယ်ဟူ 
၂	ရုယ် ပေတ်မူသ လဲအရပ်ကာ၊ ငရတ်ရွာနှိုက် ၄ ပဲ။ အမုယ် 
၃	ရွာနှိုက် တပဲ၊ က္လဖပ်နှိုက် နှစ်ပဲ၊ သံက္လောင်အင်တွင် တပဲ 
၄	၊ ၊ တပ္တါပေါင်ရွာရှိယ် ၂ ပဲ၊ အပေါင် ၁၀။ 
တိုင်းရင်း-မ-၄၉၁။ 
၈၆
စစ်သူကြီး လောကနတ်ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၃ ခု၊ 
(မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၃၄၇ ဖြစ်သည် )

၁	။ သကရစ် ၇၁၃ မင်သီဟ မင်ရယ် လက်ထက် စစ်သူကြီ လောကနတ် ခင်မွန်လယ် 
၂	ရသောခါလျှင် ကောတမဖုရာသ္ခိင်၏ သာသနာ ၅၀၀၀ မကုန်သရှုယ် ရပွေ (တောင်ဥိ)
၃	သ္ခိင်ကိုဝ် သင်ပုတ်ဝတ် ဖ္လစ်စေသတေဟု လောကနတ်နှင် အသည် ငါကြာ (လဲမ္လေကိုဝ် )
၄	အစာရသော လဲဟု နံယုန်လ္ဆန် ၁၀ ရျက် ၅ နိယ်တွင်လေ ဖုရာဆောက်လျှင် ရုယ် 
၅	အသည်အလာ မ္မိ ယောက်ျာ စာသောက်သည်ကာ နွာတခု ဝက်တခု သောက်စာပါဟု ဤ 
၆	မျှ ပုဆိုဝ် ၃ ထည် လင်ပန်သုမ်ခ္လပ် ဤမ္လေဖိုဝ်ဟု ပေလျှင် ထိုဝ်ခါကာ လောကနတ်နှင် ငါ 
၇	ကြာ စာသည်ငုယ် (၃၀)စလောင် (သုမ်)ခ္လပ် (ဤကာ)လောကနတ် လက်ထက်ပြိ၏ (ထိုဝ်)
၈	ပြိ ဆင် (ထိန်လယ်) . . . . . . . . . . ဟုရုယ် ထပ်ရကာ ဥစ္စာကာ 
၉	အစာရသည် ကံသာမ္လေစာ ငွေ ၈၅ . . . . . . . ကိုဝ် ပုဆိုဝ် ၅ ထည်
၁၀	ထိုဝ်ပြိ မပြီသေဟူရုယ် ငနှစ်သင်ကိုဝ် တောင်လတ်စေသော ပေရသည် . . . . (ငါ)
၁၁	ကြာကိုဝ် အဝတ်ဖိုဝ် ပေသော ဖျင်ကောင် တထည် (စလောင်ခွယ် တခ္လပ်) ငနှစ်သင် ဖျင်ကော 
၁၂	င် တထည် ထိုဝ်ပြိ (မ္လေဖိုဝ် မကုန်သေ)ဟူရုယ် ငနှစ်သင်ကိုဝ် ပေရသော နွာတခု ငလက် 
၁၃	(သင်)ကိုဝ် ဖျင်တထည် (ရွာသည်တိုဝ် စာပေသော ရွာသည်နွာ ၁) ခု ထိုဝ်ပြိ (အပြိသတ်)ဟူရယ် ဝေပေစေ 
၁၄	ရ၏ အတိုဝ်ပ္လုသော ငကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသသူကာ ငါနှင် ထပ်တူ ရစပါစေသတေ (ဖျက်ဆိသ )
၁၅	(သူကာ)မ္လေပုံလုံမျှ မက လာသဖုရာ ခ္လွတ်ရုယ် မက္လွတ်စေသတေ ငြယ်ကြီ ၈ ထပ် ငြယ်ငယ်တျြာနှစ်ဆယ် 
၁၆	၈ ထပ်အရပ်ဆင်ရယ် တလဲလဲလျှင် ခံစေသတေ လူဟူသည်လေ နှစ်ဆစ်မဖ္လစ် ကံဖါသစ်ငုတ်ငြ 
၁၇	ယ်ဥြခိုဝ် ဖ္လစ်စေသတေ သုကောင် ငချင်ရသင် င်္ကောမှု လဲ သုံပယ် အရင်တေ 
ဤကျောက်စာအောက်၌ ‘သာစည်ရွာကျောံ’ ဟု လက်ရေးဝိုင်းစာပါသည်၊
တိုင်းရင်း-မ-၅၈၇/ခ။
၈၇
ရွှေဂူဘုရားကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၃ ခု၊ (၇၁၂ ခု )
(မုံရွာခရိုင် ချောင်းဦးမြို့နယ် အနိမ့်တောကျောင်းရွာ ရွှေဂူဘုရားရင်ပြင်ပေါ်တောင်ဘက်၌ ရှိသည်။)

၁	၊ ၊ နမော ဗုဒ္ဓါယ၊ ၊ သကရစ် ၇၁၃ ခု စိတ်ဿနှစ်၊ တပေါင်လ္ဆန် ၁ း
၂	(၀၅)ရျက် ၁ နိယ်လျှင် သူကောင်အမျှ စီစိံနှင် အမျှသော သတ္ထာ းး
၃	စွာရုယ် ဟုယ်ကူအနိမ်အရပ်နှိုက် ကုလာက္လောင်လေ ပ္လု၏ ဟုယ်း 
၄	(ဖုရာ ၄ ). . . ပ္လု၏၊ ၊ သကရစ် ၇၁၂ ခု ပိသျက်နှစ် နံကာလ္ဆုတ် 
၅	(၆) ရျက် (၁ နွေနေအာ ဘုမ္မစရပိုဝ် ) ဘုမ္မသူ ဘုမ္မချတ္တရာ သိရိနန် ရန္တပိုဝ် 
၆	. . . . . . . . . . . ငါရသ လင်ဤံမ်ကိုဝ် ရောင် 
၇	ရုယ် . . . . . . . . . . . အရှေမ္လောက် (၄တိုင်ဆောက်)
၈	. . . . . . . . . . . . ငါရသ လင်က္လောင် ဝင်လျ 
၉	က် . . . . . . . . . . . အရှေတောင်ထောင်ကိုဝ် အ 
၁၁	ထာင် ခြိမ မ္လောက်ကိုဝ် . . . . . . . တဝ် ​ေ
၁၂	က္လာင် . . . . . . . . . . ဆျြိာစသော
၁၃	. . . . . . . . . . တိုင် . . 
၁၄	. . . . . . . . . . . . . 
၁၅	. . . . . . . . . . . . . 
၁၆	. . . . . . . . . . . . . 
ဤကျောက်စာအောက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည် မသိသာ။ 
တိုင်းရင်း-မ-၄၉၉/ဃ။


၈၈	
ရွှေပိန်းကြီးဘုရားကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၄ ခု၊ (၇၀၅-၇၀၇ ခု)
(ရွှေဘိုခရိုင် ဝက်လက်မြို့နယ် သစ်ဆိမ့်ကြီးရွာ ရွှေပိန်းကြီးဘုရားတောင်ပေါ်၌ တွေ့ရှိ၍့ ယခု ပျောက်နေသည် ၊)

၁	(။ ။)သကရစ် ၇၀၅ ခု နတ္တ်လဆန် ၅ ရျက် ကြာသပတိယ်နိယ်အာ၊ ခို 
၂	မ်အသည်၊ ငကုမ်ထ (မ်၊) သာ ငဝသင်နှင် ပြတည်မ္လေကိုဝ် ရောင် 
၃	ရကာ မင်သတိုဝ် သိင်္ကသူ ဆိရျာ (သျင် ဤ)မျှသော (၇ ပယ် သစ်ဆိမ်မဟာ)
၄	ထီမှောက် ဥိခေါင်ကြိနှိုက် (မဟာသမန်) ငွယ် ၅၀ ပိယ်၏၊ ၇၀၇ ခု နွယ် 
၅	တာလဆန် ၃ ရျက် တနှင်ကနွေ့ယ်နိယ် ခုံနှိုက် မဟာထီက္လောင်တွင် သင်္ခရာ 
၆	ဇာ ရှုယ်တ်၊ ငကုံထံ သာအဖအာ ငွယ် ၁၀ ပေတုံ၏ ဖျင်မည် ဖျင်ဖ္လူ (လွှမ်၏၊)
၇	ဥပေါင် တထည် (ငဝ)သင်ကာ သင်တိုင်မွန် တထည် နန်တသူ (တောင်ခမ်၏ နန္တပွင်၊ )
၈	၊ နန်ဒစည် သမန်တ . . . . . . စည် ဖျင် တထည် (ခံပေ၏၊)သာ ၃ ခု 
၉	သိယ် ၃ လုံ၊ ဤကာ ဥခေါင်ကြီနှင် ခိုမ်နှိုက် နှစ် (မနှင် ငါလွှမ် )သတေ၊ 
၁၀	သိပါ မြင်ပါသသူကာ ခုံမဟာထီ စသော သျင်မျာအကုန်စုံသိပါ (တိတေ။ ဥခေါင် )ကြိလေ(စန်)
၁၁	နှစ်စည်ကြ (လွှမ်၏၊)၇၁၄ ခု နွယ်တာလဆုတ် ၂ ရျက်။ 
တိုင်းရင်း-မ-၄၇၇/ခ။







၈၉
စည်းခုံဘုရားကြီး ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၄ ခု၊ 
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၁ ကျောက်စာဖြစ်သည်၊ )

၁	၊ ၊ သကရစ် ၆၆၂ ခူ ၄ အသင်္ဃေ ကမ္ဘာတသိန် ပါရမီဖ္လည်ရုယ် မိမိလျှင် သစ္စာ ၄ ပါကိုဝ် ပွင်စင် 
	ပြိ ​ေ 
၂	သာ ဖုရှာသ္ခိင်သည် ခ္လွတ်အပ်သော ဗြုံဟ္မာ စသော လူနတ်ခပ်သိမ်ကိုဝ် ခ္လွတ်ခပြီရုယ် နိပ္ပန်လွန်သနှစ် ၁၈၄၄ 	နှစ် 
၃	သောအခါနှိုက် တမ္ဗရဒိပ်တိုင်နှိုက် ရောက်သော ခန်မင်ကြီ၏ ၉ သိန်မျှလောက်သော စစ်သည်ကိုဝ် ဩာ 
၄	င်လိုက်ပြိရုယ် သြိ တြိ ဘဝနာဒိတ္တျာ ပဝရ ဓမ္မရာဇာ သီဟသူရမည်သော ဆင်ဖ္လူသ္ခိင်တျြာမင်ကြီ၏ မ္လယ် 	တမူ 
၅	၄ ဖ္လစ်ထသော ရယ်ခြင် တန်ခိုဝ် လုံမ်လပြည်ာ သဒ္ဓါအာနှင် ၄ ပ္လည်စိုမ်ထသော လေမျက်နှာသ အရပ်နှိုက် 
၆	ကဲသိုဝ် ထင်ရှာစွာထသော သီဟပတိမည် ၆ ဆင်ဖ္လူသ္ခိင် တျြာမင်ကြီသည် ဇေယျပူရမည်သော စစ်ကိုင် 	ပြည်နှိုက် 
၇	၄ မျက်နှာမှ လာသရန်သူတိုဝ်ကိုဝ် နှိပ်စက်လျက် မျောက်သာမျာ မိဖုရာနှင်အကွ သကရစ် ၇၁၃ ခု တပေါင် 	လ္ဆန် ၉ ရျ 
၈	က် ၅ နိယ်နှိုက် နန်တက်တဝ်မူ၏ နန်တက်တ် မူပြီသမှ သကရစ် ၇၁၄ ခု အာသတ်နှစ် တပေါင်လ္ဆန် တဆဲ 	တရျက် 
၉	၅ နိယ်အာ မိဖုရာနှင်အကွ ဆင်ဖ္လူသ္ခိင် တျြာမင်ကြီသည် ဒုဌကာမဏိမင်၏ ရတနစာတီနှင် တူထသော စည် 	ခုံ 
၁၀	မ်တဝ်ကိုဝ် ပ္လူတဝ်မူရုယ် ရှုယ်ကြုတ်ကိုဝ်ကာ ငွယ်ကြုတ်တွင်ထည်၏ ငွယ်ကြုတ်ကိုဝ်ကာ ဆင်ဖ္လူစွဲကြုတ် 
၁၁	တွင် ထည်၏ ဆင်ဖ္လူစွဲကြုတ်ကိုဝ်ကာ က္လောက်ကွံကပ်တွင် ထည်၏ က္လောက်ကွံကပ်ကိုဝ်ကာ ​ေ
၁၂	က္လာက်အတိပ္လူသော ဓမ္မာရာတိုက်တွင် ထည်ရုယ် အသောင်မျှလောက် မ္လောက်သော အရျာသင်္ဃာ အ ​ေ
၁၃	ထာင်မကသော စစ်သူကြီ အမတ် အသိန်မကသော ပိုဝ်ပါ မိမယောက်ျာ မိဖုရာ အစမူသော အရျာ 
၁၄	မကသော မိသင်မောင်မတိုဝ်နှင်အကွ တကွန်စာမျှလောက်သော သရိရဓတ် အရျာမကသော (ငွယ် )
၁၅	ဖုရှာဆင်ပူတဝ် က္လံဦ ၃ က္လံ ပိဋကတ်ထည်ရုယ် ထာမနာရုယ် အပြီလေည်တိုင်၏၊ ၊ ဆင်ဖ္လူ 
၁၆	သ္ခိင်မင်ကြီ လှုတ်မူသော မ္လိယ်အရပ်ကာ၊ မ္လစ်မ၏ အရှိယ်ဘက်သိုဝ် လာသကာ၊ စန်ကူအရပ်နှိုက် 

၉၀
၁၇	ပျြန် ၈၀၊ ၊ မြက်ရယ်ကန်ဩက် ကန်ဝှံသော ၄၀၊ ၊ စစ်တောင် ငတန်အိုင် ၃၀ အပေါ ၁၅၀ (မြို)
၁၈	(ဝ်)ရှိယ် အဘိုဝ် ချင်သန်လယ် ၇၉ သက်အင် မုရျင် ၇၁ အပေါင် ၁၅၀ ရိယ်နံသာ တန်ညာအင် မု 
၁၉	ရျင် ၅၀ ငပြုံမ်ကြီ ငပြုံမ်ငယ် သန် ၅၀ အပေါင် ၁၀၀ ရမုန်မ္လိယ်က္လီမျှင်ကြီ အရှိယ် သ 
၂၀	န် ၁၅၀ ကန်တုရိုင်မ္လိယ် ကန်ဝှံ ဥတင် ကုရု ၅၀ ပန်ပု ၃၀ ကန်တုရိုင် အစပ် (၇၀ ငစန်ကူ )*16

စည်းခုံဘုရားကြီးကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	၁၅၀ မူ၏ အရှိယ်ဖက် မ္လိယ်တူအရပ် ငကောကေယ်ရွာ ၂၀၀ ရွာသာ ပရိန်သင်ကြီ ၁၅၀ ကွံ ၃၅ လဲ ၆
၂	ပဲ တိန်တိုင် အနန္တပစည် ကန် ၁၀၀ တမ္မာခါ လက်ယာတဝ်တွင် ၁၅၀ ပင်စန်အရပ်ရှာတဝ် ၂၀၀ တကင် 
၃	သာကန်ဩက် မင်က္လယ်အိုမ် ၁၅၀ ယင်သည် ပင်လယ်အရှိယ်နာ သိမ်လယ်စပ်ရိယ်လောင် ၅၀ ပန်ပုထန် 
၄	၃၀၀ လယ် ၃၀ စတ္တေလယ် ၉၀ က္လိယ် ၁၅ အိမ်ဆာ နှစ်ဖိုဝ် ပုစင်အနောက် ဘုံမပိုဝ်ထန် ၁၀၀၀ လယ် ၂ 
၅	၅ ပုစင်မ္လောက် မင်လှ ငရယ်တိုင် ထန် ၁၀၀၀ ပုသောက် ငပုလယ်သင်ထန် လက်ယက်နှိုက် ၄၀၀ မလွယ်သ 
၆	က်လပ် ငရောက်ပုမ် သင်ထန် ၇၀ သန်လိုင်ရှိုယ် ပုလယ်ထန် ၄၀ ငခင်သျမ်ဖထန် အင်တိုင် ၁၀၀ ကုံထံကြ 
၇	ည် ၄၀၀ ရွာရှိယ်လ်ျ ၃ ပဲရျာ ၂ ခင် ရန်နင်ကသိန် ထန် ၂၄ ကင်္ကသူထန် စိုင်ပေါက်တောင်ပါ ၈၀ အိုမ်ကြပ် 	သ
၈	င် ၃၀၀ ချတ္တြာ မယာ ငရောက်ပုမ်သင် ပင်ကြာ ငချစ်စွာသင်မ္လိယ် ၇၀ ပွန်မ္လောက် သိန်ချစ်တြာ ဥတြာ 
၉	ထန် ၄၀၀ မ္လိယ် ၁၀ ရွာစွန်ကြီ ငချံသင် ထန် ၁၆၀ အင်ပဲ တုရင်ဖတ္တြာ ထန် ၅၀၀ ပိတူငဲမ္လောက်ပါ ငစပ်စွာ 
၁၀	ရွာထန် ၅၀၀ စစ်ကိုင် ငယန်အင် သန် ၁၀ မုရင် ၁၀ သရိုင်အရပ် အနန္တသူ သီရွာနှင် အကွ မ္လိယ် ၅ ထန် 	၃၀ မူ အ​ေ 

၉၁
၁၁	နာက်ဘက်သိုဝ် လာသကာ တပေအ်သချင်္အရပ် သံသည် ၁၅၀ တက်သခြိုင် မ္လောက်ဝင်ခ ၁၀၀ ဟင်္သာ 	ငထွယ်တုံ 
၁၂	၂၀၀ ပန်လုလင် ငပသင်ရွာဆိုဝ် လက်ပံပြာ ၃၀၀ ထီတောင် ၃၇၈ ပဲ ရွာကန်စောင် ကျွန်သုံယောက် ကူခ 
၁၃	န်အရပ် နွာထိန်ကြတ်လယ် သန်မုရျင်  ၁၅၀ အပေါင်မ္လိယ်တံ ၃၀၇၆ ထန်အပေါင် ၄၇၀၄၊ ၊ ဤတွင် စည် 
၁၄	ခုံတောဝ်၏ သင်ပုတ် ဆမီဝတ် ဖ္လစ်စိမ်သောငှါ လှူတ်မူသော အရှိယ်ဘက် ကန်တိလိတွင် ရမုန်မ္လိ 
၁၅	ယ် က္လီ မျှင်ကြီရှိယ် ၁၅၀  ကန္တုရိင်မ္လိယ် ကန်ဝှံ ဥတ္တင် ကုရု ၅၀ ပန်ပု ၃၀ ကန္တုရိုင်အစပ် ၇၀ ငစန်ကူ 
၁၆	ပျြန် ၈၀ မြက်ရယ်ကန်ဩက် ကန်ဝှံသော ၄၀ စစ်တောင် ငတန်အိုင် ၃၀ မ္လိယ်ဒူ ငကောကေယ်ရွာ 
၁၇	၂၀၀ ရွာသာ ပရိန်သင်ကြီ ၁၅၀ တိန်တိုင် အနန္တပစည် ကန် ၁၀၀ တက်သခြိုင် မ္လောက်ဝင်ခ ၁၀၀ မ္လိ 
၁၈	(ယ်)အပေါင် ၁၀၀၀ မင်လှရဲတိုင် ထန် ၇၀၀ အင်ပဲ တုရင်ဖတ္တြာ ထန် ၅၀၀ ပန်ပုအရှိယ် ရဲစသင်္ကြီ 
၁၉	. . ကိုဝ် ရွာနှင် ဝင်လျက်ကြည်ထန် ၃၀၀ ကြွမ် ငဩင်စင် ပန်တျာ အိုန်ချံ စစ်ဆွယ်သင် အလ 
၂၀	. . . ငနောင်ဝ . . . . . . . . . 
အထက်-ပ- ၄၉။ စာရင်း- ၅၆၄/ခ။ တိုင်းရင်း-မ၄၉၈။ 
မြုပ်နေသောကြောင့် ၂၀ ကြောင်းအောက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည်မသိသာ ။ 
၉ ကြောင်းမြောက်၌ ၅၀၀ တွင် သုညတလုံး ကျနေ၍့ ကျောက်စာ၌ အောက်ကထည့်ထားသည်၊ သို့အတွက် ၅၀၀ ဟုဖြစ်သည်။ 





၉၂
မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၄၆၉ ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၄ ခု
(မန္တလေးမြို့ လင်းစင်းကန် မန်ကျည်းပင်အောက်မှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၄၆၉ ဖြစ် 
သည်။ )

၁	။ သကရစ် ၇၁၄ ခု .
၂	သတ်နှစ် တပေါင်လ္ဆုတ် 
၃	၃ ရျက် ပုတ္တဟူနိယ်လျင် မ
၄	င်ခေါင် ဖ္လစ်သော စည်သုမင် 
၅	အမ္လျိုဝ် အနွှဲစ်လေ ဖ္လစ်သော ဆင် 
၆	ဖ္လူသ္ခိင်မင် . . . . . . 
၇	. . . . . . . . 
၈	. . . . . . . . 
၉	. . . . . . . . 
၁၀	. . . . . . . . 
၁၁	. . . . . . ပြာ ​ေ
၁၂	ကာင်မ္လစ် . . . . . သိသျာ 
၁၃	ရယ်တိုင် . . . . . 
၁၄	ရမည်သင် မင်တျြာဖျာလျှင် .
၁၅	စည်သုမင် ဆ . . . . . 
၁၆	နှင် ဘလာစုံကိုဝ်လျှင် တချက်ပြိ . 
၁၇	င် ထနူပကြံမည်သ အမတ်ကြိကိုဝ် 
၁၈	အစိအရျင် အဆင်အခြင် ငလိုဝ် 
၁၉	ရုယ် လုပ်သတေ။ ဝ။ ပြိဧ။ ဝ
ဤကျောက်စာ၏့ အထက်၌ ‘မိတ်ထိလာမြို လင်စင်ကန်ရို မကြည်ပင်တွင် ရှိ’ ဟု လက်ရေးဝိုင်းစာနှင့် စာပြောင်း
ပြန်ရှိသည်။ 
အမရ-၂၂၈ နှင့် ၅၈၂။ စာရင်း ၅၆၃ နှင့် ၁၄၃၆။ တိုင်းရင်း-မ-၄၉၉/ခ။ 

၉၃
အင်းပဲဘုရားနှင့် နဂါးရုံဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၄ ခု၊ (၆၆၈-၆၉၈ ခု )
(စစ်ကိုင်းခရိုင် တောင်ကြားရွာ နရရွှေဂူဘုရား အနောက်မုခ်အထွက် မြောက်ဘက်အနီးမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု နရရွှေဂူ 	ဘုရားအတွင်း၌ရှိသည် )

၁	(။ ။) ဩိတ္တရိ ဘာဝနာ ဒိတ္တျာ ပဝရ သူရထ္မ ရာဇာ သီဟသူရ မီည် ​ေ
၂	သာ ဆင်ဖ္လူသိခင် တျြာမင်ကြီ မြင်တ်မူရုယ် အယူမှန်ခြင် တျြာမင် 
၃	လက်ထက်က အစဖ္လစ်သော သင်ချာ ၆၆၈ ခု ဖဿနှစ် တပိုဝ်ထွယ်လဆန် 
၄	ငါရျက် ၃ င်္ကာနိယ်နှိုက် ငချပ်သင် ဖုံမ္မသမန် ငသံတိုင် 
၅	ငဝမည် ငပါဇာ ငဆုံမွေုယ် အဟံမ်သာ စသော အသည် 
၆	ကလန် သံပျင် ငီရုယ် က္လောင်ပ္လုသော လှူသဲကာ စုကေပါနောက် 
၇	ခွယ် ထနောင်အောက် ခွယ် က္လောင်ရှေိယ် ကန်အောက်သော 
၈	၃ ပဲ(ခွယ်)။ သက္ကရစ် ၆၉၈ ခု ဖ္လကိုန်နှစ် နွဲတာလ္ဆုတ် ၉ 
၉	ရျက်(၂)နိယ် ရွာသူကြီ ငပုံသင် ငတပါသင် ဖုမ္မသမန် င 
၁၀	ဩာင်စ ငစည်မင် ငစညောင် ငသာစွာ ငထေါမည် ငဝံ 
၁၁	. ခင်ပ္လယ်ဖ၊ ဤမျှသော အသည်ကလန် သံပျင် အကုန် ငီရုယ် 
၁၂	. . . သျင် လက်ယာ သိန်ခါ ဆိရျာကိုဝ် တင်ရုယ် က္လောင်နှိုက် လှူ ​ေ 
၁၃	သာလဲကာ ကြပိုဝ်စပ် လဲဖျက်တပဲ ငပ္ပဝှံ ငါပဲ မုရျင် ၂ ပဲ လှူဧ ကြ 
၁၄	ပိုဝ် လဲ ရျာ ထန်နှင် အဝန်သော အရှိယ်ကာ ရပွယ်နှင် လင်ပက် သွာသော 
၁၅	ခရိလျှင် အခြာတေ တောင်ကာ ပေါက်ပင်ကြိနှင် ထန်ယောက်ပ 
၁၆	င် အခြာတေ၊ အနောက်က လိန်ပင် မြင်နှင် ခ္လေါင် ခရီဆုံလျှင် အခြာတေ 
၁၇	မ္လစ်သြောက်ကာ စဿာနှင် အင်ခု သွာသော ဥနှယ်ပင်လျှင် အခြာတေ 
၁၈	ငသလုံသင် က္လောင်တောင် ငတပါသင် လှူသော ခွဲလဲ ရွာသုကြိ ငဆောင် 
၁၉	လှူသော မုရျင်စိတ်လဲ ကြည်မ္လေလေည် ရွာအရှေိယ်တောင်ထောင် 
၂၀	မ္လေစပ် ခွဲချင် အနောက်လေ ခွဲ ဖုရှာကိုဝ် လှူသော ဆင်စာ အဝန် ၂ 
၂၁	ပဲ အနောက် ရင်မာ ရျာတင် တပဲခွဲ။ သက္ကရစ် ၇၁၄ ခု အာသန်နှစ် 
၂၂	တပေါင်လ္ဆန် ၁၄ ရျက် ၁ နိယ် နံနက် ကုလာက္လောင် ထာမနာမူသော 
၂၃	ခါနှိုက်လျှင် စစ်သူကြီ ကင်ကသူ လင်မယာ ရွာသုကြီ မင်စေ 
၂၄	ဖုံမသင်ကြမ် ငကြွင်သင် အသည်ကလန်သံပျင် ငီညွတ်ရုယ် လှူ 
၂၅	သော လဲကာ အင်ပဲဖုရှာ ရေလောင် ၃ စိတ် ကြပိုဝ်စပ် ခွယ်လဲ 
၂၆	ဖုံမကြမ် ဘုံမတိင်္ခ ငဣမ်ပ္လည်သင် ငဖုန်ဆုံမ်သင် သမန် 
၂၇	ဖတ္တရာ ဘုံမသိခါ ရန္တပိဝ် ငဝသင် သေမသောက် ငရောက်ပုံ 
၂၈	မ်သင် ငသောက်ကြသင် ရယ်ပုသိန် ငသံရာဝကိနန် သာ အဖ 

၉၄
၂၉	ဤမျှသော ကလန် သံမ်ပျတိုဝ် ငိရုယ် အောက်ကာ မဟာတန် 
၃၀	အထက်ကာ ရ+ဝေပ်ယ် ၁၀၂၈ နှစ်ဖက်အကြာတွင် ပျက်ဖပ် ရှေိ‘ယ်’ ကို 
၃၁	ဝ်လျှင် မူရုယ် စာစေိယ်သတေဟု နကာရုမ်ဖုရှာကိုဝ် လှုဧ 
၃၂	လဲ ၂ ပဲ၊ သိပါ မြင်ပါသော သူကာ မင်မောင်ကံကဲ ငသံပုံသင်။ 



အင်းပဲဘုရားနှင့် နဂါးရုံဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ ကျော 

၁	လင်ပက် ကလန်သံပျင် သိပါကုန်ဧ ရွာရှိယ် ထန် ၁၁ ပင် ငကြောင် 
၂	သင် လှူ၏ ငသလုံမ်သင် က္လောင်တွင် ၆ ပင် လှူ၏ သမ္မိဖုရာကိုဝ် ၆ 
၃	ပင်  လှူ၏ လင်ပက်ကိုဝ် မင်ဖနိုင်ရသော အသည်ကုန်ဩာင် ငိရုယ် လှူသော 
၄	မုရျင်လဲ ပျိုဝ်ခင်နှင်သော ငါစိတ် စုကေပါ ရှေိကိုဝ် ကျွန် တယောက် 
၅	လဲလုပ်ရုယ် ဝတ်ချက်ထာ၏ ပင်လဲတွင် ၂ ပဲ ဥပ်ခွက်ခွင် နောင်နင် 
၆	တောင် ၃ တွင်သော တပဲ နဂါရုံမ်ဖုရှာကိုဝ် နွာ တခု စာတီကိုဝ် 
၇	နွာ တခု ကုလာက္လောင်ကိုဝ် နွာ ၂ ခု မ္လတ်စွာသျင် မြသတ္ထေပ္လုသော န 
၈	ဂါရုံမ်ဖုရှာ တဆူ ဇာတိတလုံ ကုလာက္လောင် တလုံမ် မုရျင်လဲ 
၉	အပေါင် ၁၀ ခွယ်တေအ်။ ငါပ္လုသော ကောင်မှုကိုဝ် ခီပင်ပါ​ေ 
၁၀	ဆက်လျှင် ရစပါစေသတေအ်၊ လူဖ္လစ်သောကာ လူစည်စိမ် နတ် 
၁၁	ဖ္လစ်သောကာ နတ်စည်စိမ်။  ငါပ္လုသောကောင်မှုကိုဝ် ခီပင်ပါ ​ေ
၁၂	သာသူကာ ငါနှင် အတူ ရစပါစေသတေ။ မိဖုရာစဝ် ဆိရျာတဝ် မ 
၁၃	ဟာထည်လေည် ငါနှင်ထပ်တူ ရစပါဇေသတေ။ ရေမ္လေိယ်ကို 
၁၄	ဝ် အစိုဝ်ရသော မင်ကြီ အမိ အသာလေ ငါနှင်ထပ်တူ ရစပါစေသော 
၁၅	ငါပ္လုသော ကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သောသူကာ ဖုန်မကြီစေသတေ 
၁၆	အသက်မရှည်စေသော မယာသေစေသတေ ကိုဝ် သေစေသော 
၁၇	သာ သေစေသတေ ကြမ်ရရာ မဖ္လစ်စေသော လုပ်စရာလေ မစာ 
၁၈	ရစေ၆ အကံမ္ဘာ ဖုရှာလေ မဖူစေသော လူလျှင်ဖ္လစ်သော ၄
၁၉	လူကောင်မဖ္လစ် ခြေယ်တိုဝ် လက်တိုဝ် နူဝယ်စေသတေ၊ ဝ 
၂၀	က်ကွံ တလှည်ကိုဝ် မိဖုတ်ရုယ် အကျွံမ်မရစေသော အယောင် 
၂၁	ကဲယ်သိုဝ် ဖ္လစ်စေသတေ၊ ငရဲကြီ ၈ ထပ် ငရဲငဲ ၁၂၈ ထပ်လျှင် 
၂၂	ခမ် ၄ စေသတေ မိတ္တည် ဖုရှာ ခ္လွတ် ၄ မက္လွတ်စေသော။ ငါ 
၂၃	ကာ သာသနာ ငါထောင် မကုန်သရှုယ် လူကောင်ဖ္လစ်ရုယ် သာ 
၂၄	သနာကိုဝ် ခီပင်ရသည် ဖ္လစ်ခ္လင်၏၊ ရဟန်ဖ္လစ်သော ပိတ္တက 
၂၅	တ် တတ်စွာသည် ဖ္လစ်ခ္လျင်၏၊ အဆုံမ်စွန်ကာ မိတ္တည်ဖုရာ 

၉၅
၂၆	ဖ္လစ်သော ထမ္မစကြာ တရျာဥိလျှင် နာရခ္လျင်၏၊ အဆုံမ်စွ 
၂၇	န်ကာ နေရပ္ဗန်ဆုကိုဝ် လိုဝ်ခ္လျင်၏၊ ငါလှုသော ဥစ္စာကာ ငွေ 
၂၈	၄၅၈ က္လပ် ပုဆိုဝ် တထောင် ငါရျာ ၃၀၊ ဇပါကာ တထောင် 
၂၉	ငါရျာ ၃၀၊ ဆိတ် တရျာ နွာ နှစ်ဆဲငါခု၊ ဤငအလှူကိုဝ် ငါစွန် 
၃၀	သတေ၊ ငါတောင်သဆုလျှင် ရခ္လျင်၏။ ဝ။ ဤက္လောက်စာကာ 
၃၁	ငသလုံ+သင် သာ သျင်ပ+စင် န် ထိုဝ်သတေ ကြာကာ မြင်က တတ်ချင်၏

မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၄၇၉ ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၄ ခု၊
(မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၄၇၉ ကျောက်စာဖြစ်သည်၊ )

၁	။ ဝ။ သကရစ် ၇၁၄ ခု၊ အသတ်နှစ် နံကာလဆန် ၄ ရျက် တန်နှင်လာနိယ် . . . . . 
၂	။ မျောက်သာ ဘုန်တဝ်အာဖ္လင် ဖ္လစ်ရုယ် ပ္လုသော က္လောင်တ်နှိုက်အာ လှူတ်မူ . . .
၃	။ ငကဲမျာ အိုန္အ်ရောက်သင်။ ငလှဥိ။ ငမွန်ဥိ။ ငသောက္ကြာ။ ဤ . . . . 
၄	။ သ္မီ အိုမ်လျောင်။ အိုမ်လှ။ ငပုလဲ။ ငကဲ။ ငဥိ။ သာ င . . . . . . 
၅	. . . မယ်။ . . . . . သစ်။ . . . . . . . .
၆	. . . . . . . . . . . . . . . . . 
၇	. . . . . . . . . . . . . . . . . 
+
ဤကျောက်စာအောက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည်မသိသာ။ အမရ-၂၂၉။ စာရင်း-၅၆။ တိုင်းရင်း-မ-၄၉၉/က။

၉၆
မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၁၂၄ ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၅ ခု
(မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၁၂၄ ကျောက်စာဖြစ်သည်၊  )

၁	၊ ၊ နမော ဗုဒ္ဓါယ၊ အနန္တညာဏံ ကရုဏာလယံ လယံ၊ (မလစရ)ဗုဒ္ဓံ သမာဟိတံ ဟိတံ၊ နမာမိ ဓ 
၂	မ္မံ ဘဝသံဝရံ ဝရံ၊ ဂုဏာကရညေဝ နိရင်္ဂဏံ ဂဏံ။ ထောင်ရစ်မ္လေ အိုမ်ပြဿ်တာ ငကောင်မွန် 
၃	သင် ငပုံသင် သတင်သည် မောင်နှမ သုံယောက် ပြတ်သတ်တေည်။ ငိညွတ်၍ လှူသမ္လေကာ ထန်ရုံ 
၄	ကန်ငဲအောက်ခြောက်တွင်သော တပဲ၊ ငညင်ပု တစုသော တပဲစိတ်၊ အိုမ်မုန်တိုင် လဲကြီ စသည် အ 
၅	ထက္က်န်တိုင်ဩင် ကြည်တောင်သော ၂ ပဲစိတ်၊ သတင်သည်ကာ တပဲ၊ အိုမ်ပွင်ခွဲလဲ၊ ပြသတ်တော 
၆	င် ခွဲလဲ၊ ပြသတ်ရှေကန် ၂ ပဲ၊ ရွာသုကြိလဲသြောက်ခွဲလဲ၊ ကြဝ်အင် တတွင်ခြာခွဲလဲ၊ မင်က္လည်ရှေ 
၇	၂ တွင်သော စိတ်လဲ၊ ငကောင်မွန်သင် ဝတ်လရှေ (၃)တွင်သော စရွတ်၊ အိုမ်ပကတင်ရာ ရွာဆိုဝ် 
၈	သုံစိတ်၊ က္လမ်ရယ် ကန်အောက်ပျိုဝ်ခင် ငါတွင်၊ ဤသည်ကာ တိကာ သုံယောက်လှူသည်တည် 
၉	ထိုဝ်ပိ တစိသျင် ပျံတ်မူခသော ပြည် ၂ ဖက် (မဟိရကာ)ထောင်ရစ်မှသည် တပည်တည် 
၁၀	လာ၏ ထိုဝ်ပိ၊ ၊ သက္ကရစ် ၇၁၅ ခုသော၊ မ္လေခံပါသည် ဖိုဝ်ကြိ (သာအ)ဖ ကောင်မှုကိုဝ် 
၁၁	. . . . . . . မ္လစ်ထောင်နှိုက် ကုလာက္လောင် ဥထွက် တ
၁၂	. . . . . ၄ တွင်သော တပဲ၊ ဖွာတဝ် ၂ ပဲ၊ မ် အို မုန်တိုင်လဲကြီစ အစာ လျိုဝ် ​ေ 
၁၃	. . . . . . . . . . . . . . . ည်တပဲ၊ အထက် ​ေ
ဤကျောက်စာအောက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည် မသိသာ။ 
တိုင်းရင်း-မ-၄၉၉/ဂ။ 


၉၇
ဆင်ဖြူသခင်မင်းကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၅ ခု၊ (၆၇၁ ခု)
(မြင်စိုင်းမြို့ ရဲဘော်ရွာမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၈၅/က ဖြစ်သည်။)

၁	။ နမော တဿ။ ။ သကရစ် ၆၇၁ ခု တန်ဆောင်မှုန်လ္ဆုတ် ၂ နိယ် ရှုယ်တောင် 
၂	။ တက်ပြီ ဆင်ဖ္လူသခင် ကွန်ပြောက်ကြီ ထွက်တဝ်မူသော ရိယ်စင်တဝ်။ 
၃	။ ခ္လရုယ် စေတိ ကူက္လောင်သိမ်ကိုဝ် လှူရသော မ္လိယ်ကာ။ စေတိ သင်ပုတ် ဆီမိဝတ် 
၄	။ တန်ရောက်ပါ ၁။ ပယ်က္လာ ၁။ ရန်ဩင်ဖျာ ရျာ ူ။ ငါဩင်သင် က္လောင်တောင် ရျာ ၂။ 
၅	။ တက္ကသူ ရျာ ၃။ စေတီဖါ။ ဟုရာငဲ ၂။ အိပံသင် က္လောင်တောင်ရျာ ၂။ က္လောင်မ္လေ 
၆	စ်ရျာ ၂။ ငါခင် ရျာ၂။ အင်ခံက္လောင် နောက် ၂။ ကျွန်ကာ ငါပ္လည် ၁။ ငါပစ် ၁။
၇	ငါခင် ၁၊ ကုလာ ရထာ ၁။ အိလတ် ၁။ အိညဲဥိ ၁။ သ္မိ အိဆံလှ ၁။ ငါတောင်ရံ သ္မီ အိချ 
၈	စ်သိမ် ၁။ အပေါင် ၈။ နွာမ ၅။ ။ တျြာဝတ်ကာ သစ်ခဝတ်တိုဝ္အ် ၂ူ။ သင် 
၉	ဃာ လဲကာ လဲဖျက်ကြီ ၄ စွက်သော ၃။ ပ္လွန်ငုတ်ပါ ၂။ အိ ကုင်လုင် ၅။ ​ေ 
၁၀	မြာင်ချပ် ၄ စွက်သော ၁။ မဟာတန်ပါ ၃ စွက်သော ၁။ ဆည်ကောက် ၂ူ
၁၁	ငါလည်ကောင် ၅။ သင်ပုတ်လဲပါ ငါက္လောက်ရစ် ၂။ ငါစုံသင်ဆည်။ 
၁၂	၅။ တလာငဲက္လောက် ၅။  ငါပန်ကုံ ၁။ ငါပုစွန် ၁။ ငါဆည် ၁။ ငါက္လောရစ် 
၁၃	၂။ စရပ်ဖ္လူမ္လစ် ၁။ ကုနဝတ်ကန် ၅။ ထန်အလုံ။ ငါချစ်လာသင် ကန် 
၁၄	။ ၅ ထန်အလုမ်။ ခရုကွယ် ၅။ ဆင်ဖိုဝ်  ၁၀။ မြင်ဦခက် ၅။ 
၁၅	(ငါ)ပဲတွင် အနန္တမင်ကြံက္လောင် ၁ ပဲ။ အလဲကုရွာငဲ တောင် ခ္လေင် ၃ ပဲ ဩက္ကာ 
၁၆	သင်ထွဲ အထက်ကာ ကန်ငဲအဆုံ၊ ကမ်ပဲဩက် ၁၀ ငပုံသင်ကန် ၅၊ ၄ ပဲကာ 
၁၇	ကူ ၄ မျက်နှာ တပဲကာ ကူငဲ၊ မ္လ်ကု ခင်ဥိလဲတွင် ၁ ပဲ။ တောင်ငဲရှေယ် 
၁၈	၁ ပဲ။ ဤကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သသူကာ အ‘ကံ’ ဖါ ၂ ဖုရာ ခ္လွတ်ရှယ် မက္လွတ်စေသ ​ေ
၁၉	တ ဖျက်သသူကာ အဝစေ က္လစေသတေ၊ ငကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်သသူ ငါနှင် အဒုရစ 
၂၀	ပါစေသတေ။ ဝ၊ သဂရစ် ၇၁၅ ခု တပိုဝ်ထွယ်လ္ဆန် ၂ ရျက် စနိယ်နိယ် သ 
၂၁	ဿနာ ငါထောင်၊ တည်စိမ်သောငါ ငမ္လေယ်လုသင် လှူသော လဲကာ၊ ငလင် 
၂၂	မြွယ် ၁ ပဲ၊ ငဏံနာ ခွဲလဲ၊ ငမသင် ကြည်ခွဲလဲ၊ ငါရင်ငဲ ဩက် ၂ူ၊ င
၂၃	ရင်ကောင် သနပ်မြောင်ပါ ၄ စွက်သော ၁ ပဲ၊ ဥမင်လဲဦ အရှေဖက် စိတ် 
၂၄	လဲ၊ ငပသင် အိုလတ်သင် အလှုကာ အိကောင်တောင် ၁ူ၊ တောင်ရှည်ဝတ် 
၂၅	ဩက် တလာပါ ၃ တွင်သော ၁ ပဲ၊ စရပ်ဖ္လူ အနောက် ဆုလေဝတ်ပါ ရင်ခွင်ပိုက် ခွဲလဲ 
၂၆	ဤငကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သသူကာ ဖုရာ ထောင်ရျာ လာရှုယ် ခ္လွတ်လေ မက္လွတ် 
၂၇	စေသတေ ငရဲအဝိစိ က္လစေသတေ၊ ငကောင်မှုကိုဝ ခိပင်သသူကာ ငါ 
၂၈	နှင် အတူရစပါစေသတေ။
အမရ-၁၆၂။ စာရင်း-၅၆၉။ တိုင်းရင်း-မ-၅၀၁။

၉၈
ဆင်ဖြူသခင်မင်းကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	။ သိမ်ကိုဝ် လှူသော ဝတ္ထုကာ။ ငါဖ္လည်ဝသင် ခ္လောင် ၁၀ ထန်အလုံ သင်ပုတ် ဆီမိ ဝ 
၂	တ်တေ။ လဲကာ တောင်ပိရွာတောင် ငါတုန်တာ ၅။ ကြပုရွာတောင် ယင်မြစ်လဲ 
၃	၅။ ရွာငဲ အရှိယ် ပြာမ္လိယ် ၁၀။ မြိဝ်ရှိယ်ရွာရာ ၄၊ ထိရင် မြင်ထိန်ဥယန် ၁။ အပေါင် 
၄	လျင် (၁၊လဝ)ရျာ ၁၄။ ကျွန်ယောက်ျာ စည်သည္ကာ ငါမ္လျင်သာ ငါခင်နှစ် ၁။ ငါမြိုဝ် 
၅	၁။ ငါဝံ သာ ငါကုံမာ ။ ငါရောက္သ်ာ ငါညိုဝ် ၁။ ပန်တျာ မတောင်တ ၁။ အိထက် 
၆	မ္လစ် သ္မိ အိမ္လိယ် ၁။ အိသုကြာ ၁။ အိပဲငဲ သ္မိ (ဖသာ)၁။ အလုပ်အက္လုယ် ငါမ္လ‘င်’ ၁။ ငါ
၇	မွန်နီ ၁။ သာ ငါပ္လည်စုံ ၁ ငါပ္လည်ပုံ ၁။ ငါတပါ ၁၊ သာ ငါဩင် ၁။ ငါခင်လု ၁။ ငါခ 
၈	င်နှစ် သာ ငါရယ် ၁ ငါနောင် ၁။ ပိယ်ခလိုဝ် ၁။ သာ ငါမ္လိယ်လူ ၁။ ငါနောင်လတ် 
၉	၁။ ငါပ္လည်စုံ သာ ငါပေါက် ၁။ အပေါင် ၂၁။ နွာမ ၄။ ။ 

၁	။ ကုန်စွက်က္လောင်။ နွာထိန်လဲ တန်လိုင်ရွာ ၁၀။ စညက်ရှိယ် ၅။ မင် 
၂	သိင်္ဂသူ လူသော ယင်တိုက်တောင် ၁၀။ ကုန်စွက်ပြာ ၃။ သစ်ခဝတ် 
၃	မ္လိယ် ၁၀။ ထန်အလုံ။ က္လောင်တောင်ပါ ူ။ ။ 

၁	။ မြင်စိင်မဟာထိက္လောင် ဖုရာ . .  ကလ္လျာ ၅။ ဝတ်ကာ ငါဆောင် ၅၊
၂	ငါကုလာ ၅။ တောင်က္လောင် ငခင်ဖ ၅။ ငါထောက် ၅။ ကုန်စွ 
၃	က် ကန်ရွာနောက် ၂၀။ ငါကြီဖကန် ၁၀။ ပန်လင်ကန် ၂၀။ ထန်အ
၄	ကုန် မြင်စိင ရျာ ၁၀။ 

၁	။ မယောင်ဖုရာ သုရက္ခရှိယ် အိတိုဝ္အ် ၅။ က္လောင်မြင် မ္လစ် သင်ပုတ်လဲ 
၂	။ ဝ။ ဥံမ္မင်တောင်ငယ်ရှိယ် အတူလဲ ၅၊ ဆင်ထိန်စုံရှိယ် ၅။ အ​ေ
၃	ဟာင် ၅။ ပံသာက္လော င မ္လစ်ရျာ ၂၊ ထန်အလုံ။ 
အမရ- ၄၈၇။ စာရင်း- ၁၃၄၇။ တိုင်းရင်း-မ-၅၀၂။ 

၉၉
စည်းခုံကြီးဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၁၇ ခု၊ (၆၆၂- ၇၁၃-၇၁၄ ခု)
(စစ်ကိုင်းမြို့စည်းခုံကြီးဘုရားမှ စတင်တွေ့ရှိ၍့ ယခု ထူပါရုံဘုရားကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၄၃/က ဖြစ်သည်။)

၁	(။ သက)ရစ် ၆၆၂ ခု ၄ အသင်္ဃေ ကမ္ဘာတသိန် ပါရမီဖ္လည်ရုယ် မိမိလျှင် သစ္စာလေပါကိုဝ် (ပွင်)စင်ပြီ 	သော ဖုရှာသ္ခိင်သည် 
၂	ခ္လွတ်အပ်သော ဗြုံဟ္မာ စသော လူနတ်ခပ်သိမ်ကိုဝ် ခ္လွတ်ခပြီရုယ် နိပ္ပန်လွန်သနှစ် ၁၈၄၄ နှစ်သောအခါနှိုက် 	တမ္ပရတိတ်တို 

၃	(င်နှိုက် ရောက်) သော ခန်မင်ကြီ၏ ၉ သိန်မျှလောက်သော စစ်သည်ကိုဝ် ဩင်လိုက်ပြီရုယ် (ၐြီ) တြိဘဝနာ 	ဒိတ္တျာ ပဝရ ဓမ္မရာ 
၄	ဇာ သီဟသူရမည်သော ဆင်ဖ္လူသ္ခိင် တျြာမင်ကြီ၏ မ္လိယ် (တမူ)လည် ဖ္လစ်ထသော (ရယ်) ခြင်တန်ခိုဝ် လုမ် 	လပ္လညာ
၅	သဒ္ဓါအာနှင်လေ ပ္လည်စုံမ်ထသော လိယ်မျက်နှာသ အရပ်နှိုက် နိယ်လကဲသိုဝ် ထင်ရှာစွာထသော သီဟပတိ 	မည်သော (ဆ)
၆	င်ဖ္လူသ္ခိင် တျြာမင်ကြီသည် ဇေယျပူရမည်သော စစ်ကိုင်ပြည်နှိုက် ၄ မျက်နှာ (မှ)လာသ ရန်သူတိုဝ် (ကိုဝ် 	နှိပ်စက်)
၇	လျက် မျောက်သာမျာ မိဖုရာနှင်အကွ၊ ၊ သကရစ် ၇၁၃ ခု တပေါင်လ္ဆန် ၉ ရျက် (၅) နိယ်နှိုက် နန်တက်တဝ် 
	(မူ)
၈	၏ နန်တက်တာ်မူပြီသမှ၊ ၊ သကရစ် ၇၁၄ ခု အာသ(တ်နှစ် တ)ပေါင်လ္ဆန် (တဆဲ တ)ရျက် ၅ နိယ်အာ မိဖုရှာ 	နှင် (အကွ)
၉	ဆင်ဖ္လူသ္ခိင် တျြာမင်ကြီသည် ဒုဌကာမဏိမင် . . . . . . . . က္လာင်တဝ်နှင်တူသော (ကု)
၁၀	လာက္လောင် ပြသတ် ဥထွက် စလစ် ၄ ဆင်သော (က္လောင်တဝ်ကိုဝ် ) . . . . . . . . . . 
၁၁	သော ဟင်္သပတာ အထောင်္မ (ကသော ရှုယ်တိုဝ်ဖ္လင် ရိယ် ). . . . . . . . . . . . . 
၁၂	၏ အံဖွဲ သရဲသော သလွဲလည် ခတ်၏ ရှုယ်နန်လည် . . . . . . . . . . . . . . 
၁၃	ရယ် စသော အရပ်နှိုက် အသောင်မကသော ဖု . . . . . . . . . . . . . . 
၁၄	တိသော ဖုရှာသ္ခိခြေရာ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

၁၀၀	
၁၅	မူ၏ သျင်သင်ခါကိုဝ် အမျာသိစိမ်သော . . . . . . . . . . . . . . . 
၁၆	က် ပိနယ် ဥဝှေယ် မင်က္လည် သိသျာ . . . . . . . . . . . . . . . . 
၁၇	. . . . . . . . ရုယ် သည်စွာ နာခရကာ၊ ကြောက်စွာကြိ သိရိ ဖဝတိတျ ဓမ္မာရာဇာ . . 
၁၈	က္လ်စွာမည်သော တျြာမင်ကြီ၏ ထံတ်နှိုက်နေသော ငါညိုဝ်သင် ရာစကဝိသာ ငါဥိ ဤသူ ၂ ယောက် 
၁၉	ကိုဝ်လျှင် ပတိမွန် တထည်၊ ပွဲဆန် (စ ၁ စု)အတွင် တောင်လက်တီနှိုက် ဥမ္မာတန္တိမည်သော မိ 
၂၀	ဖုရာကြီနှင် အကွ နေတ်မူသောလျှင် ပန်စေရိုယ် လှူတဝ်မုသော မ္လေအရပ်ကာ ဤဆင်ကြီ ၂ ပဲ၊ ဤ ဆင် 
၂၁	ငယ် ၂ ပဲ၊ ဤဆင်ပြိတပဲ၊ တပဲခွဲ ၂ ပဲ၊ ၅ ပဲစိတ်၊ ခွဲပြီ ၂ တွင် တပဲငါစိတ်နှင် မြောင်နက်ငယ်ဦသော 
၂၂	သုံစိတ်၊ အပေါင်လဲ ၂၀၊ စင်ရိုင်အရပ်နှိုက် ငါလျှင် ဆည်လျှင်သည် မင်ကြာမ္လေအစပ်၊ သြောက် ကန် 
၂၃	သစ်ငယ် တကန်၊ အထက် လိန်သုလျိုဝ်မင်ကြီတကန်၊ တောင်အရှေကာ ကိုဝ်တ်ကြီက္လောင်မင်က္လောင်မ္လေ 
၂၄	လျှင် အစပ်တေ၊ အနောက်တောင်ထောင်ကာ၊ ငမြက်သိသင် ငါရည်မ္လေလျှင် အစပ်တေ၊ အနောက်မ္လစ် 
	ထောင် 
၂၅	. . . . . မ္လေ မင်က္လည်ကန် အစပ်တေ၊ လှူတ်မုသော သိပါသော အမတ်ကာ၊ လက်ယာသိန်ခါ၊ သင်ကြိ 
၂၆	. . လက်ခံရုယ်၊ စာနှင် ချုပ်လျှင်သည်ကာ၊ အမတ် . . . ချုပ်ရသတေ၊ လှုတ်မုသည်ကိုဝ် ကာပါသ 
၂၇	ကာ၊ မင်မတ်သက်ထိက်၊ ပင်လဲ သုကြီ သိန်ခါ ငါသုစင် သိခင်လက်ယာ၊ မင် ၃ ယောက်ကြာပါ . . . . . 
၂၈	ပျက်ဟိအရပ် စာတီပျက်ဟိ ဖုရာကိုဝ် . . . . . . . . . . . . . . . . 
၂၉	. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

၁၀၁	
စည်းခုံကြီးဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၁၀၀၀ ကျော်ခန့် 
(စစ်ကိုင်းမြို့ စည်းခုံကြီးဘုရားမှစတင်ရရှိ၍့ ယခု ထူပါရုံ ကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၄၃/ခ ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ မြေတဝ်ကာ ငကောက်ကယ်ရွာနှင်တကွ မ္လေ၊ ၂၀၀၊ လှူ၏၊ ရွာသာ မဏိသင်က္လီမြေ၊ ၅၀၀၊ ကံတုရိုင်သာ 	မဏိသင်က္လီမြေ၊ ၅၀၀။ 
၂	လှူတဝ်မူ၏ ငရောက်သင်ကန်ရွာနှင်တကွ လှူတ်မူ၏၊ ရွာနှိုက်ကာ ဖုရာရှင်ကို အုပ်စောင်တန် မီတာပြက် 	သော ဖါစေသတေ မ္လေအ 
၃	ဝန်ကာ အရှေမ္လောက်ထောင် ပရပိုက်ခ္လေါင်နာ က္လောက်တိုင် အရှေတောင်ထောင် ကလံက္လောက်တိုင် အ 	နောက်တောင်ထောင် သဘန်ပန် (အ)
၄	ရှေမြောက်ထောင် ငစောင်ခြောင်နာ ကျောက်တိုင် အရှေိဝန်ကံကာ ရွာသာအနောက် မက္လဲစု ကျောံတိုင် 	တောင်ဝန်ကန်ကာ စိန် 
၅	(ပန်ပင်)အုပ်စု ကျောက်တိုင် အဝန်ကံကာ ရွာအနောက်အုတ်စု က္လောက်တိုင် မြောဝန်ကံကာ ကန်သုံဆင် 		မ္လောက် အင်က္လင် ​ေ
၆	(က္လာက်)တိုင် ဤသို ငါလှူသကောင်မှုကို ဖြက်သသူကာ နူသူရဲ နူစွတ် ကုတ္ထအနာစွဲလျက် ကု၍မလွပ် ငရဲက္လိ 
	၈ ပ် င၇ဲ ငရဲ 
၇	(ငဲ ၁၂၈)နှိုက် အမ္လဲခန်စေသတေည်။ ဘုရာထောင်သောင် မဘူရစေသတေည်။ ချိပင်ပါသသူ မင်အမတ်သူအ 	ပေါင်တို 
၈	(ငါနှင် အ)တူ ရစပါစေသတေည်။ က္လေရွာကာ တောင်ပိုတရွာ ထိတောင်တရွာ မ္လစ်ကွေထောင္အ် တရွာ 	ငရောက်သင် တရွာ ဤ
၉	(၄ ရွာကာ ဘု)ရာရှင်နှိုက် စောင်တမ် မိတာပြက် ၆ ဖါစေသတေ။ ဖုရာပြက်သော် ပ္လိုသော ညီညွတ်လုတ်  	စေသတေ။ 
အထက်-ပ-၅၂၊ စာရင်း-၅၆၅/ခ၊ တိုင်းရင်း-မ-၅၁၂/ခ။
မျက်နှာဘက်သည် ၇၁၇ ခု၊ စည်းခုံကြီးဘုရားကျောက်စာဖြစ်သည်။ 

၁၀၂
ဆုတောင်းပြည့်ဘုရား ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၁၇ ခု၊ (၅၂၀-၆၂၈-ခု)
(ပခုက္ကူခရိုင် ပေါင်လောင်ရွာ တောင်ဘက် တမိုင်ခန့် ဆုတောင်းပြည့်ဘုရား အနောက်ကိုက် ၃၀ ခန့်တွင် ရှိသည်။)

၁	၊ ဝ၊ နမော သံဗုဒ္ဓါနံ၊ ၊ နာလင်လူမျာ ဖုန်အာဖ္လစ်သ၊ ၊ သကရစ်ကာ မည်မှတ်ထင်စွာ ၅၂၀၊ ၊ အကယ်နှစ်ခဝ် 	ရုယ် ဖ္လစ် 
၂	သ ကြတိုက်နှစ်ကာ၊ တက်သစ်အတာ ကွာသတထူ တန်ခူလကုန် ကဆုံန်လဆန် မှန်သထင်စွာ သာသနာကာ 	လာသစန်ဆက် တ
၃	ဆယ်ငါရျက် တက်သမနှိယ် ကြာပတိအာ၊ ၊ ကံဖါတသိန် အကိန်က္ခောထ လုံမ်လအညိ ပါရမိပ္လည်ရုယ် 	ပ္လည်သထင်စွာ တုဿိတာနှို (က်)
၄	ချံသာခံစန် နတ်မျာပန်ရုယ် ဆူမွန်မပျောက် မဖေါက်လှယ်ရျာ၊ လုရွာရသ က္လဿနမိတ် (ထိဒ်)သနှာလုံမ် 	မတုမ်လုပ်သ (ခဝ်ကလစိ တ)
၅	ဝ်ကြိလထွက် မ္လစ်ဖက်နောမာ စုလာဖြတ်ရုယ် လွတ်ခဲရန်ပင် မာတင် (င်္ဆ)သိုဝ် သွင်ခဲချံသာ ပွင်ခါနိရုယ် 
	မိမိပေါက်ဖက် လင်လျ 
၆	က်နေသ ပုတ္တဟေိယ်ပင်ဩက် ပေါက်သရောင်ထင် ရှိုယ်ပန်လင်ထက် တက်ရုယ်နေယ်က ရလေိယ်တျြာ 	မန်ငါပါကိုဝ် (ထွာထွာ ​ေ)
၇	ဩာင်စင် မြင်သသစ္စာ ဗြမ်မှာစသ ထိုမျှလုနတ် ပရိသတ်ကိုဝ် ခ္လွတ်ခယ်ပြိရုယ် ခရိနိတ်ပန် ဖုရာမွန်လေ လွန် 
	ခယ်၏
၈	တေ၊ ၊ ကိုဝ်တဝ်နိတ်ပန် လွန်သနှစ်ကာ၊ ဖ္လတ်သထင်စွာ သာသနာကာ၊ တထောင်သျစ်ရျာ လာသလေိယ်နှစ် 	ဖ္လစ်သောခါလျှင်တေ၊ 
၉	သကရစ် ၆၂၈ ခု ပိသျက်နှစ် တပိုဝ်ထွယ်လဆန်၊ ၈ ရျက် ပုတ္တဟုနေယ်၊ ၊ သုကြွယ် အိုမ်ဖွယ်သင်၊ အိုမ် 	ဖွယ်သင် သာကာ 
၁၀	သုကြွယ် ငသံဖါသင်၊ ငသံဖါသင် သာကာ၊ သုကောင် ငဖုန်ရသင်၊ ဤသုံဆက် ပ္လုသောကောင်မှုသည် ပျက် 	ကုန်ခရကာ၊ မင်သုံဆက် 

၁၀၃
၁၁	လေယ် မရရလျှင်၊ ဆိတ်ညံခရကာ၊ မပျက်စေဟု ဆက်တုံမရ ခရကာ၊ သုကောင် ငဖုန်ရသင်သာ၊ သျင် 	က္လောင်လေ 
၁၂	ယ် နေယ်၏၊ မ္လေယ်မ္လစ် ဖ္လစ်သောကြောင်ရကာ၊ ၊ သကရစ် ၇၁၇ ခု၊ ကဆန်လဆန် ဆယ်ရျက် သောက်ကြာ 	နေယ် 
၁၃	လျှင် ကုလာက္လောင်ကြိ လေသာဆောင် ပ္လုလျှင်၏၊ သိမ်လေ တဆောင် ပ္လုလျှင်၏၊ တန်တိုင်လေယ်၊ နှေစ် 	ထပ် ပ္လုလျှ 
၁၄	င်၏၊ ကုကြိကိုဝ်လေ အင်္က္ကတိယ် က္လမ်၏၊ ကုသုံလုံတွင် ဟိသဖုရှာကိုဝ်လေ ဆေိယ်ရေ၏၊ ရေတွင်လေ ကုကြိ 	အရှိယ် တု၏၊
၁၅	က္လောင်တောင်ပါက ဖုန်တဝ်ကာကိုဝ် အဆက်ဆက်က မထွင်သည် တဝ်ကြိကိုဝ်၊ ပေါင်လောင်အသည် 	ကလန် သံပျင် ရောင်ရ 
၁၆	ကာ၊ သျင်တဝ်က္လောင် ဝယ်ရ၏၊ မ္လေဖိုဝ်ကာ ငွယ်ခြောက်ဆဲ ပေိယ်၏၊ မင်အသင်္ချာကိုဝ်လေ လက်ဆောက်၊ 	ခေါင်ဖျင် အရှ 
၁၇	ည်သုံထည်၊ ပျာ တလုံ သေိယ် ၂ က္လောက် စိုင်နံ နှစ်ဖ္လက်၊ မင်အသင်္ချာ ကောင်၏ဟု နူမောတနာ ခေါဝ်ပါ၏၊ 	ရေစင်ကိုဝ် သွန် 
၁၈	၏၊ ပေါင်လောင် အသည်ကန် သံပျင်တိုဝ် အဝတ်လွှမ်သည်ကာ ရွာသုကြိ (နရ)သုတူကိုဝ် ဖျင်ကောင် ၃ 	ထည်၊ ရွာသုကြိ ငကောင်ယ 
၁၉	န်ကိုဝ် ၃ ထည်၊ ငဝံသာသင် ဖျင်ကောင် ၃ ထည်၊ ငဝံသာသင် သာ ငရောင်ဥိ ဖျင်ကောင် ၂ ထည်၊ သာ  	အငဲကိုဝ် တထည်၊ ငမ္လောက် 
၂၀	သင် ဖျင်ကောင် တထည်၊ သုရဲကြိ ငလည်တိုဝ် ဖျင်တထည်၊ ငရောက်စင် ဖျင်ကောင်တထည်၊ ငဥိလှာ ဖျင် 	တထည်၊ အို 
၂၁	ဝ်ညယ်ဥိသာ တထည်၊ ပေါင်လောင် သုကြိ ရေယ်တိုင်ကိုဝ် ဖျင်ကောင် ၃ ထည်၊ ကြယ်ငုယ် ၈ က္လပ်ပေ သည်	တေ။ ဤကာ အဝတ် 
၂၂	လွှမ်သည်တေ သိယ် ၅၀ ဆဲ၊ နွာ တခု၊ က္လွယ်အသိယ် ၃ ခု၊ ဤကာ အသည်တိုဝ် စာပေသတေ၊ ကုခန် စခီ 	အကုန်ကိုဝ် အဝတ် 

၁၀၄
၂၃	လွှမ်သည်ကာ၊ ပူည်ျာသမန် ဖျင်ကောင် ၃ ထည် ကံမ္မပိုဝ် ဖျင်ကောင် ၂ ထည်၊ ငသြောင်စုမ်သင် ဖျင် 	ကောင် ၂ ထ
၂၄	ည်၊ ငဥိသင် ဖျင်ကောင် ၁ ထည်၊ ကိုတဝ်ငဲ အထိန် ဖျင်ကောင် တထည်၊ ဖုမ္မသူ ဖျင် ၁ ထည်၊ စခီ ချင်ကိုဝ်  	၂ ထည်၊ သိ 
၂၅	ယ် ငါလုံ ဝက်တကောင် ဤကာ ကုခန်စခီ စာပေယ်သည်တေ၊ ၊ ဤမ္လေယ် ဝယ်သည် အစကာ၊ က္လောင်မ္လာ 
	သြောက်က္လင် ညော 
၂၆	င် အမျာကံပါလျှင် အစတေ၊ အနောက်မ္လာ သြောက်ထောင်ကာ ပုကံသွာသည် ခရိခြမ်မှလျှင် အခြာတေ၊ 	အရှေိယ်ဝတ် 
၂၇	သြောက်ထောကာ ဥတ်ဖိုဝ်မျာလျှင် အစတေ၊ အရေိယ်မျက်နှာကာ ငလတ်သင် ဝယ်သောရှိုယ်စည်ခုမ် ဖုရှာ	လျှင် အခြာတေ၊ အရှေိယ်ဝတ် 
၂၈	ခြာတေ တောင်ကာသင်သည် သုကြိဝတ်လျှင် အခြာတေ၊ က္လောက်လေ ဆောက်ကုန်၏၊ အနောက်ကာ(တ်)	လျှင် အစတေ၊ ​ေ
၂၉	တာင်ပါတရျပ် ရာအလုံလျှင် အခြာတေ၊ အနောက်ကာ ပုကံသွာသည် ခရိခြမ်လျှင် အစတေ ဤမ္လေယ်ကိုဝ် 	ကာ၊ ဖုရှာ 
၃၀	တျြာ သိက္ခာ ရတနာသုံကိုဝ်လျှင် ရည်သတေ၊ သိမ်အရှိယ် ကုအရုမ်တွင် အနောက်ပါ ကြည်စ အလုံသော 	၁၂	ပဲကာ သိမ်ဝတ် 
၃၁	ရော၊ ၊ ထိုဝ်သည်တောင်ပါနှစ်တွင် သြောက်အထက်သော တပဲကာ၊ ဖုရှာကြည် သင်ပုတ်ဝတ်တေ၊ ထန် 	ကြယ် ငါသာကြိ .
	၊ ၊ အစတေ ထန်ကြယ် . . . . . . 
၃၂	၊ အရျာ (သိက္ခာ)အစိုဝ်ရစေသတေ၊ စစေသတေ၊ ဤသည်သကာ တရျာဝတ်တေ၊ သန်လယ်ကုန် အလုံမ် 	လျှင် က္လောင်၏ မ္လာ 
၃၃	ဩက်ပါက္လင် ဩက်ထက်ကုန်သြောင်ကာ တရျာဝတ်တေ၊ သမန်တွင်ပါသော လယ်ဖိုဝ် ထန်ဝန်ကျင် အကုန် 	​	ေ 
၃၄	တ ထိုဝ်ထန်ဝန်ကျင်နှိုက် စိုက်သောထန်ပင် သိရျက် မင်က္လည်အဝန် ကုန်ဩာင်လျှင် ရစိယ်အရျာ သိက္ခာ 	အစိုဝ်ရစေ 

၁၀၅
၃၅	သတေ၊ ၊ စာစေသတေ၊ ၊​ရှိုယ်စည်ခုမ်ဖုရှာသိမ်နှိုက်လေ၊ လိယ်ထောင်သော ဤက္လောက်ဝန်ကန် လိယ်ခုလေ 
၃၆	ပ္လုရ၏၊ တလသော လိယ်သတင် တသတင်သော လိယ်ကွန်စာ သင်ပုတ်ဝတ်လေ တည်ရ၏ နောင်သော 	ဤငတိုဝ် ​ေ
၃၇	ကာင်မှုနှိုက် ရဟန်ပိုနာ မိမ ယောက်သည် သင်ပုတ် ဆိမိ ပန်တပွင် ကွမ်တယာ သစ်သိတလုံလေ . . . 	ကာ င
၃၈	တိုဝ်နှင် အက္လိုဝ် ထပ်တုလျှင် ရစပါစေသတေ၊ ဝ၊ *17

ဆုတောင်းပြည့်ဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	၊ ၊ လေယ်အသင်္ခယ် အမ္လတ်ကံဖါ တသိန်ထက်၊ စောင်ထလုံလ တာန ပါရမိကိုဝ် ဖ္လည်ရုယ်ရသော တရျာတဝ် 	ကိုဝ် နှလုံမုရု 
၂	ယ်၊ ရတနာသုံပါကိုဝ် ရည်ရုယ် နေယ်ရပန် မရောက်သောကြာ ပတ်စည်လိယ်ပါ အထောက်အပင် ဖ္လစ်စိမ် 	သောငှါ၊ ကျွန် သာတိုဝ်ကိုဝ် 
၃	ရဟန်မုပေယ်သည်ကာ၊ အိုဝ်ကောင်ယန်သာ ငဥိလှာ ငသံပ ၂ ယောက်ကိုဝ်လေ ရဟန်မုပေယ်ရုယ် ငါလျွှတ် 
	၏၊ မ္လတ်သင 
၄	ယ်ဖသာ ငစိမ် ငဖ္လုန်စရာ ဤ ၂ ယောက်ကိုဝ်လေ၊ ရဟန်မုပေယ်ရုယ် ငါလွှတ်၏၊ ငရွာလည် သာ ငရှိုယ် 	ကိုဝ်လေ ရဟန်မု 
၅	ပေယ်ရုယ် ငါလွှတ်၊ အိုဝ်သောက်ရာ သာ ငသံမူကိုဝ်လေ ရဟန်မုပေယ်ရုယ် ငါလွှတ်၏ အိုဝ်စနေသာ ငဥိ 
	ကိုဝ်လေ ရဟန်မု ​ေ
၆	ရုယ် ငါလျွှတ်၏ အာရသခါ သာကိုဝ်လေယ် ငါရဟမုပေရုယ် လွှတ်၏၊ ရဟန်မုပေယ်ရုယ် လွှတ်သည်ကာ ၈ 		ယောက်တေ ဤ
၇	သျင်ဖကိုဝ်ကာ ကုကြိဖုရှာသိခင်ကိုဝ် ငကိုဝ်စာလျှင် လုပ်က္လွယ်ရစ်စေသတေ၊ က္လွယ်ရစ်စေသတေ၊ ၊ က္လွယ်မ	လေ လှိယ် 
၈	၏၊ ထန်သ္မာ အိုမ်ကောင်ယန် လင် ငရဲကိုဝ်လေယ် ငကိုဝ်စာ သိမ်ကိုဝ်လျှင် လုပ်က္လွယ်ရစ်စေသတေ၊ ၊ 	က္လွယ်မလေ လှိယ် 
၉	ဖိုဝ်သမိ ပန်ဖဲက (တခု)လှူ၏ သိမ်ကိုဝ်ကာ လှိယ်ဖိုဝ်သမိ၊ ၊ ဤ ငကုလာက္လောင်ကိုဝ် ငတိုဝ် မဟိသော 	ငကိုဝ်စာ လု 

၁၀၆	
၁၀	ပ်က္လွန်ရစ်စေသတေဟု  လှူခသော ကျွန်ကာ၊ ငသုန် မယာကာ အိုမ်သောက်ရာ၊ သ္မိကာ အိုမ်သုငဲ၊ ငီမကာ ကု 	
	လာငဲ၊ ငစံတယောက် 
၁၁	၊ ငစံ မယာကာ အိုမ်စနေ တယောက်၊ သ္မိကာ အိုမ်ချံ တယော၊ သြောင်ငဲ တယောက်၊ ငသောက်ရာ 		တယောက်၊ ငသောက်ရာ မယာ 
၁၂	ကာ အာရသခါ တယောက်၊ သ္မိကာ အိုမ်ဖက္ကာ တယောက်၊ အပေါင် တကိတ်တယောက်တေ၊ ဤချင်တိုဝ်၊ 	ညှင်တတ်ဿသုကာ ညှ 
၁၃	င်၊ စည်တဿသုကာ စည်၊ ဆည်ဆုပ်တတ်ဿသုကာ ဆည်ဆုပ်၊ ပန်တျာ တတ်ဿသုကာ ပန်တျာမု၊ ၊ 	သိခြင်တဿ 
၁၄	သုကာ၊ သိခြင်၊ ငကိုဝ် မယ်သော ငကောင်မှုကိုဝ် အဆိတ်အညံစေလင်၊ သင် ပု ဆမိဝတ်လေယ် အပြတ်စေ 	လင်ဟု 
၁၅	န် တဝ်တောင်ဖက် (၊ မန်သရစ်)က္လောင် နှစ်ဆောင်လေ ပ္လုရ၏၊ က္လောင်နေယ်သော သိ ခကိုဝ်လေ ဝတ်ပေယ်	ရ၏၊ အရှေ 
၁၆	ယ် (ကန်တိုဝ် တငါမ် )တွင် ဟိသ ထန်ကာ ကန်ပိုင်ခြာ၏၊ ကန်ပိုင်အရှေယ်ကာ ဖုရှာကြိနှင် သိမ်ကိုဝ် လှူ၏၊ 	ဆမိ 
၁၇	ဝတ် ဖ္လစ်စေသတေ၊ ကန်ပိုင်အနောက်ကာ၊ တရျာဝတ်နှင် ဥိပုတ်မုသော သျင်ကိုဝ် လှူ၏၊ ကူတောင်ပါ ခုနှစ် ပ 
၁၈	င် ဖုရှာ (ရမ်)ရုယ် စိုက်သည်တေ၊ ၊ ဤငါပ္လုသော ကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်ဆိသသူ၊ ကုလာက္လောင် ဥတ်ကိုဝ်လည် 
၁၉	ကောင်၊ သိမ်ဥတ်ကိုဝ်လည်ကောင်၊ တန်တို ဝ်ဥတ်ကိုဝ်လည်ကောင်၊ ဥတ်တခ္လပ် ဖျက်မိကလျှင်၊ 
၂၀	အဝိစိ ဥတ်သတ်တရက် ငရယ်ကြိ ၈ ထပ်နှိုက်လျှင် ဥလျှင် မခိ ခံလိယ်စေသတေ ကျက်လိယ်စေ 
၂၁	သတေ၊ တရိဆန်လျှင် ဖ္လစ်သောလေ အမွယ်မယ်သော သတ္တဝါ ကြိဆန်တီ  မျှဝ်လျှင် ဖ္လစ်လေစေသတေ 
၂၂	၊ ၊ ချင်တွင်ဝ မ္လစ်ဆုမ်စသော ရှုယ်စယ်ခုမ် တိုင်သြောက်လျှင် မ္လေယ်ပုလုံ ကြိမ်ခ္လ ရုယ်မရေတွက်နိုင် ဖုရှာ 
၂၃	မျာတိုဝ် ခ္လွတ်ရုယ် အက္လွတ်စေသတေ၊ ၊ အမွယ်မဲသော တရိဆုန်တိလျှင် အဖ္လန်တလလဲ ဖ္လစ်စေသတေ၊ ၊ 
၂၄	၊ ၊ ဤငတိုဝ် ပ္လူသောကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသော အရေအရံယုပါသော သူတဝ်သာတိုဝ်ကာ၊ ငတိုဝ်နှင် 	အက္လိုဝ်ထ
၂၅	ပ်တုလျှင် ရစပါစေသတေ၊ လုရွာ နတ်ပြည်နှိုက်လေ မပိတ်မပင် နတ်စည်စိမ် လုစည်စိမ် ခံစရပါ 

၁၀၇
၂၆	စေကုန်သတေ၊ ၊ အဆုံမ်သောကာ ပက်စေကပုတ္ထာ အရဟတ္တာ ဖုရှာမ္လတ်တိုဝ် ဝင်လေယ်ရာ ငြိမ်လေယ် 
၂၇	ရာဖ္လစ်သော နိတ်ပန်ဆုသိုဝ်နှင် ၂ ရစပါစေကုန်သတေ၊ ၊ နိဗ္ဗာန ပစ္စယော ဟောတိ၊ -၊ 
၁၉၃၈-၃၉ ခု၊ နှစ်ချုပ်။ 
တိုင်းရင်း-မ-၅၁၀။

ငပ္လါဝ်လှ ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၁၈ ခု 
(မြစ်သားမြို့နယ် မြင်းခုံတိုင်ရွာ ကျောင်းမကြီးကျောင်း၌ ရှိသည် )

၁	သကရစ် ၇၁၈ ခု ပုဿနှစ် တ်သလင်လ္ဆုတ် (၅)
၂	ရက် ၆ နေလျှင် ငပ္လါဝ်လှ မည်သော သူသည် မီ 
၃	၂ ပ္လုသော က္လောင်ဥမိုဝ်နှိုက် ပစ္စည်လေပါ။ 
၄	၏ အလိုဝ်ငှါ သာသနာ ၅၀၀၀ တည်စေချ 
၅	င်ရုယ် က္လ်စွာမင်ကြိကိုဝ် ရေစင်ကရာ က 
၆	(ပ်ရုယ်)လှူသော လဲကာ ခေါင်စာ၏ အနောက် 
၇	စံငွေ  ၅ ပဲ ငအင်္ကာ ၅ ပဲ အပေါင်လယ် တ 
၈	ဆယ် လှူ၏။ ဤငကောင်မှုကိုဝ် ခီပင် 
၉	ပါသကာ ငါနှင် ထပ်တူလျှင် ရစပါ 
၁၀	သတေည် ငကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သသူ 
၁၁	ကာ အကံဘာ ၂ ဖုရာ မဘူစေသတေ 
၁၂	ည် အဝစေ အဓယ် ငရဲလျှင် ကျက်
၁၃	စေသတေည် လူနှစ်စစ် မဖ္လစ် 
၁၄	စေသတေည် 

၁၀၈
မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၅၂၆ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၈ ခု 
(စစ်ကိုင်းမြို့ သင်္ဃဒိပ္ပကျောင်းမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၅၂၆ ကျောက်စာဖြစ်သည် )

၁	။၊ ။၊ နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော (သ)မ္မာ သမ္ပုဓဿတိ။၊ နမာမိ ရတ္တနတ္တိယံ။၊ သက္က 
၂	ရစ် ၇၁၈ ခု၊ ကြတိုဝ္အ်နှစ်၊ ကဆုန်လ္ဆန် ၈ ရျက် (၅)နေအား၊ ရတနာ သုမ်ပါတိုဝ်နှိုက်၊ အလွန်တျြာ ရို 
၃	ဝ်သေစွာထသော၊ စစ်ကိုင်မင်ကြိ သိဟပတိဟူသော၊ မင်မွန်လက်ထက်နှိုက်၊ မင်ကြိမယာ 
၄	မိဖုရာစ်သည်၊ အလွန်တျြာ သတ္ထာကြည်ညိုဝ်စွာသော နှလုမ်ဖ္လင်၊ တောင်လွဲမည်သ အရပ်နှို 
၅	က်၊ တေည်ထသော က္လောင်ကြိ မဟာရံတွင် . . . . . . . . .
၆	နေသော၊ မင်နန်သူ မောင်နှံသည်၊ အလွန်တျြာ ကြေည် (ညိုဝ်)စွာသော . . . . . 
၇	စ်မွံခေါင် ကုလာက္လောင်ကြီ၊ သာယာစွာ တေည်ပါ . . . . . . . 
၈	ကြီတွင်၊ ကိန်ထကျင်သော၊ သ္ခိင်တိုဝ် . . . . . . . . . 
၉	. . ၊ စတုဒိသာ၊ သ္ခိင်အရျာ သင်္ဃာတိုဝ် . . . . . . . . . . 
၁၀	. . . . . အမတ် ပုန်ညာ . . . . . . . . . . . *18
ယင်းကျောက်စာ ကျောဘက်
၁	. . . . . . . . . . တဆဲ ၅ . . . . 
၂	. . . မျာ၏၊ သံပျင် ကလန် . . . . . . . . 
၃	. . . . . . . . . . . . . . . 
၄	. . . . . တျြာကိုဝ် လိုဝ်ခ္လင်သောကြောင်၊ ရတ္တနာ သုံပါကိုဝ် . . . .
၅	ရှုယ်၊ သာသနာ ငါထောင် တေည်ရစ် . . . . . . . . . . 
၆	}
၁၀	} ပျက်
၁၁	. . . . . . . . . . ဖျက်ဆီသော သုကာ . . . +19

၁၀၉	
မင်းမဟာနှင့် သိရိမဟာကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၈ ခု
(ဘဲလင်းဘူတာအနီး သင်တောင်းရွာ မန်ကျည်းကုန်းမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခုကျောက်ဆည်မြို့ ကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၂ ဖြစ်သည်။ )

၁	။ ။ သက္ကရစ် ၇၁၈ ခု ကြတိုက်နှစ် တန်ခူလ္ဆန် ၉ ရျက် တနှင်လာ​ေ 
၂	န သင်တောင်မ္လစ်ပါ မင်မတ်ကြီ ပုန်ညရစ် က္လောင်တဝ်၏ သာသနာ 
၃	၅၀၀၀ တည်စိမ်သောငှါ မင်မဟာနှင် သိရိမဟာ က္လ်ဝ်မင်ကြီ 
၄	အာ ရိယ်စင်ကံရုယ် လှူသော မ္လေအရပ်ကာ ပုပ္ပကြဲ ၅ ပဲ င ၄ ထောင် ၅ ပဲ အ 
၅	န်ထွင် ၅ ပဲ ကုလာလတ် ၅ ပဲ က္လောင်ကျွန် အိုန်သလုံ သာအမိ ၃ ယောက် သင် 
၆	ခိကနွာ ၁၀ ဆိတ် ၅၀၊ ၊ ဤငါကောင်မှုကိုဝ် ကုန်ဥပဲမူသော ဖျက်ဆီ 
၇	ပါသောသူကာ လူကဲလက်ထက်လျှင် အမျို ၇ ဆက် ပြုန်စေသတေ (ငရဲ)
၈	. . . . (ခ္လင် စာ)ခ္လင် သောက်ခ္လင် မြ လူငတ်ပြိတ္တာ ဖ္လစ်စေ 
၉	သတေ သေတုံသောလေ အဝီစိအထဲ ငရယ် ပည္စာအနန္တရိတ် ကျက်စေသ​ေ 
၁၀	တ ခိပင်ပါသောသူကာ (ငါနှင်) အတူ ရစေသတေ ငါကာ မိတ္တေ ဖုရာ ဒါ
၁၁	ယကာ ဖ္လစ်လိုဝ်သတေ၊ ၊ နှောင်ပြိ လှူသော အန်ထွင် လေည်ကောင် ၅ ပယ် အပေါင် 
၁၂	ကာ ၂၀၅ ပယ်၊ ၊ 
တိုင်းရင်း-မ-၅၁၇/က။

၁၁၀	
သိခင် စလိယ်ထေကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၉ ခု
(တလုပ်မြို့ သုံးပန်လဘုရား မြောက်ဘက် ညောင်ပင်အနီး ဘုရားကုန်းမှစတင်ရရှိ၍့ ယခု တလုပ်မြို့ ကျောက်စာရုံ အတွင်း၌ရှိသည် )

၁	။ သကရစ် ၇၁၉ ခု မြက် 
၂	ကသိုဝ်နှစ် ကဆုန်လဆုတ် 
၃	၇ ရျက် ၄လနိယ်လျှင် သိခင်စ 
၄	လိယ်ထေ မိဖ ဖိုဝ် ဖိယ်က 
၅	သော ဤမ်လဲကိုဝ် တလုပမင် က္လစွာကိုဝ် 
၆	ဆိုဝ်ရကာ မင်က္လစွာလေ လှူပါ၏ သျင် 
၇	ထေလေ မိမိပ္လုသော ကူတုတ်ဖုရှာနှိုက် လှူ 
၈	သော ကန်ငဲလဲ အကြီအငယ်သော တစွက် သဲပုံမ် 
၉	ဥိမှ ပျိုဝ်ခင်တခင် . မှ မင်က္လောင်ရျာ အကုန် 
၁၀	လှူဧ ဤအလှူ အက္လိုဝ်ဆုမ္လတ်လျှင် လိုဝ်သတေ မိဖ ငီ 
၁၁	သာ (ဖိုဝ် ဖျိ်) ဆွယ်ဝါ ခပင် က္လွယ်က္လွတ်စိယ်သတေ သပ္ပသ 
၁၂	တ္တဝါ လူနတ်တကာ ရ (စပါစိ)ယ်သတေ။ သျင်၏ ညီ ငခကောင် 
၁၃	လေ ချင်ကူလဲက္လောင် ငကိုဝ်လှူသော သဲပုံမ်ဥိမှ လဲကောက် တစွက် 
၁၄	. . မှ လဲကောက်ငဲ တစွက် . . မင်က္လည်ရှိယ် ရျာ တခင် 
၁၅	ဤအလှူ အက္လိုဝ်မ္လတ် . . . လိုဝ်သတေ
၁၉၆၃-၆၄ ခု၊ နှစ်ချုပ်။ 

၁၁၁
အိုန်ညုမိ၊ အိုန်ညုဖ၊ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၁၉ 
(ကျောက်ဆည်မြို့ ပုဂံကျောင်းခေါ် (ရွာနန်းကျောင်းဝင်း)အတွင်း တဝဂူစေတီ၏့ အနောက်မြောက်ဘက် အနီးတွင် ၂ တိုင်အနက် အရှေ့ဘက်တိုင်ဖြစ်သည်။ )

၁	သကရစ် ၇၁၉ ခု မာခနှစ် နံဟုန်လပ္လယ် ကြာသပတေနေ 
၂	နှိုက်။ အိုန်ညုမိ အိုန်ညုဖ မည်သ ဒါယကာသည်။ ဘုရာ 
၃	ကောတမ သာသနာနှိုက်။ နိဗ္ဗန်စေိစိမ် နတ္တေစေိ 
၄	စိမ် လူ၏ စေစိမ်။ ဤစေစိမ် ၃ ပါကိုဝ် လိုဝ်သော ​ေ
၅	ကြာင် က္လောင် နှစ်ဆောင် ဆောက်ရ၏ ။ တဆောင်ကိုဝ်ကာ
၆	စပါ ၂၀ ဘုရာ ၂ ဆူသောကာ နွာတယှန်။ တဆောင်ကိုဝ်ကာ 
၇	ငွေယ် ၂၀ နွာတကောင် တေသတေ။ အကြင်သူသည် ငကော 
၈	င်မျုကိုဝ် ခိပင်ပါသသူကာ ငါနှင် ထပ်တူရစပါစေ 
၉	သတေ ဖျက်ဆီသသူကာ အပဲ ၄ ပါ လာစေသတေ၊ ၊ 
၁၀	၊ ငကိုဝ် မွယ်သော ငါသျင် မပ္လုသော ကောင်မှုနှိုက် 
၁၁	ငါဆက်သော မပိုဝ်သာနောက် လယ်ကောက် တပယ် ဥ 
၁၂	နှယ်နောက် တပယ် အပေါင်လယ် နှစ်ပယ် လှူရသ အက္လို 
၁၃	ဝ်ကာ အသောကမင်ကြီ ရခြင်ကိုဝ် လိုဝ်ခ္လင်သော နိပန် မရော 
၁၄	က်သောကြာ လူစေယ်စိမ် နတ်စေယ်စိ နိပန်စေယ်စိ 
၁၅	မ် စေယ်စိမ် သုံမ်ပါကိုဝ် လိုဝ်ခ္လင်သတေ ငကောင်မှုကို 
၁၆	ဝ် ခီပင်ပါသော သူကာ ငါနှင်ထပ်တူ ရစပါစေသတေ၊ 
၁၇	ဖျက်သောသူကာ အပါယ်လေပါ လာစေသတေ ဖုရာ 
၁၈	တကာ ခ္လွတ်ရုယ် မက္လွတ်ရျာသ သင်သရာ သစ်ငုတ် ဖ္လစ် 
၁၉	စေသတေ၊ ၊ က္လောင်တိကာ။ က္လောင် 
၂၀	မ လင်မျာ ကောင်မှုတေ။ ။ 
မျက်နှာဘက်သည် ၆၂၀ ခု၊ စစ်သူကြီးသမက် ငရောက်သင် ကျောက်စာဖြစ်သည်။ 

၁၁၂	
မုဌောဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၂၀ ခု၊ (၇၆၀ ခု) 
(မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၂၈၁ ဖြစ်သည် )

၁	}
မှ	} ပျက်
၇	}
၈	။ လဲ . . . . . . . . . . ။ မှ . . လဲ တပဲ။ ဝတ်လဲ . . . . . . . . . . 
၉	။ စိတ်လယ် . . . . . . . . . . ကိုဝ် လှူသော (သန်လက်ရွာရပ်)တွင် လဲတပဲ။ မင်က္လည် . 
၁၀	။ တွင် သန်လယ် တပယ် . . . . . . . တေ။ မထိုတ် ကွံရှိယ် မုန်တောင် အသည် ငချံ ။
၁၁	။ သင်ပုတ် . . လှူသောသန် . . . . . . . ဝတ်လယ် သန်တပယ်။ စစ်သာအသ 
၁၂	။ ည်။ သူကြိ ငဖုန်လွတ်သင် . . . . . အနောက်ခ္လေါင်တွင် မက္လည်ငဲရှိယ်။ 
၁၃	။ သန်လဲ ခွယ်။ တိုက်စပ်တိုင်ရင်။ ရျာ . . . . ။ ဝ။ သကရစ်။ ၇၀၆။ ခူ။ ကြ။ 
၁၄	။ တိုက် ၂စ်။ နွယ်တာအာ။ လ္ဆုတ်။ ၆။ ရျက်။ ၅ နိယ်လျှင်။ ရှိယ်တ်နိယ်သော သ။ 
၁၅	။ န်ပျင် စစ်သုကြီ အနန်စပကြံ စသော။ လှ်ကာသုကြီ ငပခင်သင်။ လှိယ်ဦကြီ။ လှိယ်။ 
၁၆	။ ဦငဲ။ ငလင်ပန်သင်။ လဲတိုင်ကြီ။ ငစံမ္ပဖ။ ရန်နက်သိန်။ အိန်တုန်ဖ။ ငညိုဝ်သင်။ 
၁၇	။ ငကဲသင်။ ငသံဖါသင်။ ငမွန်ဦသင်။ ငတောင်ခယ်သင်။ သစ်တလုံမ်။ ငဦလှ။ ငနို 
၁၈	။ င်ငမ်။ အိုမ်ကယ်ဖ။ ငတက်သင်။ ငချစ်ဖ။ ငပ္လည်ဝသင်။ သိယ်မသောက်။ ရန်တိုင် 
၁၉	။ ပဲ။ ငလှ။ ငသတ‘င်’သင်။ ငယွယ်။ ငဝံမ်။ ငနိုင်ငမ်။ ငလင်္တ။ ငဖုန်။ ငဦဖ။ င .
၂၀	။ န်။ ငဦငယ်။ ငပြည်ဥပ်။ ငမ္လွယ္အ်။ ငမောင်ခင်။ ငဖုန်ငယ်။ အိုန်လှဖ။ င . . 
၂၁	။ လိဖ။၊ 

၁	သကရစ် ၆၈၇ ခု ဥစ္စနာမင် . . . . သိခင်လက်ထက် ကုလက္လောင် ဥိထွက် . . . . . . . . 
၂	. . . . . . . . ပ္လုခ၏ . . . လှူသောပုရှာ . . . . . . . . . . 
၃	စေသတေ . . . . . . . ငကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သသုကာ မ္လိယ်ပုံလုံမ်မျှ . . . . . . . . . . . . 
၄	စ်စေသတေ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
တိုင်းရင်း-မ-၄၇၃/က။ 

၁၁၃
မုဌောဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	. . . . . . . . . . . . ။ မထ်ပူရှာသျင်ကိုဝ် သင်ပုတ်လယ်။ 
၂	. . . . . . . . . . လှူဧ။ လှူလေ ငတိုဝ် လှူ၏။ အမြယ်အချက်။ 
၃	. . . . . . . . . ။ မထ်ပူရှာသျင် တာယကာ။ ငပ္လည်ရာသင် ဝတ်ဖိုဝ်။ 
၄	. . . . . . . ၇ ခု။ ဤသိုဝ်လျှင် စာသောက်ပိယ်သတေ။ ပိယ်သော သိပါသကာ။ လယ် 
၆	. . . . . စာသော၊ ငွယ် တက္လျပ်။ ဖျင် တထည်။ ထံဘိခံ ခ္လည်တထည်။ ငခင်ရှိယ်ဖ စာသော။ 
၇	. . . မ္လန်တော။ ချစ်တြာ သာ ငနောင်ဦသင်။ ငဖုန်လွတ်သင်။ တိုင်သူကြိ။ အိုန်ထွန်ဖ။ ငပုလ။ 
၈	။ ယ်ဖ။ ဤမျှသူမျာ သိပါ၏။ လ်ကာတ်တိုဝ် လှူသော ကိန်သကာ။ ဤငတိုဝ် မထ်ပူရှာသျင်ကိုဝ် လှူ ။ေ 
၉	။ သာလယ်ကိုဝ် ဖျက်သသူကာ။ ချင်ကြာ ဩာက်။ မ္လိယ်ကြီကာ အထက် ဟိစိယ်သတေ။ အဝစိယ်အထယ် 	 	ငြယ်။ 
၁၀	။ ၂ စ်စိယ်သတေ။ ဝ်ပိုင် တတင်ကိုဝ် ဖုတ်ရုယ်။ အကျံမ်မြသ အယောင်ကယ်သိုဝ် ဖ္လစ်စိယ်သတေ။ ပည္ဇာန။ 
၁၁	။ န်တရိတ်ငြ‘ယ်’ ကျက်စိယ်သတေ။ အကံဖါ ၂ ပူရှာ မဖူစိယ်သတေ။ ငတိုဝ်လှူသောကိုဝ် ခိပင်ပါသသူ။ 
၁၂	။ ကာ။ ငတိုဝ်နှင် အတူ ရစပါစိယ်သတေ။ ငတိုဝ်လှူရသော အက္လိုဝ်ကာ။ လူဖ္လစ်သောကာ။ လူစည်စိမ်။ န။ 
၁၃	။ တ်ဖ္လစ်သောကာ။ နတ်စည်စိမ်။ စုန်ဆန် စုန်ဆန်ခံစရပြိသောကာ။ အဆုမ်စွန်ကာ။ နိပ်ပန်ဆုလျှင် လို။ 
၁၄	။ ဝ်သတေဟု။ လ်ကာတ်ထိုဝ် ဆုလေ သောင် ၂ တောင်လျှင်ကုန်သတေ။ ဝ။ စာကာဩာင်သမင်္ကလာ ရေသ။ 
၁၅	။ တေ။၊ ဝ။၊ ၅ နိယ်လျှင် ပြိသတေ။ ဝ။ စင်ကွယ်တွင် ပူရှာလယ် ၃ စရွတ်။ ငစင်ကန်တွင် စိတ်လယ်။ 
၁၆	။ ကုလာက္လောင် ဝတ်လယ် စင်ကွယ်တွင် ရေလောင် တပယ်။ ပနံသောင်မှလေ ကုလာက္လောင်ဝတ်လဲ သန်တ	ပဲ။ ဩာင်ဖ 
၁၇	။ လှူသော ရျာတခင်။ ထန် ၂စ်ပင်။ သိရျက် တပင်။ ပူရှာသျင်ကိုဝ် လှူသတေ။ ငဖုန်လွတ်သင် လှူသော။	စောက်။ 
၁၈	။ စူတွင် ဝတ်လဲ စန်ခွယ်။ မင်စောက်ကာတွင်လေ စိတ်လဲ။ က္လောင်နိယ် မ္လတ်စွာသျင် လှူသော။ မထ်ပူရှာ။ 
၁၉	။ သျင်ကိုဝ် လှူသောကျွန် ငဦပိကိုဝ် ပူရှာကျွန် လှူသတေ။၊ ဝ။၊ ဤက္လောက်စာကာ ပူရှာတာယကာ။ 

၁၁၄	
၂၀	ငပ္လည်ရာသင် ထုသတေ။ ဤငမောင်နှံ လှူရသအက္လိုဝ်ကာ။ လူဖ္လစ်သောကာ။ လူစည်စိမ်။ နတ်ဖ္လစ်သောကာ။ 
၂၁	။ နတ်စည်စိမ်။ စုန်ဆန် စုန်ဆန် ခံစရပြိမူကာ။ အဆုမ်စွန်ကာ။ နိပ်ပန်ဆုလျှင် လိုဝ်သတေ။ ဝ။

၁	။ သကရစ် ၇၂၀ ပုတ္တဟုနေလျှင် ဖုရာသျင် နွာနှင် ငချိုဝ်သင် ဝယ်သော မတ္ထကူရှေ ကြည်ခိုင် မထဝ်ဖုရှာ 	သင်ပုတ် 
၂	လယ် ၂ ပယ်ကိုဝ် ထိပါသသူကာ မျာ သာ သေစေသတေ။ လုပ်ကြံစရာ မဖ္လစ်စေသတေ။ အဝစေထယ် 	ငငြယ် ကျက်။ 
၃	စေသတေ။ ဝ။ *20

မိဖုရားရွှေတောင်မယ် ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၂၀ ခု၊ (၆၉၂ ခု )
(စစ်ကိုင်းမြို့ရဲဌာနအတွင်းမှ စတင်တွေ့ရှိ၍့ ယခုထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၄/က ဖြစ်သည်။)

၁	။ ။ ဖုရာသ္ခိင် သာသနာ ၁၈၇၄ လွန်ပြီ သကရစ် ၆၉၂ ခု ဖတ်နှစ်အစ ဖ္လသိုဝ်လ္ဆုတ် ၃ ရျက် ၆ 
၂	နေထွက် မကာရလက် ပြုပ္ပ်ဘလကုန်ဏီအခါနှိုက် ရတနာသုံပါကိုဝ် ရိုသေစွာသော မင်ကြီမျာ 
၃	မိဖုရာ ရွှေတောင်မယ် လှူတဝ်မူသော လယ်ကာ (ကောင်စန် )ကြီ အရှေ (တဝန် )နှိုက် လယ် ၁၀၀၊ န 
၄	န် ကိုင်ရွာမ အရှေလယ် ၇၀၊ မ္လစ်တောင် ၁၉၊ အနောက်လယ် ၁၀၀ ရွာစွန်ငယ် အရှေလဲ ၃ ပယ် ခ
၅	က်စည်အနောက် ထန် ၂၆ ပင် စစ်ကိုင်နှိုက် တန်ဆယ်လဲ ၂၀ ညောင်ကုကာ အင်ရင်မုရျင် ၁၀ တေ 
၆	။ ဝ။ အနိမ်သူကြိ နန်တပစည် စစ်ကိုင်မင်ကြီဝဲ ဆင်ပေါက္ကြိနှင် ပန်ရုယ်ရသော ကိုက်ကြည်အ ​ေ
၇	နာက် တန်ဆယ်လဲ ၂၅ ပယ်။ ဝ။ မင်ဖ ထက္က်သူမ္လေ တန်ဆယ် ၅ ပယ် ညောင်လှ 
၈	ရှေ ကျင်ငယ်ပမ္လေ ၃ ပယ်။ ဝ။ ဤငါလှူသော ကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသော အမတ်က 

၁၁၅	
၉	လန် သံပျင် ပြည်ရွာစိုဝ်သော သူတဝ်မ္လတ်တိုဝ်ကာ ငါနှင် ထပ်တူလျှင် ရစပါစေသတေ ပြည် 
၁၀	ကြီအသျှင် မင်လေ ရစပါစေသတေ ဤငါလှူသော ကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သ 
၁၁	သူကာ အတိုင်မသိသော ဝါကွံမွန်ကိုဝ် မိဖုတ်သော အကျွံမရသကဲသိုဝ် ကြေ ​ေ
၁၂	စသတေ အမျိုဝ် ၇ နှစ်ဆက်လေ ထုန်ပ္လါကဲသိုဝ် ကြေစေသတေ လုပ်စာရရာ ကြံ 
၁၃	စာရရာ ရေလျှင်ခန်၏သိုဝ် ခန်စေသတေ မယာ သာ အမိ အဖ အကြွင်မဲလျှင် ​ေ 
၁၄	သစေသတေ တောင်သွာသောကာ မြွေပွေ မြွေဟောက် ခဲရုယ် သေစေသတေ က္လာ 
၁၅	စာရုယ် သေစေသတေ သစ်ရောင် ဝါရောင် စူရုယ် ဖိလူမိရုယ် သေစေသတေ ရေသွာသော 
၁၆	ကာ မိကျောင် စာစေသတေ ရေမွန်စေသတေ သေခသောလေ သည်စိုဝ် ကာလသုတ် တာ 
၁၇	ပန မဟာတာပန သင်္ခတ ဓူမရဝ်ရဝ် စာမရဝ်ရဝ် အဝိဇိတေတူသော ငြယ်ကြီ ၈ ထပ် 
၁၈	ငြယ်ငယ်ကာ ၁၂၈ ထပ်နှိုက်လျှင်၊ အခါမ္လင်မ္လယ်လျှင် ကျက်လေစေသတေ၊ 
၁၉	ဖုရာအဆက် ၂ ခ္လွတ်ရုယ် မက္လွတ်စေသော လူသစ်ငုတ်လျှင် ဖ္လစ်စေသတေ။ 
၂၀	။ သကရစ် ၇၂၀ နှိုက် မဟာသမန် မောင်နှံသည် သံသရာနှိုက် အရိပ်သဖွဲ ကို 
၂၁	ဝ်ဝဲ ပါစိမ်သောငှါ က္လောင်သုမ်က္လောင်ကိုဝ် ပန်ရုယ် မင်ကြီဆင်ဖ္လူသျင် ခ 
၂၂	မည် မင်ကြီတျြာဖျာကိုဝ် ရေစင်ကံရုယ် လှူသမ္လေကာ သိဖန်တော 
၂၃	င် အရှေ တောစိမ် ၄၀၀။ . . . . . . . . . .
၂၄	ညောင်ကုကာ အင်နှင် အကွ ၁၅ ပဲ မ္လေ (ရေစင်သွန်ရုယ် ) . . . မကြွင် ရေဖိုဝ်သောက်ရေဝ 
၂၅	န်ကံကိုဝ်လေ လှူ၏ +21

မိဖုရားရွှေတောင်မယ်ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	မဟာထေတေ ခဝဲတောင် မထောကိုဝ် လဲလှူ၏ 
၂	။ မြင်ရှေက။ က္လောင်ဝန် ငသင် ဝါရာတွင် အကြာဟိ၏။ . ညင်ခ္လေါင် 

၁	။ ပ္လေါင်ပ္လါသည် က္လောင်မ္လေကြာနှင် တောင်ဦမ္လေကြာတွင် သန်လဲ သုံပဲ၊ က္လောင်ဝန်ကျင် (ကုန်ဩင် )
၂	ပျိုဝ်ခင်သော ၁၀၀ မ္လောက်အရှေထောင်ကာ တံခါအရှေကာ က္လွံနာ၊ အရှေတောင်ထောင်ကာ ခ္လေါင်နှစ်ခု 
၃	အဆုံတောင် တင်နာကန်၊ တောင်ကာ ခ္လေါင် တောင်ကုန်၊ တောင် အနောက်ထောင်ကာ က္လောင်သန်လဲ 	နှစ်ဆယ် 
၄	(အနာ)အနောက်ကာ တောင်ခ္လေါင်က သက်လစ်သော လျိုဝ်ငဲအခ္လင်၊ အနောက်မ္လောက်ထောင်ကာ ရငုန်သ 

၁၁၆
၅	ည်က္လောင် အနောက်တောင်ထောင် မျောက်ဆိပ်ပင်ငယ် မ္လောက်ကာ နန်ဓပကြံ တံတိုင်သိမ်အပ တံငါ 
၆	က လာလစ်သောခြီ၊ တောင်လျိုဝ်အိုင်ကာ ပြည်စိုဝ်ဆိရာ မ္လေခြာ၊ သမန်မဓောမ္လေမ္လောက်သန်လဲ နှစ် 
၇	ပဲခွဲ ငါတွင်။ ။ သက္က်ရစ် ၇၂၀ နှိုက် မဟာသမန် မောင်နှံ အရိပ်သဖွဲ ပါစိမ်ဟုရုယ်ဆင်စွဲကော 
၈	က် ရွေတန်ဆာ အပ္လည် ငွေလက်စွပ် ၃၀၀ ခုတ် ရွေဖလာ ၄၀ ပျက်ပြုမ် ငွေလင်ပန် သန်တေ နှစ်ချပ် 	စလောင် ယောက် ၂၂၀ ရွှေ 
၉	ဓါနှင် မင်ကြီတရာဖျာကိုဝ် ပန်ရ်ျု သိဘန်တောင် အရှေတောစိမ် ၄၅၀ သုံက္လောင်ကိုဝ် လှူ၏၊ တောင် အ
၁၀	ရှေထောင်ကာ ငပေါသန်၊ အရှေကာ ခပ်စင်၊ မ္လောက္က်ာ က္လောက်သူဆောက္က်န် မ္လေအနောက်ထောင် စစ်ပင်လှ 
၁၁	ဖျာ ပေါက်ပင်ကြီ၊ အနောက်ကာ အင်လျာ ကောက္က်ကောက်၊ တောင်ကာ ရွေဓါနှင် ပန်သည်ကာ ကုကာ	(တဝ်နာသိုဝ် )
၁၂	တက်တောင် ဥနှဲ လက်လှမ္လေ ၂၃	 ကိုဝ် နှစ်က္လောင်ကိုဝ် လှူ၏ အနောက်၊ က္လောင်ဖိုဝ် ၁၃ အ
၁၃	ခြာကာ အနောက်မ္လောက်ထောင်ကာ ဥနှဲပင်ငဲ၊ တောင်ကာ ဥနှဲရုံ၊ အရှေထောင်ကာ ဥနှဲပင်၊ တောင်အရှေထော 
၁၄	င်ကာ ဆိပင် ကျောက်ဖ္လူအဖေါင် နှစ်ခုဟိ၏ ဆိပင်ငဲ မြောင်အခ္လင်အခြာ။ (ဖဝတင်ကောင် အရှေဝက် ​ေ)
၁၅	မ္လကန်ပ္လေါ ၁၀၀ အသည်ဆက်သည်ကိုဝ် ငွေ ၂၈၀ နှင် မင်ကြီကိုဝ် ဆက်၍လှု၏ လေတောင်တိုင်ကန်၏ 
၁၆	။ ။ သက္ကရစ် ၆(၉)၂၊ စစ်ကိုင်ပြည်စိုဝ် သမန်တသူ မောင်နှံ အရိပ်သဖွဲ ပါစိမ်ဟုရုယ် မင်ကြီနောရဓာ 	ရွေ	တောင်တ
၁၇	က်ကိုဝ် ဆင်မတစိနှင် ပန်သည်မ္လေနိကြည်၏ တိုက်အရိုဝ်ကြည်တိုက်နှိုက် သန်လဲ (၁၅) အပိုင်အခြာကာ၊ 	မ္လော 
၁၈	က်ကာ ပေါင်ခ္လေါင်အင်၊ အနောက်ကာ ရေဝင်ထည်ဝတ်၊ တောင် ထင်ကသုဝတ်၊ အရှေကာ သုရဲတေ စစ် 
၁၉	ကိုင် အနောက်တောင်ထောင်နှိုက် မိဖုရာ ရွေတောင်မဲ က္လောင်ဝတ် သန်လဲ ၂၀ အစပ် ဆင်မတစိနှင် 
၂၀	ပန်သည် သန်လဲ ၂၀၊ အခြာကာ အရှေကာ မိဖုရာ ရွေတောင်မဲ ဝတ်၊ တောင်ကာ အသည်စာ၊ အနောက် 	က္လွယ်စွဲ မ္လောကာ ခြင်သေ 
၂၁	ဖရာတေ 
တိုင်းရင်း-မ-၅၂၄/ခ။ 
၁၁၇
စတ္တလင်္ကသူ ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၂၁ ခု 
 (အင်းဝမြို့တံတားဦးအနောက် ရာကြည့်ကျောင်းတိုက်အတွင်း၌ ရှိသည်၊ )

၁	၊ ၊ နမော ဗုဒ္ဓါယ၊ ၊ သိရိ တြိ ဘဝနာဒိတျ ပဝရ ဓမ္မရာဇာ သီဟသူရမည်သော 
၂	ဆင်ဖ္လူ ၅ စီ အသ္ခိင်သာ ဖ္လစ်ထသော ဖုန်တန်ခိုဝ် အသရိယနှင် ပ္လည်စုံစွာသော 
၃	က္လ်စွာမင်ကြီသည် သူရဲမျာတွင် ငကာသည်ဟု မှတ်တ်မူသော ဟိန်စ် သူကြီစ 
၄	တ္တလင်္ကသူသည် ရတနာ ၃ ပါနှိုက် နှလုံသဒ္ဓါ ကြည်ညိုဝ်စွာ ဖ္လစ်ရုယ် ဟိ 
၅	န် စာ် နှိုက်ပွတ်စာတီ ပင်ယနှိုက်ကာ က္လောင် ရွှေဖုရာ ၃ ဆု ပ္လုလစ်ရုယ် 
၆	က္လ်စွာမင်ကြီကိုဝ် မြင်ခွါဖ္လူ တစီ ခြပ် ၁ လုံ လက်ဆောင်တ်ဆက်ရုယ 
၇	ရဲဆုပေသော မ္လေတွင် လဲ ၃၀ ဖုန်တ်လှူမူကာ က္လောင်လှူရအံ ဤသိုဝ်ဟူရုယ် 
၈	ပုလဲမဲလင် စတ္တလင်္ကပိုဝ် စဿာကိုဝ် ပန်လေစေသော က္လ်စွာမင်ကြီ 
၉	ဆိုဝ်တ်မူ၏ ငကာသည်ကိုဝ် ဆိုဝ်ပလေ ချင်လှူလိုဝ်သရွှေ လှူစေ ငါ 
၁၀	လေ လှူပါ၏ ဤ ခြပ်မြင်လေ ယူပလေဟု ပေတ်မူရကာ၊ ၊ သကရ 
၁၁	စ် ၇၂၁ ခု မာခနှစ် တပိုဝ်ထွယ်လ္ဆန် ၆ ရျက် ၁ နိယ်အာ သာသ္နာ ၅၀၀၀ 
၁၂	တည်စိမ်သောငှါ လှူသော မ္လေအရပ်ကာ မတောင်တ တောင်အနောက် 
၁၃	ထောင် လဲအမှတ်ကာ ငဇာစာ တလျောင် ၅ ပဲ ငဇာစာ အနောက်တ​ေ 
၁၄	လျာင်သော ၅ ပဲ မ္လောက်မှ လဲဖိ ၁ ပဲခွဲ ဖွပ်မ္လောက် ၃ 
၁၅	ပ္လွန်ငုပ် တစုသော ၃ ပဲ ဖွပ် ငါစိတ် ဖွပ်တောင် ၁ ပဲခွဲ ဖွပ်မ္လောက် ၃
၁၆	စိတ် ၂ တွင် ငဖ္လူဖ လဲ ၇ တွင်သော ၂ ပဲ မြောင်တောင်ဖက် ကသွန် 
၁၇	ခင် ၁ ပဲလဲ ကောက်အပါ ၃ တွင် ဟပ်လျက်သော ၁ ပဲ ပေါက်တဝ်စာ ၁၇ 
၁၈	တွင်သော ၁ ပဲ ၉ တွင် ၉ တွင်သည် ၂ ပဲ ငမြွေခဲ ၁ ပဲခွဲ ကလိန်ရင် စိတ်နှ 
၁၉	င် ဟပ်သော ၁ ပဲခွဲ၊ အပေါင် ၃၀ စိတ်၊ ဟိန်စ်မ္လေတွင် ရေလုံတောင်လေ 
၂၀	ည် ၈ ပဲ မ္လောက်လည် ၁၂ ပဲ ဤတွင် ပင်ယစည်ခုံ လေမျကနှာသော ၄ ပဲ 
၂၁	ငွေကူ ၄ မျက်နှာ ၄ ပဲ ရွှေဖုရာ ၃ ဆူသော ၆ ပဲ စာတီဖုရာ ၆ ပဲ၊ အပေါင်မ
၂၂	၅၀ စိတ် ဖုရာကိုဝ် ထာသ နွာ ၅ ခု လှူသော သိပါသ္က်ာ ငပွင်သင် ကောင်က 
၂၃	င်ကြဲ ဆင်တဲရွာသူကြိ ဖုံမသ္မန် အိုဖ္လူဖ ငလှေသည် တက္ကသူ ငပကြီမ္လေ 
၂၄	ဤငအလှူကိုဝ် ခီပင်ပါသသူကာ ငါနှင်အတူ ရစပါစေသတေ ဖျက်ဆီသ 
၂၅	သူကာ အကံဘာဘာသ ဖုရာခ္လွတ်ရုယ် မက္လွတ်နိုင်သည်လျှင် ဖ္လစ်စေသော အ 
၂၆	ဝစေအထယ် ငရဲလျှင် ကျက်လေစေသတေ။၊ 
ဂံ-ယ-ဝ- ၃၄၁။ စာရင်း-၅၉၉။ တိုင်းရင်း-မ-၅၂၅/ခ။ 

၁၁၈	
မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံအမှတ် ၁၄၅ ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၂၁ ခု 
(မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၁၄၅ ကျောက်စာဖြစ်သည် )

၁	(။ ဝ)။ သကြစ် ၇၂၁ ခု ကဆုန်လဆန် ၃ 
၂	(ရျ)က် စနေနိယ်လျှင် ကျောက်စာထုသကာ (ထု)
၃	(သူ)ကာ ဖုံမသင်ကြံလျှင် ထုသတေ ဖုရာဝတ်လ (ယ် လှူ)
၄	(သ)ည်လဲ အကြိအငယ်သော ကိုဝ်စွက် ကန်သင်ကြိ မ္လစ်နှစ် (စွက်)
၅	. င်ဖတစွက် ကျွန်ဟုမုကာ ယောက်ျာကာ ငဩင်ထင် မိမကာ . . 
၆	(​ေ)ကျာက်စာထုသော မြင်ပါသကာ ကျောင်တိကာ ကျောင်တိ (ကာမ)
၇	(ခ)င်လတ်ဖိုဝ် ခင်မိမွန်ဖိုဝ် သိပါသာတေ။ အို လ်လှမ(ည်)
၈	. တိုဝ်ကလျှင် လုပ်ကျွယ်စိမ်ဟူ ဖုရာကိုဝ် ငါလှူသတေ။ (ငါ)
၉	(ပ္လု ​ေ)သာ ဖုရာကျွန်ကိုဝ် လုယက်စထဟူမူကာ ငသာ ငမ္လေ ငဆွေ ငမျို (ဝ်စ​ေ)
၁၀	(သာ)ဤလုလက်ထက်လေ ချံ သာနှစ်ဆစ် မြစေသတေ။ အရှင် ငြယ် (နှို )
၁၁	က် အကံဖါဖါ ဖုရာ မဖုစေသတေ။ အဝစေအထယ် ငြယ် 
၁၂	. . လုဟူသည် နှစ်ဆစ် မဖ္လစ်စေသတေ။ ဤငါပ္လုသာ ငကောင်မှုကိုဝ် 
၁၃	(နှစ်လိုဝ် )ခိပင်ထဟူမူကာ ငသာ ငမ္လေလေ ငါနှင်အတူရစပါစေ 
၁၄	(သတေ)ကြိ(သဝ် မ)င်မင်လေ ရစပါစေသတေ ဩက်ကာ အဝစေ အထက် 
၁၅	(နှင်)ဩက် ရစပါစေသတေ၊ သပ္ပသတ္တဝါလေ ရစပါစေသတေ င 
၁၆	ဆွယ် ငမျိုဝ် ငသာလျှင် ရစပါစေသတေ ဩက်ကာ အဝစေ အထက် 
၁၇	(င်မှုက္လို)ဝ်လျှင် ငမျာနှင် လုဖ္လစ်လေ အကွ နတ်ဖ္လစ်လေ အကွ ဖ္လစ် 
၁၈	(စေ​​ေ)သာ ဖ္လစ်လေရာရာ ဆင်ငြယ်မထိ ချံသာတိလျှင် ခံစချ 
၁၉	(င်တေ)။ နိပ္ပါန ပစ္စယော ဟောတိ။ ဝ။ ။ ။ ၊
အမရ- ၂၅၄။ စာရင်း- ၅၉၈။ တိုင်းရင်း-မ-၅၂၅/က။

ပင်းယ ဥမ္မာဒန္တီကျောင်းကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၂၂ ခု၊ (၇၁၇ ခု)
(ပင်းယ ဥမ္မာဒန္တီကျောင်းမှစတင်ရရှိ၍့ ယခုမန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် ကျောက်တိုင်အမှတ် ၁၂၉ ဖြစ်သည်။)

၁	၊ ၊ နမော ဗုဒ္ဓါယ၊ ၊ သကရစ် ၇၁၇ ခု နတ္တ်လ္ဆန် ၁၁ ရျက် ၁ နိယ်အာ ဖုန်အသိရေဖ္လင်ကာ မကြံ . . .
၂	. . . . . . . . . . . . သိရိဓမ္မာသောက မင်ကြီနှင်တူလကည်သော က္လ်စွာမ . . .
၃	. . . . . . . . . . . . ဖုန်တန်ခိုဝ် အသိရေနှင် ပ္လည္ဇ်ုံစွာသော သိကြာနတ်မင် စသော လူ . . . 
၄	. . . . . . . . . . . . သာတ်သူရယ် အမိက္လောင်ကိုဝ် ယူအံသာငှါ ဆွံခံသော ပေတဝ် . . .
၅	. . . . . . . . . . . ကိုဝ် လှူတ်မူ၏ မောင်တ်တလုပ်မင်လေဟိပါ၏ နတ္တ်လ္ဆန် ၁၄ ရျက် ၄ နိ 
၆	ယ် . . . . . . က္လ်စွာမင်ကြီ၏ ရာတ်ာနှိုက် အရှိယ်နန်ငဲထက် ဤသိုဝ်မိဖုရာ သ္နာတ်ာမုရုယ် လှူသအတိုင်ကို 
၇	. . . . . . . . . လျှောက်လေသော ဤမဟာထေမူသ အပကာ အစ်ကိုဝ်ထက် ငါအမိ အလျှင် 
၈	. . . . . . . . ဆိုဝ်တဝ်မူရုယ် နှစ်သက်တဝ်မု၏ မ္လောက်မဟာထေဟိပါ၏ နတ္တ်လပ္လ 
၉	ည် . . . . . . အရပ်သိုဝ် လာလေရုယ်၊ အမိဆျြာကိုဝ် လက်လျှင် ငင်ရုယ် ဤမ္လေကိုဝ် 
၁၀	ရတ် . . . . . . . ရိယ်သွန်လှူနှင်၏ ဤအလှူအက္လိုဝ်အာဖ္လင်ကာ က္လ်စွာ မင်ကြီမောင် 
၁၁	. . . . . . . ရန်မန်ခပ်သိမ်ကိုဝ် ဩင်ရုယ် စည်စိမ်ချံသာ ကြီစွာ သက်တ် ရှည်စွာ 
၁၂	အနာမယ် ဖ္လစ်စေသော နိဗ္ဗန်မရောက် ရောက်သောကြာလေ မ္လိယ်ကြီအသျင် မင်မ္လတ်နှင် ငါဖ္လစ်စေ ​ေ
၁၃	သာ ဤဝတ္ထုကိုဝ် မပျက်အံသောကြောင် ခိပင်ပါသသူတ်တိုဝ်လေ ငါနှင် ထပ်တူ ဤကောင်မှုအက္လိုဝ် 
၁၄	ကိုဝ် ရစေသော ရတနာ ၃ ပါ အာနူဖဝ်ဖ္လင်လေကောင် သိကြာစသော နတ်တိုဝ်သည် စောင်မချင်ပါသ 
၁၅	ဖ္လင်လည္ကောင် ဤဝတ္ထုကာ သာသနာ အဆုမ်တိုင် ဩင် ငါမိရင်၏ က္လောင်နှိုက် တည်စေသတေ။ ။ 
၁၆	သကရစ် ၇၂၂ ခု ဖ္လကုန်နှစ် နတ္တ်လ္ဆုတ် ၉ ရျက် ၅ နိယ်အာ၊ အမတ်ကြီ ကုနလင်္ကာမည်သော အမတ်အ 

၁၂၀
၁၇	တိုင်လည် ပ္လုတဝ်မူ၏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၁၈	မျှလောက်သော . . ကိုဝ်လည် . . . . . . သာသနာ ၅ . . . . . . . 
၁၉	စ် ၇၁၇ နတ်တဝ်လ္ဆန် ၁၁ ရျက် ၁ နိယ် . . . . . . . . . . . . . 
၂၀	လာသကာ၊ ဝန်ကူအရပ်နှိုက် . . . . . . . . . . . . . . 
၂၁	. ဆုံမြိုဝ်ရှိယ် အ . . . ရျင် သန်လယ် . . . . . . . . . . . . 
၂၂	ပ်ကြိ ငပြိန်ငဲ သန် ၅၀ . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၂၃	(ဝရတနာ) ၃၀ ကန်တုရိုင် အစပ် . . . . . . . . . . . . . . . 
၂၄	ရိန်ပင်ကြီ ၁၅၀၊ ကွံ ၃၅ . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၂၅	သင်ပန်အရပ် ရှာတဝ် . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၂၆	. . . . . ရိယ်လောင် ၅ . . . ၊ ထန် ၃ . . . . . . . . . . . 
၂၇	ပင် အနောက် ဘုမ္မ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၂၈	လယ်ပင် ထန်လက် . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၂၉	ထန် ၄၀ ငခင်သျမ်ဖ ထန် . . . . . . . . . . . . . . . . 


၃၀	. . ထန် စိုင်ပေါက် . . . . . . . . . . . . . . . . . 
ဤကျောက်စာအောက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည်မသိသာ။ 
အထက်-ပ- ၅၀။ စာရင်း ၅၆၅/က။ တိုင်းရင်း-မ- ၅၁၂/က။ 
ကျောဘက်သည် သက္ကရာဇ် ၁၀၀၀ ကျော်ခန့်၊ စည်းခုံကြီးဘုရားကျောက်စာ ကျောဖြစ်သည်။ 

၁၂၁ 
စစ်သူကြီး ရာဇသင်္ကြံ မယားကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၂၂ ခု 
(ပင်းယမြို့ စကားအင်းရွာ ရွာကလေးတွင် ကိုတင်မောင် ဥယျာဉ်အတွင်း၌ ရှိသည်၊ )

၁	။ ။ သကရစ် ၇၂၂ ခု ဖ္လကိုန်နှစ် နယုန်လ္ဆန် ၅ ရျက် ၄ နိယ် စစ် 
၂	သုကြီ ရာဇသင်ကြံ မျာ မင်သ္မိ စည်ခုမ်အနောက် ဝယ်လင်နှို 
၃	က် ဝယ်ရုယ် လှူသော တျြာဝတ်လယ်ကာ၊ မင်ကြာအင်တွင် ၂ 
၄	ပဲ တစရွတ်တေ၊ ရတနသင် ဝယ်လယ်ကာ ကြငှန် ၃ စိတ်၊ ဆ
၅	င်မြိပျံ တစိတ်၊ ဝယ်သော သိပါသော ချင်သာကာ၊ ငကံဝဂ်၊ င
၆	လှတေ၊ စမ္မာမည်သော အသည်လယ်ကာ ၂ တွင်သော ခွဲ တစရွ 
၇	တ်၊ သိပါသချင်သာကာ၊ သျင်ငဲ ငချစ်ကဲ၊ ငခင်ဆွေတေ၊ က္လော 
၈	င်မွံလယ်ကာ ၂ တွင်သောခွဲ၊ သိပါသ သာကာ၊ ငဝံသ၊ ငရန် 
၉	ဩာင်၊ ဥတုမ္ပလတေ၊ မင်ကြာရွာသုကြီ ငမည်သင်ကိုဝ် သ 
၁၀	က်သေမူရုယ် ခိန်သလဲဖိုဝ်ငွေကာ ၄၂ က္လပ်ခွဲတေ၊ သိပါသကာ 
၁၁	သာ ငပ္လည်စင်စည် သင်ကြံ၊ ငကုံသင်၊ ညောင်ဥပိ၊ စလင်ပိုဝ်၊ ဖု 
၁၂	မ္မသိခါ၊ ပြည်ထက်ဝက်၊ ပြည်ခွင်၊ ဤအသည်ငဲတိုဝ်လေ သိပါ 
၁၃	ကုန်၏၊ သိယ်ကြိ သကြိနှင် တက်ရုယ် ပြိသတေ၊ ငမှည် 
၁၄	သင် ၄ က္လပ်၊ သာ ကပ္လည်သင် စာ၏ တက္လပ်၊ ပြည်ခွင်တက္လပ် 
၁၅	ခွဲ၊ သေဖိုဝ် သာဖိုဝ် ၄ က္လပ်ခွဲ၊ လဲသျင် သုံယောက်သော ၄ ထည် ဖျ 
၁၆	င်ဖိုဝ် ကိန်ခွဲ၊ စမ္မာစခိ စာ၏ တက္လပ်၊ က္လောက်ဖိုဝ် ၂ က္လပ် 
၁၇	တမတ်၊ အပေါင် ၆ ကာ ၆၂ က္လပ် တမတ်၊ တျြာဝတ်လဲ
၁၈	ကာ ပြိ၏။ *22

ဆင်ဖြူသျှင်မင်းကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၂၂ ခု 
(ပင်းယမြို့ မှော်ကွန်းဘုရားတန်တိုင်း အရှေ့နံရံအပြင်ဘက်တွင် တည်ရှိပြီး တဖန်တောင်ဘက်တန်တိုင်းအတွင်း ကပ် လျက် စိုက်ထူထားရာ ယခု မှော်ကွန်းဘုရားအနီး ကျောက်စာရုံ၌ အမှတ် ၂ ကျောက်စာဖြစ်သည်။ )

၁	၊ ၊ သကရစ် ၇၂၂ ခု၊ ဖ္လကိုန်နှစ် နံယုန်လ္ဆုတ် ယှစ်ရျက် တနှင်္ကနူယ်နိယ်အာ 
၂	ပင်ယမည်သော ပြည်ကိုဝ် အစိုဝ်ရရုယ် ဆင်ဖ္လူအသျင် ဖ္လစ်ထသော သီ 

၁၂၂
၃	ဟသူရမင်ကြီသည် အတည်မဲသ၊ တျြာအတိုင် မဟိခရကာ၊ သီဟသူရမည်
၄	တုံသော ဆင်ဖ္လူ ၅ စိအသျင်သည် မင်မူတုံရုယ် နတ်ရွာလာခရာ၊ သာ 
၅	က္လဝ်စွာမည်သော ဆင်ဖ္လူသျင်သည် မင်မူရုယ် ပျံတ်မူခတုံရကာ အဖို 
၆	ဝ်အဖအမည်နှင် တူထသော သိရိ ပဝရာတိတျ ဓမ္မရာဇာ ဖ္လစ်သော 
၇	သီဟသူရမည်သော ညီ ဆင်ဖ္လူသျင်မင်ကြီသည် ဤံနိမ်နေတ်မူက 
၈	တုရင်မ္လစ်အရပ်နှိုက် က္လောင်တ်ပ္လုရုယ် နန်တက်ပြိ စလစ် တင်ဧ 
၉	သရာဆင်ငြယ်မှ လွတ်ရုယ် နိဗ္ဗန်ဆုကိုဝ် လိုဝ်သောကြောင် သာသနာ
၁၀	၅၀၀၀ တည်စိမ်သောငှါ မြင်ခုန္တိုင် ခြိုန်တွင် တန်လိုင်ရွာ လဲနှင် 
၁၁	လှူတ်မူသော လဲကာ၊ ၉၄၄ တဲ၊ ဤတွင်မှာ ထေစာလဲကာ၊ လျင်မင်လှ ၁၀ 
၁၂	စြပ် ၅၊ ငပိတ္တဝ် ၅၊ အင် ၅၊ ကြငှန် ၅၊ ထန်ပင် ၅၊ မြုန်ပဲခင် ၄၊ အ ​ေ 
၁၃	ပါင်လဲ ၃၉၊ ငုဲ ၃၀၀ တေ အရျာစာလဲကာ၊ လျင်ဆပ်သွာ ၅၊ ငလှည်ခုံ ၅၊ ညွ 
၁၄	န်က္လွံ ၅၊ လဲကောက် ၅၊ စဖင်စာ ၅၊ ငပုထိုဝ် ၅၊ လဲဝန် ၅၊ ရစပိုဝ်လဲ 
၁၅	ကောက် ၅၊ ငပ္လွန်ကြီ ၅၊ ငပ္လွန်ငဲ ၅၊ ငမြုယ်ခဲ ၅၊ ငသုံထောင် ၅၊ 
၁၆	ငစိပ်စု ၅၊ ငပုတတ်စာ၊ မြုန်ကာ၊ စင်ကျြံ ၁၀ ခင်ပုပ်ကြိ ၅၊ ရန္တသူ 
၁၇	၅၊ ငပွန် ၅ ငတန်ရောက် ၅၊ ရတနာစည်စိမ် ၅၊ ရွရာ ၅၊ သ္မန်ကြည် ၅
၁၈	၊ တန်ရောက်တင် ၅၊ လဲဝန်ကြီ ၅၊ ခပေါင်ကြည် ၁၀ အိတုကိုပ် 
၁၉	၁၀ အိချင်လျင် ၁၀ အရျာ ၅၀၊ တယောက်သောအာ စာစေသတေ ဤ
၂၀	ငါကောင်မျုကာ စတုတိသကိုဝ်၊ ရည်ရုယ်လျှင် ပ္လုသည်ကိုဝ် မဖျက် 
၂၁	ရစ်သ မင်တိုဝ်ကာ ငါနှင် အတုလျှင် ရစပါစေသတေ၊ ဖျက်ရစ်သ မ
၂၂	င်တိုဝ်ကာ အဝိစိက္လစေသတေ၊ အကံဖါ ၂ သ ဖုရာ မဖုစေသ​ေ
၂၃	တ၊ အသည်စာကာ သပိတ်မှောက် ၅ တေ ထန်နှင် တန်လိုင်အဝန် 
၂၄	အိတန် ခ္လေါင်နာတိုင် ဩင် မ္လိယ်ရွာစုံ၊ ငဆိရျာ အစိုဝ်ရစေသတေ၊ 
တိုင်းရင်း-မ-၅၃၀။
ဤကျောက်စာသည် လက်ရေးလည်းလှ၊ အားလုံးထင်ရှားလျက်လည်းရှိသေးသည်၊ သို့ သော် စာထွင်းသူ၏့ မှားယွင်း ထုမိသည်များကိုအောက်ပါအတိုင်းပြင်ဖတ်ထားသည်။ 
ကြောင်းရေ ၆ တွင် ဓမ္မရာဇာ 
။	   ၁၀ ။ တန်လိုင်ရွာ
။	   ၁၁ ။ လျင်မင်လှ ၁၀
။	   ၁၇ ။ ရွာရာ 
။	   ၂၃  ။ တန်လိုင်အဝန် 
။	   ၂၄  ။ ခ္လေါင်နာတိုင်ဩင် တို့ဖြစ်ကြသည်။ 


၁၂၃
မထဝ်စေတီဘုရားကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၂၂ ခု (၆၃၇-၇၀၇ ခု )
(ရှိမ်းမကားမြို့နယ် သစ်ဆိမ့်ကြီးရွာမြောက် ရှားကွဲရွာအနောက် မန္တလေးတောင် ၂ ခုအနက် အနောက်ဘက်တောင် ထိပ်ရှိ စေတီတော်၏့ အနောက်တောင်ထောင့်မှ ၂ တိုင်အနက် အနောက်ဘက်ကျောက်စာဖြစ်သည်။ )
၁	။ သကရစ် ၆၃၇ ခု။ မာခနှစ်တေ။ ပိလူအင်တွင် မ 
၂	(င်သ)ရေလဲကြီ တစွက်၆ တပဲခွယ်တေ။ သကရစ် ၇၀၇ (ခု)
၃	. . ။ သူကောင် ဖုမ္မချတ္တရာ လှူ ၆ (စ)ထွဲကြီတွင် မုရျင် တ 
၄	ပဲ။ ငကြံသင် ခမည် လှူ ၆ ကြိုမ်သခင်ဩက် သုမ်စိတ် အင်ဩ(က်)
၅	(သရေ)မင် လှူ၆။ ဆောက်ကြီ မ္လစ်ဩက်‘တွ’င်တပဲ။ ငကြံသင် လှူ (၆)
၆	(တန်ဆဲ)ဩက် ခွယ်လဲ။ ရေလွှည်ကန်ငဲတွင် တပဲ။ (ဆောက်ကြီ) နာ 
၇	(ခွယ်)ဆင်ထိန်မ္လေယ်စပ်တွင် တန်ဆဲအဝှံ တန်ဆဲတေ လှူ ၆ ဟန် 
၈	လင်အင်တွင် တပဲ။ ။ သကရစ် ၇၂၂ ခူ။ ဟန်လင်သူကြီ ငဖုန်ဆုမ် 
၉	သင်။ မထဝ်စေတိ ဖုရာသျှင်ကိုဝ် လှူ၆။ မ္လေယ်ကာ မင်သရေ တောင် 
၁၀	ရှေပါမှ။ သိရျက်ကန်ငယ် စာကြိုဝ်လယ်။ ဩက်ကာ တန်ဆယ်လျှင် 
၁၁	(ခရိ)အစ။ အထက်ကာ ခရိမလျှင် အခြာ။ ဝ။ ဤငကောင်မှု 
၁၂	ကိုဝ် ခိပင်ပါသသူကာ ငါနှင် အက္လိုဝ်ထပ်တူ ရစပါစေသတေ 
၁၃	ဖျက်၆သူကာ မ္လေယ်ကာ အထက် သူကာ ဩက်အဝိစိလျှင် ခံစေသ 
၁၄	တေ။ ချစ်စွာသသာမျာထာ ရိယ် သေစေသတေ။ စိုဝ်ဖေ မင်ထန် အ
၁၅	ဖန်တလဲ ၂ သင်စေသတေ။ အကမ္မဖါဘာ ကြံမာခ်လျက် ငြယ် 
၁၆	လက်နှိုက် ကျက်စေသတေ။ လူလျှင် နှစ်ဆက် မဖ္လစ်စေသတေ။ 
၁၇	ခိပင်ပါသသုကာ မင်စ ၆၊ အမတ္တ်ျာ ပိုဝ်ပါခပင် ဆင်ငြယ်မူမူ 
၁၈	ကင်စေပါစေသတေ။ 
၁၉၆၃-၆၄-ခု၊ နှစ်ချုပ်။ 
၁၂၄
မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် ကျောက်တိုင်အမှတ် ၄၆၇ ကျောက်စာ၊
၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၂၃ ခု၊ (၇၁၈ ခု)
(မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၄၆၇ ကျောက်စာဖြစ်သည် )

၁	(။သေ)လထမ္ဘံ ကရိဿာမိ၊ ဝန္ဒိတွာ ရတနတ္တယံ၊ ယာဝဇိ . . . . . . . . . . 
၂	. တူတိ။ သကရာဇ် ၇၁၈ ခု ကြတိုက်နှစ် နွဲတာလ္ဆုတ် . . . . . . . . . . 
၃	. . ဝ် နှိပ်နင်ပြီရုယ် အဘိသိတ်ရှောင်ပွင်သော မ္လတ်စွာသော . . . . . . . 
၄	င်ကြီ၏ . . စ်ထသော ဆင်ဖ္လူ ၅ စိ အသိခင်မင်ကြီ . . . . . . . . . 
၅	သဒ္ဓါပညာ (အာနှ)င် ပ္လည္ဇုံစွာသော စောသူဘတ်သည် အတ(င်အတယ် ဆန်)ကြယ်စွာသော .
၆	က္လျာင်တ်ကိုဝ် ပ္လု(ရုယ်)မင်တရျာ၏(ဘ)ဖျာဟု အမည် . . . ကြီသာနှင် . . 
၇	င်ဖ္လူ ၅ စီ၏ အသျင်သာ (ဖ္လစ်သော)က္လ်ျစွာသော ဘမင်ကြီအာ ရေစင်တ်ကပ်ရုယ် လှူတဝ် (မူ​ေ)
၈	သာ မ္လေအရပ်ကာ မြောင်ဦ (လဲ ၅ ပဲ၊ ) ပန်တင် (တောင်)ရွာဆိုဝ် ၅ ပဲ၊ မင်က္လည်ရှေ ​ေ . . 
၉	ည်ကြီလုပ်သော တိုင်လယ် ၅ ပဲ၊ . . . ကောက်လျင် ငကြွင်စွေ လုပ်သ . . . 
၁၀	. သျံ ငပ္လည် လုပ်သည် လက်ပံပင်ပါ (၅ ပဲ)၊ က္လျောင်ပါ . . . ငပင်စည် . . . . 
၁၁	ရကာ ငပင်စည်သင် က္လျောင်နောက် . . . . . . . . . . . 
၁၂	. . . . . . မ္လောက္ကာ ခြီမ အပေါင် . . . . . . . . .
၁၃	. . .  . . . . . ရျက်ပင်ရှေ မဥိ . . . . . . . . . 
၁၄	. . . . . . . သိရျက်ဥပ် မ္လောက္ကာ . . . . . . . . . 
၁၅	. . . . . . . . ပေါင် ၂၄၁ ပဲ။ အရျာ . . . . . . . . . . 
၁၆	လက်မ . . . . ငတောင်ပိုဝ် ငါသင် . . . . . . . . . 
၁၇	ရျာစာအပေါင် ၂၂၈ ပဲ . . . . . . . . . . . . . . 
၁၈	ကြယ် ၈ ပဲ ပိတောက်မြွာရွာ တောင် ၂၀ . . . . . . . . . 
၁၉	ကာင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသော မင်ကြီ . . . . . . . . . . 
၂၀	သာ နတ်ချံသာ နိဗ္ဗန်ချံသာ ရစပါစေသတေ . . . . . . . . . 
၂၁	အလုံ မုန်ညင်လုံနှဲ ရှိသ နှစ်တရျာသော တလုံတလုံကြ . . . . . . 
၂၂	နာ ၂၄၀၀၀၀ ကုန်ဩင် အဝိစိ စသော ငြယ်ကြီ . . . . . . . 

၁၂၅
၂၃	နှိုက် ခံစေသတေ ငရဲခံပြိ လူမဖ္လစ် . . . . . . . . . 
၂၄	စ်လေ ဖ္လစ်စေသော လူလျှင်ဖ္လစ် . . . . . . . . . 
၂၅	တ် လူပြိတ္တာလျှင် ဖ္လစ်စေသတေ . . . . . . . . . . 
၂၆	။ သကရာဇ် ၇၂၃ ခု တန်ခုလဆန် . . . . . . . . . 
၂၇	တရျာဖျာသည် ဂေါတမရျပ် . . . . . . . . . .
၂၈	မူသော မ္လေအရပ်ကာ ကံမြင် . . . . . . . . . . *23

မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၄၆၇ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	. . . ဖုရာရှာ မင်တျြာသာတော၊ မင်ကြိကျောစွာကိုဝ်တိုင် (ရျု။) သဒ္ဓါ သတိ 
၂	ပညာင်္ဖြ စည်ခုံမင်ကြိ။ ပြုသော ကောင်မှုတောကာ။ နတောလဆုတ် တဆဲ နစ်ရက်ကြာသပတေနေပြိ၏။ 	(မင်)
၃	(ကြိလည် နိ)ပ်န်ဆုလျှင် ပြည်လိုဝ်၏။ တြာမင်ကြီ ကျောစွာလည် သက်တောရှည်ရျုအလိုဝ်ခပ် 
၄	သိမ် ပြည်စေသော။ တောင်တောမူည်ု ဆုလည် ပြိစေသော။ မင်ကြီ ဖိုဝ်တော မင်ကြီခမည်တောကိုဝ် . . 
၅	. . . ၏။ ငွေ ၆၃၊ ပုဆိုဝ် ၃၊ ဖုရာ တြာ သင်္ဃာကိုဝ် ပုတ်စောည်ု၊ စပါ၊ ၅၀၀၊ ကျော၊ ၁၀။ 
၆	. . . သာ၊ ၅၀၊ ပုဆိုဝ် ၃၀၊ နွာ၊ ၁၀၊ ဝက် .၊ ကျွန်၊ ၁၀၊ လွှတ်တေ၊ မဲတော ခမည်တော 
၇	. . . တိုဝ်ည်ု၊ နွာ၊ ၅ (အရက်အစာ၊)စာခွက်စုံ ယောက်အစုံမ်၊ မိခင်ကိုဝ် ဖုရာ တြာ
၈	. . . . . (တိုဝ်ကိုဝ်၊ )လှူည်ုကာ ငွေကျော၊ ၃၀၊ ပုဆိုဝ် ၃၀၊ ဆျြာကိုဝ်တ် . . . . . 
၉	. . . . တောင်နင်ည်ု၊ သိမ်ဆောက်ည်ု၊ ကျောင်ဆောက်ည်ု၊ ရေတွင် တုည်ု၊ . . . . . . 
၁၀	. . . . . . ဖုရာကိုဝ် အ(မျ)တ်ငွေ တြာတန်ထိ . . . . ခပင် .
၁၁	. . . . . ဖုရာကိုဝ် ဆေရေည်ု။ ကျွန်တိုဝ်ကိုဝ် . . . . . . 
၁၂	. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၁၃	. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

၁၂၆
သူကြွယ် ငမ္လောက်သင်ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၂၃ ခု၊ (၆၄၆ ခု )
(စစ်ကိုင်းခရိုင် ကျားမင်းကြီးရွာမြောက် ၃ မိုင်ခန့်အကွာ အုတ်ပုံပျက်များမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု ကျားမင်းကြီးရွာ ကျောင်းတွင်း၌ရှိသည်၊ )

၁	တရုက်ပ္လေ မင်ကြီလက်ထက် သက်ကရစ် ၆၄၆ ခု သူကြွ 
၂	ယ် ငမ္လောက်သင် လှူသောမ္လေကာ က္လောက်ကိုဝ် ကန်ထက် တပယ် 
၃	ကန်သြောက် လေပယ်၊ ဝ၊ အရိစိယ်ျပူ +ရ ဟုသ စစ်ကိုင်ပြည်ကိုဝ် အစို 
၄	ဝ်ရသော သီဟပတီ မည်သဆ +င် ဖ္လူ အသျင်ဖ္လစ်သ မင်ကြိလက်ထ 
၅	က်လျှင်။ သက်ကရစ် ၇၂၃ ခု ရန်နင်ကသိန် လှူသော စည်ပါတွ 
၆	င်တပယ်၊ ငယည်သင် ဝဲဝဲ သာ၊ သရစိန်မှာ တပ်ျ၊ ဖုံမ်မသိန်ခါ ဝဲဝဲသာ 
၇	၊ အသည် ငကြဟန် လှူသော ဖုရာကိုဝ် တပ်ျ၊ ငလောင်သင် လှူသော ဖု 
၈	ရာကိုဝ် နှစ်ပ်ျ၊ ပုန်ညှောက်အသည် ဖုမ်မ္မပိုဝ် လှူသော လ်ျ တပ်ျ 
၉	ခွဲ၊ စည်ပါအနောက် လ်ျ ခူနှစ်ပ်ျ၊ ရွာဘိလာ အနောက် လ်ျ 
၁၀	နှစ်ပ်ျ၊ ဝ၊ မ္လေဘိုဝ် နွာ တဆ်ျ ငါခူ၊ မဟိန်ဖွါ လှုသော 
၁၁	မ္လေကာ က္လောကိုဝ် တပ်ျ ဖုရကိုဝ် တပ်ျ၊ မ္လေဘိုဝ် နွာ တ 
၁၂	ဆ်ျနှစ်ဆူ ဖျင်စင် သုံမ်ထည် လင်ပန် တခ္လပ်၊ င
၁၃	ယည်သင် ခေါင်မိုဝ် ငတည်သင် ဝဲ + ဝ်ျ သတေ၊ ဤငါပ္လူ 
၁၄	သော ကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်သော လူကာ ငါနှ အတူ 
၁၅	ရစစေသော၊ ဤငကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သသူကာ ဥ 
၁၆	ပိုင် တတင်ကိုဝ် ဖုတ်သော အကျွမ်မရ ဤသိုဝ် 
၁၇	ဟိစေသော၊ လုပ်စရရာ ကြံစရရာလေ မစ္စေသော 
၁၈	လာလတ်တံသော ဖုရာ ခ္လွတ်၍ မက္လွတ် 
၁၉	စေသော၊ ဝ၊ 
၁၉၆၁-၆၂ ခု၊ နှစ်ချုပ်။ 

၁၂၇
အမတ်ကြီး သရေ အသင်္ဃယာကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၂၄ ခု၊ (၇၂၂ ခု)
(မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၄၃၈ ဖြစ်သည် )

၁	၊ ၊ နမော ဗုဒ္ဓါယ၊ ၊ သကရစ် ၇၂၂ ခု တဝ်သလင်လ္ဆ 
၂	န်နှိုက် အဖိုဝ် အဖနှင် အမည်တူသော သီဟသူရမည် ​ေ
၃	သာ ဆင်ဖ္လူသိခင် မင်ကြီသည် သရေ အသင်္ဃယာ 
၄	ကိုဝ် ငဲကဖ္လစ်သော ကျွန်ဟူ သနာရဂါ တလုပ် ပေ 
၅	၏၊ အရေအသင်္ဃျာ အမတ်ကြီသည်လေ ရှိယ်အဆ 
၆	က် ၂ ကလျှင် ကန်သင်အရာမျှ မဟိသော တ်ကြိကိုဝ် ရ 
၇	တ္တနာ ၃ ပါကိုဝ် ရည်ရုယ် တတာသော တတင် ၂ အခပေရု 
၈	ယ် ကန်ပ္လု၏ စိယ်တ်မူသော ငညိုဝ်ကိုဝ် ချင် အဖဲလုပ်
၉	သနှေဟု မေသော ကျွန် တ်က္လောင်ကိုဝ် လှူအံဟု ၆ တောင် ၁ 
၁၀	တာသော စ္ဗါတတင် အခပေရုယ် ကန်လုပ်၏ဟု ငညိုဝ် ​ေ
၁၁	လျှာက်သော ဤချင် အလှူဂါ စင်စွာ ချင်လေ အက္လိုဝ်ဂြီ 
၁၂	စွာ၏ က္လောင်နိယ်သော သျင်သင်္ဃာတိုဝ်လေ ဆွံဖ္လစ် 
၁၃	၏ တလုပ်သူလေ အမှီဖ္လစ်၏ ၃ ပါစုံလှ၏ဟု ဆိုဝ် 
၁၄	တဝ်မူ၏၊ ၊ သကရစ် ၇၂၄ ခု ပိဿျက်နှစ် တပေါင် 
၁၅	လ္ဆန် ၁၀ ရျက် ၁ နွေနိယ် အကြေသွာတ်မူသော မကွေဆိပ် 
၁၆	နှိုက် သျံလာ၏ဟု လျှောက်သော သရေအ (သင်္ဃယာကိုဝ် )
၁၇	ခဝ်တ်မူရုယ် သျံလာ၏ ဟူ၏ . . . . . . 
၁၈	လိယ်ဟု ဆိုဝ်တ်မူသောခါ . . . . . . . . 
၁၉	က္လာင်ကိုဝ် လှူအံဟူ ကန်ပ္လု၏ . . . . . . . . 
တိုင်းရင်း-မ-၅၉၁/က။ 

၁၂၈
အမတ်ကြီး သရေ အသင်္ဃယာ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	န်သောခါ နင်ပြည်ာ သီဖ္လင် ဖ္လစ်သ ကန်တမုရှင် လှူ ​ေ
၂	လဟု လှူတ်မူပါ၏ စည်ခုံကိုဝ် မဟာကောတမဟု 
၃	မှတ်ရုယ် စည်ခုံတောင် အနောက်ထောင်နှိုက် ဓမ္မရာ 
၄	ဇက မဟာထေည် စသော သျင်သင်္ဃာတိုဝ်ကိုဝ် သက် 
၅	သေမူရုယ် က္လောင်ကိုဝ် လှူသော ကန်ကိုဝ် လဲဖ္လစ်သောခါ 
၆	ပ္လွန်ရင် ၄ ပဲ ယူဥိရုယ် ပုကံစည်ခုံကိုဝ် ၄ မျက်နှာ + သော ၄ ပဲ 
၇	လှူဥိ၏၊ ထိုဝ်ပြီမှ လဲကိုဝ် ၃ စုစုရုယ် ၂ ုကာ တ 
၈	လုပ်က္လောင်ကိုဝ် လှူ၏ တစုကိုဝ် ၃ စုစုရုယ် ၂ စုဂါ 
၉	ပင်ယက္လောင်ကိုဝ် လှူ၏ တစုကာ အမိက္လောင်ကိုဝ် 
၁၀	လှူ၏၊ ၊ ဤကန်ကာ စ္ဗါအတိ အခပေရုယ် ပ္လုရကာ စ္ဗါ 
၁၁	ကန်မှည်၏၊ ဤကောင်မှုကိုဝ်ကာ ရေမ္လေကိုဝ် အစို 
၁၂	ဝ်ရသော ပြည်ကြီသ္ခိင် မင်လျှင် ရစစေဥိသတေ၊ ၊ ဤ 
၁၃	(ကော)င်မှုကိုဝ် ခီပင်သသူကာ ငါနှင်အတူ ရစပါစေသ 
၁၄	တေ . . . တောင်သောလေ ဖုရာဆု ပ္လည်စေသဒေ 
၁၅	. . . . . . လေ စက်ကြဝတိယ်မင် အဖ္လစ် 
၁၆	. . . . . . . . . . . . . . 
၁၇	. . . . . . စစေသတေ၊ တလုပ်နိုင်ငံ နှို 
၁၈	. . . . . ကြုံလျှင် ခ္လရုယ် မကသော လာ 
၁၉	. . . . . တိုဝ်သည် ခ္လွတ်ရုယ် မဂ္လွတ်​ေ 
၂၀	. . . . . ဆဲပဲ အနောက် ၁၀ ပဲ တောင် 
၂၁	. . . . . . ပဲ အခ္လင်တေ၊ 

ဤကျောက်စာအောက်၌ ‘(စပါ)ကံ ဘုရားရှိ’ ဟု လက်ရေးဝိုင်းစာပါသည်။
တိုင်းရင်း-မ-၅၉၁/ခ။

၁၂၉
ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၁၁ ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၂၅ ခု၊ 
(စစ်ကိုင်းမြို့ညောင်ကုက္ကားရွာ အရှေ့သက်တော်ရှည်ဘုရားမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု ထူပါရုံဘုရားကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၁၁ ဖြစ်သည်၊ )

၁	၊ ၊ နမော တဿတိ၊ ၊ သကရစ် ၇၂၅ ခု၊ ၊ ဥပတ်ပ္လုရုယ် ကြောက်မှုရိုင် 
၂	ဖင်၊ ပြည်သျင်သတိုဝ် ကြံလတ်ကြိုဝ်ရုယ်၊ စိုဝ်ထအရာ သီဟစိဝှါ ခြင်သေိယ်လှာ 
၃	သိုဝ်၊ မ္လစ်သုံမ်ဖြာနှိုက်၊ ၊ တုရာမယ်လျှင်။ ရန်ဖက်ကင်သာ၊ အဝမင်ဟု၊ သိ
၄	တင်ဟိန်စောဝ်၊ က္လဝ်ထကြေညာ မြံမာရွာတိ၊ ဆံရှိမကြွင်၊ မင်နှင် ၂ လျှင်၊ ​ေ
၅	သာင်အသျင်ဟု ရန်ပင်ခ္လိုဝ်ရုယ်၊ စိုဝ်ထမုတ္တမ၊ ဒဝယ်ရခိုင်၊ တန်လိုင်နှစ်တိုင် တု 
၆	တ်ခွန်၊ သျံကျွန်စိုဝ်ခုတ်၊ ပုဆက်တုတ်ရုယ် မယုတ်က္လိုဝ်နှမ် ဦထက်ခံ၏၊ အခံ 
၇	သိုဝ်စင် ငါတူလျှင်တေ ပြည်သျှင် (မဟာ သင်္သရာဝယ်၊ ) ကြာဆယ် ၂ လျှင်၊ ယော 
၈	က်လှယ်ခန္ဓာ နတ်ရွာလာခဲ . . . . . . . ခေါင် ပြည်ကယ် ​ေ
၉	ဆာင်ကုံ၊ ၊ . . . . ဖ္လစ် . . . . . . . မင်မ္လောက်ပြိမှ ရသာ
၁၀	ဆင်ဖ္လူ အတူဖုန်ချင် မင် . . . . . . . . မင်လက်ထက် မပျ 
၁၁	က် သာသနာ . . . . . . . . . မင်ခြောက် ​ေ 
၁၂	ထာင် . . . . . . . . . . . . . ၏၊ 
၁၃	ထ . . . . . . . . . . . . . မည် အဝ
၁၄	ရွှေယ် . . . . . . . . . . . . . သာ ​ေ
၁၅	က္လာင် . . . . . . . . . . . . . . 
၁၆	. . . . . . . . . . . . . . . 
၁၇	. . . . . . . . . . . . . . . 
၁၈	. . . . . . . . . . . . . . . 
၁၉	န် . . . . . . . . . . . . . . . 
၂၀	ငါထောင် . . . . . . . . . . . . လက်ျာ၊ အ
၂၁	ညာမင်လှ . . . . . . . . . . . . 
၂၂	လျှာက်ခန် . . . . . . . . . . . . 
၂၃	လျှန် လက်ပံ . . . . က္လွန်ကြီအသည် . . . . .
၂၄	၂ က္လဝ်ထင် တဝ်ကိုဝ်ထွင်ရုယ် တေည်လမင်လှ ရွာမတေည်ပြီ 
၂၅	ဥယန်လပြိ၊ ၊ မ္လေကြီကိုဝ် (ခ္လည်မက လှူထ)ဥစ္စာ၊ ခြွေခံတ 
၂၆	ရျာ၊ စပါငါရျာ၊ က္လွယ်ငါရျာ နွာငါရျာ၊ ရွှေကတဆဲ၊ သတိုဝ်ခမည် 
၂၇	သုဒ္ဓေါမင်သာ လင်နှင်မယာ ပြည်စိုဝ်လက္ခနာ၊ သတိုဝ် အသည် အ 
၂၈	လာ၊ ငသစ်၊ ငညန်၊ င(လုံ)သင်၊ ဖုံမ်မသင်ကြံ၊ လင်နှင် မယာ၊ .
တိုင်းရင်း-မ-၅၄၂။ 

၁၃၀
မင်းမတ်ကြီး ပိတ္တရစ် မောင်နှံကျောက်စာ၊ 
၄ မျက်နှာ၊ အနောက်မျက်နှာ၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၂၅ ခု၊
(မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၁၆၀/က ဖြစ်သည်၊)

၁	။ ။ သကရစ် ၇၂၅ ခု။ ကြာတိုက်နှစ်။ နတ္တ်လ္ဆု 
၂	တ် ၈ ရျက် ၅ နေအာ။ ဧကရစ် တျြာမင်ကြီသည် အဝမ 
၃	ည်သော ပ္လည်ဖက် နေတ်မူသောခါ။ မင်မတ်ကြီ ပိတ္တရစ် 
၄	မောင်နှံ နှစ်ယောက် အလွန်သတ္ထာ ကြည်ညိုဝ်စွာသည် ဖ္လစ် 
၅	ရုယ်။ ပုကံ တံပရတ္တိပြည်၏။ အရှေ အနန္တသူ မောင်နှံ ပ္လု 
၆	သော။ က္လောင်အရံ အနောက်တောင်ထောင်နှိုက်၊ ကုလာက္လော
၇	င်နှင် အထွက် ဆင်ဝင်ပ္လု၏ သိတင်သုမ်သော သ္ခိင် 
၈	တိုဝ် ဝတ်ပ္လုစိမ်သောငှါ။ ဖုရှာလေည် ပ္လု၏။ အသျင်မင် 
၉	ဆျာ . . . . မ္လာ သင်ရုယ် လွတ်ခရကာ . . .
၁၀	ဟူသ အသည်လေ ပေ၏ ပေါက်ပင်ငဲလေ ပေ၏။ မင်္ကလ 
၁၁	ဝတ္ထာ . . . . . ဟိ၏။ ဝ။ တောင်မြေက် ​ေ .
၁၂	ခြာ၏။ အနောက္က်ာ မြောင်ခြာ၏။ မ္လေက္က်ာ ပြည်စိုဝ် . . . 
၁၃	. အရှေပေါက်ပင်ငယ်နောက် ကိုဝ်ရံစာ ကသွန်ခြာ၏ အတိုဝ် . . 
၁၄	အသျင် ပေတ်မူသော ရွာဥိရာ ပုကံ အနန္တသူက္လောင်တွင်။ ဟိ 
၁၅	သရဟန်မူရာ အရပ်နှိုက် ပေါက်ပင်ငဲလဲကိုဝ် လှူချင်၏ 
၁၆	အသျင် မင်ဆျာ . . . . . . . . ၏ .
၁၇	နှိုက် . . . . . . . . . . 
၁၈	ပင် . . . . . . . . . . 
၁၉	စေသော . . . . . . . ၏ အသျင်မင်ဆျာ 
၂၀	. . . . . . . . . . . . 
၂၁	. . . ၏ . . . . . . ၏ မင်တျြာ 
၂၂	. . . ကြီ . . . . . . . . . 
၂၃	. . . . . . မ္လောက်ဖက် စတ္ထီ မင်္ကလဝတ္ထ 
၂၄	နာကောင်စင်၊ နန်သိန်ခါ မဟာသမန် ငိ အစ်ကိုဝ် သုံယောက် 
၂၅	။ . . ငပ္လည်စုမ်သင်။ ငသံဖဝ်သင်။ ဤအမတ်ကြီ နှေစ်ယော 
၂၆	က်စသော အသည်တိုဝ်ထံနှိုက် အသျင်စိုဝ်မင်ကိုဝ်တ်ကြီ။ သ္မိ .
၂၇	. . . . . . . . . . . . 
၂၈	. . . . . . . . . . ၏ မ္လောက်အ

၁၃၁
၂၉	နောက္ကာ ငသိမ် မ္လေတမုနှင် အရှေဖက် . တ်စိမ်မ္လေစွန် တမုနှင် 
၃၀	ဝဲကာမုဟု ဆိုဝ်တောမူရကာ . . . စတ္ထီဝင်လျက်။ ငွေ ၅၀၀
၃၁	အသည် ငသင်ဖဝ်သင် ပ္လန်ကိုဝ် ပေ၏၊ အသည် ငသင်ဖဝ်သင် ပ္လန်ရွာနေ 
၃၂	သော ငသမက်နှင် အကွ ၆ မ္လေနင်လေသော တ(ဖန်လေ)တိုင် 
၃၃	ဆောက်၏ *24

မင်းမတ်ကြီး ပိတ္တရစ် မောင်နှံကျောက်စာ 
၄ မျက်နှာ၊ တောင်မျာက်နှာ၊ 
(မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၁၆၀/ဃ ဖြစ်သည်၊)

၁	တ္ထာခ္လာင်အာနှင် ပ္လည်စုံမ်သော 
၂	သုတဝ်မ္လတ်တိုဝ် အရေအရံမ်ယူ 
၃	စပါသော သူတိုဝ်အာ ဤလူတွ 
၄	င်လေည် အနာမဟိသော ဖ္လစ် 
၅	ရုယ် အသက်ရှည်စွာ နေရစေ၏
၆	နှလုံဆင်ငြဲ ကိုဝ် ဆင်ငြဲ ဆင် 
၇	ငြဲခပ်သိမ် ပျောက်ရုယ် ခပ် 
၈	သိမ်သော စေည်စိမ်ချံသာနှင် 
၉	ပ္လည်စုံသော ဖ္လစ်စေ၏။ င
၁၀	ရဲ သတ္တရုခပ်သိမ် ပျောက်ရုယ် 
၁၁	နှလုံချံသာသော ဖ္လစ်စေ၏ အ
၁၂	တေည်မယ်သော တျြာ ဖ္လစ်ခဲ 
၁၃	သောလေည် သင်္သရာ ကျင်လေည် 
၁၄	ရရာ ဆင်ငြဲမှန် မသိမူရုယ် လူ 
၁၅	စည်စိမ် နတ်စည်စိမ် ခံစပြိ 
၁၆	ရုယ် အဆုံမ်ကာ လိုဝ်သောဆုကိုဝ် 
၁၇	လေည် ရရုယ် နိပ်ပန်ချံသာ ရောက်စေ 
၁၈	ကုန်သတေည်။ ဝ။ မင်ပိတ 
၁၉	ရစ် ကျောက်စာ စတိုင်တေည် +25

၁၃၂	
မင်းမတ်ကြီး ပိတ္တရစ် မောင်နှံ ကျောက်စာ 
၄ မျက်နှာ၊ အရှေ့မျက်နှာ 
(မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံဝွင် အမှတ် ၁၆၀/ခ ဖြစ်သည်၊)

၁	။ မ္လေအခြာကာ။ တောကြိတောမဲ၊ အနောက္က်ာ မြော . . င် အခြာ မ္လောက္က်ာ (ပုကံ)
၂	အစပ်။ က္လွံဥိ အဝင် အစ။ အရှေကာ က်ြထက်ဝက်။ က္လွန်ထက် ရွာတေည်၏ 
၃	။ ရွောနှိုက် နေသသူကာ ငစံကာ လင်မျာ သာဖ လေယောက်။ ပစံပကာ လင် (မျာ)
၄	။ သာဖ သုံယောက် ငစံပသင်ဖ လင်မျာ နှစ်။ ယောက်။ ဤက္လွံတိုဝ်ကိုဝ် 
၅	တေည်ရုယ် ရွာ ပ္လူ၏။ ကုတိုဝ် ခံ၏။ သငဲ လက်ဆောင်ပေ အနိမ်ရ၏ 
၆	။ မ္လေစ်ကိုဝ်ကာ မှောဝ်လေည် စ၏၊ ပိက်လေည် င၏။ မ္လစ်ခွန်လည် ငဆြိာ 
၇	။ ကိုဝ် စာစေ၏။ ဤမြင်မူ မ္လေက္လွန် ပုကံက္လောင်ကိုဝ် လှူ၏။ ဝ။ ရွာစွန် 
၈	ငဲ အသည် မင်သိန်စည်ကြီ ညိ ဖုမ္မကြံ။ သာ။ စတ္ထီ၊ အသည်သုံမ်ယောက်နှင်။  ရွာစွန် 
၉	ငဲ မ္လေကိုဝ် ရောင်အံဟု၊ မင်မတ်ကြီ ပိတရစ်ကိုဝ် ဆိုဝ်လှာ၏၊ ဝဲသောကာ လွဲ၏။ မ
၁၀	င်မတ်ကြီ မင်ကလဝတ္ထဏကိုဝ် မေဦအံသော၊ အသည်နှင် အကွ မင်္ကလဝတ္ထနာ 
၁၁	ကိုဝ်မေသော မင်္ကလဝတ္ထနာ ဆိုဝ်၏၊ ဝဲကာမု မင်မတ်ကြီ ပိတရစ်ဆိုဝ်၏၊ အသျ 
၁၂	င်မိဖုရာ သုံမ်ယောက်ကိုဝ် မေရစေဥိ။ မေကာမူ မင်္ကလဝတ္ထနာ ဆိုဝ်၏။ စိုဝ်မင်ကိုဝ် 
၁၃	တ်ကြီ။ သမိတ် တောင်မိဖုရာ မ္လောက်မိဖုရာ မိဖုရာ သုံမ်ယောကိုဝ် နာတ်လျှောက်၏ 
၁၄	ရွာစွန်ငယ် အသည် သုံမ်ယောက် မ္လေရောင်၏၊ မ္လေက္လွန် ဝယ်ကောင်အံလော စိုဝ်မင်ကိုဝ်တဝ် 
၁၅	ကြီဆိုဝ်၏၊ ဟဲ အသည်၊ နင်ရောင်သည် မ္လေကာ အဖဲမ္လေနှေယ် အသည်ဆိုဝ်၏ ရွာစွန် အ 
၁၆	ရှေတောင်ထောင်။ တောင်ကာ မဟာတန်က္လောင် ဟ္လူဝတ်၊ အနောက်တောင်ထောင်က္လောက်ဆော 
၁၇	က်၏၊ တပည်လေည် ယောက်၏။ အနောက် ပင်လယ်ရေစ ခြိုင်ခြာ၏။ မဟာတန်စ 
၁၈	ည် ထိ၏၊ အနောက်မ္လောက် တောင်ခြာရိုဝ် တနောင်ပင်ငယ်။ မ္လောကာ ကိုဝ်ရံ။ အတိ 
၁၉	ခြာ အရှေကာ ပိတု မ္လေစပ်၏။ အသည်နာတ် လျှောသော။ စိုဝ်မင်ကိုဝ်တ်ကြီ 
၂၀	(ဆိုဝ်)၏။ ငါစစ်ကိုင် နေရုယ် မိဖုရာမူသော ရွေစွန်ငယ် (ကို ငါရ၍)တမုနှင် 
၂၁	မ္လေအရပ်ကိုဝ် ငါသိ၏။ အသည်စာ မ္လေလွတ်မုနှင် ပင်လယ်ရေနစ်တမု 
၂၂	နှင် သတိုဝ်မယ် စစ်ကိုင်မိဖုရာကြီ သ္မိတောင်မိဖုရာ။ သ္မိ မ္လောက် 
၂၃	မိဖုရာ သုံမ်ယောက် ဆိုဝ်၏။ ပိတရစ် ဝယ်ကာမူ ဟိဖွယ် 
၂၄	မဟိ၊ အသျင်တိုဝ် အသံကိုဝ် ဥိတင်ရုယ် မေအံ၊ ဝ၊ သကရစ် ၇၂ 
၂၅	၅ ခု ကြတိုက်နှစ် တပေါင်လ္ဆန် ၈ ရက် သိတင်နေ၊ မင်သိန်စည် 
၂၆	ကြီ၊ ငိ ဖုမ္မကြံ၊ သာ၊ မ္လောက်ဖက် မင်ကလဝတ္ထနာကြိ ရွာစွန်ကဲ စခီ 
၂၇	ငဲ။ ဤအသည် စခီတိုဝ်ကိုဝ် မ္လေဖိုဝ် မ္လေနှင် ဝင်လျက်။ ရွာစွန်ကဲ စ 
၂၈	ခီငဲမျာကိုဝ် ငွေ ၅၀၀ ခိန်စေရုယ် ရှေတ်နှိုက်ပေ၏။ စခီ။ စခီမျာ။ အ 

၁၃၃
၂၉	သည် ငိ အစ်ကိုဝ်။ မျာ။ မျာသ္မီ။ ဤသူတိုဝ်ကိုဝ် လင်ဝတ် မျာဝတ်၊ အ 
၃၀	သည်တို ရှေတ်နှိုက် ပြီစေ၏။ မိဖုရာတိုဝ် ဆိုဝ်တ်မူ၏။ ပြိသည် 
၃၁	ကောင်၏၊ ငါ က္လျောင်လွှတ်စသ အခါ။ ဧကရစ် တျြာဖျာမင်ကြီ 
၃၂	အထံနှိုက်၊ ယွန်။ ပဲကူ၊ ရောင်မြ၊ ရခိုင်၊ ကာလေ၊ မိုဝ်ညင် ဆွေမျာရောက် 
၃၃	ရုယ် လက်ဆောင် ဆက်အံသ အခါ၊ တောင်ဖက် မ္လောက်ဖက်။ 
၃၄	ဆျြိာတ်မျာ မိဖုရာ စသော အမတ်မျာ ပေါင်ရုယ် ပေဝေမူ 
၃၅	သ အခါ တခူလ္ဆန် ၅ ရျက် ကြာသပတေနေ ပ္လုလတ်ဟု ဆိုဝ်တ် 
၃၆	မူ၏၊ ဖုရာနှိုက် ပ္လုသကောင်မှု ၇ နှစ်က္လောင် စာရင် ပ္လုလေသော 
၃၇	ကာလ။ စသ ကောင်မှုကိုဝ် နှစ်သက်သ စကာဆိုဝ်သခါ၊ မ္လောက်ဖ 
၃၈	က် မင်္ကလဝတ္ထာ ကောင်စင်၊ အနန်သိန်ခါ မဟာသမန်၊ ငိ အစ် 
၃၉	ကိုဝ် သုံယောက်။ ငပ္လည်စုံမ်သင် ငသံဖဝ်သင် ဤအမတ်ကြီ နှစ် 
၄၀	ယောက်နှင်။ မင်မတ်ကြီ ပိတရစ် ငွေလင်ပန် လက်ဆောင်မုရု 
၄၁	ယ် . . . . . . . ပိတရစ် . . . . . . မင်
၄၂	အမတ်ကြီ နာတ်လျှောက်၏၊ ယခု ခုနှစ်က္လောင် ပ္လုအံဟု 
အမရ- ၂၇၁- ၂၇၂။ စာရင်း- ၆၃၄/ခ။ တိုင်းရင်း-မ-၅၄၁/ခ။

မင်းမတ်ကြီး ပိတ္တရစ် မောင်နှံ ကျောက်စာ၊ ၄ မျက်နှာ၊ မြောက်မျက်နှာ 
၄ မျက်နှာ၊ မြောက်မျက်နှာ 

၁	ပုကံ . . . . . . 
၂	. . . . . . . . 
၃	ရွာနှင် ပေတ်မူ၏။ အ .
၄	သည်တိုဝ် ရှယ်မြင်မူရွာ 
၅	ငဲ။ ပေါက်ပင်ငဲ . . .
၆	. ပေါက်ပင်ငဲ . . .
၇	လဲရှည်။ အသျင် ယောဖတ် 
၈	က္လျောင် မပ္လူဖင်ကာ လှူလဲ 
၉	ဆိုဝ်တ်မူသည် ဤ . . 
၁၀	. . . ယောက် . . 

၁၃၄
၁၁	သာတ် နှစ်ယောက် ညိလျ 
၁၂	က် မိုဝ်ညင်လက်ထက် . . 
၁၃	ယောက်ဖ မင်ဖျာ လှူတ်မူ 
၁၄	သည်ကိုဝ် . လည် မဖျက် 
၁၅	သ္ခိင်သာလေည် မဖျက် သ္ခိင် 
၁၆	ရှေတ်နှိုက် ပိုဝ်မျာမှောက် 
၁၇	ရေပူ ရေချံမ် အိုမ်ဖု ခွဲတ်မူ 
၁၈	၏။ ရှေတ်နှိုက် ပိုဝ်မျာ သိ 
၁၉	၏။ ဝ။ ဤအနှစ်မောင်နှံ 
၂၀	လှူသောတေ။ က္လွန်ငွေ စင်သော 
၂၁	. တေ နောင်အခြင်မျာအံသော 
၂၂	. စ္ပါယကာ က္လျောက်စာတွင် 
၂၃	သတည်၊ ဤမျှသော အလှူခပ် 
၂၄	သိမ်သောကိုဝ်။ ဖျက်ဆီသော 
၂၅	လုယက်သော သူတိုဝ်ကာ ကိုဝ် 
၂၆	. . အနာမျာသော ဆင်ရယ်ကြီ 
၂၇	သော အသက်တိုဝ်သော . . 
၂၈	. . ရောက်စေသတေည် . . .
၂၉	. . သရေပစ္စရာ စသော ညောင်ဦ 
၃၀	တိုင်အောင် ဟိသော မ္လေပုံမ် အ 
၃၁	လုံမ်အတိုင် အကံဖဖါ 
၃၂	လျှင် ဖုရာဖ္လစ်သော တေဝတ 
၃၃	တ် ခံခြင်ထက် အဆအရျာ အဆ 
၃၄	အထောင် အဆအသောင် အဆရေဆ 
၃၅	မသိသကိုဝ် မစောင်မပြန် ဟိ 
၃၆	မူရုယ် အဝစိ ငရဲလျှင် ကျက် 
၃၇	သတေည်၊ ဤအနှစ်မောင်နှံမူ 
၃၈	သော အလှူကာ . . .
၃၉	သော ဥတ်စာ နှင်နှင်တေည် 
၄၀	လှူသော ကောင်မှုကိုဝ် (ကာ မိုဝ် )
၄၁	နှောင်သံထင် ဖူန် (တန်ခိုဝ်သ)
အမရ-၂၇၃။ စာရင်း- ၆၃၄/ဂ။ တိုင်းရင်း-မ-၅၄၁/ဂ။

၁၃၅
သက်တော်ရှည်ဘုရားကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၂၅ ခု 
(စစ်ကိုင်းမြို့ ညောင်ကုက္ကားရွာ အရှေ့ သက်တော်ရှည်ဘုရားမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၁၁ ဖြစ်သည်၊)

၁	၊ ၊ နမော တဿတိ၊ ၊ သကရစ် ၇၂၅ ခု၊ ဥပတ်ပ္လုရုယ် ကြောက်မှုရိုင် 
၂	ဖင်၊ ပြည်သျင်သတိုဝ် ကြံလတ်ကြိုဝ်ရုယ်၊ (စိုဝ်ထအရာ) သီဟစိဝှါ ခြင်ဟု၊ သိ 
၄	တင်ဟိန်စောဝ်၊ က္လဝ်ထကြေညာ မြံမာရွာတိ၊ ဆံရှိမကြွင်၊ မင်နှင် ၂ လျှင်၊ ​ေ
၅	သာင် (အ)သျင်ဟု ရန်ပင်ခ္လိုဝ်ရုယ်၊ စိုဝ်ထ မုတ္တမ၊ ဒဝယ် ရခိုင်၊ တန်လိုင် နှစ်တိုင် (တု)
၆	တ် (ခွန်)၊ သျံကျွန်စိုဝ်ခုတ်၊ ပုဆက်တုတ်ရုယ် မယုတ်က္လိုဝ်နှမ် ဦထက်ခံ၏၊ အခံ 
၇	သိုဝ်စင် (ငါ)တူလျှင်တေ ပြည်သျင်မဟာ သင်္သရာဝယ်၊ ကြာဆယ် ၂ လျှင်၊ ယော 
၈	က်လှယ်ခန္ဓာ နတ်ရွာလာခဲ . . . . . . ခေါင်ပြည်ကယ် ​ေ 
၉	ဆာင်ကုံ . . . . ဖ္လစ် . . . . . . မင်မ္လောက်ပြိမှ၊ သာ
၁၀	ဆင်ဖ္လူ အတူဖုန်ချင် မင် . . . . . . . . လက်ထက် မပျ 
၁၁	က်သာသနာ . . . . . . . . . . . မင်ခြောက်​ေ 
၁၂	ထာင် . . . . . . . . . . . . ၏၊ 
၁၃	ထ . . . . . . . . . . . . . . 
၁၄	ရွှေယ် . . . . . . . . . . သာ ​ေ
၁၅	က္လာင် . . . . . . . . . . . . 
၁၆	. . . . . . . . . . . . . . 
၁၇	. . . . . . . . . . . . . . 
၁၈	. . . . . . . . . . . . . . 
၁၉	န် . . . . . . . . . . . 
၂၀	ငါထောင် . . . . . . . လက်ျာ အ
၂၁	ညာမင်လှ . . . . . . . . . ​ေ

၁၃၆
၂၂	လျှာက်ခန် . . . . . . . . . . 
၂၃	လျှန်လက်ပံ . . . . က္လွန်ကြီအသည် . . . . 
၂၄	၂ က္လဝ်ထင် (တဝ်)ကိုဝ်ထွင် (ရုယ်)တေည်လမင်လှ ရွာမတေည ပြိ 
၂၅	ဥယန်လပြိ၊ ၊ မ္လေကြီကိုဝ် (ခ္လည်မက လှူထဥစ္စာ၊ ခြေခံတ )
၂၆	ရျာ၊ စပါငါရျာ၊ က္လွယ်ငါရျာ နွာငါရျာ၊ ရွှေက တဆဲ၊ သတိုဝ်ခမည် 
၂၇	သုဒ္ဓေါမင်သာ လင်နှင်မယာ (ပြည်စိုဝ်လက္ခနာ၊ သတိုဝ် )အသည်အ 
၂၈	လာ၊ ငသစ်၊ ငညန်၊ င(လုံ)သင်၊ ဖုံမ်မသင်ကြံ၊ လင် (နှင်) . . . *26

လေးမျက်နှာဘုရားကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၂၆ ခု၊ (၆၀၀-၇၂၅ ခု)
(စစ်ကိုင်းမြို့ လယ်ကြီးရွာ လေးမျက်နှာဘုရား တန်တိုင်းတွင်း၌ရှိသည်၊ )

၁	၊ ၊ သက္ကရစ် ၆၀၀ မာဃနှစ် တပိုဝ်ထွယ်လ္ဆန် ၁၄ ရျက် စနေနေလျှင် ရတ္တနာ ၃
၂	ပါကိုဝ်ရည်ရုယ် သပေါက်က္လောင်ကိုဝ် လှုသကာ၊ ငရဲသင် တယောက်၊ ငဝသင် တ 
၃	ယောက်၊ ငမွန်ကြီ ၁ ယောက်၊ ငထွတ် တယောက်၊ အရှေယ်ဘက် က္လောက်ဆောက် ၂ 
၄	ပယ်စိတ်၊ အနောက် ငတွင်သင် ၄ ပယ်ခွယ်၊ မ္လောက်လေမြွန်၊ အနောက်ကာ ယုန် 
၅	ကပု ကံပိုင်၊ တောင်ကာ အင်ငယ်ဝမြွန်၊ ရေလောင်ကာ ရွာအောက် ၃ ပဲ (စာ)၊ ငရေမွန် အရှေ 
၆	ယ်မ္လောက်ပါ ၂ ပယ်ခွယ်၊ ၊ ဤငကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသာသူကာ၊ ဖိုန်ကြိစေသော 
၇	အသက်ရှည်စေသော၊ လုပ်စရရာ စိဖွာစေသော၊ ဖျက်သသု လုရဟန်ကာ ဖုရာတကာ 
၈	ခ္လွတ်ရုယ် မက္လွတ်စေသော ငြယ်ဥခြိုဝ် ဖ္လစ်စေသော။ စံပဲလ လှူသည်၊ ငသင်ပုတ် ခွယ်လဲ၊ 
၉	ဖုံမ္မကြံ လှူသည် စိတ်လဲ၊ ဤကာ သာအဖ အလှူတေ ငကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသော လုရဟန် 
၁၀	ကာ၊ ဖုံန်ကြိစေသော၊ အသက်ရှည်စေသော၊ ဖျက်သာသူ လူရဟန်ကာ၊ သေပျောဂ် ပုန်တိရုယ် ငြ 
၁၁	ယ်သစ်ငုတ် ဖ္လစ်စေသော၊ ၊ ၊ ဖုံမ်မကြံ လှူတုံမ်သည် သန်ကာ တပဲတည်။ ဝ။ သက္ကရစ် 
၁၂	၇၂၅ ခု၊ အာသနှိုစ်နှိုက်လျင်၊ သတိုဝ်မင်ဖျာ မင်မု၏၊ ၆ ခုနှိုက်ကာ စကိုင်မင်ငိ 
၁၃	အမင်ယကိုဝ်၊ ရဟန်ရယ်နှင် ထောင်သင်နှင်၊ လဲသငဲကိုဝ် ပေသောခါလျင်၊ ကုတဝ် 
၁၄	သစ် လေမျက်နှာကိုဝ်၊ ငါရှေယ်ထွတ် ပ္လူပါအံဟူ၊ အခွင်ကိုဝ် ပေပေ၏၊ ပ္လူပါသကာ 
၁၅	ဆင်ခေါင်လောင် ပါသော ကြေ ငါပိတ်သာဟိ၏၊ လှည်နွာ တကောင်သော တဆယ်ငါက္လပ် 
၁၆	ဟိ၏၊ ရှေုယ်ဖလာ ငါက္လပ် ဟိ၏၊ ဤသိဝ် ကြေထွတ် ပ္လုရုယ် ပြိသော၊ သတိုဝ်မင်ကြိကိုဝ် 
၁၇	တိုက်ရုယ်၊ ရေစင်ခ္လ၏၊ ရေစင်ခ္လရုယ် ရောက်သောခါလျင်၊ အသည်ကြိ အသည်ငဲ စသော 

၁၃၇
၁၈	၊ ကလန် သံပျင် လုရဟန် စသော ၁၇ နှစ်ကိပ် ဟိ၏၊ ဆင် ၂ စိ လှည် ၂ စိ တိုင်တင်ရုယ် 
၁၉	ဆောက်သတေ၊ ကူလာကန် မ္လောက်ဆိပ်ပင်ကြိ တိုင်နှင် ဟိ၏၊ ကုလာကန် ရှေတောင်လ 
၂၀	က်နာကာ၊ သိမ်ရှေတေ၊ သိမ်ရှေခ္လေါင်လျိုဝ် တောင်လက်နာကာ ယှေန်ကြည် တရဝ်ပင်ရင် 
၂၁	တိုင်နှင် ဟိ၏၊ အရှေလက်နာကာ၊ တောင်လျိုဝ်၊ ဆင်ကပ်နောက် ရိမ်ပင်ကြိ ဟိ၏၊ . က် 
၂၂	လက်နာကာ၊ ခရိတောင်ပါ ပလယုန် ခ္လေါင်တေ၊ မျောက်ဆိပ်ပင်ကြိတေ၊ မုရျင်ကာ ငစပိတ် 
၂၃	တပဲတေ၊ ရေလောင်ကာ ငရေမွန် မ္လောက်ပါကာ၊ အမြန်အကျက်သော ၁ ပဲ ၃ စိတ် တေ (အရှေကာ)
၂၄	အင်ငယ်ပါ တပဲ၊ အဖ။ မ္လောက်ဖုရာကိုဝ် သင်ပုတ်ဝတ်လျင် ဖ္လစ်စေသတည်ဟု လှူသော 
၂၅	 (ငါလာ)တွင်  (၃ စွဂ် ၁ ပဲ) တပဲ၊ ဤငဖုရာ လေမျက်နှာ သင်ပုတ်ဝတ်ကိုဝ် ဖျက်သသူ လူရဟ 
၂၆	 န်ကာ ဝါကွမ် တလှည်ကိုဝ် ဖုတ်သော၊ အကျွမ်မရသကဲသိုဝ် ဖ္လစ်စေသော ငရယ်ကြီ ယှစ်ထ 
၂၇	ပ်၊ ငရယ်ကာ တျြာ ယှစ်ထပ်နှိုက်လျင် ခံစေသော၊ ငရယ်  (မှ) လွတ်ခသော ၄၊ ခွေဝက် 
၂၈	ပုရွက် တီ မျေိုဝ် ခြခုန် ဖ္လစ် ၄၊ အရူနှင် ၂ ဖ္လစ်စေသော၊ အဆွေအမျိုဝ် ခုနှစ် 
၂၉	ဆက် ၄ ပြုန်တိစေသော၊ ဤငကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသော၊ လုရဟန်ကာ ငကောင်မှု 
၃၀	မုသည်နှင် ထပ်တု ရစဇေသော၊ လူရွတ် နတ်ရွာ မပိတ်မပင်ရစ်စဇေသော၊ အဆုမ်စွ 
၃၁	န်ကာ၊ မိတ်တည်ဖုရာကိုဝ် ဖူရုယ် အက္လွတ်ရရုယ် နိပ်ပန်ရဇေသော 

၁	 (ရာတိကာ ထက်အောဂ်ပါ) လှူသော မ္လေကာ  (သန်လဲ သုံပဲ ) တောင်အရှေထောင်ကာ လက်ပံပင်ရင် 
၂	ဝယ် တတိုင် တောင်အနောက်ကာ ပေါက်ပင်ရှေတတိုင် မ္လောက်အနောက်တောင်  (ကာ က္လောက် )
၃	ထက်ဝက်  (ငုတ်ဝယ်) တတိုင်  (အရှေလံနာသိုဝ် ခြင်လျက်) တတိုင်
နောက်ဆုံးစာ ၃ ကြောင်းသည် နောက်မှ ရေးထိုးသောစာဖြစ်သည်၊ 
တိုင်းရင်း-မ-၅၄၄/က။ 

၁၃၈
ငချစ်ဖွယ်သင် ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၂၆ ခု၊ 
 (ပင်းယမြို့တွင်း ဘုရားကုန်းမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၁၉၈ ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ ။ သက်ရစ် ၇၂၆ ခု အာသိန် 
၂	သက္က်ရစ် ၇၂၆ ခု အာသိနှ်စ် နံယုန်လ္ဆန် 
၃	၁၀ ရျက် ၅ တိယ်နေ ငချစ်ဖွ်ယ်သင် ဖု 
၄	၊ ရာကိုဝ် လှူသလဲကာ မင်က္လည်မ္လောက် ထိန်ရ 
၅	င် ၁၀ စွက်သော ၃ ပဲ၊ ကြာအိုင်လဲကြီ မ္လောက် 
၆	။ ၄ တွင်သော ၁ ပဲ၊ ဤငါလှူသောအခါ သိပါ 

၇	သသူကာ လက်ဆောင်ယူ သူကြီ စသော။ ငကြီ 
၈	သင်၊ ငခင်ဦသင်၊ ငအောင်သင်၊ ငကသင် စသောမင် 
၉	က္လည်ရွာလုံလျှင် သိပါကုန်သတေ၊ ငါလှူသော ငကောင် 
၁၀	မှုကို‘ဝ်’ ခီပင်ပါသသူကာ၊ ဖုန်ကြီစေသတေ၊ အသက် 
၁၁	ရှည်စေသတေ၊ မိတ်တ‘ည်’ဖုရာကိုဝ် ဖူစေသတေည်၊ 
၁၂	ငါနှင် ထပ်တူလေ ရစပါစေကုန်သတေည်၊ ငါလှူသ 
၁၃	သင်ပုတ်ဝတ်ကိုဝ် ဖျက်ဆီသသူကာ၊ သွေခဲအန်စေသ 
၁၄	တေည်၊ မိုဝ်ကြိုဝ် ပုဆိန် က္လစေသတေည်၊ မြွေယ် ပွေယ် 
၁၅	ခဲစေသတေည်၊ အပ္လစ်ယှစ်ပါ ဝင်စေသတေည်၊ အ 
၁၆	နာ ၉၆ ပါ ခြုံမ်စေသတေည်၊ ဖုန်ကြီသော သူမ္လတ်တို 
၁၇	ကိုဝ်ကာ ဖုရာသျင်ကိုဝ် အရေအရံ မယူမူကာ၊  (စည်စိမ်)
၁၈	ချံသာလေ နည်စေသတေ၊ မိတ်တည်ဖုရာသျင်ကိုဝ် ​ေ
၁၉	လ မဖူစေသတေည်၊ အဝိစိအထယ် ငရယ်လေ နှစ် 
၂၀	စေသတေည်၊ အရေအရံ ယူသသူကာ အသက်လေ ရှည်စေ 
၂၁	ည်တေည် ဖုန်လေ ကြီစေသတေည် စည်‘စိမ်’လေ တည်စေသ 
၂၂	တေည်။ ဝ။ ပြီ၏။ 
ဤကျောက်စာအောက်နှိုက် ‘ပင်ယမြိုတွင် ဘုရာကုံရှိ ကျောံ’ဟု လက်ရေးဝိုင်းစာပါသည်။ ဤကျောက်စာအထက်ပိုင်း သည် ကျောက်တိုင်အမှတ် ၁၉၈ ဖြစ်၍့ အောက်ပိုင်းသည်ကျောက်တိုင်အမှတ် ၅၄၄ ဖြစ်သည်။ ၎င်း -၂ တိုင်ကို ၁၉၈ အဖြစ်ဖြင့် ဆက်စပ်ထားသည်။ 
အမရ- ၃၅၇။ စာရင်း- ၈၂၁။ တိုင်းရင်း-မ-၅၉၂/က။



၁၃၉
မင်းမဟာသတ်ထိတ် မောင်နှံ ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ၊ 
သက္ကရာဇ် -၇၂၆ ခု၊  (၆၉၆ ခု)
 (စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံအတွင်း အမှတ် ၅ ဖြစ်သည်၊)

၁	။ ။ ၄ အသင်္ချာ ကမ္ဘာတသိန်  (ပါရ)မိဖ္လ (ည်)ရုယ် သစ္စာ ၄ ပါတျြာကိုဝ်ပွင်စင် 
၂	ပြိထသော ဖုရာသိခင်၏၊ သာသဏာ ၁၈၇၈ နှစ်သောအခါနှိုက်။ ဆင် 
၃	ဖ္လူသိခင်တျြာမင်ကြီ၏၊ စစ်သူကြီ လက်ျာသာ ဖ္လစ်ထသော မင်မ 
၄	ဟာသတ်ထိတ် မောင်နှံသည်၊ ရတ္တနာ ၃ ပါ  (အာ) သတ္ထာကြည်  (ညိုဝ်စွာ) ဖ္လစ်သော 
၅	သာသနာ ၅၀၀၀  (တည်စိ)မ်သောငှါ  (ဟန်)ကွယ်မည်သော . . နှိုက်။ သက္က 
၆	ရစ် ၆၉၆ ခုသောအခါနှိုက်၊ မဟာဝိဟာရ ရွှေလ္ကောင်ပ္လု၏၊ သက္ကရစ် ၇၂ 
၇	၆ ခု အသိန်နှစ် တန်ခူလဆုတ် တရျက် ၃ နေတက် ဧလာရ စသော ၃၂ ယောက် 
၈	သော က္လည်မင်ကြီတိုဝ်ကိုဝ် သတ်နိုင်ပြိထသော၊ ၊ တုတ္ထကာမနိမင်ကြီနှင် တူ
၉	ထသော၊ ပြည်ခပ်သိမ်ကိုဝ် အစိုဝ်ရသော ရေမ္လေသိခင် ဖ္လစ်ထသော သတိုဝ်တျြာမင် 
၁၀	ကြီသည် အဖိုဝ်က္လောင်နှိုက် ဝတ္ထုဖ္လစ်စိမ်သောငှါ၊ ၊ တ (န်)ကွယ်အကြောစကတ်၊ 
၁၁	လဲအရှေကာ မ္လစ်မ၊ ၊ အနောက်ကာ တောင်ရိုဝ်၊ တောင်ကာ ခ္လေါင်မ္လောက်ကာ 
၁၂	က္လောင်၊ ၊ အင်နှင် အစုံမ်၊ ဟန်ကွယ်ဦယှန်နှင် ရွာငယ်၊ ​ေ (သွ)ယ်ထန်နှင် . . 
၁၃	ရွာ၊ ဆယ်ရွာ ဆပ်သွာ ရွာက ရသော လယ်နှင်ထန်၊ အဝသော . င်  (မင်တိုဝ်တည် )သော အ . . 
၁၄	ခါနှိုက်၊ လှူတဝ်မူသတည်၊ သိပါမြင်ပါသသူကာ၊ ၊ ကုခန်အသင်္ချာ၊ မ္လေငဲ .
၁၅	က်လက်ယာ နက်က္ကသမန်၊ ရမည်သင် မင်တျြာဖျာ၊ မြင်စိုင်အသင်္ချာ၊ ယင် 
၁၆	တာဝ်သူကြီ သိန်ကသူ၊ ညောင်ရံသူကြီ စဝ်ဖ္လူ၊ စစ်ကိုင်သူကြီ၊ ဤ 



၁၄၀
	. . . . .
၁၇	တေဝ်မူ၏ အကူမ် ဤငါလှူသော စကွက်မ္လေ၊ ဟန်ကွယ် ဦယန်နှင် ရွာငယ်၊ 
၁၈	. . နှင်ထန်၊ . . . . လဲနှင်ထန်၊ ဤငါအလှူကိုဝ် ခိပင်ပါသသူကာ 
၁၉	 ငါနှင်အတူ  (ရစပါ) စေသတေည်၊ ဤငါလှူသော ကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သသူ 

စိုးမင်းကိုယ်တော်ကြီးကျောင်း ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၀၃-၇၀၄-၇၀၅-၇၀၈ ခု၊ 
 (စစ်ကိုင်းမြို့၏့ အနောက် မဟာဝိဟာရအုတ်ကျောင်းမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု ထူပါရုံဘုရားကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၄၄/က ဖြစ်သည်။  )

၁	။ ။ ၄ အသင်္ချာ ကမ္ဘာတသိန် ပါရမိ ဖ္လည်ရုယ် သစ္စာ ၄ ပါ တျြာကိုဝ် ပွင်စင်ပြီသော ဖုရှာသ္ခိင်၏၊ သာသနာ 
၂	၁၈၈၅ နှစ်သောအခါနှိုက်၊ ဩိ တြိ ဘဝနာ ဒိတ္တျာ ပဝရ သိဟသူရ ဓမ္မရာဇာ ဆင်ဖ္လူသိခင် တျြာမင်ကြီသာ		 ဖ္လစ်သော 
၃	ဩိ အသင်္ချာမည်သော စစ်ကိုင်မင်ကြီ၏ သ္မိလေ ဖ္လစ်ထသော က္လစွာမင်ကြီ၏  (နှမစ်သည်) ခင်ပွန်ဥိဖ္လစ် 	သော၊ သ
၄	တိုဝ်မင်နှင်တကွ ရတနာ ၃ ပါအာ သဒ္ဓါကြည်ညိုဝ်စွာ ဖ္လစ်ရုယ်၊ သာသနာ ၅၀၀၀ တည်စိမ်သောငှါ၊ ဇေယျပူရ 
၅	မည်သော၊ စစ်ကိုင်ကြီ အနောက်မ္လတ်သော မ္လိယ်အရပ်နှိုက်၊ ၊ သကရစ် ၇၀၄ သောအခါနှိုက်၊ မဟာဝိဟာရ 	ကုလာ 
၆	က္လောင် ဆင်ဝင် စ္လစ်ဥထွက် ပ္လုတာ်မူ၏ အထူထူဆန်ကြယ်စွာသော ဆိယ်ဝါ ရှုယ်အတိလေ ရိယ်၏ ပ္လိယ် 	မ္လစ်စွာ 
၇	သော က္လောက်ဥတ်တန်လင် မိတာစင်ကြံ အရံ ဥန်ထန်တိလေ စိုက်၏ ဤကမ္ဘာထက်ပွင်ပြိသော ဖုရှာဆင်ပု  	၄ ဆု 

၈	ပ္လု၏၊ ပိဋကတန်လေ ၂ ဆုပ္လုတာ်မု၏၊ ၊ သကရစ် ၇၀၅ ခု မြိက္ကသိုဝ်နှစ် တန်ခုလ္ဆန် ၉ ရျက် ၅ နိယ်အာ	 	က္လစွာမ
၉	င်ကြီသည် ပိယ်သော က္လုံမဖပိယ် မ္လိယ် ၁၀၀ ကိုဝ် အကျွန်က္လောင်ကိုဝ် လှူအံဟု အတိုဝ်ပန်ရကာ ရှိယ်တ်ာ 	နိယ်သ အ
၁၀	မတ်ကြိ စသော ပိုဝ်ပါအကုန်အာကောင်မှုဝိယ်လျက် က္လစွာမင်ကြိ ရိယ်စင်တာ်ခ္လ၏၊ ဤမ္လိယ် ၁၀၀ တွင် ဖုရှာ 

၁၄၁
၁၁	၄ ဆုအာ ၄ ပဲ၊ ပုဂ္ဂိုအာ ၃၀၊ အရျာအာ ၆၆ ပဲ၊ ၊ သတိုဝ်မင်သည် နတ်ရွာလာပြိ၊ ၊ သကရစ် ၇၀၈ ခု ကဆုန် 	လ္ဆန် ၄ ရျက် ၂
၁၂	နိယ်အာ မောင်ဖ္လစ်သော က္လစွာမင်ကြိကိုဝ်၊ အဘယဂိရိက္လောင်တာ်ထွက်သော ပန်တုံရုယ် မဟာထေရ စသော 	အရျာ 
၁၃	အပေါင်၊ အမတ်ရျာအပေါင် မှောက်လျှင် ရိယ်စင်တာ် ခ္လရုယ်၊ စစ်ကိုင်ငယ်နောက် ငလက်မည်သင်ရွာ မ္လိယ် 	တွင် 
၁၄	က္လယ်ကိုင်မ္လိယ် ၂၆၀ လှူတာ်မူပါတုံ၏၊ ဤမ္လိယ်တွင် ၂၀၀ ကာ၊ ဤမဟာဝိဟာရက္လောင်ကြိကိုဝ် လှူ 
၁၅	၏ ၆၀ ကာ အညာရှုယ်က္လောင်ငဲကိုဝ် လှူ၏၊ ၊ သကရစ် ၇၀၈ ခုလေ  (ကောင်)တပိုဝ်ထွယ်လ္ဆန် ၁၂ ရျက် ၄ 	နိယ်အာ 
၁၆	သာ ရာဟုလာကိုဝ် က္လစွာမင်ကြိ  (ကိုဝ် ပန်စေပြိရုယ် လှူတာ်မူတုံသော )ကြာဘီလူအနက်  (ဆင်ထိန်)ကြည် 	မ္လိယ် ၁၀၀၊ 
၁၇	တောင်ပ္လုန်ငဲအနက် မတ္တရာကြီမ္လောက်  (ထုံအိုင်ခွယ် ၁၀၀ လှူတာ်မူလတ်)၏၊ မ္လောင်က္လစွာ မင်ကြီသည် နတ် 	ရွာ 
၁၈	လာပြိမောင်မင်ရယ် ဆင်ဖ္လူသ္ခိ  (င်၊ သာသနာကိုဝ် ခိပင်လျက် မင်မူတုံ၏ ၊ ၇)လတည်လျှင် နတ်ရွာလာခရဂါ
၁၉	မောင်ထွယ်  (ဖ္လစ်သော တရဖျာ မင်မူတုံ၏၊ တရာဖျာကိုဝ် ပန်ရုယ် ရသော၊ ကြံတူမ္လိယ်တွင် တန်စုံမ် ) 
၂၀	 (မ္လိယ် ၅၀၀ တွင် ပိဋကတ်အာ ၅၀ လှူ၏၊ တမိသာချင် မင် ၃ ဆက်သည် ) နတ်ရွာလာပြိသိ 
၂၁	 (ဟသူ ဆင်ဖ္လူသ္ခိင် ထိုဝ်မင်ကြိ၏ မ္လိယ်ဖ္လစ်သော ဘုန်ကြက်သရေ လုံလတန်ခိုဝ် အစွမ် )
၂၂	 (ရယ်ချင်အာလည် ပ္လည်စုံစွာသော သိရိသိဟပတိ မည်သော ဆင်ဖ္လူသ္ခိင် မ္လောက်သာ မင် )
၂၃	 (ကြီ နှင်တကွ ရှုယ်တောင်တက်ရုယ် ) . . . . . . . . . လှူတုံ၏ 
အထက်-ပ-မျက်နှာ အမှတ် ၃၄ ၌ ၎င်းမျက်နှာဘက်ကိုသာ ပုံနှိပ်ပြီးရှိသည်၊ ကြောင်းရေ ၁၆ မှစ၍့ လက်သည်း 	ကွင်းအတွင်းရှိ စာများသည် ယင်းပုံနှိပ်စာအုပ်မှတွေ့ရှိ၍့ ကူးယူထည့်သွင်းထားခြင်းဖြစ်သည်၊ 
ဘိုးတော်-ပ-မျက်နှာ အမှတ် ၁၈၃-၈၄ တို့၌လည်း ဤကျောက်စာအတိုင်း အက္ခရာပြန်ပြီးရှိသည်၊ 
အထက်-ပ-၃၄-၃၅။ စာရင်း- ၅၃၅။ ဘိုးတော်-ပ- ၁၈၃-၁၈၄။ စာရင်း ၆၃၈။ တိုင်းရင်း-မ-၅၄၅/က။

၁၄၂
စိုးမင်းကိုယ်တော်ကြီးကျောင်းကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော
သက္ကရာဇ် ၇၂၆ ခု 

၁	. . . . . . . . . . . . သိုဝ် သွာသခြီရှေ လက်ထုတ်ပင်သြောက်ရှာတိုင် ထိုဝ်မှကာ 
၂	လက်ထုတ်ပင် အနီမှ ထိုဝ်ကာ လက်ထုတ်ပင်သြောက် က္လောက်တိုင် ထိုဝ်မှကာ ကုတ်ကိုဝ်ပင်ထိုဝ်မှကာ 
	စိစောင်ပင် တဟတ်ပင် အ 
၃	ရှေမ္လောက်ထောင်ကာ သန်ပင်အရှေဝံကန်ကာ ရင်ခတ်ပင်နှင် ထန်ပင်ထိုဝ်မှ ပ္လေသကာလျှောဝ်ပ္လူပင် 	ထိုဝ်မှကာ ကြတ်လဲရှေတံမာ 
၄	ပင် ထိုဝ်မှကာ ကုတ်ကိုဝ်ပင်၊ အရှေတောင်ထောင်ကာ တောင်ငဲရင် တဟတ်ပင်၊ တောင်ဝံကန်ကာ တောင် 	နှစ်ဘက် အကြာ တဟတ် 
၅	ပင်ကြိအနောက်တောင်ထောင်ကာ  (နာဂါ)ခြီဝက် တောင်ကာ ခြီမဆုံနှိုက် တောင်ငဲထက် တဟတ်ပင် 	အနောက်ဝံကန်ကာ
၆	က္လောက်သပိတ်နှိုက် က္လောက်တိုင် ထိုဝ်မှ ပ္လေသကာ အင်သိုဝ် သွာသခြီမ္လောက် တံမာပင် ထိုဝ်မှကာ ရွာ	နောက် တဟတ်ပင် 
၇	ဩက် က္လောက်တိုင် ထိုဝ်မှကာ ထနှောင်ပင်နှင် ထန်ပင် ထိုဝ်မှကာ စရပ်အိုင်ရှေ ထန်ပင်ငဲနှင် က္လောက်တိုင် 	ထိုဝ်မှကာ ကိန် 
၈	လဲထက် က္လောက်တိုင်ဟိ၏၊ ၊ သကရစ် ၇၂၆ အရျာအာ လှူတ်မူတုံသော စကျည်မ္လိယ် အဝန်ကာ အရှေ 	တောင်ထောင်ကာ 
၉	အင်ကျြင်ကန်၏ အရှေတောင်ထိပ် အနောက်တောင်ထောင်ကာ ရွှေပေသာ အစပ် မင်က္လည်၏အနောက် 	က္လုပ်တဝ်။ မ္လေ 
၁၀	က် အနောက်ထောင်ကာ သင်ဝင်ခ္လေါင်ပြိ က္လုပ်တဝ်။ အရှေမ္လောက်ထောင်ကာ သင်ဝင်ခ္လေါင်ဖျာ လက်ပံပင် 	ကြီ။ ။
၁၁	သကရစ် ၇၂၆ ခု လှူတ်မူတုံသော သပုလောက်နှင် ကန်တ်မ္လေ အဝန်ကာ၊ အရှေတောင်ထောင်ကာ ခြီဖီနှိုက် 	က္လောက် 
၁၂	တိုင်ထိုဝ်မှ ပ္လေသကာ ထနောင်ရင် က္လောက်တိင် ထိုဝ်မှ ပ္လေသကာ  (ဂါ) ဖြီဆူပင်ရင် က္လောက်တိုင် ထိုဝ်မှ 	ပ္လေသကာ အ 
၁၃	နောက်တောင်ထောင် နှံဖဲရင်နှိုက် က္လောက်တိုင် အနောက်ဝံကန်ကာ ခပေါင်ပင်ကြီ မ္လောက်အနောက် 	ထောင်	ကာ ခ
၁၄	ပေါင်ပင်ရင်နှိုက် က္လောက်တိုင်နှင် ရှာတိုင် မ္လောက်ဝံကန်ကာ နှံဖဲပင်ကြီ ထိုဝ်မှ ပ္လေသကာ လိန်ပင် ထိုဝ်မှ 	ပ္လေသကာ 
၁၅	တံမာပင်ရင် ရှာတိုင် ထိုဝ်မှ ပ္လေသကာ တံမာပင်ရင်နှိုက် က္လောက်တိုင်နှင် ရှာတိုင် အရှေ၊ မ္လောက်ထောင်ကာ 	တံမာပင်ရင် ရှာ 
၁၆	တိုင်နှင် က္လောက်တိုင် အရှေဝံကန်ကာ  တံမာပင်ရင်  (က္လောက်တိုင် ထိုဝ်မှ ပ္လေ ) သကာ နှံဖဲပင်ရင် က္လောက်	
	တိုင် ထိုဝ်မှ ​ေ

၁၄၃
၁၇	ပ္လသကာ အထောင်နှိုက် က္လောက်တိုင်၊ ထိုဝ်မှ အရှေ  (သိုဝ် ပ္လေသကာ ရိတ်လက်စွဲပ) မ္လောက်ရှာတိုင်၊ ထိုဝ်မှ 	တောင်သိုဝ် 
၁၈	ပ္လေသကာ ခြီဖီနှိုက်  (က္လောက်တိုင်၊ ၊ သကရစ် ၇၂၆ ခု လှူတ်မူသော ဥရစ်ကြည်စွာမ္လိယ် အဝန်ကာ) သပု 	လောက်ရွာ မ္လောက် 
၁၉	သစ်ပလွေပင်ကြီ  (နှင် က္လောက်တိုင် ထိုဝ်က လာသကာ စောရွှေလယ်ကြီနှင် က္လောက်တိုင်၊ ထိုဝ်က လာ	သကာ)
၂၀	ရှာပင်စည်နှင် က္လောက်တိုင်၊ ထိုဝ်က လာသကာ လက်တကျည်တွင် ရှာတိုင်၊ ထိုဝ်ကလာသကာ ထနှောင်ရိုဝ် 	တောင်မတည်၊ ထိုဝ်က လာသည်ကာ မုတ်ဆိတ်နာပင်ကြီတည်၊ ထိုဝ်ကလာသည်ကာ လိန်ပင်ကြီနှင် ရှာတိုင်၊ 	ထိုဝ်ကလာသည်ကာ လင်လွန်ငယ် မုတ်ဆိတ် နာပင်မ္လောက် တောင်ထောင်သိုဝ် လာသည်ကာ ရှာကုက္ကာ	 	လျှင် ဝံကန်တည်၊ ထိုဝ်ကလာသည်ကာ ဥရှစ်ကြည်ရွာ ရွှေငှက် ရွှေစာပင်နှင် က္လောက်တိုင်၊ တောင်သိုဝ် လာ 		သည်ကာ တံမာပင်နှင် ရှာတိုင်၊ ၊ သကရစ် ၇၂၆ ခု သင်ပုတ်စာ လှူတာ်မူသော မုံတိုင်ကြည်ရွာ မ္လေအဝန်ကာ 	အရှေတောင်ထောင် စိစောင်ပင်နှင် က္လောက်တိုင် တောင်ဝံကန်ကာ  (စာ ၃ ကြောင်းရှိသေးသော်လည်း 	မသိသာ၊)
	ဤကျောက်စာသည် ဘိုးတော် -ပ စာ ၁၈၄ ၌ ပုံနှိပ်ပြီးရှိသည်၊ ကြောင်းရေ ၁၆ မှ ၁၉ အထိ လက်သည်းကွင်း အတွင်းရှိစာများသည် ယင်းဘိုးတော် -ပ-မှကူးယူထည့်သွင်းထားသည်၊ ကြောင်းရေ ၂၀ ရှိ စာများ သည်လည်း ထို့အတူပင် ကူးယူထည့်သွင်းထားခြင်းဖြစ်သည်။ 
	ဘိုးတော် -ပ-၁၈၄။ စာရင်း-၆၃၈။ တိုင်းရင်း-မ-၅၄၅/ခ။

၁၄၄
အစောကြီးမိဖုရားကျောင်းကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၂၆ ခု၊  (၇၁၃ ခု )
 (ပင်းယမြို့မှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၁၃၄ ဖြစ်သည် )

၁	၊ ၊ ပုရှာမ္လတ်မွန် နိဗ္ဗန်လွန်ပြီ သာသနာ ၁၈၉၅ နှစ်အခါနှိုက်၊ ၊  သကရစ် ၇၁၃ ဇေဌနှစ် တပိုဝ် ထွ 
၂	ယ်လ္ဆန် ၁၃ ရျက် ၅ နိယ်အာ၊ ၊ သကြာအာပေသော ခန်စကြဝတိယ် တရုက်မင်ကြီကိုတ်ထိုဝ် 
၃	ဘက်မူသော ၐြီ တြိဘဝနာ ဒိတျ ပဝရ ဓမ္မရာဇာ သိဟသူရ မင်ကြီ၏သာ ခပ်သိံဓက် ရယ်ရင် ခြင် 
၄	ခြင်သိယ်မင်နှင်တူသော သိရိအသင်္ချာမည်သော မင်ကြီသည် အရပ်ခပ်သိံ ကိုဝ် ခ္လျိုဝ်ခ္လျည်နှိပ်နင် 
၅	ရုယ် စစ်ကိုင်ပြည်နှိုက် ပြည်မင်မူ၏၊ ထိလိုင်သည်သိုဝ် အဘပြည်သိုဝ် ပ္လန်နိုင်သော ဖုန်တ 
၆	န်ခိုဝ်ကြီစွာသော အဘကိုဝ်စာ က္လစွာမင်ကြီလေ တဆက် အနူရထာစဝ် မင်ရယ်လေ တဆက် အမိသာ 
၇	ချင် ဖ္လစ်သော ဖကြီမင်ကိုဝ်စာ တျြာဖျာ ၄ ဆက် သိဟပတိမည်သော တူလေ တဆ 
၈	က် ထိုဝ်မင်မျောက်သာ မိဖုရာ အစဝ်ကြီသည် ၅ စီအသျင်သာ က္လဝ်စွာမင်ကြီကိုဝ် အဆွုယ်စ 
၉	စ် ဖ္လစ်ရကာ သ္မိ အစဝ်ရင်ကိုဝ် ပေစ၏ ကြီစွာသမိဖုရာဖ္လစ်၏ သင်္သရာ ဆင်ရယ်မှ လွတ်လိုဝ်သော 
၁၀	ကြောင် ပင်ယ၏ အနောက်မ္လောက်ထောင် သင်ပန်မ္လိယ်အရပ်နှိုက် က္လောင်ကြီ စလစ်ဥထွက် 
၁၁	ပ္လုတာ်မူဧ အဘိုဝ်အဘ အမည်နှင်တူသော သိဟသူမင်နှိုက်  ၄ ကြီစွာသမိဖုရာ ဖ္လစ်တုံ၏ ဒိဌိမန်နှ 
၁၂	င် ခိုက်ရန် ဖ္လစ်ခရကာ ပြည်တယ် ခ္လေါက်ခ္လျာ၏ ပြည်တယ်ခပ်သိမ်ကိုဝ် နှိပ်ကွပ် ပ္လုပြင် အ 
၁၃	လုံနင်ရုယ် မိဖသာချင် ဟြိယ်တောင် ပြသတ်စိုဝ်သော ၐြီ တြိ ဘဝနာ ဒိတျ ပဝရ ဓမ္မရာဇာ  (သိ)
၁၄	 (ဟသူရမ)င်ကြိသည် လုံလပြည်ာ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၁၅	တ် . . . . . . . သော သိဟသူမည်  (သော)ယောက်ဖကိုဝ် နှမချစ်ပေ၏၊ သကရစ် ၇
၁၆	၂၆ ခုသော အခါနှိုက် မီမီမောင် ဖ္လစ်သော ဓမ္မရစ်မင်ကြီအာ သ္ခိင်တိုဝ်နှိုက် ပစ်စည် ၄ ဖ္လစ္စိမ် ​ေ 
၁၇	သာငှါ ပန်လေသော င် နှမစာမ္လိယ်တွင် လှူစေခ္လျင်ဟူရကာ ရင်ငုန်ခရိုန်တွင် လှူတ်မူသမ္လေကာ စည် 
၁၈	က် နှိုက် ငနိုင်ငံ ၁၀ ပဲခွဲ၊ သက်လဲ ၄ ပဲခွဲ၊ လက်လုပ်နှင် အကွ လှူတ်မူ၏၊ သံပျင်ရွာ ၁၀ ပဲ၊ ယဿအင် 
၁၉	ငသျံ ၅ ပဲ၊ တျြာ သံပျင် မွေသ္မိ ၅ ပဲ ချစ်တြပါလဲ ၂ ပဲခွဲ စည်သဘင် ငပါလုတ် ၃ ပဲလက်လု 

၁၄၅
၂၀	ပ်နှင် အကွ လှူတ်မု၏ ကလုန်လဲ မ္လစ်သင် ၁ ပဲ၊ ဝက်စာက္လျင် ၁ ပဲ၊ ရွာရင် ၁ ပဲခွဲခ္လျေင် ၁ ပဲ၊ လဲ  (ဝံတွင် )
၂၁	မဥိရင် ၁ ပဲ လဲဝံတွင် ခွဲ တလည်ခေါင် တန္ဓာရင် ၁ ပဲ တနှောင်ရင် လဲဖျက် ၁ ပဲ မြောင်ချပ် ၂ တွင် ၁ ပဲ 	မြော 
၂၂	င်ချပ် ၃ တွင် စည် ၃ ပဲ တလာရင် ၁ ပဲ နွာမဲ ၁ ပဲ ပုထိုဝ်နီရင် ၁ ပဲ ပေါက်ရင် ၁ ပဲလဲကောက် ၁ ပဲ က္လူရင် 	၁ ပဲ က္လျုံရင် 
၂၃	၁ ပဲ၊ လဲ ၂၀ ရွာနှင် လှူတ်မူ၏ အပေါင် ၆၀ ခွဲတွင် က္လောင်ဘာ ၂၀၊ ပုက္ကိုဝ်စာ ၄၀ ခွဲ၊ ၊ သ္မီနှိုက် ငဥိလုံ ၃ 
၂၄	ပဲ ရွာရွာ ၂ ပဲ ကုန္သ်လင်နှိုက် အို ရောက် ၁ ပဲခွဲ ငနှံဖိုဝ် ၃ ပဲ ငလက်တိုဝ် ခွဲ၊ ပုထိုဝ်ဖ္လုနှိုက်သနပ် ၅ ပဲ မ	ဘောဂ် 
၂၅	၅ ပဲတန်စိုက် ၃ ပဲခွဲ အိုလုံ ၅ ပဲ ထန်ရင် ၂ ပဲ ပွေက္လမြောင်ဝင် ၁ ပဲ ငရုံမ္လေ ၁ ပဲ နှံဖဲ ၂ ပဲခွဲပေါက်ရင် 
၂၆	၁ ပဲ ရွာလောင်နှိုက် တန်စိုက် ၁ ပဲ ၃ စိတ် ပုထိုဝ်ရင် ၂ ပဲ မဥိရင် ၂ ပဲခွဲ ဆည်ရင် ၃ ပဲ ၃၊ စစင်နှိုက် မ္လစ် 	သင် 
၂၇	၄ ပဲခွဲ သူကြီစာ ၃ ပဲခွဲ၊ မောင္မ် ညိုဝ် ၂ ပဲ၊ စအောင်မ္လင် က္လွယ်သည် ငပုတ္တရာ ငလှသင် လုပ်ရိုဝ်သော ၅ ပဲ 
၂၈	သဌေရွာနှိုက် မ္လောက်မင်စာ ၃ ပဲ လဲမင် ၁ ပဲ တန်ထာရင် ၁ ပဲ အင် ၁ ပဲ စစ်သာမွေနှိုက် ငပ္လန် ၃ ပဲ လှ်ကာ 	စာ ၁ ပဲ 
၂၉	မောင်သည်ရွာနှိုက် ၅ ပဲ စည်စိံနှိုက် ၅ ပဲ ငမွေရွာနှိုက် ၅ ပဲ ညောင်ဝန်နှိုက် ၃ ပဲခွဲ လက်လုပ်ရွာနှင် 
၃၀	လှုတ်မု၏၊ အပေါင် ၈၉ ပဲခွဲ၊ ၊ ကုန်သလင် ၅ ပဲ ငမွေရွာ ၅ ပဲ ပိဋက္တ်စိုဝ် သိံမ္လိမ် ၅ ပဲ စည္ဇိံ ၅ ပဲ တျြာ 
၃၁  	ဝတ်၊ မောင်သည်ရွာ ၅ ပဲ သင်ပုတ်ွတ်၊ အရျာစာ ၆၄ ပဲခွဲ သိံခံမ္လေ ၄၅ တွင် သိံနှိုက် ဥပု ၅ စ္စာ  ၁၀ 	ပဲ၊  	၅
၃၂	ပဲ၊ တကာကြီက္လောင် ၃၀ လှူတ်မု၏၊ ၊ မင်လှကိုင်မ္လေ ၁၀၀ ရွာနှင် လှူတ်မု၏ ဤတွင်အရျာ ၂ စု ပုဂ္ဂို 
၃၃	ဝ် ၁ စု က္လောင် သိံ ပိဋကတ် တျြာဝတ်သင်ပုတ်ွတ် ဆိမိဝတ်သော တစု၊ ၊ ရင်ငုန်မ္လေ ၁၅၀  (သိမ်) မ္လေ ၄၅ မ
၃၄	င်လှကိုင်မ္လေ ၁၀၀ အပေါင် ၂၉၅ ပဲ၊ ဤငကောင်မှုကိုဝ် ခီပင်ပါသသူကာ ငါနှင်အတူ ရစပါစေသ​ေ
၃၅	တ ဖျက်ဆိသသူ အပဲ ၄ ပါလာစေသတေ အဆက် ၂ သဖုရာ ခ္လွတ်ရုယ် မက္လွတ်စေသတေ၊ ၊ ပါသာ 
၃၆	ဏလေခ သဒိသာ ထိရာဝါစာ ဇိနဿယံ ပည္စဝဿ သဟဿာနိသာ ပါလေတု ဣမံ မ 
၃၇	ဟီ။ 
အမရ- ၂၂၅-၂၂၆။ စာရင်း- ၆၂၂။ တိုင်းရင်း-မ-၅၄၆။ 







၁၄၆
စိုးမင်းကိုယ်တော်ကြီးကျောင်းကျောက်စာ  (၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ )
သက္ကရာဇ် ၇၂၆ ခု၊  (၇၀၃-၇၀၅ ခု )
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၄၄  (ခ) ဖြစ်သည်၊ )
၁	. . . . . . . . . . . . သိုဝ် သွာသခြီရှေ လက်ထုတ်ပင်သြောက် ရှာတိုင် ထိုဝ်မှ  (ကာ)
၂	လက်ထုတ်ပင်  (အနီ) ထိုဝ်မှကာ  (လက်ထုတ်ပင်သြောက်) က္လောက်တိုင် ထိုဝ်မှကာကုတ်ကိုဝ်ပင် ထိုဝ်မှကာ 	. . ပင် တဟတ်ပင် အ 
၃	ရှေ မ္လောက်ထောင်ကာ သန်ပင် အရှေဝံကန်ကာ ရင်ခတ်ပင်နှင် ထန်ပင် ထိုဝ်မှပ္လေသကာ လျှော်ဝ်ဖ္လူပင် 
	ထိုဝ်မှကာ ကြတ်လဲရှေတံမာ 
၄	ပင် ထိုဝ်မှကာ ကုတ်ကိုဝ်ပင်၊ အရှေတောင်ထောင်ကာ ထန်ပင်ငဲနှင် တဟတ်ပင်၊ တောင်ဝံကန်ကာ တောင် 	နှစ်ဘက် အကြာ တဟတ် 
၅	ပင်ကြီ အနောက်တောင်ထောင်ကာ . . ခြီဝက်တောင်ကာ ခြီမဆုံနှိုက် တောင်ငဲထက် တဟတ်ပင် အနောက် 	ဝံကန်ကာ 
၆	က္လောက်သပိတ်နှိုက် က္လောက်တိုင် ထိုဝ်မှပ္လေသကာ အင်သိုဝ် သွာသခြီမ္လောက် တံမာပင် ထိုဝ်မှကာ ရွာနောက် 	တဟတ်ပင် 
၇	သြောက် က္လောက်တိုင် ထိုဝ်မှကာ ထနှောင်ပင်နှင် ထန်ပင် ထိုဝ်မှကာ  (စရပ်) အိုင်ရှေ ထန်ပင်ငဲနှင် က္လောက် 	တိုင် ထိုဝ်မှကာ ကိန် 
၈	လဲထက် က္လောက်တိုင် ဟိ၏၊ ၊ သကရစ် ၇၂၆ ခု အရျာအာ လှူတ်မူတုံသော စကျည်မ္လေ အဝန်ကာ အရှေ 
	တောင်ထောင်ကာ 
၉	အင်ကျြင်ကန်၏ အရှေတောင်ထိပ် အနောက်တောင်ထောင်ကာ ရွှေပေသာ အစပ် မင်က္လည်၏ အနောက် 	က္လုပ်တဝ်။ မ္လော 
၁၀	က်အနောက်ထောင်ကာ သင်ဝင်ခ္လေါင်ပြိ က္လုပ်တဝ်။ အရှေမ္လောက်ထောင်ကာ သင်ဝင်ခ္လေါင်ဖျာ လက်ပံပင်ကြီ 
	။ ။ 
၁၁	သကရစ် ၇၂၆ ခု လှူတ်မူတုံသော ပသုလောက်နှင် ကန်တ်မ္လေအဝန်ကာ၊ အရှေတောင်ထောင်ကာ ခြီဖီနှိုက် 	က္လောက် 
၁၂	တိုင် ထိုဝ်မှပ္လေသကာ ထနှောင်ရင် က္လောက်တိုင် ထိုဝ်မှပ္လေသကာ ကဖြီဆူပင်ရင်က္လောက်တိုင် ထိုဝ်မှ ပ္လေသ 	ကာ အ 
၁၃	နောက်တောင်ထောင် နှံဖဲရင်နှိုက် က္လောက်တိုင် ထိုဝ်မှပ္လေသကာ ကဖြီဆူပင်ရင်က္လောက်တိုင် ထိုဝ်မှ ပ္လေသကာ 	အ 
၁၄	ပေါင်ပင်ရင်နှိုက် က္လောက်တိုင်နှင် ရှာတိုင် မ္လောက်ဝံကန်ကာ နှံဖဲပင်ကြီ ထိုဝ်မှ ပ္လေသကာလိန်ပင် ထိုဝ်မှပ္လေ 	သကာ
၁၅	တံမာပင်ရင် ရှာတိုင် ထိုဝ်မှပ္လေသကာ တံမာရင်နှိုက် က္လောက်တိုင်နှင် ရှာတိုင် အရှေ 

၁၄၇	
	မ္လောက်ထောင်ကာ တံမာပင်ရင်ရှာ 
၁၆	တိုင်နှင် က္လောက်တိုင် အရှေဝံကန်ကာ တံမာပင်ရင်  (နှင် က္လောက်တိုင် ထိုဝ်မှပ္လေသကာ) နှံဖဲပင်ရင် က္လောက် 	တိုင် ထိုဝ်မှ ​ေ 
၁၇	ပ္လသကာ အထောင်နှိုက် က္လောက်တိုင်၊ ၊ ထိုဝ်မှ  (အရှေသိုဝ်ပ္လေသကာ ရိတ်လက်စွဲပ) မ္လောက်ရှာတိုင်၊ ထိုဝ်မှ 	တောင်သိုဝ် 
၁၈	ပ္လေသကာ ခြီဖီနှိုက်  (က္လောက်တိုင်၊ ၊ သကရစ် ၇၂၆ ခု လှူတ်မူသော ဥရစ်ကြည်ရွာမ္လေအဝန်ကာ၊ . . ရွာ 	မ္လောက်)
၁၉	သစ်ပလွေပင်ကြီ  (နှင် က္လောက်တိုင် ထိုဝ်က လာသကာ စောရွှေလယ်ကြီနှင် က္လောကတိုင်၊ ထိုဝ်က လာ 	သကာ )
၂၀	ရှာပင်စည်နှင် က္လောက်တိုင် . . . . . . . . . . . . . . . *27


မင်းမတ် အနန္တခြင်သေ့ လင်မယားကျောင်းကျောက်စာ၊ 
တမျက်နှာ၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၂၆ ခု၊  (၆၇၅ ခု)
 (မြောင်မြို့နယ် ကျောက်ရစ်ရွာ ရွှေပေါင်လောင်ဘုရား၌ ရှိသည်၊ )

၁	။ သကရစ် ၆၇၅ ခု စယ်နှစ် ကဆုန်လပ္လ 
၂	ည် ၄ နိယ်နှိုက် မင်မတ် အနန်တခြင်သိယ် လင် 
၃	မယာ က္လောင်ပ္လုရုယ် လှူသော လဲကာ မျက်ရှုရာ 
၄	တစွက်၊ ငယန်သင် လယ်အိုဝ် တစွက် နွာဖို 
၅	ဝ် တစွက်၊ စစ်ရင် တစွက်၊ ဖလံရင် တစွ 
၆	က်၊ အလျောင် တစွက် လယ်အိုဝ်ငယ် တစွက် လ 
၇	ယ်ဝန် ၂ စွက်၊ အစောင် တစွက်၊ ပျိုဝ်ခင် ၂ ရပ် 
၈	တောင်အိုဝ် ၂ ရပ်၊ ရျာ ၃ ခင်၊ ကျွန်ကာ ခန်တီပါ 
၉	တယောက် အိုမ်ရောက်စုံမ် တယောက် ငရောင် တ 

၁၄၈
၁၀	ယောက်၊ ငသံပရာ တယောက်၊ ငသတ‘င်’သင် လှုသော 
၁၁	လယ် တစွက် ထိန်အိုဝ် တစွက် မျက်ရှုရာ လယ် 
၁၂	ငယ် တစွက်၊ လယ်ဖိ တစွက်၊ ငရောက်သင်စေ 
၁၃	တီလယ် ရိယ်နက်ငယ် ပြညာပစည် က္လောင်င 
၁၄	ယ်လယ် သံခဝတ် တစွက်၊ ရျာ တခင်၊ ဤငါပ္လုသ 
၁၅	ကောင်မှုကိုဝ် သာ မ္လိယ် စသော သုခပ်သိမ် ခိပင် 
၁၆	ပါသသူကာ ငါနှင် အတု ရစပါစိယ်သတေ၊ ဤ 
၁၇	ငါပ္လုသ ကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်ဆိသသူကာ အဝစိ 
၁၈	ယ်အထယ် ငြယ်ကျက်လိယ်စိယ်သတေ၊ အ 
၁၉	ကံဖဖါ ဖုရှာ မဖုစိယ်သတေ၊ အိုမ် မော 
၂၀	က် တယောက်၊ အိုမ်စက်ဆိုပ် တယောက်၊ ဤငါ
၂၁	ပ္လုသော ကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်ဆိသသူကာ အဝစိယ် အ 
၂၂	ထယ် ငြယ်ကျက်လိယ်စိယ်သတေ။ ။ သကရစ် ၇၂၆ ခု အ 
၂၃	သနှ်စ်၊ နံယုန်လ္ဆန် ၂ ရျက် ၄ နိယ်၊ က္လောင်သည်၊ ကလန်၊ အသည် ကလန်သံပျင် ညီ 
၂၄	ညွတ်ရုယ် ရောင်၏၊ မင်မတ် အနန္တခြင်သိယ် မျာ။ လဲ ငါပဲခွဲ 
၂၅	ဝဲရ၏၊ အဖိုဝ်ကာ၊ ၆၁ က္လပ်ခွဲ၊ ပြိသိယ်ပြိသာ စာပိယ်သည္က်ာ 
၂၆	၊ ဆိတခု၊ ဝက် ၁ ခု၊ က္လောင်သည် ဖျင်မည်ကာ လှ် ဖျင်ကော 
၂၇	င် ၁ ငတပါသင် ဖျင်ကောင် ၁ ငပျိုဝ်ဖ ဖျင်ကောင် ၁ ငသော 
၂၈	က္ကြာသင်ဖျင်ကောင် ၁ ငရင်ကောင်ဖ ဖျင် ၁ သိယ္သာ် စာ ​ေ
၂၉	သာက်ပါသကာ၊ ကုလာ သုကြီ ၁ ဘုမ္မခြင်သိအ် ၁ ကိုဝ်ရံသူကြီ ၁ မင် 
၃၀	ကြာ ၁ လက္ကျာ သပေါက်ရယ်တိုင် ၁ ငစသိန် ၁ သေလောင်ရောင် ၁ သာ ဖျ 
၃၁	က် အင်္ကုလိဖ ၁၊ သာ ရံလုံ ၁ အလဲက္လောင်မ္လေတေ၊ ပြိ၏။ ပျိုဝ် 
၃၂	ခင် အမှုရ တခင်၊ မ္လိယ်လုံ တပဲကွင်။ ရောက်ဖက်ကံပါ 
၃၃	လဲ တပဲ။ အလဲက္လောင်မ္လိယ်တေ။ ဤငကောင်မှုကိုဝ် ဖျက် 
၃၄	 (ဆိ)သသူကာ၊ အဝဇေအထယ် ငြယ်ကျက်လေစေသတေ၊ ခီပင် 
၃၅	 (ပါသသူကာ) ငါနှင်အတူ ရစပါစေသတေ။ ။ 
တိုင်းရင်း-မ-၅၄၃/က။ 





၁၄၉
မင်းမဟာသတ်ထိတ် မောင်နှံ ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၂၆ ခု၊  (၆၉၆ ခု )
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံဘုရားကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၅ ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ ။ ၄ အသင်္ချာ ကမ္ဘာတသိန် ပါရမိ ဖ္လည်ရုယ် သစ္စာ ၄ ပါတျြာကိုဝ် ပွင်စင် 
၂	ပြိထသော ဖုရာသိခင်၏၊ သာသဏာ ၁၈၇၈ နှစ်သောအခါနှိုက်။ ဆင် 
၃	ဖ္လူသ္ခိင် တျြာမင်ကြီ၏။ စစ်သူကြီ လက်ျာသာ ဖ္လစ်ထသော မင်မ 
၄	ဟာသတ်ထိတ် မောင်နှံသည်၊ ရတ္တနာ ၃ ပါအာ သတ္ထာကြည်ညိုဝ်စွာ ဖ္လစ်ရုယ် 
၅	သာသနာ ၅၀၀၀ တည်စိမ်သောငှါ ဟန်ကွယ်မည်သော မ္လေအရပ်နှိုက်။ သက္က 
၆	ရစ် ၆၉၆ ခုသောအခါနှိုက်၊ မဟာဝိဟာရ ရွှေက္လောင် ပ္လု၏၊ သက္ကရစ် ၇၂ 
၇	၆ ခု အသိန်နှစ် တန်ခူလဆုတ် တရျက် ၃ နေတက်ဧာရ စသော ၃၂ ယောက် 
၈	သော က္လည်မင်ကြီတိုဝ်ကိုဝ် သတ်နိုင်ပြိထသော၊ ၊ တုတ္ထကာမနိ မင်ကြီနှင် တူ 
၉	ထသော၊ ပြည်ခပ်သိမ်ကိုဝ် အစိုဝ်ရသော ရေမ္လေသိခင် ဖ္လစ်ထသော သတိုဝ် တျြာမင် 
၁၀	ကြီသည် အဖိုဝ်က္လောင်နှိုက် ဝတ္ထုဖ္လစ်စိမ်သောငှါ၊ ၊ ဟန်ကွယ် အကြေ စကတ် 
၁၁	လဲ အရှေကာ မ္လစ်မ၊ ၊ အနောက်ကာ တောင်ရိုဝ်၊ တောင်ကာ ခ္လေါင် မ္လောက်ကာ 
၁၂	က္လောင်၊ ၊ အင်နှင် အစုံမ်၊ ဟန်ကွယ် ဦယန်နှင် ရွာငယ်၊ 
၁၃	ရွာ၊ ဆပ်သွာက ရသော လယ်နှင် ထန်၊ အဝဟောင် သစ်မြိုဝ် တည်သော အ
၁၄	ခါနှိုက်၊ ၊ အင်နှင် အစုံမ်၊ ဟန်ကွယ် ဦယှန်နှင် ရွာငယ်၊ ၊ မလွယ်ထန်နှင် . . 
၁၅	ယ်လက်ယာ နက်က္ကသမန်၊ ရမည်သင် မင်တျြာဖျာ၊ မြင်စိုင် အသင်္ချာ၊ ယင် 
၁၆	တာဝ်သူကြီ သိန်ကသူ၊ ညောင်ရံသူကြီ စဝ်ဖ္လူ၊ စစ်ကိုင်သူကြီ၊ ဤ  (မ်တက်စပေ )
၁၇	တေဝ်မူ၏ အကူမ် ဤငါလှူသော စကွတ်မ္လေ၊ ဟန်ကွယ် ဦယန်နှင် ရွာငယ်၊ 
၁၈	. . နှင်ထန်၊ . . ကန်ငယ် လဲနှင် ထန်၊ ဤငါအလှူကိုဝ် ခိပင်ပါသသူကာ 
၁၉	ငါနှင်အတူ ရစပါစေသတေည်၊ ဤငါလှူသော ကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သသူ 
၂၀	. . . . . . . . . . . . 
တိုင်းရင်း-မ-၅၄၄/ခ။

၁၅၀
မုတ္ထောဘုရား ကျောက်စာ၊ တမျကနှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၂၆ ခု၊ 
 (ရွှေဘိုခရိုင် ဝက်လက်မြို့နယ် တမာကန်ရွာအရှေ့ ၂ မိုင်၊ ငရယ်ရွာမြောက် တဖါလုံခန့်ရှိ ဘုရား၌ရှိသည်၊ )

၁	 (ငနော)င်ဥိသင် ကိုင်နှင် တောင်ရာ လှူ 
၂	. . . . ဝ်တည် တောင်ရာကာ နွာဖိုဝ်တည်။ 
၃	. . . . ကြီ ပ္လန်ရုယ် . . တုံမ်၏။ 
၄	. . . ၇၂၆ ။ သတိုဝ်မင်ဖျာ ခမည်တောဝ်မင် 
၅	. . . က်ထက်၊ ပုသောမင်၊ ပုသောက် အသည် 
၆	. . . . ပ္လုအသည် ပျည်တောင်၏၊ ငါတို 
၇	ဝ် . . ရောင်မြေ ပေါင်မူ ကောင်အံလောဟု ပု အသ 
၈	ည် ညီရုယ် မြေရောင်၏၊ ငါ ဝဲရ၏၊ တပေါင်လ 
၉	ပြည် အင်္ကာနေ မ္လေရ၏၊ ပုတ္တဟူနေကာ စာသောက် ​ေ
၁၀	ပ၏၊ မ္လေရလျှင် ထန်စိုက်၏၊ ဓမ္မသောကမင်ကြီ ပ္လုသော 
၁၁	သရိရထတ် မုထောကိုဝ်၊ သတိုဝ်မင်ဖျာကိုဝ် တိုင်ရုယ်၊  င ​ေ
၁၂	နာင်ဥိသင်၊ သတိုဝ်မင်ဖျာကိုဝ် ရေစင်တ်ကပ်၏၊ သတိုဝ် 
၁၃	မင်ဖျာလည် ရေစင်တ် ချာ၏၊ အမတ်ကြီ ပုခန် သင်္ခယာလ 
၁၄	ည် ရေစင်ချာ ပါ၏၊ ရေစင်တ်ခ္လသည်  (နေ ကြာ )သပတေနေ 
၁၅	တည်၊ ရာတင်နှင် ထန်နှင် အကွ မုထောကိုဝ် လှူ၏။ 
၁၆	ငကောင်မှုကိုဝ် ခီပင်ပါသည်သူကာ ငါနှင် ထပ် 
၁၇	တူ ရစပါစေသော၊ ငကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်ဆိပါ 
၁၈	သူကာ အစောက် ယျှစ်သောင်တွင် ပ္လေါင်ပ္လန် ပ္လေါင် 
၁၉	ပ္လန် ခံစေသော၊ ငရဲအိုဝ်တွင် လွတ်ပ္လ အမ် ငရလင်တ 
၂၀	ချင်အသာကိုဝ် စာစေသော။ သက္က်ရစ်ကာ အတူတည် 
၂၁	။ ငပ္လည်သင် မူထောကိုဝ် တောင်ရာနှင် ထန် အကွ လှုပါ
၂၂	၏။
တိုင်းရင်း-မ-၅၄၃/ခ။

၁၅၁
ရာဇသင်္ကြံကျောင်းကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၂၇ ခု 
 (စလင်းမြို့ရာဇသင်္ကြံဘုရားမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၆၀၄/က ဖြစ်သည်၊ )

၁	. . . ကရစ် ၇၂၇ သရဝန်နှစ်အာ တောဝ်သလင်လ္ဆန် သာ 
၂	. . . ဝ ရျက် ၃ နိယ်လျှင် စလင်မင် သရိရာဇသင်္ကြံ မည်သော 
၃	. . . င် ခရိုန်ကိုဝ် အစိုဝ်ရသောခါ သင်္သရာဖိုယ်ကိုဝ် ကြောက်စွာရကာ သဗ္ဗ 
၄	 (သ)တ္တဝါ လူနတ္တ်ကာတိုဝ်ကိုဝ် သင်္သရာမှ ကဲပေနိုင်သော သဗ္ဗညုတညန် ဘုရာ 
၅	ဆုကိုဝ် ပ္လည်ခ္လျင်သောကြောင် စလင်မြိုဝ်၏ တောင်အရပ်နှိုက် သာသနာ ၅
၆	၀၀၀ တည်စိမ်သောငှါ က္လောင်ပ္လုရုယ် လှုသဲမ္လေအရပ်ကာ၊ ၊ ဝရင်တုတ်က္လော
၇	င်အနောက် ကန်တူမ္လေတွင် တောင် အနောက် မ္လစ်ဩက္က်ာ သိင်္ကပစည် က္လောင်လဲ 
၈	ခိုင်လျက် အရှေကာ ဝရင်တုတ်က္လောင် ဝတ်လယ်ခိုင်လျက် ၁၅ တရပ်ကာ 
၉	အရှေကံပိုင်က္လောင်ခိုင်လျက် တောင် မ္လောက် အနောက္က်ာ ဥယန်မဝတ်လဲ ခို 
၁၀	င်လျက် ဥန်တန်မ္လေတွင် ၁၂ ပဲ သိမ်မြောင်မှကာ အနောက္က်ာ စလင်လက်ဝဲ 
၁၁	က္လောင်ဝတ်လဲခိုင်လျက် မ္လစ် ဩက္က်ာ သုတံဝတ်လဲ ငကြံခိုင်လျက် တောင် 
၁၂	ကာ မိဖုရာမြောင်ခိုင်လျက် အရှေကာ ထန်တပင်ခိုင်လျက် မ္လစ်ဩက္ကာ မင် 
၁၃	လဲခိုင်လျ‘က်’ ၅၀ နီဝါမြောင် မ္လစ်လဲ ရှယ်တွင် မ္လေတွင် အနောက္က်ာ ကန်ည 
၁၄	ရင်က္လောင်ဝတ်လဲခိုင်လျက် အရှေကာ ထန်တပင်ခိုင်လျက် မ္လစ်ဩက္ကာ မင်
၁၅	လျင် ကြိုဝ် ခိုင်လျက် ထောင်က္ကာ ငကြံဝတ်ခိုင်လျက် ၃၃ တောင်ပေါ 
၁၆	င်လောင် မ္လေယ်တွင်ကာ သိရျက် အိုဝ္အ်ချစ် အသွဲတွင် အနောက္က်ာ မြောင် ​ေ
၁၇	တာင်ကာ ဥယန်င်္က္လာ ခိုင်လျက် မ္လောက္က်ာ မြောင်ပေါင်ခိုင်လျက် အ ​ေ 
၁၈	ရှကာ လဲမျာသာ ခိုင်လျက် ၁၀ ကျန်ရပ်ကိုဝ် အစိုဝ်ရရုယ် လှူသော မ္လေအရပ် 
၁၉	ကာ အိုဝ္အ်ဆပ်သွာ အသွဲတွင် အနောက္ကာ ကန်ညရင် က္လောင်ဝတ် ခိုင်လျ 
၂၀	က် တောင်ကာ ကျွန်သိမြောင် ခိုင်လျက် မ္လောက္က်ာ ငပ္လည်သင်မြောင် 
၂၁	ခိုင်လျက် အရှေကာ ကျန်ရပ် မတ္တရသင်က္လောင် ခိုင်လျက် ၁၀
၂၂	 (အနောက်က္လောင် )ကိုဝ် လှူတ်မူသော ဖက်မညှိုဝ်လယ် ၁၀ 
၂၃	. . . . . . . င်မ္လေတွင် မုရျင် ၂၀ က္လောက်
ဤကျောက်စာအောက်၌ စာကြောင်းရေ မည်မျှရှိသည် မသိသာ။ 
ဤကျောက်စာအထက်၌ ‘စလင်မြို ရာဇသင်္ကျံဘုရာ’ ဟု လက်ရေးဝိုင်းစာပါသည်။ 

၁၅၂
ရာဇသင်္ကြံကျောင်းကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	 (စ်သော)လဲ ၅ ပဲတွင် ယောက်သ ထန်သိရျက် မင်က္လည် ရှောက် 
၂	သမ္ဗရာ ဥယန်တွင် ဟိသကွံသီ ပန်မှန် အကုန်ကိုဝ်လေ ငါလှူခ 
၃	၏ ဤက္လောင်ကြိကိုဝ် လှူသောလဲ အပေါင်ကာ သန် မုရျင် ဝင်လျက် 
၄	သော ၁၇၅ ပဲ။ ဤလဲတွင် တျြာ ၁၀ ဖုရာ ၅ ပဲ ပုက္ကိုဝ်လဲကာ 
၅	၃၅ ပဲ၊ ၊ အရျာကာ ၁၂၅ ပဲ၊ ဝ၊ . . ထန်တရင် ဖက်မညို 
၆	ဝ်လဲ ၁၀ ကန်ဖ ၃ ပဲ ဤကာ အနောက်က္လောင်ကိုဝ် လှူသတေ၊ ဝ၊ က္လောင် 
၇	တ် တောင်တာရုယ် လဲပဲဖွဲသော အခြာကာ ငလွှဲသင်ခ္လေါင် အရှေကာ  လဲသစ်ခ္လေါင် ခ္လင် ​ေ
၈	မြာင်ဆိုဝ် ခိုင်လျက် အနောက္က်ာ မင်လက်ဝယ် တူသော မြောင်လှ ခိုင်လျက် ဤတို 
၉	က်တွင် ၁ တွင်သလဲကာ ၁၇၅ ပဲစိတ် စရွတ် ဟိ၏ ဘုရာ ၅ ပဲ  (ပုကိုဝ် ၁၅ အရျာ ၁၃ .)
၁၀	ဤငါက္လောင် ပ္လုရုယ် လှူသအက္လိုဝ်ကာ သင်္သရာ ကျင်လည်ရရာကာ ငါ 
၁၁	တောင်သဆူ မပ္လည်မချင် အဆင်လှသကိုဝ် အသံသာသကိုဝ် အမျိုဝ် 
၁၂	မ္လတ်သကိုဝ် သူတထူ က္လည္ဇူကိုဝ် သိတတ်သကိုဝ် သိမ်မုယ်သ မြည်ာနှင် 
၁၃	ပ္လည္ဇုံသောကိုဝ် အသက်ရှည်သကိုဝ် အနာမဲသောကိုဝ် ပေမကုံသ မခန်သ 
၁၄	ကိုဝ် အာဆဲပါနှင် ပ္လည္ဇုံသကိုဝ် သဗ္ဗသတ္တဝါ သကြာဗြုံဟ္မာ နတ္တကာကိုဝ် 
၁၅	သင်္သရာအခံ ကံတဖက်သိုဝ် အညာဆန်ရုယ် နိပန်ကုတိုဝ် ပိုဝ်ရသ ​ေ 
၁၆	ယာက်ျာမ္လတ်လေ ငါကာမချွတ် ဖ္လစ်ချင်သတေ ငါတောင်သဆု 
၁၇	မပ္လည်သရှုယ် နိဗ္ဗန်မရောက်သောကာ မဟိဟူသည် နာအဝ မ
၁၈	ကြာရလိုဝ် ဩက်မေကလျှင် ဝံသာရုယ် သူတထူကိုဝ် ပေရလှူရရုယ် 
၁၉	နောင်တအလိုဝ် ၂ ဟိသကိုဝ်လေ မဖ္လစ်ရလိုဝ် သူတထူဥစ္စာကိုဝ် လို 
၂၀	ဝ်ခ္လျင်သကိုဝ် မဖ္လစ်ရလိုဝ် ငဥစ္စာကိုဝ် ငါအခွင် မပေတည် လူနတ် 
၂၁	မယူနိုင်သည်လေ ဖ္လစ်စေသတေ ဩက္က် အဝစေ အထက် ဖဝက် 
၂၂	ဗြုံဟ္မာပြည်ရောက်ဩင် ရပါစေသတေ ငါ၏ မျာ သာ ငဆု 
၂၃	ယ် အမျိုဝ် ခုနှစ်ဆက်လေ ရစပါစေသတေ ဤငါပ္လုသကောင် 
၂၄	မှူကိုဝ် ဖျက်ဆိရစ်သသူကာ မ္လေပုံလုံမျှ ကြုံမကသ ဖုရာတကာ 
၂၅	ခ္လွတ်ရုယ် မက္လွတ်ရျာသော သင်္သရာသစ်ငုတ် . . . . . 
ဤကျောက်စာအောက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည် မသိသာ။ 




၁၅၃
ထူပါရုံဘုရားကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၃၇/က ကျောက်စာ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၂၇ ခု၊  (၇၁၆ ခု)
 (စစ်ကိုင်းမြို့ ဆင်များရှင်ဘုရား၏ မြောက်ဘက်မှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု ထူပါရုံဘုရားကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၃၇/က ဖြစ်သည်၊ )

၁	၊ ၊ ရတ္တနတ္တယံ အဟံဝန္ဒာမိ၊ ၄ အသင်္ချာ ကမ္ဘာတသိန် ပါရ 
၂	မိကိုဝ် ဖ္လည်ရုယ် သစ္စာ ၄ ပါ တျြာကိုဝ်တိုဝ် ပွင်စင်ပြိသော ဖုရာသိခင်၏ သာ
 ၃	သနာ ၁၈၉၈ နှစ်ဟိသောခါနှိုက် သာသနာ ၅၀၀၀ တည်စိမ်သောငှါ၊ မယ်တ်မိဖုရာနှ 
၄	င်အကွ သက္ကရစ် ၇၁၆ နံယုန်လ္ဆုတ် ၅ ရျက် ၅ နေ သိတင်သမာဓိ ပြည်ာဟိသော၊ သိ 
၅	ခင်တိုဝ်ကိုဝ်၊ ရစိမ်သောငှါ မဟာဝိဟာရ က္လောင်ကြီတည်တ်မူ၏၊ ဩိ တြိဘဝ 
၆	နာ ဒိတျာ ပဝရ သိဟသူရ ဆင်ဖ္လူသိခင်  (မင်ကြီ၏ သာတ )မူလည် ဖ္လစ်ဓသော ဩိအ 
၇	သင်္ချာမည်သော စစ်ကိုင်မင်ကြီ၏ ညီတမူလည် ဖ္လစ်ဓသော၊ မင်ကြီ သုံမ်ဆ 
၈	က်၏ တူချစ်တမူလည် ဖ္လစ်ဓသော ရယ်ခြင်လုံမ်လ အစွံပြည်ာ အာနှင်လည်း ပ္လည်စုံမ် 
၉	စွာဓသော  (တောင်ဖက် မ္လောက် )ဖက်ကိုဝ် ရစ်ဆည်၊ မြစ်ကြီနှစ်ခု၏ အလယ်နှိုက် 
၁၀	မုယ်  (လျောဖွယ်ဟိသော အင်ဝ ) မင်နေပြည်ကိုဝ်လည် တည်ဓသော သတိုဝ်မင်ကြီသည် 
၁၁	သိခင်တိုဝ်  (အာ ပစ္စည် ၄ ပါ) ဖ္လစ်စိမ်သောငှါ သက္ကရစ် ၇၂၇၊ သိံမ္လေအရှေ ရေပ  (န်)ရွာမ္လေ ဓန် 
၁၂	ပင်ငယ်နှင် တကွ လှူတ်မူ၏ ရွာမ္လေ ဓန်ပင်လယ်၏ အခြာကာ အရှေတောင်ဓောင်ကာ
၁၃	. စာမ္လေ၏ အစပ်က္လောက်တိုင်၊ အနောက်တောင်ဓောင်ကာ လှောဝ်ကာမ္လေ၏ အစပ် 
၁၄	က္လောက်တိုင်၊ အနောက်မ္လောက်ဓောင်ကာ မင်မ္လေ၏ အစပ်က္လောက်တိုင်၊ မ္လောက်အရှေဓောင် 
၁၅	ကာ အင်ရွာမ္လေ၏ အစပ်က္လောက်တိုင် ရေသဖံဂုမ်ရွာ၏ အရှေတောင်  (ဓောင် က္လောင်တိုင် )
၁၆	နာ၏၊ မ္လေဓန်ပင်ငယ်နှင် အကွ အလှူတ်မူတုံမ်၏။ အရှေတောင်ဓောင်ကာ အင်ပယ် ​ေ
၁၇	မ္လလျှင် အခြာ အနောက်တောင်ဓောင်  (ကာ မယ် )တ်စာ မန်လျှင် အခြာ၊ အနောက် ​ေ

၁၈	မ္လာက်ဓောင်ကာ ခြီလံ  (အစ နှံဖဲပင် )လျှင် အခြာ၊ မ္လောက်အရှေဓောင်ဂါ အင်ပ 
၁၉	ယ် မ္လေစပ်  (ဟိသျာပင်)လျှင် အခြာ၊ ဤမ္လေဓန်ပင်ငယ်၏ မ္လောက် လဲ  (လေ)
၂၀	 (ဘက်) သိမ်ကြည် နာ၏ အ ရှမ္လောက်ဓောင် ဆိကန်လဲ ငါပယ် လှူတ်မူ၏ ဤ 
၂၁	ငါကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသော မင်ကြိ မိဖုရာ အမတ်ကြီ ကလန်သံပျင် စသော၊ 
၂၂	သာသနာ ၅၀၀၀ စောင်သော နတ်တိုဝ်သည် လေကောင် ဘုမ္မစိုဝ် ရုက္ခစိုဝ် စသော န
၂၃	တ်ပြည် ၆ ဓပ် ဗြဟ္မာရပ်နှိုက် နေသော နတ်မျာတိုဝ်သည်လေ ငါနှင် အတူ ရစ 
တိုင်းရင်း-မ-၅၄၇/က။

၁၅၄
ထူပါရုံဘုရားကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၃၇/ခ ကျောက်စာ 
၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	ပါစေကုန်သတည်၊ အပဲ ၄ ပါ ငြယ်လာကုန်သော ငြယ် 
၂	သတ္တဝါတိုဝ်သည်လေ ငါ၏ ကောင်မှု အာဖ္လင် ချံသာရစေကုန်သ​ေ
၃	တ၊ မစာတတ်၊ မသောက်ရတတ် မဝတ်တတ်သော ပြိတ္တာမျာ ၄ ငါ၏ ကောင်မှုအာဖ္လ 
၄	င် ရရုယ် အစာ အဝတ်ရရုယ် ချံသာမျက်မှောက် ရောက်စေကုန်သတေ။ ငကောင်မှု 
၅	ကိုဝ် ဖျက်သသူကာ သိန်စိုဝ်၊ ကာလသုတ်၊ သင်္ခတ ရောရော၊ မဟာရောရဝ် တာပန 
၆	မဟာတာပန အဝိစိ စသော ငြယ်ကြီ ၈ ဓပ် ငြယ် ၁၂၈ ဓပ်နှိုက် အခါ မ္လင်မ္လယ်စွာ 
၇	လျှင် ကျက်စေကုန်သတေ။ ။ ဝါကွံ တလှည်ကိုဝ် ဖုတ်သော အကျွံ မရသကယ် 
၈	ယ်သိုဝ် ကြေစေကုန်သတေ မြင်မိုဝ်တောင်ကိုဝ် ကမ္ဘာမီ ကမ္ဘာရေ ကမ္ဘာလေ 
၉	ဖျက်သော ဓွာဓွာညက်ညက် ကြေ+စေကုန်သတေ။ ဖုရာတကာ လာရုယ် 
၁၀	ခ္လွတ်သော မက္လွတ်နိုင်သော ငြယ်သစ်ငုတ် ဖ္လစ်စေကုန်သတေည်။၊
၁၁	သကဲသိုဝ် ကြေ 
ဤကျောက်စာဖြစ်သော တိုင်းရင်း-မ-၅၄၇/ခ သည် အထက် -ပ-၁၄၉ ၌ ပုံနှိပ်ပြီး ရှိသည်၊ မျက်နှာဘက်ကား ပုံနှိပ် မရှိ၊ ကြောင်းရေ ၁၁ ရှိ စာသည် ကြောင်းရေ ၉ မှ ကြက်ခြေနေရာတွင် ကျနေသော စာဖြစ်သည်။ 
	အထက်-ပ-၁၄၉။ စာရင်း- ၁၂၉၇။ တိုင်းရင်း-မ-၅၄၇/ခ။

၁၅၅
ရွှေနန်းသျှင်သမီး ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၂၇ ခု၊ (၆၈၀ ခု)
(တံတားဦးမြို့နယ် ပင်းယမြို့ဟောင်းတွင် ထယ်ထိုးရင်း ပေါ်လာသဖြင့် ယခု ရွှေစည်းခုံစေတီ ကုန်းတော်ပေါ်ရှိ ကျောက်စာရုံတွင် ရှိသည်၊ )

၁	. . . . . . . . . . . . . . . က၊ ရှုယ်သောက်ငရတင်၊ ရှုယ်ဖ . 
၂	. . . . . . . . . . . . . . ကြ၊ သ္မိက္လောင်ကိုဝ် လှူသမ္လေကာ၊ ပနန်ခရိန် 
၃	. . . . . . . . . . . . . ယ၊ ဝက်ခ္လေကိုင် ဥယန်၊ ဥယန်ခြေလယ် နှ 
၄	. . . . . . . . . . . . ခြာက်နှင်သော သုံပဲ၊ ငမ္လေယ်ခဲရွာရင် ဥယန် သမန်တန် 
၅	. . . . . . . . . . . မ္လစ်တိမ်လယ် ဆယ်ပဲ၊ ပေပင် ငခြင်သေသောလေ ဆဲပဲ 
၆	. . . . . . . . . . ပဲ၊ ကြာအိုဝ် ညောင်ပင်တိုဝ် ငါပဲ၊ တန်လိုင်ရွာ ဥယန်ဆိုဝ် ငါပဲ၊ 
၇	. . . . . . . . ဟင်္သတထိုဝ်သော ရဲဆုရသ မ္လေတေ၊ ရှေတဝ် သိပါသည်ကာ၊ စစ်သူကြိ 
၈	. . . . . နန်တသူ၊ ညောင်ရံလက်ယာ၊ ကံပြိုဝ် သိန်ကပစည်၊ ဤကာ ရှိယ်တဝ်သိ 
၉	. . . . လှူသော အလှူကိုဝ် ခီပင်ပါသသူကာ၊ ငါနှင် ထပ်တူရစပါစေသတေ၊ ငါ 
၁၀	(လှူသော) အလှူကိုဝ် ဖျက်သသူကာ၊ ဖုရာတသိန် ခ္လွတ်လေ မက္လွတ်နိုင်သော အဝိစိ . . 
၁၁	လျှင် ကျက်လေစေသတေ၊ အကံဖဖါ ဖုရာမဖူစေသတေ၊ ရှယ်နန် (သျင်) . . .
၁၂	သကရစ် ၆၈၀ သော၊ မင်သိဟသူရ ယူတုံ၏၊ ရှယ်နန်သျင် သမိ . . . . . 
၁၃	နှင် ပန်တုံရကာ၊ မင်သိဟသူရ၊ အနောင်လှူသည်ကိုဝ် ငါလှူပါ . . . . . . 
၁၄	သံတဝ် ခ္လ၏ လဲ ရ၏၊ မင်ကြိ ဥစ္စနာ၊ ရယ်တိုင်၊ . . . . . . . . 
၁၅	ရုယ် ယူတုံ၏၊ ၊ သကရစ် ၇၂၇ ခု တပို . . . . . . . . . 
၁၆	သတိုင်၊ အဝတောင်နှိုက် မင် . . . . . . . . . . 
၁၇	ဝ် မူတုံ၏၊ ရှေတဝ် . . . . . . . . . . . . 
၁၈	ပုညာ၊ လက်ယာနှင် . . . . . . . . . . . . . . 
၁၉၇၇-၇၈ ခု နှစ်ချုပ်။ 

၁၅၆
မဟာထီးကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၂၈ ခု၊ 
(ရခိုင်ပြည်နယ် မဟာထီးတောင်ပေါ်၌ရှိသည်၊ )

၁	သကရေစ် ၇၂၈ တပိုဝ်ထွယ်လဆုတ် တရျက် စနိယ်နိယ်လျှာင် ကောလိတဆျြိာ နိယ်ရာမူသ ကောင်မှုရခိုင် 	တမင်ကိုဝ် ငါလွှတ်၏ ရခိုင်တမင်ကိုဝ် ငါလွှတ်၏ . . . . 
၂	ငံကိုဝ် ငါလွှတ်၏ ရခိုင်တနိုင်ငံကိုဝ် ငါလွှတ်၏ ရခိုင်တမင်ကိုဝ် ငါမဆိုဝ် . . . . ယုစနာ တသောင်မ္လိယ်ကြိယ် 	ကမ္ဘာထက် ယှစ် 
၃	သိမ် မင်ငယ် မင်လတ် မင်တထောင် မင်ကြိယ်ခ္လေည် တ္တျြိာ တယောက် င်္သိင်္ဃိုမင်နှင် ဣသိုဝ်သ ငကျွန် 
၄	ပုရှာ၏၊ ကျွန်တေဟုရူ ငလာ ငါက္ကောလိတဆျြိာ နိရမွန် လှူ၏၊ ငါကိုဝ်ကိုဝ်လေ၊ ကောတ္တမ္မပုရှာ၏ ကျွန်တေ 	ဟု . . . . . . . . . ကောလိတဆျိာ နိရမွန် လှူ၏
၅	မျက်စိယ် မြင်ပါဿနာကြာပါသ လူသု ဘိလုသဘက်၊ ဆိတ်ဆိယ်မင်စာ၊ စုန်နှင် ပြိ ယ်တ္တာ တာခလာ၊ ရဟန် 	ပုံနာ . . တိုဝ်ကိုဝ်လေ အက္လုဝ်ဝယ် . . . . . 
၆	သတေ။ ဤမျှသ ငကျွန် မင်မျာတိုဝ်၏ စစ်အင်္ကာ လိယ်ပါလိယ်ပါ တခုမကြွင် ဆင်မျာတခုမကြင် မြင်မျာ 	တခုမကြွင် ရှုယ်သလျင် မျာ တခုမကြွင် . . . တခုမကြွင် ရှုယ်ခွက်မျာ တခုမ . . 
၇	ကနကတန်မျာ တခုမကြွင် . . . ကိမျာ တခုမကြွင် စပါကိမျာ တခုမကြွင် ပုဆိုဝ်ကိယ်မျာ တခုမကြွင် ရှုယ် 	ကိယ်မျာ . . . . . . . . . ကြွင် . . . . . 

၈	. . . . . တခုမကြွင် ကောတမပုရှာအာ ငါနိရမွန် လှူ၏ မိန် . မျာ တခုမကြွင် သဩက်မျာ တခုမကြွင် . . . . 
	အို . . လ္ဟျက် တခုမကြွင် ပြည်ရွာ . တခု 
၉	. . . . . . . . . . . . . . . . . . ရှာအာ ငါနိရမွန် လှူ၏ ယှစ်သောင် လိယ်ထောင် မင် . . . . လတ် မင်တထောင် 	မင်ကြိယ်ခ္လျည်တျြာ 
၁၀	. . . . . . . . . . . . . . . . . .  ခွက်ရှုယ်လင်ပန်ရှုယ် . . . . . . . . . တိုဝ်ကိုဝ်လျှင် . . .
၁၁	. . . . . . . . . . . . . . . . . . မကြွင် မောင်မ . . . . . . . . . . ကြွင်ကုန်စုံမ်ကိုဝ်လျှင် ကောတမပုရှာအာ 
၁၂	. . . . . . . . . . . . . . . လယ်မ္လိယ် တခုမကြွင် . . . . . . . . . . တခုမကြွင် အကုန်စုံမ်ကိုဝ်လျှင် 

၁၅၇
	ကောတမ
၁၃	. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ငပိသာခွယ် . . .

မဟာထီးကျောက်စာ၏့ အထက်ပိုင်းတွင် စာပြောင်းပြန် ရေးထားသောကျောက်စာ၊ 

၁	ရခင်ပြည်နှိုက်လေ သုံထောင်ယှစ်ရျာ ငကျွန်တိုဝ်ကိုဝ် ကောတ .
၂	ဖုရှာကျွန်တေဟု ငါလှူ၏၊ ကနာ လိယ်ဆယ်ခြောက် အဝ 
၃	န်ကလ	 လှူပိဧ တကနာသော ငုယ် သုံရျာ
၄	ငဆယ် သုံရျာ ငဆယ်ဝန် ငါက္လဧ 

မဟာထီးကျောက်စာ၏့ ဝဲဘက်တွင် ထောင်လိုက်ရေးထားသော ကျောက်စာ

၁	ငါကောလိတဆျြိာ နိရမွန် . . . . . 
၂	သိန် ငသောင် ငါထောင် . . . . . 
၃	ကိပ် မ္လောက်၏ . . . . . 
၄	သုံထောင် ကိုဝ်ရျာ တ . . . 
၅	မ္လောက်ဧ ~
၁၉၅၈- ၅၉ ခု၊ နှစ်ချုပ်။ 
ဤကျောက်စာကြီးသည် မဟာထီးတောင်ထိပ်၌ အလျား ၁၈ ပေ ၅ လက်မ၊ အနံ ၅ ပေ ၆ လက်မ ရှိသော နေရာတွင် စာလုံးကြီးများဖြင့် အပြည့် ကျောက်တုံးကြီးပေါ် ရေးထိုးထားသည်။ 

၁၅၈
ရွှေဂူဘုရားကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၃၀ခု၊ 
(စစ်ကိုင်းမြို့ ခဝဲတောင် သစ္စာစေတီ၏့ အရှေ့မြောက်  ကိုက် ၂၀၀ ခန့် စေတီငုတ်တိုကြီး၏့ အရှေ့ခြေရင်း၌ ရှိသည်။ )

၁	။ ။ သကရစ် ၇၃၀ ကြတိုက်နှစ် နွယ်တာလ္ဆန် ၁၀ ရျက် တနှင်ကနွိယ်နေယ်လျှင် 
၂	စစ်ကိုင်ပြည်ကိုဝ် အစိုဝ်ရသော မင်စလင်ပိုဝ် လင်မိယာ တျြာဖျာမင်ကြီ 
၃	ကိုဝ် ပန်ရုယ် ရသော ငယန်ပေါက်မ္လေ ၂၀ လှု . . . . . . တ် အင်က 
၄	တိယ် ပျက်သော ရှိုယ်ကူကိုဝ် . . . . . . . . . င်ပုတ် တင် 
၅	စေသော ဤငါမ္လေ လှူရသအက္လို . . . . . . . . . အဝိစိတိုင် 
၆	ဩင် ဟိသော သဗ္ဗေ သတွာ ရဟ . . . . . . . . . သတေ ငကော 
၇	င်မှုကိုဝ် ခီပင်ပါသသူကာ . . . . . . . . ကုန်သတေ ငကော
၈	င်မှုကိုဝ် ဖျက်သသူတိုဝ်ကာ . . . . . . ကုန်သတေ အမျိုဝ် 
၉	ခုနှစ်ဆက် ပျက်စိပါစေ . . . . . . . . စေသတေ အကံဖါ ၂ ဖ္လစ် 
၁၀	သ ဖုရာလေ မဖူရစေသတေ . . . . . . . . ရွှေကူဖုရာကိုဝ် ရွှေ 
၁၁	ထွတ် ကြာပပ် ရွှေထီ . . . . . . . . . နှင် အရှေဆင်ပုတ် ၂ ဆူ၊ ဤ 
၁၂	ယ်လဲ ၂၀ လှူရသော အက္လိုဝ် (ကာ နတ် )ဖ္လစ်သောလေ နတ်ချင်မတူ လူဖ္လ 
၁၃	စ်သောလေ လူချင် မတူနှင်နှင် ဖ္လစ်လေရရုယ် ယောက်ျာ (ဆုကိုဝ် ) ပ္လည် 
၁၄	ချင်သော၊ မိတ္တည်ဖုရာ (လက်ထက်)သာဝက ရဟန္တာလျှင် ဖ္လစ်ချင်သော 

အောက်ပါ ကျောက်စာ ၂ တိုင်တို့၏့ နေ့များမှန်လိုလျှင် 
ကုခန်ကူနီဘုရားကျောက်စာတွင် ၈ ရက် မူလအတိုင်းထားပြီး၊ 
ရွှေဂူဘုရားကျောက်စာမှ ၁၀ ရက်နေရာတွင် ၁၁ ရက်ဟု ပြင်ရမည်။
		သို့မဟုတ်
ကုခန်ကူနီဘုရားကျောက်စာမှ ၈ ရက်နေရာတွင် ၇ ရက်ဟု ပြင်ထားပြီး 
ရွှေဂူဘုရားကျောက်စာတွင် ၁၀ ရက် မူလအတိုင်း ထားပါမှ နေ့များမှန်ကြမည်။ 

၁၅၉
ကုခန် ကူနီဘုရားခေါ် ခတုန်ဘုရားကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၃၀ ခု၊ (၅၉၉ ခု )
(ဝက်လက်မြို့ ဟန်လင်းကြီးရွာ အရှေ့မြောက် ၂ မိုင်ခန့်ကွာ ခတုန်ဘုရားမှ ဖြစ်၍့ ယခု ဟန်လင်းကြီးကျောက်စာ ရုံတွင် အမှတ် ၃ ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ ။ နမော ဗုဒ္ဓါနံ။ သရ်္ကစ် ၅၉၉ ခု မြိက္ကသျိုဝ်နှစ် တန်ဆောင် 
၂	င်မုန်လ္ဆန် ၁၁ ရျက် ၁ နိယ်အာ။ ခတုန်အသည်တိုဝ်ကိုဝ် ကုခ 
၃	န်သိုဝ် ထာသ္သော မ္လတ်ကြီ မဟာကဿပကိုဝ် အကျွ 
၄	န်တိုဝ် စာမ္လိယ် လှူကောင်ဧ ဟူပေရုယ် စည်သူမင်ကြီကိုဝ် 
၅	ဆွံခံရကာ မင်ကြီ ကုခန်ကူနိပုရှာကိုဝ် လှူတ်မူသော ခတုန် 
၆	အနောက်မ္လောက်ထောင်သ အရပ်နှိုက် အရှိယ် မြင်စာ ဟော 
၇	င် မြင်ထိန် အနောက် မြင်ထိန် မ္လောက် ငါယုန်ခ္လေါင်ဦ ဟန်လ 
၈	င်တိုင် မ္လိယ်အဝန် ၁၀၀၀။ ဝ။ သရ်္ကစ် ၇၃၀ ကြတိုက်နှ 
၉	စ် နတ္တ်လ္ဆန် ၈ ရျက် ၆ နိယ်လျှင် မင်သတိုဝ်နှိုက် ရဧ မင်တျြာ 
၁၀	ဖျာ လှူတ်မူသ အကြိုက် ကုခန်ကူနိ ပုရှာမ္လိယ် ၁၀၀ ကိုဝ် ဥ 
၁၁	နှဲပုတ် ရန္တဖရစ် ရေစင်ခ္လခဧ လဲတိုင် စစ်တပေါင် ကရာ ခွဲ 
၁၂	ဧ ဤသိုဝ် ငါလွှတ်ပြိလျက် နောင် တလိမ်တလည် ထိပ္လန်ငြာမူကာ 
၁၃	ဖုတ်မကြိ အသက်ရှည်လိုဝ် လုပ်စလေရရာ ရေသိုဝ် ခန်လို 
၁၄	ဝ်ဧ ငါမျိုဝ် ခုနှစ်ဆက်နှင် ကရာကွဲသိုဝ် ကွဲလိုဝ်ဧ ပြုန်လိုဝ် 
၁၅	ဧ မ္လေကြိ အထက် ငါ ဩက် အဝိစိငြယ်နှိုက် ခံလိုဝ်ဧမ္လေ 
၁၆	ပုံလုံမျှ ကြုံမကသ ဖုရှာမျာတိုဝ် ခ္လွတ်ရုယ် မက္လွတ်နိုင်သ ငြယ် 
၁၇	ဥခြိုဝ် ဖ္လစ်လိုဝ်ဧ ငါမှတပါ ထိသသူလေ ငါအကိန်တိုင် 
၁၈	ရောက်စေကုန်သတေ သိပါသကာ ဟန်လင်မဟာထီ သိရိ 
၁၉	န္တောင်သျင် ထေည်စည်မာသ မင်ကြည်ရွာ သူကြိ ငါထောင် 
၂၀	င်နိုင် မဟာထိရွာ သူကြီ ငါရံသင် ဤမှတပါ လူရဟန်တိုဝ် သိ 
၂၁	ကုန်ဧ မင်မတ်ကြိ မင်္ကလဝတ္ထနာလျှင် သိဧ။ ဝ။ သျင် 
၂၂	(မျာနှင် အတိုဝ် )သျင် သမန္တဖတြာ အရိုဝ်မူရုယ် ပြီသတေ။ ဝ။ 
၁၉၀၅ ခု၊ နှစ်ချုပ် အမှတ်- ၂၂၊ ဟန်လင်းကြီး ကျူတောအရပ်ကျောက်စာဖြစ်သော်လည်း ၁၉၅၈-၅၉ နှစ်ချုပ်တွင် တဖန် ထည့်ထားသည်၊ ဆင့်ထိုးသည် ဘိုးတော် -ဒု မျက်နှာ- ၅၅၈ ၌ပါသည်၊ သို့ဖြစ်၍့ ဤကျောက်စာသည် မူလထိုး ဖြစ်သည်။ 







၁၆၀
ငနသီဖ ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၃၀ ခု၊
(မြင်းခြံခရိုင် နွားထိုးကြီးမြို့နယ် ဖေါင်းကျင်းရွာ ကိုးဆူကုန်းဘုရား ရင်ပြင်ပေါ်ရှိတိုင်အနက် အမှတ် ၁ ကျောက်စာ ဖြစ်သည်၊)

၁	(။ ) သကရစ် ၇၃၀ ကြတိုက်နှ 
၂	စ် ကူဒါယကာ ငနသီဖ 
၃	 လှူသော လဲကာ လက္ကော‘က္က်ု’ 
၄	ကြည် တောင်သော ၂ ပဲ ထန်ပင်ရှိယ် ကြက် 
၅	ပယ် သိရျက်ရင်မ္လေ တပဲ ဤငါကူ 
၆	ပယ် သိရျက်ရင် မ္လေတပဲ ဤငါကူ 
၇	ကိုဝ် ငါသာ ၅ ဣ‘မ်’ထောင်လျှင် ပ္လု 
၈	ပါသတေ။ ဤငါအလှူကိုဝ် 
၉	ထိမ္သ်သူကာ မစာရတတ် င
၁၀	တ်သိပ်စွာသ ပြိတ္တာလျှင် 
၁၁	ဖ္လစ်စေသတေ။ ခီပင်သ 
၁၂	သုကာ ငါနှင် အတုလျှင် ရစ 
၁၃	ပါစေသတေ။ အစလသိန်စ
၁၄	ည်နှင် အစလပိုဝ်လျှင် လှူပါ
၁၅	သတေ။ ။ ဇေတဝေန် 
အောက်ဆုံး ‘ဇေတဝန်’ဟူသောစာသည် လက်ရေးဝိုင်းစာဖြစ်သည်။ 
၁၉၇၀-၇၁ ခု၊ နှစ်ချုပ်။ 

၁၆၁
တောင်ငူမင်း အနောရထာကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၃၂ ခု
(ကျောက်ဆည်ခရိုင် မြစ်သားမြို့နယ် ကုက္ကိုကုန်းရွာ ရှင်မထီးဘုရား တန်တိုင်းအတွင်း၌ ရှိသည်။)

၁	(။ သက္ကရ)စ် ၇၃၂ ခု တန်ဆောင်မှုန်လဆန် ၈ ရျက် သောက်ကြာနိယ် ရေမ္လိယ် စိုဝ်သ 
၂	မင်ကြီတျြာဖျာ ၉ တောင်ူမင် အနောရထာ ပန်ရုယ် ရသလဲကိုဝ် က္လောင်နှိုက်လျှင် ရတ္တနာ 
၃	၃ ပါကိုဝ် ရည်ရုယ် လှုတ်မုသကာ၊ ပေါက်ရင် ၅ ပဲ၊ မြောင်ဥိ ၅၊ ငသခဝတ် ၅
၄	ငသစ်ထက် ၅ ပဲ၊ တွင် ၅ ပဲ၊ အင် ၅ ပဲ ကုက္လွယ် ၅ ပဲ မင်က္လည်လ 
၅	(သံပျင်ကြည်လဲကာ ၂၀) ကာ တဆဲ ၅၊ လင်စင်မှ . . ၅ ယင်ပေါင်စာ ၅ ငကြု န
၆	ည်မှ သုကြီသာ ၅ အပေါင်။ ၁၅၀ တေ၊ ဤငကောင်မှုကိုဝ် 
၇	ဖျက်သသုကာ အကံဖါဖါသ ဖုရာကိုဝ် မဖုစိယ်သတေ မ္လိယ်ကြိထ 
၈	က်နှိုက် လူမဖ္လစ်သ အပယ်လျှင် အဝစိယ်ငြယ် ကံဖါအတိုင် ခံ 
၉	စိယ်သတေ၊ ဤငါလှုသော လယ် ၁၅၀ ကိုဝ် မဖျက် (မဆီမူ)
၁၀	(ရု)ယ် ခိပင်ပါသူကာ ငါတောင်သော ဆူကောင်အတိုင်လျှင် 
၁၁	(ရ)စပါစိယ်သတေ . ဤသိုဝ်ဟူရုယ် မင်ကြီတျြာဖျာ ရှိယ် 
၁၂	လျှင် သင်္ချာ မင်မဟာ မင်သိင်္ကသူ စစ်ကိုင်မင် 
၁၃	. မှောက်လျှင် ပင်စိယ် ရှုယ်တောင်ကယ် . . 
၁၄	. . ကြာကိုဝ် ခွယ်ရုယ် တောင်ူမင် . . 
၁၅	. . . သာ အဆုယ် . . . . 
ဤကျောက်စာအောက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည် မသိသာ။ 



၁၆၂
မင်းယောက်ခမနှင့် မင်းလက်ယာတို့ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၃၂ ခု၊ (၇၀၂ ခု)
(တောင်တွင်းကြီးမြို့ ဆရာတော် ဦးဥက္ကဌ တိုက်ကျောင်း၏့ အနောက်ဖက် ၄ တောင်ခန့်အကွာမှ တူးဖေါ်ရရှိ၍့ 
ယခု အထက်ပါဆရာတော်၏့ ကျောင်းဝင်းအတွင်း၌ ရုံနှင့်ထားရှိသည်။ )

၁	။ သကရစ် ၇၀၂ ခု တပေါင်လပ္လည် တနှင် 
၂	လာနိယ် မင်ယောက်ခမတဝ် လှူသော ခင်ပ
၃	သငယ်ကန် လဲအပေါင် ၂၄ ပဲ၊ က္လောင်ကိုဝ် 
၄	လှူသည် ၂၁ ပဲ၊ ဘုရာကိုဝ် လှူသည် ကန်ဥိတပဲ၊ တ 
၅	ရျာကိုဝ် လှူသည် ကြငှန်တပဲ ရှာပင်လဲတပဲ 
၆	။ သကရစ် ၇၃၂ ခု နဒိက္လောင် စေတီအထွတ်ကို 
၇	ဝ် မင်လက်ယာ ယူရုယ် ရတနာစေတီသိုဝ် ထည်လိယ် ရု 
၈	ယ် အထွတ်ဖိုဝ် လှူသည် တန်ဆောင်မှုန်လဆန် ငါရျက် ပု 
၉	တ္တဟူနိယ် ငန်က္လတောင် က္လောက်ဥပ်လဲ အပဲ ၁၀
၁၀	နှင်သော စခီကာ မင်မတ် စစ်တ္တလင်က ပတိယ် 
၁၉၅၈ -၅၉ ခု၊ နှစ်ချုပ်
 မျက်နှာဘက်သည် ၆၈၁ ခု၊ မင်းသိင်္ကပတေ ကျောက်စာဖြစ်သည်။ 






၁၆၃
နန်းတွင်းကျောက်တိုင်အမှတ် ၇၈ ကျောက်စာ၊ ၃ မျက်နှာ၊ မျက်နှာဘက် 
သက္ကရာဇ် ၇၃၄ ခု၊ (၅၃၉ ခု)
(မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် ကျောက်တိုင်အမှတ် ၇၈ ဖြစ်သည် )

၁	. . . . (၅၃၉ )ခု။ ကဆုန်လ္ဆန် 
၂	၂ ရျက် တနှင်လာညန် သန်ကောင်လွန် 
၃	ပေသော ခါသော ကူက္လောင် . . . .
၄	. . . သော နှစ်ကာ . . . 
၅	. . . . ပိယ်သော ကျွန်ကာ ငါယော
၆	က်။ သာ ငါဝံဖ္လည် ငါယှန်စုံ။ ငါဖရင်။ ငါဝံ 
၇	သာ။ ငါကြံ . . . . ။ ငါဝံလှ။ ငါတင် 
၈	တာယ်။ အိုသာပေါက်။ အိုကောင်ယော 
၉	က်။ အိုက္လေ။ အိုငါယ်။ အိုသွာယ် အိုစ ငါဩ 
၁၀	င်ပ္လည်။ အိုတောင်ရံ။ အိုမတ။ အိုငူ။ 
၁၁	က . . . . . . မ္လစ်သာ လာယ် ငါ
၁၂	ပယ်။ အိုစိမ်ဖိုဝ် ကန်ဝှမ်ဧအ် ပ္လွ 
၁၃	န်ရောက်ဩင် ဤယ်မျှသကာ လှူ 
၁၄	ပိယ်သတေ။ လာယ်ကြီ ငယ်ထက် 
၁၅	ခ္လင်သုကာ က္လောင်သင်ကြီ ပိယ်သတေ။ 
၁၆	ငါကံကာ ပုရ်္ဟာကျွာန် ခပ်သိမ်ဧ သံဗျ 
၁၇	င်တေ။ က္လောင်ပျက် ကူပျက်သော 
၁၈	ပုရ်္ဟာပျက်သော။ ခပ်သိမ်သောသည်ကာ 
၁၉	က္လောင်နိယ်သော သ္ခိင်သင်ကြီနှင် ငါကံ 
၂၀	ပ္လုစိယ်သတေ။ ဤငါပ္လုသော ဖျက်ရစ် 
၂၁	သော သ ဖျက်ရစ်သော မ္လိယ်ကာ။ နြီယ 
၂၂	က်တျြက္က်ည္စိန သူရံ။ ကာလသူရံ အပ 
၂၃	ယ် လိယ်ပသော ဩက်အာ က္လစိယ်သ 
၂၄	တေ။ မ္လိယ်ပုံ အလုံမျှ ဖ္လစ်လ 
၂၅	တ်အမ်သော ပုရှာလေ မ
၂၆	ဖူရစိယ်သတေ။၊ ဝ။၊ ဝ။၊ 
၂၇	။၊ သကရစ် ၇၃၄ ခု ဖ္လကိုန်နှစ် တပိုဝ် 
၂၈	ထွယ်လ္ပည် တနှင်လာ နံနက် စေတီ
၂၉	တည်သတေ။ ဝ။ လယ် တပဲ လှူသတေ။ 
၃၀	။ စေတီ တာယကာကာ ငခ ​ေ
၃၁	က္လာင် ပ္လုသတေ။ နိဗ္ဗာနဿ 

၁၆၄
၃၂	ပစ္စယော ဟောတိ ။ ဝ။ ဖုရှာ ​ေ
၃၃	လ ပ္လုသတေ စရပ်လေ ပ္လုသတေ 
၃၄	. . . လေ ပ္လုသတေ။ ။ 
၁	။ ဝ။ ငါထုယ်သင်။ ရိယ်သောတေ။ ။ 
သာငါဝံသာ
တိုင်းရင်း-မ-၅၉၃/က။




နန်းတွင်းကျောက်တိုင်အမှတ် ၇၈ ကျောက်စာ၊ ၃ မျက်နှာ၊ ဝဲဘက် 

၁	}
လ	} ပျက်()
၆	}
+
၁	သက္က်ရစ် ၇၃ 
၂	၄ ခု . . . 
၃	. . အင်ကာနေ
၄	လျင် ငကြိသင် လဲ 
၅	၅ ပယ် နွာ တခု 
၆	လျှင် ပုရာကြီ ၉ သ
၇	န္တီက ထာသတေ။ 
၈	ငါလှုသော အလှု ဖျ 
၉	က်သသုကာ အကံဖါ 
၁၀	ဖါ ဖုရာ မဖုစေ
၁၁	သတေ။ ငကောင်မှု ၉
၁၂	ဖဝ်ပါသသူကာ ငါ
၁၃	နှင် အတူလျှင် ရ
၁၄	စပါစေသတေ။ 
၁၅	အဆုံစွန်ကာ
၁၆	မိတ္တေဖုရာ
၁၇	တာယကာ
၁၈	လျှင် ဖ္လစ်လိုဝ် 
၁၉	သတေ။ 
တိုင်းရင်း-မ-၅၉၃/ခ။

၁၆၅
နန်းတွင်းကျောက်တိုင်အမှတ် ၇၈ ကျောက်စာ၊ ၃ မျက်နှာ၊ ကျော
သက္ကရာဇ် ၇၃၇-ခု၊ (၇၁(၂)-ခု)
(မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၇၈/ခ ဖြစ်သည် )

၁	။ သကရစ် ၇၁(၂)
၂	ပိဿျက်
၃	နှစ် နံယုန်
၄	လ လ္ဆုတ် တ
၅	ရျက် ကြသပ
၆	တေနေ နေ
၇	တက် ၇ ဖ္လွါ 
၈	လျှင် တေည်သ 
၉	တေ။ ။ ငလှံ
၁၀	ဆာန်ဖိုဝ် စ 
၁၁	သော သာမ္လေ အ
၁၂	လုံမ်လျှင် လှုသ 
၁၃	လယ်ကာ နှစ်တွင် 
၁၄	တေ။ သာ ငလှိ
၁၅	လျှင် နင်
၁၆	သတေ။ ။ 

၁	သက္ကရစ် ၇၃၇ 
၂	ခု ကဆုန်လဆန် ၆
၃	ရျက် အင်္ကာနေလျင် 
၄	လက်ဝယ် . . 
၅	. ရိမ် 

၁၆၆
စူဠာမဏိဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၃၉ ခု (၇၃၇ ခု)
(မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၆၀၅/က ဖြစ်သည် )

၁	၊ ၊ သကရစ် ၇၃၉ ခု၊ ၊ သရဝန်နှစ် နတ် . . . . . 
၂	. အုံရွှေယ်ဖ လင်နှင် မျာ ငိရုယ် စေည်သူမင် . . . .
၃	ကိုဝ်လေည် ပ္လုရုယ် ပြိ၏၊ ၊ ထိုမြိုဝ် . . . . . 
၄	ပြိတုံ၏၊ ၊ လွှတ်စသောခါလျှင် နောင် . . . . . 
၅	စုတ် (၅)တွင်ကိုဝ် စုဖါစေသတေ . . . . . . 
၆	နှစ်သော နွာ ၆ ခု ဖ္လစ်တေ၊ ၊ . . . . . . . 
၇	(ဆွံမ်ဝတ်)ချက်လျှင် . . . . . . . . . 
၈	ကိုဝ် . . ပေ၏၊ ၊ . . . . . . . . 
၉	. . . . . . . . . . . . . . 
၁၀	. . . . . . . . . . . . . . 
၁၁	. . . ဩာက် အထက် . . . . . . . . 
၁၂	၏၊ ၊ . . . . . . . . . . . . 
၁၃	သောကြောင်  ရ၏၊ အဥိတည်သော နွာ . . . . 
၁၄	မဟာ . . . . . . . . . . . . 
လ	}
၂၁	}  ပျက်
၂၂	က္လောင် . . . . . . . . . . . . 
၂၃	. က် . . . . . . . . . . . . 
၂၄	ဆျြိာတ် . . . . . . . . . . . . 
၂၅	မျာ . . . . . . . . . . . . 
၂၆	ည် ကီတ် . . . . . . . . . . . 
ဤကျောက်စာအထက်၌ ‘ပုဂံ စူဠာမဏိ . . ’ ဟု လက်ရေးဝိုင်းစာပါသည်။
ဤကျောက်စာအောက်၌ စာကြောင်းရေ မည်မျှရှိသည် မသိသာ။

၁၆၇
စူဠာမဏိဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၃၇ ခု 
(မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၆၀၅/ခ ဖြစ်သည်။ )

၁	၊ ၊ ကုခန်အရပ် ပေါင်လောင် အရှေယ် ဖေါ 
၂	င်ဆင်လဲ ၁၀၀၊ ၊ သ်ဝ်တပ္လင် မ္လေတ် ၁၀၀၀ ၊ ၊ စလင် 
၃	က္လောင် စေတီလဲ ၁၀၀၊ ၊ ဖေါင်လင်မုရျင် ၃၀၊ ၊ မုန်ကြပိုဝ် 
၄	လဲတ်ကာ ၁၀၀ တိုက်နေသော သင်္ဃာအာ ငါလှူခသည္က်ာ လဲတ်ကာ ၁၀၀၀
၅	အခွန်ကာ စ္ဗါတ် ၁၀၀၀၀။ ။ ကြပိုဝ် အသည်ကျွန်၊ ၊ အနောက္က်ာ ကန် 
၆	တ် မ္လောက်ကာ ငသလာသင်ကန် အရှေကာ လက်ပံနွယ်ကန် ကီတ်ဆောက်ရာ 
၇	အရပ်ကာ သမင်ခြံ၊ တောင်ထွင်အရပ် ရေခမိုဝ်နှိုက် အလှူတ်ရွာလဲ ၁၀၀ 
၈	ဝ၊ ၊ မင်ကြီ ညောင်ရံ တက်တ်မူသောခါနှိုက် လှူခသော လဲကာ ညောင်ဥိတ် 
၉	အရှေ တဟတ်ငဲနှိုက် လဲ ၁၀၀၊ ၊ ပင်တလဲ အရှေ သိဖန်ရေနက်အရပ်နှိုက် ကန် 
၁၀	စယာနှိုက် အလှူတ်မ္လေ ၁၀၀၀၊ ၊ ဆံမြိတ်ရှည် အရပ်နှိုက် အလှူတ်မ္လေ ၁၀၀၀ 
၁၁	ကန်ကုန်ကန်အရပ် မ္လေတ် ၅၀၀။ ။ ၁၀ စာရွာ ၁ ရွတ်၊ ၊ ဤပေါင်ကြီ အလှူတ် 
၁၂	၆ ခရိုန် ၁ ရွတ်၊ ၊ တောင်ထွင် ၁ ရွတ် တောင်ရပ် ၁ ရွတ်၊ ၊ ဤပေါင်ကြီ အလှူတ် 
၁၃	လဲကာ ၁၃၃၈၇ ပဲ။ ။ ပုကံနှိုက် ဟိသောကျွန်ကာ အန်တေည်သာ တဥိပ်၊ 
၁၄	ထုန်တိ တဥိပ်၊ ပတ်သာသည် ၁ ဥိပ်၊ ပန်တျာ ၁ ဥိပ်။ ဝ။ စေည်သူမင်ကြီ 
၁၅	. . . . ရုယ် ဆိုဝ်တ်မူခသည္က်ာ ငဆျြိာကာ ဝါက္လတ်လတ်သောအခါနှိုက်လျင် 
၁၆	စုရင်ကြီ အနောက်ဝဲ တောရပ္လုရုယ် ကပ်စေသတေ ဩက်ဖုရာ အထက်ဖုရာ 
၁၇	အာ ကပ် (ပ္ပ)စေသတေ၊ (လဲမွန် လဲစုတ်) ကိုဝ်ကာ လဲ ၁ ပဲသောလျင် ဆန် ၁ ပြည်စီ 
၁၈	လျင် တောင်စေသတေ ကောက်ကြီ ကောက်လျင် လဲတိုင် အစုတ်ကိုဝ် (ကာ ဆဲ) က္လပ် 
၁၉	သည္က်ာ စုရင်ကပ် . . သော သင်ပုတ်တ် ဆွမ်ကိုဝ် မဟာထေည်စသော သင်္ဃာအ 
၂၁	ရျာ အကြီအငဲ အကုံလျင် ဆွံခံစေသတေ။ ။ ပုကံငဲလဲ ၁၀ ထာတ်မူခသည္က်ာ 
၂၂	သျင် ၁ ယောက်ကိုဝ် ပုကံငဲ ဟူသအမေည်လေပေစေ။ ဝါတွင် ၃ လ ပါလိတ် စွဲ 
၂၃	ရုယ် ဖုရာရှေတ် ရျပ်ရုယ် ပါလိတ် စွဲရုယ် သတင်တိုင် ရွတ်စေသတေ၊ ၊ ပြီ၏၊ ၊ 
၂၄	။ ။ သကရစ် ၇၃၇ ခု စိသနှစ်၊ တန်ဆောင်မုန်လ္ဆန် ၂ ရျက် ကြာသပတေနေ 
၂၅	အာ မင်ရဲ အသင်္ခါယာ မင်ကြီကိုဝ် ပန်တ်မူရုယ် ရသော တတွင် တတွင်နှိုက် သာမ
၂၆	. . . . . . . . . . မင်ရဲ အသင်္ခါယာကိုဝ် ပန်တ်မူရုယ် ရသောလဲ 
၂၇	. . . . . . . . . . . . . . . အနောက္က်ာ မ္လစ်ငဲတေ 





၁၆၈
မိဖုရားကြီး စောနန္ဒာ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၃၉ ခု၊ (၇၃၇ ခု)
(တံတားဦးမြို့နယ် မှော်ကွန်းဘုရား၏့ အနောက်ဖက် ပေ ၅၀၀ ခန့်ကွာ ဦးပေါ၏့ယာအတွင်းမှ စတင်ရရှိ၍့ 
(၂ တိုင်အနက် မြောက်ဖက်တိုင်ဖြစ်သည်၊) ယခု မှော်ကွန်းဘုရားကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၄ ဖြစ်သည်။ )

၁	။ ။ နမော တဿတိ ၊ ၊ ပါသာဏလေခ သဒိသာ၊ ထီရာဝါစာ ဇိနဿ ယာ၊ ပည္စဝဿ သဟဿာနိ၊ သာ
၂	ပါလေတု မဟီ ဣမံ၊ ၊ နန္ဒာ နာမာတိ ဒေဝီ၊ အတိဂုဏ သိရိယာ ရာဇသေဌဿ ဒါရာ၊ ဗုဒ္ဓေ ဓမ္မေ ပသန္နာ၊ 
	အတုလသုခံ ဣ 
၃	သုတေ ပုညဒါနံ သဒါ ဒါ၊ သင်္သရာနိ သရန္တာ (ဘဒ္ဒါနာပိ ပရတံ )။ မ္မစာရံ၊ အကာသိ၊ ဒေဝီမာတုဟိ သဒ္ဓိံ ၊ 
	ဣဓ အတုလသုခံ ဣ 
၄	စ္ဆမာနာနိ ရောဂါယံ အစ္စံတေန ဝုတ္တံ၊ ဘဝတု ဝဿ သတ ဒိဃ ဇိဝါ အရောဂါ၊ ၊ ဘုန်တန်ခိုဝ် အသရေ တည် 	ရာ ဖ္လစ်သ 
၅	မင်ကြီ တျြာဖျာ၏ မျောဿာ စ် (ဝ)လာ မိဖွါ မိဘုရာကြီ စ် နန္ဒာသည် ရတနသုံပါ က္လေည္ဇူ အထူ ယုံကြည် 	သဒ္ဓါ ​ေ 
၆	 တရွေ၊ သတင်က္လေည္ဇူ ဟိသ ရဟန်မ္လတ္တိုဝ်အာ ပစ္စည်လေပါ မပြတ် င်္သကြိုဝ်တ္တ်စွာ ဤလူတွင် အလှူအရာ 	သဒ္ဓါထံန်သ ချစ်မိခင်သည် 
၇	နိဗ္ဗန်ခြီ ညွှန်ပေသိရွေ၊ သ္မိမ္လစ္စွ စ်နန္ဒာသည် သင်္သရာဆငြယ်မှ လွတ်ရွေ အမိုက်အမျက် ရမ္မက်ငြိမ်ရာ နိဗ္ဗန် 	ချံသာ လိုဝ်ခ္လင် 
၈	စွာရွေ တလုပ်ရမည်သင် လမှတ် မ္လဿပြည်နှိုက် က္လောင်နှင် ကူလေ အတူပြိရွေ ဝတ်မ္လေက္လေရွာ မျာစွာတိ 	လျူခဲတေ ဤ ​ေ
၉	ကာင်မှူကိုဝ် ယုံစွာသောကြောင် လူတွင်အထွတ် မ္လဿည်ဖ္လစ်ရွေ မင်ကြိနေရာသာသပင်ယပြည်နှိုက် ဖိုဝ် 	လောင် 

၁၀	ဆင်ဖ္လူတစိသျင် က္လောင်တ်တောင် လူနတ်ချစ်ရာ သာသ (နာ) ပေါင် သိမ်နှင်က္လောင်လေ ပ္လူရပြီ ပ္လုသ 	က္လိုဝ် မင်ကြီ စ
၁၁	သ ဆွေမျိုဝ်အလုံ အနာမဟိ အသက်အရျာ ရှေည်ကြခ္လင်သတေ၊ ၊ အကြေအညာ ရေမ္လေတောင်တ်ကိုဝ် အစို 	ရသ ရတ္တ 
၁၂	နာသုံပါ ဒါယကာမင်ကြီမျာ မိဘုရာကာ ကုလက္လောင် ဥထွက်လှကိုဝ် ပ္လုသ သကရစ် ၇၃၇ ခု အာသတ်နှစ် 	သန္တုလ္ဆ 
၁၃	န် တဆဲသုံရျက် တနှင်လာနံနက် နက္သက် ၂၆ ခု က္လောင်တ်ပြိ၏၊ ၊ သကရစ် ၇၃၉ ခု သရဝန်နှစ် တန်ဆောင် 	မှုန်လ္ဆ 
၁၄	န် ယှစ်ရျက် သုကြာနေ က္လောင်တ်ကိုဝ် သာသနာ ၅၀၀၀ တေစိံသောငှါ မင်ကြီနှင် အကွ ရေစင်ခ္လရသ အ	လှူတ် က္လေ 

၁၆၉
၁၅	ရွာမ္လေရပ်ကာ တန်ရောက်မြိုဝ် အနောက်တောင်ထောင် အရပ်နှိုက်။ တန်ရောက်တင်ကြီ ၆ ပဲစိတ် + ၊ ကြည် 
၁၆	ကြီ တပဲ သုံစိတ် ၁ ၃ ၊ အိုန်ပမ် စိတ်လဲ + ၊ တနှောင်ပင် အနောက် ခွယ်လဲ ူ ၊ ဟက်ပျိုဝ်လေ 
၁၇	ပဲ ၄၊ ငတင်နှစ်ပဲ ၂၊ ငသံဖ ရာ တပဲခြွ ၁ူ၊ အိုန်မောက်မိ ခွဲလဲ ူ၊ သန်ရင် တပဲ ၁၊ သင်က္န် တ 
၁၈	ပဲ ၁၊ သုံတွင် စည် တပဲ ၁၊ ငတနှောင် တပဲ ၁၊ မင်က္လျည်ဖျာ နှစ်ပဲ သုံစိတ် ၂ ၃၊ အိုန်သ္မီအိုင် တ 
၁၉	ပဲ သုံစိတ် ၁ ၃၊ ကသစ်ရင် စိတ်လဲ +။ လဲဖျက် တပဲ ၁၊ မဥိရင် တပဲစိတ် ၁+၊ နေရာခင် တ 
၂၀	ပဲ ၁၊ မျက်ရှုရာ ငါပဲ ၅၊ ကိုင်ငဲ တပဲ ၁၊ ငဦရစ် တပဲ ၁၊ ငမ္လစ်ရေ တပဲစိတ် ၁ +၊ ငမ္လစ်ရေ အနော 
၂၁	က်တုံ တပဲစိတ် ၁+၊ ကွံမစာတွင် ခွဲလဲ ူ၊ ငက္လောက် တပဲ ၁၊ အင်တွင် တဆဲနှစ်ပဲစိတ် 
၂၂	၁၂+၊ အင်ထက် ခွဲလဲ ူ၊ သံပျင်စာ နှစ်ပဲ ၂၊ အင်ဖျာ တပဲခွဲ ၁ူ၊ ငဆိတ်စ= ခွဲလဲ ူ၊ င
၂၃	ပ္လေါင်ခင် တပဲ ၁၊ မင်က္လည်ရင် တပဲ ၁၊ အင်သတ် တပဲ ၁၊ ညောင်ရင် တပဲခွဲ ၁ူ၊ ငတ​ေ
၂၄	နှာင်ဩက် သုံစိတ် ၃၊ မဦရင် ခွဲလဲ ူ၊ လဲကောက် တပဲ ၁၊ နေရာခင် တပဲ ၁၊ ငသံဖရာ 
၂၅	တပဲ ၁၊ ငတင် တပဲ ၁၊ ဥိခေါင်ကွဲ တပဲ ၁။ ငက္လောက်ထက် တပဲ ၁၊ ဟက်‘ပျိုဝ်’ သုံပဲ ၃ 
၂၆	၊ တနှောင်ပင် တောင်ခွဲလဲ ူ၊ ငရင်မာခွဲလဲ ူ၊ စင်ကျြမ် ခွဲလဲ ူ၊ သိရျက်ကွ တပဲ 
၂၇	စိတ် ၁+၊ ကသစ်ရင် တပဲ ၁၊ ငချက်စူ တပဲ၊ ငတနှောင် တပဲ ၁၊ ငဆောင် တပဲစိတ် 
၂၈	၁+၊ ပုတီကြည် မ္လောက် ခွဲလဲ ူ၊ ပုတီကြည်တောင်ခွဲလဲ ူ၊ ပုတီကြည် တောင် ခွဲလဲ ူ၊ 
၂၉	လဲရယ်ငဲ စိတ်လဲ +၊ ဥတ်ဖိုဝ်ကြည် တပဲ ၁၊ အင်သတ် တပဲ ၁၊ သိခွါဝတ်ရင် တပဲ ၁၊ 
၃၀	လဲသ=မျ=ခွဲလဲ ူ၊ ငသယ်ကြမ် သုံစိတ် ၃၊ သိခွါဝတ်ရင် တပဲ ၁၊ ကိုင်ထက် ခွဲ 
၃၁	လဲ ူ၊ ကသစ်ရင် စိတ်လဲ +၊ ငက္လောက် တပဲ ၁၊ ကိုင်ကြီ တပဲစိတ် ၁+၊ သိခွါဝတ် 
၃၂	ရင် တပဲ ၁၊ ငမ္လစ်ရေ နှစ်ပဲ ၂၊ ငမ္လစ်ရေထက် ခွဲ လဲ ူ၊ ငရင်မာ တပဲ ၁၊ ငရင်မာ ခွဲ 
၃၃	လဲ ူ၊ ငပန်တောင် တပဲ ၁၊ ညောင်လဲ တပဲစိတ် ၁+၊ ငဥိရစ် တပဲ ၁၊ အိုန်ပံမ် စိတ် 
၃၄	လဲ +၊ နတ်မ္လစ် ခွဲလဲ ူ၊ လဲသျင် တပဲ၊ တန်ရောက်ငဲ ခွဲလဲ ူ၊ ရွာရှေယ် တပဲခွဲ ၁ ူ၊ 

၁၇၀
မိဖုရားကြီးစောနန္ဒာ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	တန်ရောက်ဦ တောင်နှင် မ္လောက်သော ခွဲလဲ ူ၊ လက်ပမ်ရင် ခွဲလဲ ူ၊ ခေါင်ရန် 
၂	ခွဲလဲ ူ၊ ကြတ်နောက် တပဲစိတ် ၁+၊ ကြတ်မ္လောက် သုံစိတ် ၃၊ လဲကောက် ခွဲလဲ 
၃	ူ၊ ငကံပဲယ် တပဲစိတ် +၊ သိခွါဝတ်ရင် တပဲခွဲ ၁ ူ၊  ငမြွေဟောက် စိတ်လဲ +၊ 
၄	ကြတ် တပဲခွဲ ၁ ူ။ ဝ။ ကြည်စင်ရွာ ရာ ငါပဲ ၅၊ ရွာသစ် နှစ်ရွာသော ရွာရာ နှစ်ပဲ 
၅	ခွဲ ၂ူ၊ ရွာသစ် အနောက်ရွာရာ ခွဲလဲ ူ၊ ကြတ်နှစ်ပဲ ၂၊ ရှောက်ကိုင် ရွာရာ ၂ ပဲ၊ င ​ေ
၆	တာပြ = ရွာရာ နှစ်ပဲ ၂ ၊ ငတောပြ = ရွာနောက် ဥယန်ရာ နှစ်ပဲ ၂၊ ငတောပြ = ရှေ 
၇	ဥယ္န်ရာ ခွဲလဲ ူ၊ ကြည် လေပဲ ၄၊ ရှောက်ကိုင်နောက် ဥယန်ရာ တပဲ ၁၊ ရှောက်ကိုင် 
၈	တောင် ဥယန်ရာ စိတ်လဲ +၊ ရှာက်ကိုင်မ္လောက် စိတ်လဲ +။ လဲ၊ တျြာတဆဲ။ ရွာရာ ဥယည်ရာ 
၉	ကြီကုန် နှစ်ဆဲသုံမ်ပဲ မင်ကိတိုင် သုံရာ၊ မုန်ကိုင်ရွာနှင် အကွ မြေ သုံမ်ရာ လှူတာဝ်မူ၏ အရှေကာ 
၁၀	ငပေါင်ဝ စည်ခုံမ်ဝတ် လက်တောင်ကြိမြေ အစပ်။ တောင်ကာ အမြင် ကွန်တေည်ဝတ်ရင် သင် 
၁၁	ကန်မြောက်နာ အစပ် အရှေ အနောက် မုန်ကိုင်ချောင်၊  မြောက်ကာ အမြင် ရွှေကူဝတ် ငကြောင်ဆုံ 
၁၂	တ် ငမောင်သင်ကန်မြေ အစပ် မုန်ကိုင်ချောင်၊ မြောက်ကာ အမြင် ရွှေကူဝတ် ငကြောင်ဆုံ 
၁၃	မ်မြေ ရေဝေ အစပ်၊ မုန်ကိုင်ချောင် အခြာ၊ အရှေမြောက်ထောင်ကာ၊ က္လေက်ချက်ဆင်သာ ​ေ
၁၄	မွ စရုက်သင်္ခံ လက်တောင်ငဲ မြေစပ်၊ ဤမြေ သုံမ်ရာကိုဝ် ကျောင်ဦ နန်ဖုရာကိုဝ် ဆိမိဝတ် 
၁၅	သင်ပုဒ်ဝတ် သာသနာ ငါထောင်တိုင်အောင် လုပ်က္လွေစိမ်သောငှါ လှူတောဝ်မု၏၊ အရှေကာ လံပူ 
၁၆	ရဝင် လက်လုပ်တောဝ် ကန်သစ်ရွာနှင် အကွ မြေ တျြာကိုဝ် လှူတောဝ်မူ၏ အရှေကာ လံပူ
၁၇	မြေစပ်၊ တောင်ကာ ပင်လဲ ကိုရံစာမွန် မြေစပ်၊ အနောက်လည် ကိုဝ်ရံစာမြေစပ် 
၁၈	၊ မြောက်ကာ ကံဘီမြေစပ် သုငဲတော်မြေ စဘင်ကန်ထက် ခ္လေါင်တွင် တပဲခွဲသည်က
၁၉	အရှေမ္လောက်ထောင်ကာ သုငဲမိလှကျောင်မ္လေ အစပ် 

၁၇၁
သထိယ် ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၃၉ ခု၊ (၆၃၂ ခု )
(မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင်အမှတ် ၁၈၀ ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ သကရစ် ၆၃၂ ခု (။ ဖဿနှ )စ် တပိုဝ်ထွယ်လဆန် 
၂	၁၃ ရျက် သုကြာနိယ် . . . သထိယ် နိရပန်ဆုကိုဝ် လို 
၃	ဝ်ရုယ်။ ပုရှာနှင် ပိတကတ်ကိုဝ် အလုပ်အက္လိယ် လှူသော 
၄	ကျွန်ကာ။ ငမင် ၁ ယောက်။ သာ ငလုံ ၁ ယောက်။ အိုဝ္အ်စင် ၁ ​ေ 
၅	ယာက်။ ငိမ အိုဝ္အ်တိုဝ် ၁ ယောက်။ အိုဝ္အ်စုယ် ၁ ယောက်။ အိုဝ္အ် 
၆	စဖိုဝ် ၁ ယောက်။ အိုဝ္အ်တရွာ ၁ ယောက်။ အိုဝ္အ်ချစ်လှ ၁ ယော 
၇	က်။ အပေါင်ကျွန် ၈ ယောက်တေ။ အရျာ ဝတ်ချက်စိမ် 
၈	သောငှါ လှူသောမ္လိယ်ကာ ဆာတောင်မ္လောက် က္လောင်တောင် 
၉	တရပ် အလုံစုံ လှူသတေ။ အပေါင် အပယ် ၃၀ တေ။ 
၁၀	အိုဝ္အ်စင် သမိ အိုဝ်ချစ်နိုင်လေ ၁ ယောက်တေ။ နွာ ၂ ယှန်တေ 
၁၁	။ ဤယ် ငါလှူသောကိုဝ်တေ။ သာ မ္လိယ် ဆွိယ်မ္လျိုဝ်တကာတိုဝ်သ 
၁၂	ည် နိုင်ထက် ယူရစ်သကာ မ္လိယ်ကြိကာ အထက် အယင်တိုဝ်ကာ 
၁၃	ဩက် အဝစိယ် အထယ် ငငြယ်ကြိလျှင် ခံစိယ်ကုန်သတေ 
၁၄	အိုဝ်ညယ်ထုယ် လှူသော ဖုရှာသ္ခိင်ကိုဝ် အိုဝ် 
၁၅	ပေါ သမိ အိုဝ်သျံကိုဝ် လှူသတေ လ 
၁၆	ယ်ကာ က္လောင်ရှိယ် ၅ ပယ် က္လော 
၁၇	င်တောင် ကန်လယ်နှင် အပေါင် 
၁၈	လယ် ၁၀ တေ လှူဧ 
၁၉	။ သက္ကရစ် ၇၃၉ ခု သရဝန်နှစ် သတန်လပ္လည် ကြာသပတေနေ မင်ကြီတြာဖျာလက်ထက် 
၂၀	ငလျင်ကြီလှုပ် 	ရုယ် သုကြွယ်သာ။ က္လောင်ပြိုဝ်ရုယ် မ္လေ နွာ လွံ အသျင်ပ္လုရုယ် ပြိသော လှူသောလဲ ၁ ပဲ ဤ	ငါလှူသော 
၂၁	သောသူကာ ငလောင် ငမွဲသင် ငလက်စွဲသင် ငနိုင်ငံသင် ဤငါလှူသည်ကိုဝ် ခိပင်သသူကြီ လေည်ကောင် တ
၂၂	စ်ပါလေကောင် ငါနှင်အတူရစပါစေသတေ ဤငါလှူသလဲကိုဝ် ဖျက်ဆီသသူကာ အကံဖာ ၂ ဖုရှာ မဖူစေ 
၂၃	သဒေ အဝစေအထဲ ငြယ် ကျက်စေသတေ တန်ဆယ်ပါ သင်စေသတေ အမျိုဝ် ၇ နှစ်ဆက် ပြုန်တီစေ 
၂၄	သတေ
အမရ-၈၈။ စာရင်း- ၂၈၄ ။ တိုင်းရင်း-တ-၂၃၀။ 

၁၇၂
ဖွားစောကျောင်းနှင့် လှေအသျင် မောင်နှံကျောင်းကျောက်စာ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၄၀ ခု၊ (၆၆၃ ခု)
(ပုဂံမြို့ အနောက်ဖွားစောရွာ ဆုတောင်းပြည့်ဘုရား တန်တိုင်းတွင်း ကျောက်စာဂူတွင်းမှဖြစ်၍့ ယခု ယင်းဘုရား ကျောက်စာရု့တွင် အမှတ် ၅ ဖြစ်သည် )

၁	။ ဝ။ သကရစ် ၆၆၃  စယ်နှစ် ဝါခေါင်သတင် ၆ နိယ် က္လောင်တာ်ဥိနှိုက် တျြာကြီနာသော လှူတာ်မူတုံသော		 မပင်
၂	စရအရပ် ကောင်ကမူ ကျွန် ၁၇ ယောက် မ္လိယ် ၁၀၀ အရပ်ကာ ပေါင်လောင် တောင်မှ ၃၀ အိုယန်သင် လုပ် 	သော ၂၀ ဆိတ္မလည် 
၃	ပန်ထက် ၂၀ မင်ထန် ၂၀ ထွက်ကြာ ၁၀ အပေါင်မ္လိယ် ၁၀၀။ စကုထက် တန်လိုင်လယ် ၁၀၀ ရအပ်သည်	အခွန် ပုစင်အထ 
၄	ည် ၁၀၀ ဤကာ ငအစ်မ အမိ ပုရှာစဝ်ကိုဝ် ပိယ်တ်မူဧ။ ငအစ်မ ပျံတ်မုပြိကာ ငါအမိပုရှာမ္လောက်သော ပိယ်	တ်မုတုံသ
၅	မ္လိယ်တေ။ တောင်ထွင်အရပ် ရိယ်တီမ်ကြီမ္လိယ် ၁၀၀ လင်လယ်ရိယ်သည် ကျွန် ၃၀ မ္လိယ် ၁၀၀ ဝါတခ္လျောင် 	ကျွန် 
၆	၅၀ မ္လိယ် ၁၅၀။ သတ္တျာ သ္မီ ငါကိုဝ် ပိယ်ခသော ကုခန်အရပ် ပုရုံပွက်မ္လိယ် ၅၀ ကျွန် ၃ ယောက် အင်ခွန် 	ခွက် ၁၀။ 
၇	ပုကံကျွန် ငါနှန် ၁ သာ ငါဆန် ၁ ဤကာ ငခမည်မှ လာသ ကျွန်တေ။ ငါလတ် ၁ သာ ငါတု ၁ ငီ ငါ 	စင်ကြယ် ၁ ဤကာ ငါခမည် 
၈	နှင် ငမိ ပိယ်ခသ ကျွန်တေ။ ငါစင် ၁ သာ ငါပဥိ ၁ ငီ ငါခင်နောင် ၁ ငီ ငါမစ် ၁ အပေါင် ၄ ယောက် စင်တ 	မျာအို 
၉	ပု ၁ သ္မီ ဖတ္တာသည်  ၁ ငိမ အိုထုယ် ၁ မိကြီ အိုရောက်ပုံ ၁ သ္မီ အိုပ္လည်စုံ ၁ ငါတခုသာမျာ အိုညယ်ဥိ ၁ 	သ္မီ အမရာ ၁ ငါ ​ေ
၁၀	လျာင် မျာ အိုကန်တူ ၁ အပေါင် ၈ ယောက် ဤကာ ငါအစ္မ အမိပုရှာစ်ကိုယ် ပိယ်တ်မူဧ။ ငါအစ်မ ပျံတ်မုပြိ 	ကာ ငါ 
၁၁	အမိပုရှာ မ္လောက်သော ပိယ်တ်မုတုံသော ကျွန်တေ။ ငါဝယ်သော အိုဝ်ထိန် ငါဩင် ၁ အဖိုဝ် ငုယ် ၃၀ ဥယန် 	သည် ငါကော 
၁၂	င်ပယ္အ် ၁ အဖိုဝ်ခွက် ၂၀ သိန်ခဝုယ် ဆက်သ ကုလာမင်ကူ ၁ မျာ ဖါကီ ၁ ငသ္ခိင်ရင် ပိယ်တ်မုခသော ထင် 	သည် ငါကောင်စွာ 
၁၃	၁ သာ ငါဝံဖ္လည် ၁ ငါရမံ ၁ သာ ငါသံ ၁ အပေါင် ၄။ ငါဝယ်သော ငါကုမာ သ္မိ အိုစပ် ၁လင် ငါဝံဖ္လည် ၁ 	သာ ငါစိမ် ၁ ငီ ငါသာယာ ၁ 
၁၇၃
၁၄	ငီ ငါတုန်တာ ၁နှမ အိုလုံ ၁ ငီမ အိုချံ ၁ အပေါင် ၇။ ငါစည်တိုင် မ္လိယ်မှ ငါသုငယ် ငါမည်ကိုဝ် ဝယ်စိယ်လိယ် 	သော ကု 
၁၅	လာကျွန် ခိတူ ၁ မတ်သျာ ၁ အိုယွန် ၁ ဟိင်္ကွာ ၁ ကောင်သောစဝ် ၁ ကန်လျာ ၁ အပေါင် ၆ မိပုရာ ၁ သန် 	တုသီ ၁ ဥစ္စောလီ ၁ မိဖုရာငယ် ၁ သ
၁၆	ရဝါ ၁ အပေါင် ၅။ ကျွန်ဖ္လစ်သာ ငါဥယန်ကိုဝ် ဝယ်သော ကုလာစူ ၁ တလသုကြိ မင်ဖ္လစ်သည် ကျွန်မုစ စိယ်	ဟု ပိယ်ခသော အို 
၁၇	စည်စိမ်ဖ ၁ လောင်ရှည် ကုဟာသည် ငါငယ် ၁ သာ ငါနောင်ကြီ ၁ ငိ ငါနောင်ငယ် ၁ အပေါင် ၄။ တောင်သူ  	ငါလုံ ၁ ငါဩင် ၁ သာ
၁၈	ငါသံဖါ ၁ ငီ ငါကြင်ရာ ၁ အပေါင် ၄ ။ ဤကာ စည်သူမင်လက်ထက် ငဖွါ ရှုယ်ခတ်ကြိုဝ်ကိုဝ် လက်ဝယ် ခ္လင်	တိုဝ် ခိုဝ် 
၁၉	ရကာ ရှုယ်ထက် ကျွန် ၁၀၀ စည်သူမင် ပြတ်တ်မုရုယ် ခြင်သကျွန်တေ။ ပန်ပွတ် ငါသျံ ၁ သာ ငါတုန် ၁ ငီ 	ငါလတ် ၁ ငါနှစိယ် 
၂၀	သာ ငါမွန်ဥိ ၁ ငီ ငါလှမွန် ၁ ငီ ငါယန် ၁ ငါသကာ ၁ ငါကျန် ၁ သာ ငါသုဖ္လစ် ၁ ငကျန်ငီ ငါချတ်ထုယ် ၁ 	ငါပ္လည်ဝ ၁ သာ ငါချတ်ကြီ ၁ ဖ 
၂၁	ထုယ် ငါပုံ ၁ ငီ ငါရုံ ၁ ငီ ငါဖခင် ၁ မစိန်တာ ၁ သာ ငါကယ် ၁ ငါပျာစွယ် ၁ ငါပ္လည်လှ ၁ အပေါင် ၁၉။ 	ဤကျွန်ကာ စည်သုမင်
၂၂	သာ ရစသု ကျွန်တေ ရစသု အတည်မယ်လျှင် ငအစ်မကိုဝ် ပိယ်တ်မုဧ။ ငအစ်မ ပျံတ်မုပြိကာ ငါအမိ ပုရှာ 	မ္လောက်သော ပိ 
၂၃	ယ်တ်မုတုံသော ကျွန်တေ မောင်မ နန်တ်သည် အိုပုံ ရောင်သော ငါလုံ ၁ မျာ အိုစင်ကြယ် ၁ ကုလာ ငါ ပ္လည် 	ပုံ သာ ငါ
၂၄	ချတ်ဥိ ၁ သာ ငါဖုန်စာ ၁ ရမံညိုဝ် ၁ တစည်သည် ငါပငယ် ၁ သာ ငါဥိ ၁ ငါသုစုံ ၁ အပေါင် ၃။ ငါဝယ်	သော 	လှည်သည် ငါက

၂၅	န်ဆည် ၁ မျာ အိုဝ ၁ သာ ငါပု ၁ ငီ ငါဖုန်လွတ် ၁ နှမ အိုချတ်ပယ် ၁ ကုလာ သန်လေ ၁ မျာစွန်တိကာ ၁ 	သာ ငါပ္လည် ၁ ကင်္ကဖြစ်ကျွန် ဝ 
၂၆	ယ်သော အိုတိုက် ၁ သာ ငါစိုက် ၁ ကုလာ ငါနိလာ အမုယ်ကျွန် သျံ ငါရောက်ဥိ ၁ သာ ငါနှောင် ၁ မိမ	ပတုမာ ၁ သ္မီ အိုလတ် ၁ ငိမ မ
၂၇	ကြောင်ကြ ၁ အိုတင်မ ၁ သမီ အိုကီ ၁ အပေါင် ၇။ ခြင်သိယ် ငါစင် ၁ သာ ငါပုလယ် ၁ ငီ ငါလွန်ဆန် ၁ 	ငါစင် ငီ ငါပစ် ၁ အ​ေ 
၂၈	ပါင် ၄။ သတ္တျာသ္မိ ငကိုဝ် ပိယ်ခသောငါပန်သိယ်မျာ အိုဝ ၁ ငိမ အိုကန်တူ ၁ သမိ အိုညယ်ဥိ ၁ အပေါင် ၃။ 	ဝယ် 
၂၉	ကျွန် ငါတျြာ ၁ မယာ အိုပုလယ် ၁ သာ ငါခင်လှ ၁ မ္လတ်ကြီ ငှက်ပစ်တောင် ကပ္ပိကာ ငါကုံကယ် ၁ အဖိုဝ်		 စ္ဗါ
၃၀	၂၀ ခွက် ၃ ပ္သိာ ဆင်မြှူ ငါပုတ္တျာ ၁ သာ ငါမွန် ၁ ငိ ငါလှ ၁ ငကိုဝ် ပိယ်တ်မုခသော ရစသု 

၁၇၄
	ကျွန် ပုခြည်သည် အို 
၃၁	မ္လစ်ပေါက် မိအိုကန်တူ ၁ သမိ အိုစိုက် ကုဟာသည် ငါလတ် ၁ သာ ငါချံ ၁ ငီ ငါမ္လိယ်လူ ၁ မှိတ်ကျွန်အရပ် 	လှူတ်ဝ် 
၃၂	မူသော ထန် ၅၀၀။ ကျွန်မ္မိ အိစောင် ၁ ထိုပြိ လှူတုံသော ပ္လွန်နှိုက် ထန် ၃၀၀၀ ကျွန်ယောက် 
၃၃	ယျာ ၁ ငမှိတ်တွန် သာအဖစုံ ၂ ယောက်။ ငရောက်စုံ ၁ သာ ငယုန်စုံ။ ။ သကရစ် ၇၄၀ ဖဿနှစ် တ 
၃၄	န်ဆောင်မှုန်လ္ဆန် တရျက် သောကြာနိယ်အာ လှေအသျင် မောင်နှံ က္လောင်ပြီလတ်သော ငက္လောင်နှိုက် နိစ္စဖတ် 	အသိုဝ် 
၃၅	မူရုယ် အခါရှည် ဖ္လစ်တတ်အံနှေဟု ကြံလတ်တေ ဖုန်အဿရေ ဟိစွာသော မင်ဖွါစ် ဝတ်တွင်နှဝ်ရမှလျှင် အခါ 
၃၆	ရှေည်ဖိအံဟု မဟာထေည် စသ အရျာများကိုဝ် ငွေဲ ၅၀ နှင် မုဝတ်စာဖိုဝ်ကိုဝ်ပန်၏ မဟာထေည် စသ အရျာ 
၃၇	မျာတိုဝ်လေ သိမ်တွင်နှိုက် ပြည်ာဟိသ မဟာထေည်မျာကိုဝ် တိုင်ပင်ပေဧ လူတွင်လေ ပြည်ာဟိသ မင်မျာ	ကိုဝ်
၃၈	တိုင်ပင်သော သင်၏ မဟာထည် စသ အရျာတေ အခွင်မူပေပြီကာ အခါရှည် တေည် ကောင်စွာ ဟူရကာ 	အခွင်မူပေ 
၃၉	၏ မဟာထေည် စသ အရျာမျာတုံလေ ငတိုဝ် ဤသူငွေဲကိုဝ် မစာပလေကောင်ဟူ ကိုင်စိမ်လဲကိုဝ် က္လပါပေ 
၄၀	၏၊ ငနှစ် မောင်နှံ ပေသ အလှူကာ၊ မင်ကြီစသော အမိဘုရာ မောင်မတ်အကုန်၊ အနန္တ်စက္ကြာ ဝလာတွင် ဟိသ	လူနတ် 
၄၁	အကုန်၊ ငမိ ငဖ စသော အဆွေခုနှစ်ဆက် ရစ္ဗါစေ၏၊ ပျက်ကြောင်မူသသူလေည် မင်ဖွါစဝ် အကိန်တိုင် ​ေ 
၄၂	ရာက်စေသတေ၊ ခီပင်ပါသသူလေ မင်ဖွါစဝ် ပေသဆူတိုင် ရစေသတေ၊ ၊ လှူသကာ ထမ္မသေနာပတိ လက် 	ထက် 
၄၃	တေည်၊ က္လောင်ကိုဝ် ပ္လုအံဟုကြံသ အကြံက စရုယ် ပြီလတ်သကာ၊ နှစ်ကာ ကြတိုက်နှစ် လကာ နတ်တ်လ	နေကာ
၄၄	ကြာသပတေည် ပြိစင်၏၊ ဝ၊ 
ဂံ-ယ-ဝ- ၃၀၃၊ ၄-၅။ စာရင်း- ၇၀၁/က။ တိုင်းရင်း-စ-၃၉၂။

၁၇၅
ဖွားစောကျောင်းနှင့် လှေအသျင် မောင်နှံကျောင်းကျောက်စာ၊
၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	။ ။ ။ ပျူထန် ငါကုန်စောင် စာသော ထန် ၁၀၄ ပင်။ ငါပဖ စာသော ၅၀။ ငါပညိုဝ်စာ သော ၁၉၉ ပင်။ ငါသ 
၂	တင်စာသော ၁၀၄ ပင်။ ငါစကီ စာသော ၁၀၀။ ငါပ္လည်စုံ စာသော ၅၀။ ငါပ စာသော ၁၀။ အပေါင်ကြီ ထန် 
၃	။ ပျူ ထင်သည် ငါကုန်စောင် ၁ သာ သံဖဝ ၁ ငီ စံပုက ၁ ငါဥမည် ၁ သာ ငါပ ၁ သာ ငါဥိ ၁ ငီ ငါဖ္လူ ၁	ငါပငီ ငါလုံမာ ၁ ငီ 
၄	ငါချတ်မွန် ၁ ငါသတင် ၁ သာ ငါပု ၁ ငါပညိုဝ် ၁ သာ ငါချတ်လာ ၁ ငါကီ ၁ ငါပုံ ၁ သာ ငါချံ ၁ ငါပ္လည်စုံ ၁	သာ အမြွာ 

၅	ငါကြီ ၁ ငါငယ် ၁ အပေါင် ၁၉ ပန်ထိန်ပုမိဆက်သော ငါသံ ၁ ဝယ်ကျွန် ငါချင် ၁ သာ ငါစည်စိမ် ၁ ငါ	နကာ 	၁
၆	ယန်သီ ငါပစင် ၁ သာ ငါတီခါ ၁ ငီ ငါလှပု ၁ ပန်တျာ အိုကယ် ၁ အိုစိမ် ၁ အိုဆိခါ ကျွန်မိယ္မ် ငါရံမယာ အို 	ညယ်ဥိ 
၇	၁ သ္မီ အိုကောင် ၁ ငီမ အိုချံသာ ၁ အိုညယ်ဥ ငီမ အိုလှဝန် ၁ အပေါင် မိယ္မ ၄ ယောက်ျာကာ သတ္တျာ သ္မီ 	ကျွန် ငါရံ ၁ သာ ငါပ္လည်
၈	ကြီ ၁ ငါမွန် ၁ အပေါင် ၃ ယောက် ကြံတူနိမ်နှိုက် ဟိသော မင်က္လည်ချိုဝ်အနက်ကျွန် အိုရင်မိုဝ် ၁ အိုခင် ၁ 	အိုထုယ် ၁ 
၉	အိုတောင်ခွယ် ၁ အိုစပ် ၁ သ္မီ က္လောင်သည် ၁ အိုမ္လျိုဝ် ၁ အိုလုံ ၁ သ္မိ အိုသတင် ၁ အိုစွာ သ္မီ အိုက္လောင် 	စောင် ၁ အပေါင် မိယ္မ ၁၀ 
၁၀	ခင်မွန်အနက် ငါထက်ပ္လည် ၁ ကောင်ကင်ကြယ်ငီ  ငါညံ ၁ ငါဩင်နိုင် ၁ ငါနတ်တ်ာ ၁ ငါပွင် ၁ အပေါင် ၅ 	ယော 
၁၁	သိန်ခဝုယ် ဆက်သော ကုလာမင်ကူ ၁ မယာ ဖါကီ ၁ စမန္တသူဆက်သော ကုလာကင်ကူ ၁ ရောက်မခန် ၁ 	ငါခင် 
၁၂	ပ္လည် ၁ ငါပျစ် ၁ ငီ ငါပင်လှ ၁ ငီ ငါပ္လည်လှ ၁ ငါကုံ ၁ ငီ ငါတပါ ၁ ငီ ငါဖ္လူ ၁ အပေါင် ၇ ယောက် ငါ 		ထောင်မျာ သံဖရာ ၁ သ္မီ မျက် 
၁၃	ရှုရာ ၁ ငီမ မိညိုဝ် ၁ မျက်ရှုရာ သ္မီ အိုညယ်ဥိ ၁ ငီမ အိုကုလာ အပေါင် မိမ ၅ ယောက် တောင်သူ ငါပ္လည် 	၁ သာ ငါချစ်လွန် ၁ ငီ 
၁၄	နိူဝစိုဝ် ငါဥိလှ ၁ ငါပ္လည်မျာ အိုစင်ကြယ် ၁ သ္မီ အိုတောင်ဥိ ၁ ငီမ အိုတိုင် ၁ ငီမ အိုမ္လစ်ဥိ ၁ အပေါင် မိမ ၄ 	ယောက် ဤဂါ
၁၅	သမာငယ်မြီကြောင် ခြင်သကျွန်တေ။ ဝတ်ကြီ စခီ ငါပုံနာ ၁ သုပြင်ကျွန် အိုကောင်ယန် ၁ သ္မီ အိုချံ ၁ ငီမ 	အိုတုန် ၁ ငီမ အိုချ 


၁၇၆
၁၆	တ်ခင် ၁ အပေါင် ၄ ယောက် ထန် ၁၃၆ ပင် မုန် ၅၈ ပင်။ အပေါင်ကြီ မုရျင်လယ် ၃၃၉၃ သန်လယ် ၉၃၀	ခင်မွှန် နှံခင် 
၁၇	လူင်္ခင် ၇၅၀ အိဆိခါ ကိုင်ကြည်စုံ ၃၀၀၀ အပေါင်မ္လိယ် ၈၀၇၃ ပယ်။ ဝ။ ကျွန်ယောက်ျာမိယ္မ် ရှိယ်နှောင်စုံ 	အပေါင် ၂၉၈	
၁၈	ယောက်။ ဤကာ ရတနာ ၃ ပါနှိုက် လုပ်က္လုယ်စိမ်သောငှါ သင်ပုတ် ဆမိဝတ် မပြတ်စိမ်သောငှါ သ္ခိင် 	သင်္ဃာတိုဝ်ကိုဝ် ဆွံ 
၁၉	ပစ္စည္စသော သင်ပိုင် သင်ကန် အထောက်အပင် ဖ္လစ်စိမ်သောငှါ က္လောင်ကန် ပျက်သျစုတ္တွ်င် သောကိုဝ် ဖါစိမ် 	သောငှါ 
၂၀	လှူသတေ။ ဤလယ်နှိုက် ရအပ်သော စပါတွင်ကာ စေတီသင်ပုတ် တနိယ် ဆန် ၁ ပြည် ပိဋကတ် တနိယ် 	ဆန် ၃ 
၂၁	တုံ ပုရှာရျပ် သင်ပုတ် တနိယ် ဆန် ၁ တုံ ပုရှာတန်ထိမ် သင်ပုတ် တနိယ် ဆန် ၁ တုံ ငါသ္မီ ပ္လုသော ကူ ၄ 	မျက်နှာသော သင် 
၂၂	ပုတ် တနိယ် ဆန် ၄ တုံ တင်စိယ်သတေ။ ရသော နှံနှင် ဆီကာ ပိဋကတ် ၃ ပုံသော တနိယ် ဆီမီ ၃ ခွက် 	စေတီ 
၂၃	တခွက်၊ က္လောင်ဥိ တခွက်၊ က္လောင်တွင် တခွက်၊ ဖုရှာရျပ် တခွက်၊ ငါသ္မီ ပ္လုသော ကူ ၄ မျကနှာသော ဆီမိ 
၂၄	၄ ခွက် ငှိ စိယ်သတေ ထိုဝအပ ကြွင်သည်ကာ ထေရစသော သ္ခိင်သင်္ခာတိုဝ် စာပိယ်အံသော အလိုဝ်ရစိယ်	သ​ေ	
၂၅	တ၊ ရအပသော ဖျင်စင် ၁၀၀ သည်ကာ မိုဝ် ၁ နှစ်သော ၄၈ သတင် တသတင်သော ဖျင် ၂ ထည် တျြာဆု 	ဖ္လ စ္စိယ် 
၂၆	သတေ၊ က္လောင်နိယ်သော ထေရကိုဝ်ကာ၊ မင်က္လည်ချိုဝ်တွင် မုရျင်လယ် ၅၀၊ သန်လယ် ၅၀ ကောင်ကမူတွ 
၂၇	င် သန်လယ် ၅၀၊ စလင်တပိုလ်တွင် သန်လယ် ၅၀။ ဤလယ် ၂၀၀ ကာ ထေရသ္ခိင် အလိုဝ် ရစိယ်သတေ။ 	ဤလယ် 

၂၈	၂၀၀ အပကာ ဝတ္ထုတွင်ကာ ခြည်ငယ်သည်ကာ ခြည်ဝင်ရုယ် ယန်သည်ကာ ပုဆိုဝ်ရက်ရုယ် ဝါဆိုဝ်သင်ကန် 	၁ ဆူ 
၂၉	ဝါခေါင်သင်္ကန် ၁ ဆူ ဝါက္လွတ်သင်္ကန် ၁ ဆူ သ္ခိင် ထေရကိုဝ် ကပ်စိယ်သတေ။ က္လောင်ကြီစောင်သော သ္ခိင် 	သင်္ဃာ ၁ ယောက် 
၃၀	ကိုဝ်ကာ ၁ နိယ် ဆန် ၁ ပြည် ဟင်ဖိုဝ် စပါ ၂ ပြည် စာစိယ်သတေ။ ဤအပ ၁၀၈ ယောက်သော သ္ခိင် အရျာ 	ကိုဝ် တိုဝ်ကာ 
၃၁	၁ နိယ် ဆန် ၁ တုံ ဟင်ဖိုဝ်စပါ ၁ ပြည် စာစိယ်သတေ၊ သ္ခိင် ၁၀၈ တိုဝ်ကာ ဝါဆိုဝ်သင်္ကန် ၁ ယောက် ၁ ဆူ 	ဖ္လစ္စိယ်သတေ။ 
၃၂	ဤအပ ကြွင်သော ဝတ္ထုသည္က်ာ က္လောင်ပျက်သည်လေ ဖါစိယ်သတေ က္လောင်နှိုက် လုပ်က္လုယ်သော စပါ	ထောင် ရိယ်ခပ် ထင် 

၁၇၇
၃၃	ခုယ် တန်လင်မြက်သော ကျွန်တိုဝ် စပါသောလေ အပ္လစ်မဟိစိယ်သတေ၊ ငါလှူသော အလှူကာ ဤပြည်နှိုက် 	လွန်လိ 
၃၄	ယ်ပြိသောမင် ငါသ္ခိင်ရင် မင်ကြီ၊ ငါမ္လိယ် မင်ကြီ၊ . . . . . အမိဖုရှာစသော မိသင် မောင်မ၊ အမတ်တျာ ဗိုလ် 	ခပ်သိ
၃၅	စိယ် ငြယ်ခံသော သတ္တွာခပဲ ရစပါစိယ်၏။ ဤစက္ကြဝလာ စသော၊ အနန္တစက္ကြဝလာမှသော သပ္ပသတ္တွာ လူ 	နတ္တ်ကာ ခပ်
၃၇	သိမ် ရစပါစိယ်၏၊ နောင်လာသော မင်စသော သံပျင် က္လန်တိုဝ်သည် ငါလှူသော အလှူကိုဝ် ထောက်ပင်အ 	ရိယ် အရံယူသော
၃၈	သူကာ ငါနှင် ထပ်တူ အက္လိုဝ် ရစိယ်၏၊ ငါသာ ငါမ္လိယ် အဆုယ်အဝါတိုဝ်သည် ကျွန် ၁ ယောက် လယ် ၁ 	စွက် ဖျက်ဆီသသူ မူလေ
၃၉	ကောင် နောက်အခါနှိုက် ဖုရှာကျွန် သုကြိမူအံဟု မန်စရစ်သသူ မုလည္ကောင်၊ ငါကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သသူ 	မုလည်ကောင် 
၄၀	၊ ဖုရှာအဖ္လစ် ၂ မဖူစိယ်၊ ငြယ်အဝစိယ် ကျက်စိယ်သတေ၊ လူဖ္လစ်သောလေ လူကောင် (မဖ္လစ် လူ)ပြိတ္တာ ဖ္လ စ္စိ 	(ယ်) သတေ
၁၇ ကြောင်းမြောက်၌ရှိသော သင်္ချာများတွင် ၃၇၅၀။ ၃၆၀၀။ ၃၂၅ တို့ ဖြစ်နေ၍့ ထွင်းထုသူက မှားထုမိပုံရသည်၊ အမှန်မှာ ၇၅၀။ ၃၀၀၀။ ၂၉၈ တို့သာဖြစ်သင့်သောကြောင့် အမှန်အတိုင်း အက္ခရာပြန်ထားပါသည်။
ဂံ-ယ-ဝ ၃၀၆၊ ၇-၈။ စာရင်း- ၇၀၁/ခ။ တိုင်းရင်း- စ- ၃၉၃။

၁၇၈
သမန်တရစ်ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ ၊
သက္ကရာဇ် ၇၄၂ ခု 
(ငန်းဇွန်မြို့အနောက် ၁၆ မိုင်ခန့်ကွာ လက်ပခြင်းရွာ ရွှေဂူကြီးဘုရား အာရုံခံ အတွင်း၌ရှိသည်၊)

၁	။၊ သက္ကရစ် ၇၄၂ ခု၊ အာသိန်နှစ်၊ ကဆုန်လျှင် ကူတိုဝ်လွှတ် 
၂	သတည်၊ မိခင် ဖခင်က ဖ္လစ်သော မ္လိယ်ကိုဝ်၊ ငါဇာရုယ်
၃	၊ ကူ တလုမ်က္လောင် တဆောင် ပ္လုရုယ်၊ လှူသော မ္လိယ်ကာ၊ အ
၄	ဝမင်ကြိလက်ထက်၊ သမန်တရစ်ကိုဝ် က္လေအသျင်
၅	ဟူ၊ ရေစင်ကံ၏၊ ရေစင်သွန်သည်ကာ၊ ငွေဖလာ တ
၆	လုံမ်၊ ရွှေယ်ဖလာ တလုံမ်၊ ရွှေကူရင်နှိုက်၊ ရေစင် သမ
၇	န်တရစ် သွန်၏၊ ထိုဝ်ကာ အသည် စသော ကလန်သံ 
၈	ပျင်ကိုဝ် ခွပ်လိယ်၊ က္လောက်စာလေ ဆောက်လိယ်ဟူ 
၉	၏၊ တူရွင် စွဲသည်ကာ၊ ငမွန်သင်၊ ငလှောက်သင်၊ င
၁၀	ရွေယ်သင်၊ ဤကာ တူရင်စွဲသတေ၊ ပုဆန်မူသည်ကာ 
၁၁	ရွာသူကြီ မင်ကြာ၊ အသည် ကုန်ဩင်ပါ၏၊ ဤသိုဝ် 
၁၂	အသည် ကုန်ဩင်သိလျက်၊ ဖျက်သာသူကာ၊ ဖုန်မ 
၁၃	ကြီစေသော၊ အသက်မရှည်စေသော၊ အကံဖါဖါ ဘုရာ မ
၁၄	ဖူစေသော၊ ဤလူလက်ထက်လေည်၊ လုပ်စရရာ မစာရ 
၁၅	စေသော၊ မီဘေ၊ မြွေဘေ၊ မင်ဘေ၊ သူခိုဝ်ဘေ၊ သ
၁၆	င်စေသော၊ ငကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်သသူကာ၊ ငါ 
၁၇	နှင် ထပ်တူ ရစပါစေသော၊ အနာအမျိုဝ်လေ 
၁၈	မဟိစေသော၊ ခပ်သိမ်သာ ဘေဥပတ်တရော 
၁၉	ဝ်လေ ပျောက်စေသော၊ ကန်ဩက် နှစ်ပဲ၊ က
၂၀	န်ဝှမ် နှစ်ပဲ၊ ကုန်ဩင်သော လေပယ်၊ သစ်
၂၁	မြစ်လယ်။ ဝ။ ရန်ဖေါင် ခွဲ၊ လေ◌ာ်စာ
၂၂	၊ ကျွန်ရျာကိုဝ်လေ ရဟန်မူပိယ်ရယ် လွှတ်သ 
၂၃	တည်၊ ဥခြိုဝ်တောင် မဟာထည်လျှင်၊ က္လောက်စာ 
၂၄	ထုပိယ်သတည်။ 
၁၉၇၀-၇၁ ခု၊ နှစ်ချုပ်။ 

၁၇၉
ငလှိသင်ခမည်းကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၄၃ ခု 
(မြင်းခြံခရိုင် နွားထိုးကြီးမြို့နယ် ဖေါင်ကျင်းရွာ ကိုးဆူကုန်းဘုရား ရင်ပြင်ပေါ်ရှိ ၂ တိုင်အနက် အမှတ် ၂ ကျောက်စာ ဖြစ်သည်၊)

၁	။ ။ သက္ကရစ် ၇၄၃ ကဆုန်လ္ဆုတ် ၃ ရျက် 
၂	၅ နိယ်လျှင်။ ငလှိသင် ခမည်ူ 
၃	ကိုဝ် လှူသ ထန္ဂ်ါ သမ္ဖိုဝ် ကြည်ထက် ထန် ၁၀၀ သ
၄	မ္ဖိုဝ်ဩက် ၃ တွင်သော ခွယ်လယ်။ ကမ္ပာမြင်
၅	ဝယ် ၃ တွင်သော ၃ စိတ်။ က္လူရှုံမ်နာဝယ် ၂ တွင် 
၆	ခွယ်လယ်။ ပ္လေါင်မ္လေခံရုယ် လှုသော ငလှုကိုဝ်
၇	ခိပင်သသူကာ ငါနှင်အတူရစပါစေသတေ 
၈	ငအလှုကို ဖျက်ဆိသသူကာ  လူလေ နှ 
၉	စ်ဆစ် မဖ္လစ်စေသတေ အဝိစိအထယ် ငြ 
၁၀	ယ်အိဝ်နှိုက် ဥခြိုဝ် ချင္ဂ်ါ ဖ္လစ္စေသတေ။ ဝ။ 
၁၁	. . . . . . . . . . 
၁၂	. . . . . . . . . . 

၁၈၀
ဝပေသူကြီး ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော
သက္ကရာဇ် ၇၄၃ ခု 
(ပုဂံမြို့ ရွှေစည်းခုံဘုရား တန်တိုင်းအတွင်း အရှေ့မြောက်ထောင့် ကျောက်စာရုံအတွင်း၌ရှိသည်၊ )

၁	။ ဝ။ နပဿရ်္ဗ္ဗညာယ။ ဖုရှာမ္လတ်စွာ သ္ခိင်၏ သာသနာ ၁၉၂၅ နှစ် လွန်ပြိ။ ။ သကရစ် ၇၄၃ ခု စိဿနှစ် အခါ 	နှိုက် ဝပေသူ 
၂	ကြီသည် ဖုရှာသ္ခိင် ရှုယ်စည်ခုံကိုဝ် သတ္ထာကြည်ညိုဝ်စွာ ဖ္လစ်လတ်ရုယ် သင်္သရာဆင်ရယ်ကိုဝ် ကြောက်စွာ 	သောကြောင် သင်္သရာဆင် 
၃	ရယ်ကိုဝ် ခ္လုပ်စိမ်သောငှါ ကိုဝ်၏ အစာ ကျွန်ယောက်ျာ ငခင်နောင် မျာကိုဝ်စာ အိမ်ဖ္လူနွာပိုက် တခုနွာမ တခု 	အလဲကန် အရပ်နှိုက် 
၄	ဝလောင်အိုဝ် ဝပေအရပ်နှိုက် ခန်အိုဝ် အိမ်ဆိဆင် အရပ်နှိုက် မဟာကန် ခ္လေါက်တောင် အရပ်နှိုက် ကလန် 	ကန်မ္လေနှင် ထန်ကိုဝ် ငါလှူသ 
၅	တေ။ ငါ၏ ကိုဝ်စာ ငမျာ ကိုဝ်စာ ဖုရာမ္လတ်ကိုဝ် လုပ်က္လွေစေသတေ။ ဤသိုဝ် ငါမျာနှင် ငါညိရုယ် လှူသော 	ကောင်မှုအက္လိုဝ်ကာ၊ ရေ 

၆	မ္လေစိုဝ်သော် ကလန် သံပျင် ငကိုဝ် နေညမပြတ် (သိမ်ဆည် မုယ်သော သက်တဝ်ရှည်) မောင်နှံ စသော 	အမတ်ကလန် သံပျင် ရစပါစေသတေ၊ ငါကိုဝ် မွေ 
၇	သော မိခင် ဖခင် စသော ငဦရိ အသည် ကလန် သံပျင်လေ ရစပါစေသတေ၊ ဤသိုဝ် လှူရသ အက္လိုဝ်အာ 	ဖ္လင် ဖ္လစ်လေရရာ သင်္သရာတွင် ကီသ ကန်သနူသ 
၈	ဝဲသ စန်လဲ စန်စာ မူတတ်စွာသော သူကျွန်မျိုဝ်လေ ဖုရာအကျွန် မဖ္လစ်ရခ္လင်၊ ဤကိုဝ်အဖ္လစ်နှိုက် ဆင်ရယ် 	ယုတ်မာသကိုဝ်လေ ဖုရာ 
၉	အကျွန် မဖ္လစ်ရခ္လင်၊ ဤကိုဝ်မှ တပါ ဖ္လစ်သောလေ သတ္ထေပုံနာ ရတ္တနာ သုံပါအာမုယ် မြူတတ်သော 		ယောက်ျာမ္လတ်လျှင် ဖုရာ 
၁၀	အကျွန် ဖ္လစ်ဖ္လင်သတေ၊ ဤမျှ တပါ ဖ္လစ်လေသောလေ လူနတ္တ်ကာ သတ္တဝါတိုဝ်ကိုဝ် သင်္သရာဆယ်ရယ်မှ ကဲ 	ပေတတ်သော ယောက်ျာ 
၁၁	မ္လတ်လျှင် ဖုရာငကျွန် ဖ္လစ်ခ္လစ်သတေ။ ဤငါကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်ရစ်သသူကာ အဝီစိအထယ် ငရယ်လျှင် ခံစေ 	သတေ၊ လူ 
၁၂	လျှင် ဖ္လစ်လေ ၐ ရခဲ ဝတ်ရခဲသ သူလျှင် ဖ္လစ်စေသတေ။ ဤငါလှူသ အလှူကိုဝ် ခီပင် စောင်မချင်သ သူကာ 	ငါနှင် ထပ်တူ အက္လိုဝ် ရစပါ 
၁၃	စေသတေ။ ဝ။ 
ဂံ-ယ-ဝ- ၁၅။ စာရင်း ၇၁၀။
မျက်နှာဘက်သည် ၆၄၆ ခု၊ နရပစည်သူမင်းကြီးကျောက်စာဖြစ်သည်။ 

၁၈၁
ကျောင်းအားလယ်မြေလှူသောကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၄၅ခု၊ (၇၀၀ ခု )
(မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၃၁၄ ကျောက်စာဖြစ်သည်၊ )
၁	။ သက္ကရစ် ၇၀၀ တပေါင်လ္ဆန် ၁၁ ရျက် တ . .
၂	. ကာ တောင်က္လောင် သက္ကရစ်တေည် . . . .
၃	သောင်မည်သ က္လောင်ဝတ်လဲကာ မင်က္လည် တ . . 
၄	သုံမ်ပယ် ကန်အထက် နှစ်ပယ် ကန်ငယ်ဝှံမ် . . . 
၅	င် နှစ်ပယ် လဲအပေါင် ခုနှစ်ပယ် ငသောက်ကြာ . . 
၆	န္တိကငွေနှင် ဝဲသော က္လောင်ရှေ တပဲ ရေလောင်ခြံဩက် တပဲ . . 
၇	တိဝှံ နတ္တော မုရျင် တပဲစိတ်။ ဤကာ တောင်က္လောင် ဝတ်လဲတေ 
၈	စေတိ သန္တိက (ဆွံဟု ) ခုနှစ်ပြည်တွင် . . . . . 
၉	. . ။ ဤကာ တောင်က္လောင်ဝတ်တေ (ဤမျှသော) က္လောင်သည် လှူသော
၁၀	လဲကာ ရေလောင်ခြံဩက် ခွဲလဲ မြစ်ဝှံ တပဲ . . . . . 
၁၁	ပဲစိတ်။ . . . . . က္လောင်ဥိတာယကာ လှူသည်တေ တောင် 
၁၂	မ္လောက် နှစ်ပယ်။ ထန် ၅ . . တဆဲ . . ခြောက်ပင်။ 
၁၃	. . လောင်ဩက် . . . . . . . . . . 
၁၄	စိမ်သောငှါ လှူသတေ . . . . . . . . . 
၁၅	ငါပ္လည်သင် က္လောင်ဝတ်လဲကာ . . . . . . . 
၁၆	ပယ် တောင်က္လောင်ဝတ်လဲကြီ မ္လောက် တပဲ . . . . . . 
၁၇	. . . ထန် ခြောက်ပင် လှူသတည်။ . . . . . 
၁၈	လောင်ဆျြိာ . . တည်သော သက္ကရာဇ် ၇၄၅ ခု ကဆုန်လပ္လည် ကြာ
၁၉	သပတေလျှင် တည်သက္လောင်ကိုဝ် ဝတ္ထုဖ္လစ်စိမ်ဟုရုယ် ဝဲရုယ် . . .
၂၀	လဲကာ ငပိုဝ်စစ် တပဲ အိုမ်မျာဝဲ ဝဲရုယ် လှူသတေ သင်ပုတ်ဖ္လစ်စေ 
၂၁	သတေ။ ဤငကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသ . . . . . . 
၂၂	ဆိပါသသူကာ အယင်ကာ ဩက်မ္လေ . . . . . . . . 
၂၃	ကျက်စေသတေ အ . . . . . . . . . . 
၂၄	ခ္လွတ်ရုယ် မက္လွတ်စေသတေ။ 
ဤကျောက်စာအောက်၌ ‘နွာလွံရွာ’ နှင့် ‘ငလာဗ ထုသတေ’ ဟု လက်ရေးဝိုင်းစာများပါသည်။ တိုင်းရင်း-တ- ၄၆၀/က။
၁၈၂
သယောင်ဘုရားကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၄၆ 
(ကျောက်ဆည်မြို့ ရွှေသာလျောင်းတောင်ပေါ်သို့ တက်သော စောင်းတန်း၏့ မြောက်ဖက် တောင်ခုလတ်တွင်ရှိ 	သည်၊ )

၁	။ ဝ။ သက္ကရစ် ၇၄၆ ဖလကိုန်နှစ် တပိုဝ်ထွယ်လပ္လ 
၂	ည် ၂ နေလျှင် ရေမ္လေစိုသော တျြာမင်ကြီ သင်ထွယ် စာတ 
၃	ဝ်မူသော ဖု(န်တန် )ခိုဝ်ကြိသော မင်ကြိသတိုဝ် (မ္လေ) တဝ်
၄	ရေမ္လေစိုဝ်သော သ(ခင် )တျြာမင်ကြိကိုဝ် အနူမောဒနာ ခေါပါ 
၅	ရုယ် သယောင် ဖုရာထက်နှိုက် တျြာဝတ်ထာသလဲကာ မုန်ပေါ 
၆	င်အနောက် တန် . . ပဲ မြင်စိုင်သူကြီ မင်ရစသူ စစ်
၇	ပျိုဝ် ထိုဝ်အံ (ခါ သယောင်) ဖုရာထက်နှိုက် လှူပါ၏ ငစွင်
၈	ကြံ ၆ ပဲဖုရာ . . . ငယ် ၄ ပဲ (ဖုရာမှာ။ တခု) လှူ၏
၉	ငပ္လည် . . . . ဝတ် ၂ ပဲ ဤကောင်မှုကိုဝ် နောင် 
၁၀	သောခါ (သူယုတ်) မာတိုဝ် ဖျက်ဆိမူကာ အကံမ္ဘာ ၂ လာသ 
၁၁	ဖုရာ မဖူစေသတေ၊ အပဲလေပါ လာစေသတေ ဝက် 
၁၂	ကွံ တလှည်ကိုဝ် မိဖုတ်သော အကျွံ မရသကဲသိုဝ် အမျို 
၁၃	ဝ် ခုနှစ်ဆက် ပျက်စီပြုန်တိ စေသတေ ဤကောင်မှု 
၁၄	ကိုဝ် ခိပင်သသူကာ မ္လေပုံလုံမျှ ကြုံ မကသ ဖုရာတိုဝ်သည် 
၁၅	ကောင်မှုအက္လိုဝ်ကိုဝ် ဟော၏ ဟောသတရာအတိုင် နိ 
၁၆	ပ္ပန် မရောက်သရွေ ရစေသတေ လုပ်စရာ ကြံစရာ ရေသိုဝ် 
၁၇	ပ္လေါက် မိသိုဝ် ပ္လေါက် ဟိစေသတေ (သာ) မင် မောင် သူဖရစ် 
၁၈	မည်သသူသည် လူနတ်မျာစွာ သတ္တဝါတိုဝ်၏ အစိ 
၁၉	အဖွါ ငအစန် ရသတေ ဖုရာကျွန်သူကြီ စည်သည် ဖု 
၂၀	ရာကျွန်သူကြီ (အတိုဝ်ကာ ) စစ်သာလျင် ကောင်မှု 
၂၁	(စစ်) ပျိုဝ် ကြိုဝ်သတည်။ 

၁၈၃
ဂုဏ်တော် ၉ ပါးကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၄၈ ခု 
(မန္တလေးမြို့ နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၆၀၆ ကျောက်စာ ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ ။ နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟာတော သမ္မာသမ္ဗုတ္ဓဿ။ ။ ဣတိပိ သဘ . . 
၂	အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝိဇ္ဇာစရန သမ္ပံနော သူကတော လောဝိတု အနူတ္တရော ပုရိ
၃	သ ဓံမ သာရဓိ သဒ္ဓါဒေဝ မနူဿာနံ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါတိ။ ။ ဤယ်မူသောစာ ငါပ္လုသော အက္လိုဝ်ကာ အမိ အ 
၄	ဖ အသ္ခိင်။ ဆျြာသ္ခိင်။ မ္လတ်စွာသော မင်ကြီက အစမူသော ရိယ်နိယ်သော သကလသတ် အမ္လိုဝ် 
၅	ဆယ်ဂုတိယ်။ တောင်နိယ်သော သကလသတ် အမ္လိုဝ် ၉ ဂုတိယ်။ လွန်လိယ်ပြိသော သကလသတ် 
၆	ဖ္လစ်ထ ဆယ်ဆယ်သော သကလသတ်။ ဖ္လစ်လတ်စိမ်သော သကလသတ်၊ ငြိမ်သော တျြာ ရစိယ် 
၇	ကုန်သောတေ။ သဗ္ဗညုတညန် မည်သော ဗုဒ္ဓါ (ဆု ဖ္လစ်စိယ်သတေ =)။ ဖ္လစ်ထသော ကုသိုလ် 
၈	တျြာကိုဝ် ဖ္လစ်သော စိဖွါစိမ်သောငှါ။ လုံလမူတတ်သောကိုဝ် ဖ္လစ် လိုဝ်ဧအ်။ မဖ္လစ်ထသိယ် 
၉	သော ကုသိုလ်တျြာကိုဝ် ဖ္လစ်စိမ်သောငှါ။ လုံလမူတတ်သော အဖ္လစ် ရလိုဝ်ဧအ်။ ဖ္လစ်ထသော အကုသို 
၁၀	လ် တျြာကိုဝ် မဖ္လစ်စိမ်သောငှါ။ လုံလမူတတ်သော အဖ္လစ်ကိုဝ် ရလိုဝ်ဧအ်။ မဖ္လစ်ထသိယ်သော အ
၁၁	(ကုသိုလ်တျြာ) ကိုဝ် မဖ္လစ်ဟု မဖ္လစ်စိမ်သောငှါ။ လုံလမူတတ်သော အဖ္လစ်ကို ဖ္လစ်လိုဧအ်။ . .
၁၂	သော . . . . . . . . . . ဝ်ဧအ်။ သတ် (တဝါ တ)ကာတိုဝ္အ်လေ ငါအာ မိမိကိုဝ် ဩက်
၁၃	မိယ်စိယ်ကုန်ဧအ်။ ဤယ်ကာ ဖုန်သည်ကြိ (မုတ္ထော) ပုထိုဝ်တေ။ ဝ။ 
၁၄	သကရစ် ၇၄၈ ခု။ ဗိသာခ သံမုစ္ဆိုရ်နှစ် ကဆုန်လပ္လည် သုကြာနိယ် စတြကျောင် လှူသော
ဤကျောက်စာအထက်၌ ‘တောင်လင်မြိုတောင် မြောင်နာရ ကျောံ’ ဟု လက်ရေးဝိုင်းစာပါသည်။ 

၁၈၄
ငပေါင်လောင်သင် ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ ၊ ကျော
သက္ကရာဇ် ၇၄၈ ခု၊ (၆၁၇ ခု)
(မုံရွာခရိုင် ချောင်းဦးမြို့နယ် အနိမ့်တောကျောင်းရွာ ရွှေဂူဘုရား၌ ရှိသည်၊ )

၁	။ ။ နမော ဗုဒ္ဓါယ သိဒ္ဓံ၊ ၊ အသင်္ခေ ၂၀ အမ္လတ် ကမ္ဘာတသိန် ပါရမိဖ္လည်ရုယ် ဗော 
၂	ဓိပင်ရင် သစ္စာ ၄ ပါ တျြာတိုဝ်ကိုဝ် ပွင်စင်ပြိသော၊ ဖု သ္ခိင် သာသနာတွင် ငပေါင္အ် ​ေ
၃	လောင္အ်သင် မဟာကသပကး ပိဋကတ်ကိုဝ် အလွန်တ်ရုယ် သာသနာစိဖွါ မျာစိမ်သောငှါ 
၄	၊ အရပ်အဝန် ပ္လူလတ်ရကာ၊ ကြံကူနိမ်နှိုက်၊ ရွာ၏ တောင်မှ ရသည်ကင် ဤအရပ်လျှင် ပ 
၅	ရိယတ် ပတိပတ် ဖ္လစ်လတ္တံသတေဟု မြင်တဝ္အ် မုရုယ် အရပ်တည္အ်၏၊ ထိုဝ်အရပ်နှိုက်၊ ပိဋ 
၆	ကတ်အရာ တတ်လွှာသော မဟာမတိမာထည်ကိုဝ် ငါ၏ ကိုဝ်ဇာ ပရိယတ် ပတိပတ် 
၇	ဖ္လည်လတ္တံသတေဟု နှင်ခဲရကာ ထိုဝ်မဟာမတိမာထည်အာ၊ ဥစ္စနာမင်ကြီသည် 
၈	သင်္သရာဆင်ရယ်ကိုဝ် ကြောင်စွာသောကြောင် မင်က္လေယ်တိုက်တွင် စူစံလတ်ရု =
၉	ယ် သကရစ် ၆၁၇ ခု စိဿနှစ် တပေါင်လ္ဆန် ၁၃ ရျက် ၅ နေ မ္လေ ၁၅၀၀ စယျသတ္ထိယ် 
၁၀	တိုက်တွင် လှူတဝ်မူ၏၊ အခါတပါ တရုက်ဖျက်ရုယ် တ်အတိဖ္လစ်ခဲရုယ်၊ ထိုဝ်မ္လေတိုဝ် 
၁၁	တွင် အခ္လိုဝ်ကး တဝ်ဖ္လစ်ခဲ၊ အခ္လိုဝ်ကး သ္ခိင်တိုဝ်အာ ပစ္စည်ဖ္လစ်၏ အခါတပါ 
၁၂	သော သိရိတိတ္တျ ပဝရဓမ္မရာဇာဟူသော တျြာဖျာမင်ကြီ၏၊ သာစစ်ဖ္လစ်သော အဖရာ 
၁၃	ခံထိုက်စွာရုယ် ဤမ်ရ်္ယေုယ်မင်အရာ မင်လျှာထာသော တျြာဖျာဆင်ဖ္လုသ္ခိင် သ
၁၄	ည် မ္လောက်ဘက်ပြည်ကိုဝ် ရလတ်သောခါ၊ က္လ်ဩက် စခိတိုဝ်၊ တခ္လိုဝ်သ မ္လေကို =
၁၅	ဝ် သူရဲအပ်ဘိရကာ၊ ၊ သကရစ် ၇၄၈ ခု တန်ဆောင်မှုန်လ္ဆုတ် ၉ ရျက် ၆ နေ၊ ဘုန်မ္လတ် 
၁၆	ကြီ ဓမ္မသေနာပတိ မဟာထည်သည်၊ သိရိဓမ္မာသောကမင်ကြီမျာ မိဖုရာ သန္ဓမိ =
၁၇	တ္တာကဲသိုဝ်၊ သဒ္ဓါစွာရုယ် ရဟန်သင်္ဃာ မှိတင်ရာဖ္လစ်သော အမိဖုရာအာ ရျပ်လေရကာ 
၁၈	၊ အမတ်ကြီ ပိတရစ်ကိုဝ် ရအံဆဲကြောင် ဆင်ဖ္လုသ္ခိင်တျြာဖျာကာ၊ ဥစ္စနာမင် 
၁၉	ကြိအလှုကိုဝ် သူရဲဇာ ပေသနှေ၊ အသင်တေ လှူတုမ်အံရှင်၊ ဝတ်ဟောင်ကိုဝ် အထိပါလ 
၂၀	သ္သေ၊ ဘုန်ကြီအသက်ရှည်ကြောင် သ္ခိင်တိုဝ်ဝတ် လှူပေ၊ အမိအာ နာအဆန်လသ္သေ ​ေ
၂၁	မ္လခြာတိုင္အ် က္လောက်ဆောက်ပေလသ္သေ ဟူရုယ် ထွေတဝ်ခ္လလတ်သောခါ၊ သဒ္ဓါစွာသ 
၂၂	ဆင်ဖ္လူသ္ခိင်တျြာဖျာလေ စိတ်စစ်သင်္သော သင်္ဃိကအမှတ် သိလတ်ရကာ၊ အပ် 
၂၃	မိသ သူရယ်လေ တပါအဇာ ခ္လလေ၏၊ ဝတ်ဟောင်ကိုဝ်လေ ငါလှု၏၊ အသ 
၂၄	စ်သဝ်လေ ငါလှူပါ၏၊ က္လောက်ဇာ ထူလေ၊ ပိတရစ် ဆောက်ပိယ်သဝ် အရှေမ္လစ်ထော 
၂၅	က်ဆောက်ပလေဟု စေတ်မူတုံရကာ၊ ပိတရစ် ဆောက်ပိယ်သဝ် အရှေမ္လစ်ထော 
၂၆	င်ပေါက်ရင် ၁ တိုင်၊ တောင္အ်ရဝံကန် တံမာရင် ၁ တိုင်၊ ထိုဝ်မှ နှံဘဲရင် ၁ တိုင်၊ ၆ ဆဲ
၂၇	ခ္လိုင်နး သိနပ်ရင် ၁ တိုင် တောင်္ကာ၊ ယင်္သ္မာရေစီ၊ အနောက္က်ာ ညောင်ပင်ပါ မင်က္လ 
၂၈	ည်ရင် ၁ တိုင်၊ မ္လောက်မှ ရှံမ်လှရင် ၁ တိုင်၊ မ္လစ်ဩက္က်ာ ဆုံထာမ္လေခြာတေ၊ ငါအလှူ 
၂၉	ကိုဝ် မင်စသ ပိုဝ်တကာတိုဝ် ဖျာက်ရစ်သူကာ၊ မ္လေပုံလုံမျှ မက လာလတ္တသဖုရာ 
၃၀	တကာသ ခ္လွတ်ရုယ် မက္လွတ်နိုင်္သ အဝိစီထဲ ငရဲသစ်ငုတ် ခံစေသ၊ ခိပင်္သသူ ငါနှ 
မျက်နှာဘက်သည် ၇၀၉ ခု၊ အိုန်ဖုန်ဆုံသင်တို့ ကျောက်စာဖြစ်သည်။ 

၁၈၅
ဆုတောင်းပြည့်ဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၅၀ ခု၊ (၆၆၁ ခု)
(ပုဂံမြို့ အနောက်ဖွားစောရွာ ဆုတောင်းပြည့်ဘုရားကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၄ ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ ဝ။ သကရစ် ၆၆၁ ခု မာခသံဝစ္ဆိုရ်္ရတပိုဝ်ထွယ်လ္ဆုတ် ၃ ရျက် ၆ နိယ်အာ။ လိယ်အသင်္ချာ အမ္လတ်ကံဖါ တသိ 
၂	န် ပါရမီ ဖ္လည်ရုယ် မိ ၂ မုယ်သော တိယ်နက်ပေါက်ရုယ် ယောက်သော ညောင်ပုတ္တဟိယ်ပင်ဩက် ရှုယ်ပန် 	လင် 
၃	ထက် အမိုက်အမျက် ရံမက်ကုန်ရုယ် သစ္စာ ၄ ပါပွင်သော ဖုရှာသ္ခိင်သည်။ ခ္လွတ်အပ်သော ဗြုဟ္မာစသော လူ	နတ္တကာ 
၄	ခပ်သိမ်သောကိုဝ် ခ္လွတ်ခပြိရုယ် နိယ်ရဗန်လွန်သော အနှစ် ၁၈၄၃ နှစ်သောအခါနှိုက်။ အရိမတ္တနပူရ မည်	သော 
၅	ပြည်နှိုက်။ အစိုဝ်ရထသော အလွန်တကယ် ဖုန်တန်ခိုဝ် ကြီစွာသော အပြည် ၂ မှ ဆင်ဖ္လူသ္ခိင်ဟု က္လ်စဝ်ထင်	ရှာ
၆	ထသော။ ဩီတြိ ဘဝနာဒိတ္တျာ ပဝရ ဓမ္မရာဇာ မည္သော တျြာမင်ကြီ၏။ အထောင်မကသော အယောင်အဆင် 	လှ 
၇	သော မိယ္မတိုဝ်ထက် အစိုဝ်ရသော အမိဖုရှာစ်သည် သတ္ထာကြည်ညိုဝ်လတ်ရုယ် ခပ်သိမ်သော သင်္သရာဆင် 	ငြယ် ခ္လုပ် 
၈	ရ ဖ္လစ်သော မ္လတ်သော နိယ်ရပန်ဆုကိုဝ် လိုဝ်ခ္လျင်သည်ကြောင် သစ်မတီမည်သော မ္လိယ်အရပ်နှိုက် ဥတ်အတိ 	တင် 
၉	တယ်စွာသော အရံတံတန် ၄ မျက်နှာသော တံခါမုက်လေ ပ္လုတာ်မူ၏။ ထိုဝ်အရံတွင်နှိုက် ရှုယ်ငယ်အတိ 	အဤမ်ပ္လု 
၁၀	သော အမျက်အထူ ၂ ဆန်ကြယ်ထသော သရီရထတ်တာ်နှင် အကွသော စေတီလေ ထာမနာ၏။ ထိုဝ်၏ 	မြိုဝ်လေ သု 
၁၁	တဝ်တကာတိုဝ် အစီအဖွါ ဖ္လစ်စိမ်သောငှါ ပိတကတ် ၃ ပုံလေ ပ္လုတဝ်မူ၏၊ သတင်သမာထိ ကောင်သောအ 	ကျင် 
၁၂	နှင် ပ္လည်စုံသော အရိယာပုတ်ကိုလ်ကိုဝ် ရည်ရုယ် ရတု ၃ ပါနှိုက် ငီညွတ်စွာသော အရိပ်သာယာသော မွံ 	ခေါင်တစွင် ​ေ 
၁၃	သာ ကြီစွာသက္လောင်လေ ပ္လုတ်ာမု၏ ရှုဖွယ်နှန်ဟိသော အထူ ၂ ဆန်ကြယ်သော ဆိယ်လေရိယ်၏ သ္ခိင် 	သင်္ဃာတိုဝ်အာပ
၁၄	တ် တုကတ်စသော အပ္လစ်ဖြိယ်ရာ သိမ်လေ ပ္လုတာ်မူ၏။ ဥတ်တန်တိုင် အပတထပ် က္လောက် အတိသော 	ထက်ဝန်ကျင်
၁၅	သော အရံတန်တိုင် စာသင်က္လောင်လေ ပ္လုတ်ာမူ၏ ဤသိုဝ် ပ္လုရုယ် လွှတ်စသော သင်ကန် 

၁၈၆
	ဆူ ပရိက္ခရာ ၈ ပါစသော မျာစွာ​ေ 
၁၆	သာ ဥစ္စာကိုဝ် စွန်ရုယ် တျြာနာသော လှုတာ်မူ‘၏’။ ထိုဝ်တျြာနာသောအခါနှိုက် မ္လိယ်ဖ္လစ်ထသော ဖုရှာလောင် 	ဩီတြိဘ 
၁၇	ဝနာ တိတ္တျာ ပဝရ ဓမ္မရာဇာမည်သော မင်ကြိလေ လာတ်ာမုပါရုယ် တျြာလေ နာတ်ာမူပါ၏ က္လောင်နှိုက်လေ 	မပ 
၁၈	င်စရ အရပ်နှိုက် ကောင်ကမူကျွန်လယ် လှူတ်ာမူပါ‘၏’။ လှူတ်ာမူသော ကောင်ကမူလယ် ၃၃၀။ ထန် ၂၃၂၀
၁၉	မုန် ၁၀၅ ပင် သိရျက် ၉၅ ပင် ကျွန် ဖုံမချတ်တြာ ၁ သာ ငါရံ ၁ ငီ ငါနောင် ၁ ငါလျောင် ၁ ငီ ငါရောက် 	လွယ် ၁ ငါပီ သာ ငါ
၂၀	ပေါက်စင် ၁ ရာဇပကြံ ၁ သာ ငါမင်ငယ် ၁ ငါလုံစင် ၁ သာ ငါနောင်ခင် ၁ ဘုမ္မတိယ် ၁ ဘုမ္မကြံ ၁ ဘုမ္မ	စည် ၁ ငါနိုင်ငံ ၁ ငီ ငါလွှံ ၁ အ
၂၁	ပေါင်ကျွန် ၁၅ ယောက်။ ထိုဝ်ဧအ်မြိုဝ်လေ အကြင်မျှလောက် ဖုရှာသ္ခိင် သာသနာတည်၏ ထိုဝ်သာသနာ 	တည်သရှုယ်ကာ 
၂၂	ဖုရှာသင်ပုတ် ဆမိဝတ် မပြတ်စိမ်သောငှါ သုတ်ာအကျင် အစီအဖွါကောင်နှင် ယှန်သောသ္ခိင် သင်္ဃာတိုဝ်ကိုဝ် 
	ပစ္စည် 
၂၃	၄ ပါစသော ဆိယ်ဝါ အထောက်အပင် ဖ္လစ်စိမ်သောငှါ ရတနာ ၃ ပါကိုဝ် လုပ်က္လုယ်စိမ်သောငှါ မင်က္လည်ချိုဝ် 	ကျွန်လ
၂၄	ယ် စလင် ကျွန်လယ်။ ပုကံကျွန် ကုလာယန်သည် ကုလာရိုင်တိုဝ်ကိုဝ် လှူတာ်မူ၏ မင်က္လည်ချိုဝ်ကာ ငါသ္ခိင် 	ရင် မင်
၂၅	ကြီ ငါအစ်မကိုဝ် ပိယ်တာ်မူ‘၏’ ငါအစ်မ ပျံတာ်မုပြိကာ ငါကိုဝ် ပိယ်တာ်မုသော ကျွန်လယ်တေ။ လယ်အမှတ် 
၂၆	ကာ မုရျင် ငါကြွယ် ကန်လယ်သာ ကြည်စုံ ၁၇၀ ငါသျံကန် ၃၀၀ အိုပ္လည်ဝကန် ၁၀၀ ရွာသာကန် ၂၂၄ ပယ်	ပေါ
၂၇	က်ကုန်ကြီ ၁၇၀ ပေါက်ကုန်ငယ် ၁၃၀ ရိယ်လွှတ်ကြီ ၂၃၇ ပယ် ရိယ်လွှတ်ထုံ ၆၃ ပယ် ရိယ်လွှတ်ငယ် ၃၅ ပ

၂၈	ယ် က္လောက်တိုင် ၃၀ ကန်ဝှံ ၁၇၅၄ ပယ် ကုံစွာကန် ၅၀ ငါပုတ်ကန် ၃၀ အပေါင် မုရျင် ၃၂၉၃ ပယ် 	သန်လယ် ၅
၂၉	၀၀ အပေါင်ကြီ သန် မုရျင်စုံ ၃၇၉၃ ပယ် ရအပ်သော မုရျင် စပါ ၁၂၀၀၀ သန်လယ်ကာ သိတ်တိုင် ၁ ပဲ 	ဆန် ၁ တင် နှံ 
၃၀	၅၀ ဆီ အတနက် ၂၀ ခင်မွန် လူခင် နှံခင် ၇၅၀ အခွန်ကာ သိတ်တိုင် တပယ် တတင် အိုဆိခါကိုင်ကြည်စုံ 	မ္လိယ်
၃၁	၃၀၀၀ ရအပ်သော အခွန်ကာ ခွက်အပိသာ ၁၀၀ ဖျင်စင် ၁၀၀ မင်က္လည်ချိုဝ်အဟပ် မြင်မူအရပ် ကတ်ကု	လွယ်ထေ

၁၈၇
၃၂	မုရျင်လယ် ၁၀၀ အပေါင်ကြီ မ္လိယ် သန်မုရျင် လူ ဆပ် နှံခင် ကိုင် ကြည်စုံ ၇၅၆၃ ပယ် ကျွန်ကာ ငါပ္လည်	မည် ၁
၃၃	ငီ ငါပလတ် ၁ သာနွာက္လောင်စွံ ငါလျောင် ၁ ငီ နိုဝ်စိုဝ် ငါထုယ် ၁ ငါပ္လည်မည် ငိ ငါချံ ၁ သိန်ခိုလ် ၁ သာ 	ငါခန္တီ ၁ ငါခ 
၃၄	န္တီသာ ငါသောက်ကြာ ၁ ငီ ငါသာယာ ၁ ငါခန္တီ ငီ ငါကိုဝ်ရာ ၁ သာ ငါခင်မောင် ၁ ငီ ငါသုလှ ၁ ငါပေါင် ၁	သာ ငါမိန် ၁ ငါ​ေ 
၃၅	ပါင် ငီ ငါရောင် ၁ သာ ငါယှန်စုံ ၁ ငီ ငါဝ ၁ ငါညိုဝ် ၁ ငီ ငါသာယာ ၁ ငိ ငါဩင်မ္လင် ၁ အပေါင် တခေါင် 	၂၀ ငါပ္လည် ၁ သာ ငါ 
၃၆	ပက်စီ ၁ သာ ငါခင်ဖ ၁ ငါပ္လည် ငိ ငါဝုယ် ၁ ငါလာ ၁ ငီ ငါမခေါင် ၁ ငါတောင်ဝုယ် ၁ သာ ငါနောက်စောင် 
	၁ တခေါင်သော 
၃၇	၈ ငါနိုင် ၁ သာ ငါရောင် ၁ ငါနိုင် ငီ ငါကောင် ၁ ထည် (စုံ) ၁ သာ ငါလတ် ၁ ငီ ငါလုံ ၁ ငါပုလယ် ၁ သာ 	ငါလတ် ၁ ငါမျှိုဝ် ၁ သာ ငါ 
၃၈	သလုံ ၁ ငိ ငါဆည် ၁ ငိ ငါကုန်ငယ် ၁ ငါဩင်နိုင် ၁ သာ ငါရောင် ၁ ငါချံသာ ၁ ငီ ငါရမံ ၁ ငါချတ်မျှိုဝ် ၁ ငီ  ငါသုစင် ၁ ငီ ငါ​ေ
၃၉	ရာက်ပုံ ၁ ငါဥလွယ် ၁ ဥတ္တမာ ၁ ငါမြောင်တောင် ငါချံ ၁ သာ ငါကြိ ၁ ငီ ငါလတ် ၁ ငါချင် ငါရွာ ၁ တ	ခေါင်သော ၂၅ မိ 

၁	။ သကရစ် ၇၅၀၊ ခင်မွန် ကိုင်စိမ်လဲမှ ကြောင်က္လသော ပြိ ၁၅၀ ကိုဝ် ဆိပ်သေနေယ် သင်္ဃရာဇာ စသော အ
၂	ရျာ အပေါကိုဝ် ဝတ္တ်ဖိုဝ် ပန်ရကာ သင်္ဃရာဇာ၊ အရျာပေါင် အသင်္ဃချာ ဆျြိာ မဟာထည်ကိုဝ် ဝတ္တ်ဖိုဝ် 
၃	ပေ၏။ ။ နောင်သော၊ ခါလေ ဤငက္လောင်နှိုက် စာသင်အတိ နေယ်စေသတေ၊ 
ကြောင်းရေ ၃၈ မှ အောက်ဆုံးအထိ ဂံ-ယ-ဝ ပုံနှိပ်၌ မပါ။ 
ဂံ-ယ-ဝ- ၂၉၇-၈-၉။ စာရင်း- ၄၀၉/က။ တိုင်းရင်း-စ-၃၉၀။

၁၈၈
ဆုတောင်းပြည့်ဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော
သက္ကရာဇ် ၇၅၀ ခု၊ (၆၆၁ ခု)
(ပုဂံမြို့ အနောက်ဖွားစောရွာ ဆုတောင်းပြည့်ဘုရားကျောက်စာရုံတွင်အမှတ် ၄ ဖြစ်သည်။)

၁	။ မိယ္မအိုပုလယ် ၁ မောင်မ ၁ သ္မီ အိုခင် ၁ ငီမ အိုတုန် ၁ အိုစွာ ၁ အိုပုံ ၁ သ္မီ အိုမ္လင် ၁ ငီမ အိုစင် ၁ အို 	လက်ထည် ၁ သ္မိ အိုဖ္လည် ၁ ငီ 
၂	မ အိုထွန် ၁ သ္မီ အိုသာယာ ၁ အိုထွန် ငီမ အိုချတ်ပုံ ၁ အိုချတ်လှ ၁ သ္မီ မျက်နှာသာ ၁ သ္မီ အိုချတ်ရောက် 
	၁ ငီမ အိုကောင်စင် ၁ မျ 
၃	က်နှာသာ ငီမ အိုလှငယ် ၁ မိခင် ၁ သ္မိ အိုပေါင်ဖဝ် ၁ ငီမ အိုသာ ၁ ဝံသရာ ၁ ပုရှာသည် အိုသံဖါ ၁ သ္မီ 	အိုလုံ ၁ သ္မီ အိုဖ္လစ်စင် ၁
၄	အိုဝ ၁ သ္မီ ကခြိယ်သည် အိုမ္လျိုဝ် ၁ မကြောင်ကြ ၁ အိုခင်မိ ၁ အိုမွန်ရုယ် ၁ အပေါင် ၃၀ ငါတိုင်ပင် ၁ သာ 		ငါမင်ကြီ ၁ ငီ ငါ
၅	ချံ ၁ ငီ ငါချတ်ခင် ၁ ငါမင်စိယ် ၁ သာ ငါဖ္လူ ၁ ပုန္နတ္ထေ ၁ သာ ငါပေါက် ၁ ငီ ငါလှကြီ ၁ ငါဩင် စင်ကိုင်  	၁ ငီ ငါချံ ၁ ငီ 
၆	ငါသန္တာ ၁ ပါပ ၁ သာ ငါရွာပု ၁ ငီ ငါပန်စင် ၁ ငီ ငါပုံ ၁ ငီ ငါစုယ် ၁ ငီ ငါပုံဖ္လူ ၁ ငီ ငါပုံမည် ၁ ငါပငီ ငါမ 	ဥတ် ၁ ငီ ရမံထု 
၇	ယ် ၁ သာ ငါဥပ်စုံ ၁ ငီ ငါထုယ် ၁ ပုစု အိုစတဖ ၁ သာ ငါပ္လည်ငယ် ၁ ငီ ငါနာသီ ၁ ငီ ငါကြာပန် ၁ ငါပ္လည် 	ငယ် သာ နိုဝ်စို 
၈	ဝ် ၁ ငါမ္လစ် ၁ ငါပ္လည်ကြီ ၁ သာ ငါရောက်ပ္လည် ၁ ငါပ္လည်ကြီ ငီ ငါစုံ ၁ သာ ငါမ္လင် ၁ အပေါင် ၃၃ မိယ္မ မ အို 	ဝံသာ ၁ သ္မီ အိုချ 
၉	တ်ပုံ ၁ ငီမ နိုဝ်စိုဝ် အိုလတ် ၁ အိုပေါင်ဝ ၁ သ္မီ အိုချတ်ခင် ၁ ငီမ အိုကောင်ငယ် ၁ တခေါင်သော ၆ ငါပ္လည်	ငီ ၁ သာ ငါဩင်မ္လ 
၁၀	င် ၁ ငီ ငါသုစင် ၁ ဝယ်ကျွန် အရုယ် ငါညိုဝ် ၁ ဖုံမကြံ ငီ ခြင်သိယ် ၁ အပေါင် ၅ ခင်မွန်ကျွန် ဩက်ရွတ် 	ပြောက် ၁ ဖုံ 
၁၁	မသူ ၁ သာ သံဖဝ ၁ ငီ ငါလှီ ဖျက်မနိုင် ၁ သာ မစိန်တာ ကောင်ကင်ကြယ် ၁ သာ ငါဩင်စင် ၁ ငီ ငါဩင် 	မ္လင် ၁ ငါဝံ 
၁၂	ဖ္လည် ၁ သာ ငါသံဖါ ၁ ငါရှုယ် ၁ ငါနောင်ငယ် ၁ သာ ငါစိမ် ၁ ငါခွင် ၁ ငါပေါက်စင် ၁ ငါမောင်ရင် ၁ သာ 	ငါ မြွာ ၁ ငီ ငါ 
၁၃	လွှံ ၁ ငီ ငါထုယ် ၁ အပေါင် ၂၀ အပေါင်ကြိ မင်က္လည်ချိုဝ် ကျွန်ယောကျာ ၁၁၁ မိယ္မ ၃၆ အပေါင် ယောက်ျာ 
၁၄	အိုတက် တံပက်ရက် ဝတ်စိယ်ဟု ငါသ္ခိင်ရင် မင်ကြိ ပိယ်တာ်မုသော ကြွံ သ္ခိင် ကျွန် 
	
၁၈၉
	ကုလာယန်သည် ငါနတ္တ်ာ ၁ 
၁၆	မ္လိယ် ငါပ္လည်လှ ၁ ငါတန်ခူ ၁ ငါလတ် ၁ ငါဝါခေါင် ၁ သာ ငါခင်ပ္လည် ၁ ငီ ငါခင်လတ် ၁ ငီ ငါခင်ဖ ၁ ငါပင 
၁၇	ယ် ၁ ငီ ငါပ္လည်ငယ် ၁ သာ ငါရောက် ၁ ငါဝကြီ ၁ သာ ငါသောက်ကြာ ၁ ငါတလုယ် ၁ သာ သံဖဝ ၁ ငါနာ 	သီ ၁ ငါမနိုင် ၁ ငါ 
၁၈	စပ် ၁ ငါဥိ ၁ သာ ငါစင်ကြီ ၁ ငီ သံဖဝ ၁ ငါဥိငီ ငါရောက် ၁ သာ ငါနောင်ငယ် ၁ ငါခတာ ၁ ငါခတာ အစ်	ကိုဝ် သာ ငါ
၁၉	ဝ ၁ ငီ ငါထုယ် ၁ ငါမွန် ၁ သာ ငါဝကုန် ၁ ငါခင်လှ ၁ ငါတုန် ၁ ငါပထုယ် ၁ ငါနိုင် ၁ သာ ငါဩင် ၁ ငီ 	ငါထုယ် ၁ အပေါင် 
၂၀	၃၄ ကြွံသ္ခိင် ကျွန် ကီသည် မိယ္မ အိုသုက် ၁ သ္မိ အမရာ ၁ သ္မီ အိုကြီ ၁ အမရာ ငီမ အိုပုလယ် ၁ အိုကီယ် 	၁ အိုဖွါ ၁ သ္မီ မိ အိုကြွံ  ၁
၂၁	အိုဖွါ ငီမ အိုရင် ၁ အိုပ္လည်စုံ သ္မီ အိုညယ် ၁ ငီမ အိုခင်ပ္လည် ၁ အပေါင် ၁၁ အိုတက် တံပက်ရက် ဝတ်စိယ် 	ဟု ပိယ်တာ် 
၂၂	မုသော စည်သင်ခါ မိယာ ကျွန် ယန်သည် ငါသျံ ၁ ငါပုံ ငါဆန် ၁ သာ ငါခင်ပ္လည် ၁ အမင်ငယ် မည် ၁ သာ 	ငါသံဖါ 
၂၃	၁ ငီ ငါလှပ္လည် ၁ ငါပင်တည် ၁ သာ ငါစိမ် ၁ ငီ ငါလှပ္လည် ၁ အမင်ငယ် ဖ္လူ ၁ သာ ငါမ္လစ် ၁ ငါစုံ ၁ သာ ငါ 	ရှုယ် ၁ ငီ ငါ 
၂၄	လှယန် ၁ ငီ ငါပ္လည်မွန် ၁ ငါလုံသာ ငါခင်ဖ္လူ ၁ ငီ ငါကယ် ၁ ငါလတ် ၁ ငါဝ ၁ သာ ငါဥိပီ ၁ ငါတင် ၁ ငါ 	လုံငီ ၁ အပေါင် 
၂၅	၂၃ မိယ္မ ငါပင်တေည် မယာ အိုပု  ၁ သ္မီ အိုကြီ ၁ အိုမိငယ် ၁ ငါလုံ မယာ အိုကောင် ၁ ငါစုံ မယာ အိုမှိုဝ် 	၁ အိုဖ္လည် ၁ အို 
၂၆	ပ္လည် ၁ အပေါင် မိယ္မ ၇ သတ္တျာ သ္မီ ကျွန် ကုလာ ဆိသည် ကောက္ကုနာ သ္မိ အိုပုံ ၁ အိုချတ် ၁ ငီမ  အိုပုံ ၁ 	မိပယ် ၁ သ္မီ မိညိုဝ် 
၂၇	 ၁ ငီမ အိုတုန် ၁ ငီမ အိုမြ ၁ ငီမ အိုခ္လိယ် ၁ မိညိုဝ် သ္မိ ဥိပိ ၁ အိညယ် ၁ သ္မီ အိုပ္လိုဝ် ၁ ငီမ နိုဝ်စိုဝ် ၁ အိုပုံ 	ငယ် ၁ အိုသုရီမ် ၁ အ ​ေ
၂၈	ပါင် ၁၄ ယောကျာ ငါသံဖါ ၁ သာ ငါပုံ ၁ ငါသံဖါ ငီ ငါချတ်ရာ ၁ အိုဝန္တိ သာ ငါရောက် ၁ ငါပန်သိယ် ၁ 	သာ ငါချ 
၂၉	တ် ၁ ငီ ငါထုယ် ၁ အပေါင် ၇ ရခိုင်သူ ငါပေါက်သင် ဆက်သော အိုပြည်ဖွါ အိုရှုယ် ၁ သ္မီ ရတနာ ၁ သ္မီ 	အိုပြည် ၁
၃၀	ငီမ မြဖူ ၁ အပေါင် ၄ ဟင်သည် ငါပုကံ သ္မိ ၁ အိုကုနီ ၁ ယပန် ၁ ဆတ္တ သ္မိ အမုလာ ၁ သ္မိ တက်မနာ ၁ 	မတုတ္တာ ၁ ငါခင် 
၃၁	ဖ ၁ အပေါင် ဟင်သည် ယောကျာ မိယ္မစုံ ၇ ထမင်သည် ကုလာပယ် ၁ လင် ကုလာလတ် ၁ အိုညိုဝ် ၁ 	သ္မီ အိုကြွင် 

၁၉၀
၃၂	၁ အိုဖ္လူ ၁ အိုမွန် ၁ ကုလာ အိုရောက်ပုံ ၁ အိုတပိုလ် ၁ တေဝိ ၁ ယောကျာ ငါစည် ၁ အပေါင် ထမင်သည် 	ယောကျာ 
၃၃	၂ မိယ္မ ၈ အမယ်သည် အိုညိုဝ် ၁ အို (သံ ၁ သရ) ဝါ ၁ အိုထုယ် ၁ အပေါင် အမယ်သည် ၄ ကွံသည် အို 	ကောင် ၁ ချတ်နွယ် ရှ 
၃၄	ည် ၁ သနာရှည် ၁ အပေါင် ကွံသည် ၃ ခြည်ငယ်သည် ကုတ္တိ ၁ ကဝတီ ၁ တိမုရိ ၁ ဒေဝါ ၁ မုက္ကတီ ၁ က	ဝရီ ၁ ကုတ်တိ 
၃၅	လငဲ ကုလာ ငါနီလာ ၁ သာ ငါလတ် ၁ အပေါင် မိယ္မ ၆ ယောကျာ ၂ ဝယ်ကျွန် ၁ ကန်တူ ၁ သ္မီ အိုကောင် 	၁ တစည် 
၃၆	သည် ငါပ ၁ ပုန်တောင်ကိုဝ် ဝယ်သောပျက်စိယ်သ္မာ ငါဖ္လစ္စင် ၁ သာ ငါတုန် ၁ ငါ ပနောင် ငီ ဆက်သော ခြာ 	သည် သ
၃၇	တ္ထော ၁ စည်သည် ကောနော ၁ ရခိုင် လက်ျာဖြစ် ဆက်သော ကုလာ ရသော ၁ ငဥယန် ဆက်သော ငါဥိ ၁ 	သတ္တျာ သ္မီ 
၃၈	ကျွန် အထုသည် ငါရင်္ကာ ၁ သာ ငါညတ် ၁ ငါမည်စုံ ၁ သာ ငါထုယ် ၁ ငီ ငါရောက်ပုံ ၁ ငီ ငါပုငယ် ၁ ငါ 	မွန် ၁ သာ ငါဤ 
၃၉	တာ် ၁ ငီ ငါစာကီ ၁ ငါထုယ် ၁ သာ နိုဝ်စိုဝ် ၁ . . . . . ယ် . ယ် ၁ အပေါင် ၁၃၁။ ဝ။ ~ ။ 
ဂံ-ယ-ဝ- ၃၀၀- ၁-၂။ စာရင်း- ၄၀၉/ခ။ တိုင်းရင်း-စ-၃၉၁။




၁၉၁
ဇံသီးဘုရား ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၅၁ ခု၊ (၆၈၂ ခု)
(ပုဂံမြို့ မင်းနန်သူရွာ အနောက်ဇံသီးဘုရား၌ ရှိသည်၊ )

၁	။ ဝ။ သကရစ် ၆၂၈ ကြာတိုက်နှစ် တန်ဆောင်မှုန်လပ္လည် ကြာသပတိယ်နိယ် မ(င်)
၂	လိုဝ်ရာဇ မဟာသေနာပတိ ပြသတာ အရှိယ် ရာဇမဟာ မင်ကလပတိယ် က္လောင်တွ 
၃	င် ကူတလုံ ကူလာက္လောင်ကြီ စာသင် ဆယ်တိုက် ပ္လုရိုယ်။ လှုသော ကန်တူအရှိ 
၄	ယ် မင်က္လည်နှိုက် မ္လိယ် ၂၈ ခွယ်။ ကျွန် မိထီလာ ၁ ယောက်။ အိုဝ်စံပယ် ၁ ယော 
၅	က်။ အိုဝ်ပုံ ၁ ယောက်။ ငစေအ် ၁ ယောက်။ ငချွန် ၁ ယောက်။ ငါစပါ ၁ ယောက်။ အ
၆	ပေါင်ကျွန် ၆ ယောက်။ ဤငါလှူရသော အက္လိုဝ်ကာ မိုဝ်နှောင်သံထင်အခါ ပုရှာဆူ 
၇	လျှင် ရလိုဝ်သတေ။ ပုရှာဆု မတိုင်သောကြာကာ။ လုကောင် နတ်ကော် ဖ္လစ်ရိုယ် 
၈	ရတနာ သုံပါသောကိုဝ် ခိပင်ရလိုတ်သတေ။ အသျင်မင်ကြီ စသော မင်သာ စိုဝ်သာ ရှိယ် 
၉	တဝ်နိယ်သော အမတ်ကလန် သံပျင် ခပယ်လေ ရစပါစိယ်သတေ။ အမိအဖ စသော 
၁၀	ဆွိယ်မျိုဝ်ခပင်လေ ရစပါစိယ်သတေ။ အဝီစီ စသော အထက်ဘဝက်တိုင်ဩင် နတ် 
၁၂	လေ ရစပါစိယ်သတေ။ ဝ။ ငါကောင်မှုကိုဝ် ခီပင်ပါသော သူကာ ငါနှင်ထပ်တူ 
၁၃	လျှင် ရစပါစိယ်သတေ။ ဖျက်ဆိရစ်သော သူကာ မ္လိယ်ကြီကာ အထက် ဖျက်ဆီ (​ေ)
၁၄	သာ သူကာ အဝစိယ်အထယ် ငြယ်လျင် ကျက်လိယ်စိယ်သတေ။ လာလတ် (တ)မ် 
၁၅	သော မ္လိယ်ပုံလုံမျှသော ပုရှာတိုဝ်ကိုဝ်လေ မဖူရစိယ်သတေ။ ~။ ဝ ။
၁၆	၊ ၊ သကရစ် ၇၅၁ ခု သရဝန်နှစ် တန်ဆောင်မှုန် လ္ဆုတ် ၁၁ ရျက တနှင်ကနွေယ်နိယ်အာ။ မင်ကြီ တျြာ 
၁၇	ဖျးလက်ထက် က္လောင်ကြီလဲကိုဝ် လေိသည် ရယ်တိုင်ငဲမေည်သသုသည် ထိပါဖိရကာ၊ ငကဲသင် 
၁၈	မောင်္နှံနှစ် ကော ပ္လုသောက္လောင်ငဲကိုဝ် င်္သဃိက ငေုဲ ၂၅ က္လျပ်ကိုဝ် မဟာထေည် စသော သ္ခိင်။ မျာ အ​ေ
၁၉	စုံမ် ပေရကာ အခါခပ်သ္ခိမ် သာသ္နာတည်သရုယ် စ္ဗါပစ္စဝတ် ၂၀ လျှင် စံစ္ဗါ စေသတေ မျာ (သော) လေ မ
၂၀	လိုဝ်ပါနေည်သောလေ မယှုတ်ရတေ၊ က္လောင်ငဲ ပျက်စီဆိုဝ်ပျြန်သောလေ ၃ စု (စု) ၂ စုကာ သ္ခိင် 
၁၉၂
၂၁	ဘူန်ပေ တစုကာ စာစေသတေ၊ နောင်လာသော မဟာဓေည် စသော အရျာမျာ . . . သော သူကာ 
၂၂	ငါနှင်အတူ ရစ္ဗါစေသတေ၊ အထက္က်ာ ဘဝက်တိုင်ဩင်၊ ဩက္က်ာ (အဝီ) . . . . . . စေ ဖျက်
၂၃	ဆီသသုကာ အဝီစိငရဲ ကျက်စေသတေ၊ ၊ 
မျက်နှာဘက်သည် ၅၉၅ ခု၊ ရာဇာ မဟာ မင်္ဂလာပတိယ် ကျောံစာ ဖြစ်သည်။ 
အထက်-ပ- ၂၂၁။ စာရင်း- ၇၄၈။ တိုင်းရင်း-စ- ၃၈၂။
တိုင်းရင်း-ပ- ၆၈- ၏့ ကျောဖြစ်သည်။

စောဥမ္မာ ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၅၂ ခု၊ 
(ပင်းယမြို့ ရွှေစည်းခုံဘုရား တန်တိုင်းအတွင်း ဘုရားမြောက်ဘက် အုတ်ပုံထဲမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု ၎င်းဘုရား အတွင်း၌ ရှိသည်၊ )

+
၁	တန်ဆောင်ကိုဝ် ငါလှူ၏၊ သကရစ် ၇၅၂ ခု တမုတ်တ်ဝ် ​ေ
၂	က္လာင်မည်သ အရပ်နှိုက် မိဖုရာစ်မ္လတ် ဆျြိာ တန်ဆောင် တျြာ 
၃	ဝတ် ဖ္လစ်စိံဟု ကွံ ၁၀၀၀ စိုက်၏ မ္လေအရပ်ကာ သမြည်စည် 
၄	ပင်ရှေ ၃၀၀ ထက်ဝက်ကာ မ္လေအသျင် ထက်ဝက်ကာ တန် ​ေ
၅	ဆာင်ကိုဝ် လှူ၏၊ ပုတီပင်မ္လောက်တွင် ၄၀၀ ထက်ဝက္က်ာ မ္လေ 
၆	အသျင် ထက်ဝက်ကာ တန်ဆောင်ကိုဝ် လှူခ၏ ပုတီပင်တော 
၇	င် နှစ်တွင်သော ၂၀၀ ထက်ဝက်ကာ မ္လေအသျင် ထက်ဝက်ကာ 
၈	တန်ဆောင်ကိုဝ် လှူခ၏ သိရျက် ငဥိသျောင်မ္လောက် ၂၀၀ စိုက်
၉	၏ ထက်ဝက်ကာ မ္လေအသျင် ထက်ဝက္က်ာ တန်ဆောင်ကိုဝ် လှူခ၏ 
၁၀	သင်္ကနက် အသပ်စစ်နှီုက် သုံဖ္လစ်ရုယ် ကိုဝ်ကိုဝ်ရွေသော မီမီမ္လေရောင်သ 
၁၁	ည်ကိုဝ် ငွေပျည် ၃၀ နှင် ဝယ်၏၊ ထိုဝ်မ္လေထက် က္လောက် လေမျက်နှာ 
ဤကျောက်စာ အထက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည် မသိသာ။ 
၁၉၆၄-၆၅ ခု၊ နှစ်ချုပ်။ 

၁၉၃
ရှင်ဖြူရှင်လှဘုရား ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၁၁ ခု၊ (၆၈၁-(၆၈)၅ ခု )
(စစ်ကိုင်းမြို့ ရှင်ဖြူရှင်လှ စေတီအနောက်မြောက် ၁၀ ပေခန့်မှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု ဤနေရာအနီး၌ ရှိသည်၊ )

၁	၊ ၊ ၄ သင်္ဃေ အမ္လတ်ဂမ္ဘာ ၁၀၀၀၀၀ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၂	ရာက်ဖ္လစ်ထသော ဗောဓိပင်ကိုဝ် (အလွန်) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၃	တ ကုည္ဇရာဇာဓိပတိ တိတျာ ပဝရ သီဟသုရ ဓမ္မရာဇာ မည်သော ဆင်ဖ္လူသိခင် တျြာမင် . . . . . 
၄	န် မနောဝ်သိန်စည်မည်သော အမတ်ကြီသည် ကန်တလိမည်သော ပြည်ကိုဝ် အစိုဝ်ရသောခါနှိုက် (ဘုရာ 	မ္လတ်လှ )
၅	ကဿပ မှတ်တဝ်မူခသော၊ ၊ မနိပပ္ပတမည်သော ခ္လေါက်မတွင်နှိုက် ရှင်တ်ကိုဝ်စာ ဘုရာသျင်ဖ္လူကိုဝ် (သင်ပု)
၆	တ်ဝတ် ဆံမိဝတ် မှတ်သည် မုရုယ် လှူသမ္လေအရပ်ကာ နွာခြံမ်ဆိုဝ် (တွင်) မ္လေ ၃၀ ကိုဝ် မြယ်ကြောင်၊ ၊ 	သက္ကရ 
၇	စ် ၆၈၁ ခု နတ်တ်လ္ဆန် ၅ ရျက် မိတ်သလက် လှူ၏၊ အရိမန္တ (နာဟိသ)အမည် ပုကံပြည်မှ ဖ္လစ်သည် ​ေ 
၈	မျာက်သာဟူ သနာရကာ ပြည်ကြီအသျင် ဖ္လစ်ထကျင်သော က္လစွာမင်ကြီ ပေသိ အကယ် မ္လေ ၃၀ အ 
၉	ကယ်မှန်စွာ ခ္လေါင်ဥိမှာကိုဝ် ရှင်တဝ်ကိုဝ်စာ ဘုရာသျင်ဖ္လျူသျင်လှကိုဝ် သင်ပုတ်ဝတ် ဆံမိဝ 
၁၀	တ် မပြတ်မြယ်ကြောင် လှူ၏၊ ၊ (သက္ကရစ် ၆၈)၅ ခု နတ်တ်လ္ဆန် ၁၀ ရျက် ၅ နေအာ ပုကံ ရဇသုသ္မီ 
၁၁	လှူသတေည်၊ ၊ ၄ အသင်္ဃယာ ကမ္ဘာ ၁၀၀၀၀၀ . . . . . . လျှင် သစ္စာ ၄ ပါကိုဝ် ပွင်စ 
၁၂	င်ပြီသော ဖုရာသ္ခိင်သည် ခ္လွတ်အပ်သော ဗြံဟ္မာ . . . . . သိမ်ကိုဝ် ခ္လွတ် . 

၁၉၄
၁၃	နိပန်လွန်သော အနှစ် ၁၈၈၆ နှစ်သောအခါ . . . . . . စစ်ကိုင် . . . . .
၁၄	ဝ်ရသော အသင်္ဃယာမင်၏ သာရင်ဖ္လစ် . . . . . . . . . . . 
၁၅	ဝ်ကိုဝ်စာ ဘုရာသျင်ဖ္လူသျင်လှကိုဝ် မင် ​ေ . . . . . . . . . . . 
၁၆	လည်တောတွင် ဓွံမ်ပြီသော အရှေဖက် . . . . . . . . . . . 
၁၇	မ္လ ၃၀ နှင် ပုလယ်ဘွယ်တိုင်ရွေ ရစေဟု မ . . . . . . . . . . . . 
၁၈	မှောက်မိတ်တေည်ဖုရာ၏ . . . . . . . . . . . . 
၁၉	င်တောဝ် ခ္လ၏၊ ၊ သက္ကရစ် ၇၁၁ ခု တ . . . . . . . . . . . . . . 
၂၀	တ်မူသတေည်၊ ၊ ဖုရာကိုဝ် လှူသလဲ ၂ . . . . . . . . . . . . . . 
၂၁	(ဘန္တ်)နှစ် တန်ဆောင်မုန် . . . . . . . . . . . . . . . 
၂၂ 	ည်သသူသည် . . . . . . . . . . . . . . 
၂၃	. ကြီသိ . . . . . . . . . . . . . . 
ဤကျောက်စာအောက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည် မသိသာ။ ၁၉၆၃-၆၄ နှစ်ချုပ်။ 

၁၉၅
ရှင်ဖြူ ရှင်လှဘုရား၊ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၅၃ ခု၊ (၇၅၁ ခု)

၁	အင်သာမ္လောက် မဟာထေည်ကိုဝ် ထန် ၄၄ ပင် မ္လေ ၇ ပယ် လှု၏၊ ၊ သက္ကရစ် (၇၅၁) တန် ​ေ
၂	ဆာင်မုန်လ္ဆန် ၁၅ ရျက် တနှင်ကနွေနေ ခက်စည်မာခ မည်သသုသည် ဖုရာသျင် ဖ္လူသျင်လှ 
၃	ကိုဝ် ဆံမိဝတ် ဖ္လစ်စေဟု ခက်စည် အနောက်မှာ ထန် ၅၀ မ္လေ တပဲ လှု၏ တပြင်ကွ
၄	ယ်သုကြီ ယောက်ဖ ငပ္လည်စွ၎သင်လေ ထန် ၁၈ ပင် လှုပါ၏၊ ၊ သက္ကရစ် ၇၅၃ တန် 
၅	ဆောင်မုန်လ္ဆန် ၁၅ ရျက် ကြာသပတေနေလျှင် ယပ်ခိုဝ်သုကြီ ငရောင်သင်သည် သျ 
၆	င်ဖ္လုသျင်လှကိုဝ် သင်ပုတ်ဝတ် ဖ္လစ်စေဟု ခက်စည်နောက် ထန် ၇၀ လှု၏၊ ၊ မင် 
၇	ကြာ သာ ငပုလယ်သင် မည်သသုလေ သင်ပုတ်ဝတ် ဖ္လစ်စေဟူ သင်စည်မင်ရွာနောက် ​ေ
၈	သစွယ်မုဝဲထန် ၁၄၀ မ္လေ တပယ်ခွယ် လှု၏၊ ၊ သက္ကရစ် ၇၈၈ တပေါင်လ္ဆာန်လ္ဆန် ၄ ရက် တ 
၉	နှင်နွ အိမ်သျင်မင်ကြိကိုဝ် မ္လေ . . . . ငအလှူ တလှူတေ မင်မူရုယ် စကိုင်မင်
၁၀	မ္လေကာ အရှေကာ အောင်ပင်လယ် မ္လောင်မ အနောက်ကာ ကျောက်ကူညောင်ပင်ကြီ တောင်ကာ 
၁၁	 သင်ပန်မ္လောင် မ္လောက်ကာ ကြာပိုဝ်မ္လောင် လှူတော်မူ၏ အလုံမ် ငါအိမ်ထောင် လှူတော်၏၊ ၊ ငလှူ 
၁၂	မ္လေလည် အရှေကာ ပတိအင် အနောက်ကာ . . မ္လေအခ္လါ တောင်ကာ တလိမ္လေ အစမ္လော
၁၃	က်ကာ သင်ပန်မ္လောင် လှူတော်မူ၏၊ ၊ သက္ကရစ် ၇ . . ခု မိဂသိုဝ်နှစ် နွယ်တာလ္ဆန် နှစ်ရက် ကြာသ 
ဤကျောက်စာအောက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည်မသိသာ။ 
ဤကျောက်စာ ၈ ကြောင်းမြောက်၌ သက္ကရစ် ၇၈၈ မှ စ၍့ ရေးထိုးထားသော စာများသည် မူလစာများမဟုတ်ခြင်း၊ ရေးသားပုံ သပ်ယပ်စွာမရှိခြင်းတို့ကြောင့် ဖျက်ဆီးထား၍့ မှေးမှိန်နေသည်ကို တွေ့ရသည်။ 
၁၉၆၃-၆၄ ခု နှစ်ချုပ်။ 

၁၉၆
မိဖုရားစောတော်ဦးကျောင်း ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၅၄ ခု၊ 
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၃၉ (က) ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ နမော တဿတိ၊ ၊ ၉၀၀၀၀၀ သော ခန်မင်ကြီ၏ စစ်သည်တိုဝ်ကိုဝ် လက်ရုံမ်တ်ဖ္လ 
၂	(င်)ဩင်လတ်ရုယ် မြံမ်မာပြည် သျံပြည် အလုံမ်စုံမ်ကိုဝ် အစိုဝ်ရသော သီဟသူရမည်သော 
၃	ဆင်ဖ္လူအသ္ခိင် တျြာမင်ကြီ မ္လေတ်ဖ္လစ်ထသော။ သိရိတြိဘဝနာ တိတျ ပဝရ ဓမ္မ ရာဇာ ဖုန်တန် 
၄	ခိုဝ် ကျက်သရေ နေလကဲသိုဝ် တောက်ပစွာထသော၊ ဓမ္မရာဇာ ရွှေက္လောင်၏ ဒါယကာ အလွန်သ 
၅	ဒ္ဓါစွာထသော ဆင်ဖ္လူသ္ခိင် မင်ကြီတျြာဖျာသည်။ ဖုရာသာသနာ တောက်ပစွာသော သိ (န်) ခိုဝ် 
၆	က္လွန်ကိုဝ် မိစ္ဆာဒိဌိ က္လည်တိညက် ၂ ဖျက်ဖိပြီသော ထိုဝ်က္လွန်သိကိုဝ် သိကြာဗြုဟ္မာစောင် 
၇	မပရုယ် တချက်တဖ(န်) ဖုရာမွန်၏ သာသနာကိုဝ် တောက်ပစေတတ်စွာထသော။ ဖုရာမ္လတ် 
၈	စွာ မိတ္တရျာ၏ လက်ျာရံဟု ဗျာတိတ်ခံသော တုတ္ထကာမနိ မင်ကြီကဲသိုဝ်၊ (တမ္ပတိတ်ထက် )
၉	ဖုရာသာသနာ တောက်ပစွာသော မြံမာပြည်ကိုဝ် ဒိဌိသျံမျာ ထွက် ၂ ညက် ၂ ဖျက်ဖိသည် 
၁၀	ကိုဝ် လက်ရုံမ်ပြည်ာတ်အာဖ္လင် သျံဒိဌိကိုဝ် နှိပ်နင်နိုင်ရုယ် အရှေသောထက် ဆထက်အလွန် 
၁၁	သာသနာကိုဝ် တောက်ပစေလျက်၊ ဒါန သီလ နေညမကွင် အလျှင်စောင်ရုယ် ရဟန်ပုံဏာ လူသ်ျှ 
၁၂	တိုဝ်၏ ချံသာတိုဝ်ကိုဝ် ရှာပေတတ်စွာထသော တျြာမင်ကြီသည် တာဝတိနင်္သာန‘တ်’၏ ပြည်
၁၃	နှင် တူထသော အဝမည်သပြည်နှိုက် နေတ်မူသောခါလျှင်။ ဖုရာ နိဗ္ဗန်လွန်ပြီ သာသနာ ၁၉၃ 
၁၄	၆ နှစ် မ္လောက်လစ်သော၊ ဝ၊ သကရစ် ၇၅၄ မ္လတ်သို‘ဝ်’လပ္လည်နေလျှ‘င်’။ သီရိသီဟ(ပတိ)မည်
၁၅	သော စစ်ကိုင်မင်ကြီ၏ သ္မီရင်လည်ဖ္လစ်ထသော တမ္ပာတီပဝဲ အက္လလွန်သ သပြေ 

၁၉၇
၁၆	က္လွန်ကိုဝ် ပြထန်စိုဝ်သော စဝ်နေမျိုဝ်နှိုက် နေငမပြတ် သုမ္ပါနတ်သိုဝ်လည် လုပ် 
၁၇	က္လျေ်တတ်စွာထသော၊ ၊ ဖုန်တန်ခိုဝ် အသရေနှင် ပ္လည်စုံရုယ် 
၁၈	. . . . အင်္ကာလက္ခဏာနှင်လေ ညီညွတ်စွာထသော . . စလစ်မွန်ချွန် . . 
၁၉	သိုဝ် . . . . သိကြာမင်၏ . . . . . . . . . . ဇေယျပူရမည်သော
၂၀	စစ်ကိုင်ပြည်၏ အနောက်နှိုက် . . . . . . . . ကိုဝ်တ် ပ္လုသော က္လောင် 
၂၁	ကိုဝ်၊ ဖုရာမ္လတ်၏ သာသနာကိုဝ် ခီပင်လျက် ပ္လုတ် . . . . . . . . *28








၁၉၈
မိဖုရားစောတော်ဦးကျောင်းကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၅၄ ခု၊ 
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၃၉ (ခ) ဖြစ်သည်၊)

၁	၊ ၊ ပိတူပင်လဲယ် အရပ်နှိုက်။ လှူတ်ဝ်မူသော မ္လျေကာ။ အရှေကာ ခြိတ္လံမ္ပတည်၊ တော
၂	 င်ကာ ရှာတိုင်လေခ္လေါင်။ အနောက်ာ မြောင်မ၊ မ္လောက်ာ လက်သ္မာတပဝမ်၊ အပေါင် 
၃	မ္လျေ်တဝ် ၇၀၀။ သင်္ဃိက မ္လျေ်ကာ၊ မလေည်သာ မ္လောက်၊ အရှေကာ ကုန်ရိုဝ်၊ တောင် 
၄	ကာ ညောင်ပင်ကြီ၊ အနောက်ာ ကံဖ္လူခြီ၊ မ္လောက်ကာ ခ္လေါင်ကြီခြီမ၊ အပေါင် မ္လျေ်
၅	တဝ် ၄၀၀။၊ ။၊ ထိုဝ်မှတပါ မြင်မူအကြေည် ဥပည်မ္လေိယ်နှိုက်။ ။ မုရျင် ၃၅ ။ ။ ပဲခ 
၆	င်။ ၁၀၀၊ မ္လောက်လေ ခ္လေါင် အရှေလေ ခ္လေါင်၊ တောင်ကာ (ခ္လေါင်လှရိုဝ်) လက်ပံပင်ကြီ။ အ
၇	နောက် . . . . အစပ်တေည်။ ။ ထိုဝ်မှတပါ၊ ဥပည်အကြေည်။ ငွေယ် . . . ဝဲယ်မ္လေိ 
၈	ယ် . . ။ . ရျာကုန်ကိုင်လေည် တရပ်တေည်၊ ၊ ခက်စည်ထန် ၁၀၀။ . . . . . ။ စပါ (ကိုဝ်တဝ်ဝယ်) မ္လေယ် 
၉	. . . ရွာနာ ၃ ပဲ (၊ ၊ လွှယ်) ပါမ္လေယ် ၂၀၊ ၊ ဤငကောင်မှုကိုဝ် ခီပင်ပါသော သူတဝ်ကောင်ကာ  
၁၀	ငါနှင်ထပ်တူ ရစပါစေသတေည်၊ ၊ လူကောင် နတ်ကောင် ယှောင် ၂ ဖ္လစ်ရုယ် က္လေယ်ကျွန် ဆ 
၁၁	င်မြင် အလျှင် ချင်တိုဝ် ရံစေသတေည်၊ ၊ ငကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သည်သူကာ၊ နတ်လူ မဖ္လစ် 
၁၂	အပဲ။ ငရယ် တလဲ ၂ လျှင် အကံမ္ဘာ (ဖါ) ပြိတ္တ်ာ (ချင်ကာ)ဖ္လစ်စေသော၊ ဖုရာထောင်ရျာ ခ္လွ 
၁၃	တ်ကျင်စွာလေ မက္လွတ်ရတတ်ငတ် . . . ပြိတ္တ်ာကြီလျှင်ဖ္လစ်စေသော၊ ၊ ငကောင်မှုကိုဝ် 
၁၄	ခီပင်ပါသော၊ ငါ၏ ငီမ အစ်မ (ငမောင်) ငသာ ငမ္လေယ် ငဆွေယ် (ငယ်)တိုဝ်လေည် .
၁၅	င် ကြီချစ်စွာ၊ က္လေယ်လေည် . . . (ချမ်စေ)သော၊ ဖုန်လေည်ချင်တိုဝ် ကြီစေ (သော) .
၁၆	. . ချင်တိုဝ် ပ္လည်စေသော . . မြိုဝ်ကွဲယ် အဖ္လစ်လှယ်လေ၊ ငရယ်မလာ လူကောင် 
၁၇	နတ်ကောင် ယှောင် ၂ ချင်တိုဝ် ဖ္လစ်စေသော၊ ၊ ငကောင်မှုကိုဝ် ဩက်မေသသူဟူရုယ် 
၁၈	. . . ဖျက်ထ ကျင်သ ငဆွေယ် . . . . . . . . . . . *29

၁၉၉
သူကြီး ငရင်ဖ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၅၄ ခု
(ငန်းဇွန်မြို့အနောက် ၁၂ မိုင်ခန့်ကွာ သာကျင်ရွာဘုရားတွင် ရှိသည်၊ )
+
၁	. . . . . . . . . . . . သတေ၊ . . . 
၂	. . . . . . . စေသ အမျိုဝ် ခုနစ်ဆက် ပြုန်စေ . . . 
၃	. . . . . . . သ ခိပင်သသုကာ ဖုန်ကြိစေသ အသ . . .
၄	. . . အတု ရစ စေသတေ။ ဝ။ သကရစ် ၇၅၄ ခု ကဆုန်လ္ဆန် . . . 
၅	. . . တင်သုကြိ ငရင်ဖ လှု၏ အရှေကာ ရှုံမ်ပုတ်ရွာသုကြိ . . . . 
၆	(​ေ)ယာက် လှု၏ အရှေကာ 
ဤကျောက်စာအထက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည် မသိသာ။ 

သူကြီး ငရင်ဖ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၅၅ ခု 
+ 
၁	. . . . . . . . . . ငစရင် နောင်အထု . 
၂	. . . . . . . . သည် ဖျင်အသည် ဤသု သုံယောက်
၃	. . . . . . . ကာ ကြပ်ရာကိုဝ် လှု၏ ထေရကာ . သင်လျ 
၄	. . . . . . ခရိ အရှေကာ နွာသေ အနောက်ကာ ငှန်ခွယ်နာ 
၅	. . . . သည် အပေါင်လှုသ မ္လေကာ ခြောက်ပယ် ဤငတိုဝ် လှုသမ္လေ 
၆	. . . ကာ ငြယ်ကြိ ယှစ်ထပ် ငြယ်ငယ် တျြာနှစ်ဆဲယှစ်ထပ် ထိုဝ် 
၇	(ငြယ်သိုဝ် လာ) စေသတေ ငတိုဝ် လှုသ ကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်သသုကာ ငတိုဝ်နှ 
၈	(င် အတူရစပါ)စေသတေ ငတိုဝ်အလှုကိုဝ် ဖျက်သသုကာ တ်သွာသော မြွယ်ခယ်စေသ 
၉	. . . . မိုဝ်ကြိုဝ်စေသ လုပ်စရရာ တဆောင်သိုဝ် တုံစေသ ငတိုဝ် အလှုကိုဝ် ခိပင် 
၁၀	(ပါသသုကာ) ဖုန်ကြိစေသ အသက်ရှေည်စေသ လုဖ္လစ်သောလေ လုကော နတ်ဖ္လစ်သောလေ စ်စေသတေ 
၁၁	(​ေ)ကာင် ဖ္လ။ ။ ဝ ဝ ။ သကရစ် ၇၅၅ ခု တန်ဆောမုန်လ္ဆန် ငါရျက် စနေနေ သကြင် 
၁၂	(သု)ကြိ စသော သင်အသည်အပေါင်ကိုဝ် အခွင်တောင်ရုယ် လှု၏ မုရျင် သုံပယ် သန်ဝတ်လဲ 
၁၃	(အ)နောက်ကာ က္လွန်နိုင်ငံလဲ တန်ဆင်ပင် (အစ)အရှေကာ အင်မဆေည် မ္လောက်ကာ 
၁၄	(​ေ)မ္လတိုင်စာလယ် အစ တောင်ကာ ထောက် (ရှာ)အိုင်ခြိ အစ ဤငါလှုသ အလှုကိုဝ် ဖျ 
၁၅	(က်)သသူကာ ငြယ်ကြိ ယှစ်ထပ် ငြယ်ငဲ တျြာနှစ်ဆဲယှစ်ထပ် ထိုဝ်ငြယ်သိုဝ် လာ 
၁၆	(စေသတေ ခိ)ပင်ပါသသုကာ ငနှင်အတု ရစစေသတေ ဖျက်သသုကာ တ်သွာ 

၂၀၀
၁၇	(သော) မြွေခယ်စေသ က္လာစာစေသ သွေခယ်သင်စေသ ကိုဝ်သေစေသ မျာသေ 
၁၈	စေသ သာသေစေသ မိုဝ်ကြိုဝ်စေသ လုပ်ကြံရရာ တန်ဆောင်သိုဝ် တုံစေ 
၁၉	သ(။ ဝါကွံ)တလှေည်ကိုဝ် ဖုတ်သော အကျွံမရသကယ်သိုဝ် ဟိစေသတေ
ဤကျောက်စာအထက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည် မသိသာ။ 

သာကျင်ရွာဘုရားရှိကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ
သက္ကရာဇ် . . .
(ငန်းဇွန်မြို့အနောက် ၁၂ မိုင်ခန့်ကွာ သာကျင်ရွာဘုရားတွင် ရှိသည်၊ )

၁	. . . . . . . . စသတေ . . . . . 
၂	. . . . . . . သော အကျွံမရသကဲ . . . .
၃	. . . . . . သေလေ ငြယ်ကြိ . . . . 
၄	. . . . ကံမ္ဘာ ၂ ဖုရာ ခ္လွတ် . . . .
၅	. . . . သော အသက်ရှေည်စေ . . . . 
၆	. . . . တ္တည်ဖုရာ ဖူစေသတေ၊ . . . . 
၇	. . . . သောငှါ လှူသတေ။ ။ ဤသိုဝ်တိ . . . 
၈	. . . . ပ္လေါင်ခင် ပဲင်္ခကိုဝ် ၃ ပဲသည် ငသိထ . . . 
၉	. . . . မင်ကြီ နောရဌာကိုဝ် နာတောလှောက်လေ 
၁၀	. . . တဝ်မူရုယ် စိစစ်ပြိသော စံကာ သင်္ဃရာဇာ စသ
၁၁	. . . ကြိ နောရဌာ လှူတောမူသတေ။ လှူတောမူ၍ ပြိ 
၁၂	. . . ဆင်ဖ္လူသျင် လက်ထက် ၃ ပဲသှ် ငသိထက် ကုန်မူစရု 
၁၃	. . . သျင်မင်ကြီကိုဝ် နာတောလျှောက်ဧ်၊ သျင်ကုလာကို 
၁၄	. . . စစ်ပြိသော ငဖိုဝ် ငဖက လှူသောမ္လေကိုဝ်။ သူထိယ်
၁၅	. . . စာမုကိုဝ် ယူအံဟု လာစ်သော မိတလျိုဝ်ရွာနောက် ဝဲသ
၁၆	. . . မူသတေ။ ထိုဝ်ပြိတချက် မင်တျြာလက်ထက် ၃ ပဲသည် 
၁၇	. . ကုန်မူစ ပ္လန်တုံ၍ ထိဧ်၊ မင်ကြိ ၃ ဆက် လှူခဲပြိသည်ဟု၊ သိ 
၁၈	. . ကိုဝ် နာတော လျှောက်ပေသောဝ် ထိုဝ်သိုဝ်တေည် မင် ၃ ဆက်၊
၁၉	. ပြိကာ ငါလေည် လှူတုံဧ်ဟု အမတ်ကြီရာဇာ အမတ်ကြီမဟာ 
၂၀	. မတ်ရာ မှောက်လျှင် ရေစင် (ခ္လရုယ်)တောင်ပြီသဝ် ဖိုဝ်ဖက စသ 
၂၁	. . မင်တျြာ ရွှေနန်က၊ ပ္လသိုဝ်လပ္လည် ၅ နေ လှူတဝ်မူသတေ။ ။
ဤကျောက်စာအထက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည် မသိသာ။ ၁၉၇၀-၇၁ ခု၊ နှစ်ချုပ်။

၂၀၁
မန္တလေးနန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၄၅၂ ကျောက်စာ၊ ၃ မျက်နှာ၊ မျက်နှာဘက် 

၁	၊ ဆင်ဖ္လုသျင် ရှေနန် (မ)
၂	သျင် လက်ထက္က စာ​ေ 
၃	သာ မ္လေကိုဝ် မင်တျြာလ 
၄	က်ထက်ထိရုယ် နှစ်ဖ 					၎င်းကျောဘက် 
၅	က် ပြိုင်ရုယ် စမ်ကြ၏ သ
၆	ပေါက်သူကြီ (သို)ဝ် အစစ် 				၁	.န်ခြင်
၇	(ခ္လေ)၏ မ္လေကာ စာစန်ကျွ 				၂	. ငလှ
၈	န်ကာ ဇေသန ဟူ၏ ချ 					၃	.န်အသံ 
၉	င်သာလည် ရျာ ရရျာသလော 				၄	. ဝ၊ ငက္လော 
၁၀	ဟု သတ္ထေ က္လောက်ဆောသ​ေ				၅	. ည် ငလှ 
၁၁	လဟု မင်ကြိ ဥရိသာ သ​ေ				၆	. ဖုမ္မသူ 
၁၂	ပါက်သူကြီ အထိန်ဝ​ေ 					၇	. ပန်ဆု 
၁၃	တ္ထလျှင် ဆောက်သတ					-------------------
၁၄	ည်							တိုင်းရင်း-မ-၅၉၇/ဃ။
–------------------					၎င်း ယာဘက်ဘေး၊
တိုင်းရင်း-မ-၅၉၇/ဂ။						၁	 တလုပ်မြိုကျေ ဆမိခုံရွာမ
								–------------------------ 
								တိုင်းရင်း-မ-၅၉၇/င။
								လက်ရေးဝိုင်းစာသာဖြစ်သည်။
ဤကျောက်စာသည် ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်အတွင်းက ပျက်စီးသွားသည်		







၂၀၂	
မင်းရဲကြီးကျောင်းကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၅၉ ခု၊ (၆၆၁ ခု)
(ကျောက်ဆည်မြို့နယ် မြင်းစိုင်းမြို့ဟောင်း အရှေ့မြောက် အပြင်မြို့ရိုး မြောက်ဘက်အနီးမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု ကုလား 	ကျောင်းရွာ အောက်ကျောင်း၏့ အဝင်ဝနား၌ရှိသည်၊ )

၁	၊ ၊ သက္ကရစ် ၇၅၉ ခု ဇယ်နှစ် နွာတာလဆန် နှ 
၂	စ်ရျက် ၆ နေလျှင်၊ မြင်စိုင်ရသော စ်ကုတေသည် လု
၃	ချံသာ နတ်ချံသာ နဗ္ဗန်ချံသာတိုဝ်ကိုဝ် လိုဝ်ချင်​ေ
၄	သာကြောင်၊ မင်ရယ်ကြီက္လောင်နှိုက် သာသနာ ငါထော 
၅	င် တည်စိမ်သောငှါ၊ ကုလာက္လောင် ပ္လုရုယ် လှူသောမ္လေ 
၆	အရပ်ကာ၊ ယဲနှိုက် ငဥမ်တစည် မ္လေ ၄၀ လျှင် မင်  
၇	ကြီစွာကိုဝ် တိုင်ရုယ် လှူသတည်၊ ဤသိုဝ် လှူသော ငကောင်
၈	မှုကိုဝ် ခီပင်ပါသာသူကာ ငါနှင် အတူအက္လိုဝ် ရစပါ​ေ 
၉	စသော၊ ဖျက်ဆီသသူကာ အပဲလေပါ ငရဲလာစေသော၊ ဖု 
၁၀	ရာတကာ ခ္လွတ်ရုယ် မက္လွတ်စေသော၊ လူလျှင် ဖ္လစ်လေ 
၁၁	လုပြိတ္တာလျှင် ဖ္လစ်စေသော၊ တရိဆန် ဖ္လစ်လေ တရိ 
၁၂	တ်ဆန်ပြိတ္တာလျှင် ဖ္လစ်စေသော၊ သိကြာစသောနတ်တိုဝ်သည်
၁၃	လျှင် သိပါစေကုန်သော။ ဘုရာဆုလျှင် ပ္လည်ချင်သော။ 
၁၄	။ သက္ကရစ် ၆၆၁ မာခ သံဝစ္ဆိုဝ်နှစ် နတ်တ်လဆန် ၅ 
၁၅	ရျက် ၅ နေလျှင်၊ မင်ရယ် ပ္လုသော တန်ဆောင်ဘုရာကို
၁၆	ဝ် (လှူသော) မ္လေကာ စည်သဖင်တောင်လဲ ငါပဲတေ
၁၇	(ဤ) ငကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသသူတိုဝ်ကာ၊ ငါနှင် 
၁၈	အတူ အက္လိုဝ် (ရ)စပါစေကုန်သော၊ တိမ်မ္လုပ်သသူတို 
၁၉	ဝ်ကာ၊ အပဲလေပါ ငရဲလာစေသော၊ ဘုရာတကာ
၂၀	ခ္လွတ်ရုယ် မက္လွတ်စေသော၊ ဝ၊ 

၂၀၃ 
မင်းကြီးစွာစော်ကဲ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၆၀ ခု
(စစ်ကိုင်းမြို့မြောက် ပန်းဘဲတန်းမြောက် ဘုရားပျက်တဆူမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခုထူပါရုံကျောက်စာရုံဝွင် အမှတ် ၁၂ (က)ဖြစ်သည်၊ )

၁	၊ ၊ နမော တဿတိ၊ သီဟသူရမည်သော ဆင်ဖ္လူငါစီအသျင် မင်ကြီ၏ မ္လေမ္လစ်တိုဝ်တွ 
၂	င်၊ ရမည်ကို၊ အစိုဝ်ရသော မ္လေမ္လတ်သည်လျှင် သူမျာတိုဝ်၏ ချံသာကိုဝ် ဆောင်ပေ 
၃	လျက်၊ သာသနာကိုဝ် ခီပင်နိုင်ကောင်၏ဟူ သိကြာနတ်မင် မြင်လတ်ရွေ သိကြာန 
၄	တ်မင်သည် စောင်မခ္လျင်သအာဖ္လင်၊ ရန်ခပ်သိမ်ကိုဝ် နှိပ်နင်နိုင်ရုယ် မြံမာပြည်အ
၅	ကုန်ကိုဝ် အစိုဝ်ရထသဝ်၊ ဘုန်တန်ခိုဝ် အသရေ အက္လဝ်အစဝ် ရယ်ရင်ခြင်တိုဝ်နှင်လည် ပ္လည် 
၆	စုံမ်စွာထသော၊ ရတနာသုမ်ပါနှိုက်လည် ယုံကြည်စွာထသော၊ တရိဘဝနာဒိတ္တျာ ပဝရ ဓမ္မာ
၇	ရာဇာ တျြာဘျာ မင်ကြီသည်တည်ဟူသော အဝပြည်နှိုက် မင်မူရွေ မြံမာပြည်အလုံမ် 
၈	‘စုံ’မ်ကိုဝ် အစိုဝ်ရသော အဝပြည်နှိုက် တျြာဘျာမင်ကြီသည် စကိုင်စည်ခုံမ်တ်နှိုက် 
၉	ဆွံတ်က္လွေသာအခါနှိုက် မြင်တ်မူလေရုယ် ခြေရင်လုပ်က္လွေလေသာ 
၁၀	အခါနှိုက် ရင်က္လောင်ကိုဝ် ငါမ္လေဘိုဝ်ပါ သိမ်ဟူရုယ် ဆိုဝ်တ်မူလဝ သော အကျွန်နူပ် 
၁၁	မ္လေပိုဝ်ပြိ ဝတ်ထုလျှင် မဟိခဲဟူရုယ် နာတ်လျှောက်ပေသောလျှင် ငါမ္လေ လှူပါအံ 
၁၂	ဟူရုယ် ဆိုဝ်တ်မူသောကြောင် မြယာလက်စွပ်မွန် တခြည် အဝတ်တ်နှစ်စုံမ် 
၁၃	အမဲ သေစာ မျာစွာနှင် ပန်လေသောတည် အဖဲအရ့ပ်နှည်ဟူရုယ် မေတ်မူ၏ မူဝမ 
၁၄	ည်သောအရပ်နှိုက် ရွာသာလဲဟူသော တောစိမ်လျှင် မူတိမ်ဝန်ကျင် ရံလျက်ဟိသော
၁၅	ဟူရုယ် နတ်လျှောက်သော ဝတ္ထနာကိုဝ် ခေါရုယ် မေတ်မူ၏ ဝတ္ထနာလည် တောစိမ်ဟု 
၂၀၄
၁၆	တ်သော အခြင်ကိုဝ် နတ်လျှောက်ပေ၏ လက်စွပ်ကိုဝ်လည် လက်တ်တွင် ဝတ် 
၁၇	လျှင်၏ ရေစင်တ်လည် ခ္လလျင်၏ လှူတ်မူသော သက္ကရစ်ကာ ၇၆၀။ ဝ၊ 
၁၈	မ္လေအဝန်ကာ ၁၈၅ ပဲ၊ ဝ၊ ထိုဝ်နှိုက် တိုင်ဆောက်လျှင်၏ အရှေကာ ခ္လေါင်​ေ 
၁၉	ပါက် တောင်ကာ အင်ရှည်က က္လသည် ထောက်ရွှာ ခ္လေါင်ကသည် မူက္လအောင် အ​ေ 
၂၀	နာက်နှင် မ္လောက်ကာ မူတိမ်ဝန်ကျင်၊ ၊ (မာ)လည်ဟူသာ မ္လေကာ အရှေကာ တောင်
၂၁	သျံ အရှေတောင်ထောင်ကာ သိရျက်ပင် တောင်ဝံကန်ကာ က္လောက်စု၊ တောင်အ 
၂၂	ထောင်ကာ တမာပင် တမာပင်က ပ္လေလေသည်ကာ အေနောက်ကာ က္လာသလုံမ် စာက
၂၃	သည် သျံကန်ငဲသိုဝ် မူရုယ်၊ လံမလှည်ကြောင် အခ္လုံမ် အနောက်မ္လောက်ထောင်ကာ
၂၄	ကျွန်ဖင်မ္လေနှင် စယပ်မ္လေစပ် မ္လောက်ဝံကန်ကာ သင်ကန်ပင်နှင် တမာပင် မ္လော 
၂၅	က် အရှေထောင်ကာ လိမ်ပင် 

၂၀၅
မင်းကြီးစွာစော်ကဲ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ်- ၇၆၀ ခု 
(စစ်ကိုင်းမြို့မြောက် ပန်းဘဲတန်းမြောက် ဘုရားပျက်တဆူမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခုထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၁၂ (ခ)ဖြစ်သည်၊)

၁	စထောင် မ္လေဆိပ်ဟူသကာ ဖွါတ်ငါလျှင် အလွန်တျြာ ချစ်လွန်လွန်စွာသည် ဖ္လစ်သောကြောင် ဤ 
၂	ငါထွင်သည် လဲ ဆဲပဲကိုဝ်ကာ အသက်ဟိသရုယ်လျှင် အသက်မွေစေသော ငမ္လေသာမဟုတ် ငမ္လေ 
၃	သာ မ္လေအစည်အဆက် မွေစေသော သ္မီတ်တယောက်တေည်သာ ဖ္လစ်ရုယ်။ 
၄	ဤက္လောင်ကိုဝ် လှူသာမ္လေကိုဝ်ကာ ပုတ်ကိုဝ်ထက်ဝက် အရာထက်ဝက်စာ စေသော က္လောင်ဘာ 
၅	ကာ စယပ်ဝဲထန်ကိုဝ်။ မင်ရွာဝဲလည် အရှေမ္လောက်ထောင်တွင် ထန် ၂၀၀ ကိုဝ် က္လောင်ဘာစေသော၊ 
၆	ဤမျှတသည် မလောက်သောကာ ပုကိုဝ်နှင် အရျာ ငီလိုဝ်ဘာစေသော၊ က္လောင်ပျက်စီဩင်လည် အနေ 
၇	(လဲငီ)သစ်တချောင်၊ ဥတ်ချပ်ပျက်က ဘာလျှင်စေသော၊ မ္လေမှုဟိကလည် အရျာနှင် ပုကိုဝ်နှင် 
၈	(လဲ)တိုင်နှင် ငီရုယ် ဆိုဝ်စေသော လျှောကာသူကြီလျှင် မိုဝ်မ္လေကိုဝ်ရဩင်မူလိုဝ် တီထွင်ပေရုယ် 
၉	(လဲ)တိုင်လျှင် စေ၏၊ လှောကာသူကြီ မဟိခါကာ လှောကာသူကြီ သာ ငပန်ထု မယာကာ ပတ္တမြာ 
၁၀	ချင်တိုဝ် လင်မေယာကိုဝ်လျှာင် သာစည်မ္လေဆက် အသည်လဲတိုင် မူစေသော၊ စယပ်ဝဲကာ၊ ​ေ
၁၁	မ္လ လင်မယာ သာ ကုန်ဩင် + ငတင် ငက တောစိမ်သူကြီ ဤသည်ကာ က္လောင်က္လျွန်ကိုဝ် အသည်လဲ 
၁၂	တိုင် ထည်သော ချင်တိုဝ်ကာ သာစည်မ္လေဆက်လျှင် မ္လေနှင်အတူ ငါလှူလျှင်သော၊ ဥယ 
၁၃	န်ဝဲနေသ ကျွန်ကစသည် (ငပါတာ)၊ ငသောက်ကြာ ဤမ်ကြွမ် ငကာတက်၊ ငပ္လူငဲ ပျိမ်ငဲ ဤသ
၁၄	ည်ကာ က္လောင်ကျွန်တည် က္လောင်ဝဲလုပ်ကျွေလျှင်သ ကျွန်ကိုဝ်ကာ တင်နှီနှင် လက်ခု 
၁၅	ပ်လျှင် စာစေသော၊ ငဆျြိာလည် ငါဆိုဝ်တိုင် ပ္လုပေသည်ဟုတ်သောကာ ငါ 

၂၀၆
	နှင်အတူလျှင်
၁၆	အက္လျိုဝ် ရစပါစေသော မပ္လုသည်ဟုတ်သောကာ ဖုရာဟောသ တျြာအလျောက် မစာ 
၁၇	ပိုင်စေသော။၊ ဝ။၊ 

ကျောင်းအား လယ်လှူသော ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၆၁ ခု၊ 
(ရွှေဘိုမြို့နယ် ဟန်လင်းကြီးရွာ အရှေ့ ၁၀ မိုင်ခန့် ရှားကွဲရွာမြောက် ၃ မျက်နှာဘုရားမှစတင်ရရှိ၍့ ယခု ရှားကွဲ ကျောက်စာရုံတွင် ရှိသည် )

၁	၊ သက္ကရစ် ၇၆၁ ခု ဝါခေါင်လပ္လည် ၃ နေ 
၂	၊ ငပ္လည်ကြိ ဖလဲ တပဲကိုဝ် ရောင်ရွေ အကြာပြ 
၃	တ်ပေသည်ကာ ရွာသူကြီ ငကြဲလျှင်တေည် 
၄	ပေသည်ငွေ ၁၇ က္လပ် မ္လေဖိုဝ်၏ အကြာကိုဝ် ပေငွေ တက 
၅	ပ် ပေါင်ကောင် တထေည် ပေရ၏ က္လောင်လှံဖျင် (မ)ည် ကောင် တံပက်ပေါင် ဖျင် 
၆	သေသာ ထမင် ဟင် စာသောက်ပေ၏ ငနောင်လှဖ က္လောင်ကိုဝ် လှူသတေည် 
၇	သက္ကရစ် ၇၆၁  ခု နံယုန်လ္ဆန် ၈ ရျက် စနေနေလျှင် ငဥန်မည်သ သူလျှင် 
၈	သက္ကရစ် (၇၆၁) ခု နံယုန်လ္ဆန် ၈ ရျက် စနေနေလျှင် ငဥန်မည်သ သူလျှင် အကြာ
၉	ဆိုဝ်ပေရုယ်လျှင် ငဥလှသင် ဝယ်ရလေသတေည် မ္လေဖိုဝ်ပေသည်ကာ တဆဲ တက္လပ်တေ 
၁၀	ည် ရွာသူကြီ သင်တိုင်ကောင် တထေည် လူလင်ကဲ ဆဲပဲစာ ငဥန် မသန်ကောင် ခင် 
၁၁	တထေည် စတေည် မ္လေအသျှင် ငပ္လည်ကြီဖ ၉ ပေါင် ဖျင်အစုံမ် ဝက်မကြီ တခု 
၁၂	သေ လေလုံမ် အကြာသူ စာသည် ဖလာ တလုံမ် စပါတတင် တိုင်ဆောက်၏ ရွာ 
၁၃	တွင် သုကောင်မျာ သိပါတိတေည် ငသံသင်လေည် တဆဲ တက္လပ် ပေ၏ ငဥလှ 
၁၄	သင် လယ်နှင် အရှိအတူတေည် အသည် အဝတ်အစာ အတူတေည် သူကောင် 
၁၅	မျာ အကုန်သိပါတိတေည် ငါတိုဝ်ကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသည်ကာ ငါတိုဝ် 
၁၆	နှင် အတူ ရစသတေည် ဖျက်သသူကာ မစာရတတ် အငတ် ၂ လျှင် ဖ္လစ်စေ
၁၇	သော
၁၉၆၃-၆၄ ခု၊ နှစ်ချုပ်။

၂၀၇
မင်းကြီးစွာစော်ကဲ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၆၁ ခု 
(တံတားဦးမြို့နယ် သားများဘရွာ ရွှေမြင်တင်ဘုရား မြောက်ဘက်အနီး တောင်ရိုးပေါ်၌ ရှိသည်၊ )

၁	။ ။ နမော . . . . . . . . . . . . . . 
၂	စိရုယ် သာ (သ) . . . . . . . . . . . . . . . 
၃	၆ တည်ခ . . . . . . . . . . . . . . . 

၁	. . . . . . . . . . . . . . . 
၂	. . . . . . . . . . . . ကြည်လဝ
၃	. . . . . . . . . . . . (မင်)ကြီ၏၊
၄	. . . . . . . . . . . . ၏ ချံသာကို 
၅	. . . . . . . . . (ကောင်) ၏ဟု ပြန်လစ်ရုယ် သိက္လာနတ်မင်သည်
၆	. . . . . ခပ်သိမ်ကိုဝ် ခြုတ်ခြယ်နိုင်ရုယ် မြံမာပ္လည်အကုန်ကိုဝ် အစိုဝ် 
၇	ရထ . . . . သရေ အကျောဝ်အစဝ် ရဲရင်ခြင်တိုဝ်နှင်လည် ပြည်စုံမ်စွာထ ၆
၈	ရတ္တ(နာ သုံမ်ပါတိုဝ်နှို)က်လည် ယုမ်ကြည်စွာထ ၆ ၐြီ တြိ ဖဝနာ ဒိတျာ ပဝရဓမ္မရာဇာ 
၉	တျြာဖျာမင်ကြီသည် သင်္သရာဆင်ရဲမှ လွတ်ရုယ် နိဗ္ဗန်ဟူ၆ ချံသာကိုဝ် လိုဝ်ရကာ 
၁၀	ကြီကြီစွာ ၆ ကောင်မှုမျာလည် ပ္လုရုယ် လှူတ်မူ၏ လူမျာတိုဝ်၏ အစိအဖွါကိုဝ်လည်ရှာ ​ေ
၁၁	ပ၏ ရှေဟောင်တိုဝ် လှူခဲ (လဲ၆၊) အလှူတိုဝ်ကိုဝ်လည် အဓိအပါ မမူ လှူတ်မူ၏ ဖုရာမ္လတ် 
၁၂	(မွ)န်လွန်ပြိ သာသနာ ၅၀၀၀ တည်စိမ် ၆ ငှါ ရှေဘိုဝ်လောင်စဝ်တိုဝ် သရိရဓတ်တ်အမျာတိုဝ် 
၁၃	(ကိုဝ် )ထာပနာခဲ (ရုယ် ပ္လု) ခဲ ၆ စာတီတ်နှင် က္လောင်တိုဝ်ကိုဝ် ပ္လုလစ်ရုယ် ဖုရာမ္လတ်မွန် နိဗ္ဗန်လွန် 
၁၄	(ပြိသာ )သနာ။ ၁၉၇။ သက္ကရစ် ၇၆၁ ခု အာသနှစ် တန်ဆောင်မုန်လ္ဆန် ၁၂ ရျက် သောက်ကြာ
၁၅	နေ သိဟသူရ ဆင်ဖ္လူသိခင်မင်၏ သာချင်တိုဝ်ထက် ရဲရင်ခြင်ဖ္လင် လွန်ထ ၆ စာကိုင် 
၁၆	ပြည် မ္လောက်ဖက် အကုန်ကိုဝ် အစိုဝ်ရထ ၆ အသင်္ဃယာမည် ၆ မင်ကြီ သ္မီရင်၏ သ္မီစ 
၁၇	ဝ် ဖ္လစ်ထ ၆ မိဖုရာနှင် ညိညွတ်စွာမူရုယ် ပစ်စည်လေပါ အလိုဝ်ငှါ လှူတဝ်မူသည် 
၁၈	ကာ သက်ရွာအရှေဘက် ကုတိုဝ်နှင် (အကွ အ)နောက်၊ ရွှန်ရွာငဲ၊ တန်ရောက်ဦ 
၁၉	ကုတိုဝ်နှင်အကွ ဆိတ်အောက်ရွာနှင် ကုတိုဝ်နှင် အကွ ၁၀ ပဲ အင်မ္လေနှင်၊ အင် 
၂၀	နှင်အကွ၊ လပန်ကန်၊ ၊ သက်ရွာမ္လေ၏ အခြာကာ၊ အင်မ္လောက် ကံမနာ အ
၂၁	ရှေတောင်ထောင်ကာ၊ တောင်ချွန်မ္လေလျှင် အခြာ၊ တောင်ကာ မ္လစ်၊ အနော 



၂၀၈
၂၂	က်ထောင်ကာ ကုလာရွာ၊ အနောက်ကာ တောင်ရှိုဝ်လျှင် အခြာ၊ အနောက် ​ေ
၂၃	မ္လာက်ထောင်ကာ ကိုဝ်တ်ကြိမ္လေ ဥုတ်ခဲပစ်တောင်ငဲလျှင် အခြာ၊ မ္လော 

မင်းကြးစွာစော်ကဲကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	. . . . . . . . . . . . . . . အနောက်နာ 
၂	. . . . . . . . . . . . . . . အနောက်ကာ မ္လ 
၃	. . . . . . . . . . . . . . . မ္လစ် အရှေ 

၁	က်မ္လေ၏ . . . . . . . . . . . . . . . 
၂	စ်၊ ထိုဝ်မ္လ . . . . . . . . . . . . . . . 
၃	လည်မ္လစ် . . . . . . . . . . . . . . . 
၄	င် အခြာတေည်၊ တန်ရောက်ဦမ္လေ၏ အခြာကာ . . . . . . င် 
၅	ကာ ငပျပရှာ၊ တောင်အနောက်ကာ မ္လစ်၊ မ္လောက္က်ာ ပြောက်သည်မ္လေ ဆိပ်အောက်မ္လေ၊ . . . . ကာ သုရဲ 
၆	မ္လေလျှင် အခြာ၊ တောင်ကာ ခရီ အနောက်ကာ ဆိပ်၊ မ္လောက်ကာ . . . အင် ​ေ
၇	မ္လ၏ အခြာကာ အရှေကာ မ္လစ်၊ တောင်လည် မ္လစ် အနောက်တောင်ထော(င်ကာ)ဆော
၈	က်ရှည်၊ မ္လောက်ကာ စကာမ္လေ ငွေလဝန်မ္လေလျှင် အခြာ၊ မ္လောက်အရှေထောင်ကာ၊ 
၉	ကွန်ပြောက်မ္လေလျှင် အခြာအင်ကာ ၈ ပဲ အင်ကာ စစ်တလွဲပင်ကီ၊ လပကန်​ေ 
၁၀	မ္လ၏ အ(ခြာကာ အ)ရှေတောင်ထောင်ကာ မင်ထန်မ္လေ၊ တောင်သိုဝ်လာသည် . 
၁၁	တောင်မန်မ္လေ ခရိကြောင်မ အခြာ၊ ခပိုဝ်မ္လေကံနာ အနောက်ထောင်ကာ . 
၁၂	ဝ်ရွာမ္လေနှင် အခြာကာ ကုန်ထိပ် ရေဝေလျှင် အခြာ၊ မ္လောက်ထောင် . . 
၁၃	မ်မ္လေလျှင် အခြာ၊ မ္လောက်လည် ကုန်ထိပ် ရေဝေလျှင် အခြာ၊ မ္လောက် . . 
၁၄	ထောင်သိုဝ် လာသည်ကာ မင်ကန်မ္လေ နှံဖိုင်မ္လေ အခြာ၊ အရှေကာ ပင်သဆိုဝ် 
၁၅	မ္လေအစပ်လဲ အိုင်ရှေ တနှောင်ပင်လျှင် အခြာ။ ဝ။ မ္လောက် မိဖုရာကြိ ဥ 
၁၆	ပုတ်စာ ဆိမိဝတ် သင်ပုတ်ဝတ် အလိုဝ်ငှါ ထာတ်မူသည် ငွေ ရွက်နီကိန် ၅၀။ 
ဤကျောက်စာသည် ၁၉၆၀- ၆၁ ခု နှစ်ချုပ်၌ ပါပြီးဖြစ်သော်လည်း ၁၉၆၅ ခုတွင် ကြွင်းကျန်သော ကျောက်စာ ၉ ပိုင်း ကိုသားများဘရွာ ဘုန်းကြီးကျောင်းအတွင်းမှ ထပ်မံရရှိသည်။ ယခု ယင်းကျောင်းတွင်ရှိသည်။ ၁၉၆၄-၆၅ ခု၊ နှစ်ချုပ်။ 

၂၀၉
ရန်အောင်မြင်ဘုရားကျောက်စာ၊ အငယ်၊ ၂ မျက်နှာ၊ 
မျက်နှာဘက်
သက္ကရာဇ် ၇၆၂ ခု 
(တံတားဦးမြို့နယ် သဲမောင်းကန်ရွာ ရန်အောင်မြင်ဘုရား၌ ရှိသည်၊ )

၁	။ အနောရဒ္ဓါ မင်စော၏ ယောက်ဖတ် တကောင်မင် သိမ်ကပတေ က္လောင်ဝတ္ထု တောင်ပန် 
၂	ဝင် ထန်တိုက်ကုန်ဩင်၊ ၊ လက်ဆောင်တ် ဆင်ဥပေါဝ်၊ မြင် ရွှေကတင်လျက် တစီရွှေလှောဝ်ဖ 
၃	လာမျက်မျှပ် ၁၀၀ ပုဆစ်တုတ်ပါစေသည်ကး (သ္မီတော၊)မင်ရဲက္လောဝ်စွာ သာတ်သီဟသူရသ္မီတော လေ 	ယောက်
၄	မ္လင်စဲပင် လက်ယာက္လောင်ဝတ္ထု ကန်တောဝှံ အိုမ်မြင်သည် မ္လေအိန်တောင်လောင် ငဥမ္လေလင်တခေါင်နှိုက် 	ငတုန် 
၅	ဖမ္လေပုံချမ်စး မင်မဟာရွာ အင်နှင်အကွ ၁၆ လက်ဆောင် . . . လဲနှစ်စွဲ ဆင်ဥရန်၊ ၊ ယူတောမူ သူကြီ 		က္လောင် ဝ
၆	တ္ထု ရွာမ္လောင်အရျပ်နှိုက် မြင်တစီစး လက်ဆောင် . . . . . မွန်တစီ၊ ၊ မ္လင်စိုဝ်သူကြီ က္လောင်ဝတ္ထုထောက်ရွာ  
၇	ရသော လှူသည် ကံပုရွာနှင် ကွ မ္လေစွတ် ၁၀ အခြောက် . . . . . ရွှေဖလာ ၅၀ ခုတ် မြင်တစီ ဖျင်နှံ 		တထေည်၊ ၊ 

၈	ရွှေလေသူကြီ က္လောင်ဝတ္ထုလဲ ၁၀ လက်ဆောင် ရွှေလက်ကောက် နှစ်ခြည်သော ၂၀၊ ၊ စောမွန်ငဲ က္လောင် 	ဝတ္ထုတော 
၉	င်ပ္လုန်ရသောခါ ကိုဝ်စာတွင် မြိုဝ်တောင်ပါနှိုက် မ္လေဖ္လု ၅ ပဲ ငဝရုပ် ၅ ပဲ၊ ၊ ကန်လှကိုဝ်တ်က္လောင်ဝတ္ထု တောင်ပိ 	နှိုက် 
၁၀	ထန်နှင် အကွ ပေလစ် ၅ ပဲ လက်ဆောင်ရွှေလက်ကောက် မျက်သ ၅။ စမာစိုဝ်မင်က္လောင်ဝတ္ထု နတ်မ္လဝ်နှိုက် ပဲ 
၁၁	လက်ဆောင်ရွှေ ၅ တံမာခါ မင်က္လောင်ဝတ္ထု မ္လောက်ဖက်ကတုနှိုက် မြင်တစီစး လက်ဆောင် ရွှေနတောင် မျက် 
၁၂	ခတ် ရွှေလက်ကောက် ၂၀၊ ၊ လက်မထောင်သူကြီ က္လောင်ဝတ္ထု . င်ပလံ ၅ ပဲ ဝယောင် ၇ ပဲ တောင်ပိ ၅ ပဲ 	တောင်​ေ
၁၃	နာက် တပဲ လက်ဆောင် ရွှေလက်ကောက် ၁၀၊ ၊ ပုလဲ သပေါက်သူကြီ က္လောင်ဝတ္ထုတက်တစင်စး ငမင်ထွန် 	၅ ပဲ လဲရှည် ၅
၁၄	ပဲ လက်ဆောင် ရွှေ ၅ ကျ‘ပ်’၊ ၊ သာယာဝတီ မိဖုရာက္လောင်ဝတ္ထု . တာတောင် ကုလာတဲမြင်တစီစး၊ ၊ ကြာ	အင် မင်ညီ
၁၅	လိုင်တက် (မင်က္လောင်ဝတ္ထု ပေါက်မြို )င်လဲ ၅ လက်ဆောင်ရွှေ . . အနောရဒ္ဓါမင်စော သ္မီတော အမြင်မိဖုရာ 	မောင် 

၂၁၀	
၁၆	နှံက္လောင် . . . . . . မင်ကြီနှိုက် . . . ၅ ပဲနှင် နှံဖဲကျုမ္လေခြာ တောင်လးသကး က
၁၇	လညာ . . မဥနှပင် အနောက်တောင်ထောင် လက် . . . . ပေါက် အရှေကး နှံဖဲကျု အဝင် အနောက် ​ေ
၁၈	မ္လောက်ထောင် မူတိမ်နာ အရှေမ္လောက်ထောင် . . . . . . . . . မူတိမ်နာ လက်ပံပင် အရှေတောင် 
၁၉	. . . စင်ကြယ်မ္လေခြာ ကံပိုင် . . . . . . . . . . . . . . . . 
၂၀	ပဲနှင်တိုက်ကာ ရှေ . . . . . . . . . . . . . . . .
၂၁	နတောင်မျာ . . . . . . . . . . . . . . . . 
၂၂	. . . . . . . . . . . . . . . . . 
၂၃	. . . . . . . . . . . . . . . . . 
ရန်အောင်မြင်ဘုရား ကျောက်စာ၊ အငယ်၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	။ ။ တောင်မိဖုရာ က္လောင် . . . . . . ငှက်ပျောဝ်တိုင် မ္လေခြာ 
၂	ကာ အရှေလာသကး ဖလံကန် . . . . . အနောက်လာသကး ဆင်သေက္လော 
၃	က်ချပ် ငဓုဝံရပ် မ္လောက်လးသကး . . . . . . . ကွံသီဥယည် တပဲခွယ်၊ ၊ 
၄	တုန်တောင်သူကြီက္လောင်ဝတ္ထု . . . . . . . . . . . . . . လက်ဆောင်မ္လင် ရွှေကထက် မျက်ခက်အိုဝ် 
၅	။ ။ နမော တဿ တိ၊ ၊ ဆင်ဖ္လူသ္ခိင် သိဟသူ . . . . . . . . ထိလိုင်နာ ရွာရာနှင် အကွ လဲမေ 
၆	ည်ကး လေပဲ လဲခြွေ ၅ ပဲ၊ ဖ္လူငဲ ဆင်သေကျင် . . . . . . . . . . . လုံမ်စတွင်၊ စောဝ် 
၇	ငဲ၊ ငူ၊ ငထေည်ကြီ၊ ဝံဖ္လည်၊ . . . မ္လွာ . . . . . . . . . . . . ပျာရင်၊ နတ်ပိုဝ္အ် ဤ 
၈	ကး ၅ ပဲစိချည်၊ မ္လေအပေါင် ၁၅၀ ထွန်ုဆုံမ်အရျ . . . . . . . . . လက်ဆောင် . . မျာဟိသော ဆင် ဆ
၉	င်မကသာ တစီ၊ ၊ ကာရေ . သူကြီ က္လောင်ဝတ္ထု၊ မင် . . . . . . . . . နှင် ပန်ရုယ် ရသကး နတ်စိမ်၊ သာတော

ဤကျောက်စာအောက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည် မသိသာ။

၂၁၁
၁၀	ဆင်ဖ္လူသျင်လက်ထက် ဆင်ပေါက် ၂ စီ၊ ဆင်မ . . . . . . . အမျက်စီသ ဆင်ပေါင် 
၁၁	ဆင်က တဆူနှင် ပန်ရုယ် ရသကး ညောင် . . . . . . . . . . အိုမ်သင် သပ္လေကျင် တောင် 
၁၂	မ္လောက် ကုန်ထုတ်ချင် မုန်အိုင် . . . . . . . . . . . . . အိုမ်ပန် အနောက် ထုတ်ချင်၊ အ 
၁၃	နောက် လးသကး ပုကံသည်လဲ . . . . . . . . . . . . . . . က္လောက်ဥကြိုဝ်လျှင် အခြာ၊ ညော 
၁၄	င်အိုဝ်မ္လေခြာ အရှေလးသကး . . . . . . . . . . . . . . . ခရိ ရေဝေ အနောက် လးသကး က္လွဲချော 
၁၅	င်ငဲကြိ က္လွဲချောင်ငဲ အကြာ . . . . . . . . . . . . . . . ခြာ။ ပြည်မင် စကြဝတေ ​ေ
၁၆	က္လာင် ကျောက်စလင်ပါ မု . . . . . . . . . . . . . . . တိမ်ရွာနှင် အကွ​လဲမေည်ကးလ 
၁၇	က်တက် ၅ ပဲ၊ ၊ ပုန်ညက် ၃ ပဲခွဲ ငပေါင် . . . . . . . . . လက်ဆောင်မြင် ရွှေကထ 
၁၈	က်ပျက် ၂၀၀ တန်၊ ၊ ကံမရိုဝ်သူကြီ က္လောင်ဝတ္ထု . . . . . . . . . အကွ လဲ ၆ ပဲ လက်ဆောင်တ် 
၁၉	ရွှေလက်ကောက် ၅၊ ၊ ဒွါသူကြီက္လောင် . . . . . . . . ထန် ၅၀ ညောင်ပင်္ကုကး 
၂၀	နှိုက် ၂ ပဲ ညောင်ပင်ရောက်နောက် . . . . . . . . . ရှေလဲ အပေါင် ၂၇၊ ၊ သယောင်မင် 
၂၁	က္လောင်ဝတ္ထု . . ကနီအနောက် ငဖဲအင် . . က် ၆ . . . . . . လက်ဆောင် ရွှေလက်ကောက် ၅
၂၂	ငွေ . . . . တ်၊ ၊ . . သိမင် က္လောင်ဝတ္ထု ကိုဝ်စးတွင် မ္လေပုံမ်သာယာ ၁၀ ပဲ လဲရပ်ကး ရက်ငိုဝ်တောင် 
၂၃	ဖက် ၂ ပဲခွဲ မ္လောက် ၂ . . င် မ္လောက်ဖက် ၆ ပဲခွဲ လက်ဆောင် ရွှေ ၁၀၊ တောင်ရွေ မင်က္လောင်ဝတ္ထု သင်ပန်နီ 
၂၄	. . . . . ရွှေ ၅ ဝက်တောင် . . န်ဟိသည်ကး နတောင်မျာစည်သူ၊ ၊ စာချမ်သည် မင် ​ေ

၂၁၂
၂၅	. . . . . ပန် ၁၀၀၊ မတ္ထုတဝ်က္လောင်တောင် ထန် ၁၀၀၀၊ ၊ လိုင်တက်မင် . က္လောင်ဝတ္ထု ဥယည် 
၂၆	. . . . . . . လက်ဆောင် (ရွှေ)သောက်ရေတင် ၁၀၀ . . . . မင်က္လောင်ဝတ္ထု သူ 
၂၇	. . . . . . . . . . . . . . . . . . . ကွံ 
ဤကျောက်စာအောက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည် မသိသာ၊
ဤကျောက်စာ၏့ လက်ယာဘက်ဘေးတွင် ‘သိမ်ငြိမနှိုက် ၅ ပဲ’ ဟု ထောင်လိုက် ရေးထိုးထားသေးသည်။ 

ထွဋ်တင်မာရ်အောင်ဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၂၆ ခု၊ (၇၀၁-၇၀၇ ခု)
(စစ်ကိုင်းမြို့ စစ်ကိုင်းတောင်ခြေရင်း ရှင်ဖြူရှင်လှဘုရားသို့သွားသော မြစ်ဆိပ်၏့ မြောက်ဘက် ထွဋ်တင်မာရ်အောင် ဘုရား၏့ အရှေ့တောင်ဘက်တွင် စတင်တွေ့ရှိ၍့ ယခု ၎င်းအနီး ကျောက်စာရုံအတွင်း၌ ရှိသည် )

၁	၊ ၊ နမော တဿတိ၊ ၊ စကြဝလာ အလုမ်၏ အလျှင် ကုမုတျြာကြာ ငါပွင် ငါယောက်ဟုရု 
၂	ယ် ဟိသလက္ခနာ ၅ ပါ ဖုရာ ငါယောက် ဖွါဖက်ဖ္လစ် ၆ ဗောဓိရင်နှိုက် ပန်လင်ပေါက်ရုယ်ရောက် 
၃	သောလျှင်၊ ရန်မက် ၉ နိုင်လိယ်ပြိသော ဖုရာမ္လတ်စွာ ကက္ကသန် တယောက်၊ ဖုရာမ္လတ်စွာကောနာကို 
၄	မ်လေ တယောက်၊ ဖုရာမ္လတ်လှ ကဿပလေ တယောက်၊ ဖုရာမ္လတ်လှ ကောတမကာ ္ဖစ်
၅	သော၊ ၊ လေ အသင်္ချေ အမ္လတ် ကမ္ဘာတသိန် အကိန်စောင်ထ လုံလဖ္လည်ရုယ် ပ္လည်စင် ပြိသော မိမိကိုနှင် 
၆	တနေနက်လျှင် ဖွါဖက်ဖ္လစ်ထသော ဗောဓိပင်ကိုဝ် အညွန်ထွက်ပေတတ္ထသော၊ ပစ္စုန်မည်သော မိုဝ်န 
၇	တ်သာနှင် တုထကျင်သ၊ သေတကုဉ္ဇရ ရာဇာဓိပတိတျာ ပဝရသီဟသူရ ဓမ္မရာဇာမည်သော ဆင်ဖ္လူ 
၈	သိခင် တျြာမင်ကြီကိုဝ် ဖျက်ဆိခ္လိုဝ်ခ္လမ်စိမ်သောငှါ လာလစ်ထသော ခန်မင်ကြီ၏ 

၂၁၃
၉	စစ်သည်အပေါင် သုံမ်သိန်နှစ်သောင် ၆ စစ်သည်တိုဝ်ကိုဝ်လေ၊ ရဲလှစ်တိုက်လွှင်နိုင်ထပြိ 
၁၀	၆ ဖုရာသာသနာ ၁၈၈၉ နှစ်နှင် သုံလ တဆဲနှစ်ရျက် ၆ အခါနှိုက် ဆင်ဖ္လူသိခင် တျြာမင်ကြီသာအ 
၁၁	သင်္ချာသည်၊ ဇေယျဘူမိ မည်သ စစ်ကိုင်ပြည်နှိုက် မင်မူဥိကလျှင် အဖသာချင်ကိုဝ်လေ 
၁၂	နှိပ်နှင် နိုင်ပြိထ ၆ အသင်္ချာသည် နတ်ရွာလာခဲရုယ်၊ သိဟသူရမ္လေ က္လစွာမင်ကြီသည်၊ မင်မူဥိက 
၁၃	လျှင် မိ ၂ ပြည်အဝန်ကိုဝ် နှင်လစ်ရုယ်၊ သတင်ပြည်ာ သတ္ထာခြင်နှင် ပ္လည်စုံစွာသော စစ်သူကြီ 
၁၄	သူဖရစ်သည်၊ သဗ္ဗညူဖုရာမ္လတ်လှ ကဿပသည် မှတ်တဝ်မူခဲသော၊ သလာပဗ္ဗတမည်သော၊ 
၁၅	ခ္လေါက်မအရပ် တောင်ထိပ်နှိုက် ကုလာက္လောင်တွင်ခေါင် အခ္လင် ၁၇ တောင် ဆင်ဝင် 
၁၆	ဥိထွက် စလစ်သ ၄ ဆင်ကြီစွာ ပ္လူလစ်ရုယ်၊ ပြိ ၂ သောအခါနှိုက် စာပေ အကျင် သတင်
၁၇	နှင် ပ္လည္ဇုံစွာသော ခ္လေါက်မ မဟာထေည်ကိုဝ် ကိန်စေလစ်ရုယ်၊ စစ်သူကြိ သူဖြစ်လင်မျာသည် ​ေ
၁၈	ခ္လါက်မ မဟာထေည်က စ ၆ အရှေသင်္ဃရာဇာ အနောက်သင်္ဃရာဇာ စ ၆ သျင်မျာအပေါင်ကိုဝ် 
၁၉	အိမ်တ်တွင် သွင်ရုယ်၊ ပိသျက်နှစ် ပ္လစ်သိုဝ်လ္ဆန် တဆဲနှစ်ရျက် ၂ နေက၊ သိဟသူရမ္လေ က္လစွာမ 
၂၀	င်ကြီသည်၊ စလစ်ကွန်နိမ် အလယ် အိမ်တ်ငယ်သိုဝ် ထွက်တ်မူ၆ အခါနှိုက်၊ စစ်သူကြိ သူဖြစ် 
၂၁	စ ၆၊ ပစ္စပတိယ်၊ လက်ယာ . . . ပိစည်၊ မင်သတိုဝ်၊ စစ်သူကြီ နန်ဓပကြံ၊ မင်မတ် 	
၂၂	ကြီ . . . နက်ကသ္မန်၊ ကံမသူကြိ စစ်သာ ပေါက်ရကံ၊ ကူခန်သုကြိ အသင်္ချာ၊ သိန်ကပို 
၂၃	ဝ်၊ . . . တေည်၊ အသည် သျံပင် ကလန် စသော ပိုဝ်ပါအမျာမှောက်၊ အသည် ကုမ္ဗတေ၊ အ 
၂၄	သည် လက်ဝယ်ဖြစ်၊ အသည် ဘုမ္မရာဇာ၊ အသည် ဘုမ္မချစ်အရျာ၊ အသည် (ငဝသင်၊ )အသည် ငပ္လည် 
၂၅	လှသင်၊ ဤအသည် ခြောက်ယင်သတိုဝ်ကိုဝ်၊  ခ်တ်မူရုယ်၊ မေတ်မူသ် . . ရုတ်ကြိလက်ထက် 
၂၆	ကလျှအ်ငတွင်သည် ဟုတ်တေည်ဟု နာတ်လျှောက်လျှင်၏၊ နာတ်လျှောက်လျှင်၊ ငွေလင်ပန်ငါ 
၂၇	ခ္လပ်၊ ငွေစငွေ တခ္လပ်၊ ငွေဖုန်နှင်၆ ဤငွေတသောင်လျှင် ရှေတ်ပေလျှေင်၏၊ ဤငွေကိုဝ် 
၂၈	ကာ ချင်တိုဝ်အသည် အစိုဝ်မရတကာ၊ ငါမင်တေည် ရေမ္လေကိုဝ် အစိုဝ်ရ၏ဟု မိန်တ်မူ၏၊ 
၂၉	မိန်တဝ်မူသ်၊ အမတ်တိုဝ် စာရုယ် နာတ်လျှောက်လိုက်လျှင်၏၊ ဖုရာမင်ဟုပြိကာ မ္လေဖို 
၃၀	ဝ် စာတ်ခေါဝ်သလောဟု၊ နာတ်လျှောက်သ်၊ အမတ်မျာကိုဝ်၊ ငါကာ စာဟံဟူ ငါမဆိုဝ် 
၃၁	တကာ၊ သာသနာ ၅၀၀၀ မကုန်မချင် အခါခပ်သိမ် တေည်စိမ်သောငှါ ငါဆိုဝ်၏ဂှသ် 
ဤကျောက်စာအထက်၌ မှေးမှိန်နေသောစာ ၄ ကြောင်းရှိသေးသည်၊ 
တိုင်းရင်း-မ-၅၈၈။

၂၁၄
ထွဋ်တင်မာရ်အောင်ဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	ဟု ပန်တ်မု၏၊ ဤသိုဝ် ပန်တ်မူလျှင်၊ ဤငွေ တသောင်ကိုဝ်လေည် ရှေတ် (ပေလျှေ)
၂	င်၏၊ ငွေကရာနှင် မင်ကြိလက်တ်စွယ်ရျု် ရေစင်တ်သွန်လျှင် မ္လောက်စေည် ခရာလေ (တီလျှေ)
၃	င်၏၊ ၊ ကုမ္ဗတေည် စသော အသည်ခြောက်ယောက်ကိုဝ်လည်၊ တန်ကျစ်ရေ တုယင် ဖျင်ဖ္လူ ဖျ 
၄	င်မည် ထပ်ရ်ျုလွှံလျှင်၏၊ မ္လေလှူသော သက္ကရစ်ကာ ၇၀၁ ခု ဤသိုဝ် လှူတ်မူ၍ ရသော သောက်ဖန်မ္လေ 
၅	၁၀၀၀ ကိုဝ် ငက္လောင်နှိုက် အခါခပ်သိမ် မြယ်စိမ်သောငှါ အခါ ၂ လျှင် သစ္စာမူ၍ တိုင်ခြာဆောက် 
၆	သောမ္လေကာ၊ အရှေတောင်ထောင်ကာ ပုစဝ်တိုက်၊ ကျည်ပင်ကန် သမျာနှဝ် ကုတ်ကာ ထိမ်ပင် ဖါ 
၇	ရာ လာလေ နွာက္လတေည် စလောက်အင် ထက်ဝက် တောင်ပိုဝ်မြင် လက်ပံကိုင်လျှင် အခြာတေ 
၈	လက်ပံကိုင်မ္လောက် တောင်ပိုဝ်စည်၊ တောင်ပိုဝ်စည်မ္လောက် ဝါရုံမ်တွင် ချည်ပြတ်ပင်ရင် တ
၉	တိုင်၊ ထိုဝ်မ္လောက် လက်ပံတိုဝ်မ္လောက် မြိုဝ်အနောက် တောင်ပိုဝ်နှင် တတိုင်၊ အနောက်မ္လောက် ထော 
၁၀	င်ကာ ပြည်ထွင်တောင် ကံပိုင်လျှင် အခြာတေည်၊ အရှေမ္လောက်ထောင်ကာ ဝင်ကန်အဖျာ ညော 
၁၁	င်ပင်ကြိလျှင် အခြာတေ၊ အရှေတောင်ထောင်ကာ ပုစဝ်တိုက် ပင်ကန် သမျာလျှင် အခြာတေ၊ တိုင် 
၁၂	ခြာဆောက်ပြိ၊ မြိုဝ်တေည်သော သက္ကရစ်ကာ ၇၀၇ တန်ခူလ္ဆန် ၁၃ သောကြာနေအာ ပြိသလက်လျှ 
၁၃	င် မြိုဝ်ပြိ၏၊ ဤသိုဝ်လျှင် ငက္လောင်နှိုက် ငါလှူသော သောက်ဖန်မ္လေ ၁၀၀၀ ကိုဝ် ဘျက်ဆိသသူကာ အကံ 
၁၄	မ္ဘာ ၂ ဖုရာ မဘူရစေသော၊ တန်ဆဲပါ အပ္လစ် ၈ ပါ အပဲ ၄ ပါ လာစေသော၊ စစ်ကိုင်နှင် သောက်ဖန်မြို 
၁၅	ဝ် အကြာ အလျာအနံ အစောက်အထူ ဤမျှသော မ္လေပုန် တလုံ ၂ သောကိုဝ်လျှင်၊ ကြုံမ်လျှင် ခ္လ၍ 
၁၆	ဖုရာ တယောက် ၂ ဖ္လစ်သောလေ ဖူမြင်ရသည်ကိုဝ် ထာဘိ နာမျှလျှင် ကြာရသည် မဖ္လစ် ​ေ
၁၇	စသတည်၊ အမျိုဝ် ၇ ဆက်လည် ပျက်စီပြုန်တီသည် နှင်နှင် ဖ္လစ်စေသတေည်၊ ငြယ်ကြီ 
၁၈	ကာ ၈ ထပ် ၊ ငြယ်ငဲကာ ၁၂၈ ထပ်၊ ဤသိုဝ်မူသော ငြယ်တိုဝ်တွင် တပ္လေါင်ပ္လန် ၂ ဖုရာ တ
၁၉	ကာ ခ္လျွတ်၍ မက္လွတ်တတ်သော ငြယ်သစ်ငုတ်လျှင် ဖ္လစ်စေသတည်၊ ငက္လောင်နှို မ္လေ ၁၀၀၀ ကိုဝ် 
၂၀	ခိပင်သာသူလျှင်၊ ငါနှင် ထပ်တူလျှင် ရစကြလိုဝ်၏၊ ဤသိုဝ် ငါကိန် ခိုဝ်၍ လှူသ အက္လိုဝ်ကာ၊ 

၂၁၅
၂၁	ငသျင် မဲမင်၊ ငသျင် မင်ကြီလင်မျာ၊ ငသျင် နှမ၊ ငသျင်ငိ မင်ရဲ၊ ငသျင်ငိ မင်တရျာဖျာ၊ အ
၂၂	မတ်ကြိမျာ၊ သံပျင် ကလန်၊ ငမျာ၊ ငသာ၊ ငမ္လေ၊ ငမ္လစ်၊ ငက္လေ၊ ငက္လျွန်၊ သဗ္ဗသတ္တဝါ ခပ်သိမ် 
၂၃	ငါနှင် ထပ်တူ ရစကြလိုဝ်၏၊ အဆုံမ်စွန်ကာ၊ ဗောဓိပန်လင်ထက် ထဝယ်တင်ပျည်ပုံမ် ​ေ
၂၄	ဆာင်ချည်ရုယ်၊ လူနတ်တကာ သဗ္ဗသတ္တဝါကိုဝ်၊ ထိုဝ်မှ ဘက္ကာ၊ ဤမျှ ဘက်သိုဝ်၊ ဤမှ ဘက္ကာ 
၂၅	ထိုဝ်မှ ဘက်သိုဝ် ကဲပေတတ်သော၊ ကောတမဟူသော ဖုရာဆုမ္လတ် မခ္လွတ် ငါကာ ပ္လည်ခ္လျ‘င်’ 
၂၆	သော၊ မြိုဝ်နှိုက်ကာ၊ ဆင်ပေါက် သာကြီ တစိ ကာစွဲ သုံကိပ်လေ ၁၅ စင် မိပေါက် ၅ စင်၊ ငတော
၂၇	င်ကြီသင် လင်မျာ သာမ္လေနှင်သော နှစ်ကိပ်၊ ပုရန် ငကမ္ဘာ လင်မျာ ၂ ယောက်၊ ငလင်ကာ လင်မျာ
၂၈	သာနှင် ၃ ယောက်၊ ငရွှတ် သာအဖ ၂ ယောက်၊ ငကောင်ယန် လင်မျာ ၂ ယောက်၊ ငမ္လစ်တ် လင် 
၂၉	မျာ သာအဖ ၄ ယောက်၊ စပါ ၁၀၀၀ နွာ ၅၀ ဆိတ် ၁၀၀ ထာခဲ၏၊ ၊ သက္ကရစ် ၇၆၂ ညောင်ရံစာ 
၃၀	တိဝတ် တန်တိမ် ၅ ပူတက်သေနပ် ၅ ပိတူ ၅၊ ၊ စွဲသင်က္လောင်ဝတ် ပူတက် ငပိတုန် ၅၊ ငရစ်ကို 
၃၁	ဝ်တ်က္လောင်ဝတ် တပ်ငယ်ဝယ် တိုင်ရင် ငါစိတ် အသင်ချာက္လောင်ဝတ် ပူတက် လှေတ်ကြောင် ၁၀
တိုင်းရင်း-မ-၅၈၉။




၂၁၆
ဥမင်ကျောင်းကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၆၅ ခု၊ (၆၄၇-၆၅၇ ခု)
(ဝက်လက်မြို့နယ် သစ်ဆိမ့်ကြီးရွာမြောက် ရွာသစ်ရွာ ဓါတ်တော်ကြီးစေတီ၏့ အရှေ့ဘက်တဝဂူအနီးမှ စတင်ရရှိ ၍့ ယခု ရွာသစ်ရွာ မြင်တင်ကျောင်းတိုက်ဟောင်း အတွင်း၌ ရှိသည်။)

၁	။ သကရစ် ၆၄၇ ခု မာခနှစ် ကဆုန်လ္ဆန် ၁၃ ရျက် ၅ နိယ်နှိုက် င။ 
၂	ချံသင် သာ ငနိုင်ငံသင် ဆင်ထိန်အသည် သံပျင်ကလန်တိုဝ် အစိုဝ်ရ 
၃	စွာသောခါ ခွက် ၂၅၀ နှင် ဝဲရုယ် ဦမောင်က္လောင်နှီုက် လှူသမ္လိယ်ကာ က္လော 
၄	င်ပါ စသော အနောက္က်ာ ခရီလျှင် အခြာတေ မ္လစ်ဩာက္က်ာ မြောင်လျှင် အခြာ 
၅	မ္လစ်က္လဩာင်တေ။ ခတုန်နှိုက် ငလတ်သင် လှူသော ဩာင်မနာတုံ ၁၀ ပဲ။ 
၆	ငဟောတွင် ရယ်သူလဲ ၁၀ ပဲ။ ငလက်တိုဝ် ငလက်ပစ် ၁ ပဲ + ။ ရိယ်ဦ ၁ ပဲ 
၇	+ ။ နွာထိန်လဲ ခွယ်။ ဖုရာ လှူသော၊ ညောင်လဲ ၃ စိတ်။ ပုဓိုဝ် က္လိုဝ် ၁ ပဲ၊ း
၈	ကာ တနွာလဲ။ ကုလာက္လောင်ငဲ လဲ ၂ ပဲ။ ညောင်မျာရောက်နှက် ငါစိတ်၊ 
၉	က္လောင်ရှိယ် အင်တွင် မုရျင် ၂ ပဲ။ အရှေဖက် ဆင်ထိန်မ္လိယ်တွင် မု 
၁၀	ရျင် ငါ+။ လက်ပံလှရွာတောင် ထိုဝ်ကာ ငါပဲ တလျှောက္က်ာ အနော န
၁၁	က္က်ာ မ္လစ် အရှေကာ လွယ်သုသင်လျှင် အဆုံတေ။ ဤဝတ်လယ်ကိုဝ် ခီ 
၁၂	ပင်ပါသော မင်စသ အမတ်ျာ ပိုဝ်ပါခပ်သိမ် ဆင်ထိန် မြင်ထိန် 
၁၃	ခပင် အကြွင်မယ်လျှင် ဖုန်ကြီစေလျှင်တေ အသက်ရှည်စေလျှင် 
၁၄	တေ လူချံသာ နတ်ချံသာ နိဗ္ဗန်ချံသာ ရစေလျှင်တေ။ ဤဝတ်လယ်ကိုဝ် ဖျ 
၁၅	က်သသူကာ လူလျှင် နှစ်ဆစ် မဖ္လစ်စေသတေ။ စိုဝ်ဘေ မင်တန် အး
၁၆	ဘန်တလဲလဲ ဆင်ရယ်ကြီစွာ ဝေဒနာလျှင် ခံစေသတေ။ ချဿ များ
၁၇	ချဿ သာနှင် မိဖဆုယ်ဝါ ပျက်စီပြုန်တီပိယ်သော တိလျှင် ဖ္လစ်း 
၁၈	စေသတေ။ အဝိစိငြယ် မ္လိယ်ကြိထယ်နှိုက် အဘန်တလယ် ၂ ဆ
၁၉	ယ်ရယ်ကြီစွာ အကမ္ဘာ ၂ ကြံမာခ်လျက် ငြယ်လက်နှိုက် ကျ 
၂၀	က်စေသတေ။ သက္ကရစ် ၆၅၇ ခု တပေါင်လ္ဆန် နှစ်ရျက် 
၂၁	း ၂ နောလျှင် မင်သရေ သစ်ဌေ မ္လောက်ကူဖုရာကိုဝ် သင်ပုး
၂၂	တ်ဝတ် ဖ္လစ်စိမ်ဟုရုယ် လှူသော ဥုမ္မင် တောင်အနောက်ဓောင်နှိုက် 
၂၃	လဲ တ်ပဲ။ အလှူကိုဝ် ဘျက်သသူကာ အဝိစိအထဲ ငရဲကျစေသော ခိပ 
၂၄	င်သသူကာ လုချံသာ နတ်ချံသာ ခံစရစေသော၊ ဝ၊ သက္ကရစ် ၇
၂၅	၆၅ ခု တန်ခုလ္ဆန် ၅ ရျက် ကြာသပတေနေနှိုက် စကိုင် 
၂၆	ပြည်စိုဝ်သော ပတ္တမြာ သစ်စိမ်ရသောအခါ ဟန်လင်တော 

၂၁၇
၂၇	င်မြင်က္လောင် တောင်ပါ ရွာဘီလာရွာငဲမြေ နှစ်ပဲခွဲကိုဝ် ဝဲရု 
၂၈	ယ် ဦုမ္မ်င်ဥိ ပ္လုရုယ် လှုသတေ။ ငကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်သသူကာ လုန်ချံ 
၂၉	သာ ခံစရစေသော ဘျက်သသူကာ အဝိစိထဲ ငြယ်လျှင် ကျစေသော။ 
မျက်နှာဘက်သည် ၇၀၀ ခု ဖြစ်သည်။ 

ပင်းယမင်းကြည်မှူးသား ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၆၆ ခု၊
(သစ်ဆိမ့်ကြီးရွာမြောက် ရှားကွဲရွာ အနောက် မန္တလေးတောင် အနောက်တောင်ထိပ်ရှိ စေတီတော်၏့ အနောက် တောင်ထောင့်မှ ၂ တိုင်အနက် အရှေ့ဘက်ကျောက်စာဖြစ်သည်၊ )

၁	။ သက္ကရစ် ၇၆၆ ခု။ မင်ကြီ . . . 
၂	. . . . . . ဖုရာ . . . . ရေ . . . . 
၃	. . . . . . . . . . . . . . ဆောက်
၄	(ရသော) ခမက်တဝ်ကိုဝ် နာတဝ်လျှောက်၏။ ရေမ္လေအသျင် . . . 
၅	သပေါက်မ္လောဝ် အင်တဝ် အင်တွင်။ တဆဲတပဲ မုရျင် ၁ ပဲ . . . 
၆	သတ္ထာ အနူမောတနာ  လှူပါသတေ။ သင်ပုတ်ဝတ်နှင် မပြတ် ဆီမီဝတ် 
၇	ဖုရာဝတ် ဆက်ခံသော၊ ရေမ္လေအသျင် ဖုရာလေ ရင်လေ၊ ခမက် စကာ (နာရ)
၈	(သောကြောင် သာတဝ်မျာ) လှူသော ဤငကောင်္မှုကိုဝ်၊ အလှူကိုဝ် သတ္ထာ အနူမော တနာခေါ 
၉	. . . . . . . မှောက်လျှင် ရေစင်ခ္လ ခွယ်တ၊ ရေပူရေချမ်တေ၊ ရေ 
၁၀	စင်ခ္လသောခါ၊ သာတဝ် သိန်ကသူ ၁ ယောက် သာတဝ် စည်သူ၊ သမက်တဝ် ကလေ 
၁၁	မင်။ အနူတနာ ခေါပါတေ။ အင်တဝ် မုရျင် တဆဲတပဲ။ သပေါက်မ္လေ ခြပ္လု 
၁၂	. . . . . . . . ။ ဖုရာတောင်ပါ ဝတ်ဟောင်စပ်လျှင် သုံ 
၁၃	မ်တွင်။ မင်ကြီ အနဝ်ရတ္ထာ လှူသတေ။ ။ ဤကောင်္မှုကိုဝ် ထိပါသ 
၁၄	သူကာ၊ တန်ဆယ်ပါ၊ အပ္လစ် ယှစ်ပါ၊ အပဲ လေပါ လာစေသ ​ေ
၁၅	တည်၊ အနူမောတနာ လှူပါသော၊ မင်စသော အသည်အလာ သူ 
၁၆	တဝ် တိုဝ်သည်ကာ ငါနှင်အတူ ရစေသတေည်။ ပင်ယ 
၁၇	မင်ကြည်မှုသာ ကောင်္မှုတေ။ 

၂၁၈
သမန္တသူ မောင်နှံကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၆၇ ခု၊ (၇၅၇ ခု)
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၁၃ ဖြစ်သည်၊ )

၁	သက္ကရစ် ၇၅၇ ခု (နမျုန်လ္ဆန် ဆဲရျက် ၆ နေအာ) တျြာဖျာမင်ကြီ၏ (ဖန္တစို )
၂	ဝ်ဖ္လစ်သော သမန္တသူသည် . . . . ည်ညိုဝ်စွာရုယ် သာသနာ ၅၀၀၀ ​ေ 
၃	တည်စိမ်သောငှါ (အဝတ်လွှံ၏ ရွှေက္လောင်ပ္လု)၏ က္လောင်နှိုက်နေသော သ္ခိင်တိုဝ် 
၄	အာဆွံပစ္စည် ဖ္လစ်စိမ်သောငှါ . . . . . (က္လွန်ကိုဝ် အသည်ရို )
၅	ဝ်လက် ငွေ (၃၀၀ နှင် ဝယ်ရုယ် ) . . အာရေစင်ကြာကံရုယ် လှူ၏ ကုခ 
၆	န်သူကြီ (စခီ) . . စာသည်ငွေ . . . ပိုဝ်စာသည်ငွေ ၃၀၊ စခီသမ
၇	န် (ကမ္မ)ပိုဝ် စာသည်ငွေ (၆၀)၊ ရွာသူကြီ ငစံသင်ဖ မန်နောင်ဖ၊ င​ေ
၈	. . င်သင်ဖ၊ စည်ဖ၊ အသည်အကုန်စုံမ် မ္လေဖိုဝ် စာ၏၊ အဝတ် ဝ
၉	တ်၏၊ အရှေမ္လေခြာကာ . တိမ်၊ အရှေတောင်ထောင်ကာ သ
၁၀	ဖန် (ပ)င်၊ တောင်ကာ ရှာပင်၊ အနောက်ကာ (ငရံအင်)၊ အနောက် ​ေ
၁၁	မ္လာက်ထောင်ကာ ပေါက်ပင်၊ အရှေမ္လောက်ထောင်ကာ ကသ
၁၂	(စ်)ပင်၊ အရံနှိုက်၊ ထန် ၃၀၀ ကိုဝ် ရွာသူကြီ ငပ္လည်ကြီသင် ညီအစ်ကို 
၁၃	ဝ်လက် ငွေ ၅၀ နှင် ဝယ်ရုယ် လှူ၏။၊ ။၊ သက္ကရစ် ၇၆၇ 
၁၄	ခု တန်ခူလ္ဆန် ဆဲရျက် ၆ နေအာ၊ အနောရထာမင်ကြီ၏ 
၁၅	ဖန္တစိုဝ်ဖ္လစ်သော သမန္တသူ မောင်နှံသည်၊ သစ်တုံမ်ကြီအင် 
၁၆	တွင် မုရျင် ၂၃ ကိုဝ် ငွေ ၁၆၀၀ နှင် ပန်ရုယ် မင်ကြီအာ 
၁၇	ရေစင်ကြာကံရုယ် လှူ၏ စခီ မင်္ကလဝတ္ထနာ စာသ 
၁၈	ည်ငွေ ၁၅၀၊ ပဝန္တပိုဝ် တသည်ငွေ ၁၄၀ တကောင်သူကြီ 
၁၉	သိမ္ပတေ၊ မြင်စိုင်သူကြီ စည်သူ၊ ဆင်ကယ်က (ခံ)သူ မဟာ 
၂၀	အမတ် အကုန်စုံမ် သိပါ၏။ ခြင်သေသာ လက်ဝယ်ကို 
၂၁	ဝ် လွှံသည်ဖျင်ညိုဝ်။၊ အသည်အကုန်စုံမ် အဝတ်ဝတ် 
၂၂	၏။ ဤငကောင်မှုကိုဝ် ခီပင်ပါသသူကာ ငါနှင် အ
၂၃	တူရစပါစေသတေည်၊ ဖျက်သသူကာ ဖုရာတကာ ခ္လွ 
၂၄	တ်ရုယ် မက္လွတ်ရျာသော ငြယ်သစ်ငုတ် ဖ္လစ်စေသတေည် 
၂၅	ငါဝ်တိုဝ်လင်မျာ အကုန်စုံမ်လည် သံသရာတွင် လူ၏ 
၂၆	စည်စိမ် နတ်၏စည်စိမ် ရလေခ္လင်၏။၊ ။၊ အဆုံမ်စွ 
၂၇	န်ကာ နိပန်ဆုကိုဝ် ရလေခ္လင်၏၊။ ဝ။။


၂၁၉
ကုသသမုတိ ဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဖ် ၇၆၈ ခု (၆၃၃ ခု၊)
(ပုဂံမြို့ ဓမ္မရာဇိက ဘုရားမြောက်ဘက် သမထီးဘုရားအရှေ့ကိုက် ၃၀ ခန့်တွင်ရှိသည်၊ )

၁	။ ဝ။ သကရစ် ၆၃၃ ခု အာသိန်နှစ် သန်တူလဆုတ် ၃ ရျက် တနှင်လာနိယ် လှုတဝ်မူသော ကျွန် လယ် မည် 	မှတ်ကာ။ 
၂	။ ဝ။ မြောင်ဆုံသုတံ ၅၇။ လယ်တံ ၅၀။ ရအပ်စပါ ၃၀၀။ ဝယ်တဝ်မူရုယ် ရသော မဏ္ဍလသူ မိယာ ကျွန် 	ယ် မြင်ခုန် 
၃	တိုင်ခွင် သံက္လောင် သုတံ ၃၀။ လယ်တံ ၃၀။ ရတံစပါ ၃၀၀။ မင်က္လည်ခြောက် သန်လယ် ၂၀။ မုရျင်လယ် 	၇၀။ အပေါင်သုတံ ၂၀။ 
၄	လယ် ၉၀။ ရအပ်စပါ ၄၀၀။ တဝင်လယ် ၁၃၀။ ရအပ်စပါ ၃၀၀။ ထနပိစည်သာလယ်ဝယ်တဝ်မူရုယ် ရသော	စဝတ်လ လယ်တံ 
၅	၁၅။ ရအပ်စပါ ၁၀၀။ ဥစ္စာတဝ်ငှါ ထွက်လှဝ်ကာ မ္လိယ် ငါစိန် ပိယ်ရုယ် ရသော ပျမ္လိယ်သာ ကျွန်တံ ၂၀၀။ 	လယ်တံ ၁၃၀၀။
၆	။ ရအပ်စပါ ၂၀၀၀။ ဤယ်မျှသော ငါကျွန် ငါလယ် ခပ်သိမ်ကာ ငါက္လောင်တဝ်နှိုက် ဟိယ်သော ပုရှာ တရျာ 	သင်္ဃာ ရတနာ သုံပါသော 
၇	ကိုဝ်လျှင် ငါလှူသတေ။ ဤယ်ငါလှူသော ငါကျွန် ငါလယ်ကိုဝ် ဖျက်ရစ်သောသူကာ။ သည်စိုဝ်ငြယ်။ ကာလ 	သုတ်ငြယ်။ သင်ခ 
၈	တ်ငြယ်။ ထူမရောရဝ်ငြယ်။ စာမရောရဝ်ငြယ်။ အဝိစိယ်ငြယ်။ တာပနငြယ်။ ပတာပနငြယ်။ ဤယ်ငြယ်ကြီ ၈ 	ထပ်လျှင် ကျက်စိ 
၉	ယ်သတေ။ ဤယ်ငါလှူသော ငါကျွန် ငါလယ်ကိုဝ် ခီပင်ရစ်သောသူကာ လူစည်စိမ် နတ်စည်စိမ် နိဗ္ဗန်စည်စိမ် 	ဤမျှသော စည်စိမ်ချံသာ သုံပါရစိယ် 

၁၀	သတေ။ ပုရှာဆု။ ပစ္စေက ဗုဒ္ဓါဆု။ ရဟန္တာဆု။ ဤယ်ဆု သုံပါသောတွင် လိုဝ်လိုဝ်သော ဆုပ္လည်စုံစိယ်သတေ။ 
၁၁	။ ။ သကရစ် ၇၆၈ ခု သန္တ်ူလဆုတ် ၁ ရျက် ၆ နိယ် နှံဖဲရွာသူကြီ လူစည်စိမ် နတ်စည်စိမ်ကိုဝ် ခံစခ္လင်ရုယ်၊ 
	အနက်မ္လိယ် မင်ကြီအနိတ်က္လောင် 
၁၂	နှိုက် ရှုဲဖုရာ ပ္လု၏၊ က္လောင်လေ ပ္လု၏ . . . ကိုဝ် ဆွံဖ္လစ်စိမ်သောငှါ က္လောင်စုတ္တင်သော ထာစိမ်သောငှါ 	(သင်္ဃာ) . ကိုဝ် ထာ၏ ရှုယ်ဖု 
၁၃	ရှာကိုဝ်လေ ထန် ၂၂ ပင် လှူ၏ မဟာထည် စသော သျင်မျာအလဲနှိုက် က္လောင်အက္လိုဝ် တျြာနာ၏ မဟာ 	ထည်စသော သင်္ဃာတကာကိုဝ် 
၁၄	တက္ခိဏတန် လှူရုယ် ယံမကာ အမျဝ်နှင် အကွ ဆွံက္လွေ၏။ ဤငါပ္လုသော ကောင်မှုအက္လိုဝ်ကာ ငါစသော 
	ငမျာ ငသာ ငမ္လေအကုန်လျှင် နိဗ္ဗန်မရောက်သေသရှုယ် လုစည္ဇိမ် နတ်စည္ဇိ 

၂၂၀	
၁၅	မ် ခံစစေသတေ ငကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ရစ်သသုလေ ငါနှင်အတူ ရစပါစေသတေ။ ငါလေ ဖုရာမ္လတ်စွာ မိတ္တရျာ 	ဖ္လစ်သော အမိုက်အမျက် ရံမက်ကုန်ရုယ် နိဗ္ဗန်ချံသာ ခံစာလိုဝ် 
၁၆	သတေ။ ဝ။
အထက်-ပ- ၂၁၂။ စာရင်း- ၃၃၂/ခ။ တိုင်းရင်း-တ-၂၃၃။
မျက်နှာဘက်သည် ၆၂၂ ခု၊ နရသီဟပတေ့မင်းနှင့် အရီးစောကျောက်စာဖြစ်သည်။ 

ရန်အောင်မြင်ဘုရားကျောက်စာအကြီး၊ ၂ မျက်နှာ ၊ မျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၆၂ ခု၎ 
(တံတားဦးမြို့နယ် သဲမောင်းကန်ရွာ ရန်အောင်မြင်ဘုရား၌ရှိသည်၊ )

၁	၊ ၊ နမောတဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ၊ ၊ ဇာတော ဝိသုဒ္ဓေ ရဝိ သောမ သမေ၊ မဟဗ္ဗ	လော ဝိမှယ ကိတ္တိတေဇော၊ ယော မြဟ္မမိန္ဒော ဓိတိမာယ
၂	သာမိ၊ အနောရဒ္ဓေါဝှေါ အတိဆေကသူရော။ ဇီတွာ ဒိဝဂ္ဂံတီဒု ယုဒ္ဓသေနံ၊ အနည သာဓါရဏ ဝိက္ကမေန၊ ပတ္တာ	ဘိသေကော ဇိနဓမ္မသေဝိ၊ အဘိပ္ပသန္နော ရတနတ္တယေ စ၊ စီရံ ဝိ
၃	ဘိန္နေဝိ . . . နံပိ၊ ဇိတွာန ကာလေ ကုလမှောဝှ မိုဝ်ညင်၊ ရက္ခာင်ဒျ မစ္စေရ မဝေါစ ဘောန္တော။ တိဒုလ္လဘော 	ဤဒိသ အတ္တဘာဝေါ၊ ၃၊ လဒ္ဓါနတံ အဇ္ဇပ
၄	မဇ္ဇိတုံနော၊ နာလမ္ပ မာရေန ကရောမ ပုညံ၊ ဘိက္ခာလယော ဓမ္မရသံ ပိဝန္တာ၊ ဝသန္တု သတ္ထုဿတိ စိန္တယိတွာ၊ 	၄၊ အကာဝိဟာရေ ဝိပုလေ သမစ္စော၊ ပုရသိမ ခ 
၅	ပ္ပေါင် ကလောဒိ ရောင်မ္လ၊ ပေါင်္ကော တနူဖ္လူ သရဝါဒိ သန်လျင်၊ မောပိ ကလာ မောရဝ သာကီရာစျာ၊ လာစေ	တိ သတ္တီနပိ နာယကော စ၊ ၅၊ စက္ကိန္ဒဘူမိ ဒိသ 
၆	ပုတ္တိကော စ၊ သာမန္တဘူ ပန္နိရ ခုဒ္ဒဇေယော၊ သတ္တမ္ဘယဋ္ဋိ ဒုတိယုဒ္ဓသေနော၊ အာဒိတျတေဇဿီရိနာ ဇလန္တော 	၆၊ စက္ကိန္ဒဘူပေါစ သိရိန္ဒ ဘောန္တော၊ ဧတ္ထေဝ မောနေ 
၇	က . . . . . ၊ ဘိက္ခူန မတ္ထံ စတုပစ္စယာနံ၊ ဂါမည္စ ဝတ္ထုံ ဝိပုလံ အဒါမိ၊ ၇၊  ၊ သက္ကရစ် ၇၆၂ ခု အာသတ်နှစ် 	အာ နတ္တ်လ္ဆန် သတင်နေနှိုက် မြဟ္မာပြည်အလုံမ် 
၈	ကန္နီပေါင်လောင် အပြီယောက်ကိုဝ် လွှန်ရုယ် ခံတီ ခုန်ကျိုဝ် ခြာ နဂါဝတ်စာ မဟိ ဒိဌိပြည် စသော လူကိုဝ် 	သတ်ရုယ် နတ်လျှင်မူသည် တိမ္မာဂလမည် 
၉	ဒိဌိပြည်တိုင်ဩင်၊ မိုဝ်ညင် စသော မောတိုင်ဩင်၊ တကုန်တလစသော ဝင်္ကတိုင်ဩင်ကိုဝ် အစိုဝ်ရသည် ဖ္လစ်	ထသော ရတ္တနာသုံမ်ပါ အာ အလွန်ရိုဝ်သေ မ္လ 
၁၀	တ်နိုဝ်သော အရာနှိုက် စမ္ဗုတိတ်ထက် အတုမဟိသကဲသိုဝ်လည် ဖ္လစ်ထသော၊ သဒ္ဓါခြင် စသောသူတ်တိုဝ်၏ 	ဥစ္စာ ၇ ပါနှင်လည် ပြည်စုံစွာထသော၊ မင်ရဲ ​ေ
၁၁	က္လာဝ်စွာ သီဟသူရ ဟူသော သာကြီရတ္တနာနှင်လည် ပြည်စုံမ်စွာထသော၊ အတိုင်မသိသော ဆင်မြင်ပိုဝ်ပါ 	ရဲမက်အာနှင်လည် ပြည်စုံမ်စွာထသော၊ ၐြီ တြိဘ 

၂၂၁
၁၂	ဝနာ ဒိတျာ(ပဝရ) နာမ ဓမ္မရာဇာ အသရေဖ္လင် ဘောသုံမ်ပါနှိုက် နေကဲသိုဝ်သော အနောရဒ္ဓါစဝ်မည်သော မင် 	ကြီသည် သက်တ် ၂၈ နှစ် ဟိသောခါ 

၁၃	ပုကံမည်သောပြည်နှိုက် ပြည်သူတကာ လူမျာအလုံမ်သောကိုဝ် သာကဲသိုဝ် ဥပ်လျက်မူရုယ် ရွှေနန်တက်တ်	မူပြီ ငါကး ဤအရပ်နှိုက် နေရုယ် ဘု 
၁၄	ရာသ္ခိင်မည်လျှင် ဗောဓိပင်ဩက် ရွှေပန်လင်နှိုက် နေတ်မူရုယ် မန် ၅ ပါကိုဝ် ဩင်သကဲသိုဝ် ဩင်သည် ဖ္လစ် 	သောကြောင် ရန်ဩင်မြင်ဟူသည် 
၁၅	မည်စေသတေည် (ဟူ)အမည်ပေသအရပ်နှိုက် ငါတောင်သော ဆုကောင် မပြည်သောကြာအာငြယ်မဟိ ချံ 	သာတိလျှင် ဖ္လစ်ရလိုဝ်၏ဟူရုယ် မြ 
၁၆	င်မိုဝ်တောင်ကဲသိုဝ် စည်ခုံမ်ကြိကိုဝ်လည်ကောင်၊ နန္ဒမူလ တောင်ခေါင်ကဲသိုဝ်သော ကုလာက္လောင်ကြိကိုဝ် 	လည်ကောင် ပြုတ်မူ၏၊ ၊
၁၇	ပြုပြီသောခါ ငါ၏က္လောင်၌ ကိန်ထကျင်သော ငါ၏ ဆျြိာ စသော အရာသင်္ဃာတိုဝ်အာ၊ သာသနာ ငါထောင် မ	ကုန်မချင် ပစ္စည်လေပါ 
၁၈	ပရဘုတ်စိမ်သောငှါ လှူတ်မူသော ဝတ္ထုကး စင်ရိုင်၊ ငသူဆုတ်၊ ပေါက်ပဲပြစ်ရွာ၊ ကြာအိုဝ် စင်ရိုင်မ္လေခြာကး၊ 
	အရှေသိုဝ်လးသကး မင်ကျး
၁၉	ည်ပင်တိုဝ် အရှေ မင်ဝံတောရိုဝ် ရေလည်၊ အရှေတောင်သိုဝ်လးသကး၊ ဆတောင် တောင်ငဲ၊ သောင်မင်စည်၊ 	တောင်သိုဝ်လးသကး ပန်ပုမင်ကျ 
၂၀	ည်ပင် တောင်ကုန်ပေါင်၊ သောင်ရွာတောင် နှံဖိုင်မ္လေစပ် ညောင်ပင်စောက်၊ နှံဖိုင်မ္လောက်ပါပေါက်စိစောင်ကန်ငဲ၊ 
	တောင်အနောက်ထောင် 
၂၁	သိုဝ်လးသကး ရှေဓေါင္အ်ကန် ထန်ပင်ရုံမ်၊ အရည်ကန် သိရက်ပင်တောင်ကုန်ပေါင်ရိုဝ်၊ အနောက်သိုဝ်လးသကး 
	မင်ကန်အနောက် ကျောက်ပုံမ်ဘုရာ 
၂၂	အရာတော၊ အနောက်မ္လောက်ထောင်သိုဝ် လးသကး၊ လက်ပံတိုဝ်တောင် ဝက်လူကန်ငဲ ပုကြည်၊ မ္လောက်သိုဝ် 	လးသကး၊ မိုဝ်ကြိုဝ်ကန် မိုဝ် 
၂၃	ကြိုဝ်ကန်ဩက် သိမ်ဓေါက်ရွှာကန်၊ မ္လောက်အရှေထောင်သိုဝ် လးသကး၊ ကျည်ပင်၊ သစ်ခွတ်ပင်၊ စင်ရိုင်သူကြိ 	ငကြိသင် ပ္လုသော စရပ်ဆိုဝ်၊ 
၂၄	ပင်ကြောင်၊ ရဲမောင်သနပ်ပင်စု၊ ဆူရစ်အိုင္အ်လျှင် မ္လေခြာတေည်၊ ငပုခုံမ်၊ ပေါက်န် မ္လေခြးကး အရှေသိုဝ်လး 	သကး ငလုံမ်ငယ် 

၂၅	မ္လေ နဂါကန်ဩက် အိုမ်က္လောင်သည် မ္လေ ငကြီဆွ ထန်ခ္လေါင်လျှင်တေည်၊ အရှေတောင်ထောင်သိုဝ် လးသကး 	ဆိုမ်ဆိမ္လာ ခ္လေါင်၊ ​ေ
၂၆	တာင်သိုဝ်လးသကး မွန်သင်ထန် ရှာပင်ကန်တောင်စွယ်၊ အနောက်တောင်ထောင်သိုဝ် လးသကး ခန္ဓက်ကြည်၊ 
	အနောက်သိုဝ် လး
၂၇	သကး ညောင်တ်မ္လောက် သယ်ကြည်၊ အနောက်မ္လောက်ထောင်သိုဝ် လးသကး သယ်ကန်ဩက် စလစ်ခါထန်၊ 	မ္လောက်သိုဝ်လးသကး ​ေ
၂၈	သခေါက်ပင်လယ်ကြီ၊ တောင်ူသူကန်ဝှံ၊ အရှေမ္လောက်ထောင်သိုဝ် လးသကး သိတင်ဥတံ၊ ငပ၊ ရေ၊ ပိခွတ်လျှင် 	အခြးတေည်၊ ၊ 

၂၂၂
၂၉	ကြာအိုဝ်တိုက်ကး ငသိယသင် ၅ ပဲ၊ သိခဝတ် ၅၊ အိုမ်စိုက်သင် ၅၊ ငကိန်တည် ၅၊ သိကြာဩင် ၅၊  ငမြက်ခး 	၅၊ နူန် ၅၊ သင် ၁၀ ပဲ၊ 
၃၀	က္လေည္ဇူ ၅၊ ငသန်လျင် ၅၊ ငဝံမွေ ၅၊ ငကောင်စပ် ၅၊ ငမှည္အ် ၅၊ ငလျောဝ်ကး ၁၀ ပဲ၊ ပန်ညင်ပုံမ် ၅၊ ငကုံမ် ၅၊ 	ငနောင်ကြီ ၅၊ 
၃၁	ငတက် ၅၊ ငကံတင် ၅၊ တန္ဓာဦ ၅၊ အိုမ်ကယ်သင်ပျံ ၅၊ ဆည်ဦ ၅၊ ငနမော ၅၊ ငဩင် ၅၊ ငဝံကြီ ၅၊ မ္လေစိုင် 	တူ ၅၊ လော
၃၂	င်ပင်ချိုဝ် ၅၊ အိုမ်လင်သင် ၅၊ ကိုင် ၁၀ ပဲ၊ ငငြီမ် ၅၊ ငထောင် ၅၊ ငကန်နး ၅၊ ငတကွေ ၅၊ ငနှုတ် ၅၊ ငရှောက် 	၅၊ ငဆုသင် 
၃၃	၅၊ ငသင်ဓွန် ၅၊ ငမင်ကြး ၅၊ ငဓက် ၅၊ ကလန်ဝံ ၅၊ ငဆောင်သင် ၅ ပဲ အပေါင် ၂၂၃၊ ဝ၊ ဤလယ်ကး ကြာ 	အိုဝ်ရွာနှင် အ
၃၄	ကွတေည်၊ ကြာအင်ဝဲရွာနာကး ၂ ပဲ၊ ၊ ပြဝ္အ်ရွာတိုက်မ္လေခြးကး အရှေသိုဝ် လးသကး စရပ်ကြီ၊ အရှေတောင် 	သိုဝ် လးသကး လိမ်ပင် 

၃၅	ကြိ၊ တောင်သိုဝ်လးသကး မင်က္လည်ပင်တိုဝ္အ်၊ အနောက်တောင်သိုဝ် လးသကး သပြေကျိုဝ်၊ အနောက်သိုဝ် လး 	သကး ကူနီတဝ်၊ အ
၃၆	နောက်မ္လောက်ထောင်သိုဝ် လးသကး မုယမ္လေ အသူရာလယ် ၅ ပဲ၊ မ္လောက်သိုဝ် လးသကးကြာစ၊ အရှေ 	မ္လောက်သိုဝ် လးသကး ကြာပဲ 
၃၇	လယ် ငထံဖိုဝ် ၃ ပဲ၊ အရှေမ္လောက်ထောင်သိုဝ် လးသကး ဥတ်သင်လယ် ကောင်စင် ၁၀ ပဲ၊ မြင် ၃၂ စီခွဲ 	စးသရွာကး ပြဝ္အ်ရွာ ၃ စီစး၊ 
၃၈	ဝက်ထိန် ၂ စီစး၊ ကြာစ ၂ စီစး၊ မုယ ၂ စီစး၊ ဥတ်သင် ၂ စီစး၊ ချစ်စတြစ်ရွာ ၇ စီစး၊ အိုင်လိုင် ၇ စီစး၊ 	ပေါင်လောင် ၄ စီစး
၃၉	၊ မင်ကျည်တောဝ် ၃ စီစး၊ ကီဝှက်စီ ခွယ်။ ဝ။ သက္ကဌိတိ သတ္ထု ကိဉ္စိဒမိစ္ဆံ၊ ဘူမာပိ မောဒန္တု သမစ္စုဒေဝါ၊ 	ဖလံ ပိ လဗ္ဘန္တု အဝိန္ဒ 
၄၀	တဿ၊ ကရောန္တု စိရံ သိလလေခတုလျံ၊ ၊ သာသနဿ ဟိတတ္ထာယ၊ ပသတ္ထာယ ပရသစ၊ လောကမှိ ကုသ	လံ ဣဒံ၊ စီရံ တိဌတု သမ္ပဒံ။
၄၁	နတောင်မျာ က္လောင်ဝတ္ထု၊ လံသူတိုက်ကိုဝ်စး နွံနက်၊ ငကြယ်ညောင်တိုက် ငဥရှစ် အနက်ရွာ ရာနှင် အကွ မ္လေ 	၁၅ ပဲ၊ လက်ဆောင်
၄၂	တ်ကး မြင်ရွှေကထက် သျက်တရုက်ခြပ် တင်လျက် ရွှေပဲနှင်နှင်အကွ တစီ၊ သောက်ရေတင် ငွေလင်ပန်၊ ဝ၊ 	မင်ကြီ ခမက်တော 
၄၃	မင် ဥစ္စနာ က္လောင်ဝတ္ထု၊ သမတန်ရွာနှင် အကွ လဲ ၇၀ ဆယ်၊ လက်ဆောင်တ်ကး ဆင်မကသာတစီ၊ ရွှေဖလး 	တလုံမ်၊ ဝ၊ ရွှေ ​ေ
၄၄	တာင် က္လောင်ဝတ္ထု ထီပေည္အ်လျှင်တိုက် အိုမ်ထံဖိုဝ်မိရွာနှင်အကွ မ္လေ ၁၇၀၊ လက်ဆောင်တ်ကး ရွှေ ၅၀၊ ဝ၊ 	ကျွန်သီ သူကြီ စော 
၄၅	တူ က္လောင်ဝတ္ထု၊ စကိုင်ငဲ အရပ်နှိုက် တန္ဓာတောထွင်လယ် ၁၅၊ မြင်ခုန်တိုင်ရှေ ကင်ပွန်ချောင် တောင်နာ မ္လေ	နှင် အကွး 

၂၂၃
၄၆	ကွံ ၇၀၀ ရာမြတ်၊ လက်ဆောင်တ်ကး ရွှေဖျင် တထေည်၊ ရွှေလက်ကောက် တခြည်၊ မြင်တစီ၊ ငွေဖလး 	တလုံမ်၊ ဝ၊ 
၄၇	ပုကံမင်ကြီ သ္မီမျာ သျင်စောမိဘုရာသး ဝရင်တုတ်သူကြီ စဝ်ကယ်က္လောင်ဝတ္ထု ဝရင်တုတ်ဝဲမ္လေ ၂၀ ဆဲ၊ 	ရွာပုလဲ ရေသစဲ အ​ေ
၄၈	နာက်မ္လောက်ထောင်နှိုက် ထောင္အ်လဲ ၁၀ ပဲ၊ ငှက်မျာက္လောင်ရှေနှိုက် ငဝံပွေ ၁၀ ပဲ၊ လက်ဆောင်တ် မြင်မွန် 	တစီ၊ ဝ၊ မင်း
၄၉	ကြီ ဥရီစောနှစ် က္လောင်ဝတ္ထု၊ ကြာခြပ်တိုက် အိုမ်ပြင်သင်တိုက် တံလဲ ၇၀၊ ကြည် ၃၀ ဆဲ၊ လက်ဆောင်တ် 	ငွေအိုဝ်ပ္လစ် 
၅၀	တလုံမ်၊ ၊ မ္လောက်မိဘုရာ က္လောင်ဝတ္ထု၊ နံနန်၊ မုရိုဝ်၊ က္လောက်ဆောက်မြင် ၁၀ စီစး၊ လက်ပံငဲ၊ နံနန်မ္လေခြးကး 	အရှေ 
၅၁	လးသကး ချောင်တဖက် ပေါက်ပင်စောက် ကဝရွာမ္လေစပ်၊ တောင်သိုဝ်လးသကး ချောင်လျှောက်လက်ပံ အ
၅၂	နောက်ထွက်ကရာ က္လူဝှံမ္လေစပ်၊ မ္လောက်သိုဝ်လးသကး နှံဖယ်မ္လေစပ် (ဝဲသမ်) ကျင် ငသံမျာ ဝက်လက်မ္လေစပ် 
	ဝက်
၅၃	လက်ချောင်အတိုင် အရှေလးသကး ငယံသိရက်ပင် တောင်သိုဝ်မ္လေစပ်။ ကွတ်ရငဲရွာ၊ ထန်နှင်အကွ အရှေ 	လးသကး စမု 
၅၄	န်တိမ်၊ တောင် စမုန်တိမ် အနောက် စမုန်တိမ်၊ မ္လောက် စမုန်တိမ် ဝင်လျက်၊ လက်ဆောင်တ် ငွေပျည် ၁၀၀၀		၊ဝ၊ 
၅၅	ကင်ရွာသူကြီ က္လောင်ဝတ္ထု၊ မုန်ရွေ ရသောခါ ကိုဝ်စးကိုဝ် ပန်ရုယ် လှဴဝ်ကး ရွာပုလဲနှင် အကွလဲ ၃၀ ဆဲ၊ 	ပန်တောင်ကန်တူ ရ
၅၆	သောခါ . . . ကိုဝ် ပန်ရုယ် လှူတုံမ်သည် ပန်တောင်နှိုက် . . . . . . . . . . . . . . . ကိုဝ် လှူ၏၊ ၊
၅၇	. . . . မြင်မွန် တစီ၊ ငွေဖလး တလုံမ်၊ . . . . . . . . . . . . . . . 
ဘိုးတော်-ပ-၃၈၀ ၌ စပ်ထိုးရှိသည်။ 


၂၂၄
ရန်အောင်မြင်ဘုရားကျောက်စာ၊ အကြီး၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော
သက္ကရာဇ် ၇၆၉ ခု၊ (၇၆၅-၇၆၂ ခု )
(တံတားဦးမြို့နယ် သဲမောင်းကန်ရွာ ရန်အောင်မြင်ဘုရား၌ ရှိသည်၊ )

၁	မိဖုရာစဝ် ပန်ကုံမ်က္လောင်ဝတ္ထု သျံကိုင်မ္လေခွန်ပြင် ၅၀ ခွန်နိပ် ၇၀ ကိုင် ၁၀၀ တဝ်စိမ်နှင်အကွ ၁၀၀၀ မင်ကွံနု 	ယည်နှင် အကွ ထန် ၅၀၊ 
၂	မင်မဟာသ္မန် က္လောင်ဝတ္ထု မင်က္လည်တိမ်နှိုက် ရွာငဲနှင် အကွ မ္လေ ၁၅ ပဲ၊ ထနောင်ဝန်နှိုက် ငကြံရင် ၅ ပဲ၊ က္လူ 	ရွာနှိုက် ၅ ပဲ၊ တောင်ပ္လုန်နှိုက် (ငရွှေ)
၃	မျာ ၅ ပဲ၊ လက်ဆောင်တဝ် ရွှေဖျင် ၂ ထည် ပတ္တမြာ နတောင် တဆူ၊ ၊ မင်ကြီ ဥရီဘဝ်စည်သူ က္လောင်ဝတ္ထု 	ထောင်ချင်တောင်ရွာ . . . 
၄	(သာ)မြင် ၃ စီစးလေ ၇ စင်စး လက်ဆောင်တ် ရွှေကွံခွက် ၁၀၀ ခုတ်၊ ၊ စောနန္ဒီ က္လောင်ဝတ္ထု ပြောင္အ်ရွာ 	အရပ်နှိုက် ပစ္စရပါ ၅ ပဲ၊ . . . 
၅	၅ ပဲ၊ ဆာတောင် ငရွာပတ် ၃ ပဲ၊ မှိနွင်ခင် ၂ ပဲ၊ ပြည္အ်တမာ အနောက် ဆင်လဲ ၅ ပဲ၊ ငသက်ကြည်နောက်တွင် 	လဲ ၁၀ ပဲ၊ ငမြက် ၅ ပဲ
၆	နွာစောင္အ် မ္လောက် ငပင်တည် ၅ ပဲ၊ မိဘုရာရွာငဲနှင် အကွ ၁၀ ပဲ၊ လက်ဆောင်တ် မြင် တစိ၊ ရွှေနတောင် မျက် 	ခတ် တဆူ၊ အဝတ် တစုံမ်
၇	။ မင်ကြီ သ္မီတ် စောနံသာ က္လောင်ဝတ္ထု ပင်လဲ၊ ကွံဥတ်မ္လေ ကုန်ဩင် အခြာကး ပုလဲ၊ ကောင်စင်ရွာ၊ ပြောဝ္အ်	ရွာ၊ ကွံချောင်မ္လေနှင် အစပါ လက်ဆောင်တ်၊ ဆင် 
၈	ပေါက် ၂ စီ၊ ရွှေခွက်ဥပ် ၁၀၀၊ ရွှေခါကြိုဝ် ၁၀၀၊ အမျက်စီသော ဆင်ပေါက် ဆင်က တဆူ ဆင်မကသာ တစီ၊	တလုပ်အရပ်နှိုက် တောစိမ်နှင် အကွ . .
၉	ဝ် ပန်ရစ်လဲ ၄၀ လက်ဆောင်တ် ဆင်မကသာ တစီ၊ ၊ စလင်မင် သိမ်ပတေ က္လောင်ဝတ္ထု က္လောက်ဆောက်ရွာ 	လက်ငဲနှင် အကွ လှူတ်မူ၏၊ မှိုက်အင်နှင် အကွ 

၁၀	လဲ (၂)ဆဲပဲ လှူ၏၊ လက်ဆောင်တ် ရွှေအိုဝ်ပြစ် တလုံမ်၊ ရွှေဖလာ တလုံမ်၊ ငဆုံမ် (အိုင်)ကိုဝ်ကိုဝ် ငွေတျြာနှင် 
	ပန်ရုယ် လှူတ်မူ၏၊ ၊ မင်ကြီ ယောက်ဖ 
၁၁	ပင်စင်သူကြီ က္လောင်ဝတ္ထု ပင်လဲပြင်တိုက် ဥန်ပင်ကိုင် တောင်ရွာနှင် အကွ လဲ ၁၂ ပဲ၊ ငပေါက်ကြည်နှိုက် ၁၀၊	ငညောင်ကြည်နှိုက် ဥတောင်လး
၁၂	စ် ၁၃၊ မင်တုန်ကန် ၃ ပဲ၊ လက်ဆောင်တ် ရွှေခါကြိုဝ် ၅၀၊ ရွှေလက်ကောက် ၁၀၊ ၊ ငသက်ပန်သူကြီ က္လောင် 	ဝတ္ထု ပူရင်စဲလဲ ၁၆ စွဲ၊ လက်ဆောင် 
၁၃	တ် ငွေလင်ပန် ၁၀၀ ခုတ်၊ ၊ ငစည်ကူသူကြီ တောင်လင်ယည် က္လောင်ဝတ္ထု ဥယည်ပုအနောက်မ္လေ ၅ ပဲ၊ 	လက်ဆောင်တ်ရွှေ ၁၀၊ ၊ မင်ကြီဖိုဝ် ​ေ
၁၄	က္လာင်ဝတ္ထု မင်ကြီမိထွေ ယင်တောကိုဝ်တ် သာတ်မင်ကြီကိုဝ် ပန်ရုယ် လက်ဝဲရွာနှင် အကွလဲ တရာမ္လတ် လှူ 	၏ ပန်ပါသည်ကာ မိုဝ်ညင်သတိုဝ် မဟာဥ 

၂၂၅
၁၅	ရီတ် စည်သူ လက်ဆောင်တ်ငွေ ၁၅၀၀၊ ၊ မင်္ဂလသိံခါ က္လောင်ဝတ္ထု ကျွန်ဥအရပ်နှိုက်ကိုင်လဲ အင်ပျက် ၅ ပဲ၊ 	တမုတ်အရပ်နှိုက် အခြောက် ၅ ပဲ၊ ပိုထိုဝ်ကြီ 
၁၆	နှိုက် အိမ်ပ္လည်ဝသင်မိ လက်နက်ငွေ ၅၀ နှင် ဝဲသည်မ္လေနှင် အကွ ထန်၊ လက်ဆောင်တ် အိမ်သံပိုဝ်ငွေ ၁၅၀ 	ခုတ် အခွက်ရွှေ ၅ ကျပ်၊ ၊ ပန်မုန်ဆွဲသူကြီ က္လောင်
၁၇	ဝတ္ထု ငစီဥပ် အရပ်နှိုက် ၁၀ ပဲ ငပြန်အရပ်နှိုက် ၅ ပဲ၊ လက်ဆောင်တ်ငွေ ၁၀၀၊ ၊ မင်ကြီယောက်ဖလဲကိုင်သူ 	ကြီ က္လောင်ဝတ္ထု ငွေလေ ရသော တလည်ခြော 
၁၈	င်အရပ်နှိုက် (သံ)ကြည် ၉ ပဲ၊ ထနောင်ရင် ၅ ပဲ၊ ဝံပဲအင် ၅ ပဲ၊ ညောင်လဲ ၁ ပဲ၊ ကိုင် ၁ ပဲ၊ နှန် ၁ ပဲ၊ ငပိုက်	စွန် ၁ ပဲ၊ ရွာပဲ ၁ ပဲခွဲ၊ မ္လောင် အရှေဖက် ခွဲလဲ၊ နံနန်အင်နှိုက် ​ေ
၁၉	လ တစင်စး ၂ ပဲ၊ လက်ဆောင်တ် ရွှေလက်ကောက် ၂၀၊ ၊ ၇၆၅ အာသိန်နှစ် ညောင်ရံမင် ရွှေတောင် လှူသ 	ဝတ္ထု ညောင်ရံအသည် တုရင်စး လဲ ၂၀၊ 
၂၀	သာတ် ဆင်ဖ္လူရ လှူထပ်သဝတ္ထု ညောင်ဥတ်နှိုက် ကန် ၅၊ (ပါ)တိန်တိုင်တိုက် အယုန်ကြည်၊ မ္လေတုတိုက် ရွာ 	သစ်ငဲ လေသုံမ်စင်စး တိုင်သေတိုင်နှင် 
၂၁	ရ၏၊ ၊ ၇၆၉ သတင်က္လွတ်လ္ဆန် ဆဲရျက် ၅ နေ ငွေကြာလင်ပန် ၃၀၀ ခုတ် ရွှေဖလာ ၃၀ ခုတ်နှင် ပန်ရုယ် 	တံမာခါသူကြီ သဖ္လူပုက္ကပေါက်တို 
၂၂	ဝ်စး၊ ထန်နှင် အကွ တလည်ပါအရျပ်နှိုက် မုရျင်လဲ ၂၀ လှူ၏ ပန်ပါသည် မွေညင်သတိုဝ်ဥရီတ် စေည်သူ 	နတောင်မျာကြီ၊ ၊ ငစည်ကူသူကြီး 
၂၃	က္လစွာ က္လောင်ဝတ္ထု ရပ်မွေတောင် ဆင်သေ ၉၅ ပဲ၊ ဆင်စွဲက္လိုဝ် တောစီမ် ၁၀၀၊ လက်ဆောင်တ်ရွှေခါကြိုဝ် 	၄၀၊ ရွှေဖလာ ၅၀၊ ၊ ရွာသာ
၂၄	ကြီ က္လောင်ဝတ္ထု (ဝေသဖင်) အရျပ်နှိုက် ၁၀ ပဲ၊ ရငိုဝ်နှိုက် ၁၀၊ မည္စရီထန်နှင် အကွ ၃ ပဲ၊ အိုဝ်ရံရွာဝဲ ၅၊ 	စတ္တရွေ ၂ ပဲစိတ်၊ လက်ဆောင်တ် 
၂၅	ငွေ ၁၀၀၊ ၊ လက်ယာပိစည် က္လောင်ဝတ္ထု ကင်ပွန်ရွာရှေ ရွာမ္လောက် ၅ ပယ်၊ လက်ဆောင်တဝ် ရွှေလက် 	ကောက် ၅၊ ၊ လှောကး အိုမ် ​ေ
၂၆	ထာင်ရွှေ နရသင်သူ က္လောင်ဝတ္ထု မင်ကျည်တိမ်တိုက် လက်ပံအရပ်နှိုက် လဲ ၃၀၊ လက်ဆောင်တ် ငွေ 	ပျည် ၁၀၀ ခုတ် ဖလး၊ ၊ မင်း
၂၇	ကြီယောက်ဖ တောင်ထွင်သူကြီ က္လောင်ဝတ္ထု ပ္လိုဝ်သစ်ငဲနှိုက် ငထွန် ၅ ပဲ၊ ငရဟတ် ၅ ပဲ၊ အရှေဖက်တော တာ	ရွာနှိုက် သ္မီလှ အိုဝ်ဝံ 
၂၈	ပ္လည် (မ္လ)လေ ၇ စင်စး ၆၀၊ သိုဝ်အရပ်နှိုက် တောစိမ် ယမထန်နှင် အကွ မ္လေ ၂၃၀ သူရဲရွာနှိုက် ငကူမြဝ် ၃၀၊ 	မ္လေစာအရပ်နှိုက် ငက္လာ 
၂၉	(သရဲသာ) ၂၀၊ လက်ဆောင်တ် အဆစ်အတိုင် မျက်မွန်အတိခတ်သော ရွှေချွန်၊ ရွှေလက်ကြပ် တဆူ၊ ၊ 	သူငဲတ်သူကြီ နန်သူက္လောင်ဝ 
၃၀	တ္ထုမ္လစ်သာနှိုက် အိုမ်ပွက်ရွာငဲနှင် အကွ လဲ ၁၀၊ နံနန်နှိုက် ၃ ပဲခွဲ၊ လက်ဆောင် ရွှေလက်ကောက် ၁၀၊ ၊	တောင်ပိုဝ်သူကြီ စောပုံမ် ​ေ

၂၂၆
၃၂	က္လာင်ဝတ္ထု ရဲစံသမ္လေနှင် အကွ မြင် ၁ စီစး ရွာထက်ငဲ၊ လက်ဆောင် မြင်မွန် တစီ၊ ၊ ရေနံသာသူကြီ က္လောင် 	ဝတ္ထု က္လွန်သီရခါနှိုက် ရွာသ 
၃၃	သ္မီ အင်ပတ်နှိုက် လဲ ၁၀ လှူ၏၊ လက်ဆောင်ရွှေ ၁၀၊ ၊ တမ္လက်သာသူကြီ က္လောင်ဝတ္ထု ပင်ကြာနှိုက် ငလုံမ် 	ပြည် ၅ ပဲ၊ ပုံဏာ ၅
၃၄	ပဲ၊ အင်ယ ၁၅ ပဲ၊ စငှါတ်နှိုက် ၁ ပဲ၊ ငစငဲ ၅ လက်ဆောင် ရွှေလက်ကောက် ၅၊ ပင်လဲသူကြီ က္လောင်ဝတ္ထု 	(ပရင်ကူ )မြင်စီထုံမ်၊ လက်ဆောင် ​ေ
၃၅	ရွှ ၃၀၊ ၊ ကုန်တောင်သူကြီ က္လောင်ဝတ္ထု၊ မြင်စီထုံမ်၊ ၊ ကင်သူကြီ က္လောင်ဝတ္ထုလဲ အပေါင် ၂၆ စိတ် လက် 	ဆောင် ရွှေလှောဝ်
၃၆	၅၀၊ ၊ ပိတရစ် က္လောင်ဝတ္ထု စဝုံဆုံမ်တိုက် ထနှ်င်လဲ အကွ တောင်ရာ ၁၅ ပဲ၊ ဆည်ရွာအပါ ထနှ်င် အကွ ၇ ပဲ	ခွဲ ပိုဝ်တက်နှိုက် အး
၃၇	မြင်ပါ မ္လာလှဲ ၂၀ သုံမ်စိတ် လက်ဆောင်ငွေ ၃၀၀၊ တပ်ငဲသူကြီ က္လောင်ဝတ္ထု မူရင်ပျိုဝ်ခင်နှင်အကွ ၆ ပဲ ၃ 	စရွတ် ပေါက် 
၃၈	ချောင် သန်လဲ ၇ ပဲ ကုန်ပဲခင် ၇ တင်ခင်၊ ၊ စောဝ်ပု က္လောင်ဝတ္ထု ငှက်ပျာဝ်တောရွာနှင် အကွ မ္လေ ၃၀ ဆဲ 	ငမ္လေခဲနှိုက် ကွံစိုက် 
၃၉	သမ္လေ ၂ ပဲ ဥယည်မ္လေအခြာ တောင်မှကး မိဘုရာမ္လေ အရှေကး စကိုင်မိဘုရာမ္လေ အနောက်မှကး ငစီလျှင် 	ဝတ် မ္လောက်မှ 
၄၀	ကး မြောင်လျှင် အခြာ လက်ဆောင်ရွှေကနှင် မြင်မွန် တစီ ရွှေလက်ကောင် လက်ကြပ်၊ လက်ရွေ သူကြီ 	က္လောင်း 
၄၁	ဝတ္ထု ငတောင်ပြောက် ၂ အဝှံ ၁ ပဲခွဲ လဲပ္လင် ၁ ပဲခွဲ ငရေနှုတ် ၁ ပဲ ပြောင်စ လဲသမျာ ခွဲလဲ ပျိုဝ်ခင်နှင်နှင်  	ခန်ထက်အိုင်အင် ၁ ပဲ ဝံး
၄၂	ဖ္လည်အနောက် လက်ရွေ မင်ရွာတိုက် သခွတ်ပင်စောက် တတိုက်၊ ၊ ဝးဗိုလ်သူကြီ ဆတ္တဲာငဲက္လောင်ဝတ္ထု ငရတ် 	နှိုက် ငယှည် ​ေ
၄၃	ကာင် ၅ ပဲ၊ ၊ မင် ဣိမ်မစ္စက က္လောင်ဝတ္ထု ထောင်ကိန်ရွာနှင် အကွ လဲ ၂၀ လက်ဆောင် ရွှေလှောဝ် ၁၀၊ ၊ 	ရခိုင်သူကြီ လက်ျာက္လော 
၄၄	င်ဝတ္ထု သယောင်ရသော ၅ ပဲ လှူ၏ လက်ဆောင်ငွေဖလာ တလုံမ်၊ လိုင်တက်ရသောတုံမ် ကံဖ္လူလေ တစင် 	စး၊ မြက်ဝည် 
၄၅	မည်တွင် လဲဖိုဝ် လဲမနောက် မူရင် ၅ လက်ဆောင် မြင်နီ တစီ ပင်တလဲ ရတုံမ်သော မြင်ထိန် ကာတချပ်စး 	လက်ဆေား
၄၆	င်ရွာ ၂၀ စလင်ရတုံမ်သော စကြဝ်ငဲလဲ ၄၁ ပဲကိုဝ် လှူ၏ လက်ဆောင် မင်ကန်သြောက် ၂ ခပ် ပိတ် ၂ အုပ် 	ပတီ ၂ ထေ 
၄၇	ည် စန္တကူ တလံ ငရုယ် ၅၊ ပင်ပန်၊ ၊ မင်ကြီ ဖွာတ် ပုကံမိဘုရာ က္လောင်ဝတ္ထု စိုဝ်မင်ကြီကာ တချပ်စး မ္လေ 	၏ အခြာ 
၄၈	အရှေလာသကး ကိုဝ်ရီမ္လေ တောင်လာသကး မ္လေနီ ကြည် အနောက်ကး လှဝ်ကးမ္လေမ္လောက်ကး စံမာမ္လစ် 	တီမ် ဝင်လျက်း 

၂၂၇
၄၉	ကျွဲစွဲရွာ ကာ ၂ ချပ်စး လက်ဆောင်တ် ရွှေဖလာ ၅၀ ငွေကရာ သုံမ်ရာခုတ် မင်ကြီ လှူတ်မူပါသည် မ္လင်စည် 	တိုက် လက်ပံကု 
၅၀	န် ထန်မ္လေနှင် အကွ၊ ၊ ပင်လဲ မင်လှ က္လောင်ဝတ္ထု ပင်လဲနှိုက် သူရဲမိုဝ်သေမမ်စး လဲ ၁၀ ပဲ၊ ၊ ကူထွတ်သူကြီ 	က္လောင်ဝတ္တု ငသက် 
၅၁	ပန်တိုက် ကြေနင်ငဲ မြင်တစီစး ထနှ်င် အကွ ပ္လင်စိနှိုက် မ္လစ်ဖိုဝ်ကန်ပ္လေါရင် ထနှ်င် အကွ၊ မြင်ခုန်တိုက်နှိုက် 	သျင်ကြဲထန် 
၅၂	လက်ဆောင်တ် ရွှေလင်ပန်၊ ၊ စည်ချေသူကြီ က္လောင်ဝတ္ထု ရွာလျာ တောင်အနောက်ထောင် ငခင်မည် ၅ ပဲ 	ငပြွဝ် 
၅၃	၅ ရွာမ္လောက် ငပ္လည်နီ ၅ ပင်သဆိုဝ် အသည်ဝဲ ငွေ ၈၀ နှင် ဝဲသည်မ္လေနှင် အကွ ထန် ၁၀၀ လက်ဆောင်တ် 	ရွှေလက် 
၅၄	ကောက် ၂၀ ခုတ် မျက်စီ၊ ၊ သံရွာသူကြီ သမန္တရဇ် ကူလာက္လောင်အး လှူသဝတ္ထု သံရွာပါ ကန်လှရွာငဲနှင် 	အကွ မ္လေအကု 
၅၅	န်၊ မ္လေအခြာ အရှေလာသကး အိုမ်ပကတင် မင်္ကန်မ္လေအခြး တောင်လာသကး ညောင်ကြတ်မ္လေခြး ဆိုင် 	ဥကး အနော 
၅၆	က်လးသကး လက်ပံပင်ငဲ သစ်ပြစ်တံထာ ရဲရုပ်ဖျာ မ္လောက်လးသကး က္လောက်တလုံမ်မ္လေခြး တံမ္လေရာ မင် 
၅၇	စေည် လက်ဆောင်ငွေ ၅၀၀ ရွှေဖျင် သုံမ်ထေည် ကြက်ဖ ၁၀၀ စီ . . . သည်အရာ မ္လေခွန် ထန် . . . . . 
၅၈	က်ဆောင် ၂၅၀၀ မင်ရဲသူကြီ က္လောင်ဝတ္ထု . . . . . . . ၅ ပဲ လက်ဆောင် . . . . . 
၅၉	တခြည်၊ ဝ၊
ဘိုးတော်-ပ-၃၈၁ ၌ စပ်ထိုးရှိသည်။ 

၂၂၈
နာဂသမန်း အမတ်ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၆၉ ခု
(စစ်ကိုင်းမြို့ ညောင်ကုက္ကားရွာရှေ့ စက်တော်ရာဘုရားမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၁၄ (က)ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ နမော တဿတိ၊ ၊ လေအသင်္ခေ အမ္လတ်ကမ္ဘာတသိန် (အကိံဖံစွာ) ပါရမီဖ္လည်ရုယ် မိ . . .
၂	လိုဝ်လျှင် သစ္စာလေပါတျြာကိုဝ် ပွင်စင်ပြီသော၊ ဖုရာသိခင်သည် ခ္လွတ်အ . . . 
၃	နတ်ဗြဟ္မာ သတ္တဝါခပ်သိမ်ကိုဝ် ခ္လွတ်ခယ်ပြီရုယ် ပရိနိပန်လွန်သာ နှစ်မှ (၁၈၉၀) နှစ် . . 
၄	နှိုက် တမ္ပရဒိပ်တိုင်ခွင် ရောက်လှာကျင် (သော မ္လေခြာအထိ ) ခန်မင်ကြီ၏ ကိုဝ်သိန်မျှ (သော) .
၅	စ်သည်ကိုဝ်လေ ဩင်လိုက်ပြီရုယ် သီရိ တြိဘဝနာဒိတျ ပဝရ ဓမ္မရာဇာ သီဟသူရမည်သော ဆင် . . .  
၆	တျြာမင်ကြီ၏ မ္လေမ္လတ်တမူလေ ဖ္လစ်ထသော ရယ်ခြင် (စသော )လုံမ်လပ္လည်ာ သဒ္ဓါအာနှင် (လေ) . . 
၇	မ်စွာထသော လေမျက်နှာသော အရပ်နှိုက် နေလကဲသိုဝ် ထင်ရှာစွာထသော သီဟဇိဝှါခြင်သေ (လျှာသို)
၈	ဝ် မ္လစ်သုံမ်ဖျြာနှိက် တူရာမဲလျှင် ရန်ဖက်ကင်သော အဝမင်ဟု သတင်ဟိန်စောဝ် (က္လောဝ် ) . . .
၉	မြံမ္မာရွာအတိ ဆံရှိမကြွင် မင်အထိလျှင် (ဖိလာဝန်) ကျင် သောင်အသျှင်ဟု ရန်ဖက်ခပင် . . . 
၁၀	သော တျြာဖျာမင်ကြီ၏ သနာမ္လတ်နိုဝ်စွာသော နတ်ဂါသမန်မည်သော အမတ်ကြီသည် ဖုရာမ္လတ် . . . 
၁၁	သော မင်ကြီ၏ သနာမ္လတ်နိုဝ်စွာသော နတ်ဂါသမန်မည်သော အမတ်ကြီသည် ဖုရာမ္လတ် . . .
၁၂	သာသနာနှိုက် အလွန်တျြာ ယုံမ်ကြည်စွာရုယ် ဇေယျပူရမည်သော စစ်ကိုင် . . . နှိုက်
၁၃	မီတာစင်ကြံ မဟာရံတိုင် (နှင်အ)ကွသော ကုလာက္လောင်ကြီ ဥတ်ထွတ်ဆင် . . . လစ် 
၁၄	လေထပ် အရပ်သာစွာ မဟာဝိဟာရက္လောင်ကြီ ပ္လု၏ ထိုဝ်က္လောင်ကြီကိုဝ် (တင်တယ်သာ)ယာ ဖ္လ 

၂၂၉	
၁၅	စ်စိမ်သောငှါ ဥန်ထန်သစ်ပင် ဝန်ကျင်စိုက်၏ . . . . ပစ္စည်လေပါ
၁၆	မတောင်မတရလိုဝ်သောငှါ တပြင်ကွဲသူကြီ စောညိုဝ် စသော အသည် ငသုံမ်သင် ဖန်အော 
၁၇	င်မြင် ငပ္လည်သင် ဤသူလေယောက် ရောင်ရုယ် ငွေ တျြာ ၆၀ နှင် ဝယ်ရုယ်ရ၏ ဥိပေါ
၁၈	င်ဖျင်နှံအတိလည် လွှံ၏ မ္လေခြာလည် လေမျက်နှာစုံမ်လျှင် နင်ရုယ် တိုင် (သေ)တိုင်နှင် ​ေ
၁၉	ဆာက်၏ ဤသိုဝ် (စုံမ်)စေရပြီ (မှ)လျှင်။ သက္ကရစ်သင်္ချာ ၇၆၉ ခုတွင် ဖုန်တောအာ 
၂၀	ဖ္လင် ရခိုင်ပ္လည်ကိုဝ် ရတောမူရုယ် သ္မီတောကိုဝ် ရခိုင်မိဖုရာ မြှောက်အံဟူသွာခါနှိုက် နဂါ 
၂၁	သမန်လိုက်ရုယ် ကွပ်ညှပ်လေဟု သံတောခ္လ၏ ထိုဝ်သောခါလျှင် ဖုရာရှင် အနောရုဒ္ဓါ 
၂၂	မင်ကြီကိုဝ် နာတောလျှောက်ရုယ်။ တပြင်ကွယ်မည်သော ရွာနောက်ကြတ်မ္လေမုရင် 
၂၃	သုံမ်ဆဲ လှူတောဝ်မူ၏။ မ္လေခြာ အစကာ အရှေတောင်ထောင်ကာ အရိုဝ် 
၂၄	ပင်တည်။ တောင်မျက်နှာကာ (ကျောက်)တည်။ အနောက်မျက်နှာကာ တန်ဆင်ခ္လေါင်တည်
၂၅	အနောက်မ္လောက်ထောင်ကာ . . . က်ကျောက်တိုင်တည်။ မ္လောက်မျက်နှာကာ စ *30

၂၃၀
မိဖုရားစောကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၇၀ ခု၊ 
(စစ်ကိုင်းမြို့ မြောက်၊ ပန်းဘဲတန်းမြောက် ဂေါတမဘုရားမှစတင်ရရှိ၍့ ယခု ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၁၅(က)ဖြစ်သည်၊ )

၁	။၊ ။၊ ဆင်မကသာ ငွေတထောင် တန်တစီ . . . ငွေ ၄၀၀။ မင်ဝတ္ထနာကိုဝ် မြင်တစိ ငွေ ၃၀၊၊၊ 
၂	၊။ ကြေ ၆၅၀။၊ ငဥလှစင် တိုင်ရာဝဲ၊ ကုကိုဝ်၊ ၅ . . . . ၅၀ စည်သည်၊ ၅၀၊ ယင် . . . ည် ငသ္မိက္လောင်မှာခ္လ 
၃	ည် ဝတ်ဖ္လစ်စေ၊ 

၁	။ ။ နမော တ္တဿတိ၊ ၊ သက္ကရစ် ၇၇၀ ဖ္လကိုန်နှစ် တပေါင်လ္ဆန် တစ္ဆဲ ငါရျက် သောကြာနေလျှင် ရွှေလက်ရုံမ် 	တ်အာဖ္လင် မြံမပြည် တန်လိုင် 
၂	ပြည် သျှံပြည် ကုလာပြည် အာလုံမ် အ (ကု)န်စုံမ်ကိုဝ် အစိုဝ်ရသော ဩိတြိဘဝနာဒိတျ ပဝရ ပဏ္ဍိတ 	ဓမ္မရာဇာဟုသော ရေမ္လေအသျင် ဖ္လစ်သော ဖု 
၃	ရာရှင် အနောရတ္ထာမင်စ်၏ မျောက်သာတ် ဖ္လစ်သော တောင်မိဖုရာစ်သည်ကာ မိဖုရာမည်ဂါ မဟုတ် ဖိုဝ် 	လောင်တ်မင်ကြိ တစိအသျင် ။
၄	တစိအသျင် လွန်လျှင် တစိအသျင် သာ စစ်ကိုင်မင်ကြီ အသင်္ခယျာ၊ အသင်္ခယျာလွန်လျှင် မင်ကြီတျြာဖျာကြီ၊ 	တျြာဖျာကြိလွန်လျှင် မင်ကြိ​ေ	
၅	ရွှတောင်တက်၊ ရွှေတောင်တက်လွန်လျှင် မင်ကြိက္လစွာ၊ က္လ (စွာလွန်)လျှင် မင်ရဲတ်ထွက် မင်ရဲတ်ထွတ်လွန် 
	လျှင် မင်ကြီတျြာဖျာငဲ၊ တျြာ
၆	ဖျာငဲလွန်လျှင် မင်ကြိမင်ပ္လန် မင်ဖ္လစ်၏၊ မင်ပ္လန်လက်ထက် ဖွာတ်စိုဝ် မင်ကိုဝ်တ်ကြီ မိဖုရာမ္လောက်၏ မိဖုရာကာ 	နှစ်ပါ မ 
၇	ဟိ စိုဝ်မင်ကိုဝ်တ်ကြီ သာတေ၊ မင်ပ္လန် လွန်လျှင် သာတ် သတိုဝ်မင်ဖျာဂါ မိမိ၏ ရွှေလက်ရုံမ်တ် အာဖ္လင် မြံမ	ပြည်ထက် တုဖက်ကင်ရုယ်
၈	ရဲခြင်အလွန် ခွန်အာထန်ရုယ် ရန်မန်ခပ်သိမ်ကိုဝ် (စစ်) ၃ နှစ်တေ နှိပ်နင်နိုင်ပြိသော နတ်ရွာလာခဲ၊ တျြာ	ဖျာကြီ မင်မ္လောက်၏ တျြာဖျာကြီ လ
၉	က်ထက် ဖွာတ်ငီမ အစ်မ တောင်မိဖုရာ မ္လောက်မိဖုရာ မ္လောက်၏ နန်ထက် ၃၅ နှစ်နေ၏။ တျြာဖျာကြီလွန် 	လျှင် သာတ် တျြာ 
၁၀	ဖျာ မင်မ္လောက်၏ တျြာဖျာ နတ်ရွာလွန်လျှင် တျြာဖျာကြီ သာ အန်ရတ္ထာစ် မင်ဖ္လစ်၏၊ အန်ရတ္ထာမင်စ်သည် 	ခမည်တ်မင်ကြိ တျြာ 

၁၁	ဖျာ၏ နန်ထက်ဖ္လစ်သော သ္မိတ်ခပ်သိမ်ထက် အလွန်ချစ်သော သ္မိအ​ေ(ဓွ)ချစ် မ္လေ မြင်လတ္တံ သာ အဖ္လစ်	ကိုဝ် သိတ်မူရုယ် အိမ်တ်တွင် နန်နှိုက် 

၂၃၁
၁၂	. . . . . . . . (မ္လေ)တ်ခပ်သိမ်ထက် အလွန်ချစ်ရုယ် ငါ၏ (မဲရင်ဟု မှ)ည်တ်မူသော မ္လေတ် (တိုဝ်)အမျိုဝ်အရိုဝ် 
	မင်ကြီ
ဤကျောက်စာအောက်၌ မြုပ်နေ၍့ စာကြောင်းရေမည်မျှရှိသည် မသိသာ၊
	အထက်ဆုံးစာ ၃ ကြောင်းသည် ဤကျောက်စာ၌ မဆံ့၍့လော၊ နောက်မှ ရေးသလော မသိနိုင်ပါ။

မင်းကြီးရွှေနန်းသျှင် သားတော်စင်ပု ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၇၁ ခု၊ (၆၆၇ ခု)
(ငန်းဇွန်မြို့ အနောက် ၁၂ မိုင်ခန့်ကွာ သာကျင်ရွာဘုရားတွင်ရှိသည်၊ )

၁	။ ။ သကရစ် ၆၇၇ စိဿနှစ် တပေါင်လ္ဆန် ၁၀ ရျက် ၅ နေ သိကြင်​ေ(တာ)
၂	က္လောင် မဟာကဿပ အရပ်အာ မင်ကြီ ရွှေနန်သျှင်ကိုဝ် သာတဝ် စင် 
၃	ပု အိမ်ဖူကရာ ကံရုယ် လှူသော မ္လေကာ မုရင် ၅ ပဲ အရှေကာ ကုန်တော
၄	င်ကာ ခ္လေါင် အနောက်ာ ကုန်အဝန် မ္လောက်ာ အင်နာရေစ။ သန်လယ် 
၅	ကာ က္လောင်မ္လောက် က္လောင်ရှေသော ၄ ပဲ။ ဤငါလှူသဝ် မ္လေကိုဝ် ထိ 
၆	ပါသ (သူကာ) ဤလူလက်ထက် အပ္လစ် ၈ ပါ တန် ၁၀ ပါ သင်စေသတေ။ 
၇	(လုပ်စရ)ရာ မဖ္လစ်စေသတေ၊ နူစေ ကန်စေ မျာသာလင်နှင် တဖ္လ(စ်)
၈	. . ကွင်စေသတေ၊ သေခဲသ်လည် ငြယ်ကြီ ၈ ထပ် ငြယ်ငဲ ၁၂၈ ထ
၉	(ပ် ထိုဝ်အရ)ပ်သိုဝ် လာစေသတေ၊ အကမ္ဘာ ၂ ဖူရာခ္လွတ်၍ မက္လွတ်စေသ​ေ
၁၀	(တ၊ ခိပင်ပါ)သောသူကာ ငါနှင်အတူ ရစပါစေသဝ် မိတည်ဖုရာ ဖူစေ
၁၁	(သတေ။)
၂၃၂
မင်းကြီး ရွှေနန်းသျှင် သားတောင်စင်ပု ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၇၁ ခု
(ငန်းဇွန်မြို့အနောက် ၁၂ မိုင်ကွာ သာကျင်ရွာဘုရားတွင် ရှိသည်၊ )

၁	(။) ။ သကရစ် ၇၇၁ ပ္လါသိုဝ်လ္ဆုတ် လေရက် ၇ နေ (သိကြင်တော)က္လောင်အာ ဝါ
၂	(ရ)ပိုဝ်သူကြီ အသည် ယရည် အပေါင် မ္လောက်မိဖုရာ (မင်ကြီ) တျြာဖျာကိုဝ် ဣိမ် 
၃	ဖူကရာ ကံရုယ် လှူသောမ္လေကာ၊ သန်မုရျင်သော ၇ ပဲ အရှေကာ ကန်ငယ် ကံပိုင် တော
၄	င်ကာ က္လေည်ကန်ငယ် ဝက်တောင်ခ္လေါင် အရှေဖက်စိတ်လဲ အစ အနော . . . .
၅	င်နောက် ခြိ မ္လောက်ာ အင်မနာက လှူ၏။ ။ ကြည်မ္လေတုံ အရှေကာ ရှံ (ပုတ်ရွာ ) . . . . 
၆	လျှာ ဖ္လူပင် အနောက်ာ သင်ခ္လေါင်ပင် မ္လောက်ာ ခြိမ၊ လှူ၏။ ။ သကရစ် . . . .
၇	ဆောင်မုန်လ္ဆန် ၅ ရက် ဝနေယ် သကြင်တဝ်က္လောင် မဟာကဿပ . . . .
၈	သုကြိ တဝ်မလန် အသည်အပေါင် မင်ကြီ တျြာဖျာကိုဝ် ဣိမ်ဖူကရာ . . . .
၉	မ္လေကာ မုရင် ၃ ပဲ သန်စိတ်လဲ အရှေကာ အင်မဆေည် တောင်ကာ မ္လေ . . . . . 
၁၀	က်ာ ကျွန်နိုင်ငံလဲ မ္လောက်ာ မ္လေတိုင်စာလဲ အစ လှူ၏။ ။ သကရစ် . . . . . 
၁၁	၇ ရျက် ၂ နေ တောက္လောင်အာ စဝ်ရန်နောင် အထိန် အင်မအသည် . . . . . 
၁၂	ကိုဝ် ဣိမ်ဖူကံရာ ကံရုယ် လှူသော မ္လေကာ ၅ ပဲ အရှေကာ နွာသေတောင် . . . . .
၁၃	က်ာငန်ခွန်နာ မ္လောက်ာ တန်ဆင်ပင်ခြီတေ။ ။ ဤသိုဝ် ငကော . . . . . 
၁၄	စသသူကာ ဤလူလက်ထက် အပ္လစ် ၈ ပါတန် ၁၀ ပါ သင်စေ . . . . . 
၁၅	ဆောင်သိုဝ် တုံစေသတေ၊ ဝါကွံ တလှေည်ကိုဝ် ဖုတ် . . . . . . 
၁၆	သတေ၊ နူစေ ကန်စေ ယွဲစေသတေ။ သေခဲ . . . . . . . 
၁၇	၁၂၈ ထပ် ထိုဝ်အရပ်သိုဝ် လာစေသတေ။ . . . . . . . . 
၁၈	. . ။ ခီပင်ပါသဝ် သူကာ ဖုန်ကြီ . . . . . . . . . 
၁၉	. . . . စည္ဇိမ် ရစေသတေ . . . . . . . . . . 
၂၀	. . . . . က်ဖ္လစ် . . . . . . . . . . 
ဤကျောက်စာအောက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိသည် မသိသာ။ 
၁၉၇၀-၇၁ ခု၊ နှစ်ချူပ်။ 

၂၃၃
အမတ်ကြီး လက်ျာဖရစ်ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၇၁ ခု၊  (၇၃၅ ခု)
 (စလေမြို့ အရှေ့မြောက် မျှော်တော်စွန်းဘုရာလိုဏ်ဂူအတွင်း၌ စတင်တွေ့ရှိ၍့ ယခု ၎င်းဘုရားကျောက်စာရုံအတွင်း အမှတ် ၂ ကျောက်တိုင်ဖြစ်သည်။)

၁	။ ။ နမော တဿတိ။ ။ ရတ္တနတ္တယံ။ ။ သကရစ် ၇၃၅ ခု စယ်နှစ် နံမျုန်လ္ဆန် ၅ ရျက် ၆ နေအာ သတ္ထာစွာ 
၂	သော လက်ျာဖရစ်မည်သော အမတ်ကြိသည် စလေ ပုကံကိုဝ် အစိုဝ်ရသော အခါနှိုက်သင်္သရာ ဆင်ငြယ်မှ 
၃	ထွက်မ္လောက်ခယ်ရုယ် သဗ္ဗသတ္တဝါ လုနတ်တကာ ခပ်သိမ်သောကိုဝ် သင်္သရာဆင်ငြယ်မှ ကဲပေတ 
၄	သ္သော မ္လတ်စွာသော ဖုရာမွန်ဆုကိုဝ် လိုဝ်ခ္လင်စွာသောကြောင်။ စလေရွာ အရှေ ဖုမ္မလက်သန် မ္လတ်သောမ္လေ 
၅	အရပ်နှိုက် က္လောင် တံမ္ပက္ကဝ် စလစ်သမ္မ် ဖုရာလေ ပ္လု၏ ကုလာက္လောင်ကြိ ဥထွတ်လေပ္လုတုံ၏ 
၆	မြံမ္မာ ပြည်အလုံ အက္လုံသုကိုဝ် အစိုဝ်ရသော။ ၐြိတြိ ဘဝနာ ဒိတ္တျ ဗဝရ ဓမ္မရာဇာမည်သော တျြာဖျာ 
၇	မင်‘ကြိ’သည် မ္လေထဲကိုဝ် ထိုဝ်ရုယ် ပ္လန်တ်မူသောအခါနှိုက် ပုကံရှေတောင် မ္လေထက်နေရုယ် ကွန်တ်ဥ 
၈	ထွတ်တ်မုသောအခါနှိုက် အရှေသိန်ခိုဝ် ပြည်တွင်္ပြည်ပ မဟာထိသစ်အက်စသော သင်္ဃ၊ မျာအပေါင် 
၉	သင်္ဃာတိုင် ထိသည်ကိုဝ် ရျပ်ရုယ် လွှတ္တ်မုသော အခါနှိုက် သတ္ထာခြင်အာနှင် ပ္လည်စုံစွာသော လက်ျာဖရစ် 
၁၀	မည်သော အမတ်ကြိသည် တန်ညောင်အဝန် မိဖုရာကန်စွဲ ဩက်အထက်မုရျင် တန်ဆျဲ သန်လဲရျာ 
၁၁	ခင်ကြည်တောင် မကြွံ ငအိုင်ရှည် ကန်ပေါက်ခပင်ကို လှုအံဟုမ္လေနှင် ရေစင်ကံပေရကာ ၐြိတြိ 
၁၂	ဘဝနာ ဒိတ္တျ ဗဝရ ဓမ္မရာဇာမည်သော တျြာဖျာမင်ကြိသည် ငါ၏လှု၏ဟု ရေစင်တ်သွန်၏။ လှုတ်မုသ် 
၁၃	မ္လေ၏ အပိုင်အခြာကာ အရှေကာ မန်ခ္လေါင်တေ။ မ္လစ်ဩက္က်ာသိရျက္တန်။ အနောက္က်ာ အနည် ငစမည် သပေါ 
၁၄	င် ရေမျက် ငစိရျက်။ တောင်ကာ ဝက်တောင်လောင်ခ္လေါင်လျှင် အခြာတေ။ နွာက္လဆိပ်ကာ လက် 
၂၃၄
၁၅	ပံစောက် တလောင်တေ။ ဤမ္လေ၏ အပိုင်အခြာကိုဝ် နင်ပေသောသုကာ မြင်သုကြိ အယဖတျြာ သျင်မြ 
၁၆	င်စ ဖုမ္မရာဇာ နင်ရုယ် တိုင်ဆောက်သတေ။ ဤငါလှုသော အလှုသည်ကာ အကြင်မျှလောက် ဖုရာ 
၁၇	သ္ခိင်သာသနာတည်၏ ထိုဝ်တည်သော အခါရှဝ်ကာ သင်ပုတ် ဆိမိဝတ် မပြတ်စိမ်သောငှါ သတင်သမ္မာ 
၁၈	ဓိနှင် ပ္လည်စုံစွာသော အရျာပုက္ကိုဝ်တိုဝ်ကိုဝ် စာပေသင်စိမ်သောငှါ ပစ္စည်လေပါ ဆေဝါအထောက် 
၁၉	အပင် အလိုရစိမ်သောငှါ လှုသတေ။ ။ ဤသိုဝ်လှုပြိ သကရစ် ၇၇၁ ခုနှိုက် စလေကိုဝ် ရလတ်တေ 
၂၀	မင်သည် ပျက်လျှင်စိမ်ဟု သတ္ထာခြင်အာနှင် ပ္လည္ဇုံစွာသော မဟာထည် လက်ထက်မဟုတ် ဖျက်၏အနူ 
၂၁	ရဓာစဝ်မင်မ္လတ် ဓမ္မရစ်ကာ စိတ်စစ်မွန်စွာ စည်လာမမိုန် ပြတိုန်မှိရုယ် စင်စွာရွဲပိ မှိ သကရစ် 
၂၂	၇၇၁ ခုနှိုက် ပ္လသိုဝ်လ္ဆန် လေရျက် ဆင်က္လုမ်ထွက်ရုယ် ပြသတ်တ်ကိုဝ် ရှုတ်မုသောအခါနှိုက် ငခမ 
၂၃	ည်မင်ကြိ လှုတ်မုသော မ္လေကာ မပျက်ပေရျာသော မ္လေ (အာ)တိုင်ဟု လှုတ်မုသော ပယ်အတိုင်လျှ 
၂၄	င် ငါလှုတုံ၏ဟု ၐြိတြိဘဝနာ ဒိတ္တျ ဗဝရ ဓမ္မရာဇာမည်သော အနူရဓာစဝ်မင်ကြိသည် ရေစင်တ် 
၂၅	သွန်၏။ ဤသိုဝ် မင်ကြိနှစ်ဆက် ဖြတ်သောမ္လေ၏ အပိုင်အခြာ အရှေကာ မန်ခ္လေါင်။ မ္လစ်ဩက် 
၂၆	ကာ သိရျက္တန်။ အနောက္ကာ ငနည် ငစမည် သပေါင် ရေမျက် ငစိရျက်။ တောင်ကာ ဝက်တောင်လော 
၂၇	င်ခ္လေါင်လျှင် အခြာတေ။ နွာက္လဆိပ်ကာ လက်ပံစောက် တလောင်တေ။ ဤသိုဝ် နှလုံဆင်ငြ 
၂၈	ယ်ကိုဝ်ဆင်ငြယ် ဥစ္စာ၏ ကုန်က္လခြင်ဖ္လင် အလွန်ကြံနိုင်စွာရုယ် တျြာမင်မ္လတ် လှုတ်မု 
၂၉	သောကြောင် စာရျင်ခဲ၏ တန်ဆိုဝ်ကာ တပဲသော နှစ်က္လပ်။ အခွန်ကာ တပဲသော နှစ်ဆဲ။ သင်ပုတ် 
၃၀	ဝတ်ကာ စိတ်လဲ။ ဆန်တကွန်စာချက် (တွင် တဆုပ်ကာ စာတီ။ စိမ်ဘုရာ။ စံစိမ်။ စာတီ )
၃၁	ဘုရာ ၃ ဆူ။ တောင်နန်။ မ္လောက်နန်။ အရာတ်။ မတ္တ်။ တန်ကြည်။ တုရင်။ စည်ခုံတ်။ စန်စိမ် စာတီ ၃
၃၂	လုံ။ က္လောက်စာတိုင်။ မြင်ဖိုဝ်သ္မိ။ ဆိမိဝတ်ကာ စိတ်လဲ။ စိမ်စာတီ တောင်နန် မ္လောက်နန် က္လော 
၃၃	က်စာတိုင် ငှိစေသတေ။ တျြာဝတ်ကာ သုံစိတ် သိတင်တိုင်။ ဥပ်စ္စာကာ ခွဲလဲတ . . . 
၃၄	. . . . အိုဝ်သင်က္လောင် နှစ်ပဲ။ ဆျိာစာဝတ် ကြိစွာ။ စစ်မင်စည်က္လောင်ကာ . . . . 
ဤကျောက်စာအောက်၌ စာကြောင်းမည်မျှရှိ မသိသာ။ 


၂၃၅
အမတ်ကြီး လက်ယာဖရစ် ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၆၂၂ ခု 

၁	။ နမော တဿတိ။ ရတ္တနတ္တယံ။ သကရစ် ၆၂၂ ခု ကဆုန်လ္ဆန် ၇ ရျက် ၆ နေ။ သုကြွယ်မ မိန်ခဲသော
၂	ကျွန် အိုမ်ကောင် အိုမ်သံဘာ ကျွန်မမျောက် ၅၀ သ္မိချက်လည် အိုမ်တလ ငခင်သာ ငလှ သုကြွယ် ငနိုင်သည် 
	ငမ္လက်သင် 
၃	ပ္လည်မနာသင် အိမ်ကြိက စသ ကျွန်ကာ မျာလေ၏၊ ဤခပ်သိမ်သ အိုမ်တိုက် ကြွင်ခသော အစပ်အနာ ထိရျစ်	သမျှ 
၄	ကာ သ္ခိင် အရျာတိုဝ်ကိုဝ်လျှင် အလိုဝ်ရစ်စေသတေ။ မဟာကဿပ တည်သောအရပ်နှိုက် သိမ်ဥမင် စာတိ	ကိုဝ် အာ လှု​ေ 
၅	သာ ကျွန်။ လဲကာ သိခင်စည်သုမင်ကြိနှိုက် ရွှေကွံခွက်နှင် ပန်သော လှူတ်မုသော မ္လေကာ စည်စိမ်ရွာနာ 
၆	ဝင်လျက် လဲ ၁၀၀ ပ္လည်မနာ အရပ်နှိုက်တေည်။ ထိုဝ်ပြိ စခီ မဟာသ္မန်ကိုဝ် မေတ်မုရုယ် ‘ဟု’ပ်‘၏’ 
၇	ငလိုဝ်စိုဝ် ၅ ပဲ။ ငမ္လေအိုဝ် ၅ ပဲ။ ငကစွန် ၅ ပဲ။ ဥစ္စနာ ၅ ပဲ။ ဤအရပ် လေပါသောနှစ်ဆဲသော လဲလေ		ငက္လောင် 
၈	အာ စွန်၏။ ငအသ္ခိင် မင်ကြိ မိဖုရာ ရစစေသတေ။ 

၂၃၆
မိဖုရား စောဘို့မယ်ကျောင်း ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၇၆ ခု၊ (၇၇၁ ခု)
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၂၈(ခ)ဖြစ်သည်၊ )

၁	တရပ်ကာ သန်လိုင်အရပ်ကာ စိုင်ပေါက်ဟူသည် ရွာနှင် ထန် ၅၀၀ လဲ တပဲခွဲ၊ မ္လေခြာကာ အနောက် 
၂	တောင်ထောင်ကာ ရုံကြီ၊ ရုံကြီ စသည် ထောက်ရှာပင် တလျန်ရေတွင် အရှေလဲကြိနာ အရှေတောင်ထော 
၃	င္အ်လေည် က္လောက်တိုင်၊ အရှေမ္လောက်ထောင်ကာ လဲနာ က္လောက်တိုင်၊ မ္လောက်ဝံကန်ကာ ဥန္နဲပင်ရင် အရှေ 
	က္လော
၄	က်တိုင်၊ ဥန္နှဲပင်ရင် က္လောက်တိုင်၊ အနောက်မ္လောက်ထောင်ကာ ထန်ပင်ရင် က္လောက်တိုင်၊ အနော 
၅	က်ဝံကန် ခြိမ္လောက် က္လောက်တိုင်၊ ထိုဝ်က္လောက်တိုင်က စသည် ရုံမ်ကြိတိုင်ဩာင်၊ 
၆	ဤငအလူကိုဝ် ခိပင်သောသူတိုဝ်ကာ ငါနှင်အတူလျှင် ရစပါစေသတည်၊ ငအလှူကို 
၇	ဝ် ထိပါဖျက်ဆိသသူတိုဝ်ကာ မစာရတတ် မသောက်ရတတ် လင်နှင်မယာ သာနှင်အမိ 
၈	တရောတပါ ကွေကွင်ကြရုယ် ဝက်လံတလှည်ကိုဝ် ဖုတ်သော အက္လွံမရသကဲသိုဝ် ဟိစေသ 
၉	တည်၊ တောင်တေည်သွာကာ သစ် က္လာ ဝံ မြွေခဲရုယ် သေစေသတည်၊ ရေတည်သွာကာ မိ 
၁၀	က္လောင် လိပ် ငါမကန် စာရုယ် သေစေသတည်၊ အပ္လစ် ယှစ်ပါ တန် ဆဲပါ သင်စေသ 
၁၁	တည်၊ အပဲ လေပါ လာစေသတည်၊ နိယတမိစ္ဆာ တိတ္ထိ ကမ္ဘာ ပ္လေါင်လည် မ 
၁၂	ပ္လေါင်လျှင်ပဲ အမြယ်ခံသော ငြဲသတ္တဝါလျှင် ဖ္လစ်စေသတည်၊ ဖုရာတကာ ခ္လွတ် 
၁၃	*31 ရုယ် မက္လွတ်ရျာသော သံသာရ ခါဏုကမည်သော ငြယ်သစ်ငုတ်လျှင် ဖ္လစ်စေသတည် 

၂၃၇
နရသိင်္ခါ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၇၈	ခု၊ 
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၃၁ (က)ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ ။ နမော တဿတိ၊ ၊ ၄ သင်္ချေ ကမ္ဘာတသိန် ပါရမီ ဖ္လည်ရုယ် သစ္စာ ၄ ပါတျြာတိုဝ်ကိုဝ် ပွင်စင်ပြီ ​ေ
၂	သာ ဖုရာမ္လတ်မှ ကောတမ၏ သာသနာနှိုက် ကြည်ညိုဝ်စွာရုယ် ဇယျပူရ မေည်သော စစ်ကိုင်အနောက် 
၃	အင်စင်ကြံနှိုက် မီတာရံဆီ ကုလာက္လောင်ကြီကိုဝ် ပ္လုပြီသော ဖုရာမ္လတ်လှ ကောတမ၏ သာသနာ 
၄	၅၀၀၀ တည်စိမ်သောငှါ က္လစွာမင်ကြီ၏ အမတ်ဖ္လစ်သော မင်မတ်ကြီ နရသိန်ခါ (သာ အနန်တ . .
၅	ပကြံ အနန်တ ပကြံ၊ ) ၄ ယောက် အငဲသည် မ္လေ သုံရျာကိုဝ် မြင်မွန် တစီ ရွှေဖလာ (တဆဲခုတ် )
၆	နှင် မင်မတ်ကြီ ပစသကြံ သိန်ခါ . စသော အမတ်မျာမှောက် ပန်သော . . ကြီက္လစွာ . . .
၇	ဝဲသလျှင်၏၊ မင်မတ် နရသိန်ခါက္လောင် . . . . . . . . . . 
၈	စေဟု၊ . . . . . . . . . . . . . . . . 
၉	က်ပေရုယ် . . . . . . . . . . . . . . . မ္လော 
၁၀	က်ကာ ရွာသာခရီမလျှင် အခြာ ၇၇၈ ခု တန်ဆောင်မုန် လဆန် ၁၅ . . ရျက် ကြာသပ ​ေ
၁၁	တလပ္လည်နေလျှင် . . ကျင်ဆောက်သတည်။ ။ ထိုဝ် . . . .  ရလတ် 
၁၂	တုံမ်သောခါ . . . . . . မ္လေခြောက် တရျာတဆဲကိုဝ် မြင်သန် 
၁၃	မွန် တစီ ငွေ သုံမ်ရျာ (နှင် မင်မတ်ကြီ ) . . . သည် က္လစွာမင်ကြီကိုဝ် ပ 
၁၄	န်သောခါ သိပါ . . . . . . . . . အမတ်မျာ အပေါင်လေ သိပါကု 
၁၅	န်၏ *32

၂၃၈
နရသိင်္ခါ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၇၈ ခု၊ 
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၃၁(ခ)ဖြစ်သည်၊ )

၁	ငါ၏ ကောင်မှုအက္လိုဝ်အာဖ္လင်၊ နိပန်မရောက်သရွှေယ်၊ လူ၏ ချံသာ နတ်၏ ချံသာ 
၂	ကိုဝ် အစည်မပြတ် ခံစရစေသတေ၊ ငမိ ငဖ ငါ၏ ဆွေမျိုဝ် မ္လေ သာတိုဝ်သည် 
၃	လေ ငါနှင်ထပ်တူ ရစပါစေသတေ၊ ဤငါကောင်မှုကိုဝ် ခီပင်ပါသော၊ မင်ကြီ မိ 
၄	ဖုရာ အမတ်စသော အသည်အလာ ရွာသူတိုဝ်သည်လေ ငါနှင်ရစပါစေသတည် 
၅	ဤငကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သာသူကာ၊ ဝက်ကွံ တလှည်ကိုဝ် ဖုတ်သော အကျွံမရသ 
၆	ကဲသိုဝ် အမျိုဝ် ၇ ဆက် အလုံမ်ကြည်စေသတည်၊ လုပ်စရာ ကြံစရာ ရေစက်ခန်၏ 
၇	သိုဝ် ခန်စေသတည်၊ ပြည်သွာသောကာ မြွေပွေ မြွေဟောက် ခဲရုယ် က္လာ စာစေသ 
၈	တည်၊ ရေသွာသောကာ မိက္လျောင် င်စေသာ၊ ရေမွန်စေသတည်၊ သေခသောလေ 
၉	အဝီစိ အထဲ ငြယ်တိုဝ်နှိုက် အနှစ်မျာစွာ ကျက်လေစေသတည် ဘုရာတကာ 
၁၀	ခ္လွတ်ရုယ် မက္လွတ်ရျာသော ငြယ်သစ်ငုတ်လျှင် ဖ္လစ်စေသတည် *33

၂၃၉
ရွှေမုတ္ထောဘုရား ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ၊ ယာဘက်
သက္ကရာဇ် ၇၈၁ ခု
(ကျောက်ဆည်မြို့ ရွှေမုတ္ထောဘုရား အနောက်မုခ် ဝဲဘက်ကပ်လျက်ရှိ စေတီကလေး၏့ အရှေ့ဘက်ဘိနပ် အောက် ခြေကို မှီလျက် ရှိသည်၊ )

၁	။ သက္ကရစ် ၇၈၁ ခု သရဝန်နှစ် ဖယ်မင်လှုသော ရွှေ 
၂	ယ်က္လောင်ကိုဝ် မင်ကြိ ဥရိတ် လှုပါသော၊ ၊ ၊ လဲကာ ယ
၃	(စင်)အနောက် မဥိပင်ရင် ခွယ်ပြိ မ္လောဂ်ဖက္က်စိတ် 
၄	လဲ ဩဂ်အင်တွင် သုံမ်စိတ်နှစ် ပဲ။ ငကုသင်နှိုဝ် 
၅	လဲဝန် တပဲစိတ် အထက်ခွဲလဲ အင်ထွဂ် သုံစိတ် ကြ (ငှန်)
၆	ငဲဩဂ် အထက် တပဲခွဲ၊ ဝ၊ သိမ်နောက် ခွဲလဲ ထောက်ရှာပ
၇	င်ရှေခွဲလဲ၊ ငကုသင်ရွာ သံပျင်စာတောင် သုံတွင် တ
၈	ပဲ ငရင်မာ နှစ်ပဲ ပေါင်လောင်မြာင် မ္လောဂ်ဖဂ် ခွဲလဲ 
၉	ထနောင်ပင်ရှေ ကြည်ငယ်လည် အပါတေ၊ ဝ၊ ဤသိုဝ် 
၁၀	လှုသော ငါကောမှုကိုဝ် ခိပင်ပါသော အရေအရံ ယု 
၁၁	ပါသော သုတ်တိုဝ်ကာ ငါနှင် ထပ်တု ရစပါစေသတေ 
၁၂	သင်္သရာတွင် ငအဆွေ ငမျိုဝ်လျှင် ဖ္လစ္စေသတ မခိပ 
၁၃	င် ဖျက်ဆိသသူကာ ဖုရှာ မဖုစေသော အဝိစိငြယ်လျှင် ခံ ​ေ
၁၄	စသော ထိုဝ်ငြယ်နှိုက် ကံဖာတသိန်တိုင်တိုင်လျှင် ခံ 
၁၅	ပြိသော အဆုံမ်နှိုက္က်ာ ထိုဝ်အရပ်နှိုက် ပုရွတ် ခြခုန် ဖ္လစ္စ်ေ 
၁၆	သော အကံဖါဘာ လာလစ်စ္တံသ ဖုရာတိုဝ်သည် ခွတ်ရု 
၁၇	ယ် မခ္လွတ်နိုင်သော သင်္သာရခိ၊ နူကမည်သော ငြယ် 
၁၈	သစ်ငုတ်လှင် ဖ္လစ္စ်ေသော၊ ဤလူလက်ထက်လေည် 
၁၉	မစာရတတ် မသောဂ်ရတတ် မွတ်ငတ် ပျဂ်စိ 
၂၀	ပြိုန်တီရလှင် တိုင်စေသော ၊ ၊ ၊  ၊

၂၄၀
ဘဝဆင်ဖြူရှင် သီဟသူကျောင်း ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ
သက္ကရာဇ် -၇၈၅ ခု 
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် - ၁၆(က) ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာ သမ္ဗုဒ္ဓဿ။ ၄ အသင်္ခေ ကမ္ဘာတသိန် ပါရမီဖေည်ရုယ် မိမိ	လျှင် 
၂	သစ္စာလေပါ တြာကိုဝ် ပွင်စင်ပြီရုယ် ဖုရာသိခင်သေည် ချွတ်အပ် ၆ ဗြဟ္မာစသော လူနတ်ခပ်သိမ်ကိုဝ် ချွ 
၃	တ်စင်ပြီရုယ် နိပ်ပန်လွန်သ နှစ်မှ သဂ်ရစ် ၇၈၅ ခု ဝါဆိုဝ်လဆန် ၂ ရက် ၅ နေလျှင် သီဟပတိမေည် 
၄	သော ဆင်ဖ္လူသိခင် တြာမင်ကြီ၏ မ္လေစစ်လေည် ဖ္လစ်ထသော လုံမ်လဘုံန် တန်ခိုဝ်အာဖ္လင် မိုဝ်ညင် 
၅	ကာလေ ရခိုင် စသော ထီဖ္လူလေစင်ကိုဝ် အစိုဝ်ရသော အနောရထာမင်စဝ်၏ သာချစ်လေည် ဖ္လစ်ထသော 
၆	လုံမ်လပြည်ညာ သတ္ထာ ဘုန်တန်ခိုဝ်အာဖ္လင် ထီဖ္လူလေစင်ကိုဝ် အစိုဝ်ရသော ဆင်ဖ္လူငါစီ၏ အသျှင်ဖ္လ ၏
၇	စ်ထသော သီရိ တြိဘဝနာဒိတ္တျာ ပဝရ ဓမ္မရာဇာ သီဟသူရ ဟု အမေည်ရသော မင်ကြီသေည် ကံနီ ပ(တုံမ်)
၈	၏ အကြာနှိုက်ကောင်မှုတ်မ္လေကိုဝ် ဇယ်ယပူရမေည်သော အဝရွှေနန်နှိုက် နေတ်မူလျက် ဖုန်တ 
၉	န်ခိုဝ် ကျက်သရေတ်ဖ္လင် နေလကဲသိုဝ် တောက်ပသော မျာ မိဘုရာနှင် အကွ ရွှေတန်ဆောင်နှိုက် ​ေ 
၁၀	ရစင်ချတ်မူ၏ မ္လေခြာတိုင်ဆောက်ချေဟု စေတ်မူသေည် ကျွန်တ် ဖုန်တ်ဖ္လစ်သူကြီ ထီလို 
၁၁	င် (ကဲ)ပတုံမ် လက်ယာပတုံမ် မြင်မှူ အသေည် အလာကာ စခီ (နရာတ်မာဂ )လေရာသူကြီ လင် 
၁၂	ယင်သူကြီ ညောင်ကန်အသေည် ကန်ဆေည် အသေည် ပါကုန်၏ တိုင်ဆောက်အံသေည် အ(ငီ)
၁၃	နတ် ပ္လုသေည်ကာ ညံကန်အရှေထောက်ရှာကန်နှိုက် ပ္လု၏ တိုင်ဦဆောက်သေည်ကာ သိရက် 
၁၄	ချည်ချောင် အရှေနာနှိုက် တတိုင်၊ ထိုဝ်က သွာလေသေည်ကာ ပုတလင်သိုဝ် သွာသေည်ခြီ 
၁၅	စိုင်တောက်လျှင် အစတေည်၊ ထိုဝ်ခြီက သွာလေသေည်ကာ သိဘန်ကွ အရှေ 

၂၄၁
	အင်ကြင်
၁၆	ပင်တိုင်နှင် အကွတေည်၊ ထိုဝ်တိုင်က သွာလေသေည်ကာ သိဘန်ကွ မ္လောက်နှောထွင် 
၁၇	တိုင်နှင် အကွတေည်၊ ထိုဝ်နှောထွင်က သွာလေသေည်ကာ ခြီတောင်နာနှိုင် အင်ကြင်ပ 
၁၈	င်တိုင်နှင် အကွတေည် ဝံကန်တေည်၊ ထိုဝ်တိုင်က သွာလေသေည်ကာ ငပွေသူ ကန် (ရိုဝ် )
၁၉	နှိုက် တတိုင်။ ထိုဝ်တိုင်က သွာလေသည်ကာ ကံနီက လာသေည်ခြီမ္လောက်နာနှိုက် 
၂၀	တတိုင်၊ ထိုဝ်ကသွာလေသေည်ကာ မင်ကျေည်သမျာနှိုက် တတိုင်၊ မ္လောက်မှာကာ ​ေ
၂၁	နာင်တ် မင်ရဲကျဝ်စွာ (ဝတ်)လျှင် အစပ်တေည်။ ထိုဝ်က သွာလေသေည်ကာ (တည်ပင်)*34






၂၄၂
အဝဆင်ဖြူရှင် သီဟသူကျောင်းကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၈၅ ခု၊ 
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၁၆ (ခ)ဖြစ်သည်၊ )

၁	ငါရာ မ္လောက်နာက ပ္လေလေသ်ေုကာ ငလက်ပြောက်ကန်ကသေည် အရှေသိုဝ် ထုတ်ချေင်တ်ေု၊ အရှေမ္လောက် 	ထောင်ကာ 
၂	ငဝချောင်စက ကောက် ၂ စင် ၂ တ်ေု၊ ငဝချောင်က တက်ခဲသေည်ကာ အင်ပင်တွင် ညီအစ်ကိုဝ်တေည်၊ ထိုဝ် 	တောင်မှာ 
၃	ကာ (လဲတီ )အနောက်တိုင်ကုန် အင်ကြင်ပင်နှင် အကွတ်ေု၊ ထိုဝ်ကုန်က လာလစ်သ်ေု ဘိခန်ခါတိုင်နှင်တ်ေု၊ 
	ထိုဝ် 
၄	တိုင်ကသ်ေုကာ သိရက်ချည်ကုန်နှိုက် အင်ကြင်ပင်တိုင်နှင် အကွတ်ေု၊ ၊ ဤသိုဝ် ငါလှူသ်ေုကောင်(မှုကိုဝ် )	ငမျာ ငသာ 
၅	စသော ငမိ ငဘ ငဆွေ ငမျိုဝ် စသ်ေု ပိုဝ်ပါခပ်သိမ် အမတ် ကလန် သံပျင် ရစပါစေသတေ၊ ငကောင်မှု ကိုဝ် 
၆	ဖျက်သသူကာ အပ္လစ် ၈ ပါ တန်ဆဲပါ အပဲလေပါ ဖုရာတကာ ချွတ်ရုယ်မကျွတ်သ်ေု ငရဲသစ်ငုတ် ဖ္လ 
၇	စ်စေသတေ၊ ခီပင်ပါသသူကာ ငါနှင်အတူ ရစပါစေသတေ၊ ငအလှူကိုဝ် ဖျက်ဆီသသူကာ ကျွန် 
၈	. . . . . ကျွန်တိုင်​ေ(အာ)င် . . လုံမ်အတိုင် ခံစေသတေ၊ ဖုရာတကာ ချွတ်ရု 
၉	ယ် မကျွတ်သာ ငရဲသစ်ငုတ်လျှင် ဖ္လစ်စေသတေည်။ ။ ဤက္လောက်တိုင် . . . . *35





၂၄၃
ရတနာစေတီ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ
သက္ကရာဇ် ၇၈၅ ခု၊ (၆၈၅-လ-၇၇၀-ခု )
(စစ်ကိုင်းတောင် တိလောကဂုရု လိုဏ်ဂူအနီး စေတီလှခေါ် ရတနာစေတီဘုရား အနီး၌ရှိသည်၊ )

၁	။ ။ နမာမိ ရတ္တနတ္တယံ၊ သွသတု ကောင်သော ဖ္လစ်စေလျှင်တည်၊ ကာလယုက်ဟုသော အခါနှိုက် ပျက်ခယ်ပြိ 	သော ဖုရာသိခင် သာ 
၂	သနာကိုဝ် တည်စိမ်သောငှါ၊ အတုမယ်သော တတ်အာခြင်လည် ဟိထသော၊ လုံမ်လပြညာ သတ္ထာတန်ခိုဝ် 	လည် ဟိထသော၊ စမ္ဗုတိ 
၃	တ်ထက်ဟိသော မင်တိုဝ်သည်လည် မဩင်၊ နိုင်ထသော၊ တသန် နှစ်သိန်သော ခန်မင်ကြီ၏ စစ်သည်ကိုဝ် 	လည် ဩင်စင်ပြိသော၊ သီရိ 
၄	တိ ဘဝနာ တိတျာ ပဝရ သီဟသူရ ဓမ္မ၊ ရာဇာမည်သော တျြာမင်ကြိ၏ မျာလည်ဖ္လစ်ထသော၊ ရတ္တနာသုံပါ 	နှိုက် အတုမယ်သော ကြည်ညို 
၅	ဝ်ခြင်လည်ဟိထသော၊ အတိုင်၊ မသိသော မောင်မမျာ၏ အငှုလည် ဖ္လစ်ထသော၊ ဆင်ဖ္လူသိခင် မင်ကြိမျာ မိ 	ဘုရာစဝ် အလယ်မင်သည် 
၆	၊ ဘူရာမျာ မဖ္လစ်သောကြာ၊ ချံသာ သုံပါကိုဝ် လိုဝ်ခ္လင်သောကြောင် ပျက်ခယ်ပြိသော အဝက္လောင် သစ်ဥတ်	ကိုဝ် ဆောင်ခ္လေရုယ် ငသာ အသင်္ခ 
၇	ယာ ပျံတ်မူသော ဣမ်နှင် ပေါင်ရုယ် က္လောင်ကြီ၏ ပ္လု၏၊ ပြည်ာ သတ္ထာ လုံမ်လလေ ဟိထသော၊ သူတပါ 	လေ မဩင်နိုင်ထသော၊ ခွန်အာလေ ဟိထ 
၈	သော၊ သာ တျြာဖျာမင်ကြီကိုဝ် ပန်ရုယ်၊ ၊ သကရစ် ၆၈၅ ခု လဲဟောင်နှင် အကွ ဝက်လုတ်မုရျင် ၅၀၀ လျှင် 	လှူတ်မူ၏၊ မ္လောက်စည် ခ
၉	ရာ သာစွာ တိရုယ် မင်ကြိ ရေစင်ခ္လသတည် မ္လေအခြာကာ အရှေမ္လောက်ထောင်ကာ  အင်္ကတ်နတ် မ္လောက်	အရှေထောင် ပင်ကန်ပင်ရုံ က္လောက်တိုင်၊ အ

၁၀	လဲကာ တနှောင်ကိုင်၊ အနောက်မ္လောက်ထောင်ကာ ငပနောင်ထောင် မူတည်၊ မူကောက်ကောက်စင်စင်၊ 	အနောက်တောင်ထောင်ကာ စစ်လှ 
၁၁	ပြင်ရည် မူတိမ်ကြိတည်၊ အရှေတောင်ထောင်ကာ မဥိပင်စည်၊ ထိုဝ်မ္လောက် တရောက္လောက်ပြုတ် က္လောက်	တိုင်၊ ၊ အင်မအရပ်တွင် ဝက် 
၁၂	လုတ်မည်သော မုရျင်လဲ ၅ ပယ် စသော မူတိုင်ဩင် အသည်တိုဝ်နှင် ငိကြရုယ် လှူတ်မူ၏၊ ၊ အင်တင်မည် 	သောရွာ တောင်အနောက်ထော 
၁၃	င်မှာ၊ ညောင်ကန်အရပ်နှိုက် သန်လယ် ၃၀၀ ကိုဝ် အသည်တိုဝ်နှင် ငိကြရုယ် လှူ၏၊ သာတ် တျြာဖျာမင်ကြိ 	ဖုန်တန်ခိုဝ် မှိရုယ် ပ္လူသ ​ေ
၁၄	က္လာင် ပိတ္တကတ် ပြိရုယ် လွှတ်စသောခါ လှူတ်မူသော လယ်ယာ အရှေဖက် တမာတ်ရွာနောက် ပိတ္တကတ် 	၂၀၊ ငစလောင်ဖိုဝ်  ၁၅ ပဲ၊ ရွာရင် 

၂၄၄
၁၅	၅ ပဲ၊ ရွာအရှေတောင်ထောင် သန်လဲ ၁၀၊ ရွာတောင် ပင်လဲ ၅၊ ပုတက်တောင် ၅ ပဲ၊ အပေါင် ၄၀၊ လှူတ်မူ၏၊ 	၊ သကရစ် ၆၉ 
၁၆	၁ ခု စစ်ကိုင် အသည်တကာ၊ ခြင်သေ၊ ကင်္ကပိုဝ် ဤသူ သုံယောက် ရောင်ရကာ ခြင်သေငီ မင်္ကလာဖမည်သ	သူ တန်တိမ်အရပ်နှိုက် 
၁၇	အင်ငဲတွင် မုရျင် တပဲခွဲကိုဝ် နွာလာကြိ တယှည်နှင် ဝယ်၏၊ အပြိစာသော နွာ တခုက္လောက်ဆောက်သော 	ဝက် တခု သေ ငါလုံမ် 
၁၈	အဝတ် သုံထည် လွှံ၏၊ မိဘုရာ ဆျြိာကိုဝ် တပယ်၊ ရွှေဖုရာကိုဝ် ခွယ်လယ် လှုသတည်၊ နေရပန်ဆူကိုဝ် လိုဝ် 	ခ္လင်သတည်၊ ၊ သက္က 
၁၉	ရစ် ၆၉၅ ခု မင်ကြိတရျာဖျာ အပ္လေါင်ချစ်၊ ပလရစ သ္မိ လှုသော ဝရင်တုတ် အရှေလယ်သုံ ၃၀၊ အရပ်ကာ		ငကန်ရိုဝ်တွင် တော 
၂၀	င်ကာ (ဝါရ)ဖခြင် အစပ်၊ အရှေကာ ခြိ၊ အရှေမ္လစ်ဩက်ထောင် ဥနှဲပင်၊ မ္လောက် လက်လုပ်နှင် ကန်သင်တင်၊ 
	တိုင်ဆောက်ကု 
၂၁	န်၏၊  ၊ ဤငကောင်မှု အက္လိုဝ်ကာ မင်ကြိ မိဘူရာ မိသံမောင်မ စစ်သူကြိ အမတ်ပြည်စိုဝ် သ္မိ သမက် သမျိုဝ်	ခုနှစ်ဆက် ကျွ 
၂၂	န်က္လေ၊ ဩက်ာ အဝစေ၊ အထက်ာ ဘဝက် ဘိလာကာ၊ အနန္တ စကြဝလာတွင် နေသော သဗ္ဗသတ္တဝါ သိကြာ 	ဗြဟ္မာ စတုလောကပါ 
၂၃	လာ မကြွင် နတ်ခပင် ရစပါစေသတည်၊ ခိပင်ပါသသူကာ ငါနှင်ထပ်တူ ရစပါစေသတည်၊ ငကောင်မှုကိုဝ် 	ဖျက်
၂၄	သသုကာ မ္လေပုံလုံမျှ ကြံမ်မကသော အကံမ္ဘာဖာ လာလတံသော ဘူရာတိုဝ်ကိုဝ် မဖူစေသတည်၊ ဤလူရွာ 	နှိုက် အပ္လစ် 
၂၅	သျစ်ပါ တန်ဆဲပါ အပဲ ၄ ပါရောက်စေသတည် မစာရတတ်  မသောက်ရတတ် သူငုတ်ဖ္လစ်စေသတည်၊ ၊ 	ဆင်ဖ္လူ ငါစိ
၂၆	အသျင် မင်ကြိ၏ သ္မိ သ္မက် ပင်တလဲ လက်ယာဖစ်ရစ် မောင်နှံနှစ်ယောက် အသည်က္လောင်ပ္လု၏၊ မိဘုရာ 	က္လောင်နှိုက် 
၂၇	၊ ၊ သကရစ်ကာ ၆၉၇ ခု တပေါင်လ္ဆန် ၁၄ ရျက် တနှင်လာနေ ကုလာက္လောင်ကြိတည်သတည်၊ ပ္လူသော 	က္လောင်ကြိ ပြိ 
၂၈	ရကာ မောင်သာ တူဖ္လစ်သော က္လာစွာမင်ကြိကိုဝ် မ္လေပန်၏၊ မု အနောက်ဖက် အိုမ်ညယ်မဥိ မ္လစ်ဩက် တဥံမ် 	
	မုရျင် 
၂၉	၃၀ ကိုဝ်လည်ကောင် ရွာရာကိုဝ် မုဆိုဝ်ဖိုဝ်မှာ အခြင်မျာလဲ ၂၀ ကိုဝ် မတ္တရာမှာ (င) ခွက်ကွဲရွာရာတိုဝ်ကိုဝ်၊ ၊ 
၃၀	၊ သကရစ် ၇၀၅ ခု အာသိန်နှစ် တ်သလင်လ္ဆုတ် တရျက် ၆ နေလျှင် အမတ်ကြိပုညာ၊ နန်စပကြံ ပြည်စိုဝ် 	စသော အ 
၃၁	မတ်မျာကိုဝ် ရေစင်တိုက်ရုယ် က္လစွာမင်ကြီ ရေစင်တ်ခ္လသတည်၊ ဤမ္လေတိုဝ်ကာ အဖိုဝ် 

၂၄၅	
	ပေသောတိ အဖိုဝ် မပေသည် 

၃၂	မ္လေကာ မပါ၊ အဝတ်လွှံသောတိတည်၊ အရှေတောင်ထောင်ကာ လိပ်သပြိုဝ်၊ မြောင်တောင်ပေါက်ပင် အစ	တည်၊ ဝံလှို 
၃၃	င် လိပ်သာပြိုဝ် မ္လစ်ဩက် ကန်သတေည်၊ တောင်ကာ သိရျက်ပင်တည် အနောက်မူတိမ်တိုင်ဩင်တည်၊ 
	မ္လောက် မု 
၃၄	တိမ်တိုင် ဩင်တည်၊ ဖျက်ဆိသူကာ အဝိစိနှိုက် ခံစေ 
၃၅	သော ငရယ်သစ်ငုတ် ဖ္လစ်စေသော၊ ၊ 

ရတနာစေတီ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	၊ ၊ သက္ကရစ် ၇၂၁ ခု အင်တင်ရွာရှေ ပြာမ္လေ ၂၀၀ ကိုဝ် မင်ကြိ သိန်ပတေ လှူတ်မူ၏၊ အမိ အတည်မဟိသော 	၊ ငသာ ဥ 
၂	စ္စာကိုဝ် စာပေ၏၊ အသည်တိုဝ်ကိုဝ်၊ အဝတ်လွှံ၏၊ ၊ ဥစ္စာအပေါင်ကာ ၁၅၀ တည်၊ က္လောက် လေတိုင် ဆောက် 	၏၊ မြင်စိသူ 
၃	ကြိ စဝ်ရွှေခက်၊ အသည် ဆင်အင်သူကြိ စသော အရောင်ရကာ၊ တ်စိမ်  ၁၀၀ ကိုဝ် ငွေ ၃၀၀ ပေ၏၊ နွာ 	တခု သေ ငါပေါင်ကန် အပြိ စာပေ၏ 
၄	၊ မင်္ကလဝတ္ထာနာ တိုင်ဆောက်ပေ၏၊ ၊ သက္ကရစ် ၇၇၀ နံမျုန်လ္ဆန် လေရျက် စနေနိယ် မောက္ခ်မတ် လှူတ်မူ၏ 	၊  	တောင်ဖိမ္လေကိုဝ်၊ သုဖရစ်တံ 
၅	ခါ မ္လောက်ရျာကိုဝ်၊ စိုဝ်နှိုဟိသ ထန်ကိုဝ်၊ သူဖရစ် တံခါ ၁ တိုင်၊ အရှေတောင်ထောင်ကာ ခြိမ၊ အနောက် 	ရတနာပင်စည် တံခါ၊ မ္လစ်သြောက် မြိုဝ် 
၆	ထောင်၊ စစ်ကိုင် အသည်အကုန်တိုင်ဆောက်၏၊ ခြင်သေကိုဝ် အဝတ်လွှံ၏၊ သေ ၅ ကန်၊ နွာလာကြိ တခု၊ 	၊ 	သက္ကရစ် ၇၆၆ ခု ကဆုန်လ္ဆ 
၇	န် သုံရျက် အလဲမိဖုရာ က္လောင်တ်ကိုဝ် မုယောက်ထန် ၁၀၀၀ လှူတ်မူ၏၊ မင်္ကလဝတ္ထနာ တိုင်ဆောက်ပေ၏၊ 	အသည်တိုဝ်ကိုဝ် အဝတ် ‘လွှံ’ ‘၏’

၈	သေ ၅ ပေါင်ကန် လှည်နွာကြိ တခု စာပေ၏၊ ၊ သွဿတု ကောင်သော၊ အသရေ ဖ္လစ်စေလျှင်တည်၊ အရဟ	တ္တမဂ္ဂညည်ပြည်ာဖ္လင် 
၉	အဝိဇ္ဇာဟုသော အမိုက်ကိုဝ်လည် ဖျောက်တတ်ထသော၊ မဟာဂရုဏာဖ္လင် သနာတတ်သနှလုံမ်လည် ဟိထ 	သော၊ သဗ္ဗညုတည်ညည် 
၁၀	ပြည်ညာဖ္လင် တျြာခပ်သိမ်ကိုဝ် မြင်တတ်ထသော၊ ဘူာသိခင် အမိ ဖ္လစ်လိုဝ်သောကြောင်၊ ဘူရာမိဖ္လွါ မဖ္လစ် 	သောကြာ ချံသာသုံမ်ပါ လို 
၁၁	ဝ်ခ္လင်ရကာ၊ သကရစ် ၇၈၅ ခု စယ်နှစ် နံမျုန်လ္ဆန် ၉ ရျက် ၄ နေ၊ နံနက်နေတက် မေဓုန်လက်စစ်ကိုင် 	မိဘူရာစင် ဆင်ဖ္လူသျင် ဖွါတ်လှူ 

၂၄၆
၁၂	တ်မု၏၊ လင်မုလိုဝ်ရွာနှင် အကွ မ္လေ ၃၀၀ ကိုဝ်၊ ကတွန်ရွာနှင် အကွ သန်လဲ ၂၀ ကိုဝ်၊ ငွေတ် ၁၀၀၀ ကိုဝ်၊  	သိပါသကာ မ္လေတ် ပ္လင်စယ်မင် 
၁၃	လှ၊ သရေစည်သူ၊ ရွှေပြည်စိုဝ် မ္လစ်သာသူကြိ၊ ဤမင်လေယောက်ကိုဝ် ရေစင်တိုက်၏၊ ရေပူတလုံမ် ရေချံ 	တလုံမ် သွန်သတ 
၁၄	ည် ထိုဝ်ပြိ၊ ၊ သွသတု ကောင်သောဖ္လစ်စေလျှင်တည်၊ သိရိ တိ ဘဝနာ တိတျာ ပဝရ သိဟ သူရ ဓမ္မရာဇာ၊ 	ပညာ သဒ္ဓါ ဝိရိယာဓိက 
၁၅	သမ္ပန္နာ၊ ပြည်ာ သတ္ထာ ဝိရိယ လွန်ခြင်နှင် ပ္လည်စုံစွာသော အဝဆင်ဖ္လူ အသျင် မင်ကြိသည်၊ ဝက်တက်ရာ 	ရတ္တနာစေတိ ဖ္လစ်စိ 
၁၆	မ်ဟု၊ ၊ သက္ကရစ် ၇၈၅ ခု၊ အာသိန်နှစ် နံကာလဆန် ၇ ရျက် ၅ နေ၊ နက်သတ် ၁၅ လုံမ် ဓနူလက် နေလွဲ သုံခါ	မ္လောက်စည် ခရာ သာ 
၁၇	စွာ တိရုယ် တည်တ်မူ၏၊ သ္မိတ် အလဲမိဘုရာကိုဝ် သာတ် ဆင်ဖ္လူသျင် စစ်ကိုင် ပေ၏၊ မယ်တ်ထာသော 	ငွေတ် ၁၀၀၀ နှ 
၁၈	င် သာလတ် ဆင်ဖ္လူသျင်ကိုဝ် ပန်လတ္တေ၊ ငါဖွါ လှူသော စစ်ကိုင်မြိုဝ် တွန်ရျာ ထိုဝ်တွင်ယောက်သော ထန်	ပ္လင်ရျာ၊ လင်မလို 
၁၉	ဝ်ရွာမ္လေ ၃၀၀၊ ကတွန်ရွာလဲ ၂၀၊ ပိုဝ်မှာ တ်စိမ်မ္လေ ၃၀၀၊ ဤလေပါကာ ငဖွါက္လောင် ငါ၏ ရတ္တနာစေတိနှိုက် 	သာသနာ
၂၀	၅၀၀၀ တည်စေသောဟူ သွန်တ်မူ၏၊ မင်တရျာ ပန်ပေသတည်၊ သစျသူကြိ ရေစင်ကပ်၏၊ မ္လောက်မိဘူရာ 	ဣမ် 
၂၁	ထက်၊ ၊ လင်မလိုဝ်မ္လေ အခြာကာ အရှေမ္လောက်ထောင်ကာ အင်ဩင်တန်၏ အရှေတောင်ထိပ်၊ အရှေတောင်	ထောင် 
၂၂	ကာ လက်ပံက္လင် အရှေတောင်ထောင် ကုန်ရိုဝ် က္လောက်ပုံ၊ က္လောက်တိုင်၊ အလဲ ဝံကန်ကာ ခြိဆုံ က္လောက်တိုင် 	၊ အနောက် ​ေ
၂၃	တာင်ထောင်ကာ ကျင်ငဲပ က္လောက်တိုင်၊ အနောက်မ္လောက်ထောင်ကာ တန်တိမ်စပ် ပြည်တ်သာစပ် က္လောက် 	တိုင် 
၂၄	၊ အလဲဝံကန်ကာ ပြည်တ်သာစပ် စကျည်စပ် က္လောက်တိုင်၊ ဝ၊ ကတွန်မ္လေ အခြာကာ၊ ညောင်ပင်ကြိ အရှေ 	တိုင်၊ အ
၂၅	နောက်တောင်ထောင်ကာ ညောင်ပင်ကြိတိုင် မ္လစ်မ၊ အနောက်မ္လောက်ထောင်ကာ မ္လစ်တိုင်၊ အရှေမ္လောက်ထော 
၂၆	င်လည် တိုင်၊ အရှေဝံကန် ခ္လေါင်နာတိုင်၊ နောရထာမင်စ် စေတ်မူရုယ် မူဆိုဝ်ဖိုဝ် သုကြိ နကသမန် အမတ်ကြိ 	ဆော 
၂၇	က်ရသတေည်၊ ၊ ပိုဝ်မ္လေ အခြာကာ ပေါက်တိုင်ခြိ မ္လစ်နာ နှပ်ခြိုဝ်ပင် နဂါတိုင်၊ နဂါတောင် အနောက်ထော 
၂၈	င်က္လောက်တိုင် တလုံ၊ ထိုဝ်တောင် တလုံမ်၊ အနောက်တောင်ထောင်ကာ လင်ဝက်ထန်ရှိုဝ် 

၂၄၇
	ထက် က္လောက်ဆော 
၂၉	က်၏၊ တောင်ကာ လင်ဝက်စပ် က္လောက်ဆောက်၏ ဝံကန် သုံတန် သုံလုံမ်၊ အရှေတောင်ထောင်ကာ နေစာ 	အစ 
၃၀	ပ် ကန်ရိုဝ် မြောင်နာထက် က္လောက်တိုင်၊ အရှေဝံကန် တလုံမ်၊ အရှေမ္လောက်ထောင်ကာ က္လည်ငဲ အစပ် ပေါက် 	တို 
၃၁	င်အစပ် က္လောင်တိုင် မ္လောက်ာ က္လည်ငဲစပ် က္လောက်တိုင် သုံလုံမ် အထောင် သကျည် တလုံမ်၊ ငလိမ်တက်လဲ 
၃၂	တလုံမ်၊ ညောင်ကြတ်ပင်ပါ တန်ဆင်ပင် တလုံမ် မြောင်မ္လောက် က္လောက်တိုင် တလုံမ် ထိုဝ်အနောက် 
၃၃	ငဆင်နင်ရှေ တလုံမ်၊  ငဆင်နင်အစပ် အထောင် တလုံမ်၊ မ္လောက် မဥိပင် တလုံမ်၊ မ္လောက်မြောင်နာ တ
၃၄	လုံမ်၊ မင်္ကလဝတ္ထာနာ ဆင်ကိုဝ်စိနှင် တာရုယ် တိုင်ဆောက်ပေသတည်၊ ပိုဝ်အသည် ရွာသူကြိ ပိုဝ်သိန်ခါ စ​ေ
၃၅	သာ ၁၆ ယောက်ကိုဝ် ငွေ ၃၀ အဝတ်ဖိုဝ် ပေ၏၊ ငါသာ ခြင်သေကိုဝ် ငွေ ၂၀ အဝတ် လွှံ၏၊ က္လည်ငဲလဲတိုင် 
၃၆	အဝတ် လွှံ၏၊ ဖျက်သသူကာ အကံဖ္မာဘာ လာလာတ္တံသော ဘူရာမတွေစေသော မဖူစေသော၊ အ
၃၇	ဝိစိနှိုက် ခံစေသော၊ ကမ္ဘာ ကြေသောလည် ကမ္ဖာ တပါသိုဝ် ခံစေသော၊ ၊ 
၁၉၅၃-၅၄ ခု၊ နှစ်ချုပ်၊ 
ဘိုးတော်-ပ- ၈၀ တွင် စပ်ထိုးရှိသည်။ 

၂၄၈
နာဂသမန်း အမတ် ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၇၈၆ ခု၊
(စစ်ကိုင်းမြို့ ညောင်ကုက္ကားရွာရှေ့ စက်တော်ရာဘုရားမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၁၄(ခ) ဖြစ်သည်၊ )

၁	. . . မ်ကျွန်ဖင် အရှေ . . . နှင် စစ်ရင် တပဲ။ ကျွန်ဖင်တောင် စယပ်မ္လေခြာ ငါစိတ် လှူ ​ေ
၂	. . ၏။ ကျွန်ဖင်တောင် (က ဝတ်ရွာ လှူ )တောမူ၏၊ အနူရုတ်ဓါ နတ်ရွာလာပြီ သီဟသူမည် ​ေ
၃	. . င်ဖ္လူသိခင် တြာ . . . .  နန်တက်ပြီ။ သက္ကရစ် ၇၈၆ ခုတွင် စစ်ခီဝတ္ထနာကိုဝ် မ္လေတာ 
၄	. . ဟု ထိ . . . . သူကြီ ရဲတိုင်။ မ္လောက်ဖက်ထောင်သင် သူကြီကြသို 
၅	. ရွှေတောင်ကျွန်သီ သူကြီ . . . တောင်အသျှင်။ ကာဆန်သူကြီ။ ဟန်လင်သူကြီ၊ ဤမျှအမတ် 
၆	ကြီ ခြောက်ယောက် . . . လျှောက်၏။ ငါ (ခ)မည်လက်ထက် မလှူသည် ဖ္လစ်စေ။ အသက်ကြီ 
၇	ကိုဝ် ငါအလွန်သ . . . . ။ အသက်ကြီ လှူလှူသမျှလျှင် လှူပိုင်လေဟု သက္ကရစ် ၇၈၆ ခု 
၈	ဝါဆိုဝ်လ္ဆန် ၆ ရက် . . .  က်ပ္လင် ဣိမ်တောဝယ် ဆင်တော်နိလာရောင်ထင် စီလျက် ကျွံင 
၉	လှ ဦတင်တော်မူ (သောခါ)လျှင် မိန်တော်မူသတေည်။ စစ်ခီ ဝတ္ထုနာကိုဝ် မ္လေရှင်ဟူရုယ် ငွေတြာ 
၁၀	ပေရ၏၊ မ္လေလေမျက်နှာ (လယ်)နှင်ပေတုံမ်၏။ တပြင်ကွဲသူကြီ စောဖ္လူကိုဝ်လေည် ငါမ္လေ (ပြတ်)
၁၁	လျှင်ခယ်ပြီ . . . . . ပြီတည်ကာဟု တောင်စပါ ဖိတုံမ်ရုယ်ငွေသုံမ်ဆဲ 
၁၂	ပေရ၏။ ရွှေဖျင်တတေည် လွှံရ၏။ သေစာ သာနွာလေ ပေရ၏ ပြီပြတ်လျှင်၏။ ထိုဝ် ​ေ
၁၃	(မ္လ စာပါတုံမ်) . . . . . . . သည် ငါလက်မည် သူကြီ၊ ရောင်သော ​ေ
၁၄	မ္လစွန် တပဲခွယ် . . . . . . . ။ ရွှေဖျင်တထည်။ နွာ တသျှည် သေစာ

၂၄၉
၁၅	သာနွာ အဝတ် (ဝတ်ထည်) . . . . . . . ရွာတေည်ရုယ်လျှင်။ အနူရုတ္ထာမင်ခေါင်ကိုဝ် နာတော 
၁၆	လျှောက်၏။ က္လောင် (ကာ မင်အဖ) ကောင်မှုဖ္လစ်စေ။ မ္လေဟူသမျှကာ ငါကောင်မှုဖ္လစ် 
၁၇	စေဟု။ ရေစက်ချတောမူလျှင်သတည်။ ဝ။ ငကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်္ပါသသူကာငါနှင် 
၁၈	အတူ ရစပါစေသတေည်။ လူစည်စိမ် နတ်စည်စိမ်ကိုဝ် ငီငွေဩင်ခံစံ ပြီသော။ အဆုံမ် 
၁၉	စွန်ကာ နိပန်ချံသာ ခံစာစေသတေည်။ ငကောင်မှုကိုဝ် ဖျက်သာသူ။ ပျက်ကြောင်စီ ​ေ
၂၀	ကြာင်မူသာသူ ကြံသာသူတိုဝ်ကာ။ ရေစက်ခန်၏သိုဝ် ခန်၏သိုဝ် ခန်စေသတေည်။ ဝါကျွံ 
၂၁	တလှည်ကိုဝ် ဖုတ်သော အက္လွံမရသကဲသိုဝ် ဖ္လစ်စေသော်။ လူနူ လူဝဲ လူဆင်ငြယ်။ ခွေနူခွေ 
၂၂	ဝဲ ခွေဆင်ငြယ် ဖ္လစ်စေသာ်။ ရေတွင်သွာသောကာ ရေဖေသင်စေသာ်။ ကြည်သွာသော 
၂၃	ကာ ကြည်ထက်ဟိသ်ာ ဖေခပ်သိမ် သင်စေသာ်။ အမျိုဝ်ခုနှစ်ဆက်တိုင်ဩင်လျှင်။ ပျက်စိ 
၂၄	ပြုန်တီစေသတေည်။ အကံမ္ဘာဘာ ဖုရာတကာ လာမချွတ်လေ မကျွတ်ရာသည်၊ ပြိတ္တာ 
၂၅	ဖ္လစ်စေသော်။ အဝိစိအထဲ ငြယ်သစ်ငုတ်၊ ငုယ်ဥြခိုဝ်၊ ငြယ်ဥခြိုဝ် ဖ္လစ်စေသော်ဝ်။ ဝ။ ဝ။ 





၂၅၀
တန်တိုင်းနှင့် ဂူတော်တည်သော ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ
သက္ကရာဇ်- ၇၈၇ ခု 
ငန်းဇွန်မြို့ပိုင် မြို့သာနယ် သောင်ပြင်ရွာ စိမ်းညိုရှင်စေတီ၌ ရှိသည်၊ )

၁	သက္ကရစ် ၇၈၇ ကုဆုန်လဆန် တရက် ပုတ 
၂	ဟုနေ၊ တောင်တမျက်နှာကိုဝ် နွာ တဆဲတခု၊ အနော
၃	က် မ္လောက် အရှေ နွာ နှစ်ဆဲ အပေါင် နွာသုမ်ဆဲ တံတိုဝ် 
၄	လက်ခတေည်၊ တံတိုင်ကိုဝ် လွှတ်စသည် နွာ သျစ်ခု 
၅	တေည်၊ ကူတောကိုဝ် နွာ တခု ပျက်စိသော (ဖ)ဝ်စေသ
၆	ဝ်၊ တောင်မုက်ကိုဝ် နွာ တခု၊ မ္လောက်မိုက်ကိုဝ် နွာ တခု 
၇	ဤသည်ကာ တံတိုင်မုက် ပျက်သော သိခင်တိုဝ် 
၈	တေစေသော က္လောင်နေပါထေည် ပ္လုသဝ် ကောင်မှုတေည်။ 
၉	တံတိုင် လက်ခနှ လွှတ်စသည်နှသဝ် အပေါင် နွာ လေဆဲ 
၁၀	တခု။ သင်္သရာနှကာ ဖ္လစ်လေရရာ လုချံသာ နတ် 
၁၁	ချံသာ နိပန်ချံသာ ဤချံသာ သုမ်ပါကိုဝ် မချွတ်လိုဝ် 
၁၂	ခ္လျင်သော မိတ်တေည်ဖုရာကိုဝ် မချွတ်မလွဲ ဖုခ္လျ 
၁၃	င်၏၊ ရေမ္လေစိုဝ်သဝ် မင်ကြိ မိဖုရာလေည် ရစပါစေသဝ် 
၁၄	(ခြိုဝ် )သူတိကာ ၃ ပါ။ ငွေလေမင် မောင်နှံလေည် ရစပါစေသဝ် 
၁၅	. . . . (ငမိ ငဖ ငတပေည် ဆရာ) အကုန် ရစပါစေ၏
၁၉၅၉-၆၀ ခု၊ နှစ်ချုပ်။ 



၂၅၁
မန္တလေးမြို့နန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၃၄၃ ကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ
သက္ကရာဇ် (၇၉၀) ခု
(ပင်းယမြို့မှ စတင်ရရှိ၍့ ယခုမန္တလေးနန်းတွင်းရုံတွင် အမှတ် ၃၄၃ ဖြစ်သည် )

၁	။ ဝ။ သက္ကရစ် (၇၉၀) ခု နှစ်ကာ ကြတိုက်နှစ် တပေါင်လဆန် ၈ ရျက် 
၂	စနိယ်နိယ်အာ။ သ္ခိင်မ္လတ်စွာသော မင်လှ ထုယ်တဝ် ရတ္တနာ ပိစ 
၃	ည် ခ္လရုယ် အထုယ် ခံလင်သော သံပျင် စင်စွာ၊ သံပျင် ရတ္တနာ ပိစ 
၄	ည်၊ သင်လျင် ငါပ္လည်သင်၊ သင်ကြိ ငါထွန်သင်၊ က္လန် ငါဦသင်၊ က္လန် ငါ
၅	ပ္လန်သင် မင်အမတ် ၆ ယောက်သောကိုဝ် မ္လတ်စွာသော သ္ခိင်မင်လှ 
၆	မိန္အ်တဝ်မူလတ်၏ ရွာလယ် ငါပ္လုပိယ်သော သိမ်နှိုက်အာ။ ငါလှူ 
၇	သော ရွာလယ်ကျွန် ၅ ယောက် လယ် ၅ ပယ် ငါရိယ်စင်တဝ် ခ္လသတေ 
၈	အမတ် ၆ ယောက် ဝဲရုယ် တဝ်ဦထွင်ရုယ် လှူတဝ်မူသော ရွာလယ် 
၉	ကျွန်မည်မှတ်ကာ ငါစည်စိမ် ငီ ငါကယ်ဝ အစ်ကိုဝ် ငါစည်စိမ် 
၁၀	သာ ငါစွံ၊ ငါမနာသင် . . . . . . . . . အစ်ကိုဝ် စခီ ငါပ္လ 
၁၁	ည္အ်စုံသာ ငါပကြီ၊ အပေါင်ကျွန် ၅ ယောက် လယ် ၅ ပယ် ဤယ်မျှသ 
၁၂	ကာ သိမ်လျှင် မင်လှ ရိယ်စင်တဝ် ခ္လသတေ ရွာလုမ်သော ကံကုန် ငကော 
၁၃	င်၊ စနွှာကြီ၊ သံဗျင်ညိုဝ်၊ သံဗျင်ဖူ၊ က္လန်စည်စိမ်၊ သံဗျင် ငဝငယ် 
၁၄	၊ သံဗျင် ဥနူတ်၊ က္လန် ၁၀ သောကိုဝ် သိယ်ဟင်ဥဝ် ၂ လုံမ် သာကြီ နွာတကောင် 
၁၅	စခီ သံဗျင် က္လန် ၁၀ သောကိုဝ် သိယ်ဟင် ဥဝ် လုံမ် သာကြီ နွာတကောင် 
၁၆	နှင် စာပိယ်ရုယ် သက်သိယ်မူရုယ် သိမ်တဝ်အာ လှူပါကုန်သတေ =



ဤကျောက်စာ၏့ အထက်တွင်ရှိသောစာ၊ 

၁	သုကာ အကံ . . 
၂	သဝ်ဖုရာ မဖူစေသတေ 
၃	. . မဟာထိသိမ် လွှတ်စသော 
၄ 	ကျွန် သုံယောက် လွှတ်ခါသော ရဟန်သင် 
၅	ခါ လုသုမှောက် လွှတ်သတေ။ အိုဝ်ပ္လိစုံမ် သာမိ 
၆	သုံယောက် 
ဤကျောက်စာအောက်၌ ‘ပင်ယ အောင်စဉ်ခုံ မျောံကုံရှိ ကျောံစာ’ ဟု လက်ရေးဝိုင်းစာပါသည်။ 
တိုင်းရင်း-မ-၅၆၅/က။

၂၅၂
သစ်ဆိမ့်မင်း တုရင်သိန်းစည်းကျောင်း ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၉၂ ခု
(ဝက်လက်မြို့နယ် သစ်ဆိမ့်ကြီးရွာမြောက် ရွာသစ်ရွာ ဓါတ်တော်ကျောင်းဟောင်း အတွင်းမှစတင်ရရှိ၍့ ယခု သစ် 	ဆိမ့်ကြီးကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၃ ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ သက္ကရစ် ၇၉၂ ခု ဖုဿနှစ် ပြတ်သိုတ်လ္ဆန် လေရျက် တနင်္လာနေတ 
၂	။ က်လျှင် ဖုရှာရှင် မင်တြာ မျောက်သာတော မ္လောက်မိဖုရာမှ နေတောမူ 
၃	။ သောခါနှိုက် သစ် + ဆိမ်မင် တုရင်သိန်စည် မြင်တစီ  မင်ဝတ္တရုက် ခြပ်ကြိနှ 
၄	။ စ်ဆူပေါင် လက်ဆောင်တော ဆက်ရုယ် မ္လေကျက်မဟိ တော အတိဟိသာ ဆင်ထိန် 
၅	မ္လေကိုဝ် ပုဆစ်တုတ်ပါသည်ကာ။ မင်ပျံခီ မင်ကြီ ညီတော အတွင်သင်မင် 
၆	။ ပေါရိသတ် မင်ကြီ ဖထွေတော အတွင်သင်မင် လက်ဝဲ၊ လှောကာ သုံမ် 
၇	။ ထောင်သျင်၊ ဣံပိတ်စရာ၊ ကူစမ်သူကြီ၊ စလင်သူ၊ ရေစင်အိမ်ဖူ ကံသည်ဂါ 
၈	။ နရသင်သူလျှင် ကံသတည် ဖုရရှင် မင်တျြာလည် လူရဟန်တကာရှေ အနူ 
၉	။ မောတနာ  ခေါတောမူရုယ် ပရိတ်ရည် ရေစင်အိမ်ဖူကိုဝ် လက်တောနှင် ခွယ် 
၁၀	။ တောမုရုယ် လှူ၏။ တောင်မိဖုရာကိုဝ်လည် ရွှေဖျင်တထည် လက်ဆောင်တော ဆ 
၁၁	။ က်ရုယ် နာတောလျှောက်သောခါ အနူမောတနာ ခေါတောမူပါရုယ် ရသာ ဝတ်မ္လေဂါ 
၁၂	။ အနောက်တောင်ထောင်ကာ ငရယ်သင်ခ္လေါင်နာ က္လောက်နကာလျှင် ရသာ ဝတ်မ္လေဂါ 
၁၃	။ အနောက်တောင်ထောက် ငရယ်သင်ခ္လေါင်နာ က္လောက်နကာလျှင် အခြာတေည် တောင် 
၁၄	။ တန်ထာက သွာတုံမ်သည်ကာ  မ္လောက်သိုဝ်လာသည်ကာ အိမ် +ဆေမြောင်ကောက်ကစင်၊ အရှေမ္လေ 
၁၅	။ က်ထောင်ကာ မဦရင် က္လောက်တိုင်၊ မဦရင်က္လောက်တိုင်က အနောက်သိုဝ် ပ္လေတုံမ်သည်ကာ 
၁၆	။ ပေါက်သံပျင် အရှေ ပေါက်ပင်မ္လောက် က္လောက်တိုင်လျှင် အခြာတည်၊ အနောက် 
၁၇	။ မ္လောက်ထောင်ကာ၊ ငပတည် (လဲစပ်) ခြောင်လျှင် အခြာတည်၊ အနောက်ကာ ဖန်ဝတ်မ္လေ 
၁၈	။ လျှင် အခြာတည် လောင်ငယ် တအင် ရေမြယ်အင် တအင်ကိုဝ်လည် လှူ၏၊ တိုင် 
၁၉	။ ဆောက်သောခါ နရကာ မူသည်ကာ လင်ပန် စလောင် ဖလာ အစုံမ်တွင် ထက် သန် 
၂၀	။ တေ ကုန်အောင်သော ကြေနှစ်ပိတ်သာ၊ တိုင်ချည်နွာ တယျှည် သံဖ္လူ၊ ဥုံ ခင်နီ အစုံမ်တ 
၂၁	။ ည် က္လွယ်ပေါက်ကြီ နှစ်ခုထက် ငွေ နှစ်က္လံပ် လောင်သောငွေ နှစ်ဆယ် ဖ္လစ်တည် 
၂၂	။ တုရွင် နှစ်စင် တိုင်လွှံမ်သည် သင်တိုင် ဥပေါင်နှင် ၂ တေည် ဆင်ထိန် အသည် 
၂၃	။ ငဦသင် ငချစ်ဦသင် ငနီငယ် ဤအသည် သုံမ်ယောက်ကိုဝ် လွှံမ်သည် ဖျ 

၂၅၃
၂၄	။ င်ဖ္လူ ဥပေါင် အစုံမ် ဖျင်နှံမ်ခံကြိ မင်ဝတ်ထပ်ရုယ် ငပေည် 
၂၅	။ ငယ်ကိုဝ်လေည် ဖျင်ဖ္လူ နှစ်ထေည် ဥပေါင် မျက်သုတ်နီကောင် လွှံမ်၏ 
၂၆	။ ငဦသင်သာသျင်ကိုဝ်လေည် ဖါစလံပ် တထေည် ပေ၏ အသည်မျာသာ သ​ေ 
၂၇	။ ပါက် မ္လေလတ် မလွတ် အဝတ်ပေသည် အတိတေည် မြွေရွာငဲ လဲတိုင် 
၂၈	။ ကိုဝ်လေည် မင်ဝတ် ဖျင်နှံမ်ကောင် လွှံမ်၏ ဥပေါင်ဖိုဝ် ကြေ သျစ် 
၂၉	။ ဆဲ ပေ၏ လဲတိုင် သာကိုဝ် ဖျင်ဖ္လူကောင် လွှံမ်၏ အသည်မျာ သာ 
၃၀	။ ကိုဝ် စာသောက်ပေသည် သာနွာ နှစ်ခု သေကာ ရေရာ မသိ မဦပင်ကြိ ​ေ 
၃၁	။ ဩာက် တနေ မိုဝ်ကခ္လျုမ်ကြွမ် ပတ် နရေည်စရာ တီရုယ် သာ သောက်ပေ၏ 
၃၂	။ အရာ သင်ဃာ မ္လေနင်သောခါ ပါသည်ကိုဝ်လည် ဆွံမ်ပန် ကွေရုယ် သိမြင်ပါ 
၃၃	။ စေ၏ သိမြင်ပါသာ သိခင်ကာ မင်ငယ် မိဖရာ ဆျြိာ အနောက်မင်ကြီ 
၃၄	။ ဆျြိာ မင်တက်သူ ဆျြိာ အဝါသုံမ်ဆဲ မင်သိမ်ပတေ ဆျြိာ ညောင်ရန်မ 
၃၅	။ ဟာထေည်။ ဝ။
ရှေးဟောင်းမြန်မာကျောက်စာများ (စတုတ္ထတွဲ )			၁၇၉

ငလှိသင်ခမည်းကျောက်စာ၊ တမျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၄၃ ခု၊
(မြင်းခြံခရိုင် နွားထိုးကြီးမြို့နယ် ဖေါင်ကျင်ရွာ ကိုးဆူကုန်းဘုရား ရင်ပြင်ပေါ်ရှိ ၂ တိုင်အနက် အမှတ် ၂ ကျောက်စာ ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ ။ သက္ကရစ် ၇၄၃ ကဆုန်လ္ဆုတ် ၃ ရျက် 
၂	၅ နိယ်လျှင်။ ငလှိသင် ခမည်ကူ 
၃	ကိုဝ် လှူသ ထန္ဂ်ါ သမ္ဖိုဝ် ကြည်ထက် ထန် ၁၀၀ သ
၄	မ္ဖိုဝ်ဩက် ၃ တွင်သော ခွယ်လယ်။ ကမ္ပာမြင် 
၅	ဝယ် ၃ တွင်သော ၃ စိတ်။ က္လူရှုံမ်နာဝယ် ၂ တွင် 
၆	ခွယ်လယ်။ ပ္လေါင်မ္လေခံရုယ် လှုသော ငလှုကိုဝ် 
၇	ခိပင်သသူကာ ငါနှင် အတူရစပါစေသတေ။ 
၈	ငအလှူကို ဖျက်ဆိသသူကာ လူလေ နှ 
၉	စ်ဆစ် မဖ္လစ်စေသတေ အဝိစိအထယ် ငြ 
၁၀	ယ်အိုဝ်နှိုက် ဥခြိုဝ် ချင္ဂ်ါ ဖ္လစ္စေသတေ။ ဝ။ 
၁၁	. . . . . . . . . . 
၁၂	. . . . . . . . . .

၂၅၄
သစ်ဆိမ့်မင်း တုရင်သိန်စည်းကျောင်းကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 
သက္ကရာဇ် ၈၃၆- ခု၊ (၇၉၀ ခု )
(ဝက်လက်မြို့နယ် သစ်ဆိမ့်ကြီးရွာမြောက် ၂ မိုင်ကွာ၊ ရွာသစ်ရွာ ဓါတ်တော်ကျောင်းဟောင်းအတွင်းမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု သစ်ဆိမ့်ကြီးကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၃ ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ က္လောက်ရစ်ကိုဝ်တ် ဆျြိာ လူ သူကောင်တာ ကြံမ်ဥယည်မှာ လက်ရွေမင် သာ ကု 
၂	။ လာ သူကြိ လက်ာရွေမင် သမက် မတောင်တ သူကြိ သမိ ယောက်ဖ ထုန်ကြိ မ 
၃	။ င် မျာ သာ မ္လေ တခေါင်တကာ ငစည်သူ စခီ သမန်တသူ လင်မျာ ပေါင်တုပ် သူ 
၄	။ ကြိ တောင်မှာ စောကောတုံမ် စသော သူကောင်မျာ သိမြင်ပါကုန်၏။ ဝ။ အသျ 
၅	။ င် မင်တျြာဝယ် ငါပန်ရုယ် ရသာ ဤငါလှူသော က္လောင်ဝတ်မ္လေကိုဝ် အသည် အ
၆	။ လာ သာပေါက် မ္လေလတ်က စသော လူတကာတိုဝ် တ္ထိပါသသူကာ အကိုဝ် အက်စေ 
၇	။ သော အရေည် ထွက်စေသော တန်ဆဲပါ အပ္လစ်သျစ်ပါ အပဲလေပါ လာစေသ 
၈	။ တေည် ဖူရာတကာ ခ္လျွတ်ရုယ် မက္လွတ်နိုင်ရာသော လောဝ်ဟကုံမ်ဖီ အထဲ ငရယ် 
၉	။ အိုဝ်နှိုက် တဲပ္လောင်ပ္လန် ၂ ကြံမာခေါလျက် အဆက် ၂ လျှင် ခံမ်စေသတေည် လူ 
၁၀	။ တဖ္လစ်လေည် လူနု လူဝယ် မစာရတတ် အငတ် ၂ လျှင် ဖ္လစ်စေသော တြိဆ 
၁၁	။ န်အဖ္လစ် ခွေဝက် ဖ္လစ်လေည် ခွေနူ ခွေဝဲယ် မစာရတတ် အငတ် ၂ လျှင် ဖ္လ 
၁၂	။ စ်သော။ ဝ။ ငကောင်မှုကိုဝ် ခိပင်ပါသော အသည်အလာ မင်က စသော သ 
၁၃	။ တ္ထေ ပုံမ်နာ မိန်မ ယောက်ျာ သူကောင်မျာတိုဝ် ငါနှင် ထံမ်တူလူ၏ ချံ 
၁၄	။ သာ နတ်တည်ချံသာ နိပ္ပံချံသာ မကွာအကွ ရပါစေသတေည်။ ဝ။ သက္ကရ 
၁၅	။ စ် ၇၉၀ က+ဆုန် လ္ဆုတ္တ်ရျက် ကြာသပတေနေလျှင် ခ္လေါင်ဆေည်သူကြိ ငနောင်လှရောင်၏ 
၁၆	။ လဲတိုင် ချစ်ရာဖ ခ္လေါင်ဆေည်သူကြိ ငီ ငမင်လှ ရှေနေရုယ် က္လွန်လဲကိုဝ်။ မင်တု 
၁၇	။ ရင်သိန်စေည် အဖိုဝ်ပေသည် ငွေ ၂၅ က္လံပ် လဲဖိုဝ်ပြတ်ငွေ တက္လံပ် တိုင်ဆော 
၁၈	။ က်သော သေ နှစ်လုံမ် ဆိတ်ဖ တခု လင်ပန် တခ္လျပ် တိုင်လွှံမ် ပုဆိုဝ် 
၁၉	။ နှစ်ထေည် သံဖ္လု တထေည် ခ္လေါင်ဆေည် သူကြိနှင် လဲစာ ငစံပကိုဝ် သယောဝ် 
၂၀	။ တွင် စပါတယောက် တတင်၊ လင်ဝတ် မျာဝတ် သာ ငါယောက် အဝတ်ဟု 
၂၁	။ ရုယ်၊ နွာမ မိသာ ပေရ၏။ သာ ငချံသာကိုဝ်လည် ငွေ တက္လျပ် ပေရ၏ 
၂၂	။ လဲတိုင် ချစ်ရာဖကိုဝ်လည် ငွေ တက္လျပ်ခွဲ ပေရ၏၊ တိုင်ဆောက် ​ေ
၂၃	။ ပသော သည်ကာ၊ မဟပေမင် သာ အဖ၊ တကောင်တယ် ပြည်စိုဝ် သာ 
၂၄	။ အဖ၊ က္လောက်ရစ် ပြည်စိုဝ် သာ အဖ၊ ဆင်ထိန် ပြည်စိုဝ်၊ ဆင် 
၂၅	။ ထိန် အသည် ငဥိသင်၊ ငချစ်ဥိသင်၊ လဲတိုင် ငစပသင်။ 
၂၆	။ သက္ကရစ် ၈၃၆ ခု ပ္လတ်သိုဝ် လ္ဆုတ် သျစ်ရျက် သတင်နေ 

၂၅၅
မိုးညှင်းမင်းတရား ကျောက်စာ ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၉၂ ခု၊ (၇၈၇-၇၈၈ ခု )
(စစ်ကိုင်းမြို့ ဆင်များရှင်ဘုရားမှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၁၇-(က)ြဖစ်သည်၊)


၁	။ ။ နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သ္မာ သမဗုဒ္ဓဿ၊ ၊ လေသင်င်္ချေ ကံဘာတသိန် ပါရမိဖ္လည်၍ 	ကောင်သအခြင်ဖ္လင် မိမိအလိုဝ်လို 
၂	ဝ် သစ္စာလေပါ တျြာကိုဝ် သိစင်ပြိသော ဘုရာသိခင်သည် ခ္လျွတ်အပ်သော လူနတ်ဗြုံဟ္မာ သတ္တဝါတိုဝ်ကိုဝ် 	ချွတ်ခဲရုယ် နိဗ္ဗန်လွန်သည်မှ ၊ ၊ သက္က 

၃	ရစ် ၁၈၄၈ ခုသော အခါနှိုက်၊ ၉၀၀၀၀၀ မျှလောက်သော ဥဒေစစ်သည်ကိုဝ် အကြွင်မဲ အောင်လိုက်သော 	ဆင်ဖ္လူတစိသျင် သာ ငါ 
၄	စီ သိခင် မင်ကြီ၏ မြေရင်လည် ဖ္လစ်ဓသော၊ အတိုင်မသိသော က္လည်စူတောနှင် ပြည်စုံမ်သည်ဖ္လစ်ရုယ်၊ 		လူ၏အဆုံ 
၅	မ်ဖ္လစ်သော နိဗ္ဗန်ကိုဝ် မြင်တတ်စွာသော၊ ဖုရာသိခင်သည် မုက္ခပတ်ဖ္လင် ဓါသော၊ ဗျာတိတ်တ်အတိုင်၊ ရာဇဝင်္သ 
	အသီတိစုက္က်စသော၊ သိုက်နှင် ရုံမ်စွာသော၊ 
၆	အသက္ကရစ် ၇၈၇ ခုသောအခါနှိုက် သျှစ်မျက်နှာသ အရပ်ဖ္လစ်သော၊ ရန်သူကိုဝ် အမြစ်အရင် အကြွင်မဲ ပဲဘိ 	ပြီ၍၊ ၊ သိရိသဓမ္မရာဇာမည်သော မင်တျြာသည်၊ အမျိုဝ် 
၇	မ္လတ်သော သူတိုဝ်ဓက် လွန်သ အမျိုဝ်လည် ဖ္လစ်ဓသော၊ လိမ်မာသော သူတိုဝ်ဓက် လိမ်မာကျစ်လျစ်ဓသော၊ 	သဒ္ဓါသော သူတိုဝ်ဓက် အလွန်သတ္ထာကြည်ညိုဝ်စွာဓ 
၈	သော၊ မျောက်သာမျာ မိဘုရာနှင် အကွ၊ ၊ သက္ကရစ် ၇၈၈ ခု ဘဿနှစ်ရွှေနန်တ်တက်၍၊ အရိမတ္တန မြင်စိုင်၊ 	ပင်ယ၊ စစ်ကိုင်၊ အဝဟူသည် မင်နေ ပြည်မ ဖွဲရာ ၊ ရတ္တ 
၉	နာရွှေဣိမ် စည်စိမ်ခံလျက်၊ ဧရာပန်ရောင်၊ ပေါင်လောင်၊ ချင်တွင်၊ မ္လစ်လေစင်အခံ၊ ကံညွှတ်မျှနေသော၊ 
	ကြည်တောင်ဖ္လင်မျှ၊ မြံမာပြည်အပေါ 
၁၀	င်သော၊ ပြည်ကြိ ပြည်ငဲကိုဝ် နှိပ်ကွပ်လျက်လျှင်၊ ဘုရာသျှင်၏ သာသနာကိုဝ်၊ စေပျိုဝ်လိုဝ်သော နှလုံမ်ဖ္လင်၊ 	ကြံတ်မူလစ်သောခါ၊ လင်္ကာရ ဒီ 
၁၁	ပမည်သော၊ သိန်ခိုဝ်ကျွန်နှိုက်၊ ပရိယတ္တိ၊ ပတိပတ္တိ ဟူသော၊ သာသနာကိုဝ်၊ ကိုဝ်နှိုက် နှလုံမ်ဖ္လင်၊ ဆောင်နှိုင် 	သော ပြည်ာ သဒ္ဓါအာနှင် ပြည်စုံမ်စွာသော၊ ဝိ 
၁၂	သုဒ္ဓ ဇန၊ မနောဟရ၊ ဟရိပုည္ဇ ဝါသီ၊ သိရိ သဒ္ဓမ္မာ လင်္ကာရ၊ သီဟဠ မဟာသာမိ ဟူသောအမည်ဖ္လင် က္လောဝ်	စောဓင်ရှာသော အဖ္လစ်သည်၊ ဘုရာသိခင် 






၂၅၆
	၏ တပေည် 
၁၃	သာမ္လတ် ဖ္လစ်သော သိဝိလိကိုဝ်၊ နတ်မျာတိုဝ်သည် ပစ္စည်လေပါ ပုဇ္ဇောသကဲသိုဝ်၊ သိရိ သဒ္ဓမ္မ လင်္ကာရ မဟာ 	သာမိအာ၊ နတ်မျာတိုဝ်သည် ပစ္စည်လေပါ ပုဇ္ဇော 
၁၄	သည်ကိုဝ်၊ နတ်တိုဝ်ဓင်ရှာ ကြာပလေ၍၊ မဟိန်ဟူသော မဟာဓည်ကိုဝ်၊ ရွှေပေစာဖ္လင်၊ သာသနာဟူသော၊ အ 	ပင်အညွန်ကိုဝ်၊ ငသိခင်၏ ပြည်ာဟူသောရေ 
၁၅	ဖ္လင် သွန်မွေပါစေချင်သောကြောင်လည်ကောင်၊ အစုံမ်ဟူသော ခြေတ်ဟူသော ကြာမုံမ်ကိုဝ် ရှိခိုဝ်ချင်သော 	အဖ္လစ်ကိုဝ်၊ ရွှေစာတံဆိပ်နှင်အကွ စေလိုက် 
၁၆	ရကာ၊ သာသနာကိုဝ် စေပျိုဝ်လိုဝ်သောအာဖ္လင် သရီရဓတ်နှင် အကွ မဟာသမုတ်တြာကိုဝ် ကူ၍ သတင်ကြာ 	က၊ တရာပ္လည်စုံမ် ကပ္ပိန်မင်သ္မီ မျောက်သာသည်၊ ရှင် 
၁၇	တ်ဘုရာ ဖ္လစ်၏ဟူသ စကာကြာက၊ ပီတိငါပါ တျြာကိုဝ်လုံမ် စိမ်သကဲသိုဝ်၊ သရိရဓတ် ပါ၏ဟူသကာ၊ ကြာက	လျှင်၊ သရိ သဓမ္မ မဟာရာဇာမည်သော မင် 
၁၈	တျြာသ္မီ မျောက်သာသည်၊ သိုက်နှိုက်လာသော၊ သိရိ သဓမ္မ လင်္ကာရ မဟာသာမိကိုဝ် ခြီဥကြိုဝ်ဆိုဝ်လင်၍၊		 ရှင်တ်ဘုရာ လာသကဲသိုဝ်၊ သရိရဓတ်နှင်အကွ လာတ် 
၁၉	မူလစ်သောခါ၊ ငလျင်ကြီလည် သီသီလုပ်၍၊ တံတိုင်မိတာ မျာစွာပြိုဝ်၏။ ထိုဝ်သိုဝ် ပြာတိဟာ မြင်လစ်သောခါ၊ 	အလွန်သော သဒ္ဓါကျိုဝ်ညွတ်ခြင် 
၂၀	ဖ္လင်၊ ကြီစွာသော ပုဇ္ဇောသကာကိုဝ် မူလစ်သောခါ၊ ယမိုက်ပြာတိဟာကဲသိုဝ်သော တန်ခိုဝ်တ်ကိုဝ် မြင်လစ်၍၊ 	လူသုံမ်ပါတိုဝ်၏ စီပွါငှါ၊ ဆျြိာ
၂၁	တ်အာ တောင်ပန်ရကာ၊ လူနတ်ဗြုံဟ္မာ သတ္တဝါတိုဝ်၏၊ အစီအပွါ ဖ္လစ်တံသည်ကိုဝ် မြင်လစ်၍၊ ဆျြိာတ် ခွင်မူ 	လစ်သော၊ တိကာ ဆျြိာမပြာ အလိုဝ် 
 ၂၂	တ်ဟိသည် ဖ္လစ်၍၊ သာသနာ ငါထောင် တည်စေလိုဝ်သောငှါ အဘယ ဒုတ္ထ ကာမဏိမင်သည်၊ ရဟန်တာမျာ 	နှင် အကွ ဓါမနာသော ရတ္တနာစာတီနှင် တူ 


၂၃	လှကျည်သော၊ ရွှေစာတီကိုဝ် တည်သောအခါ၊ ၊ သက္ကရစ် ၇၉၂ ခု မာခနှစ် ပုသျှနှစ် တပေါင်လပြည် စနေ 	နေအာ၊ စကိုင်၏ အနောက်တောင်ထော 
၂၄	င်၊ သန်သျှင် စင်ကြဲစွာသော မြေမျက်နှာဓက် မဟာရတန စာတီတ်ကိုဝ် တည်တ်မူ၏၊ တည်တ်မူသော 	မဟာရတန စာတီတ် အဝန်ကာ အတောင် 
၂၅	တျြာသျှစ်ဆဲ၊ အစောက်တ်ကာ တျြာနှစ်ဆဲ၊ အင်္ကတေဖ္လင် သရွတ်မ္လေမူ၍ ပြီတ်မူ၏။ ။ ဘုရာမ္လတ်စွာနှင် အကွ 	မွံခေါင်စလစ်နှင် အကွသော 
၂၆	လင်္ကာရာမ မဟာဝိဟာရ အလွန်တျြာ ဆန်ကြဲစွာသော က္လောင်တ်ကိုဝ် တည် 

၂၅၇
	တ်မူ၏၊ တည်တ်မူသော မဟာရတနစာတီနှင် က္လောင်တ်ကိုဝ် လှူ 
၂၇	တ်မူသော မြေအပေါင်ကာ၊ တပေည်မ္လေ ၁၅၀၀ ထန်၊ ဖုန်တ်ဖ္လစ်ကျွန် ၁ ကျွန်၊ မုန်ညိုဝ်ရွာ ရှေ သန်လဲ ၃၀၀	ထန် ၃၀၀၊ တီတိင်မ္လေစွန်လဲ ၁၀၀ 
၂၈	၊ တက်တ်မ္လေစွန်လဲ ၅၀၊ မြင်ငမွဲဝဲ မြင်တစီစာ ၁၀၀၊ သျက်သျှင်မ္လေစွန် ၁၀၀၊ တမြင်ကွဲန်မ္လေစွန် ၂၀၊ တီတိုင် 	အရှေထန် ၃၀၀၀ ထန် ​ေ
၂၉	ပါက် မျာ၏၊ ပေါက်ကန်မ္လေ ၂၀၊ ၊ အင်မက်က္လောင် ဒါယကာ ၂ ပယ်၊ ပေါက်ငူ ၂ ပယ်၊ ဆိတ်မျာထန်မ္လေ 	၁၅၀၀၊ ကတူတွင် 
၃၀	ထန် ၁၅၀၀၊ ၊ ပန်ခီတွင် မ္လေ ၂ ပဲ ထန် ၃၀၀၊ ၊ ယုန်သျှင်မှ တောင်ရွာမ္လေ ၁၅၊ ၊ ကျောက်မနံမ္လေ ၂ ပဲ၊ ၊ 
	တတင်တောင်တွင်မ္လေ ၁၅၀။ ပေါက် 
၃၁	ငူမှ မုရင် ၂ ပဲ၊ ၊ တုရင်တိုင်မှ ဆီသံပျင်မ္လေထန် ၁၀၀+၄ ထန် ၇၃၄။ ကစကောင်မ္လေထန် ၁၂၄၇ ထန်ကြီ 	၂၀ ထန်ပေါက် ၂၀၀၀၊ ၊ တဲတ်ရာဥယည် 
၃၂	ကန္နာရာ ဥယည် ငနီပါ ဥယည်၊ ၊ ကုလာက္လောင် ဒါယကာ မူနာဝဲ မူရင် ၁ ပဲ။ သမန်တနရစ် ၂ ပဲ၊ ၊ စလင် 	ကသူကန် ၂၀၊ ၊ သမန်တသူ စရပ်နောက် သံဖိုဝ် 
၃၃	ချောင် ၅ ပဲ၊ ၊ စရပ်ရွာသူကြီ ထောက်ရာအိုင် ၂ ပဲ။ ဟိသျှာမ္လိန် ပုလဲ ဦဖိုဝ်ထန် ၁၀၀၀ ထန်သပေါက်မျာ၏၊ 	ငပုံမ်သင် ဖိုဝ်ထန် ၅၀၀။ ငနောင် 
၃၄	လှ ဖိုဝ်ထန် ၅၀၀။ ကျောက်မနံမှ ရာ ၂ ပဲ၊ ကုတိကာ ထန် ၃၀၀။ ထန်ငယ်မျာ၏၊ ပြောင်ခင် ၃ ပဲ။ ကောင် 	စင်ထန် ၃၀၀ ထန်ငဲ မျာ၏။ 
၃၅	စောမြိုင်သင် လှူ၏ သန်လဲ ၁ ပဲ ဆီတ်မ္လေ အစာပေ၏၊ ပိတူအနောက်ပင်လဲတွင် မ္လေ ဆံမိဝတ် ၅၀ ဘုရာ 	မ္လေတည်၊ ပုတ်စာအပဲ တဆဲ၊ က္လော 
၃၆	င်ဦစောင်စာ အပဲ ၁၀ တျြာဝတ် အပဲ ၁၀။ အင်ပုထိုဝ် မဲအိုဝ် အင်မက်ဤ သုံမ်ရွာ ၆ ရွှေဖလာ အဓဲ အဖုံမ် 	၈၅ ကျပ် ငွေပျည် ၁၀၀၀ နှင် 
၃၇	သာတ် မင်ကြီက္လျောဝ်စွာကိုဝ် ပန်၍ ရ၏။ က္လောင်တ်ကိုဝ် လှူသော ပေါက် တိုင်မ္လေ ၇၅၀ အင်ပုထိုဝ်မ္လေ 	၇၈၆ ဖု မဲအိုဝ်မ္လေပုံမ် ၁၃ 
၃၈	၅၂ ဖု၊ အင်မက်မ္လေပုံမ် ၃၀၀၀ ထန် လက်ပံ ရွာငဲရွာနှင် အကွ မ္လေထန် ၁၃၅၀ ကိုင် အပေါင် ၇၀၀ မိ 	ပေါက်ရွာနှင် ၆ ဆေနှင် အကွ ၁၅	
၃၉	ပဲ၊ သာတ် သီဟသူရ မင်ကြီကိုဝ် ထန်တပင်ဝဲ ပဲခင်မ္လေ ထန် ၂၇၃ ပဲ ထန် ၂၄၀ မုဆိုဝ်ခြုမ်ဝဲ သန်လဲ 	၁၀၀	အင်လျောင် ခေါင်လောင် 
၄၀	က္လျနှင် အကွ သန်လဲမ္လေ ၁၀၀ ဤမ္လေ ထန် အင်တိုဝ်ကိုဝ် က္လောက်သလင်ထံစင် ရွှေလှ်ေ ၂၀ နှင် ပန်၍ ရ၏၊ 	သင်မနံမ္လေ ၁၄၀၀ ထန် ၁၄ 
၄၁	၀၀ ကိုင်မ္လေ ထန် ၁၄၀၀ ထန် ၃၀၀ ဆာဖိုဝ် ၂၀ ညောင်ရင်ဝဲ ဆမိဝတ် မ္လေတံ ၄၀ ဤသည်ကာ က္လောင်တ် 	ကိုဝ် လှူသော မ္လေတည်၊ 

၂၅၈
၄၂	ရတန စေတီဘုရာကိုဝ် လှူတ်မူသည်မ္လေကာ ၇၅၇၄ ထန် ၈၆၅၄ က္လောင်တ်ကိုဝ် လှူသော မ္လေအပေါင်ကာ 	၁၁၁၂၇	ထန်ဂါ ၈၄၀
၄၃	အင် ပုထိုဝ် မဲအိုဝ် ရွာသစ် ပေါက်တိုင် ဤလေရွာကာ၊ ပုဂ္ဂိုဝ်နှင် အရျာနှင် ပည္ဇဘာဂတည်၊ အင်မက်ဂါ 
	ပုဂ္ဂိုဝ်စာတည်၊ သမနံကာ က္လော 
၄၄	င်ဖါ၊ လက်ပံငဲ မီပေါက်ကာ ပိဋကတ် အစူအဘာတည်၊ ပေါက်တိုင် ရွာသစ်က္လောင်ဦဘုရာ သင်ပုတ်ဝတ် 
	အပဲ တဆဲ၊ ဓန် တပ 
၄၅	င်ဝဲ ပဲခင်မ္လေ ၂၇၃ ဓန် ၅၄၀ မုဆိုဝ်ခြုမဝဲ သန်လဲ ၁၀၀ ကာ က္လောင်ဦဘုရာမျာနှင် နန်ငါဆူကိုဝ် သင်ပုတ် 	ဆမီဝ 
၄၆	တ်တည်၊ က္လောင်တ် မဟာရံ ဝန်ကျင် အခြာကာ အရှေကာ ခရီလံမလျှင်အခြာ တောင်ကာ ခ္လျောင်တဖက် 	တောင်နာလျှင် 
၄၇	အခြာ၊ အနောက်ကာ ခ္လျောင်အနောက်နာကသည် မ္လောက်စကာပါ ခြီလံမကြီလျှင် အခြာ၊ မြောက်ာ သင်္ဃရာ 	ဇာ မိတာကသည် သ 
၄၈	င်္ဃရာဇာ အနောက်တံခါကသည် သ(စ်)ငဲသည် အရပ်ကသည် ကွံသီစိမ်ဆေ လက်ဓုတ်ပင်လျှင် အပိုင် အခြာ 	ဟု မင်တျြာ ပိုင်ခြာ *36

၂၅၉
မဟာသင်္ဃရာဇာ ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၉၃ ခု၊
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၆၀ (က)ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ ၐ္လီ သွသ္ထိတု။ ကောင်သဝ် ဖ္လစ်စေလျှင်တေ။ ဖုရာမ္လတ်စွာ လေအသင်္ချာ အမ္လတ်ကံဖါ ၁၀၀
၂	၀၀၀ ပါရမိ ကုသိုဝ်၊ ဖ္လည်ရုယ် ဗောဓိပင်နှိုက်၊ လူဗိုဝ်နှစ်သင် ကျွင်သသင်္ချာ ဆုပနာကာ . . . နှ 
၃	. . . င်အလိုဝ် သက္ကြစ်တိုဝ်ကာ ၇၉၃ ခု သံဝစ္ဆရ ဖ္လရကိုင်နှစ် ဝါခေါင်လ္ဆန် ၁ ရက် ၆ ကြာနိယ် မဟာသင်္ဃ	ရာဇာကာ သ
၄	တ္ထာစွာသော တေနာဖ္လင် မိ ၂ ပ္လုသော ကောင်မှု (အ)က္လိုဝ် ရေမ္လေစိုဝ်သော တစိသျင်မ္လတ် . 
၅	. . . . . . . ၐြီ သတိုဝ် စသော အမတ်ရျာ ပိုဝ်ပါတိုဝ်သည်လည္ကောင် မိဖုရာ စသော ခပ် 
၆	သိမ်သော အပေါင်တိုဝ်သည် လည္ကောင် ဩက္ကာ အဝိစိ အထက္ကာ ဖဝက်တိုင်ဩင် ငတိုဝ် စက္ကြဝလာ 
၇	စသော အတိုင်မသိသော အနန္တ စက္ကြဝလာတွင် နေထကျင်သော လူနတ်ဗြုဟ္မာတိုဝ်သည် လည္ကောင် ဤ 
၈	. အကြွင်မယ်သော သတ္တဝါ လူနတ်ဗြဟ္မာတိုဝ်ကိုဝ် ဆင်ရဲမယ်သော နေပန်ချံသာသို 
၉	. . . သောကြောင် လည္ကောင် ငါလေ သဗ္ဗညုဖုရာဆုကိုဝ် လိုဝ်ခ္လျင်သောကြောင် ဆန်ကြဲ 
၁၀	. . . . . . ၏ (စေမွှံ)စွာသော ဆေလည်ရေ၏ ကူတွင်နှိုက် (ပေကိုဝ်)လည် ရွှေအတိ ရေ၏ 
၁၁	. . . . . ရတနာ ၃ ပါသတိုဝ်အာ ပစ္စည်လေပါ ပ္လည်စုံမ်စေလိုဝ်ရကာ ဓိုဝ်မည် 
၁၂	. . . . . . . အနောက်တောင်ထောင္က်ါ ကမ်မ္လယ်ခေါင်ဝ မ္လစ် 
၁၃	. . . . . . . အနောက္က် က္လောက်ည်ွှတ်ကညွတ် မ္လေခြာမဦပ 
၁၄	င်လျှင် အရှေတောင်ထောင်တည် ထိုဝ်မ္လေသည္က်ာ မ္လောက်လှည်ကြောင်၊ (လက်ပံ)ပင် ​ေ
၁၅	. . . . . . . အတိုဝ်ဟိမူကာ မင်က္လျောက်ဦနှင်အကွ တေည် ထိုဝ္က် . . . . 
၁၆	. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

၂၆၀
မဟာသင်္ဃရာဇာကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော၊ 
သက္ကရာဇ် ၇၉၃ ခု၊ 
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၆၀ (ခ)ဖြစ်သည်၊)
မူလကား သစ္စာရဘုရားအနီး၌ လဲလျက်တွေ့သော်လည်း သစ္စာမူဘုရားမှဟု သိရသည် )

၁	. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၂	စသောမေလ . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၃	လွှန်နှစ်သက်ငြါ . လိုက်သတည်၊ ထိုဝ် ရွှေ . . . . . . . . . . 
၄	လွှန်နှစ်သက်ငြါ . လိုက်သတည်၊ ထိုဝ်ရွှေ . . . . . . . . . . . . . . လ္ဆုတ် ၁ ရျက် ၅ နေိယ် 
၅	သိင်္ခါကြီလက်ထ္က် ပေငွေ တျြာ ထိုဝ်မှတပါ၊ ၅၆ ရရုယ် . . . . . . . . . . . . . . 
၆	. . . . . . . ကုန်သော အကြိမ် ၂ . . . . . . . . သကြစ် ၇၉၂ ခု ဝါခေါင်လ္ဆန် သ 
၇	င်္တ ၆ နေလျှင် ကြိမ်ရုယ် . . . . ကြောင်။ မဟာသင်္ဃရာဇာ ကြာသိတပြိုင်နက်လျှင် ​ေ
၈	မှာက် . . . . . . . . . တောင် . . . . . . . . (သိခင်) ရေစင်ခ္လရု 
၉	ယ် (မိ) . . .  အမတ်ရျာ . . . . . . . . . . . . အမှူအကုန် မိဘုရာလေ 
၁၀	ယောက် . . . . (ကြိ ၄ လည္ကောင်) . . . . . . . ရွှေတဆဲအကုန် မင်ကြိ . . .
၁၁	. . ကြီ . . . . . ပြိသော . . . . . . . . . . . ရုယ်ငွေကာ တဆဲ ရွှေ 
၁၂	ကာ တဆဲ (အကဲ လက်ရွေ) . . . . . . . . . . . . . ချက် အိုန်ပေါ 
၁၃	င် သူကြီလက်ထက် ငွေကာ ၅၀၀ . . . . . နှိုက် ပြိသတည် . . . . . . . ရွှေလည် 
၁၄	တဆဲ စပါပုံကြီ . . . . . . . . . . . . . ရှေနှောင် အကုန် ၁၀၀၀။ ဝ။ . . . ကိုဝ် ​ေ
၁၅	ပသည်ငွေ ၇၀ နွာ ၃ ခု ဝက် ၃ ခု (ဆိတ် ၃ ခု) . . . . . . . . . 
၁၆	ကျပ် ဖု ဘုန္တ်ထည် (သိုဝ္အ်) ထည်၏ . . . . . . . . . . . 
၁၇	ဝ် ဖျက်ဆိသောသူကာ အဝိစိ . . . . . . . . . . . . 
၁၈	မခြွတ် ခံစေသတေည် 

၂၆၁
သစ္စာရဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ ၊
သက္ကရာဇ် ၇၉၄ ခု၊  (၇၉၁-၇၉၂ ခု )
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၅၃ (က)ဖြစ်သည်၊ )

၁	။ နမော တဿတိ၊ သက္က်ရစ် ၇၉၁ တန်ဆောင်မူန်လ္ဆုတ် ၁၂ ရျက် တနှ်င်လာနေလျှင် ရွာသု 
၂	ကြိ ဣမ်စိုဝ်ဖ မ္လေနှင် ဓန်ကိုဝ်ရောင်ရုယ် အရှေသင်္ဃရာဇာ ဝဲ၏ ဓန်မ္လေ အဘိုဝ်ကာ ရှေနှောင်စုမ် ​ေ
၃	သာ ငွေ ၅၀ လျှင်တည် ဥပေါင်ဖျံလေ လွှံ၏ တန်လိုင်ရွာ တောင်ကျောင် မဓည်ကိုဝ်တုကိုပ် တဓည် 
၄	သရေနယ် တဓည်အသည် သုံမ်ယောကိုဝ် နွာတခု ငွေတယောက် တကျပ်ကြေ ၂၀၀ ခင်နီ ၂ ဓည် ​ေ	(သာ)
၅	သာ အထွေဥ အမင်ဥကိုဝ် ငွေ တကျပ်ကြေ ၂၀၀ ခင်နှီ ၂ ပေ၏ သေ ၁ ဓည်အိုဝ်ငွေခွဲ သာဘိုဝ် ၃ မတ် 	စိတ္တ်ခု .
၆	. . က် နွာတခုပေ၏။ သက္ကရစ် ၇၉၂ တ်သလင်လ္ဆန် နှစ်ရျက် တနှင်ကနွေနိယ် တလိုင် . . . . . 
၇	. အသည် လှေပ္လည် ရောင်သော မ္လေနှင်အကွ ဓန်ရွာရှေမှာ သမိလှတစု ရွာရောက်မှာ (အရပ် ) . . . . . 
၈	. ပင်၊ ဤကိုဝ် ပေမှကာ ၃၃ ကျပ် ၃ မတ် သေဘိုဝ် ငွေ ၄ ကျပ် စိတ္တ်ခု အဝတ်ဖိုဝ်နွာ . . . . 
၉	. လည် ၃ ဓည်ပြီ၏။ ။ သက္က်ရစ် ၇၉၄ ခု ဖလကိုန်နှစ် နွဲတာ လဟောင် လကွဲ ဥပုတ်သတင် ၆
၁၀	ကြာနေ အတိုင်မင်ကြီကိုဝ် ပ္လေါင်မ္လေလည် လွတ်စေသတည် မ္လေလည် လှူတ်မုစေသတည်ဟု ရွှေ 
၁၁	၂၆ ကျပ်ခွဲ ငွေ ၄၀၀ လက်ဆောင်တ်ဆက်ရုယ် မဟာသင်္ဃရာဇာ အရျာအပေါင်နှင်အကွ လှူတ်မူ 
	၏
၁၂	ငါ၏ မင်ကြီလည် ငဖိုဝ်ဆျြိာ အလိုဝ်ပ္လည်၏ ဓိုဝ်အဖိုဝ်ဆျြိာ နှလုံသွင်၏ သိုဝ်လျှင်ရ၏ ငါမူလေ မျာ 
၁၃	(သော)ကိဝ် နှိပ်နင်နိုင်သည် ဖ္လစ်လိုဝ်သောဟု ဆုတောင်ခြယ်မူရုယ် မှောက်စည် သံလွင် တီစေရုယ် 
	ရေစင် 
၁၄	တဝ်ခ္လရုယ် ဖုရာမခ္လွတ်မူ၏ မှောက်စည်သည် တလာစည်သည် တံခါစောင်နှိုက် စောင်ဆိ . .
၁၅	. . ကြေ ၁ ဗိတ်သာ ငွေ ၁၀ မင်သင်သင်သူ လက်နှင် ပေသတေ ထိုဝ်ပြီလေ ရွှေ 

၂၆၂
သစ္စာရဘုရား ကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
(သက္ကရာဇ် ၇၉၄-ခု၊ (၇၉၁-၇၉၂-ခု)
(စစ်ကိုင်းမြို့ ထူပါရုံကျောက်စာရုံတွင် အမှတ် ၅၃ (က)ဖြစ်သည်၊)

	ကိုဝ်ပေတုံ 
၁၆	၏ . . . . ငွေ ၁၆ ကျပ်ခွဲ နွာ ၁ ဆိတ် ၂ သေ ၅ ပေါင်ကန် ထ္မင် ၈ အိုဝ် တှ် ထိုဝ်ပြိ အသည်ကို 
၁၇	. . . ဝ်တှ် ဆိတ် ၁ စာပေ၏ ယင် (တော)ဖုမ္မသိုဝ် ဇာသောတွင် မင်ကိုဝ်ရ . . မ္လေတည် 
၁၈	အရှေကာ မြောင်၊ တောင်အရှေဓေါင်ကာ၊ ခန်ထက်ပင်နှင် က္လောက်၊ တောင်ဝံကန်ကာ၊ ဓနှောင်ပင်နှင် 
၁၉	. . . . . စင် ၂ ကာ၊ မြောင်၊ မ္လောက်စင် ၂ ကာ၊ က္လျောက်ခ္လည် ၃ လုံတည်၊ ဝ၊ မ္လေကာ 
၂၀	. . . . သည် နေသရွာရာလည်၊ သာမ္လေ ကုန်ဩင် နေသည်သော ၁၅ ပဲ ဟိ၏၊ ၊ 
၂၁	. . . . တိုဝ်ကိုဝ် အဝတ်အစာ လွှံရုယ် သေစာ သာစာ စာသောက်ပေရုယ်တ် (မ)သူကြီ လှူစေ 
၂၂	. . . ရုယ် ခွဲပါတေည်။ မုရင်ကာ ၁ ဖု တည် သစ်စာရဘုရာကိုဝ် လှူတဝ်မူသတေ 
၂၃	. . . . . . . . . ကျောင် . ဓန် ၃၀ ဟိ၏ 
ဤ ကျောက်၏့ ကျောဘက်၊ 

၁	သနတ်ပင်ကုန် လဲနာတွင် ဓန် ၆၄၂ ပင် 

၂၆၃
အမတ်ကြီး မဟာကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၉၄ ခု၊ 
(စစ်ကိုင်းတောင် ရှင်ဖြူ ရှင်လှစေတီ၏့ အနောက်မြောက် ၁၀ ပေခန့်မှ စတင်ရရှိ၍့ ယခု ယင်းဘုရား သိမ်ဝင်း အတွင်း၌ ရှိသည်၊ )

၁	။၊ ဝ ။၊ သက္က်ရစ် ၇၉၄ ခု၊ မင်တျြာ တပက်ဆွဲ ကွ 
၂	န်တ်နှိုက် နေတ်မူသော၊ နွာ ၁၀ နှင် အမတ်ကြီ မဟာ ပန်ပေ၍ ရေစ 
၃	င်ဖူ ကပ်၍ မင်ကြီ ခွဲတ်မူ၏၊ သိပါသည်ကာ ထောင်သူကြီ 
၄	၊ သျှင်ကြီဆန်၊ ကာဆန်သူကြီ၊ အမတ်မျာ အပေါင်လည် သိပါ
၅	၏ ဣိ‘မ်’ရှေမင်ကြီကိုဝ် ထောင်သူကြီ ပုဆစ်တုတ်ပေ၍၊ က္လွဲ တခု 
၆	နွာ ၄ ခု ဆန် ၁၀ ဆဲ၊ သေ ၁၀ ‘ဆဲ’ ဣိမ်ရှေမင်ကြီ အင်ပနီစ နေတ်မူသော၊ ​ေ
၇	ရွှတောင် သူကြီ ရေစင်ဖူ ကပ်၍ ခွဲတ်မူ၏ တောင်အသည် နှစ်၊ ​ေ
၈	၊ အရှေကာ ခ္လေါင် တောင်ကာ မင်မ္လေ၊ အနောက်ကသည် မ္လောက်တိုင် 
၉	ဩင် တောင်လွဲဝတ်၊ တောင်အသည် နှစ်၊ ယောက်သော ငွေ ၁၉ .
၁၀	၊ မ္လောက်အသည် နှစ်ယောက်သော ငွေ ၈ က္လပ်၊ တောင်အသည် နှစ်၊ .
၁၁	က်သော ဖျင်နှံ ၂ ထည် ဥပေါင် နှစ်ထည်၊ အမိနှင် မျ နှစ်ယောက်သော 
၁၂	ထဖီရေ သုံမ်ထည်၊ တံပက် သုံမ်ထည်၊ ငပလှ၊ ငလှဦ၊ ငနောင်လတ်၊ 
၁၃	ငသုငဲ၊ သီလဝ အသည်ငဲသာ အသည်သာ ခြောက်ယောက်သော ခင်နှိ ​ေ
၁၄	ခြာက်ထည် လင်ပန် ၂ ခ္လပ် ကန်စကုနီ . ခွင်ခွက်၊ သေခွင် 
၁၅	၃ ခ္လပ် မ္လောက်အသည် နှစ်ယောက် (သော အင် )ကီ နှစ်ထည်၊ ​ေ
၁၆	ပါင် နှစ်ထည်၊ ယောက်ခမ (ကြီနှင် မျာ) နှစ်ယောက်သော ထ
၁၇	ဖီရေ သုံမ်ထည် တံပက် (သုံမ်ထ)ည်၊ ကန်နာကြီ ဆောက်

၂၆၄
အမတ်ကြီး မဟာကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	၍ စည်မောင် တီ၍ စာသောက်ပေသော
၂	သိပါသည်ကာ၊ ငအိုဝ်မထည်၊ ကတွန်မာထ 
၃	ည်၊ မိဖုရာဆျြိာ၊ အိုမ်ပမ်ပါ မထည်၊ က္လောင်နေ 
၄	မထည်၊ လူကာ ရံပတေ ပြင်ကသူ၊ မင်ခမက်၊ င ​ေ
၅	နာင်ဦဘိုဝ် သာမျာဖ၊ ငညိုဝ်သင်၊ တန်ဆောင်မူန် တိ 
၆	ကာ၊ ဥရ၊ တိုင်ဆောက်ရာ လိုက်သည်ခ္လည် ဝါဆိုဝ်လ 
၇	ပ္လည် သိတင်ဘိတ် ပုတဟူနေ ကြံလှေသူကြီ စခီ နင်လှာ 
၈	၏ နွာလာ တဖက် သတ်ပေ၏ ငွေ တဆဲ ပေရ၏ ဤ 
၉	သိုဝ်မှန်စွာ သာသနာ ၅၀၀၀ ကုန်ဩာင် မကွာတည် 
၁၀	(စိမ်​ေ)သာငှါ ရေမ္လေပသျှင် ဖုရာရှင် မင်တျြာ မိဖုရာ 
၁၁	နှင် ချစ်သော က္လောဝ်စွာ ခီပင်ပါသော ပိုဝ်ပါအမျာ 
၁၂	လူ ရဟန်တိုဝ်ကာ၊ ငါနှင် ထပ်တူ အလှူအက္လိုဝ် နက် 
၁၃	နှိုဝ်ဆောဝ်လျ (က် ဤ)လူလက်ထက် ခံတွင် အရ 
၁၄	ဖျက်သည်သူ (ကာ ဤ)လူလက်ထက် ခံတွင် အရ 
၁၅	ည်စက်စက် ထွ (က်လျက်)ယောက်စေသော 
၁၆	ညက်ညက် ထွာ​ေ . . သိုဝ် ကြေစေ ​ေ
၁၇	သာ ဝါကွံ တလှ . . . သော အကျွမ် မရ 
ဤကျောက်စာအထက်၌ ‘မပု ကတိုဝ်သှ်ကိုဝ် လူဘာခ’ဟု လက်ရေးဝိုင်းစာပါသည်၊ ၁၃၃၂ ခု၊ တပေါင်းလဆုတ် ၁၁ 	ရက်နေ့က ကျောက်အုတ်ဂူအဟောင်း ဖြိုရာမှ ရသောကျောက်စာဖြစ်သည်။

၂၆၅
ပင်းတလဲဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ မျက်နှာ 
သက္ကရာဇ် ၇၉၇ ခု၊ (၇၄၃ ခု၊)
(ဒီပဲယင်းမြို့နယ် စိုင်ပြင်ရွာ အရှေ့တောင် နဂါးဗိုလ်ရွာ အနောက်တောင် ပန်းပင်ကုန်းအနီး ပင်းတလဲဘုရား၌ ရှိသည်၊)

၁	။ ။ (နမော တဿတိ၊ ၊ သိရိ တြိ ဘုဝနာ ဒိတျာ) ပဝရ ဓမ္မရာဇာ မ္လတ်သော ဖျာမင်တြာသည် . . . . . ပွင်စင် 	ပြီရုယ် .
၂	. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . အမ္လတ်ကမ္ဘာတသိန် . . . . . . ဖုရာမ္လတ်၏ သာသ 
၃	နာ . . .  စိမ်သောငှါ သက္က်ရစ် (၇၄၃)ခု မြိက္က်သျိုဝ်နှစ် တပိုဝ်ထွဲလ္ဆုတ် ၆ ရျက် . . . လျှင် က္လောင်အာတည်၏၊ 	မင်ကြိ မင်က 
၄	. . . တောင် ဖုရာနှင် . . . . . နေတ်မူသောခါ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၅	. . . ရုယ်၊ မင်ကြီ လက်တ်နှင် ရေစင်တ် ခ္လရုယ်ဂါ ရတ်မူ၏၊ ဤငါရေစင်ခ္လသမ္လေကိုဝ်၊ ထိပါသ မင်တိုဝ်သည္က်ာ၊
	အပ္လစ် 
၆	၈ ပါ တန်ဆဲပါ အပဲ ၄ ပါ လာစေသော ဖုရာတကာ ခ္လွတ်ရုယ် မက္လွတ်သ၊ ငရဲသစ်ငုတ် ဖ္လစ်စေသော၊ 	ငကောင်	မှုကိုဝ် ခိပင် 
၇	ပါသ မင်တိုဝ်ကာ၊ ဖုန်ကြိစေသော သက်ရှေည်စေသော၊ . . . . . . . . . . . . . မ္လေကာ တဝ်စိမ် 
၈	မ္လေကျက်နှင်သော ၇၀၀ လှူတ်မူ၏ . . . နှံဖသာ သုကြိ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
၉	. တောင်တွင်သူကြိ၊ ရွာသာသုကြိ၊ . . . . . သုကြိ၊ . . . . သုကြိ၊ . . . . . . . . အပေါင် သိပါကုန် 
၁၀	၏၊ ၊ စာခီ ဝတ္ထာနာကိုဝ် မင်ကြီ မ္လေနှင်သလေ၊ . . . . . . . . . အရှေကာ မုရင်နာ၊ တောင် 
၁၁	ကာ . . . မ္လေခြာ။ ဝ။ ဆေည်လည် . . . . . . . . . . နွာလုံ မုတိမ်လဲ 
၁၂	မ္လေကာ . . .၊ တောင်ပိုဝ် အဖျာ တတိုင်၊ တောင်ပိုဝ်က လာသကာ လက်ပံ . . . . တိုင်၊ လက်ပံငုတ်တိုဝ် 
၁၃	က လာသကာ . ကသစ် အနောက်သစ်ပင်ရင် တတိုင်။ အနောက်မ္လောက်ထောင် . . . မူတိမ်နာ တတိုင်၊ မူ 	တိမ် 
၁၄	နာက လာသကာ . . ပြည်ပင် တတိုင်၊ ပြည်ပင်က လာသကာ . . . . . ထောက်ရှာပင်ရင် တတိုင်၊ ဝတ္ထနာကို 

၂၆၆
၁၅	ဝ်တိုင်ဆောက်သော ပေသည်ကာ . . . . . . . ငွေ ၁၀၊ ရှုယ် . . . . . . . . . ၊ ကြေလေ .
၁၆	. . . . . ၊ ဖျင်မည် ဖျင်ဖ္လူ . . . . . . . . . . . . . လက်ပံသူကြိ ပန်တင် 
၁၇	သုကြီ . . . သုကြီ ပေကန်သုကြီ . . . . . . . သုကြိ . . . . သုကြိ . . . . သုကြီ . . . . . 
၁၈	သည်အပေါင်ကိုဝ် အဝတ်အစုံ ၂ လွှံသတေည်၊ ၊ အသည် သျန်သုကြီ . . . . . . . . လွှတ်ခရုယ် ​ေ
၁၉	က္လာင်တ်ကိုဝ် အစည်အဆက် ဝတ်ဖ္လစ်စိမ်သောငှါ . . . . . . . . . . . . . . . 
၂၀	တောင်လိပ်သင် တတိုင် လိပ်သင်က လာသကာ အရှေမ္လောက်ထောင် လက်ပံပင်နှင် . . . . . . 
၂၁	ထိုဝ်က လာသကာ အရှေမျက်နှာက ဥနှဲပင်ရင် တတိုင်၊ ထိုဝ်က လာသကာ အရှေတောင်ထောင် ကန်ကုန် 	ရိုဝ် လံမ 
၂၂	အနောက်တောင်ထောင်ကာ ပေါက်ပင်ရင် တတိုင်၊ အနောက္က်ာ . . . . . တည်။ နကပိုဝ် ကြောင် 
၂၃	သင် စသော အသည်အလာတိုဝ်ကိုဝ် စာသောက်ပေရုယ် ကြောင်သင်ကိုဝ်၊ တန်ကဲဖျင်နှင်သော သုံထည် ငီ 	မင်
၂၄	ကောက် စသည်ကိုဝ်၊ ဖျင်ပြောက်နှင်သော သုံထည်၊ နီသော ရွှေတောင်၊ နီသော သန္တ၊ သိလစေရွာ သုကြီ၊ 	စခီ အ
၂၅	ထန်သူကြိ၊ ဤသူ ၄ ယောက်သော ရွှေ တသဟ်စိ ပေ၏၊ ပုညာကြေ ၆၀၊ ကိုင်တင် သုကြိ ငွေ တက္လပ်၊ 	ခြတ် 
၂၆	သုကြီ၊ ထင်ယောကရုံ သူကြီ၊ ဖံလံတိုင်၊ တျြာသူကြီ၊ နမ်ကိုင်၊ တိုင်သုကြိ၊ ရှေခုန်တိုင်၊ ဤသူ ၇ ယောက်ကို 
၂၇	ဝ် ကြေငါဆဲသ ပေ၏၊ ကြောင်သင် ချင်နှောသင် ခင်နှီ တထည်၊ နကပိုဝ် ပြည်စိုဝ်ကာ အစေအငှ မူ 
၂၈	၏ 

၂၆၇
ပင်းတလဲဘုရားကျောက်စာ၊ ၂ မျက်နှာ၊ ကျော 

၁	၊ ၊ မင်္ကလဝတ္ထနာတွင် ပါသည္က်ာ၊ ဝတ္ထနာ သာ စောသျင်၊ ပေါက်သစ်ပင် (အထိန်)၊ ပေါက်သစ် ပြည်စိုဝ်၊ 
	မင်္ကလ
၂	ဝတ္ထနာ ငီ အရှေဖက် သုကြီ၊ စာရေသကာ ၆ ပတုံအတွင်က္လောင် နက္ကသ္မန် ဆျြိာတ်ရာဇဂုရုမဟာထည် ရေ 	သတေ၊ ၊ ဤ 
၃	ကောင်မှုကိုဝ် ခီပင်ပါသော နောင်လာလတ္တံသ မင်ကြိ မိဘုရာ စသော အမတ် ကလန် သံပျင် အသည်အလာ 	စသော သု 
၄	ကောင်မျာနှင် ငါလည် လုပြည် နတ်ပြည် နိဗ္ဗန်ချံသာ လိုဝ်ရာထုတ်ခြောက် ရောက်စေသော၊ ဤငါတောင်သ 	ဆုကို 
၅	ဝ် ငါနှင် ထပ်တူ  ခီပင်ပါရစ်သသူ ရစပါစေကုန်သတေ၊ ၊ ဤငါလှူသ မ္လေကိုဝ် ဖျက်ဆိထိပါသ သူကာ အပ္လစ် 	၈ ပါ၊ တ
၆	န် ၁၀ ပါ၊ အပဲ ၄ ပါ၊ အဝိစိ စသော ငရဲကြီအထယ် အရံသဖွဲ ငရဲငဲကာ ၁၂၈ ထပ်နှိုက် လည္က်ောင်၊ နောင်လာ 	လတ်တံသ ဖုရာတ 
၇	ကာ ခ္လွတ်ရုယ် မက္လွတ်သ ငရဲသစ်ငုတ် ဖ္လစ်စေသတေ၊ ဝါကွံ တလှည်ကိုဝ် ဖုတ်သော အကျွံမရသကဲသိုဝ် 	အမျိုဝ် ၇ ဆက် 
၈	ပြုန်တီစေကုန်သတေ၊ ခွေလျှင် ဖ္လစ်လည် ခွေနူ ခွေဝဲ ခွေဆင်ရဲလျှင် ဖ္လစ်စေကုန်သတေ၊ အတ်တငြာ လူဖ္လစ်ငြာ 
၉	လည် နူဝဲစွတ်စိုဝ် အရည်ယိုဝ်သ ခြေတိုဝ် လက်တိုဝ် မစာရတတ် မသောက်ရတတ် လူပြိတ္တာလျှင် ဖ္လစ်စေ 	ကုန်သ​ေ
၁၀	တည်၊ ၊ သယံ ဒဒံ ပရ ဒဒံ၊ ဘုမ္မိ ဂဏှန္တိ သင်္ဃိကံ၊ တတော ပက္ကာဝ သေသာနိ၊ တ္တ ဟောန္တိ ကိပ္ပိလ္လိကာ၊ မိမိ 	ပေသ မ္လေကိုဝ် 
၁၁	လည္က်ောင်၊ သူတထူ ပေသ သင်္ခိက မ္လေကိုဝ် လည္က်ောင်၊ ယူမိသူသည္က်ာ၊ ထိုဝ်ငြဲမှ ကျက်လေပြိသော၊ အဆုံစွန် 	ကာ ထိုဝ်ပျဂ် 
၁၂	ဆိသ မ္လေအရပ်နှိုက်၊ ခြခုန် ပုရွက် ဖ္လစ်လေရျာသတည်ဟု ဘုရာဟဝ်တ်မူသအတိုင် ရောက်စေကုန်သတည်၊ ၊ 	သက်တဝ် 
၁၃	၂၀ ကသည် ၅၃ နှစ် တိုင်ဩင်လျှင် အလှူပေသည်ကိုဝ် ရွေတွက်သကာ၊ ကရ်္က္ကစ် ၇၉၇ ခု စေသတည်၊ ၊ 	ဆင် ၆ စီ၊ မြင် 
၁၄	၆၅ စီ၊ ဖျင်နှံ ၃ ထည်၊ ငွေ ၃၃၃၅ က္လပ်၊ ပုဆိုဝ် ၃၀၊ စပါ ၃၃၃၅ တင်၊ ဆွတ်ကစာ ဆွတ်ကလါ မတောင် မတ
၁၅	ရခ္လင်သတည် 
၁၉၅၈-၅၉ ခု၊ နှစ်ချုပ်။ 

************************************************************************