Besmelenin Türkçe Çevirilerine Sözvarlığı Açısından Bir Yaklaşım
Creators
Description
Sezai Karakoç ilk öğrendiği kelimenin Allah olduğunu belirtir. Yahya Kemal ise ilk ders olarak besmelenin öğrenildiğini ifade eder. Süleyman Çelebi de eserine Allah adıyla başlar. Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır bu durumu Türkçe açısından tartışma konusu yapar. Ona göre Türkler besmeleyi kendi dillerine çevirmeden olduğu gibi kullanırlar ama Türkçe çevirisi söz konusu olduğunda Allah isminin en başta olmasını isterler. Yazır, Arapça ve Türkçedeki söz dizimi farkının buna izin vermediğini olabilecek bütün çeviri örnekleri üzerinden açıklamaya çalışır. Bunun için dillere söz dizimi açısından bakılabilir. Dünya dilleri söz dizimi açısından üçe ayrılır. Cümlenin üç temel ögesinin sıralamasına göre yapılan bu tasnif İngilizce kısaltmalarıyla şöyledir: 1. SOV (Subject, Object, Verb), 2. SVO (Subject, Verb, Object), 3. VSO (Verb, Subject, Object). Bu tasnife göre; Türkçe SOV, İngilizce VSO ve Arapça VSO dilidir. Bu sıralama besmele ve çevirilerinde de izlenebilir. 1. Türkçe: Rahman ve Rahim olan Allah'ın ismiyle. 2. İngilizce: In the name of Allah, the Beneficent, the Merciful. 3. Arapça: Bismillahirrahmanirrahim. Yazır’ın söz dizimi açısından yaptığı bu işlem kelime sözvarlığı açısından da yapılabilir. Bu yapıldığı takdirde Türkçe besmele çevirilerinde hangi kelimelerin kullanıldığı konusunda bir döküm çıkarılabilir. Aslında dil kullanımında besmelenin çevirilerinden ziyade Arapçası tercih edilir. Besmele Arapçadan Türkçeye olduğu gibi geçmiştir: Bismillahirrahmanirrahim. Besmelenin bir de kısa şekli vardır. O da olduğu gibi Türkçeye geçmiştir. Tesmiye denilen bu şeklin Türkçesi şöyledir: Bismillah. Türkçe sözlüklerde birincisi madde başı olarak yer almazken bu ikincisi yer alır. Birincisi madde başı olarak sadece Türkçe – İngilizce Redhouse sözlüğünde yer almaktadır. Buna göre Besmele Türkçeleşmiş Türkçe bir kelimedir. Türkçe bir kelimenin ise çevirisi değil, dil içi çevirisi olabilir. Bu doğrultuda Besmele şöyle çevrilebilir: Rahman ve Rahim olan Allah'ın ismiyle. Bu çevirinin tesmiye kısmı ise şöyledir: Allah'ın ismiyle. Bu iki temel çevirinin yanında dil içi pek çok başka çeviriler de bulunmaktadır. Bu çalışmada Türkçe besmele çevirilerine sözvarlığı açısından bir yaklaşım sergilenmeye çalışılacaktır.
Files
EDE.template.son.4 (Besmelenin Türkçe Çevirilerine Sözvarlığı Açısından Bir Yaklaşım).pdf
Files
(784.0 kB)
Name | Size | Download all |
---|---|---|
md5:30c0fef35a58601b85b570711b8f3d79
|
784.0 kB | Preview Download |
Additional details
Additional titles
- Alternative title (English)
- An Invesiıgatıon of Turkish Translations of Besmele in terms of Vocabulary