Journal article Open Access
Mihne Sonrasında Ehl-i Hadîs Muhitinde Fıkıh: Ebû Bekir El-Hallâl, İbn Huzeyme ve İbnü'l-Münzir
Efe, Halil
Citation Style Language JSON Export
{
"publisher": "Zenodo",
"DOI": "10.5281/zenodo.7487018",
"container_title": "Theosophia",
"language": "tur",
"title": "Mihne Sonras\u0131nda Ehl-i Had\u00ees Muhitinde F\u0131k\u0131h: Eb\u00fb Bekir El-Hall\u00e2l, \u0130bn Huzeyme ve \u0130bn\u00fc'l-M\u00fcnzir",
"issued": {
"date-parts": [
[
2022,
12,
29
]
]
},
"abstract": "<p>\u0130slâm dü\u015fünce tarihinin dönüm noktalar\u0131ndan biri de hiç \u015füphesiz Mihne’dir. Mihne, “Kur’ân’\u0131n yarat\u0131lm\u0131\u015f oldu\u011fu (<em>halku’l-Kur’ân</em>)” görü\u015fünün, Abbâsî halifesi Me’mûn ile iki halefi taraf\u0131ndan bilhassa ehl-i hadîse mensup âlimlere dikte edilmesini ve bu görü\u015fü kabul etmeleri için onlara uygulanan bask\u0131lar\u0131 ifade eder. Me’mûn, Mihne vas\u0131tas\u0131yla, dinin bilgi ve hüküm kaynaklar\u0131na vâk\u0131f ve ilmî olarak onlar\u0131 yorumlama yetkinli\u011fine sahip hadis ve f\u0131k\u0131h bilginlerinin nüfûzunu k\u0131rmay\u0131 ve halifenin dinî otoritesini art\u0131rmay\u0131 amaçlam\u0131\u015ft\u0131r. Ehl-i hadîs âlimlerin ekseriyeti, tehdit edildikleri veya bilfiil maruz kald\u0131klar\u0131 bask\u0131 ve eziyet kar\u015f\u0131s\u0131nda halku’l-Kur’ân görü\u015fünü ikrar etmek durumunda kal\u0131rken, seçkin muhaddis Ahmed b. Hanbel (ö. 241/855) buna kar\u015f\u0131 ç\u0131km\u0131\u015ft\u0131r. \u0130bn Hanbel’e göre, dinî bilgi ve hükümlerin as\u0131l kayna\u011f\u0131 “nakil”dir; naslar ile ilk Müslüman nesillerin görü\u015f ve uygulamalar\u0131d\u0131r (<em>eser</em>). Bu kaynaklarda bulunmayan ve onlarla irtibats\u0131z bir \u015fekilde s\u0131rf akla dayal\u0131 olarak vazedilen görü\u015f ve de\u011ferlendirmeler (<em>re’y</em>) ise muteber de\u011fildir. O, bu türden bir görü\u015f sayd\u0131\u011f\u0131 halku’l-Kur’ân’\u0131 reddederken dinî bilgi ve hükümlerin me\u015frû ve muteber kaynaklar\u0131 olarak nas ve eseri vurgulam\u0131\u015ft\u0131r. \u0130bn Hanbel’in Mihne sürecinde kararl\u0131 ve güçlü bir \u015fekilde vurgulad\u0131\u011f\u0131 bu husus, di\u011fer \u0130slâmî ilimler gibi, f\u0131k\u0131h dü\u015füncesini de fark edilir biçimde etkilemi\u015ftir. Hâkim ve yayg\u0131n bir olgu olarak bir müctehidin ictihad yöntemini ve f\u0131khî görü\u015flerini esas almak suretiyle bir f\u0131k\u0131h mezhebi bünyesinde yürütülen f\u0131k\u0131h çal\u0131\u015fmalar\u0131, hadis rivayetlerini f\u0131khî istidlâl süreçlerinde ve f\u0131k\u0131h metinlerinde belirgin bir \u015fekilde öne ç\u0131kar\u0131p görünür k\u0131lacak; fakih mensubu bulundu\u011fu f\u0131k\u0131h çevresinde ortaya konmu\u015f birikimin hadisle irtibat\u0131n\u0131 ispat ve tahkim etmeye çal\u0131\u015facakt\u0131r. Ehl-i hadis ise, hadis ve eser rivayetleri çerçevesinde bir f\u0131kh\u0131n mümkün oldu\u011funu gösteren eserler telif edecektir. Bu makale, bahse konu geli\u015fmenin ehl-i hadîs muhitindeki tezahürlerini, \u0130bn Hanbel’in ictihad yöntemini ve f\u0131khî görü\u015flerini benimseyen Ebû Bekir el-Hallâl (ö. 311/923) ile “mutlak ictihad” faaliyetinde bulunmu\u015f olan \u0130bn Huzeyme (ö. 311/924) ve \u0130bnü’l-Münzir’in (ö. 318/930) f\u0131khî mesaileri çerçevesinde incelemeyi amaçlamaktad\u0131r.</p>",
"author": [
{
"family": "Efe, Halil"
}
],
"page": "121-142",
"note": "Citation/\u00a9: Efe,H. (2022). Mihne Sonras\u0131nda Ehl-i Had\u00ees Muhitinde F\u0131k\u0131h: Eb\u00fb Bekir El-Hall\u00e2l, \u0130bn Huzeyme ve \u0130bn\u00fc'l-M\u00fcnzir. Theosophia, 5, 121-142.",
"type": "article-journal",
"issue": "5",
"id": "7487018"
}
100
65
views
downloads
| All versions | This version | |
|---|---|---|
| Views | 100 | 100 |
| Downloads | 65 | 65 |
| Data volume | 95.2 MB | 95.2 MB |
| Unique views | 87 | 87 |
| Unique downloads | 58 | 58 |
Indexed in
- Publication date:
- December 29, 2022
- DOI:
-
- Keyword(s):
- Mihne Ahmed b. Hanbel Hanbelî Mezhebi Ebû Bekir el-Hallâl İbn Huzeyme İbnü'l-Münzir
- Published in:
- Theosophia: pp. 121-142 (5).
- Related identifiers:
- Derived from
- https://en.theosophiajournal.com/ (Journal article)
- Communities:
- License (for files):
- Creative Commons Attribution 4.0 International