Uchylenie odpowiedzialności karnej uchodźców przekraczających granice państwowe
Creators
Description
Zgodnie z Art. 31 ust. 1 Konwencji genewskiej dotyczącej statusu uchodźcy, nie powinna podlegać karze osoba, która przekroczyła nielegalnie granicę, jeśli:
» jest uchodźcą w rozumieniu Konwencji;
» przybywa bezpośrednio z terytorium, na którym jej życiu lub wolności zagraża niebezpieczeństwo;
» bezzwłocznie zgłosiła się do władz i przedstawia wiarygodne przyczyny swojego nielegalnego wjazdu lub pobytu.
Zgodnie z wyrażoną w art. 17 § 1 pkt 4 kodeksu postępowania karnego (dalej: k.p.k.), negatywną przesłanką procesową odnośnie do wszczęcia postępowania karnego (lub umorzenia już wszczętego) jest fakt, że ustawa stanowi, iż sprawca nie podlega karze. Teoretycznie przepis ten wyraźnie odsyła do przepisów ustawy i jako wyjątkowy nie powinien być interpretowany rozszerzająco.
Files
Perkowska_10.5281_zenodo.5838489.pdf
Files
(158.7 kB)
Name | Size | Download all |
---|---|---|
md5:bdf90b933b8579d52caa3231d35b3099
|
158.7 kB | Preview Download |
Additional details
References
- Tekst został oparty na artykule, pt. O "przekraczaniu" granic państwa i prawa w sprawach uchodźców, który ukaże się w publikacji zbiorowej In dubio pro humanitate, red. W. Cieślak, M. Romańczuk-Grącka, Olsztyn 2022.
- Konwencja dotycząca statusu uchodźców dnia 28 lipca 1951 r., Dz.U. z 1991 r. Nr 119, poz. 515 i 517, https://www.unhcr.org/pl/wp-content/uploads/sites/22/2016/12/konwencja_genewska.pdf.
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego, t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 534, 1023, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970890555/U/D19970555Lj.pdf.
- B. Zygmont, Przestępstwo, za które nie wolno karać, 2004, https://archiwum.rp.pl/artykul/484007-Przestepstwo-za-ktore-nie-wolno-karac.html.
- W. Klaus, D. Woźniakowska-Fajst, Przestępstwo nielegalnego przekroczenia granicy w ujęciu historycznym, teoretycznym i praktycznym, "Archiwum Kryminologii" 2015, nr 38, s. 191–222, https://czasopisma.inp.pan.pl/index.php/ak/article/view/70/klaus_wozniakowska-fajst_przes_7420AK2015F.pdf.
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., https://www.sejm.gov.pl/prawo/konst/polski/kon1.htm.
- Por. M. Grzybowski (red.), Prawo Konstytucyjne, Białystok 2008, s. 120.
- Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 1108, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20031281176/U/D20031176Lj.pdf.
- I. Rzeplińska, Karnoprawne problemy polityk towarzyszących swobodnemu przepływowi osób – aspekty praktyczne, w: W. Czapliński, A. Wróbel (red.), Współpraca sądowa w sprawach cywilnych i karnych, Warszawa 2007, s. 415; M. Perkowska, Problem nielegalnego przekroczenia granicy przez osoby ubiegające się o nadanie statusu uchodźcy, w: W. Pływaczewski, M. Ilnicki (red.), Uchodźcy- nowe wyzwania dla bezpieczeństwa europejskiego na tle standardów praw człowieka, Olsztyn 2015, s. 52–62.
- Wyrok SN z dnia 16 czerwca 2015 r., III K 138/15, LEX nr 1765629, https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/orzeczenia-sadow/iii-kk-138-15-wyrok-sadu-najwyzszego-521859325.
- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 2345, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970880553/U/D19970553Lj.pdf.
- Z. Kaciupska, Karanie uchodźców za nielegalne przekroczenie granicy, https://interwencjaprawna.pl/karanie-uchodzcow-za-nielegalne-przekroczenie-granicy/.
- E. Szczepańska, Konferencja prasowa na temat wydarzeń na granicy polsko-białoruskiej, https://strazgraniczna.pl/pl/aktualnosci/9433,Konferencja-prasowa-na-temat-wydarzen-na-granicy-polsko-bialoruskiej.html.
- M. Górski, Czy deportacja na Białoruś jest legalna, czyli czy Białoruś może być uznana za bezpieczne państwo trzecie?, w: W. Klaus (red.), Poza prawem. Prawna ocena działań państwa polskiego w reakcji na kryzys humanitarny na granicy polsko-białoruskiej, Warszawa 2022, s. 16–17.
- Wyrok ETPCz z dnia 8 lipca 2021 r. w sprawie D. A. i inni przeciwko Polsce, 51246/17, ECLI:CE:ECHR:2021:0708JUD005124617, https://hudoc.echr.coe.int/eng#{%22itemid%22:[%22001-210855%22]}.
- Europejska Konwencja Praw Człowieka, Europejski Trybunał Praw Człowieka, Council of Europe, Strasbourg 2021, https://www.echr.coe.int/documents/convention_pol.pdf.
- B. Wierzbicki, Sytuacja prawna uchodźcy w systemie międzynarodowej ochrony praw człowieka, Białystok 1993, s. 131–132; B. Wierzbicki, Uchodźcy w prawie międzynarodowym, Warszawa 1993, s. 91, B. Mikołajczyk, Osoby ubiegające się o status uchodźcy: ich prawa i standardy traktowania, Katowice 2004, s. 111–112.
- Pushback policies and practice in Council of Europe member States Report, Council of Europe, 2019, https://reliefweb.int/sites/reliefweb.int/files/resources/20190531-PushbackPolicies-EN.pdf.
- Wyrok ETPCz z dnia 23 lipca 2020 r. w sprawie M. K. i inni przeciwko Polsce, 40503/17, 42902/17 i 43643/17, HUDOC, https://hudoc.echr.coe.int/eng#{%22itemid%22:[%22001-203840%22]}.
- A. Chrzanowska, P. Mickiewicz, K. Słubik, J. Subko A. Trylińska, Na granicy. Raport z monitoringu dostępu do postępowania o udzielenie ochrony międzynarodowej na przejściach granicznych w Terespolu, Medyce i na lotnisku Warszawa Okęcie, "Analizy, Raporty, Ekspertyzy" 2016, nr 2, https://www.interwencjaprawna.pl/wp-content/uploads/2020/06/ARE-216-na-granicy.pdf.
- M. Grzeskowiak, Transpozycja zasady non-refoulement do polskiego systemu ochrony uchodźców, "Studia Iuridica" 2018, nr 76, s. 199–217, http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ceon.element-dc96affa-297d-371a-ac0a-6b9e54a0d616.