Published December 31, 2021 | Version v1
Book chapter Open

Jak badać aktywność przestępczą w toku życia? Perspektywa teoretyczna

Creators

  • 1. ILS PAS

Description

Niniejszy rozdział stanowi wprowadzenie teoretyczne i metodologiczne do przeprowadzonych przez nas analiz empirycznych. Przedstawiliśmy różne koncepcje teoretyczne wpisujące się nurt badań life-course criminology oraz przegląd najważniejszych badań prowadzonych w tym nurcie. Zaprezentowaliśmy również stosowane w ramach tych badań parametry umożliwiające opisanie trajektorii przestępczych oraz porównywanie działalności przestępczej różnych osób i zbiorowości. Wartości niektórych z przedstawionych przez nas parametrów mogą mieć także zastosowanie praktyczne i służyć za wskazówki kryminalno- polityczne. Przykładowo interpretacja częstotliwości popełnianych czynów (czyli stosunku czynów popełnionych w danym roku życia do sprawców aktywnych w tym roku) pozwala określić kierunek działań prewencyjnych. Jeżeli jej uśredniona wartość jest wysoka, przy stałym w czasie natężeniu przestępczości, oznaczać to może, że za dużą liczbę przestępstw odpowiedzialna jest niewielka grupa sprawców. Wówczas problem przestępczości można rozwiązać np. poprzez izolację tych sprawców. Jeżeli jednak średnia częstotliwość popełniania przestępstw jest niska i towarzyszy jej niezmienne w czasie nasilenie przestępczości, wówczas za dużą część czynów odpowiada duża grupa sprawców popełniająca (być może okazjonalnie) pojedyncze czyny. Może to też oznaczać znaczne obciążenie dla systemu wymiaru sprawiedliwości, co powoduje potrzebę skupienia się na strategiach kontroli, włączając przede wszystkim mechanizmy ogólnoprewencyjne. Przy użyciu wskazanych w tym rozdziale parametrów przestępczości dokonaliśmy analizy działalności przestępczej dwóch pokoleń sprawców, których dalsze losy są badane w Zakładzie Kryminologii INP PAN od 2000 r. Szczegółowy opis zastosowanych procedur badawczych oraz wyniki badań prezentujemy w jednym z kolejnych rozdziałów.

Files

Justyna Włodarczyk-Madejska, Dominik Wzorek. Jak badać aktywność przestępczą w toku życia. Perspektywa teoretyczna.pdf

Files (335.1 kB)

Additional details

References

  • W.I. Thomas, F. Znaniecki, Chłop polski w Europie i Ameryce, t. 1, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1976.
  • Ibidem, s. 68, 90.
  • M. Marczak, Przestępczość kobiet w perspektywie teorii drogi życiowej, [w:] M. Konopczyński, B.M. Nowak (red.), Resocjalizacja: ciągłość i zmiana, Pedagogium Wyższa Szkoła Nauk Społecznych, Warszawa 2008, s. 191.
  • B. Toroń, Przestępczość skazanych kobiet i mężczyzn w perspektywie biograficznej, Impuls, Kraków 2013, s. 9.
  • C. Bühler, Bieg życia ludzkiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, s. 27, 32.
  • Ibidem, s. 53.
  • S. Glueck, E.T. Glueck, 500 Criminal Careers. Alfred A. Knopf, New York 1930; D. Woźniakowska-Fajst, Nieletnie dziewczęta 10 lat później – badania katamnestyczne, "Archiwum Kryminologii" 2011, t. XXXIII, s. 163, https:// doi.org/10.7420/AK2011E.
  • H. Kołakowska, Nieletni recydywiści. Wyniki badań 500 nieletnich recydywistów, "Archiwum Kryminologii" 1960, t. I, s. 55–112, https://doi.org/10.7420/ AK1960B.
  • Z. Ostrihanska, D. Wójcik, Młodzież nieprzystosowana społecznie (badania katamnestyczne), "Archiwum Kryminologii" 1960, t. I, s. 141–188, https://doi. org/10.7420/AK1989C.
  • W. Klaus, Działalność wychowawcza sądu rodzinnego wobec nieletnich – pomiędzy ideami a praktyką, "Archiwum Kryminologii" 2009, t. XXIX–XXX, s. 331–347. https://doi.org/10.7420/AK2007-2008Z; W. Klaus, Dziecko przed sądem. Wymiar sprawiedliwości wobec przestępczości młodszych nieletnich, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009; I. Rzeplińska, Sylwetki społeczne nieletnich – późniejszych dorosłych sprawców przestępstw, "Archiwum Kryminologii" 2009, t. XXIX–XXX, s. 409–415, https://doi.org/10.7420/AK2007-2008AF; D. Woźniakowska-Fajst, Nieletnie. Niebezpieczne, niegrzeczne, niegroźne?, Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2010; D. Woźniakowska-Fajst, Nieletnie dziewczęta..., op.cit.
  • M. Marczak, Przestępczość kobiet…, op.cit., s. 191.
  • M.E. Wolfgang, R.M. Figlio, J.T. Sellin, Delinquency in a Birth Cohort, University of Chicago Press, Chicago 1972.
  • A. Blumstein, J. Cohen, J.A. Roth, C.A. Visher (red.), Criminal Careers and "Career Criminals", National Academy Press, Washington D.C. 1986.
  • Zob. K. Buczkowski, P. Wiktorska, Struktura przestępczości dawnych nieletnich sprawców czynów karalnych w okresie ich dorosłości – pokolenie transformacyjne i milenijne w niniejszej publikacji (DOI: 10.5281/zenodo.5590293).
  • A. Blumstein, J. Cohen, J.A. Roth, C.A. Visher (red.), Criminal Careers…, op.cit., s. 12.
  • I. Rzeplińska, Kariery kryminalne nieletnich sprawców przestępstw, "Archiwum Kryminologii" 2014, t. XXXV, s. 89, https://doi.org/10.7420/AK2013C.
  • A.A.J. Blokland, P. Nieuwbeerta, The effects of life circumstances on longitudinal trajectories of offending, "Criminology" 2005, t. 43, nr 4, s. 1203–1240, https:// doi.org/10.1111/j.1745-9125.2005.00037.x; F. Kreuter, B. Muthén, Analyzing criminal trajectory profiles: Bridging multilevel and group-based approaches using growth mixture modeling, "Journal of Quantitative Criminology" 2008, t. 24, nr 1, s. 1–31, https://doi.org/10.1007/s10940-007-9036-0; E. Lacourse, V. Dupéré, R. Loeber, Developmental trajectories of violence and theft, [w:] R. Loeber (red.), Violence and Serious Theft: Development and Prediction from Childhood to Adulthood, Routledge, New York 2008, s. 231–268; D.S. Nagin, Analyzing developmental trajectories: A semiparametric, groupbased approach, "Psychological Methods" 1999, t. 4, nr 2, 139–157 https://doi. org/10.1037/1082-989X.4.2.139; D.S. Nagin, K.C. Land, Age, criminal careers and population heterogeneity: specification and estimation of nonparamentric mixed poisson model, "Criminology" 1993, t. 31, nr 3, s. 327–362, https:// doi.org/10.1111/j.1745-9125.1993.tb01133.x; D.S. Nagin, R.E. Trembley, Trajectories of boys' physical aggression, opposition, and hyperactivity on the path to physically violent and nonviolent juvenile delinquency, "Child Development" 1999, t. 70, nr 5, s. 1181–1196, https://www.doi.org/10.1111/1467-8624.00086; J. Payne, A. Piquero, Developmental Criminology and the Crime Decline: A Comparative Analysis of the Criminal Careers of Two New South Wales Birth Cohorts, Cambridge University Press, Cambridge-New York 2020, s. 48.
  • J. Payne, A. Piquero, Developmental Criminology…, op.cit., s. 25.
  • Szerzej: J. Włodarczyk-Madejska, D. Wzorek, Różne drogi, różne wzory. Typologie trajektorii przestępczych w niniejszej publikacji (DOI: 10.5281/zenodo.5590304).
  • T. własne. Autorzy posługują się określeniem: highly active delinquent subgroup.
  • M.E. Wolfgang, R.M. Figlio, J.T. Sellin, Delinquency in a Birth Cohort, University of Chicago Press, Chicago 1972 za: A.A.J. Blokland, P. Nieuwbeerta, Life course criminology, [w:] S.G. Shoham, P. Knepper, M. Kett (red.), International Handbook of Criminology, CRC Press, Boca Raton 2010, s. 54.
  • Ibidem; A. Blumstein, J. Cohen, J.A. Roth, C.A. Visher (red.), Criminal Careers…, op.cit.
  • Ibidem, s. 1.
  • C. Carlsson, J. Sarnecki, An Introduction to Life-Course Criminology, SAGE, Los Angeles 2016, s. 1; M. Marczak, Przestępczość kobiet…, op.cit., s. 194; F.T. Cullen, Beyond adolescence‐limited criminology: choosing our future: The American Society Of Criminology 2010 Sutherland Address, "Criminology" 2011, t. 49, nr 2, s. 310.
  • B.S. Godfrey, P. Cox, H. Shore, Z. Alker, Young Criminal Lives: Life Courses and Life Chances from 1850, Oxford University Press, Oxford 2017, s. 3.
  • C. Carlsson, J. Sarnecki, An Introduction to…, op.cit., s. 3–4; M. Kotowska, Kariery kryminalne członków zorganizowanych grup przestępczych, Difin, Warszawa 2019, s. 72–73.
  • B.S. Godfrey, P. Cox, H. Shore, Z. Alker, Young Criminal Lives…, op.cit.; B. Toroń, Przestępczość skazanych kobiet…, op.cit., s. 10.
  • G.H. Elder, Perspecives on the life course, [w:] G.H. Elder (red.), Life Course Dynamics: Trajectories and Transitions, 1968–1980, Cornell University Press, Ithaca, NY 1985, s. 32–34.
  • Z. Pietrasiński, Rozwój człowieka dorosłego, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1990, s. 51.
  • Z teorią drogi życiowej związany jest także styl życia człowieka, a ten w dużej mierze wynika z aktualnej sytuacji ekonomicznej, społecznej i gospodarczej. Jak pisał na początku lat 90. XX w. Zygmunt Bauman, obecnie mamy zupełnie inny styl aniżeli kiedyś, ponowoczesny. Jest on konsekwencją rozwoju cywilizacyjnego i sam niesie za sobą szereg zmian, jak np. większą anonimowość (Z. Bauman, Dwa szkice o moralności ponowoczesnej, Instytut Kultury, Warszawa 1994, s. 7; por. także: G.H. Elder, Perspecives on the life ..., op.cit., s. 23–49 za: M. Marczak, Przestępczość kobiet..., op.cit., s. 194).
  • G.H. Elder, Perspecives on the life…, op.cit.; M. Marczak, Przestępczość kobiet…, op.cit., s. 193; B. Toroń, Przestępczość skazanych kobiet …., op.cit., s. 10.
  • M. Marczak, Przestępczość kobiet…, op.cit., s. 192.
  • R.J. Sampson, J.H. Laub, Crime and deviance over the life course: The salience of adult social bonds, "American Sociological Review" 1990, t. 55, nr 5, s. 609– 627, https://doi.org/10.2307/2095859; J.T. Ward, Developmental and life-course theories of crime and deviance, [w:] M. D. Krohn, N. Hendrix, G. Penly Hall, A.J. Lizotte (red.), Handbook on Crime and Deviance, Handbooks of Sociology and Social Research, Springer International Publishing, Cham 2019, s. 290.
  • M. Marczak, Przestępczość kobiet…, op.cit., s. 193–195.
  • B.S. Godfrey, P. Cox, H. Shore, Z. Alker, Young Criminal Lives…, op.cit.
  • C. Carlsson, J. Sarnecki, An Introduction to…, op.cit., s. 30.
  • Ibidem, s. 4; M. Kotowska, Kariery kryminalne…, op.cit., s. 75–76.
  • K. Boers, Delinquenz im Altersverlauf, "Monatsschrift für Kriminologie und Strafrechtsreform" 2019, t. 102, nr 1, s. 4, https://doi.org/10.1515/mks-2014- 970302.
  • C. Carlsson, J. Sarnecki, An Introduction to…, op.cit., s. 3; J.T. Ward, Developmental…, op.cit., s. 284.
  • Ibidem, s. 284.
  • M. Marczak, Przestępczość kobiet…, op.cit., s. 194–195.
  • C. Carlsson, J. Sarnecki, An Introduction to…, op.cit., s. 31.
  • Ibidem, s. 30–31, 54.
  • M.R. Gottfredson, T. Hirschi, The criminal career perspective as an explanation of crime and a guide to crime control policy: The view from general theories of crime, "Journal of Research in Crime and Delinquency" 2016, t. 53, nr 3, s. 406–419, https://doi.org/10.1177/0022427815624041.
  • T.E. Moffitt, Adolescence-limited and life-course-persistent antisocial behavior: A developmental taxonomy, "Psychological Review" 1993, t. 100, nr 4, s. 674– 675. Szerzej: J. Włodarczyk-Madejska, D. Wzorek, Różne drogi…, op. cit.
  • R.J. Sampson, J.H. Laub, Crime and deviance…, op.cit.; por. także: B. Toroń, Przestępczość skazanych kobiet…, op.cit., s. 11.
  • P.C. Giordano, S.A. Cernkovich, J.L. Rudolph, Gender, crime, and desistance: Toward a theory of cognitive transformation, "American Journal of Sociology" 2002, t. 107, nr 4, s. 1043–1053.
  • Zob. więcej: W. Klaus, Sidła i udręki, czyli co stoi na przeszkodzie procesu odchodzenia od przestępczości? w niniejszej publikacji (DOI: 10.5281/zenodo.5590327).
  • C. Carlsson, J. Sarnecki, An Introduction to…, op.cit., s. 45–47.
  • D.P. Farrington, R. Loeber, Two Approaches to Developmental/Life-Course Theorizing, Oxford University Press, Oxford 2012.
  • T.P. Thornberry, Toward an interactional theory of delinquency, "Criminology" 1987, t. 25, nr 4, s. 873–876, https://doi.org/10.1111/j.1745-9125.1987.tb 00823.x; B. Toroń, Przestępczość skazanych kobiet..., op.cit., s. 11.
  • H.J. Schneider, Przyczyny przestępczości. Nowe aspekty międzynarodowej dyskusji o teoriach kryminologicznych, "Archiwum Kryminologii" 1998, t. XXIII–XXIV, s. 32, https://doi.org/10.7420/AK1997-1998A.
  • B.S. Godfrey, P. Cox, H. Shore, Z. Alker, Young Criminal Lives…, op.cit., s. 4–6.
  • J.T. Ward, Developmental…, op.cit., s. 285.
  • C. Carlsson, J. Sarnecki, An Introduction to…, op.cit., s. 57–58; D.P. Farrington, Criminal career research in the United Kingdom, "The British Journal of Criminology" 1992, t. 32, nr 4, s. 522–523, https://doi.org/10.1093/oxfordjournals. bjc.a048255.
  • J. Błachut, Problemy związane z pomiarem przestępczości, Oficyna Wolters Kluwer, Kraków 2007, s. 259.
  • M. Le Blanc, M. Frechette, Male Criminal Activity from Childhood Through Youth: Multilevel and Developmental Perspectives, New York 1989, s. 21–22.
  • D.P. Farrington, Criminal career research …, op.cit., s. 523.
  • K. Boers, Delinquenz im Altersverlauf…, op.cit., s. 5–6.
  • O trudnościach w porównywaniu danych z różnych źródeł danych o przestępczości w Polsce wyczerpująco pisała Janina Błachut – por. J. Błachut, Problemy…, op.cit., s. 81–88.
  • A. Blumstein, J. Cohen, J.A. Roth, C.A. Visher (red.), Criminal Careers…, op.cit., s. 20.
  • A.R. Piquero, D.P. Farrington, A. Blumstein, Key Issues in Criminal Career Research: New Analyses of the Cambridge Study in Delinquent Development, Cambridge University Press, New York 2007, s. 212.
  • C. Carlsson, J. Sarnecki, An Introduction to…, op.cit., s. 59.
  • A. Blumstein, J. Cohen, J.A. Roth, C.A. Visher (red.), Criminal Careers…, op.cit., s. 96–100; T.E. Moffitt, M. Rutter, P.A. Silva, Sex Differences in Antisocial Behaviour: Conduct Disorder, Delinquency, and Violence in the Dunedin Longitudinal Study, Cambridge University Press, Cambridge-New York 2001, s. 14; A.R. Piquero, D.P. Farrington, A. Blumstein, Key Issues in…, op.cit., s. 40.
  • C. Carlsson, J. Sarnecki, An Introduction to…, op.cit., s. 61.
  • Zob. I. Rzeplińska, Historia badań karier kryminalnych w kryminologii polskiej w niniejszej publiakcji (DOI: 10.5281/zenodo.5590283).
  • D.P. Farrington, Criminal career research…, op.cit., s. 521.
  • A. Blumstein, J. Cohen, J.A. Roth, C.A. Visher (red.), Criminal Careers…, op.cit.
  • Tabela ta zawiera tylko te parametry, które także my analizujemy na podstawie danych, które posiadamy. W polskim kontekście nie jest możliwe ani celowe analizowanie informacji o aresztowaniach, które autorzy w oryginalnej tabeli zamieścili w trzeciej (nieprezentowanej przez nas) kolumnie.
  • W tym przypadku, dla dokładności naszych analiz, jako podstawę procentowania przyjmujemy zbiorowość osób, które dożyły danego wieku.
  • Zob. literaturę cytowaną dalej.
  • D.P. Farrington, Criminal career research…, op.cit., s. 521.
  • A. Blumstein, J. Cohen, J.A. Roth, C.A. Visher (red.), Criminal Careers…, op.cit., s. 20.
  • B. Kyvsgaard, The Criminal Career: the Danish Longitudinal Study, Cambridge University Press, Cambridge-New York 2003, s. 138.
  • C. Carlsson, J. Sarnecki, An Introduction to…, op.cit., s. 97.
  • A. Blumstein, J. Cohen, J.A. Roth, C.A. Visher (red.), Criminal Careers…, op.cit., s. 21; C. Carlsson, J. Sarnecki, An Introduction to…, op.cit., s. 99.
  • A. Blumstein, J. Cohen, J.A. Roth, C.A. Visher (red.), Criminal Careers…, op.cit., s. 72–73.
  • A.R. Piquero, D.P. Farrington, A. Blumstein, Key Issues in…, s. 58–59.
  • Ibidem, s. 174.
  • B. Kyvsgaard, The Criminal Career…, op.cit., s. 246–247.
  • D.P. Farrington, J.W. Coid, L.M. Harnett, Criminal Careers and Life Success: New Findings from the Cambridge Study in Delinquent Development, Home Office Research Study, nr 299, Home Office, [London] 2006, https://www. bl.uk/britishlibrary/~/media/bl/global/social-welfare/pdfs/non-secure/c/r/i/ criminal-careers-upto-age-50-and-life-success-up-to-age-48-new-findings-fromthecambridge- study-in-delinquent-development-2nd-edition.pdf [dostep: 15.12.2021].
  • A. Blumstein, J. Cohen, J.A. Roth, C.A. Visher (red.), Criminal Careers…, op.cit., s. 46–47; 72–73.
  • A.R. Piquero, D.P. Farrington, A. Blumstein, Key Issues in…, op.cit., s. 70–71.
  • Ibidem, s. 59.
  • Ibidem, s. 174.
  • D.P. Farrington, J.W. Coid, L.M. Harnett, Criminal Careers and…, op.cit., s. 2.
  • Ibidem.
  • O sposobach określania zakańczania działalności przestępczej zob. S.D. Bushway, T.P. Thornberry, M.D. Krohn, Desistance as a developmental process: A comparison of static and dynamic approaches, "Journal of Quantitative Criminology" 2003, t. 19, nr 2, s. 129–153, https://doi.org/10.1023/A:1023050103707 oraz W. Klaus, Sidła i udręki…, op. cit.
  • W stosunku do zbiorowości badanej w ramach niniejszego projektu również spróbowaliśmy określić takie trajektorie. Więcej szczegółów dotyczących procedury wyznaczania trajektorii uśpionych zob. w następnym rozdziale.
  • Ze względu na brak adekwatnego polskiego odpowiednika angielskiego słowa prevalence, dla zachowania czytelności tekstu uznaliśmy, że adekwatne jest dokonanie adaptacji tego wyrażenia.
  • A.A.J. Blokland, P. Nieuwbeerta, Life course criminology…, op.cit., s. 69; A. Blumstein, J. Cohen, J.A. Roth, C.A. Visher (red.), Criminal Careers…, op.cit., s. 17–18; B. Kyvsgaard, The Criminal Career…, op.cit., s. 65; A.R. Piquero, J.D. Hawkins, L. Kazemian, Criminal career patterns, [w:] R. Loeber, D.P. Farrington (red.), From Juvenile Delinquency to Adult Crime: Criminal Careers, Justice Policy, and Prevention, Oxford University Press, New York 2012, s. 15.
  • Ibidem, s. 15.
  • A. Blumstein, J. Cohen, Characterizing criminal careers, "Science" 1987, t. 237, nr 4818, s. 986; A. Blumstein, J. Cohen, J.A. Roth, C.A. Visher (red.), Criminal Careers…, op.cit., s. 1–3.
  • K. Boers, Delinquenz im Altersverlauf…, op.cit., s. 5.
  • D.P. Farrington, D.J. West, The Cambridge study in delinquent development: A long-term follow-up of 411 London males, [w:] H.-J. Kerner, G. Kaiser (red.), Kriminalität, Springer, Berlin-Heidelberg 1990, s. 117; B. Kyvsgaard, The Criminal Career…, op.cit., s. 75; Więcej na ten temat: D. Woźniakowska- Fajst, Kariery kryminalne kobiet w niniejszej publikacji (DOI: 10.5281/ zenodo.5590306).
  • A. Blumstein, J. Cohen, Characterizing criminal careers…, op.cit., s. 987.
  • A. Blumstein, J. Cohen, J.A. Roth, C.A. Visher (red.), Criminal Careers…, op.cit., s. 33–45.
  • B.S. Godfrey, P. Cox, H. Shore, Z. Alker, Young Criminal Lives…, op.cit., s. 137.
  • A.A.J. Blokland, P. Nieuwbeerta, The effects of …, op.cit., s. 1214.
  • Ibidem, s. 1211–1114.
  • D.P. Farrington i in., Criminal Careers up to Age 50 and Life Success up to Age 48: New Findings from the Cambridge Study in Delinquent Development, Home Office Research, Development and Statistics Directorate, London 2006, s. 19.
  • A. Blumstein, J. Cohen, J.A. Roth, C.A. Visher (red.), Criminal Careers…, op.cit., s. 73; A.R. Piquero, D.P. Farrington, A. Blumstein, The Criminal career paradigm, "Crime and Justice" 2003, t. 30, s. 360–361; A.R. Piquero, J.D. Hawkins, L. Kazemian, Criminal career patterns…, op.cit., s. 15.
  • T.E. Moffitt, M. Rutter, P.A. Silva, Sex Differences in…, op.cit., s. 34–37; A.R. Piquero, J.D. Hawkins, L. Kazemian, Criminal career patterns…, op.cit., s. 17.
  • T.E. Moffitt, Adolescence-limited…, op.cit.
  • A. Blumstein, J. Cohen, J.A. Roth, C.A. Visher (red.), Criminal Careers..., op.cit., s. 18.
  • M. Le Blanc, M. Frechette, Male criminal activity…, op.cit., s. 15.
  • A.R. Piquero, J.D. Hawkins, L. Kazemian, Criminal career patterns…, op.cit., s. 17.
  • A. Blumstein, J. Cohen, Characterizing Criminal Careers…, op.cit., s. 986; A. Blumstein, J. Cohen, J.A. Roth, C.A. Visher (red.), Criminal Careers…, op.cit., s. 4; A.R. Piquero, D.P. Farrington, A. Blumstein, Key Issues in…, op.cit., s. 46.
  • A. Blumstein, J. Cohen, Characterizing Criminal Careers..., op.cit., s. 986; A.R. Piquero, J.D. Hawkins, L. Kazemian, Criminal career patterns…, op.cit., s. 18.
  • D.P. Farrington, Criminal career research…, op.cit., s. 522.
  • A. Blumstein, J. Cohen, J.A. Roth, C.A. Visher (red.), Criminal Careers…, op.cit., s. 66.
  • C. Carlsson, J. Sarnecki, An Introduction to…, op.cit., s. 101–102.
  • Autorzy przyjęli, że sprawcami aktywnymi są osoby, które w danym roku życia popełniły przestępstwa. Wówczas λ jest równa liczbie czynów popełnionych przez sprawców w x wieku podzielonej przez liczbę sprawców, którzy popełnili przestępstwo w x wieku.
  • A.R. Piquero, D.P. Farrington, A. Blumstein, Key Issues in…, op.cit., s. 54–55.
  • Ibidem, s. 48.
  • B.S. Godfrey, P. Cox, H. Shore, Z. Alker, Young Criminal Lives…, op.cit., s. 140.
  • A.R. Piquero, J.D. Hawkins, L. Kazemian, Criminal career patterns…, op.cit., s. 19–20.
  • D.P. Farrington, Criminal Career Research…, op.cit., s. 521.
  • B.S. Godfrey, P. Cox, H. Shore, Z. Alker, Young Criminal Lives…, op.cit., s. 138.
  • A. Blumstein, J. Cohen, Characterizing Criminal Careers…, op.cit., s. 987.
  • J. Włodarczyk-Madejska, D. Wzorek, Jak długo i jak dużo? Analiza empiryczna aktywności przestępczej w toku życia badanych w niniejszej publikacji (DOI: 10.5281/zenodo.5590297).