Zenodo.org will be unavailable for 2 hours on September 29th from 06:00-08:00 UTC. See announcement.

Journal article Open Access

Neytendakönnun um saltfisk

Ólafsdóttir, Aðalheiður; Sveinsdóttir, Kolbrún


DataCite XML Export

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<resource xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xmlns="http://datacite.org/schema/kernel-4" xsi:schemaLocation="http://datacite.org/schema/kernel-4 http://schema.datacite.org/meta/kernel-4.1/metadata.xsd">
  <identifier identifierType="DOI">10.5281/zenodo.3382139</identifier>
  <creators>
    <creator>
      <creatorName>Ólafsdóttir, Aðalheiður</creatorName>
      <givenName>Aðalheiður</givenName>
      <familyName>Ólafsdóttir</familyName>
      <affiliation>Matís ohf.</affiliation>
    </creator>
    <creator>
      <creatorName>Sveinsdóttir, Kolbrún</creatorName>
      <givenName>Kolbrún</givenName>
      <familyName>Sveinsdóttir</familyName>
      <affiliation>Matís ohf.</affiliation>
    </creator>
  </creators>
  <titles>
    <title>Neytendakönnun um saltfisk</title>
  </titles>
  <publisher>Zenodo</publisher>
  <publicationYear>2019</publicationYear>
  <subjects>
    <subject>saltfiskur</subject>
    <subject>neytendur</subject>
    <subject>viðhorf</subject>
    <subject>ímynd</subject>
    <subject>neysluhegðun</subject>
  </subjects>
  <dates>
    <date dateType="Issued">2019-08-30</date>
  </dates>
  <language>is</language>
  <resourceType resourceTypeGeneral="JournalArticle"/>
  <alternateIdentifiers>
    <alternateIdentifier alternateIdentifierType="url">https://zenodo.org/record/3382139</alternateIdentifier>
  </alternateIdentifiers>
  <relatedIdentifiers>
    <relatedIdentifier relatedIdentifierType="DOI" relationType="IsVersionOf">10.5281/zenodo.3382138</relatedIdentifier>
  </relatedIdentifiers>
  <rightsList>
    <rights rightsURI="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode">Creative Commons Attribution 4.0 International</rights>
    <rights rightsURI="info:eu-repo/semantics/openAccess">Open Access</rights>
  </rightsList>
  <descriptions>
    <description descriptionType="Abstract">&lt;p&gt;L&amp;ouml;ng hef&amp;eth; er fyrir vinnslu saltfisks h&amp;eacute;r &amp;aacute; landi en &amp;aacute;&amp;eth;ur fyrr var &amp;ouml;&amp;eth;ru fremur notast vi&amp;eth; salti&amp;eth; til a&amp;eth; lengja geymslu&amp;thorn;ol fiskins. &amp;Iacute; dag telst saltfiskur s&amp;aelig;lkeravara sem n&amp;yacute;tur mikilla vins&amp;aelig;lda v&amp;iacute;&amp;eth;a um heim, ekki s&amp;iacute;st &amp;iacute; Su&amp;eth;ur-Evr&amp;oacute;pu, &amp;thorn;ar sem hef&amp;eth;ir og g&amp;aelig;&amp;eth;i &amp;iacute;slenska saltfisksins leika st&amp;oacute;rt hlutverk. Mat&amp;iacute;s st&amp;oacute;&amp;eth; fyrir vinnustofum&amp;nbsp; me&amp;eth; saltfiskframlei&amp;eth;endum og matrei&amp;eth;slum&amp;ouml;nnum &amp;iacute; apr&amp;iacute;l og ma&amp;iacute; 2019. Markmi&amp;eth;i&amp;eth; me&amp;eth; &amp;thorn;eim var me&amp;eth;al annars a&amp;eth; meta st&amp;ouml;&amp;eth;u saltfisks &amp;aacute; heimamarka&amp;eth;i. &amp;THORN;ar kom fram a&amp;eth; afla &amp;thorn;yrfti uppl&amp;yacute;singa um s&amp;yacute;n &amp;Iacute;slendinga &amp;aacute; saltfiski til a&amp;eth; meta betur t&amp;aelig;kif&amp;aelig;rin h&amp;eacute;rlendis. Byggt &amp;aacute; ni&amp;eth;urst&amp;ouml;&amp;eth;um vinnustofanna var framkv&amp;aelig;md vefk&amp;ouml;nnun me&amp;eth; &amp;thorn;a&amp;eth; a&amp;eth; markmi&amp;eth;i a&amp;eth; rannsaka &amp;iacute;mynd saltfiskafur&amp;eth;a &amp;iacute; hugum &amp;Iacute;slendinga, almenna &amp;thorn;ekkingu &amp;aacute; saltfiski og s&amp;ouml;gu hans, og upplifun &amp;aacute; saltfiski. Einnig var k&amp;ouml;nnu&amp;eth; neyslut&amp;iacute;&amp;eth;ni &amp;aacute; saltfiski, l&amp;eacute;tts&amp;ouml;ltu&amp;eth;um fiski og n&amp;aelig;turs&amp;ouml;ltu&amp;eth;um fiski, sem og vi&amp;eth;horf til saltfisks samanbori&amp;eth; vi&amp;eth; l&amp;eacute;ttsalta&amp;eth;an- og n&amp;aelig;tursalta&amp;eth;an fisk.&amp;nbsp; K&amp;ouml;nnunin var framkv&amp;aelig;md &amp;iacute; ma&amp;iacute; 2019 og birtist 17.000 notendum Facebook, 18 &amp;aacute;ra og eldri. Alls luku 505 manns k&amp;ouml;nnuninni.&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;Mikill munur var &amp;aacute; sv&amp;ouml;rum &amp;thorn;&amp;aacute;tttakenda eftir aldri. Ni&amp;eth;urst&amp;ouml;&amp;eth;urnar s&amp;yacute;na a&amp;eth; neysla &amp;aacute; b&amp;aelig;&amp;eth;i fiski og saltfiski fer minnkandi me&amp;eth; l&amp;aelig;kkandi aldri. Einungis um 29% &amp;thorn;&amp;aacute;tttakenda &amp;aacute; aldrinum 18-29 &amp;aacute;ra bor&amp;eth;a saltfisk einu sinni &amp;aacute; &amp;aacute;ri e&amp;eth;a oftar en samsvarandi hlutfall fyrir elsta h&amp;oacute;pinn, 60-70 &amp;aacute;ra, er um 94%. Helsta &amp;aacute;st&amp;aelig;&amp;eth;a &amp;thorn;ess a&amp;eth; &amp;thorn;&amp;aacute;tttakendur bor&amp;eth;a ekki saltfisk er a&amp;eth; &amp;thorn;eim finnst hann ekki g&amp;oacute;&amp;eth;ur. A&amp;eth;rar orsakir eru a&amp;eth; hann er of saltur, skortur &amp;aacute; frambo&amp;eth;i, a&amp;eth; &amp;thorn;a&amp;eth; s&amp;eacute; l&amp;iacute;til hef&amp;eth; fyrir saltfiski, og a&amp;eth; ferskur fiskur s&amp;eacute; frekar valinn. Almennt voru vi&amp;eth;horf til saltfisks nokku&amp;eth; j&amp;aacute;kv&amp;aelig;&amp;eth; og upplifun &amp;thorn;eirra sem hafa keypt saltfisk &amp;aacute; veitingasta&amp;eth;, fiskb&amp;uacute;&amp;eth; og matv&amp;ouml;ruverslun g&amp;oacute;&amp;eth;. Hins vegar eru yngri &amp;thorn;&amp;aacute;tttakendur almennt neikv&amp;aelig;&amp;eth;ari fyrir saltfiski og l&amp;iacute;klegri til a&amp;eth; finnast brag&amp;eth; af saltfiski vont en &amp;thorn;eim sem eldri eru. &amp;THORN;ekking og &amp;aacute;hugi &amp;aacute; saltfiski minnkar einnig me&amp;eth; l&amp;aelig;kkandi aldri og &amp;aacute; &amp;thorn;a&amp;eth; sama vi&amp;eth; um kaupt&amp;iacute;&amp;eth;ni &amp;aacute; saltfiski, l&amp;eacute;tts&amp;ouml;ltu&amp;eth;um fiski og n&amp;aelig;turs&amp;ouml;ltu&amp;eth;um fiski. Ni&amp;eth;urst&amp;ouml;&amp;eth;ur gefa til kynna a&amp;eth; mismunandi smekkur s&amp;eacute; eftir aldri &amp;aacute; &amp;thorn;v&amp;iacute; hversu saltur saltfiskur &amp;aacute; a&amp;eth; vera. Eldri &amp;thorn;&amp;aacute;tttakendur eru l&amp;iacute;klegri til a&amp;eth; vilja hafa saltfisk vel saltan og finnst hann sjaldnar of saltur en &amp;thorn;eim sem yngri eru.&lt;/p&gt;

&lt;p&gt;Saltfiskurinn hefur veri&amp;eth; samofinn s&amp;ouml;gu &amp;Iacute;slendinga og matarmenningu &amp;iacute; &amp;aacute;rhundru&amp;eth;. Ni&amp;eth;urst&amp;ouml;&amp;eth;ur &amp;uacute;r &amp;thorn;essari k&amp;ouml;nnun s&amp;yacute;na hins vegar minnkandi &amp;thorn;ekkingu, &amp;aacute;huga og neyslu &amp;aacute; saltfiski &amp;iacute; yngri aldursh&amp;oacute;pum. &amp;THORN;essi &amp;thorn;r&amp;oacute;un getur sk&amp;yacute;rst af auknu &amp;uacute;rvali matvara, breyttum smekk, vi&amp;eth;horfum og venjum. L&amp;iacute;klegt er a&amp;eth; &amp;iacute;mynd saltfisks sem g&amp;aelig;&amp;eth;av&amp;ouml;ru eigi undir h&amp;ouml;gg a&amp;eth; s&amp;aelig;kja og a&amp;eth; miklar breytingar s&amp;eacute;u a&amp;eth; ver&amp;eth;a &amp;aacute; neyslu saltfisks me&amp;eth;al &amp;Iacute;slendinga. Til a&amp;eth; &amp;yacute;ta undir neyslu &amp;aacute; saltfiski &amp;thorn;arf a&amp;eth; kynna hann betur og gera s&amp;yacute;nilegri, ekki s&amp;iacute;st me&amp;eth;al yngri aldursh&amp;oacute;pa, hvort heldur sem er &amp;iacute; m&amp;ouml;tuneytum, matv&amp;ouml;ruverslunum, fiskb&amp;uacute;&amp;eth;um e&amp;eth;a veitingast&amp;ouml;&amp;eth;um.&lt;/p&gt;</description>
    <description descriptionType="Other">Funding: AG Fisk, AVS rannsóknasjóður</description>
  </descriptions>
</resource>
390
119
views
downloads
All versions This version
Views 390390
Downloads 119119
Data volume 298.6 MB298.6 MB
Unique views 363363
Unique downloads 110110

Share

Cite as