Journal article Open Access
Ólafsdóttir, Aðalheiður; Sveinsdóttir, Kolbrún
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?> <resource xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xmlns="http://datacite.org/schema/kernel-4" xsi:schemaLocation="http://datacite.org/schema/kernel-4 http://schema.datacite.org/meta/kernel-4.1/metadata.xsd"> <identifier identifierType="DOI">10.5281/zenodo.3382139</identifier> <creators> <creator> <creatorName>Ólafsdóttir, Aðalheiður</creatorName> <givenName>Aðalheiður</givenName> <familyName>Ólafsdóttir</familyName> <affiliation>Matís ohf.</affiliation> </creator> <creator> <creatorName>Sveinsdóttir, Kolbrún</creatorName> <givenName>Kolbrún</givenName> <familyName>Sveinsdóttir</familyName> <affiliation>Matís ohf.</affiliation> </creator> </creators> <titles> <title>Neytendakönnun um saltfisk</title> </titles> <publisher>Zenodo</publisher> <publicationYear>2019</publicationYear> <subjects> <subject>saltfiskur</subject> <subject>neytendur</subject> <subject>viðhorf</subject> <subject>ímynd</subject> <subject>neysluhegðun</subject> </subjects> <dates> <date dateType="Issued">2019-08-30</date> </dates> <language>is</language> <resourceType resourceTypeGeneral="JournalArticle"/> <alternateIdentifiers> <alternateIdentifier alternateIdentifierType="url">https://zenodo.org/record/3382139</alternateIdentifier> </alternateIdentifiers> <relatedIdentifiers> <relatedIdentifier relatedIdentifierType="DOI" relationType="IsVersionOf">10.5281/zenodo.3382138</relatedIdentifier> </relatedIdentifiers> <rightsList> <rights rightsURI="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode">Creative Commons Attribution 4.0 International</rights> <rights rightsURI="info:eu-repo/semantics/openAccess">Open Access</rights> </rightsList> <descriptions> <description descriptionType="Abstract"><p>L&ouml;ng hef&eth; er fyrir vinnslu saltfisks h&eacute;r &aacute; landi en &aacute;&eth;ur fyrr var &ouml;&eth;ru fremur notast vi&eth; salti&eth; til a&eth; lengja geymslu&thorn;ol fiskins. &Iacute; dag telst saltfiskur s&aelig;lkeravara sem n&yacute;tur mikilla vins&aelig;lda v&iacute;&eth;a um heim, ekki s&iacute;st &iacute; Su&eth;ur-Evr&oacute;pu, &thorn;ar sem hef&eth;ir og g&aelig;&eth;i &iacute;slenska saltfisksins leika st&oacute;rt hlutverk. Mat&iacute;s st&oacute;&eth; fyrir vinnustofum&nbsp; me&eth; saltfiskframlei&eth;endum og matrei&eth;slum&ouml;nnum &iacute; apr&iacute;l og ma&iacute; 2019. Markmi&eth;i&eth; me&eth; &thorn;eim var me&eth;al annars a&eth; meta st&ouml;&eth;u saltfisks &aacute; heimamarka&eth;i. &THORN;ar kom fram a&eth; afla &thorn;yrfti uppl&yacute;singa um s&yacute;n &Iacute;slendinga &aacute; saltfiski til a&eth; meta betur t&aelig;kif&aelig;rin h&eacute;rlendis. Byggt &aacute; ni&eth;urst&ouml;&eth;um vinnustofanna var framkv&aelig;md vefk&ouml;nnun me&eth; &thorn;a&eth; a&eth; markmi&eth;i a&eth; rannsaka &iacute;mynd saltfiskafur&eth;a &iacute; hugum &Iacute;slendinga, almenna &thorn;ekkingu &aacute; saltfiski og s&ouml;gu hans, og upplifun &aacute; saltfiski. Einnig var k&ouml;nnu&eth; neyslut&iacute;&eth;ni &aacute; saltfiski, l&eacute;tts&ouml;ltu&eth;um fiski og n&aelig;turs&ouml;ltu&eth;um fiski, sem og vi&eth;horf til saltfisks samanbori&eth; vi&eth; l&eacute;ttsalta&eth;an- og n&aelig;tursalta&eth;an fisk.&nbsp; K&ouml;nnunin var framkv&aelig;md &iacute; ma&iacute; 2019 og birtist 17.000 notendum Facebook, 18 &aacute;ra og eldri. Alls luku 505 manns k&ouml;nnuninni.</p> <p>Mikill munur var &aacute; sv&ouml;rum &thorn;&aacute;tttakenda eftir aldri. Ni&eth;urst&ouml;&eth;urnar s&yacute;na a&eth; neysla &aacute; b&aelig;&eth;i fiski og saltfiski fer minnkandi me&eth; l&aelig;kkandi aldri. Einungis um 29% &thorn;&aacute;tttakenda &aacute; aldrinum 18-29 &aacute;ra bor&eth;a saltfisk einu sinni &aacute; &aacute;ri e&eth;a oftar en samsvarandi hlutfall fyrir elsta h&oacute;pinn, 60-70 &aacute;ra, er um 94%. Helsta &aacute;st&aelig;&eth;a &thorn;ess a&eth; &thorn;&aacute;tttakendur bor&eth;a ekki saltfisk er a&eth; &thorn;eim finnst hann ekki g&oacute;&eth;ur. A&eth;rar orsakir eru a&eth; hann er of saltur, skortur &aacute; frambo&eth;i, a&eth; &thorn;a&eth; s&eacute; l&iacute;til hef&eth; fyrir saltfiski, og a&eth; ferskur fiskur s&eacute; frekar valinn. Almennt voru vi&eth;horf til saltfisks nokku&eth; j&aacute;kv&aelig;&eth; og upplifun &thorn;eirra sem hafa keypt saltfisk &aacute; veitingasta&eth;, fiskb&uacute;&eth; og matv&ouml;ruverslun g&oacute;&eth;. Hins vegar eru yngri &thorn;&aacute;tttakendur almennt neikv&aelig;&eth;ari fyrir saltfiski og l&iacute;klegri til a&eth; finnast brag&eth; af saltfiski vont en &thorn;eim sem eldri eru. &THORN;ekking og &aacute;hugi &aacute; saltfiski minnkar einnig me&eth; l&aelig;kkandi aldri og &aacute; &thorn;a&eth; sama vi&eth; um kaupt&iacute;&eth;ni &aacute; saltfiski, l&eacute;tts&ouml;ltu&eth;um fiski og n&aelig;turs&ouml;ltu&eth;um fiski. Ni&eth;urst&ouml;&eth;ur gefa til kynna a&eth; mismunandi smekkur s&eacute; eftir aldri &aacute; &thorn;v&iacute; hversu saltur saltfiskur &aacute; a&eth; vera. Eldri &thorn;&aacute;tttakendur eru l&iacute;klegri til a&eth; vilja hafa saltfisk vel saltan og finnst hann sjaldnar of saltur en &thorn;eim sem yngri eru.</p> <p>Saltfiskurinn hefur veri&eth; samofinn s&ouml;gu &Iacute;slendinga og matarmenningu &iacute; &aacute;rhundru&eth;. Ni&eth;urst&ouml;&eth;ur &uacute;r &thorn;essari k&ouml;nnun s&yacute;na hins vegar minnkandi &thorn;ekkingu, &aacute;huga og neyslu &aacute; saltfiski &iacute; yngri aldursh&oacute;pum. &THORN;essi &thorn;r&oacute;un getur sk&yacute;rst af auknu &uacute;rvali matvara, breyttum smekk, vi&eth;horfum og venjum. L&iacute;klegt er a&eth; &iacute;mynd saltfisks sem g&aelig;&eth;av&ouml;ru eigi undir h&ouml;gg a&eth; s&aelig;kja og a&eth; miklar breytingar s&eacute;u a&eth; ver&eth;a &aacute; neyslu saltfisks me&eth;al &Iacute;slendinga. Til a&eth; &yacute;ta undir neyslu &aacute; saltfiski &thorn;arf a&eth; kynna hann betur og gera s&yacute;nilegri, ekki s&iacute;st me&eth;al yngri aldursh&oacute;pa, hvort heldur sem er &iacute; m&ouml;tuneytum, matv&ouml;ruverslunum, fiskb&uacute;&eth;um e&eth;a veitingast&ouml;&eth;um.</p></description> <description descriptionType="Other">Funding: AG Fisk, AVS rannsóknasjóður</description> </descriptions> </resource>
All versions | This version | |
---|---|---|
Views | 390 | 390 |
Downloads | 119 | 119 |
Data volume | 298.6 MB | 298.6 MB |
Unique views | 363 | 363 |
Unique downloads | 110 | 110 |