Published June 30, 2011 | Version v1
Journal article Open

Cemheratu Eş'Âri'l-'Arab"ın İlk Dönem Şiir Antolojileri Arasındaki Yeri ve Önemi

  • 1. Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Arap Dili ve Belagatı Ana Bilim Dalı

Description

Câhiliye döneminde ve İslamî dönemde yaşamış kırk dokuz şaire ait kırk dokuz kasideyi ihtiva eden Cemheratu eş'âri'l-'Arab adlı antoloji, Arap şiir mirasının intikalini sağlayan önemli eserlerden biridir. Şiir seçiminde izlediği yolla el-Mufaddaliyyât ve el-Asma'iyyât'ın tamamlayıcısı olmuştur. Sistematik bir bölümlendirmeye sahip olup, "mukaddime" ve" seçilmiş şiirler" olarak iki ana bölüme ayrılmıştır. Epeyce uzun olan mukaddime kısmında şiir tenkidine yer verilmiştir. Seçme şiirler bölümü de, her birinde yedi şairin yer aldığı yedi kısma ayrılmıştır. Bunlar "sumût" (mu'allakât), "mucemherât" (derlenip toplanan şiirler), "muntekayât" (seçilmiş şiirler), "muzehhebât" (altın suyu ile yazılmış şiirler), "merâsî" (mersiyeler), "meşûbât" (karışık kasideler), "mulhamât" (sağlam ve kuvvetli kasideler) başlıkları altında sıralanmıştır. Şairlerin sıralanmasında kronoloji gözetilmiştir. Diğer kaynaklarda bulunmayıp sadece Cemhera'da yer alan kasideler de vardır. Cemhera'nın en büyük eksikliği müellifi hakkında elimizde hiçbir bilgi bulunmamasıdır.

The Status and Importance of "Jamharat Ash'Ār al-'Arab" Among the Earliest Arabic Anthologies
The Status and Importance of "Jamharat Ash'ār al-'Arab" Among the Earliest Arabic Anthologies An anthology of ancient Arabic poetry "Jamharat Ash'ār al-'Arāb" (The Gathering of Ar- abs' Verses) contains forty-nine "qasīdahs" (full poems) belonged to the forty-nine poets who lived during the Jāhiliya (pre-Islamic) and Islamic periods. This anthology is one of the important works through which Arab poetry heritage is transferred to coming gen- erations. In terms of poems selection method it completed al-Mufaddaliyyāt and al- Asma'iyyāt. It has a sistematic partitioning and is divided into two main sections being Muqaddima (Introduction) and selected poems. In the Muqaddima, which is quite long, criticism of poetry takes place. The section of selected poems is divided into seven sub- divisions each containing seven poems of seven poets. These are listed under the headings "sumūt" (mu'allaqāt), "mujamharāt" (collected poems), "muntaqayāt" (selected poems), "mudhahhabāt" (gilded poems), "marāsī " (elegies), "mashūbāt" (the poems touched by Islam as well as pre-Islamic unbelief), "mulhamāt" (strong poems). Chronological ranking of poets is observed. There are also poems which are not located in other sources but just in Jamhara. The only shortcoming about this anthology is that we do not have any bio- graphical data of its compiler.

https://www.marife.org/marife/article/view/596

Notes

Atıf / Cite as: Parıldı, Metin. "Cemheratu Eş'Âri'l-'Arab"ın İlk Dönem Şiir Antolojileri Arasındaki Yeri ve Önemi". Marife 11/2 (2011): 129-140. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344278.

Files

MARIFE.2011.2-32_PARILDI.pdf

Files (364.7 kB)

Name Size Download all
md5:d8d57b5535b92123450c38221003f8b4
364.7 kB Preview Download

Additional details

Related works

Is part of
1303-0671 (ISSN)

References

  • 'Ali el-Cundî, Fî târîhi'l-edebi'l-Câhilî, Dâru't-Turâs, Medîne 1991.
  • el-Asma'î, Ebû Sa'îd 'Abdu'l-Melik b. Kurayb (ö. 216/831), el-Asma'iyyât, thk. Ahmed Muhammed Şâkir, 'Abdu's-Selâm Muhammed Hârûn, Dâru'l-Me'ârif, Kahire 1993.
  • el-Asma'î, Ebû Sa'îd 'Abdu'l-Melik b. Kurayb (ö. 216/831), el-Asma'iyyât, thk. Muhammed Nebîl Tarîfî, Dâru Sâdir, Beyrut 2002.
  • el-Bağdâdî, 'Abdu'l-Kâdir (ö. 1093/1682), Hizânetu'l-edeb ve lubbu lubâbi lisâni'l-'Arab, thk. 'Abdu's-Selâm Muhammed Hârûn, Mektebetu'l-Hâncî, Kahire 1418/1997.
  • Brockelmann, Carl, Tarihu'l-edebi'l-'Arabî, çev. 'Abdu'l-Halîm en-Neccâr, Dâru'l-Me'ârif, Kahire 1983.
  • el-Buhârî, Ebû 'Abdullah Muhammed b. İsmâ'îl (ö. 256/869), el-Câmi'u'l-Musnedu's-Sahîh, thk. Muhammed Zuheyr b. Nâsır en-Nâsır, Dâru Tavki'n-necât, Beyrut 1422.
  • el-Cumahî, Muhammed b. Sellâm (ö. 232/846), Tabakâtu fuhûli'ş-şu'arâ, thk. Mahmûd Muhammed Şâkir, Dâru'l-Medenî, Cidde.
  • Çetin, Nihat, Eski Arap Şiiri, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Matbaası, İstanbul 1973.
  • Çöğenli, M. Sadi, "Cemheretü Eş'âri'l-'Arab", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), İstanbul 1993, VII, 324-325.
  • Demirayak, Kenan; Çöğenli, M. Sadi, Arap Edebiyatında Kaynaklar, Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yayını, Erzurum 1995.
  • el-Enbârî, Ebû Bekr Muhammed b. el-Kâsım (ö. 328/940), Şerhu'l-kasâidi's-seb'i't-tıvâli'l-câhiliyyât, Thk. 'Abdu's-Selâm Muhammed Hârûn, Dâru'l-Me'ârif, Kahire 1993.
  • el-Enbârî, Ebu'l-Berakât Kemâlu'd-Dîn 'Abdurrahman b. Muhammed (ö. 577/1181), Nuzhetu'l-elibbâ fî tabakâti'l-udebâ, thk. Muhammed Ebu'l-Fadl İbrâhîm, Dâru'l-Fikri'l-'Arabî, Kahire 1418/1998.
  • el-Hatîb et-Tebrîzî, Ebû Zekeriyya Yahyâ b. 'Alî (ö. 502/1109), Şerhu'l-kasaidi'l-'aşr, Mektebetu Muhammed 'Alî Sabîh ve Evlâduh, Kahire.
  • İbn 'Abdi Rabbih el-Endelusî (ö. 328/940), el-'Ikdu'l-ferîd, Dâru'l-Kutubi'l-'ilmiyye, Beyrut 1404.
  • İbn 'Asâkir, Ebu'l-Kâsım 'Alî b. el-Hasen b. Hibetillah (ö. 571/1176), Târîhu Dimeşk, thk. Amr b. Garâme el-'Umravî, Dâru'l-Fikr 1415/1995.
  • İbn Hallikân, Ebu'l-'Abbâs Şemsu'd-Dîn (ö. 681/1282), Vefeyâtu'l-a'yân ve enbâu ebnâi'z-zamân, thk. İhsân 'Abbâs, Dâru Sâdir, Beyrut.
  • İbn Manzûr, Ebu'l-Fadl Cemâluddîn (ö. 711/1311), Lisânu'l-'Arab, Dâru Sâdir, Beyrut.
  • İbn Raşîk el-Kayravânî, Ebû Alî el-Hasan (ö. 463/1071), el-'Umde fî mehâsini'ş-şi'r ve âdâbih, Dâru'l-Cîl, Beyrut 1981.
  • İsmâ'îl Pâşâ el-Bağdâdî (ö. 1339/1920), Hediyyetu'l-'ârifîn esmâu'l-muellifîn ve âsâru'l-musannifîn, Dâru İhyâi't-turâsi'l-'Arabî, Beyrut.
  • İsmâ'îl Pâşâ el-Bağdâdî (ö. 1339/1920), Îdâhu'l-meknûn fî'z-zeyli 'alâ keşfi'z-zunûn an esâmi'l-kutub ve'l-funûn, Dâru İhyâi't-turâsi'l-'Arabî, Beyrut.
  • 'İzzuddin İsmâ'îl, el-Masadiru'l-edebiyye ve'l-lugaviyye fi't-turasi'l-'Arabî, Mektebetu Garîb, Kahire.
  • el-Kıftî, Ebu'l-Hasen Cemâlu'd-Dîn Alî b. Yûsuf (ö. 464/1248), İnbâhu'r-ruvât 'alâ enbâhi'n-nuhât, thk. Muhammed Ebu'l-Fadl İbrâhîm, el-Mektebetu'l-'Unsuriyye, Beyrut 1424.
  • el-Kuraşî, Ebû Zeyd Muhammed b. Ebi'l-Hattâb, Cemheratu eş'âri'l-'Arab fi'l-Cahiliyye ve'l-İslâm, Câmi'atu'l-İmâm Muhammed b. Sa'ûd el-İslâmiyye, thk. Muhammed Ali el-Hâşimî, I. bs. 1981.
  • el-Kuraşî, Ebû Zeyd Muhammed b. Ebi'l-Hattâb, Cemheratu eş'âri'l-'Arab fi'l-Cahiliyye ve'l-İslâm, thk. Ali Muhammed el-Becâvî, Dâru Nahdati Mısr 1989.
  • el-Kuraşî, Ebû Zeyd Muhammed b. Ebi'l-Hattâb, Cemheratu eş'âri'l-'Arab, Dâru Sâdir, Beyrut.
  • el-Mufaddal b. Muhammed b. Ya'lâ b. Sâlim ed-Dabbî (ö. 178/794), Emsâlu'l-'Arab, thk. İhsân 'Abbâs, Dâru'r-Râidi'l-'Arabî, Beyrut 1401/1981.
  • el-Mufaddal b. Muhammed b. Ya'lâ b. Sâlim ed-Dabbî (ö. 178/794), el-Mufaddaliyyât, thk. Charles James Lyall, Oxford 1921.
  • el-Mufaddal b. Muhammed b. Ya'lâ b. Sâlim ed-Dabbî (ö. 178/794), el-Mufaddaliyyât, thk. Ahmed Muhammed Şâkir, 'Abdu's-Selâm Muhammed Hârûn, Dâru'l-Me'ârif, Kahire 1979.
  • Mahmûd Fâhûrî, Masadiru't-turâs ve'l-bahs fi'l-mektebeti'l-'Arabiyye, Câmi'atu Haleb, Kulliyyetu'l-Âdâb, 1998.
  • Mustafa Cevâd, "Muellifu cemherati eş'âri'l-'Arab", Mecelletu'l-Mecma'i'l-ilmiyyi'l-Irâkî, Bağdâd 1960, sy. 7.
  • Mustafâ eş-Şek'â, Menâhicu't-te'lîf 'inde 'ulemâi'l-'Arab, Dâru'l-'İlm li'l-melâyîn, Beyrut 2004.
  • en-Nahhâs, Ebû Ca'fer Ahmed b. Muhammed (ö. 338/950), Şerhu'l-kasâidi't-tis'i'l-meşhûrât, thk. Ahmed Hattâb, Dâru'l-Hurriyye li't-tıba'a, Bağdat 1973.
  • Nâsıru'd-Dîn el-Esed, Masâdiru'ş-şi'ri'l-câhilî ve kıymetuha't-târîhiyye, Dâru'l-Me'ârif, V. bs. Kahire 1978.
  • er-Râfi'î, Mustafa Sâdık, Târîhu âdâbi'l-'Arab, Dâru'l-Kitâbi'l-'Arabi, Beyrut 2003.
  • Sezgin, Fuad, Târîhu't-turâsi'l-'Arabî, çev. Muhammed Fehmî Hicâzî, Câmi'atu'l-İmâm Muhammed b. Sa'ûd el-İslâmiyye, 1991.
  • es-Suyûtî, 'Abdurrahman b. Ebi Bekr Celâluddîn (ö. 911/1505), el-Muzhir fî 'ulûmi'l-luga ve envâihâ, thk. Fuâd Alî Mansûr, Dâru'l-Kutubi'l-'ilmiyye, Beyrut 1418/1998.
  • Şevkî Dayf, Târîhu'l-edebi'l-'Arabî, el-'Asru'l-Câhilî, Dâru'l-Me'ârif, Kahire 2003.
  • eş-Şeybânî, Ebû 'Amr (ö. 206/821), Şerhu'l-mu'allakâti't-tis', thk. 'Abdu'l-Mecîd Hemmû, Muessesetu'l-A'lemî li'l-matbû'ât, Beyrut 2001.
  • Tülücü, Süleyman, "Muallakât ve şairleri üzerine bir bibliografya denemesi", Atatürk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, yıl. 2005, sy. 23.
  • Yâkût el-Hamevî, Ebû 'Abdullah Şihâbuddîn (ö. 626/1229), Mu'cemu'l-udebâ, Dâru'l-Garbi'l-İslâmî, thk. İhsân 'Abbâs, Beyrut 1993.
  • Yılmaz, Ali, "Arap Edebiyatında Şeytanlı (Cinli) Şairler", Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, VI-II, Sivas 2002.
  • Yûsûf İlyân Serkîs, Mu'cemu'l-matbû'âti'l-'Arabiyye ve'l-mu'arrabe, Mektebetu Ayetullah el-'Uzmâ el-Mar'aşi en-Necefî, Kum 1410.
  • ez-Zevzenî, Huseyn b. Ahmed b. Huseyn (ö. 486/1093), Şerhu'l-Mu'allakâti's-Seb', Dâru İhyâi't-turâsi'l-'Arabî, Beyrut, 1423/2002.
  • ez-Ziriklî, Hayruddîn b. Mahmûd (ö. 1976), el-A'lâm, Dâru'l-'İlm li'l-melâyîn, Dâru Sâdir, Beyrut 2002.